Het nieuws van den dag : kleine courant

Bij Kon. besluit is 3. N. O. M. Bar von Semmersweil erkend en toegelaten als consul van Portugal te Paramaribo voor Suriname.

Tot voorzitter van het college van regenten over de gevangenissen te Zutphen is benoemd F. ü. Vmbgrove, aldaar, lid van het college; tot lid van het college van regenten over de gevangenissen te Zutphen E. 0. U. baron CaVcoen, Rqksbetaalmeester 1 aldaar.

i Aan den eervol ontslagen inspecteur van het loodswezen, de betonning, bebakening en verlichting in het 2e district te Harlingen, 6. Th. Roorda, is met ingang van 16 Mei j.l. een pensioen verleend van ƒ 1116 's jaars.

Met 16 Sept. zijn bevorderd tot luitenant ter zee 2e kl. de adelborsten le kl. J. T. A. J. Bruinsma, J. S. C. Olivier, fl. O. van der Straaten, C. baron de Vos van Steenwijk en A. C. Canter Cremers.

Aan den officier van gezondheid le kl. bij de zeemacht T. Janssonius is op zijn verzoek, met 16 Sept. a. s„ eervol ontslag uit den dienst verleend, onder toekenning van een pensioen van ƒ 2310 's jaars.

De ritmeester S. J. van Overveldt, van het 4e reg. huzaren, is wegens tijdelijke ongesteldheid op conactiviteit gesteld.

Benoemd zqn, bij het wapen der cavalerie: bij het 2e regiment: met 1 Sept., tot kolonel, de luit.-kol. J. V. Westenberg, commandant van het korps; — met 15 Sept. tot ritmeester, de le luit. G. J. Maris, van het korps ; — bij het 4de regiment: met 15 Sept,, tot ritmeester, de le luit. Jhr. fl. F. van Kinschol, van het eskadron ordonnansen; — bij het reservepersoneel der landmacht: bij het 3e reg. huzaren : mei, 15 Sept., tot reserve-ritmeester, de reserve le luit. J. can Rinkhuyzen, van het korps.

Met 1 Oct. a.s. is benoemd tot le-klerk bij het bureau van den inspecteur van den geneeskundigen dienst der landmacht, de sergeant-majoor-schrijver van het lste reg. inf., K. Katuin.

Een pensioen van ƒ47 is verleend aan L. Kolder of Koelder, laatstelijk conciërge in het kantoor van de hypotheken en het kadaster te Brieile.

Aan E. J. Keuss, koopman te Dordrecht, is verlof verleend tot het aannemen van het kruis »Pro Ecclesia et Pontifice», hemdoor den Paus geschonken.

De vereeniging Volksbondbouwonderneming Hilversum, te Hilversum, is brj Kon. besl. toegelaten als vereeniging uitsluitend in het belang van verbetering der volkshuisvesting werkzaam.

De audiëntie van den Minister van Waterstaat zal weder geregeld worden gehouden, te beginnen met aanstaanden Zaterdag 7 September.

Bij Min. resolutie zijn bij de Ned.-Ind. Bestuursacademie tot wederopzegging belast met de leiding der oefeningen in het omgangsgebruik van: ». de Fransche taal, Dr. L. Paschal, leeraar aan de Hoogere Krijgsscbool te 's-Gravenhage ; 6. de Duitsche kaal, fl. fl. Lreuning, leeraar aan de Rijks Hoogere Burgerschool met 5-j. cursus te Leiden; c. de Engelsche taal, J. J. Helsdon Rix, leeraar aan het gymnasium te 's-Gravenhage.

I Blijkens bericht bij het Dep. van Marine zqn Hr. Ms. torpedobooten Krokodil, Draak ien Zeeslamj, onder bevel van de luitenants ter zee 'le kl. G. W. de Leur, F. C. W. Moorrees en F. L. Rambonnet, 3 dezer te Sevilla aangekomen.

Blijkens e e a uit Ned. -Indië ontvangen telegram is de versterking Walanderi Taftobo Legira in het landschap Mori (Celebes enonderhoorigheden) vermeesterd en zijn daarbij een Europeesch en een Amboineesch militair zwaar en een Europeesoh en twee Aboineesche militairen licht verwond, allen beneden den rang van officier.

