De Tijd : godsdienstig-staatkundig dagblad

dbgflper

Door de Nederl. Vereeniging »Onze Vloot. v.erd in de vorige maand wederom e.ne pakjeszendiug georganiseerd ten behoeve van in Oost- en West-ludië vertoevende schepelingen der Koninklijke Marine. Met vo'doening worden geconstateerd, dat de werkzaamheid van genoemde Vereeniging, om in het belang der in de kolcniën op de vloot dienenïe «ch^elingen voor hunne bloedverwan ten en kennissen, die zich de daaraan verbonden Ie rekkelijk hooge kosten, niet zouden ien getroosten, de gelegenheid te opienen .\ostcloc. j.akjes te verzenden, bij voortduring op prijs gesteld wordt.

Verzonden zijn op 29 October jl. per s. s. Prins Wi'lem 1 naar West-Indië 93 en op 30 October jl. per ss. »Oranje<' naar-Oost- Indië 247, alzoo te zamen 340 jjaketten, ter ■de van ruim .1470. De zending van Juni jl. bedroeg in het geheel 316 en de daaraan voorafgaande 266 paketten. Het d«or tusschenkomst van de a'deeling Amsterdam van »Onze Vloot- bij deze gelegenheid verzonden aantal pakjes bedroeg 98 tegeu 65 in Juni jl.

Ter kennis wordt g. bracht, dat weldra vervuld zal moeten worden de betrekking van voorin itter van den raad voor de scheepvaart te Amsterdam. Ingevolge art. 23 der Sche|>enwet kernen voor deze betrekking slechts in.aanmerking doctoren in de rechtswetenschajj, en zal de benoeming plaats hebben voor den tijd van ten hoogste 4 jaren. De bezoldiging is vastgesteld op een bedrag van /'5OOO per jaar. Sollicitanten wordt verzocht hunne op gezegeld papier gestelde adressen voor 1 Januari 1910 te richten tot den minister van Landüouw, Nijverheid en Handel. -St.-Ct."

Conciërge Ie H. B. S. met 3.-j.e. voor jongens. Burgemeester en wethoudeis brengen ter kennis van belanghebbenden, dat eerlang vacant komt de betrekking van conciërge aan de Ie hoogere burgeischool met 3-jarigen cursus voor jongens alhier. Aan deze betrekking is verbonden een jaarwedde van f 450 tot f 7_o (verhoogingen van f5O om de viet jaar) en het genot van vrije woning, vuur en licht.

Sollicitanten, die gehuwd, niet jonger dan 25 en niet ouder dan 35 jaar zijn, worden ultgenoodigd, zich bij gezegcid verzoekschrift (aan burgemeester en wethouder gericht) aan te melden ter gemeentesecretarie, afdeeling onderwijs, vóór of op 18 November e.k., onder mededeeling, van hun tegenwoordige en vroegere betrekkingen en bij wie inlichtingen kunnen werden veikrcgen. Persoonlijke aanmelding wordt voorloopig niet gewenscht. Zij, met wie kennismaking wordt verlangd, zullen uaarioe worden opgeroepen.

In een algemeene vergadering van „Het IJ" werden door tiet bestuur en de commissie van voorbereiding u _ plannen ontvouwd voor .en eigen tweminrl.hting. Met algemeene stemmen machtigde te vergadering daarop het bestuur zijn werkzaamheden voor' te zetten. Velschillende gemeente-auto itettcn zeden reeds hun algeheeie raedew.ming toe. tn ieder geval is het thans vrij zeker, Cat de nieuwe z «•eminrichting tr komt en zal wei-en aangelegd vóór het Tolhuis.

