De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad

Amsterd. Glazenvvasscherij en Jaloezieënfabriek, W. H. SPIEGEL. :—: Overtoom 41-43.

il Dusseldorf, 30 Juli '09. Gewijde Bouwkunst. — Een Kerkhof. — Model. In verhouding tot de schilderkunst komt de architectuur evenredig gering uit. Erger is, dat het groote publiek er liefdeloos aan voorbijloopt, betooverd door de schilderijen, waar in friscli aansprekende kleuren drama's op te lezen zijn. Zoolang een prentenboek aangenamer zal trekken dan een handleiding voor wiskunde, zullen de architecten hopeloos zoeken naar een antwoord op deze vraag, die hun Londensch congres bezighield: door wat middel is de algemeene belangstelling in bouwkunst wakker te krijgen ?

Het eenige middel, dat op den duur tenminste eenige kans van slagen in uitzicht stelt, werd door de Duitschers hier toegepast. Met vlijt, geduld, goeden smaak en weergaasch knappe techniek hebben sommigen van hen bouwkunstige schilderijen ontworpen, die ook voor leeken een oogen-lust zijn. Het is, wel beschouwd, een averechtsch inido.l, omdat het doel wil worden, maar als men hier die kostelijke mozaiëken en marmers op papier of karton ziet, die dadelijk den luister van een gansch kerk-interieur gever, en als men eens omziet naar de maquetten of rondwandelt in de kapellen en kerkkoren, dan looft men dankbaar de inrichters van zulke volledige illustraties boven hun vakgenooten — de onmatige meerderheid — die het bij plattegronden en nuchtere teekeningen lieten.

Er zijn schoolsche en holle bouwsels op deze tentoonstelling, die bewijzen, dat oneigen vormen nog altijd graag gezocht worden om de armoedige kennis en de redeloosheid van architecten zonder architectuur te verbergen. Er zijn ook, helaas, eenige vooibeelden van onbegrepen gothiek, droge namaaksels zonder eigen oplossing en begrip van liet wezen dier kunst, zooals Cuypers en de Utrechtenaars ons haar schoonheid weer hebben geleerd. Gothiek veronderstelt in haar maker behalve een juist inzicht in haar karakter en een volledig bezit van constructieve bekwaamheid, ook een vromen eerbied om de sidderende vormen ten hemel te lelden Hel. is geen kunst voor grove zielen en grove handen, zooals er ook enkelen op deze tentoonstelling zijn bezig geweest, maar die toch zachtjes aan nog slechts weinig te bederven zullen krijgen, blijkens de begrippen van doeltreffendheid, eenvoud en klare overzichtelijkheid, die men blijde hier overal naar voren ziet dringen.

Vatbaar voer velerlei uiileg, maar in alle geval opmerkelijk is de sterke trek om terug te keeren tot de Romaansch-Byzantijnsche bouwkunst. Een terugweg zonder achteruitgang, want hij leidt sterke geesten niet naar slavernij van vormen. Uit de oudste kunsten bloeien immers vandaag de nieuwste lentes, de middeleeuwers, de primitieven, de mystiek en het eerste Christendom blijven vruchtbaar in onze hedendaagsche letterkunde, architectuur en beeldende kunsten.