De vijand bekwam in verschillende gevechten 31 dooden, waaronder het hoofd van het verzet Maroendoe. Veel vuurwapens werden buitgemaakt. Vele hoofden met hunne volgelingen kwamen in onderwerping.

Blijkens uit In d ië ont vangen telegrapbische berichten zijn bij de krijsverrichtingen:

a. in Atjeh en onderhoorigheden : licht gewond, de kapitein der infanterie W. R. Winter, de fourier'W. J. Driesen (No. 45556) en de fuselier A. Bakermans (No. 57357);

b. in Celebes en onderhoorigheden: bij eene overvalling van eene bende in ïamoedjoe, gesneuveld de fuselier P. H. Pulles (no. 55496), en licht gewond de fuselier D. da Vries (no. 56535) en bij de vermeestetering van Ticoengai in Mori, licht gewond de sergeant F. C. Marks (no. 41568>

; Besmettelijke ziekten. — Eene opgave van het aantal gevallen van besmettelijke ziekten, ter kennis gekomen van den Centralen Gezondheidsraad in de week van 23 Aug. tot en met 3 Sept. jl., is medegedeeld in de St.-Ct. No. 207.

Bij den Minister van Financiën is ten behoeve van 's Rijks schatkist van een onbekende uit Utrecht ontvangen ƒ315 aan bankbiljetten, ter voldoening van te weinig betaalde bedrijfsbelasting.

Op 23 Sept. en volgende dagen zal te Leiden, te Utrecht, te Groningen en te Amsterdam gelegenheid worden gegeven tot het afleggen van de praetisehe examens van arts, alsmede te Utrecht tot het afleggen van de praetisehe examens van tandmeester.

Aanmeldingen schriftelijk vóór 9 Sept., en wel: te Leiden bij den hoogleeraar Dr. \V. Nolen;— te Utrecht bij den hoogkeraar Dr. C. Lykman; —te Groningen bij den hoogleeraar Dr. J. VV. van Wijhe; —te Amsterdam bj den hoogleeraar Dr. O. Lanz, voorzitters der exameDcommissiën.

De over te leggen stukken en verdere voorwaarden zijn vermeld in de St.-Ct. No. 207.

Milit. Paardenarts Ned. -Indië. — Voor één gediplomeerden Nederlandschen veearts, niet boven de vijf-en-twintig jaar, bestaat gelegenheid om bij het leger in Ned.-Indië te worden benoemd tot militair paardenarts 2e kl., onder genot van eene gratificatie voor eerste uitrusting van ƒ 1000.

Aanmeldingen uiterlijk op 14 September a. s. met gezegeld request bij het Dep. van Koloniën, onder overlegging van: a. het diploma van veearts; 6. een extract geboort-register; c. een bewijs van ingezetenschap ; d. een certificaat of certificaten van goed gedrag, afgegeven door het hoofd der gemeente (of door de hoofden der gemeenten) waar requestrant gedurende de laatste zes maanden is gevestigd geweest ; e. een bewijs van voldoening aan de wet op de nationale militie.