D_ buurlvereenlging , Westelijk Amsterdam" heeft een etalagewedstrijd uitgeschreven, die zal plaats .inden \au 30 November tot 6 December a.s. D- bau.t omvat bn* Jacob vanLennep-, Kinker-, :di]K- en de Cl.ra;kwartler. üe ir«d_e:ing der frocpen is aldus voorgesteld: Gicep A. Ma tufactui , B. L_: :cs- _n Heeren Modeartikelen, eclie. . C. Slagcis en Fijne Vleeschwarenhandeiaars. . D. Tapyten, liedden, Meubelen, Spiegels, Naaimachines. , E. Kruidenierswaren, Fruit en Comestibles, D.ogisten. Banketbakkers, Chocoladehandelaren. :. Iluishou-lelijke- en luxe artikelen (goud en ziivcij, Rijwielen. '.. Sigarcnbauaciaais, enz. i. Sciiocnen, Hoeden, Lederwaren. , J. Dive sco.

Het was een schilderachtig gezicht, de volbeladen muildieren met de kleurige haulies, greote ruwgeweven deken, waar menzichwel viermaal in kan rollen) daar bovenop de groote, donkere Arabieren in bun witte burnous, igrocte, meestal witte overmantel met kap) het op den schender, mijn Fransche vriend met zijn gids op tuee urijje arabische i aarden, en dat alUs tintelemd m vroolijke kleren in hei warme zonlicht, begeleid door de drc-meri e. zangerige stAn van * Jcussef, die /.ti cd aan Allah opzond, geacectnin de geheele melodie passende geklop van ketels en pannen. op den rus: van een d_r muildieren.

Een gevoel van toraaglijke rust kwam over me, dreomtrig glijdt je blik langs den onaf.'lenbaren h rizon, iiicr en i/.aar gebrokendoor de hlaijwgroe osschen, wuivend en luischend in de zo le, warme lucht. In d_ directe omgeving van Biscra zijn de wegen goed, maar nauweliiks eenige kilometersi daarbuiten is het niet anders meer dan een breede geul, door Ue iallooze karavanen uit den steenachtigen bodem geschraapt. In maanden was er geen regen gevallen, zoodat de --Oued Biskra•_ zoo goed als geheel was uitgedroogd. Deze rivier is na de »Oued Djedi . die van het Ocsteu langs den woestijnrand stroomend, even als de eerste, in het greote zoutmeer Mel^hir« uitstroomt, de grootste. Tic grend is steenachtig, terwijl overal het salpeter in dikke korsten uit den dorren bodem is uitgescheiden, en met zn blindend wit eea eigenaardigen tint aan het geheele landschap geeft

Heerliik is de kleurenrijkdom der g.heele omgeving. In het N. en N.O wordt de norizon begrensd door de kale, purperrood gekleurde bergen der Aures, die een zonderling, maar voor de oogen aangenaam contrast vormen met het diep*, warme blauw der wolkenlooze lucht. Overal in 't rond de donkergroene palmoazen, mooie, rustige levenscentra der woestijnbewoners. In het zuiden nevelt de dorre, steenige, g.elgrijze vlakte met hier en daar tusschen de salpeterkorsten nauw levende struiken in 'n: flauwe lijm wei;. Na eenige uren rijdt onze karavaan »Lidi Okba binnen. Het is 'n mooi, echt arabisch dorp en de eigenlijke godsdienstige hoofdplaats van het district der Zibans; dit is wel hit voornaamste gebied der Algiersche Sahara, met zn lange reeks van mocie oazen. 'n Afzcnder-1 ke wijk wordt beweend door de negers uit Soedan, die in grooten getale in alle oazen voorkemen en zich gedeeltelijk met de Arabieren vermengd hebben.

