Het Spanje van de zestiende eeuw was het eerste ryk, waarin de zon niet onder* ging. Spanje's vloten bedekten alle zeeën, de schatten van een p s on td .kt en gebrandschat werelddeel vloeiden het toe, zyn legers telden de meeat ervaren krijgers en legerhoofden. Hét geleek waanzin toen Willem van Oranje met de betrekkelijk onbeteekenende hulpbronnen van een zevental kleine provinciën het waagde, tegen den machtigen Koning van Spanje in het krijt te treden. Zeker niet minder dan de snoevende Brit heeft de trotsche Hidalgo, trotsch op zyn wyze, geglimlacht over het verzet van een handvol kramers en boeren. Hoe konden enkele opgestane provinciën hopen te slagen tegen stérke legers en beproefde veldheeren, de Alva's, Farnese's, Don Juan's, Spino la's. Meer dan eens was dan ook de rebellie op bet punt gefnuikt te wordeo, gesmoord ia stroomen bloed. Eo tósh,de provinciën bleven met taaie volharding bij haar verzet. Eb zij groeiden ia dea druk. Ook bleven zij tiet zonder hulp, zoowel van andere mogendheden, als v.n de zijde van een geestdriftvolle jeugd, die uit Duitschland, Frankrijk en van elders samengestroomd, zich onder de vanen van een Maurits kwam scharen. Ook het toen zoo nederig Eogeland had ia dien stryd zijn aandeel. Een Philips II was machtig genoeg, naar hij dacht, met zyn Armada, »de onoverwinnelijke vloot", en passant ook het keltersche Engeland te veroveren. Immers dit eiland was den monarch door Paus Sictus V geschonken. De trotsche vloot, die Philips uitrustte, was eenig in de gesch'edecis der nieuwere tijden. 130 groote en 30 kleinere oorlogsschepen 19,295 Maripe-soldaten, 846) ma'rozen, ruim 2000 slaven en 2630 kanonnen gingen scheep. Deze gedachte macht zou zich te Nieuwpoort en Duinkerken vereenigen met het leger vau den bekwamen Farnese, die op daartoe ingerichte schepen 31000 man en 4000 paarden, voor de verovering van Engeland gereed i hield. De overwinning scheen zeker. En daarom achtte de vóórzorgende Philips het ge- i raden, der vloot een groot ii quisiteur en 150 1 ketterrechteis voor de komecde »bloedraden" meé te geven. Het was dezelffe zegesbewustheid, maar dan een zoetere, goedkoopere bluf, die naar men zegt, Sir Red vers Buller een 1 biograaf voor de Transvaal deed meenemen t en bern Kerstgescheoken van uit Pretoria s nair Engeland had willen laten zenden. I Hoe zeer ook de wyze en deskundige tijd' < genootea van Philips wel biet aan het slagen I van den grooten monarch hebben getwijfeU, t het kwam anders. Ondanks dat de tegenover _ Spanje vrij onbeteekenende landen Ecge- i land en de Geünieerde Provincies de geduch- . te Armada slechts met nog geen 80 kleioe s schepen kondqg weerstaao, was de _<_1 >op geheel onverwacht De gat sche onderneming t van Philips aislukte en de Koning had oar den ondergang der Armada slechts de voldoe- f ning, te getuigen, dat hij gelukkig machtig r genoeg was een tweede Armada uit te rusten, p Dil geschiedde echter niet. En vanaf den on- d dergwjg der Armada begon het teringsproces. n waaraan Spai je sedert leed. En thsms —er d ligt ir nic io de geschiedenis —is het Enge- t land, dat zya Armadaas uitrust en dat schoon d milder machtig te land dan Philips met r het'elfde geloof in zyn onverwi: nelijk heil, v op sn jevender wyze geuit, thans tracht een n paar kleine Staten te verpletteren. zi
De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad
- 07-03-1900
Permanente URL
- Gebruiksvoorwaarden
-
Auteursrecht onbekend. Het zou kunnen dat nog auteursrecht rust op (delen van) dit object.
- Krantentitel
- De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad
- Datum
- 07-03-1900
- Editie
- Dag
- Uitgever
- De Groot, Kolff & Co
- Plaats van uitgave
- Semarang
- PPN
- 852209738
- Verschijningsperiode
- 1863-1956
- Periode gedigitaliseerd
- 1863-1903 / 1947-1956
- Verspreidingsgebied
- Nederlands-Indië / Indonesië
- Herkomst
- KB C 76
- Nummer
- 54
- Jaargang
- 71
- Toegevoegd in Delpher
- 18-11-2014
De zeven provinciën tegen Spanje.
De zeven provinciën tegen Frankrijk, Engeland, Munster, Keulen.
