De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

Iv 't bsgin van Maatt bevatte de Times een brief üit Califoruië, waarin van den toestand iv het (oudlai.d een zeer . ig.uaardig tafereel werd opg. hangen. Men had bij 't wetgevend lichaam te !_ac"amtnto een voorstel ingediend om de doodstraf af te ->chafle.i Ongelegener tijd, m-en: d< sehryvcr had men daa't.■•- niet kunnen uitkippen ; immers ra'>ord eu d jodslag maakte jui-t de .penbare veilisjh. id tot en hersenschim en korten lyd t. vor n had de relteerin,. cp tekeren r.overlio fdin n Vel_sQ-_Z yenaamd, ecu pry. gesteld van vijftien duizend drilar. De bende van dezeu plonlerhel.i had ov. ral order de bevolking zulk ecu an_fst verwekt, dit ie Kiuitst u b v. eepe afdèeliuar gewapellde burgrrs waobt hield by de g . uii'enttkas; en maaire.el, welke oo» elders weqschelijk scheen, aang-ieu de bende zich in verschil.ende .nepen verdeelt} lad eu .ip die wy.e verschei lene punt*, teg Iglc bedr-igde. Een veeger toeken uus_ dan deze bindieten zyn echter voor den geest des volks de talrijke gevechreu, waarin, op 4Ö openbare straat en ten, aandien van nieuwsgierige toeschouwers, de revolver een beklagelyke rol speelt en lieden uit den hoogeren stand, ja mannen, die de openbare meening behoorden te leiden, de hoofdpersonen zijn.

Niet lang geleden bevatte de Chronicleeen vuilaardig artikel tegen de Sun, 't welk deze met gelijke munt betaalde. De diie eigenaais van eerstgenoemd blad diODgen daarop de bureaus van het laatste binnen, vernielien de letters, de persen euz. Eu namen vyf zetters, krachtens geladen revolvers, gevangen. Deze ongelukkige vijf weiden voorts in den kerker geworpen en zaten er nog altijd te zuchten, aangezien ze geen borg konden stellen voor 't g. ëischte bedrag van vyf duizend dollar. Van de twee redacteurs, eveneens door de diie helden in hechtenis genomen, ging de e.ue ouder bewaking van een politieagent door de Gaiïfonria-straat om een borg te zoeken, toen een der eigenaars van de Chronicle onverhoeds twee schoten achter elkander op hem loste en j.ist met een derde zijn geluk beproeven wilde, als de a-ent hem gevangen nam. De beide ander eu ondergingen hetzelfde lot, doch nog iv de gevangeuis zelf poogden ze, schoon vruchtel: os, den gehate n redacteur der Hun om te brengen. Desniettegenstaande werd u de drie woestelingen kort daarna wcêr vrygelaten, nadat ieder voor die duizend dollar borg geste, d had, dat hy in het „wegens beleediging" tegen hente voercu lechtsgediug verschyuen zou. Niets belette hen dus

Van de.e laat.te kan men ook bwin een bc* ij. vinden, dat g en staat duurdei g regeeid wo dr d_n jui-t (Jaiif.rnië. Heefi. do bewoner v>n Ohio b. v. g m'ddfid acht, de Calitor iër heeft twintig dollar te betalen! Immers de benyd. n-waarae 56.U0. inwoners van 't hedeudaag^che Dorado bren.en jaarlijks voor regee.iugsdoel.indeu nie. minder aan 10.500.000 dollar op.

SiMvRANG, 28 April. Ned.-Inl. stoomb. Luitenant Generaal Kroelen, J. J de Hart, Batavia; Mc. Neill & Co Eng stoomb. John Bramall, F. Hood, Atsjin; Donvpaal &

Naar NEDERLAND, met de Net. bark Jonge Jan, kapt. Itz, de heeren Hondix en fam., Zegboer.

ONTSLAGEN: Op verzoek, eervol, wegens vertrek, de tweede luitenant P. E. Kleijn van Willigen. BENOEMD: Tot tweeden luitenant, de gewezen tweede luitenant van het korps P. Ruigere.

