De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad

voor°?even ontvingen wij de kalenders St i, J' volgend jaar. De alom bekende *aamP suskalender — stichtend, leerdoor *" te^eliJk vermakelijk — wordt teAm°fS aan onze At 501111668 geleverd A(rent frdam en in de Gemeenten, waar hefa Sc.vaPpen zijn gevestigd, met een Priis ke reductie op den gewonen ai' nan,eliJk voor 25 cent, en in alle 35 re plaatsen franco per post voor aan e^- Deze Kalender is geheel gelijk algemeenen St-Alphonsusfraai -ca munt u^ door een DÜzonder tfjn . schild, dat een waar sieraad zal JU ln ieder katholiek Gezin. NB Directie MORGENPOST. y «vering geschiedt uitsluitend a .^contant; ook aan Boekhandelaren.

Uge-i! . Gr.y beeft gisteren in het Britsche "i-üw, in zake de Balkan-quaestie iets tot h 'Medegedeeld. Het denkbeeld la] e e' houden eener internatio- vati ~,c°nferentie is uitgegaan *as on rkiJe' ofschoon het tegelijkertijd ?'.,-. Pjpworpen van meer dan één andere lit R 0 0c'i zie, daar wordt nu plotseling Uit versm,e. gemeld, dat — volgens berichten j-r . c.''illende hoofdsteden van Europa — k-nro geneigdheid meer bestaat tot het üVer-0(T en eener conferentie, wijl men deze atl_tli acnt' nu er rechtstreeksche onder?ei,i z'^en' om to* overeenstemming te kofl.de'n 'Jf. aangeknoopt tusschen de mogend- ?«e het meeste belang hebben bij de *ij_ e- '" den Balkan m. a. w. tusschen uratl..re u'garije. Italië blijft echter, evenals '0-gecj Mestersene mogendheden, de meening sUan^can' tet de verandering in den beboet wn Politieken toestand slechts kan en r_at orden gewettigd door een conferentie. s«l bijaldien zij plaats heeft, te Brus»cana°,u worden gehouden, schijnt een -is.hg ~ *e z-n> daar men er U 1 Bel- JJ'e.t „ aiPlomatieke kringen niets van af t ngt r" de conterenue zelf nog in de lucht reer'p, old net alleen de zaken in der minne %da tusschen Konstantinopel en Sofia, lritern ?? zou men het ook buiten zulk een Slotj,'°nale samenkomst van staatslieden en vfedeiip Wel kunnen stellen, want een 'ariden n.d vergelijk tusschen de beide t?11 deSCK^nt ni°gelijk geworden tengevolge °ü]ga bemoeiingen der Jong-Turksche en ni-n fsche comités. Met de Bulgaren wil "litist v Konstantinopel wel liefst het allerup denDhten- En Bulgarije? „Het land, dat aarde alkan met vechten begon", zoo ver- a-H e 2'Ch dezer dagen koning Ferdinand »-öü. sj medewerker van den „Petit Parisien", J'-n hg1'5, een werktuig worden in handen Ven0 de er Delang bij hebben troebelen v.or 'rWeKken. Ik hoop dat nu alle gevaar n»'1 boring is geweken. Ik ben van k9'l Ti/u--1'3* de toekomst van Bulgarije en ei_na- Je> zoowel als het gemeenschappelijk s'uitejïvv-an de 'wee landen, het spoedige ..„ van een „entente cordiale" noodig maakt, %. Qniente" die zoo nauw mogelijk moet V-H dÊnZe gevoelens tegenover Turkije zijn nu Doch meest vriendschappelijken aard. 1- v " Oostenrijk en Turkije laat Ji-H 'oudlng veel te wenschen en, naar t ten onder de telegrammen heeft ,--ehe 'ezen, zouden de onderhandelingen *ijn af Vweenen en Konstantinopel definitief ''jvinggeroken, daar de Porte vooral de in- a's eeri Bosnië en Herzegowina beschouwt r'^sgeb H3nslaS °P de integriteit van haar ■ Precies zooals Servië, Welks a?ri * van/Buitenl. Zaken Milowanowitsj »Loka» n redacteur van den Berlijnschen CrWë nze;ger" verklaard heeft, dat, indien S-en a" de mogendheden op de conferentie rtek-n o veikrijgi, het thans tijdelijk gear h„?FJ°Ssgevaar onmiddellijk zal herleven, )Veldgree d' ~door ,e berusten in den ge" !f §ron van Oostenrijk, physiek en moreel % ij'üe zou gaan.„Met zijn zwaard zal het 'ev.Us er alles wagen". Deze minister blijkt h °nPi;een gro°t bewonderaar te zijn van i * n.i-irtS eorge» dien hij verdedigt tegen al h misp r lraaie dat in den laatsten tijd over ri°elmop Scnreven. „Wie hem baatzuchtige benWU toeschrijit, wie beweert dat hij tegen <.°ri°g yan den koning opstaat, op eigen hand y°lk sa*'1 voeren en te dien einde met het opnzweeri, spreekt of bewust onwaar•lk i nt ten kroonprins iv het geheel n "eb," zeide de minister, „het geel jn, 2ij enad> dikwijls met hem saineifte pn te , bescheiden en beminnelijk optrele-de e bewonderen en mij in zijn groote ] aan'nankelijkheid voor zijn vader te e§-nhei-jn" \^ neem daarom gaarne de gen Ongpi Waar> om alle ongunstige geracliien ors Ovp » ke sprookjes, die ia de wereld?Pged ScLden kroonprins steeds weer worden sPrek Ji °P de meest besliste wijze tegen en '. Het |ejt faf ,je iaoonprins __ jn opvallende tegenstelling met zijn vader, die zich voorzichtig achterbaks houdt — tot het volk ophitsende en oorlogzuchtige toespraken heeft gehouden en daardoor zijn eigen persoonlijkheid op den voorgrond en die zijns vaders naar den achtergrond gedrongen heeft, zal de minister tóch niet kunnen loochenen. Of vervulde de kroonprins in overleg met Peter I slechts de rol van „régisseur parlant au public" ? G i st e r a'v o n d weer e en s cc n vol k sbetooging te Belgrado! Ditmaal voor den bijzonderen gezant van Montenegro, generaal Voekowitsj, tot wien een welkomstgroei werd gericht 'door den hoogleeraar Dacie, van de Universiteit. Generaal Voekowitsj antwoordde met de verklaring dat Montenegro schouder aan schouder met Servië zal st3an voor de verdediging der Servische belangen. Deze toespraak werd onstuimig toegejuicht.