Wie zou in 1672, toen de Zeven Provincie, tegelijk werden aai gevallen door Frank - rij. cD Engeland, om van Munster en Keuleu niet te gewagen, nog hebbeo durv.n de; ken, dat het kleine Bepubliekje, nog bovendien verdeeld dior partyschap, uit dien o.gelijken strijd zou traden met behoud zijt er onafhankelijkheid. Ue Franschen hadden alreeds nun hoofdkwartier ia Utrecht, Woerden was veroverd, Den Haag en Amsterdam zouden ongetwijfeld spoedig val leo eo daarmee alle verzet ophouden. Tóch werd de van zyo overwinning zoo zekere Lodewijk XIV in die verwachting besch amd. De Republiek bleef staande, maar sedert dieu tijd bleef Frankrijk in bijna voortdurende oorlogen gewikkeld, die het land uitputten en iqdirekt aanleiding gaven tot de Groote Revolutie en den val van zijn Koningshuis.
Te eerste transche Bepubliek tegen geheel Europa.
Het io de Revolutie herboren Frankrijk bood de vereende macht van Engeland, Pruiseo, Oostenrijk, Zweden, Sardinië, Spinje cD Rusland het hoofd, terwijl nog boven :ieo half Frankryk zelf tegen de jonge RepuL ïek in opstand was. Geen militair deskundige dier dagen zal wel hebben gedacht, dat de Kooventie niet alleen deo geduchten burgeroorlog zou kunnen bedwingen, maar nog dat rby alle vyanden van de grenzen zou kunden atslaan en zelfs — nog vóór het oorlogsgenie van Bonaparte opstrad —de rol van ian»e« vallet e met' die van aanvaller zou kor aen verwisselen.
De Ver. Staten tegen Engeland.
In 1763 begon de onafhankelijkheidsoorlog fn N.-Amerika. Waaneer wy voorbijzien, zoo zegt hy, dat de opstand der koloniën niet anders was dan een uiting van haar groeiproces, dan was de aanleiding een betrekkelijk geringe, een niet zeer groote verhooging der belasting door het moederland opgelegd. Doch de koloniön waren zelfbewust geworden. Zy duldden dien druk niet en stonden op onder slechte voorteekenen. Wel wonnen de Amerikanen een eersten slag by Lexington, doch moesten spoedig daarna bij Bunkershill wijken. George Washington, die als majoor der militie in Engelschen dienst, zijn funktie had neergelegd, wegens de geringschatting, die de Britten — als altijd — tegenover hun kolonisten aao den dag legden, George Washington had io 1775 het opperbevel over het rebellische leger op zich genomen. Hij vond bij Boston zyn leger ongeveer 14,000 man sterk, doch zonder eenige organisatie, zelfs zonder wapens en munitie. Een allertrearigste toestand, die Washington slechts tot het voeren van een guerilla-oorlog in staat stelde. Hij voerde dien en kon den vyand ten slotte uit Boston verdrijven. Doch nu begon voor hem een reeks ongelukken tegenover een overmachtigen vijand (pl.m, 35000 maD) die New-York bezette. Washington verloor de eeoe versterking na de aadere en honger, koude, gebrek, ziekteo, desertie, verraad verzwakten zijn leger zóó, dat hem op een gegeven oogenblik slechts 2000 manschappen overbleven. Tóch gaf de groote man het niet op. Allengs vermeerderde ziin leger weder tot 6000 manschappen. Io 1776 waagde hij een on ver wachten en gelukkigen aanval op de Engelsche haur» lingen, bij Trenton en bij Pfincetown. Nu werd Washington's legertje en ook zijn verl trouwen door de aankomst van vele buitenlanders, in 't bizonder Franschen (Lafayette o. a.) versterkt. Toch was de maat zijoer rampen nog niet volgerneten. De Engelsche Generaal Howe sloeg Washington bjj de Brandywine-rivier en na 20 dagen nog eens bij Germantown. In denzelfden tijd dwong echter een andere Amerikaansche bende een Engelsch legertje van 6000 man bij Saratoga tot kapitulatie. Hierna moest de volhardende Arcerikaan in Valley-Forge, tegenover het Ecgelsche hoofdkwartier overwinteren en alle ramp n verduren, die de winter en gebrek van iederen aard meebrengen.
Door desertie, verraad en insubordinatie smolt zyn hoofdmacht nog eens tot eea klein troepje te zamen. Thans leek de zaak der Amerikaansche vryheid hopeloos, maar juist nu kwam een gunstige keer. Hst was den eenvoudigen maar eveneens volbardenden Benjamin Franklin gelakt, te Parijs een bondgenootschap der koloniën met Frankrijk te bewerken. Van nu af aan scheen het geluk de zaak der Amerikanen te begunstigen, en het schit terendste wapenfeit van WashiDgton's veldtocht werd nu het beleg vn Yorktown, waar het met Fransche hulp een bezetting van 7000 Engelschen tot overgave dwang en een zeer aanzienlijke hoeveelheid ammunitie eo fourage van allerlei aard veroverde. In geen enkelen open veldslag had Washington de Engelschen overwonnen, maar ze door zyo taaie observatie en afmattende kleiue maar rustelooze aanvallen. & la Fabius Cunctator, zóó verzwakt en gedemoraliseerd, dat zij, de aanvankelijk zoo overmoedige Britten, geen aanval meer waagden. Ook hier weer bewees, tegen alle waarschijnlijkheid in, ondanks de wel gemotiveerde wijsheid aller deskundigen, ondanks de toen wel geoefende en wel toegeruste Eogelsche krijgsmacht, dat een volkje van kolonisten, maar voor vry heid strijdend, het bij volharding zel's tegenover een overmacht van wel geoefende huurlingen kan opnemen.