De statuten der volgende Vereenigingen zijn medegedeeld in de St.-Ct. no. 207: Maria-vereeniging tot bestrijding van drankmisbruik, te Dinther; — Vereeniging tot verbetering der zuivelbereiding nSt. Eliza-6<--.-,« te Voordeldonk, gem. Asten; — Vereeniging voor de godsdienstoefening voor jongelieden, te Rotterdam ; — Vlissingsche Politieagenten-Vereeniging, te Vlissingen ; — Vereeniging van Leeraren in de Handels-wetenschappen, te Amsterdam; — Liefdewerk voor kinderbescherming, te Uithuizen ; — Delflandsche Schoolvereeniging, te Voorburg; — Boerenbond, te Terheyden ; — Boerenbond, te Hooge-Mierde, gem. Hooge- en Lage- Mierde ; — Vereeniging lot bevordering van ln- en Uitwendige Zending: tüw Koninkrijk Kornet, te Stadskanaal, gem. Onstwedde; — Hel Groene Kruis, te Beilen ; — Gemeenschappelijk bezit van aandeelen in de Aktien-G'esellschaft für bergbauliche Arbeiten, te Haarlem ; — Afdeeling Wolviga e. o. van den Nederlandschen Pro. testantenbond, te Wolvega ; — Christelijke Jongelingsvereeniging : » Koop de Waarheid en verkoop ze niett (Spreuken 23: 23a), te Enkhuizen ; — Algemeen Kies- en Slemrecht, te St. Anna-Parochie, gem. 't Bildt; — Roomsch- Kalh. Militairenvereeniging »3_. Theodorusm, te Gouda ; — Boerenbond, te St. Anthonis, gem. Oploo ca.; — -^Eensgezindheid*., vereeniging van Kasbeambten bij den dienst der Gemeente-Gas fabrieken, te Amsterdam; — Vereeniging ter bevordering ran Plaatselijke belangen en van het Vreemdelingverkeer iWildervankt, te Wildervank ; — Bond van Fabrikanten van Machinaal Timmerwerk, te Amsterdam; — Onderlinge Risico-V'ereeniging van Tababsfabrikanten, te Amsterdam ; — Het Groene Kruis, te Steenwijkerwold; — D« Nationale Kinder-; vriend, te 's-Gravenhage; — Zeilvereeniging tU-illegersbergts, te Rotterdam; — Rotterdamsche Turn- Vereeniging ¦bLeonidass, te Rotterdam; —Nederlandsch Genootschap voor Astronomie en Moderne Astrologie, te s-Gravenhage ; — Afdeeling Amersfoort en Omstreken van den Nederlandschen Protestantenbond, te Amersfoort; — Algemeene Patroonsvereeniging tot vaststelling en handhaving van arbeidsvoorwaarden, te Amsterdam (Gewijzigde statuten.) ; — Nederlandsche Bond voor Ziekenverpleging, te Amsterdam (Gewijzigde statuten.); — vElectraa, te 's-Gravenhage (Wijzigingen.) ; — Amsterdamsche Wtrkmansbond, te Amsterdam (Gewijzigde statuten.) ; — Nederlandsche bond van Conjectiebedienden, te Amsterdam (Gewijzigde statuten.); — Vereeniging van Kommiezen bij 's Rijks belastingen in Nederland, te Schiedam (Gewijzigde statuten.)

Failliet verklaardl

3. Sept. E. Bobbe, koopman in heerenconfectie, Prinsestraat 104, te 's-Gravenhage. — Rechter-commissans Jhr. Mr. Rh. Feith; curator Mr. J. J. Bergsma Jr., Riviervischmarkt 3a, beiden te 's-Gravenhage.

3 Sept. P. Vos, te 's-Gravenhage, vroeger v. Ravesteynstraat 3, thans Noorderbeekstraat 155. — Rechter-comm. Mr: H. A. van Rees; curator Mr. A. M. M. Montijn (kantoor Wagenstraat 18 B), beiden te 's-üravenhage. 2 Sept. A. C. Magendans, geb. Esselink, openbare koopvro uw te Arnhem.—Rechter-comm. Mr. H. R. A. Boonen; cur. Mr. H. E', de Grauw, beiden te Arnhem.

Geëindigd faillissement

A. Springvdd, winkelier te Beverwijk (door het verbindend worden der uitdee'ingslijst).

Bij H. M. d e Koni n g i n-M oeder waren gisteren ten Paleize Socstdijk aan tafel genoodigd: Mr. AV. H. de Beaufort, oud-Minister van Buitenlandsche Zaken, en Mevrouw; Jhr. Mr. A. M. J. van Asch van Wijck, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, en Mevrouw; de Heer De Waal Malcfijt, lid van de Tweede Kamer; Prof. Van Veen, rector-magnificus, en Prof. Went, secretaris van den Senaat der Universiteit te Utrecht; en verschillende andere dames en heeren uit de provincie Utrecht.

Door het Ministerie van Waterstaat is aanbesteed het uitvoeren van baggerwerk in de rivier de Oude Maas voor Puttershoek.

Minste inschrijver was de Heer J. van der Velden P.Azn., te Dordrecht, voor ƒ6225.

Breda, 3 Sept.

In de avondvergadering voerde Prof. Dr. Ch. van Dam het woord over de kerk als factor bij de oplossing der sociale quaestie. Kan en moet de Kerk medewerken bij die oplossing ? Deze vraag — zeide hij — mag voor de katholieken geen vraag zijn. De Kerk heeft het recht in de sociale kwestie krachtdadig op te treden. De Kerk is een noodzakelijke hiërarchische maatschappij. Noodzakelijk omdat allen verplicht zijn lid van die Kerk te zijn. Hiërarchisch omdat er een overheid staat, die door God op bijzondere wijze gewijd werd. De Kerk heeft het recht de Christelijke zedenwetten te prediken en te havorderen krachtens hare zending en dan uit zelfbehoud, tegenover het socialisme, waarbij spreker in den breedé stil staat.

