De Sumatra post

(Van onz en medewerk e r.) Vau onzen medewerker Henri van W.rm.ske-ken ontvangen wij een brief nit Batavia, gedsteeïd van 15 dezer., waarvan het eersie gedeelte-dat wg hedea lsten liggen - over de as-Tdbevine handelt, het tweede ever allerlei gehuchten over opstootjes, die de rondte deden. Hg schrijft: Er wordt hier nn op een atsdsre soa* nier esbeefd, al is het hssl wat minder dan big de aardbeving Niet om D. D... lieve heer, nes... die zit »eü;g achter de iraiiss es bswaer. da' hq h*t er prsttig vindt even prettig ala op ziin „studiereis* naar de Philu pijnen, of in dsa loxe-twio dwars door S.berie... of te SchevaróDgan... alles op koeten *an d* I. P-ka». Mit_ehi#ï_ n_ prrtixgwr.

Want ne leeft hij op kosten wade wgchate indringers* en het ziet er itsïk naar uit, <*at bij binnenkort ten koste «an -.ea.Hds beurs een reisje zal ondernesse.i naar een esnsaass en russig oord. Je moe. toish maar h^&m 1 Wie lapt hem dat ne. zoo geheel op andermans kosten te leven r Toch verneem ik uit goede bron dat dit eenzaam verbijt &aar alie wa&rschyolpbeid niet zoo heel langdurig sa» zijn.^ Zqn advocaat doet moeite, het zoo te schikken dat D. D. z_a ballingsoord en Indië vrg willig «al kunnen verlaten. E*n brief ï»aar den heer Vliegen is reeds onderweg. Op eerJga meiischsn bsbben de atrestatiss ie Bae.doeng een guastigen invloed gehad. Op de S. L-vooraannen. Hun groote a* ml is toegeklapt als de bf.kji.-s van eer» tresp k«fi»r*, die da sweep zien. Het is werktdtyk roerend te zie», hoe kick) se allemaal zijn, en ia hooren, boe zs i» koor z tgen : tflk boor er oi«t by, heo_c_' niet, ik w*<_t «an nike, ik hsb er niets mcc te maken".

Dat is _*sar goed 00k... asdars zou Van Heuf .r, als èi& tenminste Liet-burg opvolgt, het wal esi-s kuaasu laten votlen, boe de zs?* p smaakt. fiaa koïte trekelag over den bil... in ds»n vorm van wat blauwe pillen, luchtigj*uitsedaeld, dat aal opfrieschen.

Maar ik sprak var* bev«jp. Er wordt te Batavia nog Bteeds gebesfd.. door vreesachtige j> ff«rs «n door de autoriteiten. Erg is h^t hevea vs»el nist, maar ach bee? e. die eotsah 1 Vasadaag gingee er weer zware gtrachtet.,... vsn die geruchten die nikê zeggen, maar een healeboel voorspellen en beloven. Een goeie kennis teide me er over cp. Z'g wee*j_ al, dat d«_ authoriteiten voorzorgsmaatregelen nemsn... in verband met het plan der 1. den van de S. I. om hedenavond esn algeme«aen opstand te ve_» viekken? Van m wsetje niets, hoor 1 Van hem wist ik dan ook niets, maat de journalist rook het kroit, (—neen, latei we e _d«ri? syn —, den inkt —) en toog op kondschap uit. En van »zeer geachte z^jde", kwam ik te weten, dat de resident voor hedenavond relletjvs vreazde. Echter niet van de zijde der S 1.-ers, maar van de rijde der Chinsezen, beweerde hij. Met ingang van hedenavend zal daar. m tot nader order zoow .1 aaD de Hoofdwacht te Weiu«?redan als aar_ ds boei te Giodok een brigade van twintig man infanterie wordes gedetacheerd, terwijl men in de kasernea eenige treepen ger&ed hond. oai soo noodig te agesren. Een ca ander geschiedt ep verzoek van onsen resident a!s voorsorgamaatregal tegen «ogelyke excessen. De „geacht» rijde" beweert, dat dit geschiedt met het oog op den wm of meer onrustigea geest onoer da Cbm.ez.n hier kr plaatse, ,«. corzsaht door de uit Shanghi-i komende revolutia-birich-sn. Er zouden sich el bier ter stede twse machtige kong»i«« .&_ Ckii «wen hebben gevormd, waarvan d* f*ne sserk ijvert voor den President dei Chineesde Republiek Yuan Sbi Kai, ter«iji de andere op de hand is van Dr. Sou Yftt Sen, van wien aen verzekert, dat hy is gê.-smd ten gunste d*r f/.eb*Jkn«. Jucgen, JQEgsn, j- zoudt het haast ge loovfP. .

