De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

De Uitgevers van de Locomotief zullen het genoegen hebben, hun abonnés gratis een ter lithografie van deu Hr. Koeken te Soerabaia vervaardigd kaartje Van het aanstaande oorlogstooneel aantebieden. De verspreiding is heden begonnen, en zal zoo geregeld mogelijk worden voortgezet. Verder hebben de Uitgevers het genoegen medetedeelen: dat zij weder pogingen hebben aangewend, om een oorsproukelijken roman als Feuilleton voor dit blad te verkrijgen, en dat een der voornaamste Nederlandsche letterkundigen zich verbonden heeft om voor het Amsterdamsche Handelsblad en de Locomotief een reeks van brieven over de

Weener tentoonstelling

te leveren.— DE GROOT, KOLFJ? en Co.

Volgans de laatste opgaaf / 2561.— Uit Ternate 10.—

Totaal ƒ 2571.— Voor de opgakf, C. E. VAN KESTEEE.N.

Het groote nieuws is de expeditie naar Atsjin, waartoe d* Hegeuring besloten heeft, en de troepen reeds op marsch zijn. Eeeds sedert drie weken was liet besluit tot dien oorlog algemeen bekend, doch de dagbladen -varen door de Eegecring uitgenoodigd, „om politieke redenen" er niet van reppen. Maandag den 17en dezer werd do mededeeling ontvangen, dat het verder zwijgen overbodig geacht werd, en sedeit zijn alle dagbladen gevuld met berichten en beschouwingen over Atsjiu eu den in dat land te ondernemeu veldtocht. openbare reden tot dezen oorlog zijn niet bekend; iteker echter neeft de Eogoering voldoende aanleiding er toe, of liever is de krjjg in haar oog ou7.r__iü

In de Javasche Courant zgn gepubliceerd de volgende besluiten:

a. bepaling dat de voorschriften omtrent htt kostuum der rechteriyke ambtenaren toepass.iyk zgu op Sumatra't Westkust;

6. de intrekking der assisteut-residentie Mandheling en Ankola, en de vorming eener aasist.nt.r«sïdentie S.boga; O. ecu reformatie van het persoueel by de tolkantoren t« I'riaman, Aier-Bnagie» en Natal;

d. een regeling der voorwaarden waarop bijzondere pe,-«onen wordeu toegelaten tot het beroideu der koffie, welke aan d*n land* moet geleverd worden;

»• eon verklaring, ten vocrvloede, dat de inlandsche scholen te P.dang, Troessan en Paiuau gcuverneme-ikmsUHiugen zyn> i^ een tiental inlandsche scholen ter Sumatra'a Westkust ali soodanig bevestigd worden, en zeven negorJ]--cholen als inlandsche scholen door het gouverneo-ent worden erkend en overgenomen als openüare inlandsche schol*..;

/. ecu verordening op de benoembaarheid tot technisch ambtenaar bij den telegraafdienst in Nederlandsch-Indië, en do programma's vau tx*men ter verkrijging van de betrekkingen van ingenieur, adjunct-ingenieur, telegrafist dt.r le, 2j of 3e klasse, by dien dienst.

De toestand, vrat betreft de voeding der bevolking, is nog verre van geruststellend, niettegenstaande do optimistische rapporti.l. der ujo.'-ieu vhu geweatelyk bestuur. Voortdurend komen met ly.t geladen Engelsche stoomschepen, some ook een enkel Ncderlanösch zetlsehip, uit Cliiua op de Javasche reeden ton anker, en hunne vracht kan niet zoo spoedig gelost worden ot' zij verdwijnt iv de b.mtulsi.-den. l)it is een machtige hulp voor tio residenten, die hebben durven voiuoud.ii, dat in de door hen bestuurde gewesten getn g.brek am voedingsmiddelen was, maar zonder de Lu.p vau deu handel, de telegraaf eu deu stoom, waarop zy geen recht baddtn te rekenen, hun gebrek aan btthartigiug der volksbelangen en afwezigheid vau kennis der aau hou toevertrouwde gewesten, jammerlijk zouden hebbeu ontbloot gezien. Hoeveel tonnen goud. de corruptie ouder de ambtenaren vau het biuneulaudsch besiuur, sedert tal vau jarcu gecultiveerd, maar vooral onder het bestuur vau den vorigen gouverneur-generaal ten toppuut gedegen, thaus de schatkist kosten zal, is nog niet te berekenen, maar dat ry vele miilioenen vorderen zal, daarvau kan meu zeker zgu. Eu het is aau geeu twijfel onderhevig, dat iudieu de ambtenaren nietals stelselmatig in plichtverzuim waren gestyfd, de tegenwoordige treurige toestand niet had kunnen ontstaan. Thans wordt nog op vele plaatsen vau het weelderige Java door het ougelukkige volk honger geleden. De resideut van Solo heeft voor de waarheid daarvan moeten uitkomen, maar gelijktijdig een stapel rapporten der'inlandsche ambtenaren ter zijner dekking opgeworpen. Of de Brg.eriog hem achter die papieren borstwering veilig zal achten? Hulde dient gebracht te worden aan de kraolitige wijs,;, waarop op vele plaatsen door Chineezen ds noodlijdende bevolking is geholpeu; een erkenning daarvan van regeeringswege is niet meer dan gepait.