In de Ver. Siaten is de verkiezingsstrijd voor het presidentschap in vollen gang. Nog eenige dagen en Roosevelt's opvolger zal gekozen zijn. Van dien korten tijd maken de twee groote partijen, republikeinen en democraten gebruik om elkaar, volgens Amerikaansche verkiezingszede, duchtig den mantel uit te borstelen. Roosevelt karakteriseert in een manifest aan de arbeiders de politiek der democraten als immoreel en hersenschimmig; de democraten schelden hun tegenstanders voor geheime begunstigers der groote handelsmaatschappijen, waarvan zij de misbruiken in het openbaar bestrijden voor de leus. Doch vergeleken met vorige presidentieele verkiezingscampagnes gaat het ditmaal vrij kalm toe. En dit is juist hetgeen in republikeinsche kringen eenige ongerustheid wekt omtrent den uitslag. Het ontbreekt Taft, een stadsmensen, een „heer tip-top", aan den noodigen agitatie-lust. De rumoerige Bryan maakt op de plattelandsbevolking in de centrale republikeinsch-gezinde staten van het Westen een veel gunsligeren indruk dan de kalme, deftige Taft. De republikeinsche partij bemerkt, dat de slechte tijden de arbeidejs in de velschillende takken van industrie in de republikeinsche staten van het Oosten deels in de armen der democraten, deels in die der socialisten drijven. Zij weet dat zij vijanden heeü in haar eigen boezem ; dat Senator La Folette van Wisconsiu en Senator Foraker van Ohio het waarschijnlijk niet ongaarne zouden zien,indien hunne staten aan Taft een nederlaag bezorgden. Zij moet constateeren dat Rooseveld's invloed »op de partij sterk is verminderd, zoodat hij zelfs zijn voornemen om een spreektocht door het land te houden, heeft opgegeven. Kortom: zij is zich ervan bewust dat Taft'-f zegepraal zal afhangen van een betrekkelijk gering aantal stemmen. De politici rekenen, en de candidaten en hun bevorderaars spreken. Maar — te oordcelen naar de berichten met New Vork en Washington — toonen de kiezers zich lauw en raadselachtig. De stemming op 4 November moet onder deze omstandigheden wel met spanning worden tegemoet gezien en een verrassing brengen.

Gisteren — op denzelfden dag, waarop de vice-president van den Franschen Senaat Leydet plotseling tengevolge van een beroerte overleed — heeft president Fallières de benoeming van den heer Alfred Picard tot minister van Marine onderteekend en nam de nieuwe Excellentie ieeds deel aan de zitting van den ministerraad. Daar zit nu volgens den „Figaro", die — ofschoon het grootste respect betuigende voor de bekwaamheden van den benoemde — met de keuze een weinigje den spot drijft, de beklagenswaardige nian — uit de dertigjarige stilte van zijn bureaux weggerukt en geworpen „te midden der wilde dieren", f e midden van den „parlementairen mist", die een gevaar vormt voor

de helderheid zijns geestes. De radicale bladen zijn over Picard's benoeming zelfs boos. Het schijnt wel, zegt de „Action", dat Clemenceau in de geheele Kamer niet één persoon heeft kunnen vinden, dien hij bekwaam genoeg achtte om aan het hoofd der marine te staan. Was dit een wraakneming tegenover de 568 afgevaardigden, die tegen de marine-begrooting hebben gestemd? Minister Clemenceau houdt ook in ernstige zaken wel van een grapje, meent de „Eclair", en hij vindt het nu ongetwijfeld wel aardig, dat hij voor de twee ministers van Oorlog en Marine slechts één naam behoeft le onthouden. Doch voegt het blad efbij, de president is thans meer dan ooit onbeperkt gebieder in het ministerie geworden, nu hij aan het hoofd der landsverdediging twee ministers heeft, die hem blindelings zijn toegedaan.

Prins August Wilhelm van Pruisen is gisteren met prinses Alexandra Victoria van Sleeswijk-Holstein in het huwelijk getreden. Te half vijf des namiddags had in de keurvorstenkamer van het paleis te Berlijn de voltrekking plaats van het burgerlijk huwelijk, waarop in de kapel van h£t paleis de kerkelijke plechtigheid volgde. Verder verliep alles volgens het gewone — reeds zoo dikwijls beschrevene — program: receptie, souper met een toast van Wilhelm 11, die ditmaal betoogde dat „leven" wil zeggen : „werken en arbeiden voor vaderland en volk", fakkeldans, of liever: optocht door de zaal met begeleiding van fakkeldragende pages, verdeeling van een stukje zijden lint — genaamd „kouseband" — door de opper-hofmeesteres en, ten slotte, vertrek der jonggehuwden naar Hubeniiss.ock. Helaas, de feestdag verliep niet zonder een ernstig ongeluk. Toen, na het vertrek der jonggehuwden, de keizerlijke automobiel van het Stettiner station naar het paleis reed, had een ernstig ongeluk plaats. „Unter den Linden" kwam, in het gedrang, een oude vrouw onder de langzaam rijdende auto, waarin de Keizer, de Kroonprins, de prinsen Eitel, Adalbert en Oscar zaten (alle afzetting schijnt dus opgeheven te zijn geweest!). Op bevel van den Keizer werd, met behulp van prins Eitel Fritz, de gewonde vrouw naar de universiteitskliniek gebracht, waar het bleek dat zij hersenschudding, doch geen ernstige kwetsuren had gekregen.

