De locomotief : Samarangsch handels- en advertentie-blad

Nieuwe abonnés op de „LOCOMOTIEF" ontvangen het blad van af heden tot nltimo Juni 1900 VOOR f 3.40. DE ADMIMSTATIE. TW—rr—¦'TlTTlWflWliii H I il—! —ll^^M^—^l Vcor de Transvaalsche Strijders. Bjj het Bames-coinlté ontvangen: Vorige opgaaf, f IG.7OO.§SV* Bj] Mie Loc. ontvangen: Vorige olgaaf. f 503J,G5V0

Petresburg, iO Maart 1900. Geachte Dames, 't Is alweer geruimen tijd geleden dat ik uit Pretoria (15 Jan.) het laatst schreef. Weinige dagen na dien datum ben ik uit Pretoria vertrokken, en had van dien tijd af een zwervend leven en weinig of geen gelegenheid u te schrijven, zooals u uit de volgende bladzijden zult zien.

Zooals u weet is Buning een 6-tal dagen na onze aankomst te Pretoria naar het lager aan de Modder-ri vier vertrokken, om aldaar over te nemen van een Dr. Rijkens, het bestier der ambulance, die gedeeltelijk uitgerust was door de Pretoria-af'deeling van het Transvaalsche Roode Kruis. Daar Dr. Rijkens in dienst der Ned.-Zuid-Afrik. Spoorweg-maatschappij —

kortweg Z.A.S.M, geheeten—overgegaan was, moest hij zoo snel mogelijk afgelost en vervangen worden. Buning vertrok zooals ik u schreef met Hermens, terwijl ik achterbleef, en voor een tiental dagen de behandeling overnam van de gewonden onder behandeling van Prot. Korteweg, daar Z. Hooggel. zelve den toestand te Natal op wilde nemen. Ik zal u in het kort schetsen hoe ik den toestand der ambulance en het ambulancewerk vond. Allereerst wat de behandeling der lijders zelf betreft: In Pretoria staat het stedelijk (Gouvernem.) hospitaal onder directie van Dr. Kolff — een mijner academie-kennissen. Bij het begin van den oorlog werden in het hospitaal eenige zalen ingeruimd voor de behandeling der eventuëele gewonden. Deze zouden behalve door Dr. K. ook behandeld worden door Dr. Van Der Horst (van de Z. A. S. M.) en een Dr. Von Gebret (een Duitscher). In dit hospitaal zijn eenige gewonden (niet velen) behandeld.

Alleen voor hen die bekend zijn met de eigenaardige toestanden en personen in de Z.-Afrik.republieken, zal het volgende begrijpelijk zijn: Ter zelfdertijd als genoemd hospitaal werd ingericht onder Dr. Kolff, eischte

een ander Holl. geneesheer ook voor zich een

deel der gewonden-behandeling, nl. Dr. Lingbeek Junior, en werden voor hem ingericht eenige kamers in de Staatsmeisjesschool — zeer flinke gebouwen, waarin bij vredestijd een meisjeskostschool van den Staat gevestigd is, waardoor aan burgers buiten Pretoria gelegenheid gegeven wordt, hunne dochters op school te laten gaan — en uitstekend onderwijs (meest Holland-

sche onderwijzeressen) onder directie van Mejuffr. Adriani te laten geven. Dr. Lingbeek Jr. liet in dit hospitaal de gewonden behandeling over aan de doktoren Van Der Horst en Von Gebret — en kwam wegens zijn uitgebreide praktijk daar zelden.

Toen nu de Iste Holl. ambulance kwam

(onder Dr. Van Lingbeek Sr.) werden bedoelde lokalen in de Staats-meisjesschool door deze Iste Holl. ambulance in gebruik genomen, en stond de chirurgische afdeeling onder Prof. Korteweg die daar arbeidde met assistentie van Dr. Vinkhuyzen, ook van de Iste Holl. ambulance.

Bij aankomst van Buning en mij vonden wij beide doktoren en plm. 20 patiënten aldaar. Het vreemde van de zaak was nu dat de talrijke andere gewonden verspreid waren deels bij particulieren deels in een privaat (ad hoc ingericht) hospitaaltje van een groot magazijn van meubelen, Bourke en Co toebehoorende, Dit hospitaaltje was volkomen Engelsch; hierin was een Eng. dokter (Dr. Veale) met Eng. nurses werkzaam, en niemand dacht erover dat het wel rationeel zou geweest zijn om de patiënten aan de behandeling van Prof. Korteweg toetevertrouwen. De toezending vaii datienten van uit het front werd nu als volgt geregeld. Van uit de veld-ambulances werden de gewonden zooveel mogelijk caar het meest nabijzijnde station opgezonden, en werdendan naar Pretoria vervoerd. Daar echter ieder gewonde volkomen vrij blijft zich te laten behandelen, waar en hoe hij wil, was het gevolg dat meestal vóórdat de trein te Pretoria aankwam, een 60 pet. van de gewonden aan de diverse stations afgezet was — de een om door njn vrouw —een medicus waarin ieder Boer het volste vertrouwen heeft — een ander om nen op zyn eigen »Plaats" door een geneesheer van eigen keuze te laten behandelen. Hetgevo g was dat Prof. Korteweg slechts be; kelijkweimg patiënten in behandeling krees, daar centralisatie geheel ontbrak — en no» steeds ontbreekt.

