De Sumatra post

Da Locomotief bespreekt de vraag, hoe de toekomstige zelfstandige burgemeesters der Indische gemeenten zuilen moeten wordt salariëerd, uit 's Lands kas dan wel uit de p emeentekas. Het bied komt tot de slotsom dat't het best zou zijn, de salariëering samen, te deelen : 's Lai.ds kas de helft en de gameente de helft, en zulks door een vergelijking met de toestanden in Nederland. Daar te lande komt de jaarwedde van den burgemeester geheel ten laste der gemeente, ofschoon het bedrag door de Koningin wordt vastgesteld; de jaarwedden van de commissarissen der Koningin in de provinciën daarentegen worden geheel door het rjjk, niet door de provinciën voldaan. Deze regeling acht de Locomotief onbillijk, daar in Nederland „de burgemeester voor e6n goed deel ook ten dienste van het rjjk is, dat dan toch eigenlijk ook een deel van zjjn wedde behoort te bekostigen*, terwjji voorts de commissaris der Koningin in de provincie „voornamelijk ook provinciaal ambtenaar is" en dus de provincie behoort mede te betalen. Deze redeneering voert de Loc. dan tot de slotsom dat een tusschenweg moet worden gevolgd: 's Lands kas de helft, de gemeente de helft. De redeneering komt ons echter niet geheel zuiver voor. De Nederiandsche burgemeester is niet in dienst van het rjjk, al is aan hem de zorg voor zekere algemeene belangen, de handhaving van orde, rust en openbaie zedelijkheid opgedragen. En de commissaris der Koningin kan geen provincie?! ambtenaar genoemd worden; hij is juist als commissaris der Koningin derechtstreeksche vertegenwoordiger van het Kcninkljjk gezag.

Waartoe trouwens zulke vergeljjkingei, waar alleen de vraag ta beantwoorden valt, wat voor de Indische gemeenten het meest wenscheljjk is ? Wenscheljsk is, dat de burgemeester zich geheel één voelt met de gemeente en zijn bestaan er nauw mee veibonden is. Daarom is 't rationeel, dat de jaarwedde von den burgemeester geheel betaald wordt uit de gemeentekas. De burgemeester moet echter in zekeren zin ock zelfstandig en boven de gemeente staan — hjj is niet baar dienaar, doch haar hoofd, en zjjne verhouding tot haar mag niet een zoodanige zjjn, dat hjj haar ook maar in een enkel opzicht naar de oogen zou hebben te zi n ; daurom is het wenscheljjk, dat de burgemeester zijn benoeming ontleent aan het centrale feezag. Benoeming dus door den gouverneur-generaal, bezoldiging door de gemeente. H e de gemeente san hefc geld voor da sa?s riëering van den burgemeester moet komen ? Ja, dat is de oude qu.aestia der absoluut verkeerde financieele verhouding tusschen de gemeenten en 's Lands kas. Zoolang die verhouding niet op rationeelen grondslag is gewijzigd, dient 's Lands kas het vastgestelde „jaarljjksche bedrag" te verhoogen met het bedrag der jaarwedde van den burgemerster. Er is geen ar.dere we

Zij, die gemeend hebben, dat in deze tjjden van werkloosheid in Nederland de werving bjj de koloniale reserve in Nijmegen storm zou loepen, te meer, d.ar een bericht uit Holland kwam vertellen, dat de autoiiteiten aldaar zich bjjzonder inspanden om de werving te bevorderen, zjjn bedrogen uitgekomen, schrijft het Bat. Ntcbl. Wel komen af en toe kleine detachementjes uit, maar zjj zijn zeer klein, volstrekt niet grooter dan te voren en in geenen deele in staat om het stijgende tekort aan Europeanen te vullen. Daar ons nu bekend is, dat de koloniale re.'erve toch altjjd nog eenige honderden mantelt, is het ons niet recht duidalgk, waarom niet htt grootste deel van dat korps en bloc naar Indië wordt gezonden. Vroeger was dat korps, toen nog een onderdeel van het Nederiandsche leger vormende, uit utiliteitsoverwf gingen, aangewezen behulpzaam te zjju bg de dekking van de mobilisatie. Thans echter maakt sedert eenige jaren de k'.ioniale reserve deel uit van het Indische leyer in alle opzichten; behoort deze afdeeling dus hier thuis en is er geen enkele reden mee.-, om haar niet in baar geheel — de menschen desnoods geheel ou afgericht — naar Indië over te zend"l. Nu het uog mogelgk is! Behalve onze .„'.eieren, hier zoo broodnoodig, houdt men thans ook nog o_ze manschappen, om niet te spreken van het kader, waaraan hier evengroot gebrek heerscht, in Nederland vast. Zou daartegen niet eens krachtig kunnen worden geprotesteerd ?