101) o?mc,»i0pW d'Oigeville toonde zich zeer voor?^ het S &a{ gaarne haar oudere aanspraken W^n pr;js uetc van den lndiaanschen vorsten■JÜ Zij ].; -fij was wel een wenngje verdrietig, u 1 VeriieuL ' soiréetje moest uitstellen; doch «e bii ri 2ieh er toch over te zijn uitgenooda Vvatn u Senac's, waar een gezelschap bij. haai' "eiwell< nog meer aristocraiisch was Mevra0l gasten. S, 2eer oi de, Sénac was een rijke, innemende <■■*n even ke!de vrouw» 'n weduwe, wier JJ \vas aculeiu was als naar naam ongerept. wi1 s-ind 'd geweest met een man van hoohv? ook »?nn had toegang tot het hoi; doch zij h r eiLI r*ant met de geldarisiocrat.e,.daar 'ooi'de. h" lamilie tot den parlementsadel bev r ynentlZ hms was neirtraal grondgebied, W , hlHeivi •' van verschillenden rang en van ü *e" sa^° nchtlng meer bijeenkwamen dan in at Seestei; °a van lia»'ijs ook. Vrome en geleerfel °niln°ette men bij haar evengoed W^e schrijvers. Zekere voortha kl°nkennnnei:'"«en aan 'het hotel Rambouil- Va r Riepr "a-ln den ,00n die er heerschte nr eZ de hr, ulUemen kring — als overblijfselen Vai ■£-. g^estbeschaving, welke sinds de ** ■ 'ecentschap meer en meer verloien was gegaan. Doch terwijl eemgen harer oude stamgasten in taal en manieren de edele waardigheid in eere hielden welke heerschte m de appartementen van mevrouw De Maintenon, begonnen anderen toe te geven aan hei valsche gevoel en de verderfelijke vriigeesterij van de achttiende eeuw. Ue voldoening van mevrouw d Urgeville, dat zij voor de eerste maal in dezen uitgelezen kring zou worden toegelaten, wem buitengewoon vergroot door mevrouw de SenaCs dringend verzoek, dat het dochtertje' van kolonel d'Auban mee zou komen. Zij voorzag immens, dat Mina's schoonheid en de vriendschap tusschen haar en den jongen prins groo. opzien baren zou en dat üntara de held van den dag of liever : van den avond zou wezen. Zij spaarde geen moeite om het jonge meisje zoo lief mogelijk te kleeden. Haar goede smaak deed haar begrijpen, dat de grootst mogelijke eenvoud Mina's natuurlijke aanvalhgheid het best tot haar recht zou doen komen ; doch tegelijkertijd moest iets eigenaardigs in haar kostuum de gasten eraan herinneren, dat Mina ondanks haar grootte nog een kind en onder een overzeeschen hemel geboren was.

De vertrekken van het hotel de Senac waren dien avond schitterend verlicht en tusschen het gebladerte van den grooten tuin hingen kleurige lampen. Tal van' bezoekers kwamen vroeger dan gewoonlijk, allen verlangend van de entree van een vreemden prins uit een hun geheel onbekende wereld in een Parijschen salon getuige te ziin. De Indiaansche hoofdman was een voorwerp van nieuwsgierigheid voor mannen der wetenschap,/ schrijvers en geestelijken; allen waren, om verschillende redenen benieuwd den eersten indruk waar te nemen, die een fijn Europeesch gezelschap maken zou op den jongen Naisjeh. löen mijnheer en mevrouw d'ürgevi'le kwamen, was de zaal bijna gevuld. Zoodia het bekend werd, dat het jonge meisje, hetwelk hen vergezelde, de eerste verschrikkelijke gebeurtenissen van den opstand had medegeleeid en aan de bescherming van den jeugdigen Indiaan haar leven dankte, werd het verlangen om haar te zien en te spreken, algemeen. Het weinigje hetwelk de vrouw des huizes omtrent haar leven verhaalde, ging van mond tot mond; er ontstond een waar gedrang naar dien kant van de zaal, waar zij zat, zonder dat zij van de belangstelling, welke zij wekte, het minste scheen le bemerken, /-ij dacht slechts aan de aanstaande komst van Ontara. »Hebt gij ooit een liever schepseltje gezien?» vroeg de hertog d'Êpernon aan graaf de CJourtray. vliet loont bijna meer de moeite zijn aandacht ie schenken, aan dit meisje dan aan den Indiaan voor wien wij eigenlijk gekomen zijn, antwoordde de graaf. . »Zoudt u zeggen dat zij nog geen veertien j«ar oud is ?« »Zij ziet eruit alsof zij zestien of zeventien was.e. »Hee heet zij ?»D'Orban of d'Auban.* -ten kolonel, die zoo heet, heeft een aantal gevangen hraiischen bevrijd uil de macht van een wilden stam.e

»Uat is zoo; dit meisie is zijn dochter.* • Hij zal haar niet lang bij zich houden, indien ten minste schoonheid het geluk begunstigt. Welke oogen ! Welk een lachje ! De wereld zal eenmaal aan haar voeten liggen... ten beroemd taaigeleerde, die een Indiaansen woordenboek, door een missionaris saamges'eld, bestudeerd had, om tot den prins der Natsjeh's een toespraak te houden, verzocht aan Mina te worden voorgesteld. e Spreekt u de ta-1 der Natsjeh's,mejuffrouw?; vroeg hij. -Wanneer dit het geval is, zult u zeker wei zoo goed willen zijn mij te leeren hoe deze zin uitsproken wordt ? Anderen verdrongen zich om haar en wenschten uit haar eigen mond de geschiedenis harer gevangenschap en harer vluchi te hooren. Mevrouw d'iUrgeville was er verrukt ovei dat haar jeugdige begeleidster haar tot het middenpunt der algemeene belangstelling had gemaakt; zij spoorde daarom het jonge meisie aan, dezen wensch te vervullen en alles te vertellen wat zij van den oj:-siand der Natsjeh's had beleefd. Mina bloosde, en haar slem beelde een weinig, toen zij haar beschenmner vroeg: »\X aarmee moet ik beginnen?; »Me dunkt, lief kind, bij uw aankomst inde Indiaansche stad op den vooravond van den moord.; Ue eerste woorden, welke Mina met haar zoete, welluidende, een weinigje sidderende stem sprak, wekten al aanstonds de belangstelling der aanwezigen. Zoodra zij begonnen was nt-ts-preken, gevoelde zij geen vrees meer. »Allen zullen Untara liefhebben^ dacht zij, ;>wanneer zjj hooren hoe goed hij voor de blanke gevangenen geweest is.«