ZHGeI. was dan ook hoogst gedesillusioneerd en achtte zich eigenlijk tegenover de Academie te Amsterdam niet verantv, om nog langer te Pretoria en in Z.-Afrika te blijven, daar ZHGeI. oordeelde dat het weinige wat hij te doen had evengoed gedaan kon worden door een der talrijke en steeds aangroeiende geneesheeren; herhaaldelijk sprak ik zijn Hooggel. en zei hij mij dat hij oordeelde eigenlijk te ver van het front af te zijn. De hoofdgevechten vielen in dien tijd te Natal, en van Modderspruit (niet te verwarren met Modderrivier dat de Z.W. linie vormde) uit werden de gewonden opgezonden naar Pretoria, wat ongeveer 40 uren sporen is. Met het doel om nu zelf rond te zien naar een goede gelegenheid voor het oprichten van een goed veldhospitaal, wilde Prof. Korteweg zich naar Natal begeven en het was gedurende zijn afwezigheid (Dr. Vinkhuyzen ging ook met hem mede) dat ik de behandeling van zijn 20 tot- 30 -tal gewonden overnam.

Voor mij zijn die 10 a 12 dagen zeer aangenaam geweest en tegelijkertijd bovenalnuttig, daar ik geleidelijk kennis maakte met de verschillende autoriteiten en voornaamste personen uit Pretoria, iets wat absoluut noodwendig is, wil men iets gedaan krijgen. Wat nu de eigenlijke verpleging te velde betreft, deze was in dien tijd (Januari) nog alles behalve goed. De lste Hollandsche ambulance (onder directie van Dr. Lingbeek Sr.) had zich in de nabijheid van Modderspruit gevestigd en had zich in 3 afdeelingen gesplitst; een veldhospitaal (Dr. Lingbeek Sr. en Dr. Bierens de Haan), 1 veldambulance (Dr. Romeyn Sr.) en een spoorweg-hospitaal (Dr. Vidtreman). Overigens bestonden de ambulances te Nalat uit kleinere tentambulances van diverse Transvaalsche doktoren — ettelijken ook zonder doktoren waar dan deze of gene particulier, die zich tegenover het Gouvernement verdienstelijk wilde maken, zich eenvoudig met een of twee winkel en magazijnwagens en een paar tenten, op een plaats die hij zelf koos, gevestigd had. Begrijpelijkerwijze was de verpleging te. velde dan ook een chaos waaruit niemand wijs kon worden. Het bedroevende van de zaak was dan ook deze, dat feitelijk al die particuliere hulp alleen reclame ten doel had of heeft, en nog meer dat vele dezer ambulances, hetzij door de doktoren, hetzij door hen die hen zonden, positief jingoïstisch waren en sterk Engelsch gezind. Het gevolg was dan ook dat vele dezer ambulances onder de verdenking lagen van spionage, wat feitelijk ook gebeurd is en door velen van de Boeren gewantrouwd werden. Daar de meeste dezer eigenaardige ambulancetjes werken èn zonder chirurgische hulp èn zonder de noodige antiseptis, die toch altijd zoo omslachtig en pijnlijk voor de patiënten is, maar zich hoofdzakelijk bepalen tot applicatie van wat verband, medicijnen en bijbellezingen, vallen of echter vielen (want de toestand is thans gaandeweg wel veranderd) deze ambulances zeer in den smaak van het gros der burgers ; het heeft dan ook, naar verschillende van de geneesheeren der lste Holll. ambul. mij vertelden, heel wat moeite gekost patiënten te trekken. Bij onze komst en tot op mijn vertrek uit Pretoria waren behalve de lste Holl. ambulance te velde nog werkzaam een Duitsche ambulance (Dr. Martiolins, Dr. Kuttner, een chirurg, en Dr. Hildebrandt) te Jacobsdal; waar zij een veld-hospitaal opgericht hadden, dat uitstekend ingericht moet zijn (zelfs electrisch verlicht), ik vernam nooit iets anders dan de grootste lof over dit hospitaal en deze ambulance. Gedurende mijn verblijf te Pretoria arriveerde de 'ide Holl. ambul. (chef Dr. Kostar; staf Drs. Sclielkly, Pino en nog een); na veel wikken en wegen vertrok deze naar Harrysmith om daar (voor Vrijstaatsche troepen) een veldhospitaal in het daar bestaande ziekenhuis opterichten; zij zijn plm. tegelijk met mij uit Pretoria vertrokken en weet ik van hun wedervaren nog niets. Verder arriveerde nog een Duitsch-Belgische ambulance, een chaotische mengeling, die zeer spoedig uit elkaar gespat is. Als voorbeeld van de zonderlinge opvatting over ambulance-zending moge het volgende dienen. Bij aankomst te Pretoria viel dadelijk het eigenaardige toilet der Belgische dames in het oog — een soort ïyoppe" en van dito stof een soort kort fietsrokje, met slopkousen. Gaandeweg bleek het dat o. a. een der dames de intieme vriendin was van den chef-geneesheer ; om in het hier zeer strenge land de pudeur te redden, is door een goeden geest een huwelijk tusschen dit paar te Pretoria bewerkt. Het Duitsch gedeelte dier zending was veel beter, en zelfs wat verpleegsters betreft uitstekend; toen het dan ook een voldongen feit.was dat bedoelde ambulance uit elkaar was, en het Duitsche en Belgische deel ieder zijns weegs ging, heb ik dadelijk moeite gedaan 2 der beste verpleegsters bij mijn ambulance te krijgen, wat mij aanvankelijk door den Duitschen chef geweigerd werd ; toen echter later hier te Petresburg zeer veel hulp noodig was, zijn drie der Duitsche verpleegsters toch hier gekomen. Buitendien heeft de chef der 2de Holl. Ambul. de groote bereidwilligheid gehad mij een zijner beste verpleegsters, Mejuffr. Draighton Lee uit Rotterdam, aftestaan. Nu ik toch deze zaak bespreek wil ik even mij nog een afwijking van mijn verhaal veroorloven, en u mededeelen dat het huidige, personeel onzer ambulance bestaat uit Buning en mij; Mevrouw Ameshoff geb. Baronesse Van Ittersum, directrice; Mejuffr. Draighton Lee, hoofdverpleegster ; Duitsche schwestern frl. Emma; tri. Ida en frl. Martha; allen getraineerde en officieele verpleegsters, en uitstekend voor hunne taak en allen werkende met echt vrouwelijke bezieling ; verder een vrijwillige verpleegster, een dameer uit Pretoria die ons weldra zal verlaten, daar ik haar minder geschikt acht. Als administrateur functioneert vrijwillig de Heer Straub van de Pretoria-afdeeling R. Kruis. Als verplegers disponeer ik over Hermens (heel goed voor zijn werk) en Van Der Lqo (die tot dusverre nog niet aan de billijkste verwachtingen heeft voldaan) en den (vrijwilliger) Heer Van Belkum (der Pretoria afd. R. Kr een zeer ijverig jong man. Verder heeft o\ er onze talrijke vervoermiddelen (allen eigend m van Pretoria afd. R. Kruis) het toezicht tje Afvikaander Oosthuyzen, een uitstekend mni