De plannen der vereeniging tegen de ontucht ,Madjoe Kamoeljan" te Bandoeng, om voor de Inlandsche vrouw gelegenheid te geven een nuttig en loonend vak te baoefenen door het in het leven roepen van een cursus voor vroedvrouwenen een batikschool, hebben thans een vasteren vorm gekregen. Op de dezer dagen gehouden bestuurs-vergadering is besloten tot de vorming van een commissie, die do oprichting van een cursus of school voor L'ilaudsche vroedvrouwen zal hebben voor te bereiden, vei telt de P.B. Ook de „batikschool" is nu in studie, om op een volgende vergadering met een meer gedetailleerd voorstel voor den dag te kunnen komen. Bovenbedoelde commissie zal hebben te onderzoeken, in hoeverre te Bandoeng behoefte aan opleiding tot vroedvrouw bestaat, d. i. of er onder da Soendaneesche meisjes genoeg liefhebsters te vinden zjjn, uit wie de aanstaande leerling-vroedvrouwen zullen kunnen worden >j;erecrutee.'d — en voorts uit te maken, of de opleidingscursus door de vereeniging — eventueel met regeerings-subsidie — dan wel door de regeering zelf behoort te worden geopend. In het laatste geval zal door de vereeniging daartoe hot verzoek worden ingediend. Dat d" Tnlandsche bevolking, zelfs die op groote pliiaUen, tot dusverre verstoken is van deskundige verloskundige hulp, en in deze leemte dus vao gouvernementswege voorzien behoort te worden, staat vast. Dat bij de Soendaneesche meisjes, die de elementaire schoolsche kennis hebben opgedaan voor opleiding tot vroedvrouw, de noodige animo bestaat, blijkt wel uit het feit, dat verleden jaar een vjjftal Inlandsche meisjes naar Semarang zgn verlrokken, om den cursus van dr. Lim aldaar te volgen — immers, als Inlandsche vrouwen het ouderlyk huis verlaten om op zoon verre plaats te gaan leeren wijst dat wel op een behoefte. Uit een en ander valt dus af te leiden, dat een oj leidings-cursus of- schol v»or inlandsche vrouwen te Bard eng wèl reden van bestaan heeft. Doch ook een batikschool z*l te Bandoeng ,V?opf,!?r,__n2efte voorzien. De mooie prijzen, uie oaiiKs en ij-y. .j. i._.u6o»,- _.„_4^lu,__ maken en batik-soedagars hebben rijk gemaakt, als gevolg van de omstandigheid, dat de Soendanees op mooie pakeans verzot is, tarwjjl kam en hoofddoek niet in het land zelf gemaakt zijn —zijn voldoende redenen om de batikkurst te bevorderen. Tal van Soendaneesche vrouwen gaan in de leer bjj de Javaansche zusteren, die zich — gebruik makend van de gelegenheid — flink lateu betalen. Het zgn dus over het algemeen prjjai-vrouwen en eohtgenooten van bemidd-Ide S >endaneezen, die zich de weelde vao het batikken kunnen veroorloovcn. Komen dus de vroedvrouwen-en batikschool ;ot stand, dan hoopt M. K. daarmede beide categorieën der inlandsche vrouwen, t.w. alphabeten en analpbabeten, gelegenheid te kunnen geven zich voor goede vakken te bekwamen en tevens in haar streven voorbehoedend te kunnen werken Hier verdient nog terloops vermelding dat ten bate der vereenigingskas door M. K., in samenwerking met de inlandsche vrouwenvereniging „Pengasah Boedi" hier ter plaatse ern fancyfair zal worden gehouden met een kleine expositie van producten van inlandsche kunstnijverheid, welke verkocht zullen worden.

Zondag 9 uur gewone dienst.

Volgens door de A.VRO.S. telegrafisch ontvangen bericht uit Londen dd. 6 Mei '15 is de prjjsnoteering voor : Standaard Ciêpa 2 sh. 3 p. Smoked sheet 2 sh. 3V4 p.

Gisteienmiddag i. een Chiuer-sche arbeider er met een waarda vun f 35r| aaa goud van doorgegaan, toebehoorende -an ziju werkgever, een goudsmid in de T. pekhongstiaat- De recherche is er op uit om den dief op te sporen.

Hedenmorgen werd op da «'lersch passer ecu aanzienlijke hoeveellreid varkensvleesch aangehouden, die gisteren op het abattoir was afgekeurd en reeds met carbol overgoten om te worden begraven, maar ondertusschen werd gestolen. De zaak worde onderzocht.

Het Delifouds heeft helen weder f 20 000 aan het Nationaal Steuncomité, te Den Haag overgemaakt-, waardoor hat totaal overgemaakte bedrag stjjgt tot f 205.000.

De commissaris van politie heeft een ato-at;o-niemen brief ontvangen, waarin woidt medegedeeld, dat een Maleier een zieken inlander behandeld heeft met inlandsche kruiden en dat deze na het innemen van deze kruiden binnen een tjjdsverloop van twee uren overleed. Dezelfde kruidenmau is 5 jaren geleden voor een zelfde fait ter verantwoording geroepen ; toen stierf de behandelde eveneens. Het ondaizoek, dat geleid werd door dan loenmaligen controleur Roest, leverde echter geen voldoende bewijzen op, waarom de man werd vrijgesproken.

Het voorloopige onderzoek in het jringsle geval, door de recherche ingesteld, heeft aan hefc Hcht gebracht, dat de overledene een aanzienlijke hoeveelheid medicijnen in zgn huis had. Deze medicjjnen zjjn aan den eerstaanwezend officier van gezondheid opgezonden, terwjjl de recherche het onderzoek voortzet.

Dtzsr dagen deelden wjj aan de hand van berichten in de Hollandsche bladen mede, dat Dr. Kuenen benoemd was tot patholoog aan de afdeeling voor tropische hygiëne van het Koloniaal Instituut en tevens als docent in tropische geneeskunde aan de Amsterdamsche universiteit zou worden verbonden.