Doch ook het volk zelf moet krachtdadig optreden en andersdenkenden overtuigen, dat bij de katholieke kerk de oplossing der sociale quaestie te vinden is.

Breda, 4 Sept.

Hedenochtend besprak pater G. v. d. Elzen het landbouwvraagstuk, in het bijzonder de landbouworganisatie. Evenals rector Van der Marck, bepleitte spr. de wenschelijkhead, dat de boer de vrij© beschikking heeft over dein grond, welken hij bebouwt. Het klein-grondbeizit moet dus 'bevorderd worden. Het heerschende pachtstelsel acht spr. verderfelijk voor den boerenstand, vandaar dat hij dit stelsel, hetwelk door hein beschouwd wordt als een uitvloeisel van het liberalisme, wenscht te1 verbeteren door de pachtsommen meer in overeenstemming te brengen met de zeer onzekere opbrengst van het bedrijf en door het gebruiksrecht van den pachter meer: zelfstandig ep duurzaam te maken.

In do middagzitting hesprak Prof. Dr. Nouwens de Middenstandsorganisatie bij de oplossing der sociale quaestie. Zooals arbeiders in arbeidersorganisaties, behooren de Middenstanders in de Middenstandsorganisaties, welke geen belemmering voor de eerste behoeven en moeten z^jn. Wel gaan beider. belang niet altijd samen, maar de groot-industrieel en de groot-handelaar behooren in de Middenstandsorganisatie ook niet thuis. Die organisatie dient de .economische belangen te behartigen. Eigenaars van zaken met .een bepaald vak moeten weer in vakorganisaties ¦worden bijeengebracht. Zoon Middenstandsorganisatie bevorder© practisch vakonderwijs, met subsidie van Rijk, provincie en gemeente en beter credietwezen, contante betaling door do oprichting van rabatzegelvereeniging, richte incasso-bureaux en onderlinge credietbanken op, bevordere Zondagsrust en sture aan op een Rijkswet tot verplichte winkelsluiting op Zondag. Men. lat© zich niet afschrikken door to weinig belangstelling en vergete niet, dat het doel bovenal moet zqn het behouden en jbevordcien van don maatschappelijke!! vrede. Eenzijdige kennis is voor Middenstanders een gevaar, veelzijdig^ kennis yooi; de, leiders een vereischte. ,

Het „Soer. Hbl." bevat een lang interview van kapitein Christoffel, waarin een compleet verhaal van de langdurige en moeilijke achtervolging van den Batakschen. priestervorst Si Singamangaradja. Het slot van het verhaal laten we hier volgen: „Eindelijk ontdekten de marechaussees een open plek in het bosch, ver van de rivier, doch in de nabijheid van een stilstaand water. Die plek was gekozen, omdat zij volkomen veilig geacht werd, en in den waan, dat de Koinpenie hem daar wel niet zou zoeken, had de vorst blijkbaar verzuimd wachtposten uit' te zetten. Behoedzaam slopen Christoffel's mannen, in totaal nog 20, nader. Aan dria zijden sloten zij Singamangaradja en zijn menschen in; de vierde zijde werd gevormd door een diep ravijn. Tot op circa dertig pas konden de marechaussees naderen;. tóen werden zij ontdekt, en gesignaleerd door den uitroe :p „Kompenie!"

„Nauwelijks had deze kreet door de stilte van 't woud geklonken, of Singamangaradja eu de zijnen snelden naar het ravijn en lieten zich naar beneden zakken. Br werd niet op hen geschoten, omdat zich onder hen vrouwen en kinderen bevonden, die Christoffel wilde sparen. Doch de prooi zou, begrijpelijkerwijze, ditmaal niet ontsnappen. Als de wind stormden de marechaussees de vluchtenden na en Singamangaxadja was een der eersten die in het ravijn omsingeld werd. Vier van Christoffels manschappen wilden hem den weg versperren, waarop hij uitriep: „Sa ja minta ampon!" (Vergiffenis). Sa ja (ik ben) Singamangaradja." „Eén der marechaussees lieft zich nu nog eenige meters naar beneden glijden, tot hij vlak tegenover den priestervorst stond. Toea riep hij dezen toe:

„Tarroh rent jong"! (Leg dte tent jong — hetf gevreesde Atjehsche wapen — neer).