De nisuw benoemde Directeur vau Binnenlandsch Bestuur is, alvorens naar Batavia ts vertrekken, sich persoonlijk van dau toestand in Demak en Japara gaan overtui" gen. De tochten van Samarangs resident naar Demak houden nog stseds aan; zoo dat gewest met inspecties en beschouwingen te redden is, dan gaat het een schoone toekomst tegemoet. D

j(^Er wordt hier geklaagd over de langzaamheid vau het miuist*ne van koloniëu te 's Gravenbsge dat met onzou stoomtjjd geen gelijken tred houdt. By het invoeren namaljjk van goederen met certificaat van oorsprong, wordt het origine.l door het ministerie van kolou ën naar Batavia gezonden om door het ludisoh bestuur aau de recherche ter plaatse, vau invoer te worden gedirigeerd, De afzender erlangt ecu duplicaat dat door hem aan den importeur wordt to-gtzonden, die echtor daarop geen invoer kan erlangen, zoolang hot origineel niet bij bet recherche-bureau is aangekomen. Sedert de invoer door middel der kauaaibooten p'aats hesft, g.beurt het by heraaliug dat de originele eert fi.aten niet aanwezig zyn als de goederen moeten worden ingevoerd, waarvan htt gevolg is, dat de importeur borg moet stellen, tetdat het orignsel-certificaat ontvangen is. Dat hieruit groote mo*ieiykhedsn ontstaan is duidelijk. evenzeer ala dat die konden worden voorkomen indien de hmbteuarsu by het ministerie wilden bedenken, dat nu de communicatie per «toom plaats heeft, ook zy van dan ouden sleur moeten afwyktn au de benoodigde certificaten per «erste stoomgalcgenheid dienen te verzenden. Dszelfde oorzaak dia de vertraagde verzending tengevolge heeft, kan ook een geheel wegbleven dier documenten te weeg brengen, in welk geval do importeur het verhoogde invoerrecht moet voldoeu. De aandacht dei Ministers worde dus op d

Op Bali is een op ecu Europeaan gepl*«gden moord gewroken, door het gerechtelgk krissen vau een Chiue.s, een Boegmees *n ecu Balinees. Van Makassar biyfe het nieuws als te voren.

Mr. A. de Pinto achtte deze leer nog al gevaarlijk, en concludeerde er uit, zeker tegen de bedoeling van Mr. Levy, dat men voor die revolutionnaire rechtbanken van koophandel zeer op zijne hoede moest zijn. „De wet wil nu toch eeumaal, dat de wet zal gaan boven de gewoonte van den handel." De heer Levy zegt: „dat staat wel in de wet, maar dat kan er eigenlijk uiet in staan. Ik begrijp dat niet

(*) Vsrvolg; zie Locomotief van laatstledan Vry dag.

goed. Maar dit is zeker, kunnen of niet kunnen,

het staat er in, en nu komt het mij voor, vooral indien het waar is, wat de heer Levy zegt, dat de kooplieden zich zoo weinig a^n de wet storen, dat de staat het noodige moet doen om de kooplieden te houden binnen de wet. Afga-inde op lie*-.eeu de heer Levy zeide, wat zal er dan gebeuren, .-mnee*wij kooplieden maken Ijot rechters over handelszaken? Pan zullen die handelsrechtbanken zeggen: wij latru de heeren op het l.inuenhof hunnen gang gaan, wij gaan onzen gang; wij laten de heeren wetten maken, maar storen ons daaraan niet, wij spreken recht op onze wijze, dat is: naar allerlei bekende handelsusanciën. — Dat kon zeer wenschelijk zijn, maav dan beginne men niet met het instellen van handelsrechtbanken, maar met de wet, en in de eerste plaats het Wetboek van koophandel, te verscheuren en te zeggen: voortaan zal recht zijn, wat de kooplieden te Amsterdam op de beurs zullen goedvinden als recht te verkondigen."'

Indien een onzer lezers ooit liet genoegen had den heer A. de Pinto te hooren spreken, het zal hem bij het lezen dezer zinsneden zijn, alsof de geestige debater, met zijn zoo geheel eigenaardiger* en altijd op nieuw bekorenden spreektrant, weder vóór hem staat.