Wanneer wjj nu uit de historische gegevens een waarschijnlijkheidsprogoose willen opmaken, zoo zegt de Heer Peypers, dan moeten wij bedenken, dat in onze tijden wel de cijfers, wel vele faktoren maar niet de verhoudingen zoo zeer zyn veranderd. De Boeren Republieken zijn eeßigszics te vergelijken met het oude Zwitserland (of de 3 kantons) in zijn strijd tegen Oostenrijkers en Bourg"ndiërs. En dan staan de goed gewipende, goed ge« oefeode, in den strijd om het bestaan geharde Boeren, ook wat de getalsterkte be» treft cog veel sterker tegenover de Engelschen, dan het voor een groot deel slechts met morgensterren bew.pende Zwitsersche voetvolk tegen'Odstenrijkpéhe of Bourgondische ruiters of ridders.
Voorta bedeLke mcD, dat Engeland ji, de machtigste zeemogendheid is, doch ;,ls laudmacht beschouwd, riet meer is daa eeo mogendheid van den tweedeD of derden rang. De nu voir een goed deel door ronselarij verkregen orgeöefende, vaak onwillige E gelsche soldaten kunnen in geen opzicht de vergelijking met de Boeren doorstaan. Niet minder dan de Zwitsers der 14a eeuw, zyn
NEDERLANDSCH-INDIË.
A-fgeloopen Etmaal
' ejenval
7 Maart, te S_n»arang 16 m. M. 5 Maart, Hfttel M.rl>*b .e. 30 mM.
fhtrmometerstand
4ixiaoaa» 89 gr. Fahr '4imm;i.n 73 gr. Fahr
Uitel Merbaboe, 5 Maart
Maximum, 73 gr Fahr. Minimum, 62 gr. Fahr.
Slaitdagen der Mail
geitk-re-tdi ie ma ui Maart Hollandsche 4—11—18—25. Fransche 12 27. Dnitsche 7-21.
SEMARANG, 7 MAART. Over de oorlogstelegrammen.
van beden valt niet veel te zeggen dan dat nu ook uit de Noord-Kaapkolonie evenals uit Natal, de terugtocht der Boeren volkomen is. Zooals ik reeds herhaaldelijk zei, moest dit volgen. De Boe» ren konden daar geen stand houden, met de groote macht vao Roberts in hun rug, en de gevechten die in de laatste dagen nog bij Stormberg, Dordrecht, Golesberg enz. zijn gevoerd badden blijkbaar slechts ten doet hun aftocht te dekken. Evenals uit Natal is dan ook die retraite kalm, waardig en beleidvol geschied, met medeneming van alle kanonnen en ander bruikbaar oorlogstuig, achterlating wellicht van eenige onbruikbare munitie of levensmiddelen. De Engelschen noemen dit nu -overwinningen", en pochen er zelfs op dat die overwinningen steeds avolkomener" worden. Dit kleine genoegen mag men aan lieden wier overwinningen in dezen oorlog met een lantarentje moeten worden gezocht, wel gunnen als wij maar in 't oog houden dat hier alleen sprake is van noodzakelijk en wel overlegd terugtrekken op een nieu* v e verdedigings-linie, niet van nederlagen der Boeren.
Het üieuwe geveebtsterrein in den West« Vrijstaat is, volgens Reuter, gunstig voar de Engelschen. Ik wil voor hen hopen dat zij over een paar weken, na kennis te bebben gemaakt met Jouberts 8 mijlen lange linie, nóg zoo tevreden zullen zijn.
Een treurig sterfgeval.
Heden avond te half zes had de begrafeïis plaats van den lsten luitenant der genie C. J. Schleyer, die voor een dag of tien ongesteld werd en ln het mil. hospitaal werd opgenomen. Dr. Wückens die hem behand Ide vermoedde een abces in de her* senen. De ziekte nam weldra zoo toe dat hy een pa.r dagen geleden buiten ken nis raakte eo gisteren avond te Il2li overeed, na zijne overgekomene familiebetrekkingen echter Bog te hebben herke d en zelf verzocht niet met militaire eer te worden begraven. De flinke officier wordt door zyn kameraden ze.er betreurd. Een lange stoet rijtuigen volgde de lykstatie,
De Oproeping van den Heer Van Santwijk.
