De Sumatra post

G. B. ROLLA MECHANICIËN-MEDAN. Telefoon No. 52. Djalan Huttenbach. Bakker, Dunlop en Continental, Banden. Carbid, Consistentvet in Bussen van 1 K. G. Motorolie in Bussen van 1, 3, en 5 Liters. Hoorns voor Motors. — Hockey Sticks. Amerikaansche Uurwerk-sloten. Acetyleen Lamen- en Branders. Tasschen en Zadels. Dunlop Solution. Hand-en Voetpompen, Pomp-en Ventielslang. 16 Rubberbanden voor Kinder- en Sportwagens. Oostenrijksche Lloyd. (Onder Mail-contract met hel Oostenrijksche Gouvernement) Nieuwe niniklijtt snelste verbinding liiHlli. Van en naar Triest en Venetië, via Port Said, Suez, Aden, Colombo, Singapore, Hongkong en Shanghai, alsmede Penang op de thuisreis. Vertrek van Penang op of omstreeks: 1912 S.S. „Bohemia" 7935 ton Mei 26. S.S. „Africa" 8840 ton Juni 26. S.S. „Koerber" 9900 ton Juli 26. üeriefelijk ingericht voor lste en 2de klasse en tusscheudekspassagiers. Lage Tarieven [geen binnen hutten], uitstekende keuken, doktor, wasch, draadlooze telegraphie, geen fooien. TRIËST-KOBE LIJN. Vrachten worden aangenomen op doorvoer-connossemeut voor alle voornaamste hevens van de Adiiatische Zee, Egypte, Syrië, de Levant en de Zwarte Zee. Uitreis. Thuisreis. Aankomst Penang: 1912. Vertrek Penang: 1912. S.S. „Nippon" ... 16 Juni S.S. „E. P. Eerdinand ... 12 Juni. S.S. „Vorwaerts" ... 18 Juli. SS. „Persia" ... 12 Juli. S.S. „Austria" ... 16 August. S.S. „Nippon" ... 12 Augustus. Deze booten zijn alleen en speciaal ingericht voor lste klasse passagiers. Lage Tarieven, dokter, uitstekende keuken en draadlooze telegraphie. Voor vracht en passage zich te wenden tot SGHK.IDT, KUSTERMAf.^ & Co. Agenten, Penang. T___GRAM-AimEs :- „LLOYBIANO" Penang. Vertegenwoordigers in Medan : 2043 Handelsvereeniging F. KEHDING.

MARTINI VOORAAN Betrouwbaarheid 1912 De twee eenigste auto's welke geen enkel strafpunt kregen waren beide MARTINIS Wondervol succes der SHARTINI AUTOMOBIELEN. 360 K. NI. in 6 uren 57 minuten (gemiddeld 54 KM. per uur) * zonder bijvulling van benzine, olie of water en waarvan de helft door geaccidenteerd terrein. Alleenvertegenwoordigers C KOEK & Co. Eo TUI" BAi_fll H niITHII roTiTro Ut flW!_ y _m\ 1 n I|*\ ii_T M.'^l^l ll** ll_.fi I laii É «_1 IM4 ■■ _ 3 AGENCY LTD. Agenten van de Aachen & München Feuer Versicherung Qesellschaft Standaard Transport- & Brandverzekering Mij. te Amsterdam Eidgenössische Transport-Versicherungs Geseüschaft te Zurich Sluiten verzekeringen tegen Brand- en Zeegevair. Eenige Importeurs van het beroemde Goldbock Bier Elke maand versche asmvQ&** I 1 Hebben steeds in voorraad: alle Estates Benoodigdhede als: Tjankols, Parangs, Arits, Harken, enz. Stekeldraad, Yzerdraad, Yzergaas, Spijkers mi. En alle afmetingen. Verf, gekookte en ongekookte lynolie. lubber-Estates Benoodigdheden alsi T_pi»§, fasen btabnn, * Zeven, Venesta kisten (de beste en goedkoopste voor verpakking van Rubber) Carbolineum Planfarium, (tegen infectie van den grond en wortelziekte) Azynztg&ar, Creosoot» MOTOR- olie, MACHINE - olie in vaten en drums, Poetskatoen, Koolteer, Schweinfürter grlin, Loodarsenaat, Kopersulfaat, Purifier (Tarbol) iq li vi 1, 2 se 5 plus, tn. eoz. VERBANDSTOFFEN alss Watten, Windsels, Linnen, enz. BAR-LOCK) wCDNjIIIN illlSf. INKTLIMTEM 1810 voor ADLER-, BAR-LOCK- en EMPIRE SCHRIJFMACHINES,

De redacteur van het Evangelisch Zondagsblad, ds. W. E. K. Klinkenberg, te Voorburg, ontleent aan een reeks opstellen in de Gartenlaube het volgende omtrent het wedervaren van Kurt Aram, die door de directie van het blad, waaraan hij verbonden was, met zijn geheele goedvinden naar Amerika was gezonden, om door eigen ondervinding te weten, hoe het gaat met een mensch, die „onbemiddeld" er zich heen begeeft.

Natuurlijk was voor hem de overtochtssom betaald als „tusschendek-passagier" en bovendien was hem zooveel geld meegegeven, als door de bepalingen der landswet aan iederen landverhuizer eigen zijn moet, om, in de nieuwe wereld te worden toegelaten.

Kleeding en bagage waren daaraan evenredig, zoo, dat — de handen uitgezonderd — niemand in hem een heer zou vermoed hebben.

