Java-bode : nieuws, handels- en advertentieblad voor Nederlandsch-Indie

Uit Home wordt geschreven, dat het bekende werk vin mrs. Beecher Stowe, "de Rut van Oom Torn., op '•en Index geplaatst is.

Ber>ton van de Zwarte zee. dd. 3 Sept., melden, 'lat ie" 1 .mail de eerste steen gelegd is van eene niet geünieerde Grieksche kerk, gewijd aan St. Gcorges. De «ener van Rusland heeft hare nprigling goedgekeurd, ■•oliënde de kosten vallen op de Russische officieren van 'iet bezetting-leger.

Tijdingen uit Egypte melden, dat de Nyl tot eene aanzienlijke hoogte gestegen is en dat de oogst overvloedig belooft te zijn. Men is druk bezig met troepen te werden, zoodat de armee welligt tot eene verdubbelde sterkte gebragt zal wezen. Men beeft de troepen uit Syrië lenig ontboden. Abbas-Pacha zal niet, zooals hij voornemens *as, naar dc kusten van de roode zee vertrekken, maar -e Dar-el-Sa.da blijven, in de woestijn van Suez. Zijne gezondheid beeft veel geleden. Egypte is rustig. — Men verneemt uit Alexandrie van den 10 Sept. dn de status quo vau de Ooslersche kwestie alle geraoederen aldaar bezig hield, zoodat. men bijna aan niets Jacht. Hel geheele personeel van vreemde consuls bevond tfeh ie" Alexandrie, met uitzondering van den consulgeneraal vau Frankrijk, die reeds den 19 Augustus met eene Oostenrijksche pakketboot naar Konstantinopel vertrokken was, werwaarts hij een verlof had bekomen. Deu 'i September was het Oostenrijksche fregat Becona itl ile haven van Egyples hoofdstad gekomen, doch reeds den 3 daaraanvolgende naar Syrië vertrokken. Bij deze gelegenheid beeft men opgemerkt, dat niemand der man'Chappen van dit fregat verlof beeft bekomen, om aan »al te gaan, tenzij goed gewapend. Deze ongewone «taalregel schreef men toe aan bel. voorval met den bekende:!' Martin Costa te Smyrna, want ook te Alexandrie bevindt zich een groot aantal uitgewekenen van alle natiën.

Volgens te Weenen ontvangene brieven von de stad 1 --paba'n den 11 Julij door eene aardbeving vernield zijn. ' Die tijding ver-eischt echter bevestiging. (Welligt wordt ' hier de Perzische stad genomen v 'de Grieksche stad Thêbe, die, zo,,als men weet, door eene aardbeving is I Verwoest.) (— De tusschen het hof van Petersburgen de Perzische "•egering ontstane spanning beeft, blijkens een schrijven uit die'.-lad, geheel opgehouden. De shach bad een buitenge wonen gezant naar St. Petersburg afgevaardigd <*n Heze heeft van keizer Nicolaas de ridderorde van den "- Stanislaus le. klasse, met een zeer vieijenden brief ontvangen.

Uit Cuba verneemt men, dat de kwestie van den «Isvenhandel nog steeds tot ernstige klagten van de vertegenwoordigers van Engeland op het eiland, aanleiding geelt. Deze" verfoeijelijke handel breidt, zich aldaar al nieer en meer uil. Het zou, wel is waar, moeijelijk vallen, om dc deelneming van dc hooge autoriteiten op ■iet eiland aan de voordcelen van dien handel,gedreven door ondergeschikte ambtenaren, te bewijzen, maar zeker is het, dat zij, die zich daarmede bezig houden, niet gestraft worden.

