De Sumatra post

Eerste Blad: 1. Een verbeten brok geschiedenis herdacht, door Blanda. 2. Uit het Buitenland: Het vraagstak der lijkverbranding. 8. Mengelwerk: 'n Rechtszaalschetsje. Tweede blad: 1. De Javasche Bank. De buitengewone vergadering van „Gemeentebelang". 2. Velerlei: Speeahoff's een-acters. 3. Agenda. Postsluitingen. Fam.-beriehten. Derd e Blad: 1. Anobtelijke Mutaties. Financieele Berichten : Van de Nederlandsche Fondsen» markt, door Beursman; Nederlandsche Scheepvaart Unie; Wisselkoersen. 2. Uit den Archipel. Ons Dageiijksch Nieuws. Laatste Nieuws. 3. Uit 't Moederland. Vierde Blad: 4. Gemengd Nieawi.

Lombok en trassi.

»Proef je wel hoe bed i s ... P" 't Was of zs het ons beurtelings toeriepen, Mignon Sorell in haar Duitsche coupletten, Sduard Jacobs in zgn Pgp-répertoire en ook in-spé in #L» consultation", vergermaansoht als flch bin Papa". Sorell, in haar mimiek, haar gebaar, haar dictie ...: »B cdi s, w&t ? - ... * acobs vooral in sijn stemverheffingen en z'a ingehouden proesten : ,Pré"sf-je-'t ?» Men kan 't er over eens zijn dat lombok ca trassi er op dr tijd wezen mogen. Toch is 't niet hetzelfde, hoe ze worden toegediend. De avond vau gisteren deed in dit opzicht denken aau een rijsttafel, waarbij de al-ie-gulle gastvrouw elk der zelf-bereide, pikante toespijzen door haar gasten *mit Verstand und Gefühl" gesavoureerd wil zien. Dat doet De Vriendt beter. Denkt aan a'n kwasie -naïeve dieren-verhaaltjes, smijdig gezegd aeader noodelooze onderstrepingen. rich bin Papa" — waarin ook een dilettant, de heer Ruphaa, meespeelde — is wel een onverdeeld lachsucces geweest. Jacobs, met in zangerig Teutoonsch, en zn gezellige ma Biertjes, was er vooral een type in. Maar de Fransehe herkomst van deze doorloopende dubbelzinnigheid herkende men heal-end'-al niet. 't Was een croquant painde-luxe, in een Duitsch- Hollandsche bakkery met krenten bezwaard. Waarom moest Jacobs bij elke boertigheid naar 't veetlieht loopen en na 'n effectpauzetje zn ■egsel zeggen alsof-ie er onderwijl sn klavier bij bspatste? * Intusschen kwam 't publiek niet uit den laoh. En als cm diea voorgoed te doen besterven, gaf men als slot eea geënsceneerde nachtmerrie. Men kent 't gegeven van >De Rooie'. Wie er verwachtte dat we niet anders dan de, wel grnwbare, maar in haar menschelijkheid deerniswekkende bekentenis van een wrak gestooten schepsel zonden te kooren krijgen, heeft niet gerekend op het prikkel-vernuft van sommige moderne melodramatici. De bekentenis wordt toegelicht door fen bloederigen, stukgebeten zakdoek, door een lange roode hoofdhaar van de gewurgde slet—en om ons het geval heelemaal in al zijn walgelgke verschrikkelijkheid tooh te doen meevoelen, krggen we als apotheose het lijk van de gewurgde te zien, rechtoverend in een kleerenkast... Eah ! Het verschil van dezen modernen draak met de ouderwetsche is het verschil van den nieuwsten en den ouderen tijd. In deze meer gevorderde dagen heeft behalve de pejcbiator en de medicus ook Jan-en-Alleman voor de kronkelige zijpaden, waarop de menschelgke hartstochten afwijken, grooter belangstelling dan voor de breede, rechte hoofdwegen. We zallen nog andere dingen op de planken te zien krggen .. . Totdat we in reactie weer naar ds herdersspelen gaan. De Vriendt heeft ons in zgn spel niet weten op te voeren tot de hoogte, vanwaar we, in albegrijpen, ook naar den ellendigsten dégénété den stroom van onze deernis uitzenden. De rol van Biptiste, den vaderlijken huisknecht, was in vertrouwde handen bjj dan heer Leyten. Da uitvoerenden hebben een goedgevulde, gul spplaadisseerende zaal gehad. Antonel.

Ingesloten in ons nummer van heden vinden onze lezers de postlijst voor de maand Juli.