De 16 Februari was, naar men weet, de 18e geboortedag van een Fransch prins, die, ofschoon banneling, alle hoop schynt te koesteren, eenmaal de dtrde Bonaparte te zul.eu wezen, welke zien Frankryks keizerlijke kroon op de slapeu zal drukken. Zijne party doet dan ook wel haar best om die hoop in den jongeling levendig t" houden- Niet minder dan 7.000 zyner aanhangers wareu dieu dag uit alle streken van Fraukrijk te Chisiehurst saamgekomen om den jarigen Napoleon geluk te wenschen eu tevens te vernemen, wat hij hun by zyue meerderjarigverklaring als vertegenwoordiger zyner dynastie te zeggen had. Te 10 uur des morgens was de weg van het station naar damden lalace letterlijk met rijtuigen en voetgangers bezaaid. Ouder de vreemde bezoekers — byna allen Franscheu — werden verscheidene dames opgemerkt, maar de groote meerderheid bestoud uit heeren, vau welke niet weinige met eene decoratie schitterden: de siroop, waarin de de vliegen door den overleden Keizer gevangen waren. De dames hadden over het algemeen ruikers vau viooltjes in de hand en ook de roksknoop.gaten van de aodeie sexu waren vau die bloempjes voorzien. Verscheidene Franschen van miudr.ren rang, deputaüëu der departementen, drongeu kleine dozen, rijke en kostbare bouquetten en bloemkransen inhoudende, voor de Keizerin enden jarige uit de prjvinciën medegebracht. De Fransche driekleur wapperde boven den ingang va i het plein voor Camden-house, en ook op het huis zelf, waar Napoleon 111 zyu laatsten adem heeft uitgeblazen. Reeds vroeg had zich bij den ingang naar het plein eene dichte meuigta verdrongen, doch een sterke politiemacht, uit Londen opzettelijk afgezonden, hield haar in bedwang. Niemand werd toegelaten zonder persoonlijke kaart. Ia de nabijheid der woning waren twee t_nten opgeslagen, de eene dienende als buffet, de andere voorde aanbieding van het adres aaa dea keizerlijken prius. Omstieeks 11 ure hield voor Camden-house eene calèche stil, prijkende met de keizerlijke wapenen, ca nadat de Keizerin, de keizerlijke prins, alsmede de prinsen Louis en Lucien Murat er waren ingestegen, verwyddrde zy zich, gevolgd door nog .en pair ryiuigen, waarin de overige leden van de keizerlijke familie en huishoudiug, benevens eenige der aanzienlijkste gasten gezeten waren, in de richting van SI.- Mary's Lhapel, de plaats waar Napoleon begtaveo Egt. Buiten de kapel stonden duizenden Engel'chen eu Franschen geschaard, en een oaveiend gejuich ging onder hen op, toeu Eugenie en haar zoon, door den Zeereerwaarden pasioor üoddtrd aan de deur der kapel out■ vangen, het kerkje binnentraden. Er was bepaald, dat de ■ toegang alleen aan de leden der keizerlijke familie en huishouding en aan eenige boezemvriendeu zou vergund ■ worden, doch de kapel was weldra ei vol, zoodat zelfs Eo u; her — die toch wel het recht heeft zich onder de warmste ' vrienden te rekenen — buiten moest blyven. Pc godsdienst-oefening bestoud ia eeue stille Mis opgeluisterd door eeuige gesangen vau het plaatselijk koor, met accompagnement van een harmonium. Na de Mis 1 hield de Z.e-eerw. pastoor teue toespraak, geheel voor die gelegenheid geknipt. Met de overdreven warmte van een nltra-bouapariisti-ch hart schetste hy de regeering van Napoleon lil a's eene weldaad, en hemzelveu als het slachtoffer d.r grootste ondankbaarheid. Zelfs de Times — die gewoon is, al naar de wind waait, een groot man klein, en een kleiu mau groot te noemen — zelf. die moest er by ko meu. Hij toch had nog slechts twee da_,eo geleden gezegd, aat Napoleon g toond hsd „verreweg de beste, om niette • zeggen de eeuige staatsman to wezen, dien Fraukryk se■ dert een metischengtslacht gezien heelt.' v.iide de Eeiw heer Goddard tot dj Keizerin en haar