Wij zullen echter van de redevoeringen niet meer aanhalen. Mr. Tellegen sloot het debat met eene zeer belangrijke rede, waarin hij ook het f-uur uit het „grof geschut" van den heer de Pinto met kracht beantwoordde. Evenwel, nog een woord over de quaestie zelve: Wij begrijpen niet hoe men inderdaad de fout bij de samenstelling der rechtbanken zoeken kan. Er moet toch recht wordeu gesproken, en onder de kenbronnen van liet recht slaat toch bovenaan de geschreven wet, zoowel tot aanwijzing van de vormen der procedure als van het materieels recht zelf.

Men wenscht grootere ruimte aan de handelsusanciën. Goed. Men beginne dus de wet te veranderen en daarin voorteschrijven, dat indien het handelswetboek zwijgt de handelsgebruiken zullen beslissen, en niet het gewone burgerlijk recht. Hoever dat nu kan gaan, of die gebruiken ook nader zullen moeten worden omschreven, op welke wijze zij zulleu worden gekend, daarover spreken wij thans niet. Maar ook indien de usanciën grooteren invloed erlangen, dan zal er toch altijd naar de wet en naar die usanciën moeten worden gesproken recht. Het nevelachtig begrip van bUUijh heid heeft een schoonen klank, maar wee in vele gevallen den koopman, wiens zaak naar het b.ilijkheidsbegrip zijner rechters zal worden beoordeeld! Het recht is niet onbillijk, mits het recht werkelijk aan den aard der rechtsbetrekking passé.

Ongetwijfeld is onze handelswetgeving niet voldoende. De werkzaamheid van den wetgever, maar niet de verdrijving der juristen zal die leemten kunnen vullen.

Immers, indien men op het oogenblik het recht liet gelijk het is, en de vormen van rechtspleging liet gelijk ze zijn, en dan tegelijk de rechtbanken voor handelszaken met kooplieden bezette, dan zoude er of precies op dezelfde manier worden rechtgesproken als tegenwoordig, of geen recht worden gesproken.

Want, ook aan den zoo dikwijls gehoorden wensch naar een sneller beloop der proces-en, kan alleen door de wet worden tegemoet gekomen, (inzoover als niet de schuld ligt bij de partijen of hunne praxtizijns), doch bijna nooit door den rechter, die toch.recht spreken moet, en, indien allerlei exceptiën worden opgeworpen, over elke van deze toch een beslissing geven moet.

Dat de handel het aau de rechtspraak wijt, dat de kooplieden meenen: indien wij zelven maar eens op den rechterstoel zaten, dat is niet geheel onnatuurlijk. Maar indien zij er werkelijk zaten, zouden zij met veel moeilijkheden hebben te kampen en dus waarschijnlijk minder voldoende vonnissen wijzen, dan die waarover zij zich thans beklagen.

Het handelsrecht moet worden hervormd. Dat recht moet leniger wczm en meer overeenstemmen met denaard der handelsoperaties, danhet geldende handelsrecht en bovenal het subsidiaire burgerlijk recht geeft. In dat recht moet ook de jurist zich meer verdiepen en er de beginselen uit opsporen. Want recht moet er worden gevonden, en recht worden gewezen.

Daartoe volge men het advies der Juristen- vereeniging. Men geve den rechters de bevoegdheid, en legge hun in sommige gevallen, b. v. wanneer beide • partijen in een proces het wenschen, de verplichting op, om deskundigen uit den handel tot voorlichting aan de beraadslaging der ; echters te doen deelnemen. Op die wijze zullen rechtsgeleerden en mannen I van den handel met elkaar iv voortdurende aanraking komen en telkens samen staan voor concrete gevallen, welke aan het bestaande recht moeten worücn getoetst. Op die wijze zal het blijken, of het recht voor den handel onvoldoende is, en welke verbeteringen worden gewenscht. Op die wij ze erlangt men vonnissen, met keunis vau handelszaken gewezen, en erlangt men een schat van ervaringen welke de wetgever ter hervorming van het handelsrecht kan benutten. Wij zouden wenschen, dat èn regeering èn handel over de verwezenlijking van deze denkbeelden hunne gedachten lieten gaan, liever dan te wenschen eene bijzondere soort van rechtbanken, welke voor het oogenblik toch niets zouden baten. Blijkt dan uit de ervaring, langs den aangewezen weg verkregen, dat op deu duur alleen bijzondere rechtbanken van koophandel, gedeeltelijk of geheel uit kooplieden samengesteld, zullen kunnen voldoen (hetgeen wij echter blijven betwijfelen), welnu dan zullen zij worden ingevoerd na volkomen te zijn voorbereid en ter voldoening aan behoeften die werkelijk gebleken zijn. Zoolang wachte men althans! Mr. v. H.