G#vre«d wordt, dat desa beide panijen elkander vandaag of morgen te \'_i znllen gaan, waarbij kans beslaag dat ook het leven sn ds eigendommen van anderen gevaar loopen.

Verüwr #n««i'J tui, dat itpa boiamg tnsschen è« Chioeesan obd^riieg de aaoM- j ding son kannen worden tot ex. gepleegd door aaohaoge k of vijand es» .ijga->_.*-% terwijl mogelijk da S 1.-er« ?&a de gelagst-h *id souds.fi gebrnik mak .>, am... e..fi:_, sooals dat in «.fficisuse saedange__ gswooülijk heet, net naast de waarheid. H,.,. wij nu ?oarloap?g alleen _._.k_e feiten... fil dal da Wa«s__.e_i veireterkt sijo, ao wachten wa af, w_,s er $eb«ar«__ zal, nn alg»_aötn bekead ii.dat ds autboritaiten gewaarschuwd jrijo, ca vezdsr wat e. gebaurea zal, sis di. extra«.achten waar ago Lagatrokkea. Vermoedelijk aiat *ccl. Maar hat kosat me aoo voar, dat de Autoriteiten __*nuwachtig atijn, en be v * n... uiet voor de gebeurteaisseu, maas voor de soee&h. Het ia ook söo mvelend ai» j« gaau goada xappo.ten naar Bui.eozoïg kunt -pr.f.PTi. aietwaay 1 | |