Met de stoomboot Orinoco is het berigt ontvangen, dat de revolutie in Venezuela haar einde heeft bereikt. "e insurgenten hebben La Guayra verlaten eneene voltomen nederlaag geleden. Men zeide dat dc president, (Ie generaal Monages, gedurende tien jaren aan het bewind zou blijven,'niet uitgestrekte regten, ten einde de rist in het land te herstellen. — Uit de republiek Ecuador verneemt men, dat de president ürbina zich gereed maakte om zich naar Peru 'e begeven. Tot voorwendsel dezer reis voert hij den ••echten slaat zijner gezondheid aan; doch algemeen erkent men, dat. dit. vertrek niet anders is dan eene vlugt. ■'e president toch weet maar al te wel, dat door den generaal Robles eene revolutie op groote schaal voorbereid is die op het punt staat van uit te harsten. Daar 'dj ha.ir ."-een genoeg/amen wederstand kan bieden, gaal, ■>ij liever' in veiligheid het land verlaten. /{./..es wil Ürbina van de regering vervallen verklaren, en zelfde teugels des bewinds iv banden nemen, Berigten uit Guatimala van 6 Augustus bevestigen, n»t de oorlog tusschen deze republiek en Honduras, na'W de krijgsbenden van beide staten herhaalde malen "'et elkander slaags waren geweest, geëindigd is. De stad Los Llanos, werwaarts de soldaten van Honduras gevlugt waren, was reeds bevorens door hunne tegenstanders geplunderd geworden.

Aan de Redactie van den Java-Bode. We.lKdel Heeren ! Het is en blijft steeds een gcwiglig vraagpunt in onze 'nrlisclie Maatschappij of er noodzakelijkheid bestaat om "Te kinderen tot verkrijging van opvoeding naar Ne"■erlund te zenden. Vele,, willen beweren, dat liet Indisch kind in den [•Uiselijken kring te veel afleiding vindt, dat de dage"jksehe omgang en aanraking met de Inlandsche hnis- Renooten een nadeeligen invloed op de ontwikkeling i'jner geestvermogens uitoefent en dat hier degelegen- ?e'd ontbreekt om hein die opleiding te geven, welke ''cm een nuttig lid der maatschappij kunnen doen worden, in een woord, dat alleen eene Europesche opvoeding aan de ouderlijke verwachtingen omtrent hun kroost kan beantwoorden. Ik heb zoo ettelijke jaren id Indië doorgebragt, edoch mij nimmer met die beweringen kunnen vereenigen. Wanneer ik een blik werp in onzen Indischen kring en daar zie, die vele Indische kinderen die in deze gewesten, zonder dezelven ooit verlaten te hebben, hunne opleiding: hebben genoten en mannen zijn geworden, waarop de maatschappij roem mag dragen en daartegen over stel de oneindig talrijker ouderlijke teleurstellingen bij dc terugkomst hunner kinderen uit het moederland, waarlijk dan kan ik die beweringen niet beamen en moet ik onwillekeurig tot het tegenovergestelde overhellen. Maar er is nog^iets, waarmede ik mij niet vereeni<*_n kan, namelijk met het nutteloos redetwisten over onderwerpen, waar daad/akeu spreken en getuigen en zulk eene daadzaak, die hier meer afdoet,, dan honderden bladzijden sehrifts, wilde ik juist aanhalen om aan te toonen. dat een Indisch kind bier te lande zich zeer goed ontwikkelen kan en daartoe niet aan de gevaren eener lange reis en helaas! zoo duur betaalde vervreemding zijner ouders blootgesteld behoeft te worden, te zwijgen nog van al die schadelijke, zeden bedervende en gezondheid knakkende aanhangsels eener opvoeding, verre uit het oog der zorgende ouders en meerendeels onder dat van onverschillige vreemden. Zie hier de daadzaak. waarop ik doel: Een jongeling, in 1829 te Samarang geboren, werd in 1849 door zijnen vader naar Batavia gezonden, eerst in eene Apotheek geplaatst en maakte vervolgens, onder de leiding van twee deskundigen in het scheikundig Laboratorium zulke uitstekende vorderingen in de natuur en scheikunde en in de pharmaeologie . dat hij dezer dagen een uitmuntend examen indie wetenschappen aflag en den graad van vele bekwaambeden verwierf. Wijders heeft die jongeling zich in het Fransch en Hoogduitsch zoo verre geoefend, dat hij wetenschappelijke werken leest en uit dezelven vertaalt. Dit voorbeeld is te sprekend om verdere uitweiding te behoeven. Het bewijst toch, dat eene opvoeding hier te lando zeer wel doenlijk is, indien ..ij slechts goed wordt aangevat, als ook dat de geringe vatbaarheid der Inlandsche kinderen tot inlellectueele ontwikkeling geenszins _oo groot is als men wel wil beweren. Hier toch w*s de opleiding bovendien wetenschappelijk en slaagde -roed ; wel is waar beeft zij afgehangen van induvidueele welwillendheid, /onder eenig.- verpligting, doch die omstandigheid cijfert de bedoelde vatbaarheid tot ontwikkeling niet weg, indien slechts de gelegenheid tot eene dusdanige opleiding bestaat, liet ware dan ook te wenschen, dal dit voorbeeld aanleiding mogt geven tot bet daarstellen van inrigtingen, welke die gelegenheid aanboden— tot uitbreiding van onderwijs in een wetenschappelijken zin in deze geveste:, ei de vruchten, die daarvan met rede te verwachten zijn. zullen niet alleen veelvuldig wezen, maar ook hel toekomstig lot der Inlandkinderen verin-teren . hunne ouders omtrent die toekomst geruststellen, menig bange zorg hun van het hart weren en de Indische Maatschappij tot eere, nut oordeel strekken. Verleen deze regelen een [bliiatsje in uw geacht dagblad, Weledel Heeren! en ge zult, daarmede verpligten. i irru bestendigen Lezer, VV.