liet is 'i, aardig gezicht, die donkere,lenige gestalten in hun kleurige kleding, tusschen die mooie palmen en grijze leemhuizen; echte kinderen der eeuwige zon ! Zoo lui en droomerig de lichter gekleurde rassen, even vlijtig zijn de negers; hae goed gesoigne rd zijn de aardige groenten- en fruittuintjes, die met de meeste zorg geirrig.erd moeten werden cm elk gewas aan den darren bcdem te ontworstelen.' water en nog eens water, dat is de factor, ja haast de eeni'ste factor, waarop het o",-é wees uitleven gebasee.d is.' De ™ro„d ' meest vruchtbare d.e men zich* denken kan" maar zonder water niets als „ dorre, h£t verbrande stof massa; goed geïrrigeerd _.eeft ze den menschen met weinig arbeid alles wat ze voor hunne geringe • levensbehoeften noodig hebben. H-e m.oi en frisch staat de jon_»«* haver op de vochtige, met kleine walletjes omgeven akkers, hce weldadig voor het oog dat zachte groen tusschen de slanke palmen met hun donkere kruinen en mooie bruine stammen, hoe weldadig dat contrast met de grauwe, gn.ize vlakte, tot onafzienbare verte in het rond.

Niets is heerlijker dan het binnenrijden in 'n kcele, beschaduwde oaze, na 'n vermoeiende rit van men in het barre, door geen boomen onderschepte zonlicht. KrcuKelend. telkens nieuwe aardiger rustige tafereeltjes openend, loopt de smalle weg door het ruischendc palmbosch; langs de lage leemmiairtjes, die de verschillende eigendommen van elkander scheiden, stroomt het heldere water van de een of andere bron, de eenige levensader voor elk leven in dze onafzienbare wildernissen.

Eentonig en toch- vol stemmige melodie klinkt het korangezang der arbeiders in de kleme tuintjes, zwerm.n spreeuwen vliegen over en tusschen de hooge kruinen der met dadels zwaar beladen palmen, alles ademend 'n heerlijken, rustigen vrede.

Mcoie, glanzende dieren, wat hebben ze me verteld in hun vrooli.k, luidruchtig spreeuwengezang Daar hoog op ' wiegelende palmlak zit 'n hrensschitterend mannetje en kijkt vel vogelentilosciie naar beneden,, alsof hij zeggen wilde: »Man, ik ken je 1 Weet je r.og hoe 'k in 't laatste voorjaar, hoog ep het dak m n helste lied uitzong, en in nieuw ontwaakte mannelijke kracht de vleug, 1& uitsloeg, dat er gouden vonken van m'n lichaam uit schoten! ! !■

Met wat een lust heb je me toen aangesiaaid toen de vlokkiee, zonwitte voorjaarsvvolkjes als kudden schapen tegen het diepe blat ■.. van den hemel van uit zee over de groetende duinen heentrekken; nu is 't daar koud, daar weten de musschen van mee te praten, maar straks als je weer terug bent, dan kom ik je weer zeggen, dat het voorjaar er is, dan kom ik weer bij je op 't dak zitten als d_ heete sirocco o: s wegjaagt uit deze dorre landen, dan laat ik me drijven op dien verschroeienden wind, die aldoor kceler wordt op zn lange weg mar het noorden, waar hij de slapende knoppen wakker kust,!' Kleine negerjongens en -meisjes staren je met hun groote, ronde cogen 'aan, de breede lachende mond tot de ooren openspalkend en gninslachend over 't h ele kleine, zwarte gezichtje, als je de een of andere 'n sourdie toewerpt.

wat je vooral weldadig aandoet is het genus van eiken Europeaan, die er dikwijls alleen voor schijnt te dienen, om elke poëzie uit het landschap weg te nemen. Na 'n lange rit door 'n labyrint van nauwe, door grijze muurtjes omgeven slingerpaden, komen we in het eigenl ke dorp;'n complex van dicht aaneengebcuwde ■ leemhuizen. Eigenaardig is dit type van bijna alle woestijndorpen en steden, de huizen liggen niet versprei i in de tallcoze tuinen, maar steeds dicht ''gedrongen, eén groote kl nip van leem, met donkere openingen voor ramen en deur.n vormend.

Lui liggen of hurken de donkere gestalten tegen de h.et geblakerde muren, rookend of koffie slurpend, altijd maar voor zich uitstarend in »dolce far niente«.