Men weet dat de Romaansche stijl midden in zijn ontwikkeling bleef steken, toen hij door de gothiek weid verrast. De fijne spitsboog en de luister van lijnen bedwelmde het christelijk volk, dat volop de fantasie liet varen naar de onzienlijke doch niet minder werkelijke wereld, waar zijn biddende begeerten naar uitvlogen. Maar terwijl de gothiek, in overmoed om over zlch-zelf heen te streven, verging in broosheid van samenstelling en weelde van kantwerk, is het deugdelijk Romaansch noch afgeleefd noch uitgemergeld geraakt. En dat het nog met gelukkige uitslagen verder gecultiveerd kan woiden, aleer zijn levenskracht het uiterste bereikt, zou een reisje in Rijnland met zijn nieuw-Romaansche, proteslantsche en katholieke kerken, of een, ook maar een eenvoudige, rondgang op. deze tentoonstelling kunnen leeren. Inderdaad, er zijn nog verrassende mogelijkheden en moderne oplossingen van oude problemen dezer lang niet afgesloten stijlperiode. Rijk, bedenkelijk rijk voor de meeste parochies, en voor het Noorden ook zonder eigenlandsche bekoring, wordt de Romaansche eenvoud door de toegepaste prachtllefde der Byzantijnen, die hun gloediljke verbeeldingen konden uitvieren aan marmeren wanden, zuilen, mozaïeken en schatten van musief. Maar welk een effect ook moderne meesters uit marmer weten op te bouwen, moet men hier zien in de grafkapellen van Carl Moritz en professor Kleesaitel. Daar zweeft geen weekheid in die edele ruimten, maar gestientre monnikengeest. Moritz heeft op ziin kunstbroeder een fantasie vooruit, maar zij is er eene van zware dracht. Al staat zijn grijs en bruinrood massief altaar onaangekleed, het is af en kortweg een meesterwerk. In het Romaansche koor, dat Kleesattel ter afwisseling van zijn goüiieke ontwerpen exposeert, licht het altaar helderder op uit de halfronde sluiting, maar de werking is minder grootsch. Met de beide genoemden beheerscht professor Behrens de architectonische afdeeling met schilderachtige keiken of welgeslaagde partijen daarvan. Wie de tentoonstelling bezoekt, wijde ook een bijzondere oplettendheid aan Rings, Beijer, Wilson Benirachke, Fritschke — wiens evangelisch kerkje voor Nieuw- Dusseldorf een modern-Romaansche proeve laat zien om den kansel op een trappenbouw achter het altaar harmonieus te plaatsen, —Renard. die een pracht-raaquette van zijn welgeslaagde, imposante Sionskerk met klooster te Jeruzalem inzond, — straks door onzen landgenoot, den Beuroner Verkade, te sieren — en Theodor Veil, die een zeldzaam simpele en zeldzaam mooie oud-katholieke kapel vertoont, modern van lijn en decoratief, — een voorbeeld van goed en nieuw. Vergeleken bij het gedurfde, waardoor men hier en daar venast, ook wel geschokt, maar niet zelden gesticht of tot bewondering en gelukwenschen over zooveel slagen aangezet wordt, is de kerkelijke bouwkunst in ons land tam. Maar als Hollandsche geestelijken en Hollandsche bouwkunstenaars hier eens gezamenlijk wilden rondwandelen en hun gedachten vruchtbaar uitwisselen — ik geloof, dat er bekeeringen zouden jjemaakt, minstens dat er ruimer vrijheden zouden verworven worden!

Hoe dit weze, onze levende architectuur is in elk geval uitgekomen. Van Joseph Cuypers' machtig koepelende Sint Baaf, die door de eeuwen en de vaderlandsche luchten zijn triomf blijft dragen over de roomsche herleving uit een moeielijken tijd, die hij verzinnebeeldt, hangen groote foto's naast het ontwerp van Jan Stuyt eener Benedictijner abdij,, die men zich graag te Egmond denkt, ali werd zij er niet voor bestemd. Ook Alfred Tepe is er met zijn edel-1 gevoelde kerken van Mijdrecht, Schalkwijk, Dusseldorf; en de sympathieke J. van Gils met een wat slordig aquarel, dat echter dei schoonheid van zijn kerkje te Nieuwerkerk gunstig genoeg laat uitschijnen, en zijn, nieuwe „Volkskirche" te Delft, die evenmin: haar harmonische werking verbeurt. Juist; echter omdat de Duitschers zich zoo vlijtig! van hun besten kant laten kijken, mist men,' dubbel jammer, eenig werk van den heiwekker onzer bouwkunst, dr. Cuypers. Wat: zou de tentoonstelling van zijn levensarbeid,' die een paar jaar geleden het Amsterdam schj Museum opluisterde, hier een benijdbare ver-j tegenwoordiging van onze kerkelijke architectuur der laatste halve eeuw zijn geweest! Men mist ook de weinige namen van jongere architecten, die hun belofte al hebben gebouwd in een daad, en helaas de namen van de allerjongsten, die de belofte wel bezitten,! doch niet toonen mogen, daar het haast eenj traditie bij ons wordt — een jammerlijke tra-J ditie, die talenten vermoordt! — om kerke-< lijke bouwwerken uitsluitend toe te vertrouwen ■ aan architecten van gevestigden naam

Als een kloosterhof tusschen den omgang, waar monniken loopen te brevieren, ligt tusschen de zalen van schilderwerk en architectuur een kerkhof. Een kerkhof opeen tentoonstelling, de dood midden in de.bloeiende kunst! — het is ongehoord en dadelijk ver-1 klaard: ook het kerkhof dient als model en' wil de nobele schoonheid van den dooden-, cultus leeren door de christelijke kunst.