type van een patriotisch-gezinden Transysalschen Boer. Leiding der keuken heeft (i willig) een jonge dame uit Pretoria (Pr"; afdeeling R. Kruis) die zeer haar best doet Aan onze ambulance behooren nog een 6tal kafferbedienden, een lastig troepje, alleen goed werkt, wanneer het weef het een Boerencommando achter zich ii waarvan de veldkornet het bij luiheid cc:: flink pak slaag laat geven. Daar deze brief per extra gelegenheid (u zult dat later zien) vertrekt, eindig ik di keer hier, maar zal u weldra het ver doen toekomen.

Wil den Heer Brooshooft van dit schrijven inzicht geven; hij mag daarover voor De Locomotief disponeeren. Tot onze spijt ontvingen wij nog nimmer eenig schrijven van uw Comité, maar daar wij op het oogenblik voor de tweede maal in Engelsche handen zijn, is het mogelijk dat wij de brieven nog later ontvangen. Uit Be Locomotief die ik ontving zag ik dat nog steeds geld binnenkomt, iets wat ons zeer te stade komt, daar aan de officiëele verpleegsters een wekelijksch tractement uitgekeerd moet worden en er vele onkosten zijn ; om iets te noemen een volledige acetyleengas-geleiding, daar petroleum uitverkocht is.

Met beleefde groeten van ons beiden, dienstw. dienaar Dr. Van Kerckhoff.

Regenval 18 Mei, te Semarang, 0 m. M. 16 Mei, Merbaboe, * 0 m. M. Thermometerstand. Maximum 90 gr. Fahr. Maximum 75 gr. Fahr. Hotel Merbaboe, 16 Mei. Maximum 75 gr. Fahr. Maximum 59 gr. Fahr.

heet nu weer onzeker. Ik kan echter niet aannemen dat de gisteren vermelde bijzonderheden omtrent de gevangenneming van Baden Powell door Snijman, het in brand schieten der stad enz, door de engelsche censuur zouien zijn verzonnen, om nu eens plotseling ten nadeele der Engelschen te gian liegen. En nu heden ook wordt geseind dat de forten om de stad door de Boeren zijn bezet, zal de overgave der plaxts zelve dan toch wel zeer waarschijnlijk zijn.

