De Sumatra post

AP VERTE W TIEW, Pas ontvangen a Nieuwe Piano's Schiedmaijer u. Soehne en pianostoelen. ook andere Piano's te koop en te huur P. ECKSTEIN, Pianostemmer en reparateur. TELEFOON Mo. 128. 9 _ _______ P. ï. Pflllï PILLAY. MEDAN en TEBINQ TINGGI DELI. Pas ontvang on: Allerlei soorten van Glazen voor fermenteer schuren enz. Prijzen: 14 Xl 2 a f 0.1(1 I"X^ „„ 0.16 16X" „» 0.16 ln voorraad: Nieuwe schilderijen met of zonder lijsten BRIEFKAARTEN, GRAMOPHONEN, GRAMOPHON PLATEN, GLASBUNT PAPIER enz. enz. 18 _____ JAVAANSCH Beknopte Handleiding. om de JHUKtIU TUL TE LEEiI SPREKEN door J. W. van der VALK, Prijs f 3.60. BEKNOPTE JIUHSCH GRAMMATICA door T. J. BEZEMER, Prijs f 110. JHUKCIILLUIIiII eo BOLUNDSCH-JAV&ANSCH WOORDENLIJST door T. J. BEZEM ER, Prijs f 1.50. Verkrijgbaar bij J. HALLERMANN.

W. NAESSENS enCo. Pianofabrikanten. SOERABAJA AMSTERDAM BATAVIA SEMARANG MEDAN. Technisch Bureau en Reparatie Atelier. Telef. No. 170 MEDAN Djalan Baroe. Stemmen. Repareeren van Piano's, Vleugels, Plüla's In voorraad Piano's en Phonola's in div. Modellen. Piano's Massief Djatti Buitenkast. PIANO'S i W' NAESSENS & Co' (SyBteem Steinway) de beste Tropen 11W •{ Piano's. RICH. LI^P & SOHN de beste Concert Piano's. 2Q52 W. NAESSENS 6 Co. Koninklijke Nederl: Fabriek van Qouden en Zilverenwerken. J. M. van Kempen en Zonen. Voorschoten, Holland. HOFJUWELIERS. Magazijnen in den Haag, Rotterdam, Utrecht, Singapore en Batavia. Weltevreden, Rijswijk 17 Holrogers. Byoutiers. Graveurs i___ - 622

W^ 7 *m |/f| __«ooeven verschenen, zie de boekaankondiging in de /»jj Ti Sumatra Post No. 08 van 8 Maart: WJ Ê DE AGRARISCHE AANGELEGENHEDEN |^ IN DE J^ft M RESIDENTIE OOSTKUST VAN SUMATRA 1 90 BOOR f^J W Ch. A. HEYLIGERS _<]_ jw tijdelijk vervangend Notaris te Medan. l^lj m i PRIJS / 3«- m W[' Verkrijgbaar bij den Boekhandel: J. HALLERMANN, Medan \W VAN NIE & Co. Medan. Agenten van: SHERHEiVï L& FOUTE - Amsterdam LEVEREN COMPLETE mv- 4 KOFFIE - ITMIES uit de fabrieken van de bekende firma's DAVID BRIDGE & Co. Ltd. •n LIDGERWOOD MANUFACTURING COMPANY Ltd. Eigen technisch personeel, hetwelk te allen tijde direct tot het opmaken ran ontwerpen en begrootingen te ontbieden it, waarroor tich te wenden tol dt firma Van NIE * Go. Medan, Belawan & Tandjong Balei. 2325

Aan het verslag over 1911 dezer Vereeniging ontleenen wij o. m. het volgende :

Het is een opmerkelijk verschijnsel, dat de belangstelling, die zich allerwege is gaan openbaren roor de kuituur van katoen, niet beperkt is gebleven tot producent en consument van het ruwe product, doch ook in journalistiselie kringen dermate is opgewekt, dat het eene tijdschrift na het andere artikelen wijdt aan het belang der katoenkultuoruitbreiding. Het streven om de beteekenis dezer zaak in alle kringen der samenleving te doen doordringen, mag zeker een groote aanwinst heeten. Op het in Juli 1.1. te Soerabaja gehouden Vezelcongres met tentoonstelling is men niet in gebreke gebleven ook de katoen tot een onderwerp van bespreking te maken en heeft het Dagelijksch Bestuur der Vereeniging uit dien hoofde op verlangen gaarne in het Nederlandsche Comité zitting genomen, ten einde naar vermogen steun te verieenen. Het heeft dit gedaan : le. door kostelooze verspreiding, namens deze Vereeniging, van hare uitgave : „De Katoencultuur"; ie, door het doen tentoonstellen ran zuiveringsmachines en persen van verschillende constructie; 3e. door het inzenden van: a. de verschillende katoensoorten der wereld, rooral op uitgebreide schaal van die soorten, dis jn onze Oost- en West-Indische Koloniën zijn geteeld, b. Palembang. en Upland-katoen in de verschillende stadia van bewerking bij het spinen weefproces,

fi. Kl de producten, die uit het katoenzaad worden verkregen.

