De Sumatra post

Aangekomen 18 Jan. per s.s. cValentjjn" van Singaporu, de heereu L. Houwink. li. Schneider en Poewo pem, ben. dekpass.. Ifl per s.s. >Ranee" van Singapore, de heer on mevr. H. Keitel, de heeren Ellis, W. Wai (.'hin. Njoek Lim, Mal. hadji Mahiuali.de Chin. vrouwen Pek Eng en Tjouw Nio. benevens dekpassagi 19 l>er s.s. »de Weert" vnn Java, mejutfr. W. .1. C. Steinküll, mevr. P. Simon. mej. 'o F. Tourmier niet - kinderen, de i I. H. Suerink, 15. M, de Bruin met e en Arabier sjech Mohaniad bin Badar biti Abdulazis, benevens dekpassagiers. Vertrokki n i per s.s. >van Hogendorp" naat Penang, de lieer A. E. Alnzraki, de Chineezen Tan Ho, Tan Boen Hok en Kan Hoeat I de heer en mevr. Wilis niet .'» kinderea. ben. dekpass., 18 pet 3.5. 'lndragiri" naar Langsa, de Gonggrijp, ben. dekpass..

l'it Johannesburg komt bericht dat een honderdtal inboorlingen uitbrak uit hun woningen op de „Van lüjn-estates" en zicb op de onderneming stortten. Een eisch tot overgave beantwoordden zij met salvo's steenen en flesschen. De aanvoerder trad vooruit en -wierp een speer naar het commando Burgers, die op hem schoten en hem verwondden. De Kaffers gaven zich hierop over. (Reuter)

Naar aanleiding van het Mexikaansche Staats bankroet heeft Duitschland zich bereid verklaard zich te verstaan met de schuldeisehende staten, zonder echter het initiatief te nemen. (0. A. Ll.) Later: De Duitsche Regeering beeft da eerste stappen gedaan om de betaling van dc April-coupons der Mexikaansche buitenlandsche schuld te verzekeren. (O. A. Ll.)

g) D laan is den In fender dan tevoren. Nieuwe ai thans gesticht. De actie gaal omité uit. Dr. Rii pro-Hollandsch kara-.

rabaiasch üblad, de heer V> ken van hi l. Hij kri dat de ra B ken all ' maar jn lei. die vond di ■'■ i 15000 personen in observatie in d djaran all zielen, ln buurt ov' ■ 913 dat der t

Te - iw S., er vai igd te later

'

li .ms nimmer van heden, buitenpagina va 1 het Di l, linden onze lezers afgedrukt de lijst ne waarnemingen over de maand

der Javasche Bank tekend, eesch verlof ler-plaatsveriu de plaats van den ■iZn ij 11-n. Eu bevestigt dat de heet usverre waarnemend alhier is beno

Wij hebben onzen lezers de goede tijding te brengen dat De Sumaira Post van heden af ook de telegrammen van den Ost-Asiat i s e h e n - L 1 o y d-dienst ontvangt. R e ut er, hoe verdienstelijk ook als snel reporter van het wereldnieuws, beziet de zaken van politieken aard uit den specifiek Engelschen gezichtshoek, terwijl hij in 't algemeen aan Engelsche belangen overwegende aandacht schenkt. Het behoeft niet te verwonderen dal vooral in Duitsche kringen in Oost-Azië hierdoor het verlangen ontstond, een nieuwsdienst te organiseeren, welke eensdeels zou hebben te geven een tegenwicht, tegen het Engelsche element in de Reuter-telegrammen, anderdeels Duitsche eu daarmede verwante belangen meer recht zou doen wedervaren. Zoo ontstond dan de O. A. L.-dienst. Het behoeft wei geen betoog dat de rubriek van onze buitenlandsche telegrammen, nu door beide diensten voorzien, voortaan een getrouwer en uitvoeriger beeld van het wereldgebeuren zal geven. We merken hierbij nog even op, dat onze rubriek Nederlandsche telegrammen - liet zal ooral bij de jongste parlementaire behandeling van delndisc oting de aandacht hebben getrokken tegenwoordig biedt wat naar redelijkheid maar verlangd kan worden, terwijl onze Indische telegrammen kortelings nog weer uitbreiding en verbetering ondergingen door aanstelling van een tweeden telegram-correspondent, die ons vooral het nieuws uit het Oosten van deu Archipel sneller brengt.