Kort nadat ods g<6te?en h«t Reg .eripgs» besluit om Douwes Dekker op Timor te iittaraseren, geaaind was, bereikte ons de Jtvfßods van 13 Augustus, welke eer- vraaggesprek met D. D. in de gevangenis behelsde. Uit 't eerste deel van dit interview blijkt O. D. verwachtte naar Am boa te woraan verbannen. Wat hij bij de Rsgeering •ot sijn %erdedigk-g had aangevoerd, achtte ay niet voor publicatie g«*obikt..... in da eerste plaati omdat het een zaak ;s iai.oa*<_ ds regseriag en mij persoonlek sn ten tweede, wijl de pers lóóiamg g.-.bruik zal maken van mqa argumenten en ver weer-motieven, dat dit u-ijn saak zal schaden. H 4 vraaggesprek gaat dan aldus voor.: — U spteekt'op vrq gemoedelijke wjjze over U* aanstaande verbaaniag. — Zeker. Ik k_jjg zoo den indruk, alsof U het wat aai-dig vindt //veiba»n*_i_" te wardes. — No, zet dat maar io da kraal. — Du» U erkent er genoegen in te scheppen dat de regeering op ü dezen maatregel toepast ? .... — Neen. Maa? als TJ wilt schrijven dat ik 't „lollig" vindt, daa doet TJ t. «- Dat is de bedoeling met. Maar heb» U ar geen spijt over dat de zaak de.e wending heeft genoo.en ? _>. Spq t ? Ik heb er ptf-H spijt over. Ik voal me niet schuldig. Vergeet niet, dat aia de regeering overgaat tot dien maat«egel, dit geen straf beteekeai voor mij. Het ie eenvoudig een .®geerings_maatra gel cm een gavaarijjk geacht element ts bannen uit de samenleving. Ik krijg dus g*«n straf. Heb trouwens ook geen schuld! Niet da minste. Tenite, ik vind mij zelf niet schuldig. Ea tast Ibsan zeg ik, da. het bessf van Schuldioskeit ten beerlek gevoel is. —Maar ik vind U zelfs opgeruimd. —O, moedeloos of troo._e.oos ben ik uiet. Dat zou een erkenning beteekei;e_. v&n mi|n fout. Ik heb mijn vrouw geschreven, dat wat ob_ ter neer zal _ls an, nog geboren moei worden. —Wat beteekends die brief van u, in de Expres opgenomen, waarin a&ng* drongen werd op het aannemen van een ka.mer, b.zadigdcr houding? Dat msn geen prikkelende artikelen meer moeit plaatsen in uw blad! *) —Een poging om de herhaalde aanvallen van de pers op ons te stuiten door de -tof daartoe te onthouden. —Dus geen..... —Terugkrabbelen. Neen, als ik nog eens noest beginnen, dan had ik het weerzoo sn nis? anders gedaan. — Hebt u van de Kegeering geen wenk gek.egen om kalmer of besadigder te — Ja. dat heeft het Bat. Handels» *) In een der brieven uit de gevangenis, zoogenaamd #aan zijn vrouw gericht*, welke ;n de Expres werden opgenomen, schreef hij het volgende: fWfl moeten niet meer prikkelen, irriteeren, misschien zijn dat de woorden. Ik zal de redactie van de Expres schrjjven, dat het mijn uitgesproken wensch is, dat alle irri t e erende artikelen moeten worden ter zijde gelegd. a-Eü tevens blijke dan daaruit, dat mij elk opruien tegen het bewind, elk haatzasien tegen welke bevolkingsklasse dan ook, vreemd is." Bed. bind g«ac-i.«v*n. -D*a. is ~^*n woo-d _ aar. Tj. ®n met de laatste ko«sma 1 .a die mededeling onjuist. Taans heeft da resident ra? verhoord. !• H«t besluit tot internaaring komt mieschiec j spotdig uit. Maar ik «rken e»s| dna nog \ niet overwcsnnea, wal badirongsn. — Dus, U zul. '. zïrs, i-dUa TJ ccc bepaalde verb.ijicu-.stB wc-dt aaag«-»! ___. -j,n sn^t dat ikjfc ' V.!r-v ; kunnen ïijn! Zóó qd.l tiee »» _»-- **"* d a t te beweren I Het is zeer moailijk om dat te omlijnen, dat gavoil vaa ijdelheid vaa me, dat g«a_!»zioB een minderwaardige qdelheidis. Zoa TJ deakea dat ik blij aou zjjn me! ïuik een Regeeringsbeslui», terwql de mzorging van mijn kinderen daaronder tal lijden I B.denkt dat wel, »«n vrouw en kinderen aullen, als onschuldigen, met mg gavoerd worden in de ellende. — Hoe aal het dan met de Expres moeten gaan? — Die blijft natuurlek beat aan. Ben partij-blad valt niet door het heengaan vaa ean persoon. Ik baa overigens vier maanden weg geweest en heb gsea gelegenheid kunnen vinden om den stand van zaken tebeoordeelen. * * Ean enkele opaserking hierbij. D. D. verklaarde dat de Expres „natuurlijk» blijft bestaan. Het is duidel^k dat D.D ophef fi n g van het blad vreesde alt derde Regeeringsaeaatregei tegenover de anii-gssags-beweging. De Expres zal . na, om te trachten dit te voorkomen, ook u» taktiek der quasi-loyauteit moeten gaan a&ï-nemen. D. D. aelf heeft dit echter niet geh Ipen.