Deze inzendingen hebben in die mate de aandacht van de Indische autoriteiten getrokken, dat ze op urdrukkelijkj^erzojk aanjhet Nrd.-Ind. Departement van Landbouw zijn afgestaan ten behoeve van het Museum voor Technische en Handelsbotanie te Buitenzorg,

Zooals bekend, werd op 28 December en negen volgende dagen een na-tentoonstelling gehouden te Amsterdam, waaraan ook de Vereeniging deelnam door inzending van de katoenvrucht iv de verschillende stadia harer ontwikkeling en verder in hoofdzaak van hetgeen ook naar Soerabaja was gezonden. Op verzoek werden deze inzendingen, voor zoover mogelijk, aan het Koloniaal Museum te Haarlem afgestaan.

Het Vezelcongres is niet zonder beteekenis roor de katoenkultuur in Nederl.-Indië geweest. Van den Inspecteur van den lnlandschen landbouw, Dr. J. van Breda de Haan, zoomede van den tijdel. ambtenaar voor de katoenkultuur in Palembang, den heer D. J. G. van Setten, waren praeadviezen ingekomen, die belangrijke besprekingen uitlokten en tot de volgende conclusiën hebben geleid;

le. dat voldoende positieve gegevens voor de katoenkultuur in Palembang ontbreken, welks in staat zouden kunnen stellen een rentabiliteitsrekening van deze kuituur te maken;

2e. dat, wordt de inheemsche katoenkultuur in Palembang aan haar lot overgelaten, een aanzienlijk meerdere uitbreiding niet is te verwachten. Zulk een uitbreiding zoude hoofdzakelijk moeten samengaan met grooter toename en ontwikkeling der inlandsche bevolking; 3. dat de vooruitzichten van de inlandsche katoenkultuur in Palembang op uitgebreider schaal gunstig zijn en zuiveringsinstallaties voor de ruwe katoen dienen opgericht;

4e. dat de inlandsche katoenkultuur door deskundige voorlichting tot grooter bloei is te brengen, vooral wanneer hiermede gepaard gaat een goed georganiseerd landbouw crediet, dat den inlander in staat stelt tot intensiever katoenteelt te komen;

se. dat de vooruitzichten van katoenteelt op Europeesche ondernemingen, hetzij als hoofd* gewas, hetzij als bijkultuur, niet ongunstig zijn; 6e. dat de gegevens ter zuivere berekening van de voordcelen, op zulk een katoenonder neming te behalen, ontbreken, dat weliswaar nog vele moeilijkheden, met werkvolk enz., zich zullen voordoen;

7e. dat de vooruitzichten voor een dergelijke katoenkultuur steeds gunstiger zullen worden, wanneer èn Regeering èa belanghebbenden samenwerken om de noodige gegevens te verkrijgen, die tot verdere ontwikkeling der katoenkultuur kunnen voeren.