Ie vertellen van de gebeurtenissen, waarvan de herinnering onuitwischbaar, in haar gemoed was gedrukt, doch waarover zij thuis nooit mocht spreken, verschafte haar al te lang onderdrukte gevoelens een zekere verlichting.. En zoo verhaaide zij haar eenvoudige, treffende geschiedenis met zooveel vuur en natuurlijke welsprekendheid en daarbij straalde haar gezichtje van een zoo zeldzame geestdrift, dat spoedig elk geluid in de overvolle zaal verstomde en ieder oog gericht was op haar ziervolle gelaatsuitdrukking. Zij beschreef den dood des priesters aan den voet van het altaar en het daarop gevolgde bloedbad; de .vlucht van haar vader en de doodsangst hare moeder; Ontara's edelmoedige vriendschap, zijn plechtige verklaring dat hij haar wilde aannemen als zijn zuster ; hun beider wederzijdsche vriendschap; fiaar vlucht door het bosch toen de gevangenen ter dood veroordeeld waren; den terugkeer haars vaders aan het hoofd der dappere Choktaws; de bevrijding der Fransche gevangenen; de ontmoeting met Osseo en de tusschenkomst van Ontara; Roodpluim's dood en ten slotte hunne redding. (Wordt vervolgd).

Men herinnert zich nog, dat de heer Lohman vóór de verkiezing in het district Ommen te Nijverdal voor de christelijke kiezers optrad om dr Kuyper warm aan te bevelen.

De vrijzinnigen, zich van hun innerlijke verdeeldheid en machteloosheid bewust, speculeeren tegenwoordig meer dan ooit op de oneenigheden iv de -coalitie. Wie verdeeldheid en haat zaait in de christelijke gelederen wordt luid geprezen als een man van karakter; wie evenwel de niet altijd le vermijden geschillen zoekt bij te leggen en vrede sticht, heet een karakterloos man, die een „knieval" doet voor den tegenstander!

Andererzijds hoort men dezelfde vrijzinnigen juichen, wanneer de >Christelijken elkander in vinnige polemieken te lijf gaan: „Ziet eens, hoe zij elkander liefhebben" spot men dan. Zwijgt daarentegen de kritiek, dan zijn de volgelingen van de christelijke leiders onnoozele schapen, die zelfs niet durven blaten.

Het optreden van den heer Lohman heeft de vrijzinnige pennevoerders weer op de vlakte gejaagd en van meerdere kanten wordt den christ.-hist. leider beduid, dat hij, de scherpzinnige en fiere staatsman, zich niet consequent bleef en voor dr Kuyper op cic knieën viel.

Het orgaanvan de Liberale Uni e, „De Vaderlander", is natuurlijk bij deze campagne een echt haantje de soorsie:

Ue christen-staatsman Lohman staat te hoog voor ons — zegt op zal veilden toon het liberale blaadje — om ook maar één oogenblik ie denken aan motieven van lagereu rang. Maar gejslaatst voor de keuze-. Eene christelijke regeering met Ur. Kuyper iv de Kamer en zijn ministerschap wellicht in 't verschiet, of een uiteenspatten der coalitie eu de zekere ondergang der rechterzijde, heeft hij, evenals in 1905, het hooid gebogen. Ue _ocht naar Nijverdal was de gang naar Canossa.. En wat zal Dr. Kuyper zich verknuffeid hebben, dat hij, die zoogenaamd in de Kanaalstraat te ver van het Binnenhof woonde, om hem voortdurend over regeeringszaken te raadplegen, vanuit die zelfde woning door zijn >. christenvolk * den heer Lohman naar Nijverdal zond. Anders dan in Canossa, liet men hem niet aan de deur staan, werd hij zelfs met daverend applaus begroef. Maar zal dit alle 9 belet hebben, dat het voortdurend dezen staatsman te moede is geweest oï Kuyper hem aanzag met een »lodderoogV« In JNïjverdal heelt het instinct van ons christenvolk eene besliste overwinning behaald op de reflectie van den staatsman Lohman, wiens antidemocratische aanleg hem bij "alle scherpzinnigheid dit instinct niet op zijne rechte waarde heeft doen schatten.

En alsof het nog niet mooi genoeg was, komt de „Middelburgsche Courant" het nog wat aandikken:

Hij (Lohman) deed dit in hef belang van het M.ni6.ene-Jr.eehiskerk, zal men ons tegemoet voeren.

Goed en wel, maar hij moest daarbij een knie. val doen voor dr. Kuyper. En te ontkennen valt het niet, dat daardoor zijne lierheid en zijn trots een gevoeligen knak hebben gekregen in het oog van zeer velen in den lande, onder wie niet alleen eigen partijgenooten maar ook velen die, al zijn zij het' niet met hem eens, hem steeds eeren om zijne bekwaamheid, zijn kennis, zijn verdiensten als K-merlid, en vooral omdat hij zich, steeds toonde een man van karakter.

Maar wat blijft er bij zulk een politiek te roemen op li-rneid en op beginselvastheid ?

Wij zullen in 1909 eens een oogje in het zeil houden. Bij vroegere verkiezingen heeft de „politiek" wonderen van verzoening en verliefdheid bewerkt tusschen vrijzinnigen, die elkaar anders het licht in de oogen niet gunnen. Oud-liberalen, Unie-liberalen, Vrijzinnig-democraten en Socialisten deden de een voor den ander een' „knieval" om toch maar een zetel meer te winnen. Van fierheid en beginselvastheid spreken de vrijzinnige heeren alleen, wanneer het bij woorden kan blijven.