Overigens weinig anders optemerken, dan dat de gezamenlijke engelsche üvisiën in den Vrijstaat (nu ook Methuen) noordwaarts naar de Vaal voortrukken, en dat Builer, blijkens de komst zijnor voorposten bij Newcastle (een dertigtal kilometers ten Noorden van Glencoe), definitief voornemens schijnt den aanval te doen door den Langsnekpas, ca niet, althans niet den hoofdaanval, door de westelijke Drakensbergen-passen. Zou deze tweede hands-veldheer de eerzucht hebben, Majuba te wreken te Majuba?

Na 't schrijven van het bovenstaande ontving ik de telegrammen van Beuter en aan de Javabode. Ook deze bevestigen nog niet den val van Mafeking. Zelfs zou commandant Eloff, toen hij het Kafferdistrikt (waarschijnlijk de inboorlingenwijk) wilde binnendringen, met 90 man zijn gevangen genomen. De toon der telegrammen van Beuter maakt echter den indruk of men op een, wellicht reeds bekende slechte tijding het publiek wil voorbereiden.

opgericht aan de sociëteits-brug, bij het hotel Paviljoen en aan den ingang van de residentswoning te Bodjong, maakten gisteravond toen zij versierd en geïllumineerd waren een zeer fraai effect; ze werden door drommen van nontonners bewonderd.

Aan een van den ei vielen en militairen Gouverneur van Atjeh en Onderhoorigheden ontvangen en in de Java'sche Courant opgenomen telegram wordt het volgende ontleend :

Een patrouille uit Gloempang Minjeu kreeg op de grens van Teupin Raja en Asan vijandelijk vuur van de overzijde der rivier, waardoor onzerzijds een inlandsche fuselier sneuvelde en twee inlandsche fuseliers niet levensgevaarlijk gewond werden. In Meureudoe rukte op 6 dezer een patrouille uit naar het gevechtsterrein van den vorigen dag waar een twintigtal vijanden bezig was hun dooden te begraven; zij namen de vlucht met achterlating van hun vuurwapens, w. o. één Spencer repeteerkarabijn en 19 goede voorlaadgeweren. Het bleken alle te zijn geregistreerde geweren uit Meureudoe afkomstig.

Een drietal mindere hoofden maakten hun opwachting bij den devisiecommandant en leverde*^ hun vuurwapens in. Hetzelfde deed T. Biri Sech. In totaal werden vrijwillig ingeleverd één de Beaumontgeweer, 3 repeteerwapens en 43 voorlaadgeweren.

Op 8 dezer sneuvelden bij een ontmoeting met een patrouille 9 vijanden, hun wapens w. o. twee repeteerkarabijnen, vielen daarbij in onze handen.

In Keureutoë liet een met de dekking van wegwerkers belast inlandsch sergeant Atjehers met suikerriet en klappers in zijn groep toe; plotseling vielen die lieden met hun grasmessen onze soldaten aan, waardoor twee inlandsche mindere militairen sneuvelden en vier,inlandsche mindere militairen benevens de sergeant gewond werden; het geweer van den sergeant ging verloren.

Van de aanvallers sneuvelden er drie

Versceidene officieren van gezondheid, die als specialiteit in een oncerdeel van de medische wetenschap een golden naam hebben, hebben van den chef vanden geneeskundigen dienst de opdracht ontvaigen, om dagelijks op een door hen vast te stellen uur en plaats militaire patiënten te ontangen en te behandelen en deze praktijk te doen voorgaan aan het bezoek van particuliere lijders.

Het gevolg van dezen voor het leger heilzamen maatregel is, dat tegenwoordig op de meeste groote plaatsen van lndië genezing is te vinden voor kwaen, waarvoor men vroeger naar Europa of ninstens naar Batavia moest, meent het B N.

fPart. corr. van ]>e Locomotief)

Gistermiddag (15 deze') keerde Zijne Excellentie met gevolg hier terug van de reis naar Pasoeroean. Het hooge gezelschap vertrok dien morgen van Tosarie, oier Poespo naar Banjoe-Biroe (Blauw water) waar in de keurig versierde pasangrahan iet dejeuner, geleverd door de firma Hellendcorn en Co., gebrui kt werd. Van daar ging het per as naar de halte Redjasa, waar de extri trein gereed stond voor de terugreis herwaarts. Hoewel geen ceremonieel gewenscht werd, waren toch de bestuursambtenaren van de afdeelingen op de stations present en natuurlijk honderden nieuwsgierigen; onze Resident en assistentresident wachtten den Landvoogd op Goebeng af en geleidden hem vervolgens naar het redentiehuis Simpang.

Daar was intusschen de eerewacht weèr opgetrokken, en na tweeën gingen de officieren en minderen van de Land- en Zeemacht ook weder in groot tenue gekleed. Overigens was er niets te doen, trouwens men kon het de hooge reizigers aanzien dat zij min of meer vermoeid waren.