Nog is er g-een halve eeuw verloopen, dat eene reis van 30 mijlen een siont ondernemen was, dat langdurige voorhereiding eischte en door geheden in kerken voorafgegaan werd. Eene reis van Hallo naar Leipzig, van Berlijn naar Postdaui was ongeveer eene dagreize. Thans wordt eene reis van meer dan 100 mijlen , naar Londen, Parijs. Italië een pleiziertogtjegenaamd. Even ver als de ligcbamen waren ook de gedachten der menschen vóór 80 jaren, Het berigt van den slag- bij Jena kwam eerst na '•> dagen, bijna gelijktijdig met bet vluglende leger in Berlijn, en de vorsten van bet Weener Congres hielden nog feestmaaltijden, toen de gevangene van Elba reeds de poorten zijner hoofdstad naderde. In het jaar 1847 daarentegen werd dc troonrede van den koning der Belgen , na 1 uur des middags in Brussel uitgesproken, uit de zittingszaal naar het bureau van den electrischen telegraaf gebragt, van l>/4 uur of naar Antwerpen overgeseind , en in 2",, uur daar reeds gedrukt verkrijgbaar gesteld. In hetzelfde jaar werd de engelsche troonrede binnen 2 uren meer dan 1300 Engelsche mijlen (282 geographische mijlen) naar GO stationsplaatseu in Engeland en Schotland verspreid. In Noord-Amerika werd de boodschap van den gouverneur van Albany naar New-Vork 150 Engelsche mijlen ver in 3 uren geheel en al overgeseind. In Amerika wacht men de aankomst van eenen storm rustig in de zeehaven af, daar de telegraapb den onwelkomen gast, dien hij in snelheid verre overtreft, reeds vooruit aangekondigd heeft. Reeds zijn vele duizende mijlen van telcgraphen-draden als het ware als een net over de geheele aarde verspreid. Noord-Amerika bezat daarvan voor 2 jaren ongeveer 2600—'-.230 geagraphische mijlen. Engeland 341 geographische mijlen volkomen gereed en 173, waarmede men bezig was, Duitschland B{J2 geographische mijlen, terwijl ook België vele telegraphen bezit en Nederland ook weldra in allerlei rigtingen niet draden zal doorsneden worden. —De meest verwijderde puiilen, welke de telegraapb in Amerika verbindt, liggen 610 geographische mijlen van elkaar. Zelfs zeeën scheiden niet meer af; want onder hare golven legt men dat heerlijke middel van gedachten wisseling, zoo als de onderzee,che telegraapb tusschen Dover en Calais leert. Werelddeelen door draden te verbinden , schrikt deu onderin-menden geest der tegenwoordige tijden niet meer af. Als de Engelsche lieutenant Pim vertrekken wilde van de kusten van Siberië om zijnen in dc woestenij der Yszccën verwarden landsman 'Franklin op (e zoeken, verbond hij daarmede het plan, om eene telegraphen-kelen door de Siberische vlakten lot aan de Ilehringstraat en hier onder door tot op de Amerikaansche Westkust te vormen, zoodat zij zich aan de eene zijde door Rusland aan het Europesche, aan de andere door Oregon en Californië aan het groote Amerikaansche telegraphen-net zou aansluiten en de geheele aarde dus zou omloopen. Dit grootsche plan leed schipbreuk op de Russische humaniteit, die hel niet gedogen wilde, dat het leven van een Engelsch ollicier ofschoon daiï ook met een edel doel, in eene zoo moeijelijke onderneming, in gevaar zou komen, welligt ook om de gevoce lige vrees der Russen, dat Engelsche zenuwen den indruk der verbanneiien en van hun lijden niet zouden kunnen verdragen. Kortom, Siberië is voor Pim gesloten. Evenwel zullen deze magtige draden meer en'meelde afstanden vernietigen en minstens de geestelijke tolboomen omverwerpen, welke de volken scheiden, ofschoon ook de stoffelijke tollen en grenspalen nog lang behouden mogen blijven. Aan den wensch van sommige lezers, om eenige meerdere inlichting aangaande deze grootsche uitvinding, wordt welligt in het vervolg van tijd voldaan. — Het valt evenwel niet te ontkennen, dat het verklaren van eenen electro-magnetischen tclegraaph tot de vrij moeijelijke opgaven behoort, vooral wanneer men zijne toevlug t niet nemen kan tut uitvoerige tcekeningen en zich met eene verklaring in woorden moet vergenoegen. Wij zullen echter beproeven wat wij er van maken kunnen en komen, in geval er door ons beproeven iels dragelijk voor den dag mogt komen, zonder twijfel lateiterug tip eene uitvinding, die ons aanwijst wat de menschelijke geest vermag door aanwending van krachten, wier eigenlijk bestaan en wezen hem nog len eenemalè onbekend zijn.