Naar men weet is Dr. Kuenen dezer dagen te Medan aangekomen. Naar wjj thans vernemen is dit uitsluitend om de door hem met zgn verlof achtergelaten loopende zaken te voltooien en het beheer van het Pathologie Laboratorium over te dragen. Tegen het volgend jaar dankt Dr. Kuen* weer naar Europa te vertrekken om zjjn nieu*1 functies te aanvaarden, doch niet dan na eer* ean studiereis te hebben gemaakt over Ja** Malakka en Siam, om materiaal te verzamel»" ten «inde dit in Europa te verwerken. Wjj hoorden Dr. Kuenens naam reeds no* men in verband mat de aanstaande periodiek Raadsverkiezingen ; het is duidelijk, dat D Kuenen onder de gageven omstandigheden ' bezetting van ean Raadszetel niet zal ambieer-?1^

Een Hollandsch soldaat in Britsche krijgsgevangenschap Naar aanleiding van het gisteren dooi medegedeelde relaas omtrent een Hollandse soldaat, die zich te Singapore 6 maanden la" in krjjgsgovangenschap heeft bevonden, oo> vingen wjj het hier volgend schr jj ven : Geachte Redactie. Al ben ik geen chauvinist, het verhs» „Een Hollandsch soldaat in Britsche krijg*) gevangenschap", voorkomende in Uw der* blad van gisteren, heeft voldoende mij ac aan' dacht om U eenig ruimte te verzoeken voo eane andere zienswijze, als door U uitgespr? ken in de laatste alinea van Uwe eraan vast' geknoopte beschouwing. Aangenomen dat het uit ean buitenlands^1 blad overgenomen relaas juist is — zekert reserve verdient aanbeveling, aangezien het ■* van eene origine, welke uit felgebetenhaidsover wogingen illustratie waarschjjnljjk maakt -\ wil het mij voorkomen dat Uw verwjjt a»0 het adres van het Ned. Ind. legerbestuur, °' liever aan dat van de Nederlanders en blo^ onverdiend is. Immers gaat het toch moeilflM aan anderen verantwoordeljjk te willen steil*'! 9 voor de „handigheden" van één of meer va»' de equipage van het schip, waarop da solda** W. zich bevond. U ze^t zeer euphemistisc11 dit de eerste officier „schromelijk buiten zfl" boekje ging" een wjjze vau beoordeeling, wel" van groote lankmoedigheid getuigt, doch te" anderen de vraag wettigt, of de botracb|J clementie ten aanzien van den schuldige w* op hare plaats is. Want —en dit is het kaf" dinale punt in deza kwestie — het antwoof» aan den fuselier „dat deze de gevolgen vaf ziju weigering zou moeten diagen* legt m.b-,1' getuigenis af van zulke zeldzame pedanten1 öf van namelooze domheid (eigenschappB" welke een' aanstaand gezagvoerder bjj eeo' groote stoomvaartmaatschappij niet aanston* sieren), dat deza Nederlander de eenigB maar dan ook absoluut de eenige aanleidiol is geweest tot de „inconsequente" houding de Engelsche autoriteiten te Singapore. Had* hij namelijk niet bekandgesteld op de scheep* papieren dat de soldaat Duitscher (onjuist zoolang de man de Ned. Ind. unl form droeg), dan zou het voorgevallene nie hebben kunnen plaatsgehad. Ook den Engalschen treft dus n. m. m. te" dezan geen blaam. Hopande dat U met deza opvatting accoor^j kunt gaan, met dank voor de opname X. Zeer zeker kunnen wg met dit schrijve" aceoord gaan. O>k wjj immeis hebben schuld van hat voorgavallena aan dan eerste" officier (of kapitein ?) van de Oranje gegeve"' die—laat ons mrar zeggen—den Hollandsche-'1 fuselier van Duitsche afkomst aan de Eng'I schen te Sinfs^apore uitleverde, om moeiele'" helen mat zijn schip te ontgaan. Wij zoude' er thans nog aan toe kunnen voegen, dat kapitein—als hjj zóó over da zaak dacht Priok had moeten weigeren, dezen sold^1 aan boord te nemen of althans het Lager bestuur had moate >. waarschu ven. In zoover^ beslaat er niet het minste va-schil van mee" ning tusschen inzender en ons. Wat de Bi '' sche autoriteit te Singapore betreft, deze w*' is haar rech', den Duitscher—toen de kapi' eenmaal had toegestaan dat hjj van boor» werd gehaald—met de andere Duitsche gel'11' terneerden te Singapore over één kam te sche' ren, juist omdat de fuselier zijn identiteit ni« kon bewjjzan, daar men hom zjjue papiere? niet had teruggegeven! Alleen hebben #fl' wat de Engelschen betreft, gezegd, dat 't niet bepaald „streelend aandeed", dat de Bri'V sche autoriteit deu man al den tgd in z Hollandsche uniform deed rondloopen en 't ons ook niet in den haak voorkwam, de censor brieven, geadresseerd aan de" Nelerland3chen consul, onderschepte. V|! 't algemeen wat al te laksch in dezen oorlotf' 't geen onzen lezers bekend is uit ons v< wijt, dat Nederland de neutraliteit en onaall' tastbaarheid van zjjne handelsschepen op ï09 niet krachtdadig verdedigt, doch het la* blijven bjj schnfteljjke protesten en acadercM sche vertoogen. En dit is, raar onze meeniö- k de 00-zaak van den voor ons minder eervol''■i len toestand, dat de oorlogvoerenden zoo maar < mat ons doen wat zij willen. Dat gaat all^ I onder het wisselen van minzame diplomatiek" brieven. Maar oudertusschen!