(Van onze medewerkster.) Utbecht, 3~i '13. (Slot.) , In 't Buitenland. Door eenig» voorname families waren ( uitnoodigingea voor den lunch g«zor.de_: ( en zoo genoten wy ds «er, met een 12-tai ( andore congressieten de gas*™ tfi z5$n *B" | Mevrónw Eraeatine von Fü'th. ds voor- ■ zitster vao hat V. K.-eo«i*é w Oostenryk. ( Dit is wal mad, ééa van de voorrech- { ten, dat wy, door antke beleefdheden, ook ( eens een kgbj, 00 hst famiH«l«7M "s&*• ia da landen WBar het V. K-wavt ona roept, 's Middag koaden wy de Adria- j Tentoonstelling bsioeken, waar ons reduc- ï tic waa besorgd of wel aan de uitnoodi- , ging van Mevrouw Marianne Hauuach 1 «oldoen, dia ons op een f/T*sw W1,89r ' K.ff«« had verzocht. , ' Dsze jonge-oude daas, die nog onlangs t in Den Haag op aen verg. vsn den In- , ternationalen Vrouwenraad sprak, is ook , een ijverig bsstuarsiid vsn het Oostenrijk- ( scha V. K.-comité. Daar het Vereenigings- i recat den vrouwen io Oostenrijk nog ahya is ontzegd, hebben zy poot» moeite i Usch officieel te organiseerend dus btsfaau i 1 er h< *r eu daar slechts Kiesrtcht-Cjmité'f. lOA de verschillende nationaliteiten schijnen i Uen proot bezwaar op te lavereni e__ wy , I bui* ....staanders, kunnen dat moeilyk go*d i I1bsoordeelen. Io myn kort speecbje ta Weenen heb ik wal geiegd, dat wy m ons i werk geen Germauen, gsen Csechea, geen Ruthenen, g««a Polen, gsen Zweden, Ea- Re!i.ch_n of Hollanders z^jn, maar alleen j srouwen,diemetelkaar den KaapfJ urn. Recht strijden (wat fcea vealappla.s uitlokte); toch beb ik door ayn ver-;j blijf in Oostenryk èa in Hongarije al wel geleerd, dat dit moeilyke problcsa, deze rassenhaat, de zaak der vrouwen zaerbsmoeiiükt. '_' _ _ Zu staan byv. xoo scherp op het gebruik vaa eigen tssl, dat de Aigsessr■ dïgde van Bohemenmet heeft willen sprtken sp het Congres te Budapes.h, oml dat hy dit niet verkooe te doec in éé._ j der drie voorgeschreven talen (F.aosch Duitsch of Engelscb) sn alleen Czechisch i wilde spreken. « Maar laat ik terugksersn totonsbssoek 1 bij Mevrouw Hsinisch. In den tuin van een pstnciërs-hnis 1 werden wij ontvangen sn het blesk dat dat kopj 3 Weener koffis sich uitstrekte tot allerlei heerlijkheden zelfs vruchten en jjjs. . Doch het mossfc zsker de gemoedelijke ontvsngst kenmerken; want alles bewoog zica saua-gé.e, en m_o ko__ <.*._<■ al vs.'-(; kennis «_ak«o met a'le.lfii voar-rrc.u»aa. Daarna begaven wij ons ns,*? h«t ,/Haus d*r Industrie", ses pracfetgebau w, waar de gro:..?, offisi.sle ontraadt ph-iia «.o-den iwsw «ca paar duizsnl pswtü _?a aaaweaig De voitïjts.*!', M.7?S.IW von Pü tb—, ' «D?ak een ko-- wt-ko__Mttroo*d in drie tal.a. | Daarna werden «ecig* ca ge- J ,pj{^ «enfge bui-enlan<_sc-_e #fc jpstukka _* i bie'i^ .:•'•■" kortea sp3<*__. pc teen was h.t *jsj ii casia gsëiadigd; a'dei woside en knofc-wa ioo.aen ca h_.!d» vaa d* ryk vooraieae buff.itsa, wat «aas begearlijk waa. Daar ket programma ?aa dea volgende. dag al weer ev_n groot waa en d« afstanden niet taiader, waren wij aeker eea van da loliedstea, die het ssrst vertrokken.