Het wordt tijd voor deze opvoedkunde. Als men onze kerkhoven bezoekt, krijgt men den indruk, of op de graven der dooden aan het mysterie der opstanding te kort is gedaan ter bevrediging van de ijdelheid der levenden., Houten ol steenen materialen op elkaar ge-! stapeld, sentlmenteele uitingen zonder waar-j dig lied, koekebakkerstrommels met papieren! bloemen, onbetamelijke fabrieksprullen op roestig ijzer of pompeuze zerken, achter glas! gewerkte portretten van dooden twee meter boven de plek, waar hun lichamen vergaan, — het is een horror van gekunstelde smart! Zie nu den doodenakker zonder dooden maar vol van de liefderijke teekenen, die zij verdienen, hier door den directeur der Dusseldorfsche -Kunstgewerbeschule" aangelegd. Het is een vreedzaam hoekje, waar menige parochie haar smaak aan kan kerstenen, want de godsdienst troost er de treurende kunst. Toch maar een kerkhof-proeve, die allicht beter lukken kan, want zij is in een tamelijk renaissance-barok geforceerd. Ook lijken de gauw verweerde of geschonden zandsteen en beschilderde borden, die schilferen onder de blakerende zon, weinig1 duurzaam onder den open hemel. jMaar smakeloos zijn de vormen geenszins en nergens onldekt men opzettelijk bedrog in deze „Frledhofsanlage," die met de omgelegen kapellen plechtig op den ernst van dood en eeuwigheid, zondeschuld en boete, verrijzenis en vrede gestemd is.

Errat,'um. — In de gisteren geplaatst», correspondentie over de Dusseldorfsche tentoonstelling is een zinsverminking voorgekomen. Men gelieve te lezen: „Gij behoeft het lang niet eens te zijn met de meening, dat de nieuwe Sint-Jacob, ondanks zijn eigen, deugdelijk schoon, niet thuis zou hooren in het oude 's Hertogenbosch, waar de Sir.t Jan neerscht, maar... enz.

De Fransche regeering heeft de stoomboot i „Aude" gecharterd voor het transport van' levensmiddelen naar Melilla. Uit San Sebastian wordt gemeld, dat het getal der reservisten die naar Frankryk vlnchten ia de laatste dagen sterk toeneemt. Gisterenochtend bedroeg hun getal reeds ongeveer vierduizend. De bijzondere berichtgever van „Daüy Telegr3ph" te Barcelona seinde Woensdag aan zijn blad de volgende vreeselijke i bijzonderheden," dié herinneren aan öeToonéelen uit de groote Fransche Revolutie: Een twaalftal priesters en kloosterzusters izijn wreedaardig vermoord, sommige aan het : altaar dat zij met het kruis in de hand vol moed tegen de revolutionairen trachtten te ■verdedigen. De menigte belette dat aan de gewonden hulp werd gebracht, zoodat deze gruwelijk verbrandden toen in het klooster brand was gesticht. Toen de zusters zich voor de ramen van het brandende gebouw vertoonden, werden zij met steenen geworpen. Niemand stak een hand uit om de ongelukkigen te helpen, die aan haar lot werden Overgelaten. Van de hoogte van Montjuich gezien geleek, geheel Barcelona een vreugde: vuur. Het aantal gedooden bedraagt meer dan ;120; het aantal gewonden meer dan 300. ,i§r Is een reddingsdienst ingericht om de «slachtoffers te verzorgen. Eenmaal kwam een ; troep van wel 10.000 revolutionairen door •de straten, de verkoolde overblijfselen van hun slachtoffers op pieken en staken meevoerende, juichende en de Marseillaisse zingende. Zij trokken zelfs langs den kapiielnj generaal aan het hoofd van zijn troepen, die 'echter geen vuur durfde te doen geven! ' Uit Genua verneemt hetzelfde blad, dat volgens Signora Maria Corti, operazangeres :te Genua, juist van Barcelona teruggekeerd, tot Dinsdag aan beide zijden meer dan 1000 dooden waren gevallen. De tooneeleri in de straten waren vreeselijk; dooden en gewonden lagen Dinsdagavond overal verspreid in de open lucht.