Iv de Vossische Zeitung houdt de Berljj"' sche hoogleeraar Jastrow historische beschouwingen, om zgn landgenooten duideljjk }e maken, wat de Italianen in den laatsten .r zoo zeer in beweging heeft gebracht, fir ** geen land, zoo zegt hg, dat zoo zeer do°( Duitschers wordt bezocht en toch wet00 slechts uiterst weinigen ïn Duitschland iets van de denkbeelden, die de Italianen hebben ten opzichte van de positie van hun land in de wereld. Sedert tweeduizend jaar beschouwt de Italiaan de wereldgeschiedenis anders dan andere volkeren. Niet dat hjj geen rekening met haar houdt en het moderne Rome eenvoudig tot erfgenaam wil maken van het oude Rome, mear omdat al die eeuwen voor hem worden beschouwd van het standpunt van Italiaansche aspiraties en ontwikkeling.

De laatste uit de reeks der opeenvolgende Caesaren, die het onverdeelde Romeinsche wereldrijk beheerschte, was Con.tantjjn. Doordat deze het Grieksche Byzantium tot zjjn residentie verkoos en het naar zich zelf Constantinopel noemde, heeft hjj, naast het Westelijke Rome een O» steljjk Rome verheven. Na de verdeeling van het rjjk is de gedachte, dat baida helften een geheel vormen, nooit gestorven.

ledere latei e keizer, die een tjjd lang Oost en West vereenigde, kwam den Italianen als een Romeirisch heerschar voor, die tevens over Oost-Rome regeerde. Het Romeinsche recht, zooals het later de wereld heeft veroveid, heett zijn oorsprong in het wetboek van een dezer keizers, Justinianus. Het is ook een dwaling te gelooven, dat in de middeleeuwen het Duitsche Romeinsche keizerschap door de Italianen slechts als vreemde heerschappij is 6voeld. Zij zagen daarin integendeel (tn ui i;-wen vorm van de Romeinsche wc; ei schappij.

De S_ksische en de Hohenstauffsche keizers, die aanspraak maakten op Byzantium of andere deelen van het Oostelijk rijk, deden dit, zich aanr-'uiterd bij de denkbeelden van huo Italiaansche onderdaken. De Italianen beschouwen de deelneming aan de kiuistochlen als ecu schakel in den keten van pogingen om stukken van het Oostelijk rijk weer met het Westen te veibinden. Eerst die deelen, de in handen van de ocgeloovigen waren. Als men echter de hoofdstad kon aantasten, dan was dit een veel meer rechlstreeksche weg tot het doel. Dat de doge Dandolo de in Venetië verzamelde kruisvaarders iv plaats van naar Egypte naar Konstantinopel zond wordt ons in ons geschiedenisonderwijs voorgesteld als een volkomen afwijking van de bedoeling der kruistochten. Voor de geschiedenisopvatting der Italianen is dit echtsr een volkomen logische ontwikkeling. Van 1204 tot 1261 heeft inderdaad in Byzantium een Latijnsch keizerschap bestaan. Toen dit ten val gebracht en het Grieksche keizerschap weer hersteld werd, was dit slechts een daad van de op Venetië naijverige Genueezen, die zich daarvoor met belangrijke handels-privileges in het Oostelijk rijk lieten beloonen. Sedert het begin van de aanvallen der Turken is vaak als voorwaarde voor hulp uit het Westen gesteld de erkenning van de eenheid der kerk met het hoofd in Rome.