Inferessant is vooral de oude moskee, zeker de oudste van geheel Algiers, 'n Aardige, vrome Arabier, die wat fran.ch sprak. rond, en het deed je goed op te merken, met wat vcor eerbied en gevoel de eenvoudige r.un alks liet zien en verklaarde. Hij kende c' Koran van buiten, wat het grootste bewijs van geleerdheid en heiligheid scnjnt te z'.'n. Hij was er dan ook wat trotrch op, Want zijn vader, die tcch 'n groot en beroemd gelee;dewas, had toch ncoit den gèhtelea Kcran van buiten kunnen leeren. Mystiek steken de witte, vierkame „uilen in het rustige schemerlicht tegen de donkere tapijten en met oude, zeldzame tegels versierde wanden af,; hier en daar in donkere nissen zacht knctteiende olielampen, gekleurde glaasjes in k nstig gesmede ijzeren en koperen . ringen, zonderling gebeeldhouwde deurstijlen, met Kcrans.reuken en vertuide letters omsluiten de /ware dernen.,waarachter menig heiligdom wat nooit het ocg Van een Europeaan aanschouwde. Hoer 1 daar klinkt 'n zingende, Imtrlijke stem over de grijie huizen, en wuivende palmlauinen van Sidi Okta, trillend in lange golven wegstervend op de eiudeloeze, stee _ge vlakte.

Slank, in blindend wit rüs. de hcoge minaret in de diep blauwe lucht; cic ezeldriivei blijft luisterend staan, veer 'n oogen'.ik ver stom* het gelach onder dj groepjes Var-i. ren, hier en daar vcor d. de: Ven der hui zen Hcor! hoe w.cmc.dig kfakt het en toe. zco vol sehedende eenvnudig^ kmcM eerst door de opening, hoog boven "in demi naret, die naar Mekka gekeerd is, dan dooi de poortjes uitziend? naar de drie and re windstreken, die oproeping tot de vereering van Allah: «Groot is God, komt allenJen(gebed.- Opeens rust de arbeid en het luilakken—; met waardige schreden, met diep godsdienstig oevoel in h:t hart, treden de getrouwen de oude, over de 600-jarige moskee binnen, om, antwoordend op de voorgezotigen verzen uit den Koran, den grooten God van den Islam te eeren ! Wat een kracht ligt er in dat eenvoudige, vre geloof, dat kinderlijk berusten in de harten legt, en het zwaard van den man uit de schede rukt, maar och, toch is het niet meer als 'n zwak godsdienstig voelen voor nomadenvolken, elk aanpassingsvermogen verliezend voor voortschrijdende tijden en veran,.. rli.ke levenseischen.

Langs 'n nauwe steenen trap komen we in 'n soort opkamer, waar neger- en arabierenkinderen in bonte mengeling van kleurige hemden, bij elkander hurken. Midden tusschen dat iroepje zit meester, 'n groote, donkere Arabier, met blindend witte burnous, in de hand 'n lange, buigzame stok van 'n palmblad. Kinderen z,ijn toch overal gelijk, en nergens treedt de afkomst, van één paar stamouders meer in het ocg, als in den blik van het kind. Met guitige, lachende gezichten, met het <:ene ocg spiedend over het met koranver-een '• eschreven karton, meester beglurend, met het ..ndere den vreemdeling lachend begroetend, .-onder een zweem van schroom.