Gisteren werden te Amsterdam de volgende partijen tabak getaxeerd: 644 Boeloe Tjina 68 1008 Mariendal HO 1309 Kwala Mentjirim 45 1156 Dcli Toewa 53 1470 Patoembah 70 884 Selsyang 83 550 Rotterdam 75

Mea seint ons:

Volgens de Ja v a-B ode loopt in ambtenaarskringen hec gerucht dat het nieuw-benoemde lid van den ltaad van indië W. J. Goanen, tx gouverneur van Caiebes, \óót de aanvaarding vau zijn betrekking mat 3 maanden verlof naar Europa vertrekt iv verband met de slechte gezondheid zijner echtgenoote. Als opvolgers van den heer Coanen te Makasser worden genoemd de resident van Riouw de heer G. F.de Bruon Kops eu de resident van de Oostkust vau Sumatra da neer W. J. Rahder. Eerst-gen;emde heeft de oudste brieven, De Java-Bode meldt verder dat resident A. J.N. Engelenberg, thans non-actief, niet zal optreden als resident van Timor; iiij is bestemd opte treden als neBide.it op Java. Als toekomstig resident van Timor wordt genoemd de neer E. G. Th. Maier, vroeger assistent-resident vaa Dcli en Serdang.

Men seint ons;

Geplaatst is te Balawau de heer Stuur, benoemd ambtenaar der eerste kiassa bij de in- en uit-

vosrreciiten.

In de soengal acuter het militaire kampement is vanmorgen een kinderlij kje gevonden. Het bleek al in sterken graad van ontbinding, 't Is thans ter schouwing naar 't hospitaal gebracht.

Zooals wy ae*er dagea reeds vermeldden, is met ingang van heden de verkoopsprgs van de opium hier ter kuste verhoogd en wel vaa f 6 op f 8 per thail. Tot dasver heeft dit zoowel in de kottas als op de ondernemingen gelukkig nog geen aanleiding tot relletjes gegeven. Slechts werden hier in de gemeente eu op enkele ondernemingen de dep&ts als 't ware bestormd door schuivers, die van de kans wilden profiteeren om een voorraad opium tegen den toen nog niet verhoogden prijs in te slaan. Door tijdige en tactische voorzorgsmaatregelen — o. m. door 't plaatsen van meer politie bij alle depfrts —is evenwel voorkomen dat daar wanordelijkheden bij voorvielen. Ook heden en in de eerstvolgende dagan zal men deze maatregelen nog blijven handhaven.

De Raad van Justitie te Medan heeft bij vonnis ddo. 30 Juni 1913 in staat van faillissement verklaard de nalatenschap van Ali baks, gewoond hebbende te Tebing Tinggi (Dcli), hoofdplaats der onderafdeeling Padang en Bedagei, en tot Rechtei-Commissaris be noemd het Raadslid Mr. L. M. Schoorel.

Roovers'gespuis. J|Had]i Oesin, de gevreesde en langgezochte vluchteling, moet zich thans, naar wij vernemen, op het contract van Dcli Toewa bevinden.

Naar ooggetuigen verklaarden, is hij vergegezeld van twee andere beruchte kwanten, — eveneens ontvluchte gevangenen. Een van hen, wordt beweerd, moet vooral gevreesd zijn om zijn geweldige lengte (+ 2 meter) en kracht. Dat is een dwangarbeider, die nit Kota Tjai.é' wist te ontvluchten, waar men hem aan 't wegenwerk had gezet.

Hadji Oesin daarentegen zat voorloopig nog slechts preventief en wist te eclipseeren toen men hem wegens „ziekte" uit de gevangenis te Loeboeq Pakam in 't stadsverband daar plaatste. Gedrieën schuimt dat gespuis daar nu roLop Dcli Toewa, na van Two Rivers door de recherche te zijn opgedreven.

Men heeft daar in de rimboe zelfs zjjn kampeerplaats weten te o afdekken, doch nauwelijks wist hadji Oesin dat men hem op 't spoor was, of hij was weer gevlogen, na een dezer dagen daar in die baart ook nog een paar Batakkers uitgeschud te hebben.

Een door de recherche en een der assistenten vau Dcli Toewa, onder een zwareu piasregen, op de bandieten gemaakte jacht, bleef zouder resultaat. Men vsrmoadt, dat de bevolking, uit vrees voor hadji Oesin, hem op de hoogte houdt van de gangen van zijn vervolgers.

Wat hadji Oesin in de kampongs vraagt, krijgt hij trouwens ook steeds. Ook in dat upzicnt doet bg niet ouder voor den nog steeds niet gepakten Atjehschen roover Pang Manap.

