Abonnementsprijs voor Indië f 15— en voor Europa f 20,— per half jaar- Advertentiegelden behalve het zegel: van 1 tot 10 woorden f 1-—; elke vijf volgende woorden t 050 meer.
De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad
- 10-04-1873
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Geen auteursrecht. Er rusten geen rechten meer op dit object.
- Krantentitel
- De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad
- Datum
- 10-04-1873
- Editie
- Dag
- Uitgever
- De Groot, Kolff & Co
- Plaats van uitgave
- Semarang
- PPN
- 852209738
- Verschijningsperiode
- 1863-1956
- Periode gedigitaliseerd
- 1863-1903 / 1947-1956
- Verspreidingsgebied
- Nederlands-Indië / Indonesië
- Herkomst
- KB C 76
- Nummer
- 85
- Jaargang
- 22
- Toegevoegd in Delpher
- 18-11-2014
Advertentie
Nieuwe abonnés
voor de resteerende drie kwartalen van 1.873 ontvangen een Kaart van Atsjin BratlS* DE GBOOT, KOLFE & Co. Muigei», goeden Vrijdag, wordt geen nommer der Locomotief uitgegeven.
Gedenk de ongelukkigen!
11. {Slot.)
#jjSJwMet goede hulpmiddelen, zooals de wetenschap en de humaniteit die aan de band geven, verwacnten wij van de gestichten op Java geen mindere uitkomsten dan van die in Europa. Wel is waar zullen zich hier aanvankelijk groote moeilijkheden opdoen, en alleen de omstandigheden reeds, dat verreweg het grootste deel der bevolking die in de nieuwe gestichten zal worden overgebracht sedert een tal van jaren veelal aan zich zelve of de bedienden overgelaten, of, opgesloten, gewoon is den tijd in ledigheid door te brengen, is hier van groot gewicht. Doch wanneer hierbij als regel aangenomen wordt, dat do overplaatsing langzaam, geleidelijk en met overleg plaats hebbe, en zoo doende een kern van rustige, arbeidzame patiënten gevormd worde, die weder anderen tot voorbeeld kunnen dienen, dan zal naar onze vaste overtuiging met tijd en geduld ook dat bezwaar worden te boven gekomen." Over de toepassing dier woorden, door de HH. __UF._ en Smit in 18(57 gesproken, loopen wellicht de meeningen van deskundigen uiteen; maar de juistheid dier stellingen heeft wel geen tegenspraak te duchten. Nu is de vraag, icelke resultaten worden in Europa verkregen? Van de 100 verpleegde krankzinnigen sterft 83 % en herstelt gemiddeld 33 %. Tn Nederland was de verhouding van de herstelden tot de lijders nog gunstiger : van 184,5 tol 1864 overleed er 30.8 % en genas or 39.2 %. In 1871 intusschen werden die cijfers, blijkens de jongste statistiek, eenigszins gewijzigd: er herstelde van de opgenomen mannen 35 % en van de verpleegde vrouwen 37 %, er overleed van de lijders 10 %, van de lijderessen slechts 9 %. Bij die opgaven aangaande Nederland is nog ééne te voegen, ter zake uitstekend dienstig. Het is de7,e, dat de resultaten van de krankzinnigen-verpleging zich door voortreflijkheid onderscheiden, naarmate de wetenschap en de humaniteit een hooger standpunt hebben ingenomen. De cijfers spreken dienaangaande zeer beslissend; vóór de hervorming der gestichten bedroeg het getal herstelden niet meer dan 12.9% van dat der opgenomenen; na de hervorming, na 1844, steeg het tot minstens 35%.
