De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

SAMARANG, 18 October Ned. Ind. bark Henriette E.izabeth> Oey Bok Soev, Cheribon; Gczagv. Ned. Ind. bark Batavia, Licm Kwanhan, Pekalongan; Gezagv. 20 Octoter Ital. bark Assunta, G. Yivaldi, soerabaia; v. d. Broek en Veeckens.

12 Juli 1873 op 42" 30' N. B. en 11° 30' L. YV. eene Fransche bark-, seinletter, C. J. D. It van Hamburg, naar Montevideo. 30 Juli op 10" N. B. en 25" L \V. Het Holl. si:liip Nieuwe Waterweg. 12 Oct. 1873. Bij Sint Nieolaaspunt. Het Nederl. schip Waterloo. 11 „ Bij het Boompjes Eiland. Eng. bark James, Vinicombe, van Sunderland naar Macassar, 140 dagen reis.

(UU de Memorie van Toelichting, dojr den Minister bij de begrooting voor 1874 gevoegd.) Vergeleken met de raming voor 1873 levert deze afdeeling een nadeelig verschil van f 173,000. Tot die uitkomst wordt hoofdzakelijk bijgedragen door: de stijgende uitgaaf voor pensioenen eu gagementen, om trent welke de resultaten van de laatste jaren andermaal tot eene hoogere raming verplichten; de reorganisatie van het personeel by' de in- en uitvoerrechten, de kosten vooi uitzending van ambtenaren met het oog op de versteiking van het peisoneel bij de rechterlijke macht eu de burgerlijke openbaie werken, de herziene raming van uitgaven voor cpium.

In-en uitvoerrechten.— Omtrent de reorganisatie van het ptrsoneel der in-en uitvoerrechten iv Nederlandsch Indië worde o. a. het volgende aangeteekend:

Bestond er reeds vroeger, in het belang van den dienst, behoefte aan verbetering van het lot, vooral der mindere ambtenaren, eene reorganisatie is onvermijdelijk, nu met 1 Januari 1874 het invoerrecht van het gedistilleerd afhankelijk zal worden van het ahohol gehalte, eu in verband daarmede van het inlaudsch gedistilleerd (voo-1 >opig op Java eu Madura) ecu accijns zal worden geheveu.

Van den ambtenaar, met het toezicht op deze middelen belast, moet nu gevorderd worden kennis van de behandeling van vochtwegers tn thermometers, en bekendheid met de techniek van de vervaardiging van arak en de bewerking vau gedistilleerd. Ook die hoogere eischen dringen tct betere bezoldiging. Vooreerst is het noodig aan het departement van financiën een ambtenaar te plaatsen, geschikt om deu directeur in het beheer der in- en uitvo rrecliten en acoy'nsen t r zijde te Maau. Deze ambtenaar zal als chef vau de hier bedoelde admiuistrat e den titel n oeten voeren van inspecteur. Voorts bestaat hei voornemen vijf contióle-afdeelingen n het leven te roepen, aan het hoofd van welke ven controleur tou worden geplaatst met een commits t.er controle- De thans bestaande ontvangkantoren zouden zijn te vermeetderen met een tweetal en het minder personeel 2011 een eenvoudiger formatie en beteie bezoldig ng ontvangen. De besparing van weik, welke z.il verkregen worden zoo door eau gewy'zigde inrichting van de heffing en de c.u trole als door een eenvoudiger boekhoud'ug, het nagenoeg eenvormig tar ef dat met 1874 zal in werking treden en het vervallen der certificaten van oorsprong, maken liet mogelijk eene belangrijke bezuiniging in te voeten op het personeel, dat thans de ontvangers ter zyde staat, Dj slotsom is, dat, met inbegrip van de kosten der heifing van den accijns, de geheele reorganisatie ongeveer f 55,000 meer zal kosten dan totdusver voor Let perboneel der in- en uitvoerrechten was uitgetiokken.

Het behoeft geen betoog, dat d-.z-_ verhooging van uitgaven raimschoots ?al worden opgewogen of liever verre zal worden overtroffen door de stijging van inkomsten die het gevolg zal zj'n zoowel vau een heffing van de in- eu uitvoerrechten, door een goed ingericht en voldoend bezoldigd personeel, als van de inveering van den accyns op het inlandsen gedistilleerd.