— — —_-— .v „. Gedurende het concilie van Florence heeft de_e eenheid inderdaad een oogenblik bestaan, toen de patriarch van Konstantinopel iv 1439 in den dom te Florence een Grieksche mis las. Toen alles vergeefs was en de Turken Konstantinopel veroverd hadden, hebben nog langen tijd de overblijfselen van de heerschappij der Latjjr.en in het Oosten bestaan. Venetië heeft als erfgename van Catharina Cornamaro Cyprus tot 1571 en Kreta zelfs tot 1669 behouden. Zelfs in de tijden, waarin I'alië bijna geheel onder vreemde heerschappij verdeeld was, heeft de Italiaansche handelswereld de overleveringen in het Oosten voortgezet en het nieuwe nationale koninkrjjk Italië is voor de steunpilaren daarvan een voodoopige vorm voor de vernieuwing van de oude gemeenschap tusschen Oost en West, zg het alleen, zg het in bondgenootschap met anderen. De Adriatische Zee is voor de Italianen „il mare nostro." En zelfs wij noemen de eilanden en plaatsen aan den westrand van het Balkaneiland met Italiaansche namen. Het koninkrijk der zwaï te bergen noemen \r_ Montenegro. En uit dit land heeft tegen woordig Italië zijn koningin Tot actueele politieko beschouwingen overgaande, zegt de schrijver dan nog: Als de oogen van Italië thans op het Oosten gericht zgn, en het ploseling niet meer om eenige stukken gaat, maar om de hoofdstad van het Turksche rjjk zelf, en als nu zelfs het denkbeeld opduikt, dat de verbonden vloten Konstantinopel slechts willen nemen om het onder een internationalen raad van beheer te stellen, dan bpgrgpt meu de opgewondenheid van het Italiaansche volk, dat zich afvraagt, waarom Italië het op een deigelgke internationale regeling wil laten aankomen zonder er zelf aan deel te nemen. Deze reden bestaat echter. En wel iv compensatie. Hoe gauwer deze bepaald en openbaar gemaakt wordt, des te eerder en duurzamer de zal ook kalmte van de Italiaansche regeering door het volk begrepen worden. „Neues Va te rland". Sinds eenige weken bestaat in Duitschland een niauwe bond: „Neues Vaterland" geheeten. Deze bond geeft een weketgksch orgaan uit, dut dezellfde strekking heeft als de in Nederland door den Ned. Anii-Oorlog Raad uitgegeven „Nouvelles de Rollande." Het blad geeft nl. een verzameling, van uit verschillende dagbladen en tijdschriften overgenomen bijzondere uitingen van bekende personen over den oorlog en den toekomstigen vrede, voor zoover die uitingen zich keeren tegen een veroveringspolitiek. Voorts geeft de bond ook eenige oorspronkelijke bijdragen, welke tegen die politiek gericht zgn. In een der laatste nummers wordt de aandacht gevestigd op de verklaring door de Duitsche Regeering door middel van de tNordd. Allg. Zeitung!' te kennen gegeven, dat de Regeering vasthoudt aan het in het begin van Augustus verkondigde beginsel ten aanzien van het oorlogsdoel: „geen verovering, maar verdediging der nationale onafhankelijkheid." De bond „Neues Vaterland" herinnert nu in het hoofdartikel er aan, dat de Duitsche regeering dus zedelijk verplicht is geen veroveringspolitiek te voeren. Het orgaan richt zich vervolgeus tegen verschillende bladen, die meestal verkondigen, dat een wijze staatskunst niet te zeer met de wenschen van het volk rekening moet houden, doch die nu plotseling trietitan het volk te laten medespreken, om zoodoende tegen den wil der regeering nog tot een veroveringspolitiek te geraken. Voorts betoogt de bond „Neues Vaterland", dat, al gevoelt men dankbaarheid en vereering voor de weermacht van het land, men nooit vergeten mag dat het volk er niet is voor de gewapende macht, maar de gewapende macht een werktuig van den volkswil is. Om te kunnen beoordeelen wanneer het juiste oogeublik aangebroken zal zjjn tot het overgaan van oorlog vaar vrede, is groote bekendheid met Europeesche toestanden noodig, waarvan de militair niet aitjjd op do hoogte kan zijn, zoodat zelfs in den oorlog de vraag van ootlog eu vrede tot de bevoegdheid van dea verantwoordelijken minister behoort en niet door de technische leiding van het leger beslist kan worden. Iv een vorig nummer schrijft het orsraan over Rassen- en Volkerenhaat: „dat het eigenlek een kunstig maaksel, werk van de pars en opstokerij is. Het samengaan in dezen oorlog van de meest verschillende volkeren en rassen, is wel het beste bewjjs dat noch nationaliteit, noch ras iv den modernen oorlog in aanmerking genomen wordt, maar dat „het eigen belang", dat vooral op economisch gebied ligt, in de eerste plaats het handelen bepaalt. Daarom moet reeds nu in alle landen getracht worden dit vooroordeel van den lassen haat weg te ruimen en moet ziju nietigheid en onwaarheid gebrandmerkt worden. Natuurlijk is het, dat waar zelfs in éénzelfde land verschillende tegenstrijdige belanden met elkander te kampen hebben, in verschillende landen dergeljjke tegenstrijdige belangen ook bestaan. Nagver is er aitjjd gefeest en dat is goed, want anders zou er geen vooruitgang zjjn, maar moet nagver aitjjd tot verdelging leiden? De energiebesparing, die onstaan zou wanneer uit het tegenwoordige tegenover elkander staan een naast elkander staan zou voortspruiten, zou een ruim verschiet openen voor het economisch leven, doch dan moeten rasen volkerenhaat geheel uitgeroeid worden. De Bond „Neues Vaterland" heeft instemming betuigd met den „Ned. Anti-Oorlog Raad" eu staat, e renais de „Union of Democratie Control" in Engeland, met de Ned. organisatie in geregelde verbinding. De bewapening der Dardan e 1 le n-f o rten. Het is thans wel gebleken, dat de taak, waarvoor da vloot der geallieerden bjj de Dardanellen zich gesteld ziet, nl. de forceering van de zeestraat, geen gemakkelijke is, zegt, de Telegraaf van 20 Maart. De operaties der geallieerden waren thans gericht tegen het nauwste gedeelte van de Dardanellen, waar wel de sterkste verdedigingswerken der Turken gelegen zgn. De bewapening van de daar gelegen forten, batterijen en werken, ten ge tale van 24, zjju niet te onderschatten, want naast veel oude stukken, bevinden er zich kanonnen van groote draagkracht. Dit bljjkt wel uit hetgeen de 'lemps over de bewapening dier versterkingen weet mede te deelen en waaraan wjj het volgende ontleenen: Het fort Hamidieh 1 — Tabia heeft twee kanonnen van 35.6 en 7 van 24 c.M.; Hamidieh 111 heeft 2 van 35.6, een van 24, een van 21 en 4 van 15 c.M. Het fort J. heeft 2 van 28, 4 van 24 en 5 van 8.8. L. heeft 2 van 35.6; T. heeft 1 kanon van 28, 1 van 26, 11 van 24, 3 van 21 en 3 van 15. Op Kaap Helle staan 2 van 23.4, te Sedulbahr 6 van 26, Orkanieh 2 van 23.4, Koem Kaleh 4 van 26 en 2 van 15 c.M. Uit deze cjjfers bljjkt, dat het nauwe gedeelte der zeestraat veel beter bewapend is dan de eigenljjke ingang der Dardanellen die in zeer korten tjjd is geforceerd. Naar het kaliber te oordcelen, zgn de kanonnen van da tweede fortenreeks van Krupp afkomstig. Het doordringingsvermogen van hun projectielen meet zeer groot zgn. Zjj zouden op 8000 meter afstand een dikte aan hard staal van Krupp doordringen van 48.4 c.M. met kanonnen van 40 c.M.; van 53 c.M. met kanonnen van 45 c.M.; van 56-4 c.M. bjj geschut van 50 c.M. Een projectiel van een 40 c.M. kanon bij niet-verhard staal zou op 10,000 meter afstand 53.3 c.M. en op 12.000 meter 43.1 c. M. doorboren. De kanonnen van 40 c.M. dragen 22 K.M. 682 M.; die van 45 c.M. dragen 26 K.M. 294 M. en die van 30 c.M 28 K.M. 547 M. Het gewicht van een 35.6 c.M. projectiel bedraagt 620 KG. Hoewel deze enorme kanonnen (het gewicht van een 40 c.M. kanon bedraagt 6",0|l 0 KG) een geweldige draagkracht en uitwerking hebben, is hun leven zeer kort. Hoe grooter het kaliker is, hoe korter de duur. Volgens het Naval Annual van 1912 hield de groote vergankelijkheid van de kanonnen — het Annual doelde toen meer in het bjjzonder op de 35.6 c.M. — de aandacht van de belanghebbende kringen in Duitschland toen erg bezig. Het kanon van 30.5 c.M. heeft 30 pCt. minder weerstandsvermogen dan het kanon van 28 en deze vermindering neemt nog toe, naarmate het kaliber grooter wordt „Hoewel de feiten ontbreken", _ei het Naval Annual, „schijnt men te kunnen aannemen, dat het leven van het Duitsche 35.6 c.M. kanon op is na 80 a 90 schoten." Hier volgt ton slotte het gewicht van de projectielen van elk der bovengenoemde Dardanellen-forten : 35.6 c.M. 620 KG. 23.4 c.M. 172 KG. 28 „ 800 „ 21 , 125 „ 26 „ 205 „ 15.2 „ 45 „ 24 „ 19Ü „ 15 „ 45 „ Deysenro th. Een passagier van de lambora, die den Hen Maart van hier vertrok, schrjjft aan het Bat. Nieuwsbl:

Den 28en Maart 's avonds om 11 uur kwam de 'lambora vóór Suez. Binnen het etmaal was het vinnig koud geworden, al de witte pakeaus waren vervangen door de Europeesche kleeding, eu druk weid over het dek gestapt in jassen en capes; kragen hoog opgetrokken ; geen koude spliijes meer, maar warme grocjes met eon schijfje. Het Eugeischa wachtschip had geseind om te strppen en spordig hadden we ean groote launch met mariniers langs boord. Vlug waren een paar zeeofficieien raar boven op de brug, en volledig bewapende matrozen met het geweer bjj de voet bezetten de uitgangen. Het eerste stukje naliteit van den oorlog, waarover we in Indië maanden lang hadden gepraat, kregen we nu te zien. Het onderzoek van scheepspapieren en van de passagiers duurde vrjj lang, en eindigde daarmede, dat de gepensiouneerde sergeant Deysenroth, bekend uit de affaire op Timor, met zgn zoontje van het schip werd gehaala om te Suez te worden giïnterneerd. Een paar jongens droegen zjjn koffers van boord; daarna ging hjj de trap af; de Militaire Willemsorde op de borst en begeleid door een midshipman ; een flinke Engelsche matroos droeg voorzichtig het kiud, koiiwelgk in ecu kleine cape met opgezet kapje. Allright! weg stoomde de launch ; Deysenroth groette met zgn hoed en kameraden riepen hem van het voorschip een afscheid toe. Er was stilte ouder de passagiers ; kort te voren nog zoo levendig en opgewekt.

Men schrjjft uit Magelang f.&u de Nic Midden Java :

Onlangs werd het kind van onderlui. -„ant Juiu<=, te Magelang, des nachts zoo ongesteld, dat de beangst gde vader zic'.i begaf naar den efficier van gezondheid Frederik?, en dezen vetzucht raar zijn kind ta komen zien.

De dokter weigerde en deeide mede, den volgenden dag te zullen komen. Evenwel overleed het kind den volgenden morgen, zoodat dok!er Frederiks het dan ook niet meer levend heeft gezien.

De onderluitenant Julius heeft zich over een en ander bfklaagd, hetgeen lengevolge ha^, dat een onderzoek werd ingesteld. We weten, zegt de redactie, uit den aard dtr zaak niet, of de dokter wettige redenen had, om zijn hulp te weideren. Dit zal uit het onderzoek wel bljjkp-n.

„Het Nieuws van den Dag voor N. 1." dselt mede, dat een Chineesch kaartjesverkooper op het sta *iou Kemajoran te Batavia betrapt is op knoeierij met gebruikte treinkaartjes. De Chinees zond een aantal kaartjes Djocja-Kemajoran, Soerabaia-Kemajoran, Solo-Kemajoran in een sigare.kistje als bestelgoed nsar een landgenoot in Koetoardjo.

De bedoeling was, dat de vriend te Koetoardjo met de kaartjes naar den stationschef zou gaan om hem te vertellen, dat hjj juist met dien-en-dien trein uit de richting Djocja was gekomen en nu niet verder de reis wenschte te vervolgen. Althans voorloopig niet.

De chef moest dan restitutie geven over het, althans schijnbaar, niet afgelegde traject Koetoardjo-Kemajorun. De Inlandsche stationsbeambte, die het za&kje ontdekte, kreeg een maand salaris extra en werd voorzichtigheidshalve naar Buitenzorg overgeplaatst, terwijl de kaartjesverkooper ontslag kreeg en thans onder politietoezicht staat.