Dit dan is de zaak: — er heerscht in Nederlandsch- Indië een ziekte, die, om met Conolly te spreken, voordat zij het leven uitbluscht, alles vernietigt wat het leven lief en dierbaar maakt: een ziekte die hem, wieneen beroep een levensonderhoud verzekerde, prijs geeft aan armoede; die den vrede en het geluk uit het huisgezin verbant; die den dorst naar waarheid zonder lessching verdrijft; die het streven naar 't goede onmogelijk maakt; die de kennis vernietigt, de beschaving doodt, der schoonheid zelfs ecu terugstootend aanzien geeft. Maar ook leeft er een wetenschnp, waardoor die ramp zeer dikwijls te keeren is. Zijn er acht duizend lijdeis, er kunnen ongeveer drie duizend hunner naar de rede en het geluk, naar hun huis en hun werkkring teruggebracht worden, indien de Regeering van Nederlandsch-Indië doet wat zij beloofde en wat zij behoort te doen.
Er worde thans, thans eindelijk, gehandeld. Jaren achtereen zijn de projecten voor het eerste gesticht in het Departement van Burgerlijke Openbare Werken overwogen of bestoven • drie jaren lang is een reglement voor de verpleging van krankzinnigen bij de leden van het Hoog-Gerechtshof in circulatie of in 't ongereede j acht jaren achtereen is deze hervorming verwaarloosd. Daaraan moet een einde komen. Dat de vorige Gouverneur-Generaal met 's lands belangen speelde, was zijner waardig, was een noodwendig gevolg van een verfoeilijke oorzaak. Maar deze Landvoogd heeft andere antecedenten en andere aspiratiën
Van hem is de organisatie van het krankzinnigen-wezen te wachten. Hij moge het voornemen, om een gesticht te doen verrijzen, dat 15 maal honderd duizend guldens zal vergen, een te zware beproeving voor de schatkist achten - hij zal het ook als een, uit het oogpunt dermenschlievendheid onverantwoordelijk verzuim beschouwen, ten aanzien van het krankzinnigen-wezen besluiteloos en werkeloos te blijven: hij heeft het als een misdaad te schuwen, om de krankzinnigen nog langer verstoken le laten van de toepassing dier middelen, waardoor minstens een derde hunner gered worden kan. Zóó zij het!—
Samarang Maanstand gedurende April
18 „ — Volle maan 20 „ — Litatate kwartier 27 " ■— Nieuwe maan
POSTKANTOOR SAMARANG. Engelsche Mail.
Via Batavia, Muntok, Kiodw en Sinqapobi. In de maand April den 11e. Sn 21e. » „ Mei „ se. en 19e. „ „ „ Jiun „ 2e- en 16e.
Fransche mail.
Via Batavia eu Singapore, Iv de maand Maurt den 23e. „ „ „ April „ 6e. en 20e. „ „ „ Mei „ le. 15 en 29e. , Juni „ 12e. en 26e. „ „ „ Juli „ 10e. en 24e. » >> » Augustus „ 7e. en 21e. , September,, 4a. en 18e. „ „ „ October M 2e. Eu 19e. „ „ „ November „ 2e. 16e. en 30e. „ „ „ December „ 14e. en 28e.
Sumatra's-Westkust.
Den 4en en 19-n vau elke maand.
Palembang.
Den 17.-U van elke maand.
Borneo's Westkust en Billiton.
Den l<-ii ven elk-- maand.
Bandjermasin en Bawean.
i)en 2-e» van eike u. hu-.
Macassar, Timor-Koepang en de Molukken.
lleu 16.ii vau elke maand. Het uur van «iuitiug ia ete-.ia dea avonds te 7 ure lutusschen wordt aau belanghebbenden vrijgelaten, ook op andere dagen hunne brieven anu het postkantoor te do, n bezorgen. De doorzending vau hier heeft ateeda plaats per eerst vertrekkende post. Samabanö, den lOdeii Maart 1878. i)e Postmeeeter H. A. KLËR_B
Nederlandsch-Indische Sproorweg-Maatschaappij. Uren van vertrek voor den dienst, aanvang nemende den 10den Juni 1872.