: LONDEN, 30 JuU. (Reuter.) De Scholsche mijndirecties en de mijnwerkers hebben een overeenkomst geteekend, waarbij de directeuren een minimumloon van zes shilling per dag toestaan. De overeenkomst zal gedurende drie jaren van kracht zijn. De staking is dus voorkomen. De gedelegeerden der mijnwerkers beschouwen deze overeenkomst als een door hen behaalde overwinning.

SINT-PETERSBURG, 30 Juli (Reuter.) Sedert gisteren zijn 52 personen door cholera aangetast en 15 personen aan die ziekte bezweken. Het aantal cholera-lijders bedraagt thans 64.

MEXICO, 30 Juli. (Reuter.) De stad Acapulco is voor de helft verwoest door een aardbeving. Een aantal personen kwamen om het leven. Ook In de stad Mexico eischte de ramp 8 slachtoffers. MEXICO, 31 JuU 1909. (Reuter) Een aardbeving verwoestte Chilpanango Chllapa waar honderden verongelukten. Een hevige aardschok werd ook te Zynela Ouetro gevoeld waar echter geen ongelukken plaats hadden. In de stad Mexico zelf werd een lichten schok waargenomen; de muren van den Kathedraal hadden te lijden. Alle gebouwen aan de waterzljde van Acapulco stortten ineen; de bewoners zijn dakloos, geen enkel gebouw bleef ongedeerd. Berichten uit andere plaatsen ook uit Vera Cruz melden aardschokken, echter zonder ongelukken.

BERLIJN, 30 Juli. (Reuter.) Volgens een telegram van den keizerlijken gouverneur, wordt In door een aantal prospectoren gelijktijdig ingezonden berichten, wier betrouwbaarheid door de distrlctsbesturcn Warmbad en Lüderltzbucht worden erkend, medegedeeld, dat dicht bij de Gouchassubrlvier en ten Oosten van de Vlschrivier en het mijndistrict Aials van de .South Afiican Territoiies" een menigte diamanten zijn gevonden. Twaalf honderd velden zijn reeds voorlooplg besproken. Een vertegenwoordiger van de South African Territoiies heeft aan net districtsbestuur van Warmbad goede steenen van een half karaat getoond.

WASHINGTON, 30 Juli. (Reuter.) De leider van het Hul* van afgevaardigden Is van plan mor- Ren aan het Hul» een voorstel te doen tot afwijking van het reglement, w<_lk voorstel bedoelt een gemengde commissie uit den Senaat en het Huis van vertegenwoordigers te machtigen de tarieven op laarzen, schoenen en bewerkt leder, zooals die door het Huis zijn aangenomen, te verlagen. Taft verklaarde ingenomen te zijn met de tariefwet, zooals die thans is vastgesteld en zeide voorts gaarne zijn onderteekenlng te zullen geven aan de voor te stellen reglementswijziging. (De verdere Reuter-bericliten van lieden vindt men bewerkt in het „Buitenlandse!. Overzicht".)

II (Slot). Waar in een vorig artikel het groole nut en de gemaakte bezwaren eener vacantiekolonie werden besproken; waar verder het voordeel, liever nog de noodzakelijkheid eener eigen kath. kolonie werd bepleit, waar de kinderen onzer kath. scholen, die daaraan behoefte hebben, volgens het oordeel van een geneesheer, onder de liefderijke verpleging en leiding van Eerw. Zusters worden beschut en behoed voor lichamelijken en zedelijken ondergang; waar ten slotte werd gewezen op den steun, die noodig zal zijn voor de oprichting van zulk een inrichting, zou thans eene uiteenzetting van het plan en de wijze, waarop het wordt uitgevoerd, gegeven worden.

De Z.E. Pastoor Suidgeest heeft niet langer weerstand kunnen bieden aan de aanvragen voor plaatsing van kinderen, hem van verschillende zijden gedaan, hoewel van het eigen gesticht nog geen spoor te vinden was.

Een begin van herstellingsoord werd door Z.E. gemaakt. Twee huisjes werden gehuurd en ingericht voor de verpleging van een 10-tal kinderen, doch hoewel van de opening van dit klein herstellingsoord „Onze Lieve Viouw van Zeven Smarten" genaamd, op zeer bescheiden wijze melding is gemaakt, hebben de aanvragen voor plaatsing de plaatsruimte tot nog toe verre overtroffen. Deze vacantiekolonie is geopend 15 Mei. Het is waarlijk een lust, de kleine kolonisten in huis gezellig bij elkaar bezig te zien, onder het wakend oog van twee katholieke verpleegsters, of hen te zien wandelen naar het strand of hen te zien waden in de zee of spelen in net zand. En ziet ze dan, als ze gaan; en ~iet ze, als ze na drie weken uit de kolonie terugkeeren. Hoe gezond, gevuld en frisch ziJn die eerst zoo bleeke, ingevallen gezichtjes Hoe vlug en lustig zijn die voorheen bedrukte kindertjes.