Wat 'n wereld ligt er in die donkere oogen, waarbij het heldere wit scherp tegen de bruinzwarte gelaatskleur afsteekt; hoe graag zouden ze opspringen, om je heen dringen, en smeekend, lachend 'n sourdie vragen, de vuile, kleine handjes naar je uitstekend. Ze kennen maar al te goed die onweerstaanbare kracht, die het meest dorre toeristenhart vermurwen kan; maar hier zijn ze onder het wakende oog van meester, die u zijn paedagogische talenten schijnt te willen toonen, door Onbarmhartig zijn lange stok links en rechts te laten neerdalen; handig ontwijken ze iedere slagi, houden het schoolcartón voor hun gezid.t en kijken je aan, alsof ze zeggen wilden: >raken kan ie ons toch niet». Aardiger tafereeltje als jit schooltje in de oude moskee van Sidi Ok:a, heb ik nergens op mijn heele reis gezien. In de buiten.angen 'zitten grootere jongens, hurkend op hun op den grond uitgespreiden burnous, met zangerige stem de Koran van buiten te leeren, zoo verdiept in hun heilige studie, dat ze niet eens opkijken om dat zonderlinge wezen uit het verre noorden op te nemen. . „., , In de moskee zelf is de ..geulnke hooge school. Daar hurkt profess-r door n 20-tal mannen omgev.u, hen moeilijke gedeelten tut den Koran uitleggend. Wat de kinderen en grootere ptigens in zangerige melodieën geleerd wordt, luer wordt den mannen het ruwe, harde fanatisme met scherp overtuigende stem, • zonder eenige buiging ingeprent. Even aangenaam als het was, die kinderen de grondwaarheden var. hun geloof te zien leeren, even stootend was het, die donkere gestalten daar te zien neerhurken, elk hard uitgesproken woord van hun leermeester opnemend in hun ziel, dat onbuigzame fanatisme vormend, wat milhoenen vreedzame menschen tot de meest gevaarlijke individuen maken kan. Wenichkl Wenichk I (gaat op zij, gaat op ziJ)- .— Voorgegaan door 'n grcote, zware Arabier, met knuppel gewapend, en die je er telkens op attent maakt, dat hij poKtite is; o£ we over de «roole ">arkt va» Sidi

Ik vvil hier in m,n beschrijving iets uitvoerigei zijn, cm u ten zoo goed mogelijk beeld 'e geven van n echt Arabische marktplaats, aie in alle andere woest, nstcden nagencetr he*. riinTr 'I'm" steeds ién sroole Sfeliikeniê." met he.? de onbeschrijfeliike vuil-

Op een open plaats, door grijze leemhuizen, waarvoor n soort winkelgalerijen, omgeven, en waarin de heete Afrikaansche zon onbarmhar{'?, naar g'ceiende stralen neerzendt, staan de wiicoze stalktjes verspreid. Alle heerlijkheden uie n Arabisch verhemelte kunnen streelen, z'." er uitgespreid, gedroogd kameelen- en schapenvleesch, ui.n, knoflook spaansche peper, watermeloenen, pompoenen, alle mogelijke scortsn groenten, brood, eieren en kippen. Tnssc'ien al deze etenswaren hurken de scho.nmakers, messenmakers eu -si pers, stofverkoop.rs en ontelfcare andere handwerkers in -icnfe mengeling dooi B^ven dat alles, in die lauwe walm van half bedorven \l_e__h en lucht van zweeterale be/ drijvig heen en weer loopende menschen, geschreeuw en getier, brullen van kameelen, balken van ezels, in de onbarmhartige zonnestralen, die de heele markt als in een oven veranderen, gonzen de dichte zwermen hongerige vliegen, zitten in dikke, zwarte koeken op! het vleesch, op de ontstoken oogen der negers en, wonden der dieren.

Van al de markten is die van Sidi Okba wel de vuilste, en maakt die van Tangourt 'n loffelijke uitzondering. Het deed je goed na al dat zwerven door de heete straten, achter in de mooie i>almei_tuin van 'n Arabisch café, de uit het hotel meegenomen Europeesche h'ttch te nemen, de laatste die ik voor eenrge weken zou hebben.