Ook hedenmorgen had zich weer ecu oppasser van de gewapende politie voor den Landraad te verantwoorden. Ditmaal 'n jong oppassoldadoe van Medan Estate, — onder bescnuldiging, dat hij in den nacht van 15 op 16 Dec. van 't vorig jaar een Chineesch contractant van die onderneming in deu Javanen-pondok een slag met den kolf van 't geweer zou hebben gegeven, tengevolge van welken slag genoemde Chinees tot den 23sten van diezelfde maand onbekwaam zou zijn geweest om persoonlijken arbeid te verrichten. Bekl. verklaarde ter rechtszitting, dat hg den bewusten koelie met nog wat andere Cnineezen in den bewusten nacht ait den J»vanen-pondok had gejaagd, daar ze voornemens waren daar te dobbelen. Een van hen, de geslagen Chinees dan, had zich daartegen verzet, waarop bekl., naar hg verklaarde, zich gedwongen zaj geweld te gebruiken. De geslagen Chinees, die als hoofdgetuige i 1 dit geding gehoord werd, gaf toe in den pondok te zijn geweest, doch voegde daaraan toe, dat toen hg dien slag kreeg, hg rustig en wel in een koffie-kedehtje zat met wat vrienden. Bekl. sloeg met de klewang ca trof hem op 't hoofd. 'n Ander Chineesch getuige bevestigde deze verklaring, doch verklaarde, dat bekl. niet met zijn klewang, doch met den kof van zijn geweer had geslagen. 'a Ander getuige weer, 'a korporaal vau de gewapende politie, die volgens sommigen bij 't gebeurde tegenwoordig was geweest, zeide van niets te weten, aldoor de hem gedane vragen maar beantwoordend met 'n jkoerang priksa" en „tida tahoe". Uit 'n anderen politie-man was evenmin iets te halen. Ook die antwoordde maar telkens weer, geen sikkepit van 't gebeurde gezien te hebben, ofschoon ook hij volgens anderen er op 'n afstand van 'n pas of wat bij moet hebben gestaan.

Al die verwarde, onvolledige verklaringen hadden tengevolge, dat de Landraad beklaagde vrij moest spreken, aangezien er geen wettig en overtuigend bewijs was verkregen.

Volgens door ue L.uyl-agemen telegrafisch ontvangen bericht uit Peuang wordt het stoomschip >ïoiek" morgenmiddag om 12 uur aldaar verwacht en kan het stoomscüip FM ala y a* in aansluiting daarop met de mailpassagiers Vrijdagmorgen 8 dezer te 6 uur in Belawan arriveeren.

Aan boord van genoemde mailboot bevinden zich de volgende passagiers vojr Dcli: de Heer & Mevrouw H. Jessen, de Heer en mevrouw A. Schóufeld, de Heer Jos. Van der Venen, Joseph Verhuyck.

De Melcuior Treuo vertrekt Woensdag 2 Juli des voorm. om 10 aar via Singapore naar Java. Postsluitingen 6.45 u. en 7.15 u. v.m.

De v. Hogendorp vertrekt Woensdag 2 Jali des nam. 4 uur naar Peuang. Postsluitingen (ook voor Hongkong en Singapore) 1 u. en 1.30 u.

Buiten verantwoordelijkheid van de iCeMtouii.

Medan, 1 Juli 1913.

Mijnheer de Redacteur, Met plaatsing vau net onderstaande zult u mij ten zeerste verplichten. In uw blad van Ziterdag 11. komt onder net hootd jOuder de vroede mannen* een artikel voor, waarin de volgende zinsneden op mij betrekking hebben : * Maar wel te veroordeelen is het, dat getracht is den indruk te wekken, dat de ambtenaar werkelijk die kosten te dragen had. (Zoo is althans de strekking, want ik ben met meer ia bet bezit van dat blad, zoodat ik dea inboud niet zuiver kaa weergeven). Ten einde aiie verkeerde gevolgtrekkingen te voorkomen, wensch ik mede te deelen, dat die ambtenaar zelf niet beter wist of hij had die testen wertelijk te dragen. Eu ook nu nog is er mij niets van bekend, dat ik die niet te dragen heb. De mededeelingen in ac vergadering door hot lid dokter Biankeaberg zijn das op zija zachtst genomen onjuist. Nooh Dr. de Jong, noch Dr. Jakobs hebben mij gesproken over het ia rekening brengen van f 250.— De rekening is steeds op hetzelfde bedrag gebleven, dus niet eerst f 250,—. en daarna f 500.—

Dr. Blaukenberg beweert, dat ik ongeveer dit gezegd zou hebben tot Dr. Jakobs: „zend a maar een rekening van f 500.—, want de Cuituurraad betaalt het toch". Dat is beslist onwaar. Dr. Jakobs vroeg mij hoe ik de betaling wenschte te regelen. Ik heb toen ZE. medegedeeld, dat de rekening wel zoo hoo# zou zijn, dat ik die slechts Ra langen tijd zou kunnen betalen, doch dat het mijn voornemen was aan den Cuituurraad een verzoek te richten (zooals ook door mij gedaan is), om vergoeding; der ziekte-koster>. Er wïts en is over het bedrag der rekening met geen enkel woord gesproken. Wat echter io het onderhavige geval zeer opvalt, is wel dit:

De commissie v/J. verordeningen vermoedde bjj de ambtenaren, blijkens de bij de verordening behoorende toelichting, gebrek aan vertrouwen in den Raad. Ea nu veronderstelt Dr. Blankenberg bij mij een zóó bovenmatig groot vertrouwen in den Raad, dat ik mij zeker zou gevoelen van de inwilliging van mijn verzoek. De waarheid zal hier wel in het midden liggen. Maar dat ik weinig vertrouwen stel in een lid van den R\ad, dat in eene openbare vergadering dergelijke „ inthuilingen" doet, die niet van beide zijden onderzocht en no^ veel minder bewezen zgr, zal geen weldenkend mensch mg kwilijk kunnen nemen. U dankzeggende voor de verleende plaatsruimte;

Haogachtend

E. VAN HENGEL,

Boekhouder der Lokale Werken Medan, 1 Juii 1913.

De med-ideeliuaen, door dr. Blankenberg in deze zaak in den Cuituurraad gedaan, zijn, naar. ons bij informatie bleek, indirect alko nstig van dr. Ja-obp, die niet meer ter plaatse vertoeft Red. S. P.

zijn opgenomen op de eerste pagina van het Derde Blad.

Gisteren is geopend bet telegraafkantoor Marbau, in de plaat» van Rantau Prapat.

is hier hedenmorgen om 12 uur 8 met den trein aangebracht en vervolgens in den loop -an den middag rondgedeeld.

Naar wij vernemen, bestaan er ernstige plannen om in September a.st. — ter gelegenheid van de races —weer een variété'-avond in de Witte te organiseeren.

Gefluisterd wordt er zelfs, dat Frits van Amsterdam dan met nog puikere krachten voor [* voetlicht zal komen.

A sjsi sttj.e nt e n als

aandeelhoud ere

Deze verlokkende titel staalhoven het hoofdartikel in 't jongste Planteer-nummer. De redactie heeft ontdekt dat er een Cultuurmaatschappij is, die haar assistenten aandeelhouder wil maken, ds Holl.-Amerik. Piant.-M.ij. nl.. De assistenten krijgen daar, in afwachting van een in 1918 (als er voor 't eerst getapt wordt) in te voeren tantène-regeling, een gratificatie van 2 maanden salaris, uit te betalen o' in contanten èf ia aandeelen. Die aandeelen worden voor den assistent gedeponeerd bij de Nederl. Handel-Mij. te Amsterdam. De Mij. kan ze ook weer in bepaalde gevallen terugkoopen, en in sommige gevallen is ze verplicht ze terng te koopen. Uitvoerig ls dal alles geregel», ook de koers van terugkoop. Ter tegemoetkokoming kan de Mij. ook den dubbelen prijs betalen van den koopprijs. Als tegenhanger kan gelden de plaat, welke getiteld is. „De onbillijke tantième- regeling" en welke de letterlijke voorstelling geeft hoe het „leeuwenaandeel" van het werk wordt beloond en hoe de krokodil het leeuwendeel krijgt van den buit. Het is even moeilijk in de leeuwentrekkan het type van Gijs Kebonnicus te herkennen als den landheer te halen uit 't boaaja-snuit, maar de verduidelijkingen #&7." en .i-° t' helpen ons op weg. A s 8 i s t enten-p o s i t i e. Nieuwe assistenten-bepalingen van de Tabak- Mij. Krapoh en van de Robber-Mij. Si Boelan worden in den Planter meegedeeld. Daarmee is er ai weer nieuwe variatie in de regelingen van de assistentenpositie gekomen. We hebben nu verloven na 4, 5, 6 en 8 jaar. Toegestaan wordt vrge, half-vrije, of geen vrjje reis. Half vol salaris, salaris, of driekwart salaris over den verlofcijd. Half tantième, heel tantième, of geen tautiè ne gedurende idem. Reisgelden tot Genua en raisgelaen tos Amsterdam of Londen H.er zgn wèl tegemoetkomingen ten aanzien van de reiskosten van het eventueeie gezin van den verlotganger, daar niet. Men maakt daarbij onderscheid tusschen de kinderen van een huishoudster en die van een wettige wederhelft, of men doet het niet. Het verlof wordt óf beschouwd ais een premie op ïeeds gepresleerden, èf op neg te ptesteeren diensttijd. Deze laatste omvat een, twee, drie of vier jaren. Vakvereeniging. Op 't oogenblik telt de Vakvereeniging voor Assistenten in Dcii 363 leden en 47 donateurs. De Planter oplaag is 780 ex.; het aantal aboniiés DeJraagt 192.