Er zyn voorstellen in overweging betreffende de afschaffing van de ve de.ling in twee klassen van de assistent-residenten op Java en Madura, alsmede betreffende de verminderiug ian de toelagen aan deze ambtenaren toegekend voor reiskosten, en het veileenen van vaste huiehuurindem niteiteu aan de assistenten en controleurs bij gemis vau eene landswoning.

Voor geruimen tijd werd een algemeen en plaatselijk onderzoek op Java en Madura ingesleld nopens de inrichting van het iulandsch bestuur, bepaaldelijk ook van het bestuur der districten. Beeds toen bleek, dat eene reorganisatie van dezen tak van besluur wensehelyk was.

De ontworpen reorganisatie zal in sommige residenten slechts eene geringe vermeerdering van districtspersoneel eischen.

In onderscheidene gewesten zyn de dis'ricten in onderdistricten verdeeld, waarvan het bestuur onder het gezag en de verantwoordelijkheid van het districtschap gevoerd wordt door het mindere personeel, gevestigd op ecneplaa's, zooveel mogelyk gelegen in het midden van het onderd s trict. Het is deze laatste regeling welke de voorkeur verdient, als den meesteu waarborg aanbiedende voor eene goede politie en ecu behoorlijk toezicht op den gang van zaken in de districten. Als grondslag der nieuwe regeling kon zy'n aantenemen dat ieder district iv drie onderdistricten wordt verdeeld, zoodauig dat een onderdistrict onder het onnrddelijk bestuur van bet districtshoofd staat, ca de twee andere onderdistricten worden geplaatst, het eene onder een onderdistricts hoofd le klasse op f 100 'smaands, het andere ender een onderdistrictshoofd 2e klasse op ƒ 65 's maands. Over het algemeen kon dus voor iedere residentie, naar het aantal harer districten, op een vast aantal onderdistneteu le en 2e klasse worden gerekend, behoudens de vrijheid om, waar de plaatselijke toestanden dit raadzaam maken, eene andere indeeling vast te stellen, door, bij voorbeeld, he! eene district te splitsen in vier, het andere in twee onde;-districten.

Het doel van deze regeling is in de eerste plaats tot eene meer gelijkmatige inrichting van het districtsbes.uur te komen. Maar ook versterking in 't algemeen van district - bestuur is, vooral in het belang eener goede politie, drin? gend noodzakelijk.

De vermeerdering van uil gaven, welke deze reorgan'satie zal yerocrzaken, wordt begroot op ƒ 477.900' s jaars. Een hoog cijfer, maar niet te hoog, wanneer daardcor meerdere veiligheid en een krachtiger bestuur worden verkregen. Door eene nieuwe regeling van het personeel, dat aan de regenten is toegevcegd, wordt daarsategen eene som van ƒ 7H.Ü20 's jaars bezuin ga. Hierdoor, en door nog andeie omstandigheden, wordt de vermeerdering va:i uitgaven tot f 328 B*o terug gebracht, terwijl eene verdere niet onbelangrijke besparing in het verschiet ligt op demantri's bij de kofti>- en suiker-cultuur. De ..liois'er gou gaarne een hooger bedrag aan bezoldigingen hebben willen uittrekken, en daarentegen aan de ondordistrictshoofden alle aanspraak op h'.erendien.-t plichligen ontzeggen. Het schijnt echter bafer de nadere regeling of afecliaffin.: van de bedoelde persoo^1;" "'«-sten van deze reorganisatie afgescheiden te houden en aftewachten welke A,^Z"'ne Voorstellen de I'jd.s.he Begeeting tal doen omt-ent dit onderwerp, dat by' haar in behandeling is.