„Singamangaradja maakte aanstalten om aan' den last te voldoen; de> klewang die hij bij zich' had gaf hij over met de greep naar voren, doch zijn rentjong hield hij met de greep naar achteren, dus paar zich toe.

„De marechaussee vertrouwde deze manoeuvre wel niet, doch nam de klewang toch in ontvangst. Op hetzelfde oogenblik rukte de vorst de rentjong uit de scheede en wilde den ander er me© te lijf gaan. Doch de op de. borst gemikte steek faalde, want de aangevallene trok zijn voorzichtigheidshalve op Singamangaradja gerichte karabijn af en deze ontving zoa( a ibout portent een schot door de borst. Hij was onmiddellijk een lijk.

„De overige marechaussees onder luitenant Van Temmen hadden middelerwijl gepoogd de overige leden der bende te omsingelen. Zij werden warm ontvangen; de twee oudste zoons van den vorst, die zich onder in het ravijn bevonden, gaven uit hun geweren model '95 een snelvuur af. Veel uitwerking had dit slecht gerichte vuur niet en al heel spoedig waren de schutters door kogels uit marechaussee-karabijnen onschadelijk gemaakt. Behalve de genoemden werd nog door een doodelijk schot getroffen Mat Sawang, een fanatieke, vechtersbaas, die kort te voren luitenant Watrin een 15-tal steken in de borst had gegeven. De overige leden der bende, onbeduidende lieden, werden niet achterna gezetL; „Het pleit was beslecht: de heilige priestervorst, de onvindbare, was gevonden; het gouvernement was van een even geheimzinnigen als lastigen vijand bevrijd. „Volgens de beschrijving van kapitein Christoffel. .was de gesneuvelde een man van hooggestalte met een vrij beschaafd, imponeerend uiterlijk. Het breedé, hooge voorhoofd week terug en was kaal; een grijze baard van ongeveer twee palm. lengte verhoogde! het in-,-drukwekkende van zijn gelaat. „Dia "buit was niet bijzonder belangrijk. Bif de eerste overvalling waren eem groote gouden ring en verder een half dozijn oorversieringen van hetzelfde metaal gevonden. Later werden nog gouden knoopen, armbanden en een sirihdoos buit gemaakt. In de laatste schuilplaats van den vorst werden verder twee zakken rne^' rijst, te .zanten ongeveer; 20 kilogram, aangen troffen.'' - - .

De gewestelijke secretaris van' Celebes en; Onderhoorigheden seinde 6 Augustus: Bij een patrouille onder den onder-luitenant Kaniesz heeft zich 3 Augustus in Lefcta gemeld Daeng Papare, zoon van Aroe Lettag met volgelingen, inleverend een Beaumont; door Labonga _ijn nog twee; gewejieJi inget. leverd, J

Het „Soer. Hbl." meldt:; De berichten omtrent den binaenkomendaHl suikeroogst luiden boven verwachting gunstig en maken het noodzakelijk de oogstraming,; die wij liet licht deden &ien, tot 1,200,00Q ton te yerhoogen. ¦l-

Dooréén genomen, zijn de tot' dusver verkregen uitkomsten der fabrieken circa 14 pöfcj hooger dan die van verleden jaar. Uit Banjoewangi wordt geschreven, dat het voor den tijd van het jaar zwaar regent en, de suikerfabrieken door den slechten toestand van de wegen veel last ondervinden met het riettransport. .

J Het „Soer. Hbl." bericht: ' De koortsepidemie grijpt thans ook al aan Hen Oedjong hoe langer hoe meer om zich heen. 'Vooral het personeel van het Marine-Etablissement, dat £ich tot nog toe verheugde in een gelukkig zeer gering ziektecijfer, begint nu te ttierken, dat de koortsen in de benedenstad {•er slot Van rekening geen mensch ontzien.

Talrijke leerlingen der openbare scholen ver-uimen de lessen tengevolge der hietr heerschende koortsen.