En nu beschrijft hij de reis naar Hamburg; zijn komst aan boord; de kennismaking met sijn mede-reizigers van het tusschendek; de toestanden bij dag en nacht in die overvulde kajuiten (in weerwil van alle zindelijkheidsmaatregelen en toestellen van luchtverversching) te akelig, om er zich in te denken, vooral op dagen van harden wind en mist; de aankomst op het Ellis-eiland, waar al de landverhuizers „gekeurd" worden en degenen, die niet aan de gestelde eischen voldoen, onverbiddelijk worden teruggewezen !

Een handwerk kende hij niet; aan letterkundigen arbeid mocht hij zich niet geven ; de Engelsche taal was hij niet machtig. Hij moest op alle manier werk zoeken voor een karig levensonderhoud. Men zag het hem aan dat hij „nieuweling" (Greenhom !) was.

Zoo eenvoudig en levendig beschrijft hij zijn ondervindingen van dag tot dag, dat men onwillekeurig met hem meeleeft, zijn angsten deelt, in ieder klein succes zich met hem verheugt, maar ook een diepen indruk krijgt van de verdorvenheid, die daar in sommige klassen der maatschappij heerscht met geen ander doel dan om geld te slaan uit de domheid en de werkkracht van anderen.

Misschien is er nooit ernstiger waarschuwing geschreven tegen het lichtvaardig zoeken naar een ander vaderland, hetzij uit brood-gebrek, hetzij uit lust tot avontuien, want van de schrikwekkende verzoekingen, waaraan ook de zedelijk hoogstaande daar blootgesteld is en wordt, om uit broodsgebrek op slechte wegen af te dwalen, kan men zich bijna geen voorstelling maken. Wie geen gebed geleerd heeft „vervuilt innerlijk in zulke omgevingen"— zooals hij het eigenaardig uitdrukt. Honderden, duizenden gaan er in den maalstroom van de worsteling om het beslaan onder, yan wie men nooit meer hoort: uitgeput zinken zij langs den weg neder of zij sterven in de gevangenissen.

Wilt gij zijn eigen woorden, waarmee hij zijn belangwekkende brieven besluit, in het kort hooren ? Ik doe hier en daar een greep :

„Zeker, ik leerde alleen New-York kennen, maar de verhoudingen zijn in de andere groote steden, Chicago, San -Vancisco, Pbiladelphia, niet anders. Het aanbod is overal groot en de vraag is er op verre na niet evenredig aan. Het trotsche woord „dat in Amerika de arbeid den man zoekt en niet de man den arbeid" geldt voor de hoofdsteden in ieder geval niet meer, want honderdduizenden zoeken tevergeefs werk. Zelfs, al hebben zij Engelsch geleerd, al hebben zij vrienden, zij moeten bijzonder gelukkig zijn, om uit de menigte der vruchteloos zoekenden uit te komen. Ik sprak niet weinige jonge kooplieden, studenten, goed geschoolden, maar niet één vond „een beteren arbeid dan ik" (als borden-wasscher, advertentieman, helper bij een kennis-kraam enz.)

Fabrieksarbeiders en handwerkslieden, als zij een plaatsje bekomen en de zwaarste leerjaren achter den rug hebben, worden schijnbaar beter betaald dan hier, maar de levensvoorwaarden zijn zooveel hooger, dat „zeer velen het lachen voor altijd ontvalt". Ten plattelande schijnt nog plaats genoeg te zijn, maar het werk is zwaar en wordt (door het groote aanbod) niet zoo goed meer betaald als vroeger. De trusten en handelsverenigingen maken het den landbouw zeer moeilijk, omdat de enkeleing weerloos is tegen deze „alles naar zich toehalende geldmachten."

Wat de schrijver verder uiteenzet over de geweldige verstoring vao het maatschappelijk leven door de om de 4 jaren terugkeerende presidentsverkiezing; over de lichtvaardige manier, waarop soms aankomende vreemdelingen worden teruggewezen — zonder hooger beroep op welke rechtbank ook — en die hij een schande Voor Amerika vindt; over de ramp, die te duchten is, nu de Europeesehe jeugd de Amerikaansche begint na te epen in verwatenheid en koelbloedigheid —• dat alles vermeld ik niet. Ik zou wel wenschen, dat deze „ondervindingen" afzonderlijk uitgegeven en ook in het Hollandsch vertaald werden, opdat menigeen, die nu met allerlei plannen rondloopt, er zich eens rustig aan kon spiegelen.

Van het kerkelijk en godsdienstig leven in Amerika spreekt Kurt Aram weinig of nief; eerstens omdat in die kringen, waar hij zijn toevlucht moest zoeken, de Zondagen voor hem de meest bezwarende dagen waren en ten andere, omdat bij deze wilde jacht naar een karig levensonderhoud, dat zelfs menigmaal geheel ontbrak, voor zielsbelang en hooger nadenken nauwelijks een gedachte overbleef. Alleen laat hij doorschemeren, dat zoo hij zelf al staande bleef omdat zijn leven daar een proefneming was, die iederen dag kon worden beëindigd, tientallen om hem heen de laatste kloppingen van het geweten tot zwijgen brachten en alle middelen aangrepen, om „den honger te stillen". Wie kan uitsprekeu, hoevele zielen, eens vol hoop en goede voornemens naar „het land van belofte" koers zettende, verloren zijn gegaan in schande en wanhoop. Indien zij in het eigen vaderland met bet „sobere deel zich vergenoegd hadden", zij zouden onder Gods zegenende hand hun ziel nebben bewaard van het lage en tuitende, waarin zij nu wegzinken!