Koffie.— Bij de raming van den post „Inkoop van koffie" is gerekend op eene verhooging van de betaling der aan liet Gouvernement tï leveren koffie met / 1. per picol. Hi t is vojr iedereen duidelijk, dat de zoo byzonder gunstige toestand der Indische financiën — welke de gelegenheid geeft om, jaar in jaar ut, zonder inkrimping der uituaveu die de gewone staatsdienst vere'scht, belangrijke buiteugewone uitgaven te doen en staatsschuld te amortiseeren — te danken is aan de hocge prijzeu die gemaakt worden van de aan het Gouvernement geleverde koffie. E- is alle reden om te verwachten, dat die hoogs prijzen zich zullen haudhaven en het schijnt niet meer dan billijk, dat aan de koffbplantende bevolking een deel gegund worde van de aanzienHke winsten, welke dientengevolge bij voortduring aai de schatkist te goed komen; winsten, waarop niet gerekend werd in de.l tijd, toen de regeling werd gemaakt, waaruit de tegenwoordige betaling van fl3 per picol is voortgevloeid Pleit deze overweging reeds voor eene verhoog ng der betaling welke aan de b:volking wordt uitgekeerd, ook om audere ledenen schijnt het alleszins wenschelijk om tot ziodani/e verhooging over te gaan.

Wanneer men zich volledig rekenschap geoft van de plaats die de gouvernements-koffiecultuur in het Indische belastingstelsel inneemt, en vau het nieuwe vtrbaud tusschen de opbrengst der Indische belastingen en de uitgaven, die gedaan worden in het belang der bevolking, dan kan men er niet aan twijfelen dat de Begeering, wil zij niet een hevigen schok toebrengen aan 's lands financiën en wil zy zich niet verstaken zien van de middelen om de volkswelvaart te bevorderen door openbare werken, door onderwijs, door eene goede organisatie van het inlandscha bostuur eu alle zoodanige maatregelen die hooge uitgaven vereischen, — de verplichte levering van koffie aan het Gouvernement niet mag prijs j_even, zoolang niet de inkomsten, welke daaraan ontleend worden, op eene andere wy'ze kunnen worden verkre gen. Voorzoover, na al hetgeen in verloop van tijd ter verlichting van de lasten der bevolking gedaan is, aan de veiplicht^ koltiete.lr, 1102 bezwaren verbonden zjjn, kan men voortgaan die op te heffen d:or intrekking vau deu gedwongen aanplant op ongeschikte gronden, door concentieering van de cultuur iv de nabijheid der dessa's, door goede regelingen omtrent de bewerking der koffutuinen, enz. In dezeu geest is, zooals uit de mededeelingen omtrent de kctfieeultuur in de rreangur-r.jgeuts"happen in de beide laatste koloniale verslagen blijkt, het bestuur met de meeste ïjfg en mtt de beste gevolgen weikzaam.

Wordt zoodoende de druk, dien de verpl chle koflisteelt vroeger op de bevolking legde, van lieverlede geheel weggenomen, dan 's het te verwachten, dat na verloop van eenigen tijd de verplich e teelt slechts in naam zal bestaan, maar in werkelijkhc'd eene viy'e volkscultuur zal zijn geworden (gelijk zij ia srmmige streken reeds in eene viije volkscultuur is overgegaan), mits de bevolking voor de geleverde kollie eene betaling ontvangt, die de voordcelen der cultuur voor haar tastbaar maakt.

Ouder dezelfde voorwaarde van behoorlyke betaling heeft ook de bestendiging van het gebod, dat alle koffie, die, (oek vrijwillig) giteeld wordt op landrenteplichtige gronden, aan het Gouvernement geleverd moet woiden, voor de bevolking geen bezwaar. Door de verhooging van den kolriep-ijs met / 1 per picol zal de bevolking reeds aanmerkelyk gebaat worden. Naar de overtuiging van den Minister zal man het echter bij die verhooging niet moeten laten, doch na eenigen tyd den piy's ep J 15 per picol moeten brengen. Met die betaling zal, wanneer de bezwaren, thans nog hier en daar aan de kcffiecultuur verbonden, opgeruimd zullen, zy'n, de Gouvernement s cultuur h oogst waarschynl ij k overal iv eene vrye volkscultuur overgaan.