Tegen half twee braken we op, de gepakte ezels en gezadelde paarden wachtten ons reeds op de straat, omgeven door de halve bevolking van S. 0., terwijl de geweldige politieoienaar voor de twijfelachtige diensten met eenige sous gelukkig werd gemaakt. Onder uitbundig gegroet der menigte terwijl er één. geweldig druk douide, voor ons uit loopt, om den weg door het labyrint van straatjes en weggetjes te Wijzen, verlaten we Sidi Okba, wat zulke aardige, echt Arabische indrukken in me heeft achtergelaten. Spoedig komen we aan het kmispad, waarvan het eene i„ N.W. richting naar Biskra terug gaat, en het andere zuidelijk verder de woestiin ift.

• n Lange handdruk..., nog 'n enkele groet..., de paarden verdwijnen in 'n inzinking van den weg; vcor'me ligt de geweldige wildernis, de laatste band, die me aan de Europeesche beschaving bond, is !,aar 't noorden weggetrokken. Vreemd wat men zich in zulke omstandigheden, aan betrekkelijk vreemde medemsiischen hechten kan... Wat zal de toekomst me brengen... Die twijfel is een van de groote aantrekkelijkheden van het reizen, er ligt iets grootsch in zich geheel over te geven aan de wilde natuurkrachten en den stri;d met hen aan te binden, naar landen te trekken, waar weinig Europeanen komen, ver van elke beschaving onder menschen te leven, wier vertrouwen men winnen moet, en van wie men niet weet of ze vriend of vijand zijn. Zangerig klinken de Koranverzen van mijne gjdsen over de eenzame vlakte; steeds meer en meer verdwijnen de oazen en b_rgen in Noorden. Het terrein is heel zwak golvend, als was '1 de machtige versteende deining van.dcii Atlantic; de grond is steenachtig, hier en daar met grind bedekt, waartusschen kleine boschjes wo.st_jnstruike_i. Op sommige plaatsen is de bodem met 'n dikke laag wit gekristalliseerd salpeter bedekt, overal onder de struiken de kleine holen der woestijnratten. Hier valt de eenzaamheid op me in al strengheid, hier sta ik tegenover de gr naakte natuur, waarmrde ik den strijd aanbond; uut na uur, mijl na mijl liet ik achter me, en toen de blik niet meer reikte naar de purperen ketens van den Atlas. een brug van gedachten eu herinneringen loi ever die wiide kruinen, ver over blauwe zeem en mcoie, groene cultuurlandeu, tot waar in uure winterkoude het vuur in den ouder.ijken haard hoog opvlamt !

JOS. VAN WATERSCHOOT VAN DER GR ACH'I

Zooals reeds vroeger is gemeld heeft ziclt. den 2den Juli 1.1 oo initiatief der vereeniging Belang. Dicirict V , cettc commissie gevormd, bestaande uit ele heeren K. W. Ve-

nema, voorzitter; G. van den Bosch, secretaris, Cornelis Anlhoniszstraat 18; F. 11. Hip]>e Jr., penningmeester, Rustenburgerstraat 411; Jan C. van Andel. G. 11. Amt, A. J. Lotgering, R- Sepko, H. F. van Reyssen en H. W. Nyman, met het doel trd' ns het a.s. Koninklijk bezoek aan de' hoofdstad, het district een feestelijk aanzien te geven.

Tot het vormen en in teekening brengen der plannen, werd uit het uitvcereid comité eene technische commissie gekozen. Deze commissie heeft thans een voorloopig plan opgemaakt, en hiervan op de gisterenavond gehouden huishoudel ke vergadering rapport uitgebracht, met overlegging van de schetsontwerpen voor de versieringsmotieven, ontworpen door den heer H. W. Nyman, welke de godkeuring van het geheele comité mochten wegdragen. Besloten werd met het oocr op 't omvangrijke van den arbeid, thans reeds de voorbereidende werkzaamheden mat kracht aan te vatten, terwijl de namen van het eere-comité binnenkort zullen worden gepubliceerd

De len Mei 1.1. was het 25 jaai geleden, dat de heer B. H. Smit in functie trad als organist van de St' Dominicuskerk aan de Spuistiaat. Daar wegens familieomstandigheden op dat tijdstip geen feestviering kon plaats hebben, zal deze geschit den a.s. Dinsdag den 9en November. Des morgens om 8 uie zal een gezongen plechtige H. Mis gecelebreerd worden, waaronder de nog pas onlangs verschenen Muziek Mis van den feesteling-zelven zal wotden uitgevoerd.