„De Standaard" schrijft o. m.: is publiek twistgeschrijf onder geestverwanten profijtelijk 'i ten vraag die -niet buiten de orde is, omdat wie weigert op zulk geschrijf in te gaan, zoo licht de beschuldiging beloopt van het booze «doodzwijgen«. Nu nijpt oiis dat gevaar niet al te sterk. Uebatteeren was steeds onze lust en ons; leven en het ontbrak ons nooit aan de welwillende 'beoordeeling, dat onze degen bij zulk debat wel eens raak »toucheerde«. Maar daarom ligt o.i. in een gedurig en aanhoudend twistgeschrijf onder geestverwanten, en dat ten aanhoore van de tegenpartijen altoos iets bedenketijks. Laat ons enkele dier bedenkingen hier saan.. voegen.

Zoodra een debat twistgeschrijf wordt, d. i.

ontaardt in een kemphanengevecht, in presentie van de tegenpartijen als omstanders, komt het lieve eigen ik ons- zoo licht parten spelen, zoodat het ons ai spoedig meer om het handgeklap van de omstanders, dan om het goed recht der waarheid te doen is.

Vooral wanneer, de „Beroerder Israëls" (dr Kuyper zelf) het mikpunt is van den aanval, zegt „De Standaard" en gaat dan voort:

Hier Joopt dan vanzelf speculatie onder. ten blad, waarin scherp tegen geestverwanten gevochten wordt, prikkelt tot lezen. Van stierenen hanengevechten houden we in Holland niet. Maar zoon week aan week voorlgezet twistgeschnjt tusschen broeders, wat graag. lets wat dan weer toont hoe diep de broederlijke liefde bij de lezers zinken kan; /.e moesten er bij schreien, en ze genieten er in»

Voorts, zulk twistgeschrijf verloopt zoo licht in «Kechthabereu, en er zijn kampvechters in dezen strijd, die hun leven lang nooit iets toegeven, altoos gelijk hebben, nooit ongelijk bekennen, en met wie het dispuut «lus nooit een haarbreed vordert. Kn wat nog het ergst is, volgt ge zelf een andere methode en zijt ge gul, om op eenig punt 't gewonnen te geven, dan .wordt uw gulle .tekentenis weken- en maandenlang tegen u uitgespeeld.

Zulk een twistgeschrijf is niet alleen bedenkelijk maar zelfs gevaarlijk, zegt het orgaan van dr Kuyper, dat besluit als volgt:

Daarom is het plicht zulk twistgeschrijf zooveel 't immer kan, te mijden. Is er verschil van gevoelen, waarom dit niet op een conterentie onder elkaar afgedaan. Al zulk iwistgesclirijf drukt de broederlijke liefde, het,verkoelt de harten, en het breekt cnze kracht. Een kracht, die onze üod te onzer beschikking stelt om Hem te dienen.

ie 's ürayenfaage is overleden de 5-pensjOnneerde majoor van het Ned-Indische leger IJ. J. Kuitenbach, secretaris van het hoofdbestuur van de vereeniging »VolksweerDaarheid.«

Openbare vergadering van Cea Kaad van State, afdeeling voor de geschillen van bestuur, dp Woensdag 28 Oct., des voormiddags te eit uur. »_>t.-Ct.«

Ue minister van tinancièn maakt bekend, dat ten oehoeve van 's Kijks schatkist van een onbekende uit 's Hertogenbosch, onder letters JN. N., is ontvangen f 125, ter voldoening van te weinig betaald in de vermogensbelasting. »ta.-u.«

's UKAVtNHAUt, 23 Oct. In hun begrooting&memorie endosseerden B. en W. natuurlijk lijk de klacht van achterstand in zaken aanden K&a-t zelf, die telkens met moties den,vooruitgang komt stuitent tv dan sommen zij alzoo op, wat zij onderhanden hebben. _Je weihouders moeten, volgens 13. en W., zeil weten, ol zij nog een andere functie kunnen waarnemen. M. a. w.: dat gaat den Kaad niet aan. Daar zal nog wel een woordje over gewisseiu worden ; Binnenkort bereikt de Kaad een voorstel betreffende organisatie van den ontsmettingsdienst, maar omtrent de vuilverbranding schijnt nog mets in 't zicht te zijn. Fieiziengi voor de bewoners van de aschstaal ! Uemeentelijke speetterreinen worden opgenoi-' men in het uitbreidingsplan, dat met Ueceinber eindehjk komt. Omtrent de oprichting van een crematorium kunnen B. en W. zich nog met uitlaten. -Uat is stapjes. Het beleid van den directeur van Openbare Werken wordt krachtig door B. en w. verdedigd. Vermindering van den administratieve., omslag bij de schoolhoofden is in overweging, evenals een nieuwe regeling der vacanties en een wijziging in de inning der schoolgelden. Ue burgemeester wU zich zijn vrijheid van spreken voorbehouden — dit aan 't adres der' genen, die zich aan zijn speech bij de opening van het Christelijk Gymnasium hadden geërgerd. B. en W. zijn tevreden over Arbeidsbeurs en Werkloozentonds. weldra zal een gewijzigd voorschrift in, toepassing komen, betreffende het harde rijden der Westiandsehe tram, waarover B. en w. overigens mets te zeggen hebben. Ue commissie, die het zangonderwijs op onze gemeentescholen moest onderzoeken, is tot een ongunstig resultaat gekomen. Verbetering zal eerst komei-, ais de onderwijzers meer der zake kundig zijn. Uaarom wil zij voor hen zangcursussen oprichten, die een diypioma uitreiken, waaraan salarisverhooging: is verbonden. Voorts wil de commissie bij aanstelling van onderwijskrachten ook op de geschiktheid voor 't geven van practisch muziekonderricht letten, wat h.i. in het belang" der zaak best te verdedigen is. UlKte-Ml, 22 Oct. De gemeenteraad kwam hedenmiddag bijeen, onder leiding van burgemeester mr dr A. ir. baron van Lynden. Besloten werd in de eerste plaats het prae-advies vanß. en w op een adres van de Vakschool voor Kleedermakers om de gemeentelijke subsidie van /' öUO op / 1200 te brengen, bij de begrooting te behandelen. B. en \V. prae-advi' seerden / .21X1 toe te slaan, mits het Kijk zijn steun uitbreidde t°t / 1500. Bij een wijziging der begrooting vaii het gemeentelijk trainbedrijf, waar bleek, dat ƒ" ,16.000 meer aan loonen 'zijn moeten worden uitgekeerd, dan geraamd was, beloofde wethouder van Uiei-en bijvoet op verzoek van den heer Uiilour voorlaan niet al te krap te doen ramen om dergelijke onzuivere cijfers voor de raadsI- te voorkomen, trouwens voor de begjrootiag I9t)y was, zeide hij, alreeds ruimer' geraamd.