Nadat in November des vorigeu jaars met kracht by' de Indische Begeeriug was aangedrongen op de opening der bij de begrooting toegestane nieuwe kweekscholen van inla idsche onderwyz.rs, werd het bericht ontangen dat de kweekschool te Fort de Koek op 1 Maart en die te Tondano op 1 April dezes jaars geopend zouden worden. Die opening heeft dan ook plaats geg-epen. De reeds vroeger besloten verplaatsing der kweekschool van Soe-acarta naar Magelang wordt voorbereid. Eindelijk is besloten tot de uitbreiding, met verplaatsing, der school te ïanah Batoe.

Intusschen heeft hier te lande dr. B. F. Matthes, afgevaardigde van het Nederl. bijbelgenootschap, zich bereid verklaard, om, onder zekere voorwaarden, voor den iyd van drie a vier jaren, aan het hoofd te treden eener kweekschool te Makasser voor inlandsche onderwijzer., die zich •ot betrekkingen willen bekwamen, oveieenkomstig een vroeger overwogen, doch destijds niet ondersteuud voorstel van autoriteiten in Indie De heer Matthes zou daa de twee jaren, die hy nog in Nederland moet doorbrengen, benuttigen voor de opleiding van een peisoon, die hem eerst ter zijde zou staan, late: hem als hoofdonderwijzer vervangen. DL voorstel is met erkentelijkheid aangenomen. De voorgenom°n opleiding van inland'.che onderwyzers h:er te laude is hare uitvoering eeue groote schrede nader gekomen Mocht de genomen proeve gunstig slagen, dan stelt de llegeering zich voor van lieverlede die opleiding op giootere schaal te doen plaats hebben. D) alzoo in Nederlaad opgeleide inlandsche onderwijzers zy'n bestemd om bij de kweekscholen te worden werkzaam gesteld.

Inmiddels heeft de Indische Kegeering, met het oog op de geringe uitbreiding die door oprichting van scholen, naar mate ontlerwjjz-rs van de kweekscholen worden verkregen, aan het Gouvernements-onderwijs vooralsnog kan gegeven worden, voorgesteld, met behoud vau bedoeld !>eginsel subsidiën te verleenen aan scholen die door particulieren worden tot sland gebracht. Aan de toekenning van zoodanige ge'delyke ondersteuningen zouden evenwel voorwaarden verbonden zijn, welker niet-naleving de intrekking der subsidie zou tengevolge hebben Het ligt in de bedoeling de alzoo gesubsidieerde particuliere scholen het eerst in aanmerking te doen komen om tot Gouvernementsin3tellingen te worden verheven, zoodra de vereischte onderwijzers van de kweekscholen kunnen worden verkregen.

Geneeskundige dienst. De verhooging, welke deze onderafieeling heeft ondergaan, wordt breedvoerig toegelicht.

Sedert langen tijd was men algemeen overtuigd, dat de tegenwoordige inrichting van den burgerlyken geneeskundigen dienst in Ned. Indie onvoldoende is. Omtrent eene betere regeling zijn in den aanvang van dit jaar definitieve voorstellen van den Gouverneur Generaal ontvangen. Deze hebben de strekking om, behoudens de vaststelling vau een nieuw reglement, in verband met de bes'aande behoefte aan geneeskundig personeel, de belooning der plaatselyke burgerlijke geneesbeeren te vcrhoogen, en aan de officieren van gezondheid voer de waarneming van den burgertaken geneeskundigen dienst eene toelage te verleenen, evenzeer als aan'de met het toezicht en de inspectie belaste miljiaire autoriteiten, Voorts zou de thans door een d'rigeerend officier vau g zondheid, tegen belocning, vervulde betrekking van inspecteur der vaccine op Java en Madura, vervangen worden door die van inspecteur over den burgerlijken geneeskundigen dienst voor Java en Madura. Eindelijk zouden de traetementen der stadsgeneesheeren op de drie hoofplaatsen van Java worden verhoogd, en te Soerabaia een tweede stadsvroedvrouw worden aangesteld. Het ligt dan echter in de bedoeling om de in 1871 aan de stadsgeneesheeren te Batavia toegevoegde tijdelijke hulp van twee particuliere geneesbeeren te doen ophouden. Over de beginselen, waarop de reorganisatie zou moeten rusten, bestond in Indie groot verschil van gevoelen. Het is ten slotte weuschelyk voorgekomen, het toezicht, door militaire geneeskundigen te doen uitoefenen, gelijk dit tot dusver plaats had, maar tegen het genot van eer e toelage.