Ziedaar het werk van den eenling. Het is klein en toch voor de pi. m. 50 kolonisten, die er dezen zomer misschien verpleegd kunnen worden, van zoo onschatbaar groole waarde. Het plan van den Eerw. ijveraar is echter niet en is nooit geweest, zicli tevreden te stellen met groepjes van 8 of 10 kinderen, maar met groepen van 50 kinderen. Een eigen huis moet gebouwd worden. De grond is reeds anngekocht (2100vierk. M. in de nabijheid der R. Kath. kerk). Het plan voor den bouw is reeds ontworpen. Op het bedoelde terrein zal n.l. moeten verrijzen een sierlijk gebouw. Dit zal bestaan uit een middelgedeelle, waarin de kamers der Eerw. Zusters; achter dit gebouw zijn opgetrokken twee vleugels gescheiden door eene speelplaats; de eene vleugel dient voor eet-en speelzalen, de andere voor slaapzalen.

Bovendien wordt voor de noodige badkamers gezorgd. Bestek en teekening van het geheel zijn reeds in 't bezit van den Z.E. Pastoor.

Hoe nu echter tot den bouw der kolonie te komen ? Voor den bouw is geld noodig en waar moet dat gevonden worden ?

Een kapitaal van f 50.000 komt uit giften niet gemakkelijk bijeen. Dat is trouwens ook niet noodig. Als er slechts 100 menschen te vinden zijn, die tegen 4 pCt. rente eene obligatie van f 500 willen opnemen, dan is het kapitaal ook bijeen. Doch waaruit zal dan jaarlijks de rente en de schulddelging betaald worden, dat is ie zamen f 2500 ? 't Schijnt, dat menigeen zich die vraag gesteld heeft, want het Is mij anders onverklaarbaar, hoe 't komt, dat nog slechts enkelen toezegging hebben gedaan, tot 't nemen eener obligatie. Voor eenige weken geleden reeds heeft Pastoor Suidgeest circulaires verzonden, waarin eene inkomsten- en uitgaven-berekening voorde te stichten kolonie wordt gemaakt. Aan deze circulaire waren verbonden drie inteekening-biljetten.

Het eerste biljet was bestemd om zich te verbinden als stichter, door 't nemen eener obligatie van f 500. Slechts enkele dezer biljetten zijn geteekend terug gekomen, terwijl er slechts 100 inteekenaars behoefden te zijn. Wat is daarvan de reden? Men verbindt zich tot het nemen van één of meer aandeelen van f 500, om de oprichting eener kolonie voor arme, zwakke kinderen mogelijk te maken. Men verbindt zich echter voor eene eventueel uit ie schrijven leening. En laat nu ieder eens bedenken, dat de leening niet zal worden uitgeschreven, want dat Z. D. H. Mgr de Bisschop nimmer Zijne toestemming zal gev en, als 't niet vaststaat, dat 't geld, de f 2500 voor schulddelging en rentebetaling, jaarlijks betaald kan worden. Wordt dus de leening aangegaan, dan wordt ook zeker geregeld de rente betaald en elk jaar één aandeel afgelost. Vooreerst zou ik dus hier een ieder, die eene circulaire heeft ontvangen, willen verzoeken, alsnog te besluiten, als bewijs van sympathie voor de schoone zaak, het biljet in te vullen en op te zenden aan den Z.E. Pastoor Suidgeest.