(*) Of by strafzaken htt leskensltmant in de rechtiplfging most wordsn opgenomen it esne geheele andere quae-tie. ornaat het privaatrecht veel ingewikkelder ii dan het «trafreoht.

28 „ — Nieuwe ruaaD.—

Bg Koninkiyk besluit dd. 10 Januari 1873 is goede*, vonden en verstaan : Art. 1. By dea telegrasfdi*nst in Nederlandseh-Indie t\ja benoembaar: a. tot ingenieur of adjunct-ingenieur, zy die hebben afgelegd een txamen overeenkomstig bet by dit besluit sub lit. A g*vor,gd programma; b tot telegrafist der lete of 2de klasse, zy di* hebben afgelegd een exam.n overeenkomstig het by «it besluit sub lit. B gevoeg, programma; e. tot telegrafist der 3de klasse, zy die hebben afgelegd een tx-meu overeenkomstig het b|j dit besluit sub lit. C gevoegd p-ogiamma; Htt in hederland aftelepgsn examen wordt, voor hen die dit veriaigen, geapliist in twee grdeeiteu, in dier voege dat het txamen in de beginttleu der M«-leuehe taal, vermeld ouder lit. 6 vau pio^ramma Am lit. c van progrunma B, nader in Indie, bnmtn eeuen door den GoUven.eur-Genaraal te btpaien termijn, __,_et zyn afgelegd, om voor bevordering tot boogtrtn rang in aanmerking t* kunnen komen. De komniissiën tot het aluinen van de voorirald* fxsmens woiden benoemd; in Nederland door Ouz.n Minister vau Koloniën, in Nederlandsch-Indie volgen* vooischrifteu, uit te vaardigen eoor deu Gouverutur- Genei aal. Art. 3. Van het afleggen der in artikel 1 vermelde examens zjjn vrt'geiteld: a. van dat voo. ingenieur of adjunkt-ingenieur, behoudene in de vakken, genoemd onder int. b k, l eu o vau bet programma A, — zy die iv hederland gedurende Iwes jaren de betrekking van lyn-inrp.kuur by den Hykstelsgraaf bekleeden ; b. van dat voor telegrafist Iste of 2de klasse, behoudens in de vakken, geuoemd ouder htt c. //, i en l vau h*t programma H, — zy die iv Nederland dm raug van telegr-fiat d*r Iste of 2de klai.e by deu Bjkstekgraaf bekleeden of hebben bekleed, of wel met voldoenden uitslag hebb*n afgelegd htt examen voor dien raug bij dtn Èykstelegraaf; c. van dat voor telegrafist der derde kloste, behoudens in de vakken, genoemd oad«r litt. ƒ eu h van bet pogramma C, -— zg di* in Nederland d.n rang van tilegrafist der 3Je klass* bg dea Bgks-teleg.aaf bekleeden of hebben bekleed, of wel m«t voldosndea uitslag hebben afgelegd het examen voor dien rang by den lljjkstelegraaf. Art. 3. Naar gelang van de behoeft* wordt door Onzen Minister van Koloniën het vareischt* personeel voor den t* egraafdieast :n Nederlandich-lndie, ter beschikking gesteld van deu Gouverneur-Generaal. Art. 4. Aan d* uitzeuding uit Nederland zyn veibonden de volgende voordcelen : I. els ingenieur of adjunkt-ingenieur; a. eene voorloopig* bezoldiging van/ 150. — (honderd vÜftig gulden) 's maaud., ingaande met den dag van inscheping naar Batavia; b. eene gratifikatie voor uitrusting, ten bedrage van ƒ2500 (twee duizend vijfhonderd gulden) • c. overtocht naar Batavia, «l»'g*Uve.n*ruenL-p»,gagitr d.r eerste klasse; r * ™ u"1 11. als telegrafist der ltie of Me klassea. eene voorioop.ge bezoldiging van / 100.- (hond-rd

e. overtocht naar Batavia, als gouvemements-psssaghr ter eerste kUsse. 111. als telegrafiit dtr 3de klasse: a. eeue voorloopigc betoldiging vnn f 60.— (zestig gulden) '. m--u.li, ingaande met den d»g vau inscheping vaar ; Batavia ; b. eene giaiifiealie voor uitrusting, ten bedrage van/ 500.— ' (vijf honderd gulden); c. ov.ituciit naar Batavia, als gouvernements.passagier ] der tweede klassse tp verbeterden voet : Op de voormelde voorloopigs bezoldigingen wordt, overeenkomstig Ons besluit vau 5 November 1869, no. 22 (Indisch staatsblad 1870, no. 15), hier te lande een voor schot van hoogstens drie maanden verstrekt. Art. 5. Het door Ouzmi Minister- vau Koloniën voor den Ulrgraafdietist in Nederlandsch-Indie ter beschikking van den Gouv

Mbn schrijft ons van Banctj*rmasin dd. 17 dezer.