Van Samarang naar Kedong-Djattie Van Djocjacarta naar Soeracarta, Soeracarta en Djocjacarta. Kedong-Djattie en Samarang. Gemengde Treinen. I Jjen^ngje-Treiuen^ STATIONS. .|4 r« T~I STATIONS. ~1 |8 T 6 8 v.m. Iv m. lil m. n.m. I v.m. | v.m., v.m. V.m Samarang vertr. 8.20, 1.24, Djocja. vert. 7 3010.25 2.65 Alias-Touw. „ door 1.36 Kalassan. „ 7-0 10 43 8.18 Hroorulpoeug „ 8.42 ] 1.61 Prarul>a,,an. „ SS 10.64.J.21 r»ugoei,g „ 9. 2. 2..8 Srowot. _ 8.16 11.6 \6.ii ..,..,, 1.5n1.. 2.20' S.Si „..,„„ laank. 8.2811173.62 Ked-Dj.u lrlr 9.28 2.41 Kl,tt"u- |,„tr. 884jll.23;8. „ p.das „ »•*- 2.65 Tjepper. , 8.65.11.40|4.i3 lelawa « 9-69 3.19 UeLugoe , 9.7 |IUÏ4.15 Sersnf . door! 3.40 Po«rwod«d,e „ 9.3012.17 4.6S * laank. 10293.54 laank. 9.36 12.23 5 , C-0"-"-»1' L«tr 10.35,4.2 ol° Ivertr. 7. 12.37 l tawang "• 2 *-31 Kalie Osso » 7.24 1.- Sulem , 11-18, «4 aleni „ 7.44 1.18 Kalie Osso > H*° 612 Lawang . f.7 1.34 (aank. 11.53 6.30 „ ... laank. 8.33 2.— So,° lvc.tr. 7.80 1-8 2.65 GoeudlU |vert. 8.41 2.6 Poerwodadie „ 7.89 12.19 3.4 Serang . 8.68, door Delangoe » 8. 2 12.40 3.27 Telawa » 9J9 2.37 Tienper . 8.16 12.52 3.41 Padas „ 9-45 268 Katten [^ ffll JjJ Jf Ked,Djat,^; ». & Srowot . 8.86 127 4.18 Tangoeng „ 10.25 3.34 Pr, nbanau 1 96 ' 1.38 431 Lroemboeug . '.OA7 3.-4 _____" I 919 1-19, 4.44 AU»-»... .11.- door Djocja aank. 9.36 2.6 1 5.1 ISamarang amik.,ll.,l' 4.16 Van Bringin naar Kedoeng-Djattie | Van Kedoeng Ujattie naar Bringin Gemengde . Gemengde STATIONS. »•""■ I STATIONS. _Jl?._«_. 1 2 v m I '•■ m. Bringin vertr > 8.20 Ked.-Djatt. vertr. lO.— Gogodalem „I 888 Tempoeran „ 10.il Teuipoeran . 9.2 Goüodnlem „ 10 49 Ked.-l>jatt. aank.| 9.20 linugin aank. 11,7 De tijd is de Llegraaftijd van Samarang. De treinen 1, 2, 3. 5, 7 en 8 meer ipeciaal voor goederen vervoer bestemd zijnde zoo kunnen de tijden vau aankomst en vertrek «enigszius verschillen. De treinen 1 en 6 houdeu te DJENKILON en GEDANGAN h»L Op alle stations en halten zijn verkrijgbaar officiëele gidsen tn ttbellen van deu loon der treinen tegen betaling respeetivelijk van 50 eu 10 oenten per stuk.
Telegram uit Batavia.
De gister hier aangebrachte Engelsche mail van 7 Mtart me'dt het volgiud»;
In Nederland is tot de intiekking der een*usw-t no; niet besloten.— Het Japanscha gez->ntscliap is naar B-rl(ju vertrokken —- Iv Mei e. e. zal de koning Groningen bezoeken.— Overleden: van Nes, oui vice president. De Duitsohe bondsraad behandelt het wets ontwerp op het ni.uwe muntstelsel.
Derxpeditie vaar Khiva heeft har- operatiën aangevangen. De JapanSche pUknteu tegen den (Jhristelrjken godsdienst zijn ingetrokken; de Christeu gevaugeaon zijn vrijgelaten.
Nederlandsch-Indische Stoomvaart-Maatschappij. Dienstregeling over de maand April 1873.