Heden morgen om 9 uur precies verlieten de Gouverneur-Generaal en Mevrouw Rooseboom en verder gevolg het residentie-huis, de op Simpang opgestelde veld- en bergbatterij gaf een saluut van 21 schoten.' De stoet was gevormd even als bij den intocht, dezelfde rijtuigen en liverijen, alleen met het verschil dat de commandanten van de Land- en Zeemacht niet tot den stoet behoorden. (De beide Excellenties hebbeu eergister ochtend met de Cerberus een tocht gemaakt naar het westgat en daar het oud t'ortje »Erfprins" op het eilandje Mengaré, bij Sedajoe, in oogenschouw genomen; zij keerden tegen omstreeks 11 uur hier terug, en zijn sedert van hier vertrokken, ¦de eerste terug naai' Batavia, de tweede naar Prigen. De Algemeene Secretaris reed ditmaal met den Kolonel afdeelingscommandant; Mevrouw Staal werd niet in den stoet opgemerkt.

Bij aankomst aan het bassin maakte het escorteerende escadron Cavalerie, onder commando van ritmeester Posno, linksfront, de sabels presenteerend, daardoor kon het rijtuig van den Gouverneur-Geveraal ongehinderd de tribune bij de embarq uementsplaats bereiken. De daar opgestelde muziek van het 13e bataljon Infanterie hief toen het »Wilhelmus" aan, de kustbaüerij loste 21 schoten; de burgerij wuifde met hoeden en Zijne Excellentie boog naar rechts en links.

Slechts een oogenblik werd in evenbedoelde tribune vertoefd, Zijne Excellentie richtte een paar woorden van dank tot ritmeester Posno en nam toen met Mevrouw Rooseboom, met een handdruk, afscheid van den assistentresident, den Regent, den directeur van het Marine-établissement en den controleur kota. De Resident geleidde Mevrouw Rooseboom naar de staatsiesloep, waarin behalve de Opperlandvoogd ook plaats namen de Kolonel Seheuer en de havenmeester, terwijl het overige, van het hooge gezelschap in een andere sloep volgde. Een driewerf hoera werd aangeheven door de bemanning van de in het bassin liggende oorlogsvaartuigen, die even als de andere 11. Ms.-

ter reede geankerde vaartuigen pavoiseerden en paradeerden; deze gaven het eeresaluut toen evenbedoelde sloepen de reede opvoeren en de Mossel van de Koninklijke Paketvaart-maatschappij, waarmede de reis naar Semarang gemaakt wordt, bereikt werd. Het was intusschen half elf geworden, een kort, maar har; afscheid tusschen den Gouverneur-Generaal en Mevrouw Rooseboom en Resident Vau Ravenswaay en Kolonel Scheuer en tegen half elf omstreeks stoomde onder kanongebulder de Mossel, kapitein De Blinde, weg, geësorteerd dooi' de Cerberus, gecommandeerd door een luitenant ter zee le klas, d. w. z. tot ongeveer op de hoogte van Oedjong-Pangka, van waar de Piet Hein, onder bevel van een kapitein ter zee, de Mossel naar Semarang convoyeeren zal. De Piet Hein moest met het oog op getij en diepgang voor-

uitgaan.

Zijne Excellentie was gekleed, zooals bij den intocht, Mevrouw Rocseboom in liet lichtgrijs, de adjudanten in klein tenue, de ambtenaren en officieren, die ambtshalve bij het geleide moesten zijn, in groot costuum en tenue.

Ik hoor dat het den Gouverneur-Generaal behaagd heeft ook het Marine-établissement en de Pyrotechnie te bedenken met een gift, ten einde het werkvolk van beide inrichtingen een genoeglijken dag te schenken, bedoelde giften zonden bedragen respectievelijk-, f 400 en f 100.

Verder spreekt men van een daad van piëteit van Zijne Excellentie. Men weet dat

reeds sinds eenigen lijd sprake was van het overbrengen naar het kerkhof Penele van het gebeente van den hier op het pleintje voor de afgekeurde citadel Prins Hendrik begraven Gouverneur-Generaal Mr. P. Merkus, om reden dat pleintje benut moet worden voor ce Siaaissiioor. De Opperlandvoogd, die dat graf eenige keeren gepasseerd is, moet als zijn uitdrukkelijken wenseh te kennen gegeven hebben, dat bedoelde overbrenging met alle staatsie plaats vinde. Die daad strekt e Excellentie tot eer.