l-n slotte kwam aan de °rde een voordracht tot verkooP van een terrein der gemeente a ƒ 00000 aan liet Kijk, ten tehceve van den bouw eener nieuwe geniekazerne.

Op verzoek van mr M. van Bolh„is, welke oordeelde dat het Kijk hier als 't ware nvt bruut militair geweld tegen ,_e gemeente is opgetreden, werd besloten dit punt nog een paar weken aan te houden, Om inmiddels te doen onderzoeken hoe 't staat met het bezit van een percee) water, dat het Rijk maar zondereenige garantie aan de gemeente wil overdragen, en dat, terwijl het Kijk den grond voor de kazerne toch inderdaad goedkoop genoeg krijgt.

— Verschenen is hedenavond het algemeen verslag Van het onderzoek der gemeentebegrooting voor het jaar IVW in de aldeehngen van den Kaad. uaarm werd medegedeeld, dat m verband met de uitbreiding van de gemeentelijke administratie in de laatste jaren, vooral tengevolge van ac gemeentebedrijven, en in verband me) het feit, o«t bij de verschillende takken v-n dienst geene eenheid in de wijze van beheer zoude bestaan, door eenige leden werd gevraagd, OI het niet wenschelijk ware nieuwe maatregelen vau algeireene controle op de administratie en het. geldelijk beheer der gemeente t°t stand te brengen, ten dezer leden zou de aanstelling van een generaal-controieur, geroutineerd boekhouder, goed financier en begaafd met organiseerend talent, wenschelijk achten.

Door een lid werd opgemerkt, dat niet alleen in belastingverzwaring het middel moet worden gezocht om in üe vereischte en natuurlijkerwijs stijgende uitgaven te voorzien, maar dat wellicht succes te wachten ware van .liet navolgen der elders toegepaste middelen 'om den uittocht van de meeste tot betaling van belastingen geschikte bewouters te stuiten. Zulks zou kunnen geschieden door middelen, die mede zouden kunnen dienen om de stad ook voor elders woneuden aanlftkkehjk te maken. Het beste middel daartoe achtte dit lid de verbinding «er binnenstad niet bestaande of in aanleg zijnde buitenwijken, door middel van ruime verkeerswegen en uitbreiding van hef tramnet, ten lid acht tot verfraaiing voldoende gedaan, omdat de uitgaven, die verfraaiing ten slotte met zich brengt, weder moeten worden gedekt en de belastinggrens bereikt schijnt.

ZWOLLE, 22 Oct. Bij de heden gehouden herstemming voor een lid van den gemeenteraad (vac.-v. Roven), werden uitgebracht 552 geldge stemmen. Hiervan verkreeg mr G. W. lh. baron v. Uedem, chr.-hist., 290 stemmen en J. Vt'erner, üb-, 260. Gekozen is dus mr G. W. Th. baron v. Uedem.

MAASTRICHT, 21 Oct. Het bestuur van »Gelooï en Wetenschap* heeft besloten tot krachtige hervorming. De voorzitter zal thans de leiding onmiddellijk op zich nemen, terwijl de conferenties oï voordrachten ook door leden zullen gegeven wor den. Aantrekkelijkheid en belangstelling vinder een prikkel in welwillende gedachtenwisselingeu debat. Ook zullen onderwerpen, eenvoudig ingeleid, aanleiding geven tot bespreking, opmerkingen, vragen. Meer leven zal alzoo gewekt worden en meer vrije sjjeling en actie uitgaan van de zijde der leden.

Z. D. HL de Aartsbisschop van Utrecht zal in de volgende week Dinsdag en Vrijdag geen audiëntie verleenen.

Het zilveren jubilé van den HoogEerw. Hooggeleerden Heer President Dr. P. Mannens als Professor der Dogmatiek, zal a.s. Dinsdag 27 October in het Bisschoppelijk Seminarie alhier op feestelijke wijze gevierd worden. Op dien dag wordt te 9 uur in de kerk van het Seminarie eene plechtige Hoogmis met Pontificale Assistentie tot dankzegging opgedragen.

WllltAl, 21 October. Heden werd binnen de kloostermuren het zilveren jubeltij herdacht van de H Priesterwijding der terw. Paters J. L. Jansen en P. Peters, O. s s.' K.

Nadat door een der jubilarissen in den vroegen morgen eene plechtige ri. Mis aan Ood was opgedragen, werd het overige van den dag in besloten huiselijkeu kring doorgebracht. Van verschillende zijden ontvingen de beide terw. feestelingen talrijke blijken van belangstelling ,

Gedurende den feestdisch, waaraan o.m. twee broeders der jubilarissen deelnamen, werd een telegram uit Rome ontvangen, waarin Z. H. den apostolischen zegen mededeelde.