Het Soer. Hbl. neemt uit het verslag over: Door de schepen der K. P. M. werden bezocht 290 verschillende plaatsen, in den Archipel en Australië, alsmede Portugeesch Ti mor, Penang en Singapore. In exploitatie waren: Java-Australië ljjn, Batavia- Wijnkoopsbaai-lijn ; Ogan ljjn, in Palembang; Negara ljjn, op Bornéo; Koetei-ljjr, eveneens op Bomeo. De vloot telt 61 passagiers- en 21 vrachtschepen, 2 motorlichters en 3 hekwielstoomers, alsmede 1 sleep- en bergingsvaartuig (de Dordt). Van de 61 passagiersbooten zgn er eenige, welke een voor vaartuigen eerbiedwaardigen leeftijd hebben. In aanbouw zjjn de 4 passagiersschepen Barentsz, Roggeveen, Meijer, en Siberg (de twee laatsten motorscbepen) alsmede de 3 vrachtschepen Ombilin, Bengkalis en Boelongan (de twee laatsten motorschepen). Te Palembang is een hekwielstoomer voor do vaart op de Moesi naar Sekajoe, Lakiton en Moeara K'ingi en terug in aansluiting op de ljjn Batavia — Muntok — Pelemba2g en terug. Nog verdienen vermelding de niet contraclueele diensten Singapore — Peltmbang, Singapore — Djambi en Singapora — Rengat en de mondingen der Indragiri- en Retchiivieren en terug. Verder de niet-contractueele diensten op de Barito- en Negararivieren met den hekwielstoomer Negara van Bandjarmasin naar Marabahan, Negara, Boentok. Moeara Teweh, Poeroek Tjahoe en terug, alsmede op de Koetei-rivier met deu stoomer Mahakam vao Samarinde naar Tenggaroeng, Saboeke, Mceara Kanian, Moeara Moeutei, Moeara Pahoe, Melak, Moejoep en Long Iram. Van deze laatste kampong kan men het ballingsoord Long Nawang van den officier van gezondheid dr. P. H. van den Hoog bereiken.

Het plaatsje Tifoe bjj Amboina wordt niet aangedaan, indien de gezagvoerder zulks om nautische redenen niet raadzaam acht. Op de Moesi- en Lematangrivieren in Palembang is het passagierstariof stroomopwaarts in de richting naar Moearaklingi hooger dan van stroomafwaarts. De dienst Batavia-Wjjnkoopsbaai — zandt aai Genteng — Tjilaoet Eureun — Tjilatjap is een geschikte gelegenheid vcor den aanvoer van gouvernementszout aan de Preanger zuidkust daar het Preanger transport wegens den slechten weg van Tjikadjang af bezuiden Garoet bezwaarljjk het zout daarheen kou doen transporteeren. De transportoi darneming „Bpai Oedjong Genteng" (agent Kuchlin te Tjibadak) vertegenwoordigt de K. P. M. te Genteng, terwijl de heer J. Steffelaar Czn. te Tjibadak hetszelfde doet aan de Wjjnkoops- en Z*ndbaai. Te Sinabang eiland Simaloor (Atjeh) en te Benoa (Bili) zjjn resp. de Java Bosch Ex;>l. Mij. en de N. V. Afscheep- en Commissiezaak „Zuid-Bali" agenten. Op verscheidene plailsan richtte de K. P. M. eigen kantoren op in de plaats van de scheepsagentuur.

Men seint ons uit Batavia: Het Bat. Nieuwsbl. meldt, dat is afgekondigd een ordonnantie ter verdere beparking van het opiumgebruik in de residentie Sumatra's Oostkust.

Men seint or.s uit Batavia

Het Padangsch Handelsblad meldt, dat bji •■ankomst van de Malang, aan boord waarvan onlangs verzet tegen de politie plaats vond, nog een matroos is gearrestes^rd. Vijf der opvarenden zjjn thans door de justitie gehoord.

IÏ6t schip is hedenmorgen naar Amerika vertrokken. Ean der matrozen, die bij de arrestatie werd gewond, is aan de beterhand.

Onlangs brachten wjj een klacht over aangaande den slechten staat, waarin zich de weg bevindt die de Kerkstraat langs de spoorbaan der D. S. M. verbindt met de Smidsstraat. Leze weg is particulier terrein van de D. S. M. en wij meenden dus het onvoldoende onderhoud op hare rekening te moeten stellen. Man heeft ons daarop een mededeeling gedaan, waaruit bleek dat wjj 't mis hadden, doch zjj ging ons op den bewusten dag door 't hoofd en kwam daardoor niet in de courant. De bii»yi.__a -IwvUt, »l_vft ._._ („„o (0 knm_ op het feit. Bedoelde weg is namelijk wel particulier terrein der D. S. M., doch het onderhoud van dien weg is sedert lang overgedragen op de gemeente, terwjjl de ü. .M. jaarljjks een vaste som aan de gemeente betaalt voor dat onderhoud. De weg moet dus van gemeentewege begaanbaar worden gehouden, en de klacht moeit alzoo niet de D. S. M. treffen, doch den dienst der gemeentewerken, z_lks te meer, daar de gemeente voor het onderhoud bataald wordt door de D. S. M.!

Gisteren veroordeelde te Landraad hierterplaatse den contractkoelie Atma, van de ondernernin Dolok Oeloe, tot 1 jaar en 6 maanden dwangarbeid buiten den ketting wegens diefstal van goederer, toebehoorende aan den boy van den administrateur van bovengenoemde kebon, in September 1914 gepleegd. Voor den Landraad _,>nd verder terecht de Klingaleesche vrouw Siidah. Haar werd ten lasta gelegd dat zij in do maand Juli of Augustus 1914 haar lacdgenoote Mahalatjoemi bestolen had van gouden en zilveren voorwerpen, kains etc. ter waarde van f 270, en haar een obatje had te drinken gegeven waarvan zjj ziek was geworden. Beklaagde werd wegens geWek pan bewijs van rechtsvervolging ontslagen. Mr. de Heer trad op als haar verdediger.