(Part. corr. van De Locomotief)- j Dezer dagen is de verkoopprijs jui' geworden van 500 pakken, totaal taci» t^, zend pond, tabak van ïroetjoek, een neming in de afdeeling Klaten. goor') Voor deze tabak, lang niet de beste door die' onderneming geproduceerd, j,et de zeer loonende prijs van dertig ce Amsterdamsch pond gemaakt op de veiling te Amsterdam. ran^8" Met genoegen maken wij melding v j,e-afloop, die gunstig afsteekt tegen vr°Teöj3 kend gemaakte prijzen en zeker tot digiaff zal strekken der Vorstenlandsc bakkers. . De tabak van genoemde onderneming -p. te altijd goede prijzen, zoodat de waai te rijkheid voor de hand ligt, dat daar j^g. zorg besteed wordt aan pluk en h&igel' Haar superieure soorten zijn reeds &V\A telijk verscheept en komen op de v°s veilingen.

is v. De wijze, waarop, het wetsontwerp af gericht, 'maakte bij het onderzoek in * y? deelingen der 2e Kamer een punt va spreking uit. ,at (je Geenszins wilde men ontkennen, methode om de artikelen '92 tot en me^ zan het Rogeeringsreglement te velVn \$ door de voorschriften in artikel 1 I» wetsontwerp opgesomd, voordeelen bie de volgorde der gezamenlijke artikele het Regeeringsreglement zal zóó geen s $? worden gebracht en een duidelijk en %e^ _jj keiijk overzicht van de artikelen, %o°S^ ten gevolge van het wetsvoorstel zullen wordt mogelijk gemaakt. Maar, naar meende, hadden deze voordeelen ook* zijn bereikt zonder dat de Regeering toevlucht nam tot een methode, die *.^$ van de in dergelijke gevallen gebruikeU) die haar bedenkelijke zijde heeft. ImmeIJ^, eerste gevolg daarvan zal zijn, dat voors f, ten, die uit liet Regeeringsreglement °l $ anderd in het ontwerp zijn overgenoinc m waaromtrent door de Regeering dus gee A voorstel wordt gedaan, in de Kamer stemming worden onderworpen. Daarentegen zal, als tweede gevolg va 0y inrichting van het wetsontwerp, over n », heffing van een voorschrift van het Ljf ringsreglement, hetwelk in het wetson $ niet is overgenomen, een rechtstreeksch v van de Kamer niet worden gevraagd. gn Op grond van een en ander meende de Regeering ernstig te moeten aanra gf) haar wetsontwerp alsnog anders in te rIC j_ji door namelijk het voorstel, dat ten aa°.jo3 van ieder der artikelen 92, 94, 98 eÜ^_1i" wordt gedaan, telkens in een afzonderhj tikel te belichamen. Slechts ten aanzien de artikelen 95 tot en met 97, die cc» eJJj meenschappelijk onderwerp regelen, z° 0 meende men, de nieuwe voorschriften'^ de oude moeten vervangen, onder één n° artikel kunnen worden opgenomen. .j$ Terwijl, men vrij algemeen er zich ™_0 kon vereenigen, dat het hooger beroep f, arresten van het Hooggerechtshof van ™ landsch-Indië op den Hoogen Raad dei - g) 1 derlanden zal komen te vervallen, sommige leden van oordeel, dat artike» van het Regeeringsreglement behoort te ven voortbestaan. Over de wijze van ning der rechtspraak door het HooggereC". zijn vroeger ook in de Kamer wel ' klachten gerezen en de mogelijkheid valljeiiS appèl van die rechtspraak mag huns m

niet worden afgesneden. mI Eenige leden hadden bezwaar het . executio" van artikel 92 te doen verva Zij zagen in die bepaling een waarborg) j voor het geval geene gratie wordt 8'eV.'a_,.gji' de Gouverneur-Generaal toch in de g.f^jill heid wordt gesteld, de wenschelijkheiu gratieering te overwegen. ye' Het ligt in de bedoeling, de resident gerechten, die voortaan uitsluitend door onafzetbare rechtskundigen zullen worden houden, met waarborgen voor onafhanke J heid te omkleëden. Gaarne zou men -^ nemen, welke rechtskundigen hier vV° pU bedoeld en welke deze waarborgen zU z'jn- , t d» Sommige leden drongen er op aan, a* jeo president, de vice-presidenten en de jg6 van het Hooggerechtfshof uit hun ambt^

% 60 • ,a£en> wanneer zij den leeftijd «ok niet hebljen üereikt en hadden dan dit de ]w^0;nder eeniSe verwondering gezien, n^t.1.cle leeftijdsgrens op 65 jaren , Andere . a bePaald- > daarentegen konden zkh Waar r\I* Sevoelen in dezen wel vere.tiigeu. % d Mogelijkheid wordt geopend nok lens b°-jarigen leeftijd het ontslag we»aar de 7? msgebreken te verleenen en Boo_.Rer , "s vo°r het personeel van het re* seint voorgestelde leeftijdsgrens V00r den president en de leden Iiidië, *ameene Rekenkamer van Nedelartdsöh- leeft^j11 Z^ de noodzakelijkheid niet in, ïioet leif) ' 6 onvoorwaar

gedurende de maand Mei. iioixajviiscme . . ©—13—ao-ai?. FRAWSCHE 7—23. DUITSCHE. ..... 3—l6—3©.