En dat hij, die geene circulaire heeft ontvangen, ook aan de oprichting medewerke door 't aanvragen eener circulaire aan den Pasloorvan Egmond aan Zee en 't terugzenden aan Z. E. van het eerstgenoemde biljet. Dat de Katholieken, die daarto- In staat zijn. thans toonen, hun geld te willen beschikbaar stellen è 4 pCt., om de stichting eener kath. vacantie-kolonie mogelijk te maken; zij zullen een daad van naastenliefde verrichten van zeer groote beteekenis voor het lichaam en de ziel van menig arm en zwak kind; zij zullen in Nederland doen verrijzen eene stichting, die met de vele andere katholieke Instellingen getuigenis aflegt van echte christelijke liefdadigheid, eene der schoonste bloemen van waar katholiek leven ,

Zooals reeds gezegd werd, is behalve financieele steun nog persoonlijke hulp noodig. In elke plaats is eene commissie noodig, die ieder jaar voor de uitzending van een groep kinderen zal te zorgen hebben. Het zijn vooral de arme stadskinderen, die voor uitzending in aanmerking komen. In elke stad zal dus per jaar zooveel geld moeten worden bijeengebracht, dat de kinderen, die 't noodig hebben, uitgezonden kunnen worden.

Wanneer we nu nog even terugkeeren tot de berekening door Past. S., in de "genoemde circulaire gemaakt, dan zien we, dat Z. E. voor groepen van 50 kinderen f4OBO rekent, dat is per kind f 13.60 in 3 weken. De restende f 2580, die nog noodig is, volgenr tfe uitgavenrekening, wordt uit bijzondere actie en sociale vereenigingen getrokken. Nu is 't niet onwaarschijnlijk, dat de tijd niet ver meer is, dat jaarlijks eene som van f 2580 uit buitengewone giften binnenkomt, doch de eerste paar jaren is daarop natuurlijk nog niet te rekenen, zoodat de volle f 6616 per jaar of zeg f 6600 per jaar betrokken zal moeten worden uit de kinderen, d. i. uit 300 kinderen per jaar. Elk kind zou dan dus moeten kosten in die 3 weken bijna f 22. Op den duur echter, als de sympathie door de resultaten der kolonie steeds meer wordt omgezet in daden, zullen de geregelde giften grooter worden, terwijl de rentebetaling door aflossing vermindert, waardoor de prijs per kind reeds spoedig beneden de f2O zal kunnen dalen; zoodat zich dan reeds spoedig het zeldzame verschijnsel zal voordoen, dat de uitzending naar de katholieke kolonie goedkooper zal zijn dan de uitzending naar eene neutrale kolonie.

In de berekening van pastoor Suidgeest is gesproken van 6 groepen van 50 kinderen. Deze zes groepen zouden dan geleverd worden door de zes plaatsen Rotterdam, 'sHage, Leiden, Haarlem, Amsterdam en Alkmaar. In deze plaatsenis door afgevaardigden van de Dioc. Vereeniging van R. Kath. Ond. de oprichting van plaatselijke commissies voor de uitzending van kinderen naar der. kath. vac. kol. ter hand genomen, op verschillende plaatsen met goed gevolg. In Rotterdam is de commissie volledig gevormd en heeft de werkzaamheden opgevat, om in staat te zijn reeds 't volgend jaar minstens 50 kinderen te kunnen uilzenden. Doch dat nu andere plaatsen niet achterblijven. Laten in Den Helder, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Purmerend, Zaandam, Gouda, Delft, Vlaardingen, Maassluis, Schiedam, Dordrecht, Schoonhoven, Gorkum en meer zulke plaatsen in 't Bisdom Haarlem, evenals in de verschillende steden van de andere Bisdommen, zich ook enkele mannen of vrouwen opwerpen, om jaarlijks eenig geld bijeen te zamelen en met het Bestuur der kolonie of met de Commissie In de naaste groote plaats te onderhandelen over de uitzending van een paar kinderen. Nog eenvoudiger en beter is het, dat zich daarmede zouden willen belasten de besturen van de Plaatselijke K- S. A., van Kruisverbond of Maiia-vereeniging, van Volksbond of Werkliedenvereeniging, van Vincentius of Elisabeih-vereeniging. Eene collecte langs de huizen, ééne circulatie van inteekeningslijsten, ééne oproeping in het plaatselijk blad of door den Pastoor om kleine giften voor dit doel — en het geld voor de uitzending van één of meer kinderen is in de kleinere plaatsen bijeen. Als zóó elke kleinere plaats meewerkt en de grootere steden leveren een grooter aantal kinderen, dan is ook spoedig het jaarlijksch contingent van 300 kinderen bijeen en volgens de berekening is dan 't bestaan der kolonie verzekerd. Wanneer wij zien, wat van neutrale zijde wordt gedaan, hoeveel geld daar per jaar wordt bijeengebracht, hoeveel kinderen d-ür per jaar worden uitgezonden, zouden vij dan, met edeler en hoogere gevoelens bezield, dit werk niet kunnen evenaren? Zouden dan de besturen van bovengenoemde vereenigingen in kleinere plaatsen, die toch allen mede willen werken, volgens den geest der Kath. Kerk, de nooden te lenigen, zich niet de kleine moeite willen getroosten, als plaatselijk comité voor de uitzending van kinderen naar de kath. vac. kol. op te treden. Voorzeker, ook van deze vereenigingen en besturen verwachten wij beter. Wij vertrouwen vast, dat in vele plaatsen het bestuur van eene dezer vereenigingen zich de zaak zal aantrekken en dat wij spoedig berichten daaromtrent in de dagbladen zullen aantreffen. Ook deze bereidverklaringen zullen, evenals de definitieve oprichting van commissies in grootere plaatsen, medewerken tot de spoedige volteekening van de leening van f 50.000 en tot den bouw der kolonie.