zoon hoopvolle wcoiden spreken voor de toekemst — want daarop kwam het neer—, dau had hij tiouweus slecht kunnen b _iuutn met vau N»p_rl_ou te verterlen, wat by eigenlyk geween was, in plaats ran wat by had móeten zyn. Na ue „prcaica ia" bez.chten \esch.i_en_ ledeu der keieiiijke familie eu huisUiUding d_ iyKk_pel, eu gingen de .ch_oue tombe voorby' — door koi.ingin Victoria ges.liouk'ii waa in d. st.rife.ijse ove blyts.i.n van d u Keizer zijn n.ê ler z_d_ d.r 'omb wa. een kr>pe;eu plaat viltje i-ctit, mei het volgend op.-ebrift. „deze t >mbe we>d d'JT keizerin Eugenie a.ngsbod- n als ecu biyk vau innige ymiauii , dour Vicioiü R. iB/_"

De tonib eu de kapel zelve werden onder bouquets en _ra_srn r.arf brg.avcn. Alvo'.em hem t« uasn, he. bun de Pausenen de buiten" u.eu der kapel voor d- b.'ft van haiar kuin-p beroofd en uit als een s uveuir van het mauzoleum fles Keizers o.er htt kauaa m-d genomen. Huim l.'/2 uur kterain de keizerlijke rijtuigen naar Camdtn-i.ouse terug, en bij aankomst weidrn k.izerio Fu_éuie eu de prius outian_.-n met de kreten vau: vwe l'impéralrice! vice Napoleon IV\ Thans werden de deuren, die den toegang tot het plein afsloten, geopend, en mochten alle bezoekers vry biuuenstroomen. Onmiddellijk begaven zich de meesten naar bet paviljoen, waar den jarigen prins bet adres van gelukwensching zou worden aangeboden, Hun geduld werd niet lang op de proef gesteld; weidt a gaf het gejuich buiten ta kennen, dat de verwauhte in aantocht was. Op den arm zijner moeder steunende, trad de prins 't paviljoen binnen, vergezeld var de keizerlijke familie en eenige ex-ministers, van welke velen met het gro_tkoord van het Legioi n van Eer versierd waren. Ook de prins, die er voor zijn leeftijd mannelijk uitzie*, droeg deze decoratie benevens de zilveren ster op zijn zwarten rok. De Keizerin w-S i.i diepen rouw gehuld, en zelfs de warme ontvangst, welke haar en haar kind t_ beurt viel, relt. dat, zegt de Timet, veimocht d.n diepen ernst, welke serert den dood van haar gemaal over ha«r gelaat verspreid ligt, geen oogenblik uit fe wisschen. Zoodra de keizerlijke prins zijne plaats op het midden der aau het hoofdeinde opgerichte estrade had ingenoin.u, met de Keizerin aau zijue rechterzijde, besteeg de heitog van Padua het platiVm. en zich diep en eerbie, iq voor den prins buigende, las hy mst heldere Stem een adres voor, waarin hy de wettigheid d.r daad deed uitkomen, welke oe meest overtuigde aanhangers van een betoep op de natie — van een pbbiscit m. a w. — uit alle .orde . van Frankryk te Chislehurst had doen bijeenkomen. Het antwoord, door den Prins gcge.en, luidde aldus: „Mijnheer de hertog! „Mijne heeren! „U heden hier vureenigende, hebt gij gehoorzaamd aan een gevoel van getrouwheid aan de nagedachtenis van den Keizer, waarvoor ik u allereerst wil bedank, n. „H.t openbaar giweten heeft deze groote nagedachtenis van lasteringen gezuiverd, en ziet den Keizer in zyue ware t.ekkeu. „Gy, die uit verschillende streken des lands komt, gy kunt voor hem getuigenis afl.ggen; zyne regeering is slechts eene onafgebrokene bezorgdheid geweest voor aller welzy'n, zy'u laatste dagen op Fra.schen bodem waren dagen van heldenmoed eu zelfverloochening. „Uwe tegenwoordigheid hier ter plaatse, de adressen my in zoo grooten getale toegevlceid, zy bewyzeu, hoe ongerust Fraukryk opzichteus zyu toekomstige bestemming is: de orde wordt beschermd door dtn degen van den hertog van Magenta, den ouden deelgenoot van den roem en der rampspoeden myns vaders. „Zyn eerlijkheid is ons ecu zekere waarborg, dat hy het pand, hem toevertrouwd, niet zal blootgesteld laten aan de overrompeling der partyen. „Maar de stoft.li.ke orde is niet de zekerheid. „De toekomst blijft onbekend, de openbare belangen zyu er door verontrust en de hartstochten kunuen er misbruik van maken. „Daaruit wordt het gevoel geboren, waarvan gij r_ij de echo overbrengt, dat de openbare meening met een onweerstaanbare kracht er toe drijft rechtstreeks hare toevlucht te nemen tot de natie, om de grondslagen ie leggen van etn definitief gouvernement. „Het plebiseit, ziedaar het heil, ziedaar het recht, waardoor aan het staatsbestuur weder kracht gegeven en het tijdperk van veeljaiige zekerheid opuieuw den lande geopend wordt: het is ecu groote nationale party, zouder overwinnaars of overwonnenen, zich boven allen verheffende urn hen te verzoenen. „Frankrijk, vryelyk geraadpleegd, zal het do oogen slaan op don zoon van Napoleon III? „D