Aan de opsomming der genoodigden voor het officiëele diner, hedenavond door den Landvoogd ten residentie-huize te Bodjong te geven, zoo als die dezer dagen door ons is opgenomen, behooren alsnog te worden toegevoegd: de Heer A. Van Huizen, chef van exploitatie der Semarang-Joana Stoomtrammaatschappij ; Overste Oxenaar, commandant van het regiment Cavalerie te Salatiga; Jhr. De Villeneuve, majoor der Cavalerie, Prins Ario Mataram van Solo. Laatstgenoemde drie zijn opzettelijk van hun woonplaatsen overgekomen, teneinde te worden voorgesteld aan Z. E. den Gouverneur-Generaal en woonden gisteravond ook het bal in de sociëteit bij.

In de Java'sche Courant is opgenomen de wet, waarbij wordt goedgekeurd de sanitaire overeenkomst, den 9en Maart 1897 te Venetië gesloten tusschen Nederland, Duitschland, Oostenrijk-Hongarije, België, Spanje, Frankrijk, Groot Brittan je en lerland, Griekenland, Italië, Luxemburg, Montenegro, Turkije, Perzië, Portugal, Rumenië, Rusland, Servië en Zwitserland.

Een brief van Semarang geadresseerd aan Mevrouw Coster-De 800 te Pretoria is via Lorenco Marquez weer naar Semarang teruggezonden, en is ter dispositie van den afzender die zich daarvoor ten postkantore alhier heeft te vervoegen. Wellicht kan het dienstig zijn hierbij de mededeeling te voegen dat het adres alle kenteekenen draagt door een dame e zijn geschreven.

De militaire gymnastiek- en scherm-vereeniging T. h. o. r. zal op Maandag-avond den 21 en dezer een uitvoering geven die te oordcelen naar het reeds vastgesteld programma, klinken zal als een klok. Voor liefhebbes van sport, waar het te Semarang niet aan ontbreekt, is weer een genoegelijke avond iv het vooruitzicht, voor de vereeniging hopen wij van harte dat de zaal goed bezet zal zijn; de entree is zeer laag gesteld: loge f 1.50 en parterre f 1 en zooals wij weten, mogen de uitvoeringen van T. h. o. r. gezien worden.

Door den Commandant van het- leger en chef van het Departement van Oorlog in Ned.- Indië is bepaald, dat het in dit jaar te houden examen tot toelating aan de cadettenschool in Nederland zal aanvangen op den len Juni om 8 uur v. m. van het examen tot toelating van de Kon. Milit. Academie' op den 7en Juni d. a. v. op hetzelfde uur, welke beide examens zullen worden afgenomen in de bovenlocalen van het gebouw der stafmuziek.

Men weet ons met zekerheid medetedeelen, dat bij eventueele vacature der betrekking van cipier der inlandsche gevangenis alhier in de plaats van den titularis Middelkoop benoemd zal worden de commandant der pradjoerits te Pekalongan.

Dit bericht zal zeker met spijt vernomen worden door velen der hier aanwezige sollicitanten, inzonderheid door een der mindere politie-beambten, wien het baantje reeds zoo goed als toegezegd was, omdat hij het meermalen met succes heeft waargenomen.

Volgens in het Chineesche kamp alhier de ronde doende geruchten zal het lid van de Boedelkamer, met den titel van kapitein, Khoe Boen Tjay wegens vergevorderden leeftijd als zoodanig eervol ontslag vragen; hij zal in het daartoe in te dienen request het verzoek doen in zijn plaats zijn zoon Khoe Ik Liat te benoemen. De Chineesche gemeente is zeer nieuwsgierig te vernemen o! de Regeering daartoe over zal gaan, daar dooide benoeming van dezen jongen man, het aantal jonge Chineesche leden van bovenbedoende Kamer tot 2 zal stijgen.

Zooals te verwachten was verzamelde zich gisteravond voor de sociëteit een ontelbare menigte om het schitterend feest van buiten te bewonderen. Tot zelfs bij het centraal telefoonbureau was het zoo vol nontonners dat een Javaan daar door het gedrang in de kalie terecht kwam. Gelukkig dat hij niet verdronk en er zelfs geen kwetsuren bij opliep, van het verder nonton moest hij echter van wege het natte pak afzien.

Om half elf zoo verhaalt het Soer. Üblad. van 16 Mei, keerde te Soerabaja de 3de compagnie van het 13de bataljon onder commando van den len luitenant L. van een oefening terug en marcheerde over pasar Besar toen de tram juist aankwam. Luitenant L. meende dat niet hij maar de tram halt te houden had, en wenkte den machinist, die daar natuurlijk niet op lette en doorreed. Nog werd geen bevel om halt te houden gegeven, maar de soldaten waren verstandiger dan hun chef en hielden zonder commando halt. Of dit de woede van den Heer L. opwekte is onzen zegsman onbekend, maar een feit is het dat luitenant L. met opgeheven sabel op de locomotief afstormde en den machinist met een aantal lieve complimentjes begon te overladen. De machinist begon werkelijk een beetje benauwd te worden van al dat schelden en reed een eindje terug, maar intusschen was reeds een officier met een koeler hoofd er bij gekomen, waarschijnlijk om luitenant L. te herinneren aan een artikel in het garnizoensreglement, dat over de verplichtingen van .mar.chèerende troepen handelt en dien officier geheel onbekend schijnt te zijn geweest. De troep hield ten minste halt en de tram vervolgde zijn weg.