Naar aanleiding van de oproeping des Heeren H. Van Santwijk, hebbeo zich tot dusverre 61 personen bjj hem aangemeld, benevens 3 leerlingen van de hoogere burgerschool te Semarang. De deelnemers zitten over 13 residentios verspreid en er zijn veel employés van suikerfabrieken bjj. Aangezien den Heer Van Santwijk de raad werd gegeven eén alaemeene vergadering der aspirantvrywilligèrs te doen samenvallen met het a. s. suikercongres te Semarang, is de bijeenkomst ter besprek kg van de oprichting van een vrijwilliger.icorps bepaald op 14 Maart'l9oo om 6 uur in den vooravond in het logegebouw alhier ; zooi ils door een achterstaande advertentie wordt medegedèald.
Hazar de Charité.
Voorde Bazar de C.arité is de Chiueesche aannemer Tan Tjin Koan reeds druk bezig io deu schouwburg keurige tenten ca buffetten te naaken. Hoewel, zooals begrijpelijk is, daarvóór temporair materiaal (bamboe etc) gebruikt wordt, is het toezicht over de bewerkieg in zulke goede hande», dat wij er niet aan twijfelen of alles zal er even net en aanlokkelijk uitzieo.
Van een telegram.
Eergistermorgen om half elf, zoo bericht men ons, werd door een bewoner van Tjandi aan het post- en telegraaf-kastoor aldaar een telegram R. P. aangeboden, bestemd voor Garoet, waarop hij tot zijn verwondering eerst gistermorgen antwoord ontving; uit dit antwoord bl.;ek dat hét telegram ook eerst gistel morgen te Garoet was aangekomen. De afzender informeerde bij den chef van het kantoor te Tjandi naar de ruden van dit oponthoud en kreeg de mededeeling dat in den loop vanden sen dezer op de telegraaflijo tusschen Tj.indi en 'Semarang den geheelen dag storing was geweest, wasirdoor het bc* waste telegram eerstom 5 uur iv den namidd dag van dien dag op het kantoor te Semaranß was aaDgekomen en van d*ar naar Garoet doorgeseind- Maar Garoet was op dit uur al gesloten en derhalve kwam het telegram eerst in den vroegen morgen van den 6en aldaar aan.
Onze zegsman is van meening dat dit geval de chef van het post- en telegraafkantoor te Tjandi, wetende dat er storing was, zeer wijs zou hebben gehandeld door het telegram aan den afzender te Tjandi terug te zenden, met den raad het eventjes «an het telegraafkantoor te Semarang te doen bezorgen. Wij zijn dit met hem pens maar wijzen toch op de mogelijkheid dat de kaotoorchef kon hebben gemeend dat de storing niet zoo lang zou duren ei hij dus vroeger gelegenheid zou vinden om het telegram overtebrengen.
Postsluiting.
Op morgen zal ten postkantore alhier om 11 var v. m. een post voor Australië gesloten worden, te verzenden met het s.s. Marayshire,
Faillissement.
Bij vonnis van den Raad van Justitie alhier dd heden is de Chineesche vronw Lauw Kiem Nio, koopvrouw wonende te Demak, in staat van failli .sement verklaard, in welk faillissement tot rechter-commissaris is benoemd het raadslid Mr. Heyman ca de carateele van den boedel is opgedragen aan de "Weeskamer alhier.
Verlot.
JLBij, dispositie van den president van den r_ van . "sti^s alhier dd. heden is aan het lid uit dien Raad Mr. W. A De Laat De Kanter wegens ziekte een binr-enhndsch verlof verleend voor den tyd van één maacd, door te brengen te Semarang, met ingang van heden.
Zijn betrekking aanvaard.
De Heer J. M. Cilbo, bij Gouvernements besluit benoemd tot ambtenaar ter beschik" king van deo president van den B. v. J. alhier, teneinde met griffierswerkzaamheden te worden belast, is heden door dien president beeedigd.
Ortevrerie.
De Heer Cuno liet ons heden morgen een in zijn atelier gemaakte gouden haarpe n t ziea, die voor de zooveelste maal het bewys levert dat de inlandsche goudsmid, mits onder goede leiding, een niet te versmaden werkkracht is. De hoofdfiguur is een krab, waarvan de schaal gevormd wordt door een vrij grooten roden steen omringd door een 12-tal diamanten; de scharen en pooten klemmen zich aan de eigenlijke baarpen. By dit werk, vaar wij vernemen gemaakt volgens een teekening van deo Heer Van Der Heyde, paart zich soliditeit aaa gratie, twee deugden die in Indië zelden zoo innig vereenigd gevonden worden.