Iv Cen uaent vau 14 op 15 dezer zyn in de Chin. Kamp alhier 9 kapitale huiieu afj-ebrand, meest allen bande shuizen, gevuld met allerlei koopwaren, waaronder spiriiualiëu, vuuiweik, papier enz. — bmnen een uur tyd was alles afgeloopeu. G lukkig was er uiet veel wind. De brandweer, met deu .Resident aan het hoofd, heeft veel bygediagen tot den spoedigtn afloop. Boven allen lof hebbin uch de matiozen vau de Suriname gedragen. Het quasi \erongelukto schip Keudati, kap. Campbell is deu 15ou dezer vol kolen naar S.ugapore gezeild. (Soer. Court.)

■— M-W sCriKi.ft ons van Mo-'jikerto:

Iv No. 61 v«n de Locomotief komt als hoofdartikel voor geven en terugntmtn. Het is a sof de schaver er van op Mo.jok rto is geweest, en den toestand vau het postwezeu daar heeft onderzocht, zoo zeer is hetgeeu hg vau Ambarawa zegt ook hier toepasselyk. —De tel grafist hier is tevens postkommies en belast met het toezicht van de psardenpos'ergeu. Vroeger was er hier slechts een hulppostkantoor. Brie vev kon meu dus even miv aanteekeuen ms m*n postwis sels verkrgxeu kon. Eudelgk wordt htt gouvememeut ede'moedig *n schenkt on» een postkantoor, maar zoo als altgd neemt het gouverutmei.t slechts ecu halven maatregel. Het beiast deu telegiafst, die alleen staande, als zooaauig toch reeds genoeg werk heeft, tevens met de postely. Daarvan is nu het gevolg dat meu tusschen 111/» en 5 uur geen* brieven afhalen, fraukeeren, aaug«teekende brieven ontvangen of postwissels vcikrggen kau. H t Gouvernement ha.fi zek*r gedacht dat op Modjokeno tusschen 11% eu 5 uur elk fatsoenlgk mensch slaapt, maar «r niet op gerekend dat hier veel handel wordt georeveu met Soeiabaia, Saroaiatii., Baiavia en audere plaatsen, en het dus voor onzen handel van belang is gedurende boven genoemden tyd, waarin op die plaatsen vele zakan worden gedaan, te kunnen telcurafecren. Door het weder invoeren vau deu onbep>rkteii dagdienat alhier zoude men de v*ieeniging van telegraaf-en postdienst to.juicben, uu hoort meu uiet anders dan er over klagen. Maar. . . . dau z.>uie er een tweede teiegrafist noodig zyu en dat kost geidl Den 20 M«art had de orergava van het bestuur plaats aan den waarnemend ass st. resident, den heer Wittenrooa, controleur le klasse. Iv de Sociëteit wordt morgen eeue afscheidsparty aau den heer vau der Tuuk, be noemd resident vau Bagelen, gegeven. De ingezeteneu zyu 100 ingeuomeu met de benoeining dat zy f 1200 voor het afscheidsfeest hebbeu byeeugebracht. (Soer. Hand.)

ATSJlN,Hoewel de lucht den gebeelen dag een dreigend aantin had gehad, werd de revue over de txpeditionaire troepen, gisteren uamiddag door Zyne Excel.eutie deu Gouverneur Generaal gehoudeu, door goed wedur begunstigd. T* half vyf ure werden de troepeu op deu w<-g aau de Noordzgde vau het Kouiig«pleiu opgesteld van den Citadelweg tot aan deu ingai g »au het paleis. Prccie» te vyf uro arriveerde de GouvernerneU' Goiirraal teveus do overige cffieieren van den staf, den geneeskundigen dienst, de militaire adoiiuistiatie enz., eu defileerden de expeditionaire troepen voor Zgue Excellentie. .Nadat dit was geschied, wendde Z. E. zich tot dtn Generaal Köiler en zeide ongeveer het volgende: „Geveraal! ik behoef u uiet te zeggen, welk* wenschen ik voor de exp*ditie kuesier. Niet alleen hare krg_.sverrichtingeu, maar ook het wedorvaren van allen, die daaraan daelnemeu, zullen door my stoeds aandachtig en met innige belangstelling worden gadegeslagen. Ootvang dezen handdruk, tot een haiteiijk afscheid voor u en voor alleu die met u vertrekken.