4 April. Singapore van Batavia naar Siögapore via lluntok en Kiouw. 5 » Mini.ter I'Vansen van de Putte van Ratavi» naar Soerabaia via Samarang. 5 „ Hatavia van Soerabaia naar Batavia via Samarang. 7 , Koningin der Nederlanden van B-tatia naar Siogkawang via Billiton en Pontianak. 7 „ Luitenant Generaal Kroein v. Soerabaia n. Singapore via Samarang en Batavia,
10 „ Batavia v. Batavia n. Soerabaia via Kustplaatsen en Samar-10 „ Miaiitar Fransen via de Putte van Soer.baia naar Bata via via Samarang rn Kustplaatsen. 10 , VicePresident Prinds van Batavia naar Padan« via T«, lok-Bet ng, Benkoelen an terug via Benkoelen en Telok-Betong. 10 f Miniatar vae Staat Rochuisen van Soirabaia naar Bali- Boleling via PasoeroeaD, probolingo, Bezoeki, Baujoewangie en terug. 12 , Luitenant Generaal Kroelen v. Batavia naar Singapore. '• middags. 15 „ Minister Fransen van de Putte van Batavia naar Soerabaia via Samarang. 15 i Batavia van Soerabaia naar Batavia via Samarang. 15 , W. Ceres de Vriea van Batavia naar Patjitan via Anjar t en Tjilatjap en terug 18 " . Singapuro van Batavia naar Singapore via Mnutok en Riouw. 20 ii Batavia van Batavia naar Soerabaia via Kustplaatsen én Samarang. 20 i Minister van Staat Roebussen van Soerabaia n. Batavia via Samarang en Kustplaatsen. 21 - Konisginopliia van Soerabaia naar Makassar en de Molukke». 23 . Koningin der Nederlanden van Batavia naar Palembasg via Muntok. 25 . Minister ran Staat Roobnssen va» Batavia naar Soerabaia via Samarang. 25 „ Minister Fransen vaa de Pntte v. Soerabaia n Batavia via Samarang. 25 > VieePresident Prins van Batavia naar Padang via Kroë, Eogano en Benkoelen en terug via Benkoelen en Kroë. OtF" B\j tijdige terugkomst van de verschillende booten thans naar ATSJIN, worden dezelve dadelijk op de gtvrone ter vervanging der kleine Stoom.*ohepen ingedeeld.
Zaterdag heeft Z. Exc. de luitenant-generaal Krosscn het kommaudemtnt van bet leger sn het bestuur van het depart, msut van oorlog tan zijnen huize overgedrsgsn »*n deu luitenant-generaal Whittoo, waarbij de voorschreven saluutschoten zijn gelost. Zaterdag heeft weder een* inschrijving p'aats gshad voor Gouvern om, nts wissels. AHugnbodeu was 1 milioen gulden. Ingeschreven werd. a 100 pet. voor ƒ 1.000 sn ) eeßund „ 101V4 „ „ „ 32,340 S B lOl/s 6,000 **. „ 101% „ „ „ 35,000 C niet gegund. „ 102 „ „ „800.0Ü0 \ „ 108'/. „ „ „250,000 y Totaal ƒ 623.340. De limlte wa» onveranderd: 101% pet. {De Indiër.)