Een belangrijke diefstal
heeft eergisteren avond te Tlawa plaats gehad bij den Chinees Ang Hien, tokohouder aldaar. Middels buitenbraak kregen de dieven toegang in hnis; de babah vonden zij slapende en wisten zijn buikband open te snijden, waarin geborgen waren de sleutel van de brandkast en f 300 aan contanten. De brandkast werd geopend en daaruit alle preciosa's, ter waarde van f 700, genomen. De Chinees werd 's morgens wakker en stond verbluft dat bij niets van den diefstal gehoord had. De politie werd van de zaak in kennis gesteld en doet onderzoek.
Verhuisd.
De inlanders van Torbaja, wier erven voor het Ooster-bandjirkanaal werden onteigend, hebben te Kobong een stak grond, waar vroeger het zoutpakhuis stond, gekregen om daar hun woningen over te brengen- Die grond is echter laag gelegen en loopt bij iederen regen onder. Niet ver daarvan is een droge plek te vinden, nl- dat waar vroeger de lunet gestaan heeft; het schijnt dat het bestuur daarmee ar dere voornemens heett, want tot heden blijft dat mooie, droge emplacement ongebruikt.
De rijkste man
van Semarang, Oey Tji Sm, vader van den kapitein der Chineezen Oey Tiong Ham, is heden morgen 7 uur overleden; hy heeft het dus niet mogen beleven zijn zoon tot majoor te zien bevorderen. De overledene is hier oiet als een.arme emigrant gekomen; in China bekleedde hij «en mi litaire betrekking in de afdeeling 'egerverpleging; later werd hij bij het departement yan finantiëo geplaatst. Om de een of aadere reden heeft hij zyo vaderlied vaarwel getegd om met succes zijn geluk op Java te beproeven. Alle Chineezen bij de opiumpacht in dienst togen hedeo morgen naar het sterfhuis te Kedong b toe (Penggiliog) om een handje te helpen a4_ de veelijjdige en onontbeerlijke preparatieyen die hij het overlyden van een rijkea Chinees gemaakt moeten worden.
Waggon A B 3
Wie zich aangetrokken gevoelt tot lever* • andoening of hersenschudding, raadt onze beiichtgever aan een paar malen Bodjong op en neer le. tram men met waggon A B bo. 3. De wielen van dat rijtuig schijnen polygonen ia plaats vau schijven; het is best mogelijk dat het eigenaardig gevoel dat de inzittenden krijgen cok aao een ander gebrek moet wor» dea toegeschreven. Eerst krijgt men' schokken _ils door een krachtig iuduetie-toestel teweeggebracht worden, daarna, met de vermeerdering van snelheid, als of men in ecu builmachine zit, welke gewaarwording uiet zeer aangenaam is.
Bijkspaarden.
Op den len dezer zija van BindoeDg per spoor verzonden 3 rijk spaarden. waarvaD 2 te Toeotang ontladen werdea, bestemd voor de Cavalerie te Salatiga, en het 3e paard te Wil'em I, bestemd voor de Artillerie te Bacjoe-dJiroe.
IJkwezen.
Van af Woensdag den 7en tot en met Zaterdag deu lOen dezer, van af des morgens 9 tot des middags ééo uur, bestaat er ten assistent-residentie-ka&tore te Ambarawa gelegenheid tot het doen verifiëereo van alle mateö, gewichten en weegwerktuigen, tegen betaling van de bij tarief vastgestelde pry- Zea. Bedoelde verificatie heeft te Oengarai» reeds plaats gehad.
Inlandsche ambtenaren.
Gevolgen van de ingevoerde reorganisatie. Becoemd tit hulpmantrie, gedurende de maanden van 1900, waarin koffie inkoop plaats heeft, op een bezoldiging van fl5 's maands, benevens een toelage van f 0.50 Toor eifceD door hem ingekochten picol koff_e,by het koffie inkooppakhuis te Keboemen [Ambarawa]' Mas Moenadjad, vroeger die tijdelijke betrekking bekleed hebbende, en bij het koffieinkooppakhuis te Goenoeng patie [Oeng^rao] : Mas Admo Adikoesoemo, te voren reeds als zoodanig werkzaam geweest.
Soerabaja'sche vereenigiug tot hulp en werkverschaffing.