Lange redr.voenugeu zyn ant-militair. Vergun my dat ik, vry vertaald, tot U richt de weiuig* maar kernachtige wooideu, waarmede aeu der grootje holden vau zyu tyd e*u der schitterendste overwinningen inleidde:

„„Koning en Vaderland vertrouwen, dat ieder man zyn plicht sal doen." " De krschüge tiespraak maakte blykbaar op allen een diepen indru*. Generaal Kö i er antwoordde : „Hxcelleiitie! Wy zuil. n o..zen plicht doen, dat beloof ik." jÊu waarlyk, wie in de g*legm tield was de f rme houdiug der troepen t. bewonderen, al Ware het ronnryk verleden Tav ons Ind-sch leger niet daar, al kwameu ook by het gezicht van dio mannen, die daar zoo rustig eu krachtvol blykbaar niet den b st*n moed b. zield, haddeu ged. fiieerd, de uameu Bali, Baudjermasiu, Boni en zoo ve«l andere on* niet voor den geest, wie zal er aau twyfolen, of ook zy tulleu ouder de geliefde Nederlandsche driekleur, daar giuds den roem vau het Nederlaudsch Indisch leger ten volle hanahaVeo.

Voor zoo varre wy er over konden oordcelen en ook volgens het oordeel van oud-officieren, daarby tegenwoordig, list de uitrusting uiets te weuscheu over, en verzekerde men ons nog z*'don ern txpedit • te hebben zien vertrekken, waarvan ds toerusting zoo umtekeud_goed was als van de troepen die wg zagen defileeren. Men MELDT ons na«r aanleiding van dn msdedewliiigtn omtrent A'chin uit het Geogr Woordenboek bet volgende: „De Sultau vau Atclrn beschouwt neh als vabsk! van deu Sultan van Turkije (Radja Eoi-m). Gedureudo deu Krimoorlog lircft hg Turkg* aan O«k hulp «angeboden. Ik heb zelf *en Atchine.s hooren zeggen, dat hjj en zyne landgenooten zich bescliouwdeu als „Anak boewah Raja Roem", een bewgs dat deze meeuiug ze fa tot het voik is doorgedrongen. „De Aichi'ieeztn zyn eig-niyk geene opiumschuiven maar opium-piuimers. Zg maken namHyV alleen gebiuik van Turkach* opium, die zg niet rooken, maar knuwon. '

„De ouiednlgiheid onder de Atclnutzeu is zeer groot, vooruamelgk ouder de strandbewouers.

„Iv iie Inbrikatie vau lyuwaden zyn de Atvhineezen ware kunst-naren. De zgden bioeken, cic zg i'rageu eu np.a Sua-atias Westkust Uitvoeren, zgn zoo kunstig geweven, dat men ze in Europa alleen mol het beroemde weeftosstel van Jarquart kan namaken.

„Uet ueroep over de goede b.wapeuing der Atcbinezen met achterladers zal wel lilyken overdreven te zgu. Tot voor eenigen tyd althans wareu in Atchiu alieeu erkoa|ibaar z..e.r ordinaire geweren van / 120.— a ƒ 160.— de forge, (2ü stuka), en daar iulaniiera zoo licht met vau ouda gewoonten afgaau, adres aau de brwoners vau Celebes, die nog altyd vuurateengeweren gcbiuiken, is het zeer ouwuarachyiilgk, . at er ééa. achterUder gevonden zal wor den buiten de oumiddelyke omgeving van deu Sultau, die er m sschien zgn lyfwacht, meer uit ch que, meê g-wapond heeft. Op dit oogeublik noe zgu de fluuiste geweien, die men in de Pcnan»- en SiUtapora-prijscouiaDtKii verme.d vindt, genoteerd op $ 70 pr corge, d. i. 3V_ X / 2.70= / 9.45.

„De kraton ran deu Sultan is volgens een mededeeling my iv dur tyd door ecu Atchiuees gedaan; ecu langwerpig vierkant, kruisvornig door een kanaal of rivier doorsneden eu omgeven door ten driedubbsleu muur of wal".

Naar wij virnimen is de inlander, die onlangs als ka-siir van het Vaudu-Dtpartement fungeerde en by de bezorging vau een veudu-r-.kr.uiug daarvoor de betaling outviug, door deu schout Deg'.ns opgespoord en iv hechtenis gesteld. Hy had, verklaarde hg, de dama by de aanbieding der rekening betaling gevraagd, en na het geld ontvangen te hebben, met een potlood de rekening gekwit-erd, dat is to zeggen met Arabische karakters de woorden; Allah-il-Allah op de plaats vau de haudtoekeuiusvau deu kassier geschieveu. lteeds meermalen moet e u dergelyk bedrog door hem zyu gepleegd, maar schynt hy steeds voor de ricbtige voldoening dor r-kening«n op de» vervaldag gezorgd te hebben. l)»»rtoe voor herten geen kans tiende, nam hy zyu demis.io by het veudu-kantoor en de ontdekking der oplichting volgd*.