Deze conclusiën hadden de instemming van het Congres. Jn de vau de hand des heeren Van Setten verschenen publicatie worden uitvoerig de tegenwoordige stand en de mogelijke vooruitzichten van de katoenkultuur in de Ned.-lndië besproken. Het oordeel van dezen ambtenaar is, dat, nu men in andere landen na reeksen teleurstellingen de banden aan 't werk blijft «laan zonder den moed te laten zakken, ook Nederlandsch-Indië niet mag nalaten al het mogelijke te beproeven, om deze belangrijke knltnur voor de inlandsche bevolking, die tevens van zooveel gewicht is voor onze katoennijverheid, te verbeteren of in te voeren, waar zulks f»aar eenigszins mogelijk is. Tot dusverre werd 'n onze Oost-Indische bezittingen nog geen katoen onder bepaald Europeesch toezicht geteeld, tengevolge waarvan men de groot-kultuur nog niet genoegzaam heeft kunnen beoordeelen, doch aangezien de heer Van Setten zijne ber moedigend? gegevens hoofdzakelijk heeft geput °it hetgeen door hem zelf en anderen op Gouver fementsproefvelden werd ondervonden en opgemerkt, derhalve aan de praktijk heett ontleend, is er geen reden om omtrent de toekomst der katoenkultuur in Ned.-lndië pessimistisch *e zijn. Wordt het klimaat van Palembang, in *elke residentie de katoen reeds ien zeer belang'Ük exportartikel is geworden, vergeleken met de •i'matologische gesteldheid van andere plaatsen 'n den archipel, dan acht ook de heer v. S. het J?oven allen twijfel verheven, dat in sommige van °ie «treken, waar de bodt ingesteldheid net veel te wenschen laat, niet alleen katoen moet groeien, doch gunstige resultaten met de teelt van dit gewas, ook van uitheemsche superieure variëteiten, niet zullen uitblijven, als men zich maar de noodige moeite wil getroosten en door prosfaanplantingen op niet te kleine schaal de noodige ondervinding tracht op te doen omtrent de voor die streek meest geschikte katoenvariëteiten.

In overeenstemming met de zienswijze der Vereeniging, geeft de heer v. S. in overweging om daar, waar men de katoenkultuur zou willen invoeren, zaden van beproefde soorten aan de bevolking uit te deelen, haar met de kultuar geheei op de hoogte te stellen en de ruwe katoen te; en een vooraf overeengekomen prijs op te koopen om die dan in speciale inrichtingen ver ler te zuiveren en zoo te verhandelen.

Volgens offinlëele gegevens bedraagt thans de door de bevolking met katoen beplante oppervlakte in de residentiën Preanger Regentschappen 196 bouws, Cheribon 125 b., Pekalongan 122,7 b., Semarang 732 b.,Soerabaj% 175,5 b., Madoera 18 b., Pasoeroean iö b., Madioen 748 b.; en in de gewesten : Bali en Lombok 3360,5 b, Palembang 7000 b., Ojstkust ran Sumatra % b., Lampongsche districten 50 b.

Aan het voornemen der Eegeering om op de Buitenbezittingen in het oosten van den archipel proeven met katoen te nemen, werd reeds een begin van uitvoering gegeven, waarvan de aanvankelijke resultaten vóór eenigen tijd bekend werden.

Den proefaanplant in Taliwang beschouwt men als geslaagd. De aldaar verkregen katoen is bij de Chineesche handelaren gewild.

Iv Maoemere (Flores) hebben reeds de proefvelden tot einde September 1000 K.G. Up'.anden 200 KG. Sea-lsland katoen opgeleverd: de oogst was echter nog niet afgeloopen, das-, tengevolge van het vergaan van de #Van Imhoff", waardoor de eerste zending zaad verloren ging, het uitzaaien eenigen tijd moest worden uitgesteld.

Op Alor begint de Up'and-variëteit reeds vrucht te dragen. De belangstelling der bevolking voor den katoenplant blijkt reed» opgewekt te zija: door vele hoofden is om zaad gevraagd,

Eene hoeveelheid geoogste katoen uit den proeftijd op Savoe is ter beoordeeling naar het Departement van Landbouw te Buitenzorg gezonden.

De aanplant van de katoen in de nabijheid van Koapang (Timorj stond minder gunstig, doch dit wordt toegeschreven aau de minder go«>de keuze van het terrein en aan de late uitzaaiing.

Wat West-Indië betreft, zijn de resultaten zeer bemoedigend. Hoewel Suriname en Curacao nog in 't onzekere laten, kan vau B. Martin en in 't bijzonder van St Eustatius zeer gunstig gerapporteerd worden. De loonende uitkomsten tot ulto. 1910 inzake de katoenkultuur op St. Eustatius zijn reeds bekend uit het interessant geschrift van den Gezaghebber, den heer van Grol, doch ook het resultaat van 1911 is alleszins bevredigend. Van de 117 H. A., die in 1011 door ruim 100 ingezetenen met katoen werden beplant, werd een zuivere winst gemaakt van f 29.000. De bebouwbare grond van 't eiland beslaat 2000 H. A., waarvan nog sleohts het vierde gedeelte in kuituur is gebracht. Er komen echter handen te kort voor de verdere ontginning.