Een verzoek hierbij dus aan de groote plaatsen, vooral Amsterdam, Leiden, Haarlem en Den Haag tot 't spoedig vormen eener commissie voor de uitzending van kinderen naar een kath. vac. kol. en tot het steunen der commissie, wanneer zij gevormd is. Een tweede verzoek aan plaatselijke vereenigingen van kleinere steden, om zich bereid te verklaren, de werkzaamheden van een plaatselijk comité op zich te nemen.

Om volledig te zijn, moet ik nog over een tweede plan van Pastoor Suidgeest iets meededen., 't Zou mogelijk zijn, dat de toezeggingen tot 't nemen van obligatien voor de eventueel te sluiten leening het bedrag van f 50.000 overtroffen of dat dit bedrag lang niet werd bereikt. Dit laatste durven wij van de Katholieken van Nedeiland niet verwachten, daar 't een bewijs zou zijn van gebiek aan daadwerkelijke sympathie voor zulk een schoon plan. Zoowel bij te groote als bij te geringe inteekening heeft Z. Eerw het plan, eene particuliere kolonie, thans in gebruik door 't Centraal Genootschap, over te nemen. De kolonie bied. gelegenheid voor 23 kinderen. Het huis, dat nog bijna nieuw is en waarbij nog een groot stuk grond ligt, is voor Z. Eerw. met recht van lsten koop over te nemen voor f 6800. Aan eenige der aandeelhouders zal dan worden verzocht, het aandeel in deze leening te nemen, waartegen natuurlijk voor niemand eenig bezwaar zal bestaan, te meer, daar de inrichting meer dan f 6800 waarde heeft.

Uit een en ander is wel zien, dat 't aan ijver en toewijding van den kant van Pasfoor Suidgeest niet zal ontbreken.

Dat het aan synpathie in den lande zou ontbreken bij de Katholieken is ook niet te gelooven. Liefdadigheid heeft altijd de volle sympathie der Nederlandsche Katholieken mogen verwerven. Dat dan het medelijden met het arme kind, dat zwak en ziekelijk naar 't lichaam een kommervol leven tegemoet gaat of, gezonden naar eene neutrale kolonie, gevaar loopt naar de ziel, ieder Katholiek aanspore, op eene, hem mogelijke wijze, de totstandkoming der eerste kath. vacantie-kolonie te bevorderen en aan de geregelde uitzending van kinderen mee te werken. Dat reeds 't volgend jaar in Egmond aan Zee de eerste kath. kindervacantie-kolonie onder den titel „Oorzaak onzer blijdschap" opensta voor onze kath. kinderen, die d_ür, in het Oud- Katholieke Egmond aan Zee onder de bescherming der Onbevlekte Ontvangenis, onder de liefdevolle, opofferende verpleging der Eerw. Zusters, onder leiding van den ij vervollen Pastoor, physiek en moreel zullen versterken, met blijvende verbetering voor dit leven en voor hiernamaals. Sch. J. w. J.

_________M___......o_S .BVV^^^

ULM, 31 Juli. (Reuter.) De Zeppelin II die te 3 uur 40 te Friedrichshafen opsteeg voor een tocht naar Frankfort a. M. paseerde hier te 5 uur 15.

REVAL, 30 Juli. (Reuter.) Tengevolge van het springen van een ketel op de stoombarkas Wtoroi zijn, naar thans is uitgemaakt, 4 mariniers gedood en 17 zwaar gewond.