Uit alle Indische bladen bijeengebracht.) BEVALLEN, echtgenoot van J B. Jasper. Z, Soerabaia 25 ..pril 1874 C A de W,t. «eb. Kolmus, Z., Soer.baia 26 *pi 1 .874 O, EKLEI>E>i. Hi-rman Aleiamler. zoon van J H Felix, 11 jr., Soeraoaia 27 April 1874 J. D Raaff. soerabaia 23 .pril 1874 M. E de Springer echtgen. van R. F. Konthoofd, 28 jr., Loem_dj ng 20 April 1874.

Bij Koni-klijk besluit van 27 Maart 1874, no. 9, is benoemd tot lid der algen eene rekenkamer, T. C. J. Kroesen, hoofdintendant der militaire administratie op uon-activitcit.

VERLEEND. Een tweejarig verlof naar Nederland, wegens ziekte, aan den predikant bij de protestantsche gemeente te Soerabaia J. K. Kam. BENOEMD: Tot assistent-resident van Soekapoera (Preanger-Regentsebappen), de assistent-resident van Klatten (Soeracarta) W. Ligtvoet. Tot assistent-resident van Klatten (Soeracarta). de ambtenaar op nonactiviteit J. M. van Vleuten, laatstelijk assistent-resident van Loemadjang . Probolingo). Tot predikant by de proteftantsche gemeente te Soerabaia, de predikant bij de protestantsehe gemeente te Bv tenzorg dr. J. C. Schagen van Soelen. Tot prediaant bij di: protesiant.che gemeente te Buitenzorg (Batavia), dr. B. T. VV- van Hasselt, laatstelijk predikant bij de protestantsche gemeente te An. boina, onlangs van verlof ut Nederland teruggekeerd. Tot ingeniem. der derde klasse bij bet mijnwezen in Nederlandse!. Indië, J. A. Hooza, R. Fennema en S. L G. Birnie, daartoe door den miniater van koli. niën als aspirant-ingénieur» gestald ter beschikking van den GouveHneur-tieneraal van Nederlandsch Indië, onlangs uit Nederland aangefkomen. Tot griffier bij den landraad te Probolingo, de eerste klerk op bet assißtent-residentie kantoor te Bondowoso (Bezoeki), tevens griffier bij den landraad aldaar, H. E. van der Woerd. Tot griffier bij den landraad te Blitar iKediii), de ambtenaar op wachtgeld J. H C. Beer, laatstelijk klerk bij het departement van binnenlandnch bestnnr. Tot griffier bij den landraad te Pamakassan (Madura), de ambtenaar op wachtgeld F. J. Muller, laatstelijk benoemd huif onderwijzer ian de opeübare lagere sebool te Sumanap (Mai.uru). Tot leien van het centraal comité iv Nederlandsch-In*-- van bet Roode Kruis, de heeren. B. E J, H. Beckiog, kolonel, chef van den geneeakunüig-n dienst in Nederlandsch-Indië; M. A. van Walchren, gepensioneerd kolonel-titulair der genie; Tb. Pryce, lid der" firma John Pryce & Co., en G. den Berger, secretaris van het Depat temènt der marine. Tot derde kommiezea bij de algemeene reke-.kamtr, de eerste klerk bij dat collegie F. J. Floreatinus, en de Kleik by dat collegie H. J. Wessels. BIJ HET HOOG-GERECHTSHOF VAN NEDERLANDSCH-INDIK. Tot eersten substituut-griffier, de tweede substituut-griffier Mr- H. Wichers. Tot tweeden substituut-griffier, de derde substituut-griffier Mr. G. C. Quien.