(Bat. Hand.)

Tk Ngemplak en te Ngawassnyd de bevolking onrype padi*, droogt die kunstmatig boy.-.u het vuur eu stampt se dau. Do daarvan komend, ryst wordt verkocat V/t kalle voor 90 duiteu. Ook vau die zyde dreigt dus do nood.

Du gnwez u Majoor titulair der Caineezen Beh Biaauw Tjoau heeft 5000 p.kils ryat naar Solo geeond«ii, om aan de bevolking to woidon vercoent voor d.-u prys dio ze hem zelf kost eu Wel voor ƒ7 do pikol. D.t is ecu waar.gk groote hu p, die veel good kau doen als ei uu maar i^esorgd wordt nat die ryst niet in handeu vau deu ecu of adderen woekeraar komt die zo. gaarne voor fl zal kiopeu, om die dau aau do be.volking voor ƒ ..2 «au to smeren. Het dool ous genoegen iemand zoo vau zgu rykdom t* zieu gebiuik makeu en verdient dezo daad vau den gew zen Mnj or alen lof. (Vorstenlanden.)*

Van Madioek schryft men ons, dd. 15 dtzer, dat de. ry'st aldaar weder Ti ij goedkoop wordt, dooidat men er reeds druk bezig ia met het s»gdeu van het te ye.de staande igpe padie gewas. (Soer. Court)

— Op Dondkrdag avond dea 18Jen dezer verliet de prauw tjomploug, gevoerd door Pa Mariau, b maud m t vyfm-tu de haveu vou Froboiiugo, koers zett. nJe vaar Bnnjj.wangio. Beialve do bemauuing bevond zich aan boord de Aiabior Scch Acnmat, biu AbiUi Kioumau, die do prauw bevraent had met koopmansgoedereu. D>-u volgenden moigeu omstr^eka 11 uur Word de prauw ter hoogte vau liedoolau ouder Krak.aa i door eeue djangoilan gepraald, die om water vroeg. Ecu oogenblik Uier echter bleek het, dat do opvareudeu vau d> dja»gollau audere bedoelingen hadden, daar zo een schot op de (j tnp ong lost-u eu mot stoeueu wierpen. Op zgau g kom n eut iden de zceroovers, vaar gissiug 16 in getal, gewapend met kicWangs eu kiisaeu drongau de bemauuing vooiuit eu vclbood haar, huu in het gelaat te zieu. Daarna p underdeu zg de prauw leeg, eu maakten eau buit van cue» f 2 500 aau koopmansgoedereu eu f 2000 aau contanten, Wanimeè zg iv do richting vau Ma;iUin verdwenen.

Zaterdagmorgen kwamen do beroofdcu to K.aks»auaan, en maakten rapport vau uetg eu hun overkom >u was Ue Arab-sciie pssiagier meent ecu paar dor roovers, nen dag vau het vertrek der tjumploug, am do haven t-. Proboliugo gezien te hebben. (üocr. Hand.)

,» Ntjt der gakdoe. Gistermiddag omstreeks 3 uur, weid door vier inlaudsche deugnieten op deu weg naar Djoembiang, iv de uabgheid vaii do couirol.mswouing eu dient

uabjj eene gardoe, p aits geuuuun aan ecu* waiong, waai zj zich wel te goed deden. Na veizadigd te zgu stonden zg op en verwgderdea zich zonder b.ialing. De viouw cic a dus bestoleu werd, riep h.t gardo-vok te hulp u_d de vier kerels te arresteerci., maar werd hartulgk u tgelachen. Do mannen die do gerdoes bezetteu, verleeutn, in navolgiug van wat tg hunne bestuurders zteii éoon, banna hulp uiet. mideis dan tegen betaiing eu maken m-eimtien met de langs deu weg stroopeudo dieven gemeuo zaak. Trouwens, ook de.en betrekken op hunne beurt de, wacht-

Wy hebbeu do p'aats w*ar do la.tst ous bakende roof plaats had, voor lednchulgk duidclyk beschreven, om de poiitie iv staat te stellen te oudeizoekeu wie de gardnes waren die zoo slrcht hun plicht, handhaving dor politie op den open ;aren weg, nakwamen.