De chef van exploitatie van den tram zal de zaak vervolgen.

Men deelt aan het Bat. Nblad. mede, dat het legerbestuur uit alle oorden van Java door de besturen van opgerichte commando's aangezocht wordt tot de verstrekking van geweren en karabijnen, waarbij in den regel de mededeeling wordt gevoegd, dat de kpstprijs onmiddellijk na de ontvangst van de aangevraagde wapenen zal worden vergoed. Zonder machtiging van de Regeering kan in deze echter niets gedaan worden en de Gouverneur-Generaal zal deze extra verstrekkingen niet kunnen goedkeuren, zonder tegelijkertijd bij het Ministerie van Koloniën op grootere uitzendingen van geweren en karabijnen aan te dringen.

Naar het Bat. Nblad. verneemt, zal van de binnenkort op het Waterlooplein te geven 2e uitvoering van de » Vereeniging tot beoefening van de hippische sport" bijzonder veel werk gemaakt worden.

Men hoopt daarbij den Gouverneur-Generaal uit te noodi gen en int algemeen nummers vol afwisseling voor te brengen.

Aangezien de kas van de vereeniging geen groot uitgaven kan lijden, zal van de toeschouwers, niet leden, een zekere entree geheven worden.

De repetitiën zijn reeds in vollen gang, zoo-

dat spoedig na het totreien van den dro gen tijd de uitvoering mag va-wacht worden.

(Par. corr. van De Locomotief.)

AVat 'n reeks van feesten, eerst de groot e geur te Soerabaja, tijdens het verblijf aldaar van Z. E. den Gouverneur-Generaal en die;;, reis naar Pasoeroean (ons stedeke stak gedurende al die dagen ook in feestdos); nu d maalleesten en a. s. Zondag en Maandag d races van de S. "VV. S. annex avondvermukelijkheden zoowel voor Europeanen als voor inlanders.

Gister was 't maalleest op de suikerfabriek Krian, een paar'dagen geleden op de onderneming Koning "Willem 11, eenige andere fabrieken fuifden de vorige week reeds, de overige volgen spoedig; een vroege campagne dus ditmaal, voor vele fabrieken zaak, omdat zij meer te vermalen hebben dan verleden jaar en een mooie oogst is te wachten, w^ voor die ondernemingen, wier tuinen « ( leden hebben door de hevige regens en overstoomingen van Maart en April j-1- Onlangs werd, indien ik mij niet ¦ door uwen Soerabaja'schen corresp bericht dat men doende was om hier e de procenten of gratificatiën voor de zieners anders te regelen; op sommige nemingen is inderdaad nu daartoe bes io daar winnen zelfs die employés bij, .&i dens force majeure, of andere onvo omstandigheden. op de De races, 20 en 21 dezer te houden r^ nieuwe baan op Djatikracljan, helove bezocht te zullen worden, waarom a op beide dagen extra-treinen van 1 Soerabaja zullen loopen; de animo is&. op want verscheidene nieuwe paarden ko de baan, althans hier voor den eerstei zooals bijv. Warcry van den ritmeester van Soerabaja; Malang, Blitar en »°i " den ook racers en tal van oude be^ waaronder menige favoriet van hel Vjtfj, dingen mede: Swiveller, Beauty, "et oe, Bronzewing, Locky, Frida, Favorite,, 5) Mahon en La Tosca, flinke harü« juweelen van paarden, die bij vong r genheden hier en op de wedrennen K,,: lang, Blitar, Solo en Djocja naam m", de totalisator zal het ditmaal zeker voi

hebben. De Resident van Soerabaja, bescnei van de S. W. S., zal de races bij won* den assistent-resident Arends, de Pl^ $ van de vereeniging. Goed dat nu hier e tel is en vreemdelingen alzoo fatsoenUJ._^e. der dak kunnen komen, want bij "e ï6le zetenen is geen plaats meer, wegens y familie, vrienden en kennissen die van burige afdeelingen overkomen. . .^be Een dezer dagen heeft de Modjokerv^. Stoomtram-maatschappij een meuW"e^an ¥l regeling ingevoerd, zeer ten gerieve publiek, want nu heeft men betere ._, dingen met de Staatsspoor, en nu behoe o niet meer, zooals op Porong bijv, a ' uur te wachten op' den tram, ot V^ & spoortrein. De dienst begint nu vroeg t j daardoor rijdt de tram ook niet mee*aarjjj uur 's avonds en later, wat zeer ge -[ (Je is, o. a. op het traject Porong-Ngor", baan loopt door eenige desa's en P zonder dat men er op bedacht is, r_ toi grooten weg te voorschijn komt. Pa dusver geen ernstige ongelukken P' elli<) had hebben, mag haast een wonder g worden.