INGETROKKEN: Op verzoek, het aan M. van der Meer, laatstelijk eerste iuaehinist bij de gouvernements marine, wegens ziekte, verleend tweejarig verlof naar Nederland. TIJDKLOK BELAST: Met de waarneming der betrekking van tweeden machinist bij de gouvernements marine, M. van der Meer, laatst eerste machinist bij den dienst. Door den Commandant der Zeemacht en Chef van het Departement der Marine in Nederlandsch-Indië is

BIJ DE GOUVERNEMENT. MARINE. Tot eeraten stuurman H. Bierings, vroeger die betrekking bekleed hebbende, onlangs van verlof uit Nederland teruggekeerd.

BENOEMD: bij de dd schutterij te Arnhem, tot lsten luit.-kwartierm mr. A. J Kronenberg, thans lste luit.; te Amersfoort, tot ïapt. A. Herscbel B„„ thans lste luitenant; met ingang van 1 April 18 4: tot schoolopziener in bet zevende Bcbo liistrret van Gelderlajd, A M Van Voortin _ .en, te Nijmegen; tot schoolopz. in het achtste achooldiatrict "■"1 Noordholland, mr J. Gerdenier, te Hoorn; voorts tot subst-off. van just bij de arr-rechtb. te Heereoveen mr R. D Baard de la Kaïlle, thans kautonr te Rauwerd: tot subst-off. van just bil de arr-rtchtb. te Hoorn, mr U. Van Ma. en, thans subst.-e.iff bij de arr-ret-tb. te Amsterdam; tot subat.-giiff. bij de arrrelda«.-l tdjua. lste kl. te Wieric_e_sc__us, in rang eu leirrkkii-g naar Delfzijl, en de lste luit plaatsel. adjud. _de kl. £i Van Ere: keens in rang eu beuekkiug vaß Grave vaar de \Vierickersi_ja__; de late luit. <* J. J M_i*ni_, vaa bet zesde naar ret zevende r g. "üP NON-'CTI>II'FIT CESTELD: den 2dn Initeuaot _. M. De '_ ruv-, van het Bde regwnen' v_»trng.artillerie, m kapitein J. Delfos den Doren, van het 3de regiment infii.ter_, en ?ulk» m afwachting dat omt ent beu nader zd *ord_n bescl.ikt; lu t.-kol jhr W. 11. C ridder V.n Rappard, van het 2u« r^i >e»t-art, op verzoek. ONTSLAGEN; op yer.oek, eervol: den llijksontv. te Gieten c. a., A M J. Dibbits, en het ontvingk der dir belast en ace. te Hor- Rer opgeheven, en de gemeente van dien naam toegevoegd aar. bet kantoor dei_el.de middelen te Gieten o. a.; op veuoek etrvpl al» B_jk_-on_v. te Gemert c. a., behoudens aanspraak op pens., A. P. Reiglard; mr. C A. Van der Leeuw, op verzoek, eervol al» kapt. bij de dd. schutter] te Amersfoort, onder gebondenheid-tof hel volbrengen vaa de op hem, uit kracht der wet; "nog rustende verplichtingen als gewoon lid der schutterij bij de reserve, met al de gevolgen daaraan bij de wet gehecht. P_.Ns.OEN VERLEEND: nan Hendrik Valkenburg, gewezen leeraar in het handteekenen aan de openbare burger dag- en avondschool te Amsterdam, ten bedrage van/ 3.5 's jaars; aan Leona'dua Van der Straaten, gewezen hulponderw. te 's-Gravenhage, van / 231; Leendert schippers, eervol ontsl. hoofdonderw. te Ridderkerk, van f 6.0; George Ktihl, gewezen hulponderw. te Amsterdam, van f 667 .jaars; Jan Zeveu of Jan Jans Zeven, gewezen hoofdond. te Tzummaruin, gemeente barraaeel, van f 4_9; Jan Martens _.itsm_, gewe zeir hoofd_nderw. te