# Wegen*. Wy vestigen de aaudacht der autoriteiten op deu weg naar Goeboek. Naby de dessa Doeioegauior toj•' tusschen paal 5 en 6, heeft ecu groots afstorting p'.aats g.had, ter leagte vau 24 voet tn breedte van 6 voet, iets verder is een twoede afstoitmg ongoveer even lang en weiuig miuder breed. De weg is daardoor aanzienlek amallar geworden en levert ecu wezeulgk gevaar op voor rytuigen en karren, vooial die daar 's nachts pasiaeren, daar de diepte waarin zy door die afstoitingen kunnen neerbuitolen uiet miuder Indraagt dan ongeveer 15 voet. Herstel of zoo dat niet kau afsrhuttiug van het veruieldc weggedeelte is ter vooikoming van onheilen dringend noodig.

Diefstal. Op Karang-tosrie hield gister middtg een grubna stil, dio geladen was met manden gevuld met koppen en schotels. Twee dieven lichttou haudig een dier manden vau de kar af uu trachtten er zich mede uit do voeten te maken, doch da karvoerdcr, by gestaan door eenig* aanwezigen, achterhaalde hm, ontnam hun den mof en g>f hen iv handen der politie.

WiBKTUD.. Door deu resident is d*zer dagan per oir* eulaire aau alle bureau ambtenaren do mededeeling gedaau, dat het ZiIEG. verlangen is, dat uiterlyk 's voormiddags teu 9 uur allen voor hunne schrijftafels aanwezig cci aan den arbeid zya en dat het vertrek niet vtocger dan S uur iv dau uarnidd.g plaats heeft. De billijkheid «nu dit v.ilnhg__ zal ieder erkeunen die ziet dat op particulere bureaus 8 a 9 uren per dag gewei kt wordt, en e noodzakelijkheid vi.n hat verUugou zal worden beaamd door «Hou iiie tot iv het oneindige op afdoening van siukkeu motsun wachten, en altyd werden afgescheept naat da boodschap dat het „op 't bureau zoo druk was."

ScHOOLBiBLiOTiiaiiK, Ia ecu dezer dageu door onderwyztrs gehoud.-n vergadering is met eenparigheid van stemmen besloten, te Samarang oen bibliotheek tot stand

'•*, breugeu, waaruit aan de leerlingen der hier aaiiw.-.zigt openbare tn bijzondere scholen graiis gosde leciuur z-.! worden verschaft. Het plan is zno uitftekend, dat hut zeker door algomoene medeweikmg spoedig uitie\oereu zal r.yn. Weldra Zal door iutaekenlysteu ieier gelcg-.nueid gegeven wordeu van die medswerkiug te doeu blyken. —

Onderscheiding. Mat genoegen verwyzen wy naar het, .u dit nuuim*r opgeuomeu, telegrafisch bericht dst den Overste de Rocheinout een riddei.rder is toegekend. Men zal zich herinneren, dat de tydelyke onthouding vau dat «ereteeken in dit en audere bladeu bespioken is; der liegeßrin" wordt thans ook dank gebracht voor dit nieuwe teekeu vau haar ijver voor billijkheid *n rechtvaardigheid.—

De controleur J. J. van Sauteu is uit het district liooja overgeplaatst naar de afdeeling Sam- rang cm hier ala lid vau het binnenlandsch bes-uur werkzaam te z'jn, te.iwyi hy tydeïyk ook is belast mot het beheer, vau het kadastraal-statiati.k buie.u; teveus zgu ter versterking van net ambleiianrspersoueel voor deze residentie beiioais.ii twee amJiteunreu ter beschikking, oio w.aischyulyk; beide _,U leu worden toegevoegd aau het b.ütuur der «sSiSteutresidentie Demak.

Soerabaia deelt meu ous mede, dat de .Resident ■au .Deventer tegeu het einde van dit jaar een Verzoek om ontslag zal indieueu.—

Uit Tagal schryft meu ous: Toeu de Ueaideut Lamuiris afscheid nam van Tagal zeide hy ouder audereu: „Wy woueu in ecu gezegeud land, waar geen i ood ous dreigt, waar geeu ziekte Ous bezoekt."

Sedert echter is de kuokkelkooits ous komeu plagen au is het getal Igdeudeu groot geworden. Aauvaukelgk te lossaiio in de ufda.lmg IJ.ebcs uitbrekende, eu alle poglugni van doctor en assiStunt-retldeut wecisiand biedende, heeft zg zicii ooit over de hoofiplaats uiigebivid, het eeral de Obiuetzen, later do Europeanen aautasteude. M.n tracht haar, uiet zouder goud govoig, cenigszius te beteugelen, door de stgve gewrichten lutewryveu met ijatié laweU eu aiua."-—