-CHüTTEHIJ. Zondag avond a. s. te 7 uur komen de officieren der »chutter|j bij hun Orerate-Komm.ndHnt byeen, tnaich.c en van daar te 7'/« af om te 7'/} uur bij den Resident te zijn. Daarna worden tij aan dien hoofd- ambtenaar voorgesteld, eu ten slotte begeven ztj sich naar de wouing van den Generaal Aflsselingakommandaut, die ceistdaags, zooal» wij reeds me ddeo, usar Batavia vertrekt —
De aandacht der politie wordt gevestigd, op een C'tineeich winkeltje iv de straat Pekodjan, uaby den broodba'iktr, alwaar tegen deu pr^js van vier enten per glas, jenever gedetailleerd wordt. Vooral de iciudere militairen maken daarvan veel gebruik en wij misgunnen die meuseben de too nabij huune kaïcrne zijnde gelegenheid niet, m»ar aan getien er ook veel misbruik van wordt gemaakt en diehsndel in strijd is met de bestaande bepalingen, achten wij hst nuttig dat daaraan een einde worde gemaakt, hetgeen uiet moeielijk kan zijn. —
Wij zijn in staat gesteld nog de volgende berichten der Engelsche mail van 7 Maart te publiceeren. Braam Monekgeest en van Amerongen zijn overleden. Bij de verkiezing te Snaak, behaalde de heer Kouchsnius 800, de heer Motu» 1450 stemmen. Ouder ds koetsiers te Berlijn is een grèva uitgebroken. Iv het Spaansche Miuisterie heenchsa oneenighodtn. —
In de kampong Koeniugan wat gister een hadji beiig klappers, die hij van Tegal had aangevoerd, te loisen, Een der opvarenden van de prauw banting waarmede die vruoaten waren vervoerd, meende dat hij vau de drukte wel iv eijn eigen voordeel kou partij trekken en verborg handig een party klappsrs iv het vooronder, om die naderhand te verkoopen. De waakzame blik vau den eigenaar bemerkte echter den diefstal spoedig: de m«u dwon_< den dief om de gestolen klappers terug te geven, _nar liet hem daarna vrjj, »*bab toesah, bij aaugifia aau de politie.
Krachtveß-lES. Dat het peraoueel onzer politie niet talrijk genoeg is, om den dienat zoodanig te verrichten, als iv het belang der openbare veiligbeid wel wenscheHjk is, is een oudo waarhaid, die ook bekeud mag verondersteld wordeu b(j hat departement waartoe die dieust oehoott en bü de secretarie, waar de voorzieningen in al e behoeften van d.n staat behooren te worden gemaakt. Desniettemin is thans ecu der vier schouten die hier beschikbaar zijn, aau ziju werkkring onttrokken om hem te belasten met de waarneming der betrekking van cipier in de centrale ge. vang.nis voor Eutopeennen en daaimede gelijkgestelde». Sedert den len dezer namelijk is, wegens ziekte, verlof naar Nederlaud verleend aan den ambteuaar die genoemde betrekking vervulde, maar, schoon het aan het departement èn ter secretarie bekeud moet zijn, dat die betrekking geen oogeublik onvervuld kan blijven, is vergeten gelijktijdig een vervanger te benoemen. De politie heeft daarom een harer schouten moeten afstaan om den dieust in de gevangenis waar te nemen. Aau beide zijden veroorzaakt die schikking krachtverlies, zoowel aan de politie die daarmede eea vierde vau haar Europeesch personeel verliest, als aan de disoipliue in dt gsvaugeni», die natuurlijk door eon tydtiyk waarnemend, niet in de gevang ui» wonend cipier, niet zoo krachtig kan worden gehaudnaafd, als door «eu da-jioe benoemd persoon, die er al c(jn i(jd eu kiacht-n aan kan vrijden. Te Batavia echter woideu die incouveuiënten uiet gevoeld, reden gevoeg, om uiet van den slenisr van uit•tellen en overwegen af te wjjlcen. Nu met de benoeming tot-b gedraald wordt, gaven wjj de Ecgeeriug in ovsrwegiug er toe over te gaan, in stede van den cipier, hier «en directeur met het noo.ig ondergeschikt paraoneal in de gevangeais te benoemen, een maatregel die ia het belang der goede orde reed» l»ug uoodig wa». De vele ougtregeldliedeu, waarvan die gevangeni», «edert hare inrichting tot cantraal-gevaDgenis getuige wa», zullen dan niet meer worden vernomen. Maar wat men doe, men doe het vooral spoedig.