Str a a t Sim d a d o o'r gezeild. Dlltl/m. I^lug- Namen der Schepen. Gezagvoerder. fan. Datum. Naar Novenib . 4 Engelach Elisabeth Ross J. H. Heysr batavia .'I Nov., . . Adelaide u .— Hambnrgscb . Malvina ViJal C. Jachman n 11 . . Rotterdam n . 5 Engelsch .... Lima J. I .lers Canton 14 Oct. .. . Hamburg " ■ ~ " ■■ ■ ■ Harriet IJ. Mc. I.can Melbourn 311 Sent.. . . Singapore " — » -- ■ • Wanderer.. . H. Scllers Samarang 15 0ct.... Ceelong u ■ 8 Amerikaansch Reijen.. F. Kcnilall Manilla I.ostoa " -"ransch Jessore A. Charles Batavia I Nov.. . . Bordeaux ii . — Amerikaansch Torren! J. J. Cop .Shanghae 3 Oct. .. . London n ._ Zweedsch .... Adelaide O. B. Koning Hartlepool 25 Junij. . . Singapore " Engelsch .... Kingston G. Coetmcrs Singapore 12 Oct .... London ■ '•' » ■■ ■ Chiroluo. R. Uramwell „ n 21 Sept n " ■— ' Berhampora J. 11. Snnth ..' Manila 30 n ... n n .— Amerikaansch Surprise C. A. Ranletl Shanghai 14 0et.... New-York » .— Nederl. Indisch Jadool Wa_o.it Bin Hoe.in Seg I. Padang 14 o ... Batavia n .—Nederlandsch . Justina M. P. Dei bel » 26 » ... n " » ■ Maximiliaan Theodoer.. . . N. C, de Veer Melbourn 11 n ... n " ■ — Engelsch Aaia D. L. Anlnay, Sydney 27 Sept.... » -i .10 Engelsch. . . Gem F. Lijnc Port-Philii 10 0ct.... Singapore " •— ' » ■■ ■ ■ Louisa H-illie W. G. Parke ii 14 n ... „ » Nederlandsch. Yssel., \. Messen New-Castle Hongkong Ailngek o iv e n Sc hep e n 1 e 1> nlnv i n. Datum. Vlag. fftmen der Schepen. Gezagvoerder. fan. Datum. Agente,, Novenib. S Zweedsch . . . Cecilla jar„e .delaide 12 Oei. .. . Pitcairn. Syme en co. » . 9 Nederlandsch . Julie Clalre ilp ,|,. \\ vll Nederland Haager en Schuurman. " — » - - St, Michael Plinzcng.. Hobart Town Tiedeman en ran der Uur-, " -— » . Machlilda Cornelia Nannin Hongkong B. Kopersmit en co. " -— " ■ Kinderdyi- '. Ouwehand Soerabaya van Ommeren, Rueb ,-u co » — » . Stad 's Gravenhage Dlok Sydney ile Weerdt Ruyl en co n . — Nederl, Indisch Almansoor Sarie Moclit\s..id 1). N. Buys en i „. » -10 n n Atiat Ulliarie Sech Osman „ " • — Nederlandsch . Urania Teylaar -.listal ie Ju nu Pryce en co » •— ii . Berend Willem Redgkrs Melbourn Paine, Sirh ker en co n .— Nederl.lndisch Faidhool Rachman Said Alie Tagal Coulster n .11 Nederland*.). . Jacoba en Chrislina Berk Samarang Haager en Schuui Ven rok ken Schepen van Hntavia. D.ilii'it. Irlag. Samen dn- Schepen. Gezagvoerder. Waar Novemb,. 0 Nederl. Indi.ch slooros. Java Ballen Singapore ii . — it n sloont... Macassar Schipper. Pa.i.in » • — ii " stooms. Banda Sohmidt Soerabaya ii . — n n Machniodie Sech Sneway i, ii . — Hamburgsch .. Al tred Horaann Rotterdam n .10 Nederlandsch . Watergeus K ranier Soerabaya n — o . Factorij Jansen Bantam n . — Nederl. Indisch Djoeharie Mohamat assiek Pamanoekan ii .— Fransch Nicolas Cezard Dinot Harre >i .11 Nederlandsch . Industrie van Dyk Port Pliilip ii . — Nederl. Indisch Batavia Tan Ingiet. Pekalongan ii . — n ii Fidha Raohnun Sech Belfagie Indramayo. n .12 n ii Lacbmudie SaiJ Sehak Soerabaya