Birdaard, g uieente Dantumadeel, van f 265 met intrekking van het pensioen van f 245; Nicolaaa Johannes Van der Lee, eervol ontslagen houfding. van den waterstaat lste klasse, f 20U0 's jaars Bij ~on. besluii is aan mr. D. Everwijn, zaakgelastigde der Nederlanden te Lissabon, verlof verleend tot bet aannemen van het utlicierskruis der orde van het Legioen van Eer, hem door den Preside >t der .'rausche Republiek geschonken; —is aan mr. J. Ccminelin Jr, op zijn verzoek, met ingang van 1 .pril 1874, eervol ontslag verleend als notaris te Amsterdam; —is aan W. F. C. baron Bentinck tot iNycnhuis, op verzoek eervol ontslag verleend als lid en vice-pre. vau het college van regenten over het huis ran arrest te Brielle, onder dan.betuiging voor de door hem in die betrekking bewezen ilien.ten, en is bet vice-preSidium van genoemd college opgedragen aan bet lid mr. rt. F. baron Cotlot d'Escury. By Kon. besluit is de luit.-kolonel L J. G. Gijsen, van bet Bste reg. inf., op zijoe aanvrage, krachtens art. 42, . la, der wet van 28 Augustus 1851 staatsblad no 12b), op pensioen gesteld, en bet bedrag van dat pens. bepaald op f 15Ü0 's jaars.

Bij Kon. beslurt zijn benoemd: bij bet wapen der inf., bij het lste reg, tot kapt. van de 2de kl. (naar ouderdom van rang), de Iste lurt, F W. A. baron van Dedem van Dritsb rg, van den staf van het wapen, werkzaam bij het Dep. van Oorlog; bij bet 4de reg., tot majoor de kapt W. G. Weier, van het lste rug. by het Bste reg.; tot luit.-kolonel, de majoor M. M. Westenberg, van Let 4de reg.

Onder de ar.i_.elcn, die tegeuwooidig ai het schaarst aaa de markt zyu, eu dientengevolge by voortduring ia prys sty^en, behoort ongetwyleld het hulponderwyz.rspersoneei. De waarde vau dit .noutbe.nijk artikel is in deu tyd van ougoveer vyfuen j« ca 100 _ 15(1 percent gerezen. De ond_r*ijs*üt vaa 18 67 steit het minimum van bezoldiging deze; heeren op f 200; maar de tyd en de omstandigheden hebbeu het iv vvv \oordeel op eeue milde wyze veranderd. Daartoe is op het oogtnbiik geene wijziging dier wet noodig Doch ook het maximum schyut laug ui.-t bereikt te zyn. Hunne salariateu blyven klimmende. Voor f 400 bieden zich byna geeue sollicitanten meer aan: voor f 500 sleohts zeer weinigen. De heeren hulponderwijzers, die het vcordeelige van dien toestand iuzien, prolic.eren van de gelegenheid, en zyu meer dan ooit ambulant. Men behoeft geeu schoolmeester te wezen, om te begrijpen, hoe voordeelig en heilzaam voor het ouderwys dat onophoudelijk vernieuwen van hulponderwijzers is. Nauwelyks hebben zy de nieuwe school en de geheel vreemde kinderen een weinig van naby leeien kennen, of — omdat hun honorarium niet, of niet overeenkomstig huu verlangen, verhoogd is — zy vertiekken naar elders, waar zij metpijnlyk ongeduld worden verwacht en met opene arin_u ontvaugen. Voorzeker, wy zullen de laatstea zijn, om er hun eea grief vau te maken, dat zy hun toestand willen verbeteren en in de wereld vooruitkomeu.