—- Schoon tot hed«n nog geen «pade in den grond werd gistoksn, om de projocten uit te voeren, ter bevrijding dezer plaat» vaa dt j aarlij kiche plaag der banHjira, waartoe de fondaen rsed» -ij'a toegeataan, schijnt het toch dat er plan bestaat om dat werk te eenigcr tijd aan te vangen. Ten minite hebben de eigenaars der landen, waardoor het afieidiugikanaal voor het overtollig water, moet gegraven worden, deier dagen de aanzegging ontvangen, dat de noodige opm.tiugen ter afbakening van hst verlangde terrein eeratdaag» tullen plaat» hebben. De waterstaat haast sich ook in dezen langzaam.—
Bv ons bikicht omtrent de waarschijnlijke aftreding van den A»»i»tsnt-re»ident voor de Comptabiliteit alhier, moet nog een enkel woord gevoegd worden. Het is waar, dat die ambtensar reeds gedurende vier maanden door ongesteldheid belet werd, zijn bureau te bezoeken en zich het onvermijdbare werk moest laten te huis brengen; evenzoo is het nist voor twigfil vatbaar, dat des:lfie z'ekte list bezoek vsn bet bure»u hem sog een on .fzi--.:.baren tijd zal belatten, maar van het vrsgen vau wachtgeld of verlof is (een sprake. De bedoelde a»hun*ar is vau m««uiitg 4«t h\j te huis zijn dienst evengoed kan doeu, sn zyn komst op bet bureau gsbeel overbodig is.—
Ovatie. In dit garuizoeu beata.t het pan om «an den gdnrraai-m joor »f.-.»liugskoniminoanl, \óó: diens vertrek naar B'tavia, .en ser.naJe met fakkeilcht te h ei-g,-n. Dat plan zou wel goec te keuren zjn, m*-.r om de uitvo ring daarvan alle waarde te doen hebben, it het in ds eerste pUats noodig dat het verlangen uii^aht u t dtn boezem der corpsen, liefst uit de ïagere ranger. der^eueu d:e er aan zullen deeluem>:u. Z-ker mag de impuisie volstrekt niet van boven komen. Dit laatste sch(jut echter hier hst geval; ten minste, zonder uit oiiderhrge beraadslaging nog iets van eeu'ge ovatie te weten, vernamen de oificieren dat een serenade was ontworpen en dat tevens een begrootiog was opgemaakt vau de noodzakelijke kosten aan flambouwen als anderzlns, ter bestrijding waarvan eea omslag was gemankt over de officieren hisr in garnizoen, die elk het voor hen bepaalde quantum zullen ts betalen hebben!— Op Boï-OI is gisteren een bijzond-r groots Kaaiman gevangen. Het ondier had een kiud verslonden, en een ander tenige wonden toegebracht, waaraan het, laatste, galukkig! niet bezweken is.— Uit Salaiiqa deelt men ons mt.: Ia hst Logement hier wordt de d*g- sn nachtrust tel kens verstoord door het erbarmelijk geschreeuw van een ia de nabij gelegen gsvangenia opgesloten inlandschsn krankzinnige. Waarom wordt dia uau nist naar Samarang gebracht? Er is echter nog esn anders, gewichtiger zaak te bespreken. Gij west dat va de aardbeving van Djocja ds passerlood* sen tydelijk werden afgestaan voor ds kazerneering van troepeu. Dat tijdelijke duurt thaus, zes jaar geleden, nog immer voort. En toch zijn de passerioodsen niet alleen voor, maar ook door de inlanders gebouwd. Is dat eerlek om zoo de bevolking ts behandelen?-—
_^ Uit PoiawoDADii (rtrobogan) schrijft men ons dat de rijstprijzen daar sterk Z(jn gedaald. Gister werd daar rijst le soort verkocht voor / 6,50 en mindere soort voor f 4,60 per picol.
Telegram uit Batavia
Gister vertrokken v:a Padang 20Ü man infanterie naar Atsjin, behoorende tot de expeditiouuaire bataillons, tijdens het embarquement vau dcz*. wegens ziekte acht-rucb^ofon
Telegram Handels-Vereeniging.
-._ —-O-*»» ■—— » -a-vuigmji 9. o,.ver.,nderd. Koffis 52. Suiker vier ben.dc>.. ve'.üne vast. Tin 84.80 vast. Indigo mddenprija zestig Wet' Aangekomen. Staatsraad Ewijck, Lucays, Lucton etEm.rgo, Soembing, Drie gezusters, Jelawad. e