In lading liggende Schepen te Batav ia. ytag- Namen der Schepen. Getagvoerdêr, li*-stemming. Agenten, Neilerla.i'l.eli . Johanna Maria Christina Nthnrans Passaroeang Paine, SJtricker ca co. )> . Barend Willem ... . , Heriger» » „ . Sc belde van Duyn Maclaine, Watson en co. »» . A. R. Falck van ])uyrenbode Tagal B. Kopersmit eu co. » . Machtilda Cornelia Mannin » ii Prins Frederik der Nederlanden.... Haidekooper Cberibon Tiedeman en van der Burg. ii . -Stad Nymegen , Mellink Saroarabg » 11 St. Michacl Plinten gi w n . Java Koerier Reinets Soerabaya Adam en co. Ti Soaburg Ere ra _ n Jacomettie en Landberg Kurtenaer van der Plas » B. Sanier, Suermondt en co. 11 Doggeribank J.nisen i> )) ii Geertruida Maria Spiegclberg de Weerdt, Ruyl en co. Jacoba Bnur.se Wils Nederland » ii Nedcrwaard Meyer » » Stad 's Gravenhage Blok .' n i Rotterdam Vis Soerabaya Reynst en Vinju o Si iaat Balie Mulder E. Moormann & co. » China Appel >> u Am pli ï tri te Grim Soera ba va Haager en Schuurman. ii Jupiter van der Mey Passaroeang. . „ o o Julie Claire H. de Wijn » » Urania Teylaar Ne.lrrl. India, li Ellen Levert John Pryce en fto. o o Djaleha Samdoedin Soerabaya D.N. Buys en co. »> i> K-omp.iel Maas Kamaloedin Samarang » ii n Said Maskoor Alie Mochamat Soerabaya » ii it Naim Balhair Sech Fagit » i> ii ii Almansnor Sarie Mocht Said » ii ii Atiat Ulbarie Sech Osman » i* ii Mayrnoen Said Kasim Palembang Coulster .. ii Fathool Rachman Said Asegaf » ii ii ft lm ach la r Said IM olahaïla Soerabaya ii i» )> Fyidul Rachman Said Alie n » o Kïm Tiang Hoat Oeij Pekaij r ii n W alvis. h Said Albadiet E>ige)*>cli .... William Fisher Caig Singapore Morgan, Melbourn en co. n .... Florida New Sydney llmiter, Houghton & Co. n .... Rowallan Botton Maclaine, Watson en co. Amerikaansch Daniel Webster Besbie Melbourne Paine, Stricker en co. U i Valkerin Strand gaard Singapore » Zweedsch .... Maria Charlotte.. . Schmidt Metzendorf, "Wilman* en CO. n .... Cecilia Iljarnc Pitcairn, Syme en co. Wc Xederland ..elae Particuliere ftchepen y.ijii Aangeduid «iet ecu *.