Donderdag 12 Juni groate rjjtoar door Weenen, die om 10 uur prsoies aan het Rathhaua begoa _n aan het damescomité heel wat hoofdbeken kostte, om al die luidjas precies i n hua nummer te zetten. Met 100 auto's ca ry.u.gan, versierd met V. K.-viaggeijss, doorkruisten wij toeo do gansche stad, ca het eindde I was het park Scbönbiuno, de tuin*t« om het slot, waar de oude Keizer tege .woo.-dig altijd verblijf houdt. Wel was he. weer aiet vrieadelqk, hat motregende maai de stemming was perfect.|Os tocht eindig de yéóï het Parlementsgebouw, w&ar wij voorzien van een bijzondere kaar., mochten binnen gaan en op de publi-ke tribun® plaats nemen. Ds vrouwelijke Parlementsleden kregen can bijzondere loge, alwaar zij al spoedig een bezoek van hun Oottenrrjksche mannelijke collega's ontvingen. Het Gebouw op zichzelf is wel een groot verschil met ons Buitenhof, wam van buiten en van binnen is heit een prachtstuk; aaar de wijze van beraadslagen sol-gat in de Oostenrijksche Twesd# Kamer al net te zgn als btf ons. De meest* Parlementsleden trokken sich van het ve?" handelde niets aan, laten rustig te lezer» of ie schreven, alleen een kleia grospj* t.ond om den spreker heen te luisteren. Een deputatie van het V. K.«comiié had by versohillende ministers audiëntie aangevraagd en werd ter zeifder tyd ontvangen. Wy vernamen, dat haar allerlei beloften waren gedaan omtrent de wet, die het vereenigiagsrscht toekent en die al zoo lang gereed x», maar — in de portefeuille blesf rusien. Tout comme chez vo as! !

's Middags wares wy de gasten van de .adactie der Wie n e r Mode, die ons in de Kürsalon in hst Stadspark esn ,/Mus.k*!_-cha Wiener Jauss" aanbood. Ik beken eerlyk, dat ik er het wooidanoosk voor he » nageslagen, om te wettn, wat Jau s e bateekende. Daar stond : tosschea-maaltijd. De ondervinding heeft mij nu geleerd, dat men er ook zoo iet. ala de 5 o'clock-tea mede bedoelt, maar dan zeer degelijk aangekleed met tulband,

taart en ijs. Dese invitatie hadden wij te danken aan Mevrouw Gisela Urban, mede-oprichtster van het V. K.-comUé, voorzitster van het Pers-comité van de federatie der OosSenrijksche vrouwen en 'redactrice van de Wie n e r Mode. De luchthartig»

aard harer landgsnooten kennende, ge«| b.uikt zij haar invloed als redactrice, om \ in dat wsreldberoeade modeblad een klein rubriekje voor sociale vroavrenbe» iaogea te gebruiken, om soo, druppelsge» wijze, den weelde-vrouwe., ook telkens iet. vaa hst ieven en str*i.3u da? «.erkende vrouwen onder de oogen .e brengen. Zg zalf is de ware personificatie vsn di e idee, dst ernst ca élégance kunnen samengaan ; want mooier, liever verschijning beb ik onder ds Stimmrschtierinnen niet gevonden. Het programma dat ons daar werd aangeboden was, volgens onze gastvrouwen, echt-Wienerisch; maar al mag men na een gegeven paard niet in den mond zien, wü Hollanders stellen hoogere eischen aaa wat ons daar aan vocals prsstatiss geboden werd.