Het bestuur van bovengenoemde vereeni* ging heeft zijn verslag over de eerste 6 maanden van het best an uitgebr cht. Aan de Soer. Ct. waarin het in extenso is opglnomen, ontleenen wij daaromtrent het volgende uittreksel Wegens twee redenen kan de vereeniging niet zooveel menschen helpen als zij verwachtte, eerstens waren de personen die zich bij. haar aanmeldden van zulk een gering gehalte dat de werkgevers 'laarvan niet gediend waren, eo tweedons ondervond zij van den kant der werkgevers niet dien steun dien zy dacht te vinden. Aan twee mannen werden jachtgeweren en munitie verstrekt en verdieuen zij sedert hun brood als jagers, velen konden bij het Marine-établissement geplaatst worden, hun loon was echter te gering, zoodat voorloopig bijslag uit de veresnigingskas werd verleend- De meeste vroegen slechts hulp om de kosten van de reis naar elders te dekken, om te zorgen dat het geld niet aan andere zaken werd bestend, werd, door goede tusschenkomst van den chef van exploitatie der S. S., een overeenkomst met de administratie gemaakt, die voor de reiskosten van zulke personen bons aannam, welke eens in de maand met de vereeniging werden verreken!. Aan hen die van elders ï» Soerabaja kwamen om werk te zoeken en daarin nog niet slaagden, terwijl hun spaarpenningen reeds waren verteerd werd zoolang onderstand verstrekt tot zij hun doel bereikt hadden. In bet gehe-1 werden op een der boven aangegeven wyzen 89 personen geholpen. Het bestuur eindigt met de vereeniging bij het publiek aan te bevelen en de hoop uit te spreken dat voortdurend steun mog* worden ondervonden van hen die reeds hulp verl enden, en dat anderen zich gedrongen mogen gevoelen eok bij te dragen opdat de vereeniging zooveel mogelijk kunne helpen waar hulp noodig is.
Hulpfonds Vineentius a Paulo.
Io het jaarverslag van dit hulpfonds overliet jaar 1899 wordt gezegd dat het bestuu r, wegens finantiëele redenen /ijn werkzaamheid uitsluitend tot het B. K. Weeshuis te Soerabaja heeft moeten beperken.-
Gemiddeld werden daario 30 meisjes verpleegd waarvan enkele het gesticht verlieten om ae'f hun brood te verdienen; de opengevallen pla tsen werden terstond door an* deren ingenomen.
Het aantal verpleegde jorgens steeg tot 10 aangezien het hulpfonds voor deze jongens nog geen gesticht heeft werden zij deels in andere gestichten geplaatst en deels op kosten van het fonds bij familien verpleegd.
De gezondheidstoestand der verpleegden. 'iet niet veel te wenschen; Dr. Wijdenes Spaans bleef belangloos zyn hulp verleenen.
De ontvangsten uit verschillende bronnen bedroegen f 6549.26 tegen f 5927.63 aan iitgaven zoodat aan het einde van het verslag* lar een saldo overbleef van f 621.63.
Adjudant.
lemand van Buitenzorg, van naby bekend roet de verhoudingen teu pdeize, deelt ons mede, dat onder den nieuwen Gouver» _enr«Generaal eenige verandering is gekomen in den dienst van de adjudanten- Kolonel Staal, als de ou lste en hoogste, chijnt het commando tegenwoordig te voeren, terwijl ze vroeger vobr' den Landvoogd allen i-elijk waren. Dize nieuwigheid schijnt vooral daarom uiet erg in den smaak te vallei, omdat de kolonel zich nog al op zyn gezag laat voorbaan en geducht de lakens uitgeeft. De mutatien van den laatsten tyd onder iet adjudactenpersoneel schijnen hoofdzakelijk daaraan toe te schryven te zyn.
Niet naar Indie terng.
Men meldt oes dat de te Atjeh als voormalig u aiéchaus-ée-con mardant welbekende overste Jhr. Graafland, thans met verlof
Topographisch bureau
Van Batavia deelt men ons mede, dat de vicature, indertijd door het overlijden vsn c'eo Heer Vogelenzang bij het topografisch bureau ontstaan, op alleszins wt; rdige wyze wordt vervuld door dei. uit INV ei land ontboden lithogr.a? der le klasse J. W. Teillers. Deze jonge man, die bij de al om bekende lirma Smulders te 's Gravenhage zyn opleiding beeft genoten, is een artitt io zyn vak ,_n veihoogt het relief van den topografischen dienst ten zeerste.
De Tenor Freddi.
Het gerucht heeft geloopen aU zou de lieer Freddi na de voorstellingen te Siogapo«r naar Europa zyn vertrokken. Dit praatje [s van allen grond ontbloot, want genoemde heer is nog steeds bij het gezelschap dat sedert zijn laatste bezoek aan Semarang met eenige sujetten fs vermeerderd.
Malangsche Vereeniging van Koifleplantera.
De gedrukte notulen van de eind Januari gehouden . Igemeene vergadering van de MalaDgsche Vereeniging vao Koliieplanters bevatten onder meer belangrijke zaken, ook eeo overz'cht over den toestand der cultuur in het afgeloopen jaar. Dit die toestand niet gunstig is, wie die zulks niet weet ? De ca» lamiteiten die de koffiecultuur teisteren wor» den vrij wel samengevat in de volgende korte mededeeliig. •Het valt helaas niet te ontkennen, dat het koffiegewas ten prooi bleef aan allerlei ziekte-aanvallen, welke meermalen het afschrijven vao koffieplantsoeoen t.n gevolge hadden.