Wat wij hier hoofdzakelijk willen doen zien is het nadeel, de treurige gevolgen, welke dit gebrek aaa hulppersoneel voor de school en de maatschappij oplevert. Bewust van het onvoldoend aantal bulpondeiwyzers, is meu er op de openbare schó.en in eeuige steden toch toe overgegaau, alle kwetkeiiugeu, van weiken leefiyd en vaa hoe groote geschiktheid ook, te ontslaan. De lieve jeugd vond dit echter uiet treurig: zy kieeg geheel ot by beurteu vi.cautie, totdat de nieuwe hulponderwijzer zuu gekomen zyn. Dat v\as inderdaad liberaal, liever de jeugd vau ouderwys verstoken te laten, dan haar onderricht te doen geve_ door joi'gelingea van ze-tieu-, zeventien-, aenttienjaiigeu ouderdum. Doch de kas der gemeente was bepaaldelijk goed gevuld- ca men had den goeden wensch vet openbaur ouderwys zco uitstek, nd mogery_ te doeu geven. Kat by de sch&arschheid aan onderwijzers zulk eene handeling groote afbreuk zou doen aan het onderwijs in andere gemeenten, eu de concurrentie nog cnverdragelyker en geduchte, zou maken voor alle bijzonder onderwys, dit weid over het hoofd gezien. Waren wy een blad, speciaal gewijd aan het onderwijs, dan zou hei ons niet moeielijk vallen aan te tooneu, dat 'uia schaarschte bejammeren->waaidige gevolgen heelt. V\ij stippen hier slecht» aan, hoe vooreerst het diepe bewustzijn vaa hoogst noodig en moeielyk te remplaceeien te wezen, dea jeugdigen hulpouderwyzer nagsuoeg onafhankelijk maakt vau den hoofdouaerwijzer, die hem vaa lieverlede moet beginnen ts ontzien, uit vrees van hem te verliezen; dat, vervolgens gedurige afwisseliug van personeel de noodzakelijke gelijkmatigheid en eenheid uit het ouderwys geheel verbaut of t- n minste merkelyk stoort enz... De jammerlykste gevolgen zyn' in allen gevalle daar, waar de hoofdouderwyzer gedurende geruimen tyd van hulp verstoken blyft en de kinderen dus noodzakelijker wyze zeer gebrekkig kunnen onderricht worden. Zoo als wy boven reeds hebben aangeduid, neemt men schier overal iv dezen nood zyn toevlucht tot een middel, waarmede men alles schyut te kunnen doen — het geld. Doch de tijd zal komen, waarin men zieu zal, dat geld onmachd"' is hulponderwijzers te verschaffen, wanneer zy er uiet zyu. Want de schaarschte neemt veeleer toe dan af. Eu terecht mag men zich afvragen: wat is daarvan de oorzaak?