Doch het was voornamelijk de verkas • peling van de muziek vsn Schubett, die ons niet kon bshsgen. Ds Val s s s no« bles, oorspronkelijk voor piano, warsn voor 4 vrouwsnstemasn bewerkt sn vsn sen tex. voorsisn, zóó voor esn bruiloft geschikt 1! Eeo ssngsrss, dis sich zslvs by de luit begeleidde song hesl goed, maar maakte ! an a«i oud-Hoilaad.cs_3 uejjd ti _ t K w e t e i k e, n.b. d&« H e x e i e i n 1 Het *m vooral de b^toader gsade «sor. ar ht, di« wij bgaft allen bewonderdea; d van het Volta-iseaiar, Gieela Waea, gaf '*>!ge komisch-, voordrachten ten beste, ■ooftU wjj iïx van eea vrouw nog nooit koorden of «ascen. Het slot van deien aüergeeaüigetea middag was, dat dö _a a n i ij k e bsz ;.«k _ss jgekiekt werden .-oor de Wiener Mode ca ioo znllen de eïegaotj.s aieh kuna#a rroolqk -nafccea over dm Hoilandar, die ïi«fat met twee parapluies in sija hand, op den voorgrca. _it. 's Aronds groote op»*b_.?e vergadsra? in de reusachtig groots «aai van de Musik .«m.i., die tjokvol wa*. Vrouwen nit allerleilaadaa Bprftkia daar over ons doel en streven; da meesten op zeer ernstige, dominé Shaw op da haar eigen bumuristischewijsa, waardoor zq haar setoor ioo weet te boeien. Maine Weaigkeit hield eea $ - miauianspeeohje. ;lk vertelde van de ervaring, die w|j in ai ie landen op does, oamelgk, dat er eea spreekwoord is, dat Mereeu keot, laidende: „les excnses sout fa_ . e s pour 's en eerv i r o, 1. sj-_.de al de maren op die de vrouw. . wearhoadon, sich bg ons aan te sluiten. In een land, waar de beweging uog zoo heel jm_ is, koa ik dat doen. Ea 'net sioej in, want men lachte en ik eindigde natuurlijk met een opwekking om i lid t _ worden, bij voorbaat het excaue In ie t aannemende, dat ééa lid meer o! minder er niet op aaokoa»., waat dat: r/Vereintea Sreben nach gl:_chej__ Ziel

Macht Kleines se G.o_«*<__ und Wenig su Viel.* De heerea Ms,_,_feldt ca Noske sloten de ry. De eerste zette het doel ven ds Ma i» neabonden uiteen en de keer Noske liet daarop het welkome bericht volgeo, dat de oprichting van dea Ojs.enryk-chen Manneabond voor V.K. t.aat verzekerd wtu, vyelKe mededeeliag met gejubel ontvangen ward.

Het was een prachtig geslaagde avond en de vrouwen, die zich zooveel moeite getroost hebben, om deze twes dageu to; e .a waartjjk grootsefce propaganda t* masen, sullen hopelijk spoedig de beloning daarvoor ontvangen, in haar erkenning _»» meiijk door de R agesr.ag als Vero c n i. ging. Dit zal voor haar de earste officieels sche». zija op het pad, dat leidt ter overwinaing: de vrgaaking, de ost* voogdiog dor vrouw! Klagsn w i| s-al ssns over feudale tos. atandan, e

sen overplaatsing naar een minder ge* wenscht garnizoen. Den Oostenrykschen vrouwen, die tusschen 1849—1888 gedeehelyk kiesrecht besaten, werd sindsdien alles ontnomen en zy werden ale g.iheei onmocdigea behandeld; want art. 30 van de wet op Let Verenigingsrecht verbiedt san: ffminderjarigsa, vreemdelingen sn vrouwspeneaeu" een bond te stichter. waarbij politieke doeleinden beoogd I n. Thans hebbes zij slschU een Kiesrecht' comité in Weenen, Brons sn Troppsu, m&at door een anderen bond, ds «Oosten. _-yi__c__e Huisvrouwenveresniging', hopen z^ nn de vrouwen te bereiken en wak- I ker ta maken, zooals by ons c-a. met de Anti-Tarief-wet-actic is geschied. Esn extra-boot bracht hst grootsts gedeelte der feestgangers vsn Weenen naar Budapesth. Het moet een zeer mooie tocht zyn geweest, aaar daar men er in Oosten* ■ rijk en Hongarije vesl pstieve ker■ tisrkes' op nahoudt, zooals by ons de i boeren dat seggsn, sis hst minstens nog * ur s n duurt, gaven wij de voorkeur ssn dsn trsin. Dess Issd ook si ssn dst bot*

mei-euvel. Het was esn snsltrsin, dis toch overal ophield sn ons 11/.l1/. uur ts last deed ssnkorsn. De boot, die oa 8 uur vertrok en om 6 uur in Budapssth sou zijn, kwsa ssnt om 9 uur san en allen wsrsn doodmoe vsn dien isnggsrekten dag. N. Mansfeldt— de Wltt Huk»**