De aaltjesziekte ging voort ziqh uit te breiden en de wetensch p mocht er niet in slagen een bestrijdingsmiddel aan te geven Op vele ondernemingen werd schade on« dervonden door insecten, wier legioenen meer en meer de koffij en schaduwbooncen tot voedsel en woonplaats ' dienen.
De groene luis-plaag trad hier en daar buitengewoon hevig op en het is te vreeien, dat die ons niet meer zal verlaten.
De bestryding vaa lirveo, van tal van anc dere insectensoorten blyft steeds groote zorg vereischen.
De bladziekte trad als gewoonlijk Wj op, waarde aanplantingen zwaar pt* den en was dan secundaire oorzaak inferieure koffie." Voeg daarbij de lage pryzen, die ' duet maakte en het is overbodig 'e dat de koffieplanters niet meer oprol* delen en niettegenstaande de uiterst* van bezuiniging bereikt is, een hard*: te voeren hebbeo om zich staande te ' Toch wordt die stryd met energie harding gestreden en menigmaal di« wetenschap van nuttig advies, o. a. *j aangeven van middelen tegen den. der koffieboomen, waardoor die JJJJ kleine afmetingen beperkt is. Die sW ter zou hen nog vergemakkelijkt'1 worden, wanneer de handel, de «P stoomvaartmaatschappijen, de koffiep* in Nederland enz. enz. wilden meil om den prix de revient der koffie n<4 te verminderen en vooral ook, wanj' Staat eindelijk eens wilde inzien, * lichting van lasten hier een levensqü*' Ook in het afgeloopen jaar werkte' eeniging nuttig, belangrijke cultuurvi* ken kwamen ter tafel, gaven aanleid' gedachtenwisseling, spoorden aan tot zoek, tot toepassing en dikwijls to' , ring en de over het algemeen goed V vergaderingen bewyzen dat de leden van die onderlirge samenwerking te" beseffen. •Een voortgezet practisch onderzo^ noodig geicht, wanneer men nagaat,"' dit jaar w, êr de gevolgen van overd'" eenige ondernemingen niet uitbleven. * de planters voornamelijk, die geroep*" de oorzaken van dit kwaad op te' Waar een jarenlang gevolgde cultu' en schaduwbehandeüng gepa rd g** afwisselende minsoogsten en overpro* beiden evea schadelijk, da?r ligt het| weg der practici na te gaan eo te ov' ken, of wijziging van systeem ook to' re resultaten kan leiden, en of daar"" voor de koffiecultuur meer gewet sclw tuurtoestand van den bodem niet io" , nen medewerken" Nog wordt gewezen op bet feit, ** verscheidene ondernemingen begonne" met den aanplant van andere i ultuuff sen, htUij zoo noodig tot vervang'1* koffie, hetzij als bijproduct. Wat eindelijk den atgelo pen oogst f over het algemeen kan die voor dezeJ wat quantiteit betreft, tot de zeer go? rekend wordeo, hoewel de product**1 der verschillende landen, onderling »' ■ keo, zeer uiteenliepen. Van den 1900 er oogst warden ecbt* lange niet zulke gunstige resultaten ver* Zullen de hoog gelegen landen welbij matigen oogst opleveren, daartegenove' dat de groote meerderheid zulke klein' liteiten beloven, dat bij velen velen v»J oogst gesproken kan worden, 't Is te • fat ten minste de verbetering der f aanhoude eo dit ten minste eenigerma'' opwegen tegen het kleiner quantum. : Met den wensch dat het der Vero*j en haar leden in 1900 welga, dat een' tig'leven ten goede der cultuur, te» van haar leden van haar moge uitgaan' opwekking om door aaneensluiting de" om het bestaan krachtig voort te zette digt de voorzitter dit zevende jaarvef**
Minnie Hauk.