Men weet, dat een examen de ryst-en-bry-berg is, dien d* candiaaat moet doorworstelen, om ia de onderwijzers wereld te g.rak.u. 't Ia waar, er bestaan nog hier eu d*ar lf.wcekelii.gen vau vyhieu. Zestien, zeveutieu jaar, en die, ■ ogeun ac getui.euis vau be.oejde hoofdonderwijzers, voor dou besten der huipoudtrwyzers Liet behoeven onder te lwcu, doch liet van teu diploma, eu uog veel meer do mo_e ca d.a smaak, om do kweekeiiugeu in discrediet i_ br.ugcu, maakt dat tr op hou voorurute, of ten minste met groot talent geboren _*9zeu, om cc.. eerste maal voor zyu hulpoadenvyz 'S- -.amen kiapr jte komen en te slagen. Het is, op _tratr. vau te druipen, alren^ verboden tijdens het examen ieua-.achtig, g. j >agd, geagiteerd, milder jyelbe;praakt ei' bovenal inoiiuiai te w.zeu. Dit alles verraadt oimae.it, K-uoij is macht. Hoc zal de hu p.nderwyzer eene kavan | lus miüus zeventig scholieren kunnen in orde h< udui aU hij zich lelven t>y fcui_ eene g.w.-h i_e gel.gekheid niet b.dwi..geu .n behetr-cheu kan? Verdie r-n zulke uupouder»ij.:-fi eene acte? Wij gelooven, d_t de heeren e_.uu.iuaioteu dejse yifag niet stellen. 2y 'bepalen zich tot bet uo-d'.Hkolyke: de hoeveelheid k_udig_ed.u, in het ( ) Overgenomen uit De Tijd. | hoofd der geëxamineerden opgenomen. Het andere wordt doorgaans buiten rekening gehouden, naar ons inzien teu onrechte.

Doch wat den candidaat in de eerste plaats verontrustend en onaangenaam stemt, z.owel in zy.i studietijd als tydens het examen zelf, is de algemeene onbestemdheid, het gemis van eenigetmate juist afgepaste grenzen der studievakken, waarin hn zijn examen moet afleggen. En dat betrefc natuurlijk de vakkeu, die eigenlijk het minste in aanmerking moesten komen, het meest. Wat kan hem op het gebied der Algemeene G sclii. denis al niet gevraagd wordtn! Ze;fs al wil men zich tot de hoofdpunten beperken. Over een enkel hoofdpunt kau men soms tot iv het oneindige uitweiden. Kn wie bepaalt wat hoo/dpunlen zyu ? Oe leerboeken verschillen ond .rling. En de examinatoren soms met alle leer- en atudieboeken. Wat d caudidaat aan tyd en studie te veel besteedt voor de AUemeene Geschiedenis, kan hjj allicht aan die des Vaderlands, welke hom zo_veel meer vau nabij betreft ..nhouden. Of wel: hy doet zi.ne taaUtudie, zyne rekenkunde, vormleer enz. daarmede te kort. Zelf.-'t groot aantal vakken werkt b -lei-merend op deu geest, de cutwikkeliug en de studie van den aankomenden onderwyzer, die toch nagenoeg al z_ue krachten ook reeds op zijne klas m..et inspannen Zoolang intussoheu d_ wet op het Lager Onderwijs niet veranderd wordt, valt daaraan niet te t.ruen. Het eerste bezwaar echter dat, getuue de alsem.ene .lacht over de .ingelykmH'ig reid i_ do verschillende proviuciëu by het ,< xarriueereu. a gemeen gevoeld wordt, ware lichter ie verhelpen. Voor verreweg het grootste ged-elte der vakkeu van liet Lager Ondeiwy- kan den candidaie. een z. ker minimum, gesteld wordeu door de opgave van eenigo handboeken, de nea ht kouden woid.n volgens o.rdeel van bevoegde deskundigen aan hei vereischte voor een hulponderwijzer te voldoen. Ongeiwyfeld zoa de eenheid in het examineeren daardoor bevorderd wjiden De moed van velen, die niet gaarne in den blinde tasten en échec lijden bovendien, zou ten bate van het Onderwijs worden opgewekt eu levendig gehouden. Het werk der examinatoren zou minder bezwarend, willekeurig en in d>n blinde tastend, maar degelyker en voor hen_eWen aangenamer worde-i. De schijn vau partijdigheid, van voor- of tegeningenomenheid zou lichter wordtn vermeden. En bovenal in het bestaand gebre. aan hulppersoueel voor de scholen zou letrekkelijk spoedig voorzien zyn — zonder nieuwe kosten voor den liberalen Staac.