Jn 1911 werd ter bevordering der katoenteelt voor plai.tzaad en voorschotten aan kleine planters ODgeveer f 14.000 uitgegeven, waarvan reeds meer dan f 4000 is terugbetaald.

De katoenkultuur ocderging zulk een uitbreiding, dat het bouwen van een opslagloods noodig is geworden om voldoende ruimte te kragen voor berging der balec.

Inderdaad, het energ'eke optreden van deu heer Van Grol valt hoogelijk te waardeeren, want te ontkennen is het niet: de herleving van de katoenkultuur met haar veelbelovenle uitkomsten op St. Eustatius is aan zijn onvermoeiden ijver te danken.

Aan de katoenkultuur in Ned.-lndië wordt door de R'geering thans maer daa gewone aandacht geschonken, de pogingen om aliaar het kultuurgebied uit te breiden blijven niet zonder snees en de toeleg van autoriteiten om deze kultuur voortdurend meer beteekenis te doen verkrijgen, doen voor de teelt steeds gunstiger vooruitzichten verwachten.

Naar aanleiding yan een correspondentie tusschen het Departement van Landbouw te Buitenzorg en de Vereeniging is door haar aan gen Directeur van het Departement, den heer bovink, mede gedeeld, dat de Vereeniging bereid is eene geheel complete gioinstallatie voor Palembang kosteloos ter beschikking te stellen,

De klapperaanplautmgen hier te Padanr, aldns de „Sum. Bode", — worden met ondergang bedreigd door den ge vaarlijksten vijand van den kokospalm, nl. door den neushoornkever of klappertor (Oyetes rhinoceros'. Dat dit schadelijke insect zich in den laatsten tij 1 hier zoo ontzettend heeft kunnen vermenigvuldigen, vindt zijn oorzaak hoofdzakelijk in het deponeeren van vuil en afval in laaggelegen buurten langs het zeestrand door den reinigingsdienst der gemeente. Nooit mag dit echter voor ophooging gebruikt worden; het dient steeds te worden verbrand, want het is de beste broedplaats voor die kevers, daar de wijfjes hare eieren juist leggen op allerlei afval, dorre bladereu, boomstronken en mesthoopeD.

De klappertor is 5—6 cmtr. lang en tot 3 cmtr. breed, donkerbruin of zwart met een kleinen hoorn vóór aan den kop, Reeds op de kweekbedden tast bij de jonge planten aan en graaft daartoe in den bodem een kanaal tot hij de jonge spruit bereikt. Bij oudere palmen wordt een kanaal geknaagd onder de aauhichtingsplaats van een blad. Bereikt dit kanaal het hart van de plant, dan hangen spoedig de meeste bladeren slap neder. Het insect vliegt 's avond tegen zonsondergang rond en zet zich neder op een boom, waarin het zich gedurende den nacht een gang graaft. O/erdag blijft het in dien gang tot den avond. De insecten moeten opgezocht en gedood worden, waartoe men ze, gewapend met een scherp haakje, uit de kanalen zoekt te trekken. Vernietiging der kerers en der larren (bekend onder den naam van loendi), waar men ze ook vindt, is zeer aan te bevelen. Het is duidelijk, dat hier samenwerkingveel vermag. In Duitschland heeft men bij bestrijding van schadelijke insecten veel profijt gehad door de medewerking ran schoolkinderen. Daarom zou het ook hier zeer nuttig zijn, den neushoornkever en de larven in spiritus op school aan de jeugd te toonen en de kinderen tot vernietiging van dit hoogst schadelijke insect op te wekken, wanneer zij een tor of larf zieD.

E'genaren van aangetaste boomen dienen vooral alle middelen tot bestrjjding aan te wenden.

Veel schade aan klapperboomen kan ook de snuitkever (Rhynchophorus) teweeg brengen. Hier is echter niet de kever de vernielal, doch de larf. Het wijfje legt haar eieren in teêre plaatsen en wonden van den palm. Na het uitkomen boren de larven kanalen in den stam, eerst fijnere, later, al» zij «ooter wordeD, wij. dere. Het beste bestrijiiinijmiddel is den palm zoo onbeschadigd mogelijk te houden, geen bladeren af te trekken of af te snijden, en mogelijke wonden onmiddellijk met koolteer te b'strijken. De larven in de kanalen te dooden is natuurlijk ook aan te bevelen. Dit kan men bereiken door met een scherp aangepunten ijzerdraad in de kanalen te steken. Met inspuiting vau een formaline-oplossing in de gaten zal men zeker ook succes hebben.