De jongste aflevering van de .1/ gen van het DeHr Proefstation is geheel gewijd aan een proef van tabakstelenbranden met behulp van een speciaal geconstrueerde brandplaats, beschreven door den lieer C. 11. broedplaatsen vau de schadelijke insecten voor de tabak worden vernietigd en 3e alle gevaar van infectie van den grond ■ loor zieke planten wordt onmogelijk gemaakt.

i- gisteren te Medan aangekomen en zal morgen naar Siantar gaan.

De Delische Kunstkring zal Dinsdag 11 dezer in de Witte Sociëteit een tentoonstelling openen van werken van de beide in Dcli vertoevende schilders Van Lelyveld en Van Achterberg en van den Rotterdammer Van den Heuvel. Van Lelyveld zendt voornamelijk portretten iv. Van Achterberg landschappen en stillevens. Van den Heuvel Hollandsch landschap,

Naar men ons mededeelt, zal in verband met

Onze Bataksche schaker heeft nu ongeveer alle Java-schaakmatadoreu vernietigd, en de persbroeders van 't zuidelijke eiland wijden hem huldigende artikelen. Over zijn vermeestering van de centrale stelling te Bandoeng lezen we iv de Preanger-Bode het volgende, waaruit De!i-vrienden van Si Narsar meteen zal blyken. iioe de kampioen al naar 't uiterlijk aan 't transformeeren is; Hel was een merkwaardig schouwspel in de foyer van Concordia: een U-vormige reeks van taiel-. bedekt met schaakborden vnn allerlei afmeting en stukken van diverse pluimage, daarachter een drie dozijn liet hebbers van het edele spel, waaronder twee dames en twee inlandsche jongelieden ; en in de U-vormige run nknappe takker rond. e,, boven o] tofd, eeo baarlol voorhoofd, vr|j net gekleed in een zwart ja een witte broek en een gekleurd hemd. Beda zaam en bescheiden schreed hjj van het e ne bord naar het ander, schoof met een stereotiep gebaar even zijn rechter mouw op. tuuVde scherp op het bord, meestal maar heel kort. pakte voorzichtig en met al den eerbeid van een goed speler een stuk beet, en deed op besliste manier zijn zet. Onmiddellijk stapte hij dan naar het volgende bord. gewoonlijk nog even een afscheidsblik werpend op het vorige. Over het algemeen speelt Si Narsar ving. Som> ging hij zoo vlug de dertien borden at. dat hij weer terug was. voordat de conferentie van zijn tegenpartij met zijn vrienden, bekenden eu alle anderen in de zaal afgeloopen was. Want feitelijk speelde Si Narsar niet tegen dertien personen, maar tegen -'Ui! Niet alleen dat hij dertien posities in zijn hoofd had en telkens vlug moest overzien, maar hij speelde elke partij feitelijk tegen de geheele of halve zaal. en elk van zijn tegenstanders had dertienmaal zooveel tijd om rijn zet te overwegen. Van half zeven tot elf uur wandelde hij zoo rond. niets gebruikend dan wat djeroekwater. en de eene tegenpartij na deu ander vleide met een eerbiedig gebaar zijn koning op het bord neer. Van de dertien partijen wou Si Xarsa elf en verloor er twee, nl. tegen de heeren Van der Hoeven en Von Pritselwitz van der Horst. De laatste partij duurde liet langst en Si Narsar gunde zicli op het eind de weelde er bij te gaan zitten en een cigaret op te steken. Aandachtig tuurde hij op zijn verloren spel, hopende er nog een remise uit te kloppen. Maar eindelijk gaf hij het op en zei beleefd : ..Soedah mati !" Ken hartelijk applaus huldigde hem voor .le kranige prestatie vau dezen avond. En de Bataksche schaakkainpioen verdween, in gloeiende bewondering nagestaard door de soosjougens. die binnensmonds ecu millioen „Astaga's lieb ben gestameld over dezen ée bruiven broeder, die het heel alleen had opgenomen tegen -zoovele knappe blauda's.