In het »üemeenteblad< is opgenomen de Memorie van Beantwoording van het. Algemeen Verslag der Afdeelingen van den -*- meenteraad over de Gemeentebegrootmcr vodr IMOV Wij ontleenen hieraan het volgende : len aanzien van den wensch in twee afckelüigen geuit, dat de indiening der begrooting vroeger zou plaats vinden, kunnen B. en w~. slechts herhalen, wat zij verleden jaar ten aanzien van eene opmerking van gelijke strekking in het midden brachten, dat n.l. st--d& mer de meeste kracht wordt gestreeld naar eene zoo vroegtijdig mogelijke indiening. Het behoeft intusschen geen betoog, dat bij den toenemenden omvang! der gem-entehuishouding, ook de samenstelling der begrooting meer tijd gaat eischen, en dat in het bijzonder in een jaar waarin de toestand der financiën zooveel zorg baart en naar nieuwe middelen van inkomsten moet worden omgezien, ampel moet worden overwogen, welke uitgaven al dan niet kunnen worden geschrapt en uit welke bronnen men het waarschijnlijke tekort het best zal kunnen dekken.

Naar aanleiding van de opmerking, dat eene uiteenzetting door B. en W. van een algemeen bestuursplan zeer gewenscht zou zijn, moeten zij er op wijzen, dat volgens de beginselen d«r Gemeentewet de richting, waarin de gemeente bestuurd wordt, met wordt bepaald door het college van B. en W., maar dooiden Kaad.

len aanzien van den wensch om bij de oniw-rp-begrooting een overzicht le mogen ontvangen van de afgedane en de nog al te doene zaken, kan worden medegedee.d, dat ir. het gemeenteverslag over elk jaar voorkomen oe behandelde onderwerj^en ; overwogen zal worden, of hieraan is toe te voegen eene opgave van de nog niet afgedane zaleen. Ue beschouwingen over de baiige satdi van vorige diensten door ten lid gehouden ut verband met de vraag, ot belastingverhooging niet kan worden ontgaan, worden door B. Eu W. niet gedeeld. Zjj kunnen met voorspellen, hoe het er in onze gemeente in 1911, wat den economischeu toestand betreft, zal uitzien ; maar zij mogen in geen g-val op een zoo grooten bloei rek-nen, dat de gewo;te-middeien zonder belastingverhooging ruim esn millioen meer zouden opbrengen, en dan nog bovendien de accressen der uitgaven over 1910 en 1911 zouden kunnen worden gedekt.

tvenmm is het zeker, dat, zelïs na aandrang dezerzijds, het Kijk de door het lid geweiischte maatregelen zal fretten, en nog veel minder, dat die middelen in 1911 zouden kunnen werken.

Wat aangaat de meening van sommige leden, dat eene verdubbeling der belasting op de publieke vermakelijkheden en der Hondenbelasting ongeveer een ton in de gemeentekas zou kunnen brengen — B. en W. deelen die illusie met.

Uat in 's Gravenhage en menige gemeente van het buitenland de hondenbelasting hooger is opgevoerd dan in Amsterdam, wOrdt gaarne toegegeven., Ue mogelijkheid van hoogere heffing wordt intusschen beheersen, door de welr vaart der lagere volksklasse, bij wie hier de meeste honden gehouden worden.

B. en W. zouden het in vele gevallen billijk vinden, als de forensen zwaarder konden worden belast. Uit is echter volgens de gemeentewet niet mogelijk.

B. en W. kunnen mededeelen, dat Gedeputeerde Staten van N inderdaad bezwaar hebben gemaakt tegen het plan tot verlegging, der gemeentegrens, zooals dit dezerzijds was voorgesteld.

Ged. Siaien hebben echter te kennen gegeven, dat zij zich met een zeer beperkt plan tot grensregeling zouden kunnen ver-enigen. B. en \V. overwegen thans, welke gedragslijn in dezen door de Gemeente behoort gevolgd te worden.

Door de schuifelende bewegingen over den vloer in de effectenbeurs is deze zeer aan slijtage onderhevig; er was bij den bouw op eene dergelijke belangrijke slijtage niet gerekend. Daar niet met zekerheid is na te gaan op welke plaatsen de vioer in het komende jaar het meest zal slijten eu in hoever plotseling groote oppervlakten hersteld zullen moeten worden, wordt het wenschelijk geacht den vlccr, die over het geheel reeds veel ge eden heeft, in twee achtereenvolgende jaren geheel te vervangen door eene bedekking van doelmatiger constructie.

De door de deskundige commissie aangegeven herstellingen zijn in hoofdzaak uitgevoerd, zettingen in het gebouw worden niet meer waargenomen. Het voornemen bestaat, in dit stadium, nogmaals het oordeel der bovenbedoelde commissie in te winnen. De voor de herstellingswerken toegestane gelden zijn tot nbg toe gebleken voldoende te zijn. B. en W. kunnen mededeelen, dat verbetering van Ce straatverlichting mdc wijken, waar zulks noodig- is, regelmatig geschiedt. Met de vervanging van Kernoranders No. 2 door Kernbranders No. 4, wordt geregeld voortgegaan.

In de laatste drie jaren is hoofdzakelijk aan verbetering der bestaande gasverlichting! een bedrag van bijna /'50,000 aan aanlegkosten besteed en stegen daardoor de kosten aan meer' der gasverbruik met ongeveer f 10.000, niet tegenstaande de uitbreiding van de electrische verlichting in dit tijdperk de gasrekenïng vermindering deed ondergaan.

Met het oog op de kosten bestaat het voor. nemen om aan de electrische verlichting vooreerst neene uitbreiding te geven. Indien echter de geldmiddelen zulks mouden toelaten, kwamen naar de meening van B. Eu W., voor eene electrische verlichting het eerst in aanmerking het Damrak, de Dam, het Rokin en de Saphaiisfraat van hef Frederiksplein tot Wcesp-Tpoortstation. B. en W. zijn van oordeel, dat het wel wen. schelijk is, de zaken betrenende het Gemeentelijk Bouw- en Woningtoezicht in eene commissie le bespreken, doch dat het dan aanbeveling zou verdienen daarvoor eene afzonderlijke con> missie in te stellen. B. Eu W. behouden zich voor daaromtrent een'voorste, te doen. Hetwonüigvraagsfuk, ofschoon punten van aanraking hebbende met Publieke Werken, is echter wei zoo daarvan (e onderscheiden, dat de mogelijkheid niet is buitengesloten, dat de Raad allicht voor de behandeling der eerstbedoelde zaken andere leden zoude wenschen aan te wijzen dan de leden, die hij meent, dat in de commissie van bijstand in het beheer der Publieke Werken zitting behooren te hebben.