Het «... Elout vertrekt dd. 9 Mei om 7 uur v.m. naar Sabang. Laattte treingelegeuheid van Medan su. 30 m. v.m. Postsluitingen: op 8 Mei su. 15 m. n.m. en op 9 Mei 4 u. 45 m. voorm. Pc Ophir vertrok 7 Mei van Suez, richting Indië-

Dezer dagen maakten wjj melding van het voornemen der Sarikat Goeroe XII tot de oprichting van ecu ambachtsschool. Dit streven valt slechts te apprecieeren. Wjj meenen echter, dat de Sarikat Goeroe XII zich hier op een terrein begeeft, waarop zjj niet thuis is, niet thuis Kan zjjn, om de eenvoudige reden, dat zij, al zijn hare leden onder wij zars, van den aard van ambachtsonderwjjs niet op de hoogte is en niet weet, op welke wjjze ambachtsonderwjjs behoort te worden ingericht. De vereeniging nu kan wel een gebouw neerzetten, gereedschappen verschaffen en een of meer inlandsche onderwjjzers aanstellen, — maar daarom is dit nog geen goede ambachtsschool. En dit is juist wat Medan noodig heeft. Hot streven van de Sarikat Goeroe XII heeft o.i. dan ook alleen iv zooverre waarde, dat het de Regeering wjjst op da noodzakelijkheid van en den drang die hiertersteda bestaat naar ambachtsonderwjjs. Nu bestaan er bij het bestuur wel plannen om een ambachtsschool te stichten, — naar wjj meenen wil men daarvoor een terrein te Poeloe Brayan bestemmen, — maathot is de vraag ot ook deze plannen zich wel in de goede richting bewegen. Hat is nl. de bedoeling om deze ambachtsschool te schoeien op dezelfde leest als de school die te Dcli Toewa is gesticht en die elders gesticht staan te worden.

Deze scholen nu vormen een onderdeel van een stelsel, dat bedoelt da bevolking op te voeden tot zekere antonomie en bjj haar zelf belangstelling te wekken voor hare gemeenschappelijke belangen. In dit stelsel zit eau gezond beginsel, zjj het ook dat de regeering bij de uitvoering er van van den nood een deugd heett gemaakt in verband met de enorme kosten die aan algemeen regeeringsonderwjjs vastzitten en de schaarschte aan onderwijskrachten. Al zal er aan dit onderwijs wel wat, en zelfs veel, ontbreken, het is in ieder geval een middel om de bevolking in massa in ontwikkeling eu beschaving vooruit te brengen.

Maar bij het ambacbtsonderwjjs dient men o.i. van ean ander beginsel uit te gaan dan autonomie der bevolking; de bevolkingsautonomie heeft daarmede niets uit ta staan. Het zou niets anders beteekanen dan werken op een koopje. Als het werkeljjk in de bedeeling ligt te Poeloe Brayau een arnbach'sschool te vestigen op de manier, zooals hierboven aangeduid, dan moeten wij daartegen waarschuwen, al waardeeren wij de goeda bedoeling, dia aan het streveu ten grondslag ligt. Als meu een ambach sschool wil, dan dient er op aangestuurd: 10. dat zg royaal wordt opgezet, goed giëjuipeerd en van deskundig onderwijzend personeel voorzien; 2° dat zjj daar komt waar zij behoort, nl. te Medan, iv het centrum van de bevolking en op do plaats waar zich de industrie en nijverheid bewegen en uitbreiden. En dan dient het initiatief daartoe niet uit te gaan vaa de Sarikat Goeroe XII, die genoeg te doen heeft met haar scholen en haar pogingen om een meisjesschool te stichten ; maar daarvoor behoort de regeesiug te worden aangesproken.

Medau heeft grool e behoefte aan ambachtsonderwjjs. Als men ean wandeling maakt door de stad, valt het op, hoe huis aan huis Chineezen het bedrijf uitoefenen van timmerman, wagenmaker, zadelmaker etc, Una k*_ »_r Vn_ oto^oolo d__ Chineezen zgn, dio metselen en schilderen, terwijl vele Inlanders, die voor hetzelfde werk, bij voldoende vakkennis, eveneens geschikt zouden zjjn, nu met een warong rond loopen. Het ligt op den weg der regeering om de Inlanders ook hier sterker te maken in den strijd om het bestaan tegen den Chinees, dia totnutoe zoogoed al het monopolie bezit van het ambacht. * Ah een nieuw bewjjs, dat hierterplaatse onder de Inlanders een krachtige drang naar ambachtsonderwjjs bestaat, kan dienen de mededeeling, dia wy in de Andalas van gisterenavond vindon, dat iv het bestuur van de Sarikat Islam een punt van bespreking uitmaakt : de oprichting van een ambachtsschool, waar onderwjjs wordt gegeven in het mandenmaken, vlechten, timmeren, smeden e. d. Het bestuur hoeft zich reeds gewend tot een technisch bureau hierterplaats9 en toezegging tot medewerking verkregen. Het onderwjjs in da praktijk is natuurljjk veel waard, maar het zal uit dan aard der zafk niet anders dan zeer beparkt kunnen zün- Wjj vinden in dit feit opnieuw aanleiding om de regeering te wijzen op de noodzakelijkheid van de oprichting van een ambachtsschool.