Wij ontvingen van Regeeringswege het (uitwerp-Wetboek van Strafrecht voor Nederlandsch-Indië met de daarbij behoorende uitvoerige toelichting. Het ontwerp, steunende op de grondslagen van het Nederlandsche wetboek, brengt het z.g. „geunificeerde" strafstelsel, een voor alle bevolkingsgroepen geldend gelijk strafstelsel. Intusschen zal dit nog niet tengevolge hebben^ dat nu alle veroordeelden, van welke nationaliteit zij ook zijn. geheel gelijk behandeld worden. Bij de regeling van het gevangeniswezen zullen zekere verschillen zijn te maken omtrent Europeesche en lulaudsche gestraften. Zooals men weet. was er nog altijd een -nieuw Indisch strafwetboek van 1898. dat echter nimmer is ingevoerd. De Commissie. welke het „nieuWfcte" ontwerp samenstelde. verklaart aan dat wetboek van ''.IS verscheidene wijzigingen te hebben ontleend en acht bet overigens niet te betreuren dat het „nieuwe" wetboek nooit in het Staatsblad is gekomen. daar het. als uitsluitend bestemd zijnde voor de Europeanen, minder rekening hield zoowel met de zelen, gewoonten en de rechtsbegrippen der Inlanders en der Vreemde Q< lingen, als met de eigenaardigheden der gansche Indische maatschappij. Dit geldt natuurlijk in nog meerdere mate voor het. destijds van Regeeringswege gepubliceerde ontwerp van een Wetboek vau Strafrecht voor de Inlanders.

De A. > ColiJß ladministral Reiuni.

uldigd van het i nagerechter-commi

Ben Justitie ti raad ti r. J. W. van der Jagt, De N. ■ dat gei: majoo i militaire

i i. d aan i ie W. in 't

i een Fimor, gouop te hulpi

i -ii. Bij m7JmWmm77m——mmmmmmmmmmm\

/.aaki I door l'.jiheid e Bu.i- Tv- B. lï. lijn nog N I. S. M. i op X. 1.--/.e n. i . Het ;llen twee overwegen aaar 'vnjar en het militair kampement nog aakt, zoodat de overwegwachters met beïulp van de voorbijgangers losgeraakte voerren kunnen tegenhouden. Men heeft het, naar ik verneem, gemunt >p den stationschef H. Veer te Buitenzorg, lic niet kan opschieten met zijn ondergeschikten, uitgezonderd niet twee inlandsche beambten. Adiwinata en Tanahatoe, die hein geregeld oji dc hoogte» houden van het doen en u van het overige personeel. De heer Veer voet dus. hoe men over zijn wijze van opt. Te Soekaboemi, waai- hij te ■/oren was. heeft men het putwater in zijn lienstwoning vergiftigd en kwam het tot een srnstige botsing tusschen hem eu de beambten, :oodat vo ir zijn lijfsbehoud een overplaatsingen spoedigste noodig werd geacht. Te Buitenzorg hebben de beambten door middel van aanplakbiljetten, op het station ■ <• het publiek leesbaar, van de steeds toenemende gisting en ontevredenheid doen blijken. Men naar de daders ■n bracht wijselijk geen rapport van het geaan de S.-S.-autoriteiten en de I itie. Het is duidelijk, dat men hem op de een d' andere mani< r een hak wilde zetten en dat . s gelukt zijn.

B ! a tl : kle> r. .\ . Mausf'eldt. - 2. Uil kad: buit.'u.nit \'ini Forstner aad. ..In iv Frankrijk. BI a ii : ■ Archipel. :'. Velerlei : I '•• kindo-industrii'. li ei-de Blad: i. Cultures en Nijverheid; De Straits iv 1913. I'in.i Handel. Mutaties. hipel. Ona Dagehjkscii Nieuw» - Las Kamer.