Namen wjj laatst het verslag van bj Nbld. over het concert door Minnie n' hatavia gegeven op, de recensie vand' Ct. over de soiree te Soerabaja, m»»' melding van een groot succes. *Men wist, zoo schrijft de verslagge^ deie zangeres meer dan dertig jaren r een wereldberoemde naam verwierf, *. dus bij zyn verwaehticgen geen r«' hield met die spanne tyds, deed haar «' zelf onrecht. Daarby kwam nu een gebeel onver wacbl* lor, n. 1. eeo hevige koude door haar ff haar reis naar Tosari, zoodat zij feitelÜ' haar stemmiddelen niet behoorlijk be ken kon. Eo toch bleek Mevrouw Mint ie Ha*' middellijk bij haar optreden de groote k" n resse te zyn, die aan haar natuurljjr een heel hooge muzikale opvatting pa'f met die zeldzame combinatie in de ge ( heid was geweest zich op buitengewol'j te oefenen. Zij bleek de volleerde oper', geres te 7yn, gewend te zingen voor eeo'j publiek met begeleiding van een °f waarby door lange portamentos of ' kunstjes geen gebreken kunnen word'", dekt, maar binnen de aangegeven n>s', door den componist gevoelde nuances o 1 worden aangebracht. Het heeft ons sterk gefrappeerd hoe */ de kunst van Minnie Hauk gebleven >*, nadat zij zelf wel voelen moet dat &j daar leemten bestaan die zou len kunneo den bemanteld. Daaraan doet zij niet Er is bjj ha»f jjj jicht op ejfect, haar doel is slechts no*\] i unst volkomen wéér te geven wat comfj en dichter in hun schepping hebbeo a gelegd. En daarin slaagde zy soms btfj gewoon I Waar zy te kort schiet do t *\ ook zóó dat het voor ieder gemakke'») op te urerken; Dankbaar denkeo we teffy hetgeen zij daarin te voelen beeft gege
De Madioense Regents-quaestie
In een uitvoerig schrijven van U a>\ Soer. Ct. geeft hy een overzicht van de^j der zaken van af het bestuur van B' Mullemeister tot de verbanning van de" gent naar Padang. Daaruit zien wij dat onder Resident Mullemeister de RegeP' Madioen, gesteund en opgewarmd do"' toenmaügen hoofddjaksa, reeds poging' het we k stelde om zijn gezag bove**j van ce Europeesche ambtenaren te s' f De Resident heeft er echter voor k" i waken dat het niet tot een uitbarsting * ) Zijn opvolger Donker Curtius echter zich door hem laten meeslepen, en " f kende huiszoeking bij den Regent va" f get. n was hiervan het gevolg. Een pog"fy ook den Regent van Ngawie plaats te maken voor den hoofddjaksa, mislukt' ,/ de energieke houding van dep assist* V sident Oosterzee die, als gewezen se<"f j/ van Madioen, Regent en djaksa door e° kende en wist dat hij ze niet vei trouW«y Na Donker Curtius kwam Resident H» jf een kalm, bedaard Resident, die ""w Regent zoo goed als geen rotitie nam *", v zoodanig uit de hoogte beh ndelde, "* f zich terugtrok en ouder wiens bestu"'. j/ de hoofjdjaksa, die zich te veel had J gegeven, uit 'sLands dienst werd ont / Bezoeken van ilen Regent aan de hCe. / Solo en Djokja haddeo een teer slecht'V vloed op hem, daar hij zich giog in^jj/ te Madioen ook Vorat te zyn. Resideof , f ders wist daaraan onmiddellijk een 0l maken.
h»» Harders Von Schmidt Auf Altentent werd trachtte de Regent het u^T op te steken ; dit bracht hem een van de Regeering ld tbr°P gevolgd huwelijk met een DjocrP|ïuses, bracht zjn hoofd geheel op !* *i dat oogenblik dateert de buiten. 'ïnmatigende houding tegenover al zelfs tegenover de Residenten, I? ft»veuswaay, de vervanger vaa Vou l*» niet opgetreden zooals hij deed, met ? *eh rik bewind in te voeren en ieder * le beschuldigen op grond van spion» ?*t«n, dan aou reeds toen de Regent , rj°«n moeite hebben gehad om zich I betrekking te handhaven. het korte bestuur van R«vens* /Me by den Regent hoe langer hoe £ geloof dat hy eenmaal als Vorst lchen, zyn handelingen lieten dienj?** niet veel twijfel over. Op mees, "*Bze heeft Resident Donner als op-30 Rav. nswaay wettn te handelen. ? onderzoekende heeft hij door ziju ? deo Regent in den waan gebracht ï "'ets tegen hem in den zin had en J' *antrouwde, en toen hy alle draden ,6° had, heeft hij er de Regeering Ho gegeven. De onmiddellijke schori'.' bevtl om zich naar Padang te be! lJri wel het beste bewys dat de Reuet over één nacht ijs is gegaan, eindigt met een aardig staaltje J deden over een hooghartige hou» £ Regent: |.ïenwoordige Minister van Koloniën H°P zijn reizen over Java getuige is . ('ao den belachelijken hoogmoed van _^eDt, zal zich dat ook nog wel herin' e Minister die de gast was van den I «o bij den Regent een bezoek ,'' ,"*ïs al van te voren over dien waanü'Sszing iDgelicht en toen de Regent J0* dadelijk na de de kennismaking , '°*Wan poe ja gadji berapa'" zei. hy was een en al beleefdheid, maar i?..°ver wat anders te hebben gesproken l*j dea Heer Cremer op eens twee dvii de maand ?" »In het jaar" was het f jawoord. De Regent negeerde hem o*t oogenblik totaal en toen het tijd I*> ies aan te bieden en de Resident \} Poil was aangeboden vroeg hy als J* »toewat> soeka miooem pait ?" Met ;'Ü antwoordde de Heer Cremer en i?"Jo paitje. Daar is later rog veel om J*> ü_aar niet door den Regent toen de «ie de Heer Cremer was."