Een voorstel strekkende om eene j)rincipieelc beslissing te nemen over de wenschelijkheid van het al of niet aankoopen van grond, waarop onbewoonbaarverklaardc woningen staan, is in voorbereiding. Het praeadvies op het adres van den Woningraad, dat de aandacht vraagt voor groote belangen, is in voorbereiding. De klacht, dat de uitvoering van de Woningwet en van de Bouwverordening te veel aan de ambtenaren zou worden overgelaten, kunnen B. en W. niet onderschrijven. Uit den aard der zaak kunnen B. en W. van eene gemeente zoo groot als Amsterdam' niet elke weinig beteekcnende zaak lot in bijzonderheden zelve behandelen, al wordt daarnaar zooveel mogelijk gestreefd. Maar daar staat tegenover, dat voor ieder, die zich bezwaard gevoelt, de gelegenheid bestaat om zich over elke zaak, hoe onbeteekenend ook, tot B. cii W. te richten.

Met betrekking tot de vraag, of alle woningen in overeenstemming moeten worden gebracht met. de bepalingen der Woningwet, kunnen B. en W. mededeelen, dat, in verband met het be kende adres van de Vereeniging »Heï Eigendomsrecht-, hetwelk om praeadvies in hunne handen is gesteld, wordt overwogen, of aan de bestaande bezwaren niet zou zijn tegemoet te komen door een termijn te stellen, binnen welken eenige wijziging van het bestaande, behoudens bijzondere gevallen, niet kan worden gevorderd.

Ten aanzien van de vraag door een lid gesteld betreffende hetgeen in een alhier verschijnend dagblad in verband met het optreden van den tegenwoordigen wethouder voor het Onderwijs is te berde gebracht, moeten B. Eu W. zich aansluiten bij de leden, die meenden, dat eene dergelijke uiting vau een dagblad geene aanleiding behoefde te zijn tot het stellen van bedoelde vraag.

B. en \V. zijn het eens met het lid, dat- zich gestooten heeft aan den toon, waarop vele klasseonderwijzers zich uiten over de hoofden van scholen. Het bedoelde >ouderniunmere van •>De VolksschooW heeft ook op B. en \V. een onaangeiiamt.ii indruk gemaakt. De vraag, op wat wijze ten bate van het onderwijs het meest profijt te trekken is van de talenten en de arbeidskracht der hoofden van scholen, maakt bii B. en W. een punt van overweging uit; te zijner tijd hopen zij deze zaak aan het oordeel van den Raad te onderwerpen. De lokalen in het Beursgebouw voor de bureaus der Karn;:r vau Koophandel bestemd, zullen vermoedelijk binnenkort zoover gereed zijn, dat tot de meubileering en daarna tot de ingebruikneming kan worden overgegaan. De leden, die op eene vermeende verkeerde werking van het Werkloo-heidsJoiUjs wezen, schijnen aan dit fonds eene andere strekking te willen geven, dan de Gemeenteraad bij de instelling daarvan heeft bedoeld. Het fonds kan niet anders zijn dan een middel tot opwekking van de eigen verzekering in den boezem der vakvereenigingen. De door deze leden geschetste tjevolgen zijn onvermijdelijk aan het stelsel verbonden. Vandaar dat B. en \V. zich aansliuien bij hen, die meenden, dat inden toestand gcene verandering moet worden gebracht en het fonds op dezelï'den grondslag moet blijven voortwerkeu. Zij verbinden daaraan den wensch, dat iv het vej-voig de vakvereenigingen, gesteund door het fonds, nog beter dan tot nu toe in staat zullen worden gesteld de gevolgen der werkloosheid te verzachten. Ook het stellen van de gemeentebijdrage aan hel louds op een vast oeorag pasi in het door den Gemeenteraad aangenomen stelsel. Het instellen van een fonds berustte juist op de overweging, dat het niet aanging aan de vakvereenigingen een ongelimiteerd crediet uit de gemeeutekas te openen. Het is de taak van het fondsbestuur, aan welks werkzaamheid B. en W. gaarne hierbij hulde brengen, met de beschikbare middelen het gestelde doel zoo krachtig mogelijk f e bevorderen. Binnen niet al te langen tijd hopen B. en \V. een voordracht iv te dienen iv zake eene reorganisatie van het gemeentelijk grondbedrijf. Alsdan zullen vanzelf tal van detailpunten ter sprake komen, waarom B. en W. thans niet op de verschillende vragen behoeven in te gaan.

De kosten van1 het maken van glasbalkons aan de bestaande motorwagens durven B. en W. niet lager dan op rond /' 600 pet wagen ramen. Het voornemen bestaat een gedeelte dooide Nederlandsche Fabriek van f Werktuigen en Sjxxirwegmaterieel, de overige in eigen beheer ic doen ombouwen. De in eigen beheer uitgevoerde inrichting van de eerste wagens heeft, indien daarbij geene algemeene kosten worden berekend, /'435 per wagen gekost. Het stellen van het einde der vroegritlen in plaats van op iy2 op 8 uur is te ontraden, met het oog op de fcgen S uur reeds beginnende drukte van den gewonen dienst. Het berekenen van den vroegritprijs op lijnen, niet voor vroegritten aangewezen, wordt voorloopig niet raadzaam geacht. Ook voor de vroegritlen tracht de directie der gemeentetram, zooveel zulks mogelijk is, aan de verkeersbehoeften tegemoet te komen. Met het seizoen verschuiven de tijdstipjien van bijzondere drukte op niet altijd te voorziene wijze, en weersveraiideringeu brengen vaak onverwachte bezwaren mede.

Het vraagstuk van eene snellere verbindingvan het centrum der siad niet de Handels- en de IJkade, blijlt de volle belangstelling van B. cv \V. wekken. Aanvankelijk is eene pontverbmdiüg in overweging.