Men spint ons uit Batavia: De b leirl vau de Lampongsche ditie-oppassers zijn In hun plaats ziju te 'ijk 35 inlandsche politie nst genomen.

Men seiul ons uit Batavia : In \ het kiezen vau Pandjang de Xuid-Siimatra-spoor, is ring een bedrag van gesteld voo den onge' kilometer 11 Telok Betong naar Pandjang.

Men schrijft aan de Preanger-Bode dat den i. thans met verlof in Nederland oordien tijdelijk waarnemend ir van de S. S. hier te lande, ■n bereiken van personen nu nog sgen Java werkzaam, met ver- I sing hj de Delispoorweg Mjj.,--■ lig zal optreden. Bandoengsche blal teekent hierbij het •nde aan : Hel noedelijk wel jonge krachezen. dn- een bod doen naar een betrekiorweg in Oost-Sumatra. Immers, zij die al eenigen tijd den lande n, zullen, naar wij voor hen hopen, niet ,i. het stof hier van huniiiddeii en heen te t; wat duurte betreft een reputa er niet onverdien utatie van duur te zijn. welke maar eenigsbezoldigd, betrekt dc ui uit Nederland, daar vroeger wegen, zoodat heeren door wat meer ie verlatende, wel eens . innen uitkomen. houding tusschen de heeren 11. en ilen jongst afgetreden de S.S.. moet. zoo wjst i-tellen, vooral toen einde liep. nog .il ii. ■ kun natuurlijk wel waarheid ch. thans schijnt de strjjdbijl in ieder • aven, want herhaalde malen it M.. in Breda woonachtig, S., die inde zijn tenten heeft, opgeslagen. de Oud-Hoofdambtenaren zijn in ieder geval toch te verstandig op slot vau rekening mokken over zaken, die eensijn en dan, T.. wie weet of huu-11 \\---r niet niiiaal parallel lekomst. Wij ten minste kunnen niet aannemen, dat ■ .in man als S. ambteloos I

In aansluiting met hetgeen wij gisteren ds meldden betreffende het gebeurde op de onderneming Soengei Krio van de Tabaks- Maatschappij Arendsburg. geven wij thans nog le volgende nadere bizonderheden. De heer Sv hu itemaker hield dan 't toezicht bij de bibit-velden. Tijdens 't controleeren van 't werk der koelies zag hij. dat een der singkeh-Ckineezsa nl zeer weinig had uitgevoerd en daarenboven 't werk niet zoo gedaan had ais hem gezegd was. De assistent maakte er den koelie daarom 'n bemerking over. Of hij dit niet scheen te [rijpen doordat hij slechts weinig Maleisch verstond, laten we in ;t midden, docb "n feit was 't. dat er op 'u gegeven moment 'n hevige woordenwisseling tusschen den assistent en den koelie ontstond en de heer Schuitemaker den koelie door 'n sla.u- met zijn plantersstok wat trachtte te kalmeeren. Dit had evenwel 'n onverwachte uitwerking, want opeens viel de bewuste singkeh-Chinees op den assistent aan. daarin gesteund door 'n anderen Chinees, die daar dichtbij stond. Zoodra de heer Schuitemaker zich nu van beide kanten zag aangevallen, greep hij dadelijk naar zijn geladen Mauser—revolver, welke bij altoos in een der broekzakken bij zich draagt, Bij 't zien vau d in weken de koelies even terug, doch zoodra den assistent bleek, dat ze voornemens waren andermaal een aanval op hem te doen. richtte hij opeens de revolver op een van ziju aanvallers en trof deze in de rechterzijde. Na nog n stap oi vijftien terug te zijn geweken, viel de koelie ontzield ter aarde. Het tweede door hem gedane schot trof geen doel. De assistent liep bij 't verweer tegen zijn aanvallers nog n tweetal kneuzingen aan den linker-arm op. Volgens den assistent-zelf, moet hij op die plek 'n paar venijnige slagen hebben gekrej Chineesche ooggetuigen beweren evenwel dat de assistent tusschen de bibilveldeu struikelde o daarbij die kneuzing opliep. Welke van deze twee verklaringen nu de juiste is valt nog uiet te zeggen, daar de instructie in deze zaak nog in Vollen gang is. Vrijwel zeker is 't echter, dat de assi uit noodweer gehandeld moet hebben.