Aan den chef over den geneeskundigen dienst zou eene toelage van f 3(500 's jaars en aan ieder der acht dirigeerende officieren gezondheid, alsmede aan den inspecteur der hospitalen op de buitenbezittingen, eene toelage van f 1200 's jaars worden toegekend.

Even als tot dusver ral elk dirigeerend officier vau gezondheid een indemniteit voor schrijfbehoeften en schryfloonen ontvangen van f 350's jaars. Ecu gelijke indemniteit zou worden toegekend aan den inspecteur der hospitalen op de buitenbezittingen. De som van f 120 's jaars voor lokaal- en bureaubehoeften op het bureau van den chef van den geneeskundigen dienst, zou worden verhoogd tot f 300.

De thans bestaande betrekking van inspecteur der vaccine, waargenomen door een militair geneeskundige, op een tractement vau f G6OO met een indemniteit voor schry'floonen en schrijfbehoeften van f 550, zou zijn te vervangen door de be trekking van inspecteur van den burgerlijken geneeskundigen dienst, op een tractement van ƒ 10,200, met een indemniteit voor schrijfloonen en schrijfbehoeften van ƒ9OOO 'g jaars. Dit zou een burgerlijk ambt worden, hetgeen vooTal noodig is, om te voorkomen dat de betrekking telkens in andere handen overgaat, zooals tot dusver, tengevolge van de promotie onder de militaire geneeskundigen, het geval was.

Den directeur zou aldus een advisivr en helper zyn toegevoegd, aan wien in liet algemeen kunnen worden opgedragen de behaitig^ng de*- algemeene volksgezondheid, der hvak'ne en der vaccine. Verder heeft men het voornemen de traetementen der stadsgeneïshearen in de drie hoofdplfatsen van Java te verhoogen, hetgeen noodig i*, indien men den moeielyken werkkring der stadsgeueesheeren voortdurend aan goede handen wil zien toevertrouwd. Aan dm eersten stadsgen?efheer te Bitavia z u ten tractement van ƒB4OO 's jaars, aau de eerste sla isgeneesheelen te Samarang en te Soeabaia van / 72Ü0 worden toegekend. De tweede stadsgeueesheer te Batavia zou f 6ÜOÜ 's jaars, die te Snmarang en te Soerabaia f 4800 ontvangen. De derde stadsgeneesheer te Batavia f4BOO, die te Soerabaia f3OOO.

Aan eiken ef rsten stadsgencesheerzou eene indemniteit voor schrytfoontn en schrijfbehoeften van f 180 's jaars wo.den pegeven, ca een dergelijke indemniteit \an f 600 's jaa.s aan de secretarissen van de geneeskundige raten in de drie hoofiplaatsen, welke secretarissen door de raden uit hun midden worden gekjzen. Ook wordt de aanstelling van eeDl! tweede stadsvroerivrouw te Soerabaia op een tractement van f 120 l noodig geacht. Te Batavia en Samarang ziju thans reeds twee stadsvroedvrouwen in dienst.

De toelageu van ƒ 100 's maands aau de burgerlijke geneeskundigen, die buiten de drie hoofdplaatsen op Java den dienst waarnemen, ziju thans te gering. Het komt wenschelijk voor al die toelagen op ƒ 200 's n.aands te brengen. Voorts wordt aanbevolen het toekennen van toelage aau de officieren van gezondheid, die belast zijn met den burgerlijk geneeskundigen dienst. De cclage zou te bepalen zijn op f 50 's maands. Door de vaststelling van deze reorganisatie zal de toestand van den burgerlijken geneeskundigen dienst iv Nedtrla^dsch Indie eene groote verbetering erlangen. De vermeerdering van uitgaven zal jaarlyks bedragen f 117,518; daarentegen kan vervallen het bedrag van f 50,000 op de vorige begrooting uitgetrokken voor verbetering van deu burgerly' ken geneeskundigen dienst.