Mevnmw Martin Kalft' zal morgenavond aan de Langkatsche jeugd in de Internationale Sociëteit t» Bindjey sprookjes komen vertellen.

Wij treffen in het jongste nummer va ische'Courant da statuten aan van deze maatschappij; De vennootschap heeft ten doel i het koopen en verkoopen of op andere wijze verkrijgen, hetzij in erfpacht of onder welken anderen titel ook, het vervreemden, huren, verhuren en ruilen van huizen en/of gebouwen en gronden gelegen in de residentie Oostkust van Sumatra. het bebouwen en exploiteeren van deze laatsten en voorts alles wat niet dit een en ander iv verband staat: ■;i het ter leen verstrekken van gelden op onderpand van gronden en/of huizen en/of gebouwen. liet kapitaal (ler vennootschap bedraagt ecu millioen gulden, verdeeld in tien seriën. elk van een honderil aandeelen en elk aandeel ■j-root een duizend gulden. Hiervan ziju geplaatst de eerste en tweede •serie. De overige acht seriën of een gedeelte daarvan, waarvan de prijs van uitgifte niet beneden pari zal mogen zijn. zullen worden uitgegeven naai- gelang van behoefte. De vennootschap geeft uit oprichtersaaudeelen aan toonder en wol vooi- elke vijf duizend gulden in het kapitaal dei vennootschap bij hare oprichting deelgenomen een oprichtersaandeel, zoomede aan de Bank- en Handelsvereeniging Naudin ten Cate en Co. veertig oprichtersaandeelen als beloouing voor hare diensten, bewezen bij de oprichting dezer maatschappij. Het bestuur der vennootschap is opgedragen aan een directie, bestaande uit een of twee personen, dan wel een naamlooze vennootschap (directie) onder toezicht vau een rand van commissarissen vau minstens drie en hoogstens \ jl' leden. Voor de naai wordt in afwijking vau het hiei lepaalde wat de wijze van bei aaing betreft voor een tijdvak van tien achtereenvolgen le jaren benoemd tot directrice de naamlooze vennootschap Naudin teil Cate n Co., gevestigd te Medan en tot commissarissen de heereu : L. VV. van Suchtelen, Tj. Hoekstra en Mr. W. 1, 11. de N.eeff. Commissarissen moeten ieder houder zijn van minstens vijf aandeelen, die, zoolang zij hunne betrekking bekleedeu. ten kantore van eene te Medan gevestigde bankinstelling moeten gedeponeerd blijven. De commissarissen genieten aandeel in de winst: commissarissen die minder dan de helft der gehouden vergaderingen hebben bijgewoond, hebben slechts rechts op de helft van het hun competeereude; terwijl de andere helft ten goede komt aan die commissarissen, die meer dan de helft der vergaderingen hebben bijgewoond. Van de netto winst wordt zoo mogelijk aaii de aandeelhouders vijf procent over het gestorte kapitaal uitgekeerd. Indien in eenig jaar de winst niet voldoende is tot betaling der vijf procent, zal het ontbrekende in de eerste plaats en zoo mogelijk in het volgende jaar of de volgende jaren gevonden worden uit de, alsdan gemaakte winst. Van het daarna overblijvende komt: zeven en een half procent aan de directie; twaalf en een half procent aan commissarissen gezamenlijk: tien procent aan hef reservefonds; tien procent aan houders van oprichtersaandeelen; zestig procent aan de aandeelhouders, welk winstaandeel tot zeventig procent wórdt vorhoogd zoodra en zoolang storting ten behoeve van het reservefonds onnoodig zal Wijken.