Vele heeren zangers hebben reeds bij repetities, onder de hooggewaardeerde leiding van den heer Giyseels, hunne assistentie verleend en die voor de uitvoering beloofde.

De viering van het feest zal dan ook den zeer geachten en verdienstelijken jubilaris alleszins waardig zijn, en zeker zal niemand, die den heer Smit peisoonüjk kent en vereert of van zijn gewijde kunst genoot, verzuimen om hem een teeken van belangstelling te geven.

Een mooien avond hebben de talrijke bezoekers van dezen bekenden cursus Woensdag j. I. gehad. De WelEd. Gestrenge heer luitenant W. N. G. Gortman hield, aan de hand van een serie prachtige lichtbeelden, waarvan de lantiamplaatjes door hemzelf zijn vervaardigd een leerrijke causerie over de ontwikkeling der artillerie.

Een dankbaar applaus beloonde spr. voor zijn hetdaaldelijk toegejuichte voordracht.

Ant. Jurgens' Margarinefabrieken te Oss, voeren een aardig reclamemiddel in — een puzzle. Men meet een schaaltje margarine, dat met een koord aan een kaartje is verbonden, daarvan los weten te maken en er dan weer aan vastmaken, zender iets stuk te maken. Dat is minder gemakkelijk dan men zou denken, maar het lukt toch.

Hoe snijdt ge een flesch doormidden ? Ziet ge er kans toe een electrische vonk uH een lucifersdoosje te laten springen ? Op deze en andere vragen vindt ge een antwoord in een enveloppe, die de heer B. de Rooij verspreidt ten einde de aandacht te vestigen op zijn piano- en Orgelhandel, Kerkstraat 86. Ze bevat een half dozijn kaartjes met natuurkundige proeven zonder bijzondere instrumenten-

De firma Lissone en Zoon zal gedurende de Passesrielen te Oberammergau in 1910 evenals 10 en 20 jaar geled.n gezelschapsreizen ondernemen ter bijwoning dier ber-emde sjielen en stelt ook weder te haren kantore kaarten verkrijgbaar voor de voorstellingen, alsmede voor het logies te Oberammergau.

Den 17en Nov. a.s. hoopt de heer Ferd. Frauschke den dag te herdenkei, waarop h.'j 25 jaar gel .den als migaz nmeester in bc.rekking kwam bij de firma Focke & Meltzer, Kalverstraat hoek Spui, 7, alhier.

De ambachtsheetlijkheld Est en Opijnen is gisteren aan een Amsterdamsch ingezetene, wiens naam voorloopig niet bekend gemaakt wordt, verkocht voor f 4850, buiten de kosten. De inzet was f 2450.

Gisteren is een 16-jarige jongen aangehouden, verdacht van diefstal van eenig boekdiukkersgereedschap.

Gisteren zijn twee onbeheerd staande rijwielen ontvreemd, het een voor een perceel aan de Reguliersgracht, en het ander voor een huis aan het Rokin.

Donderdagnamiddag is uit een woning aan de Prinsengracht bij de Rozengracht, tijdens afwezigheid eter bewoonster, door opcnsluiting een bedrag van iuim f 11 en een zakpoitefeuille ontvreemd.

Aan de kliniek Willemstr«at is verbonden een dertienjarig meisje, dat in deze sttaat door een val ernstig haar hoofd had gewond, voorts een knaap, die in de Goudsbloemstraat tegen een ladder was geklommen, daar af viel en een ernstige beenwond opliep, benevens een man, die aan de Prinsengracht door een zwaar beladen handkar was aangereden en ernstige beenkneuzingen bekwam. Op de Rozengracht werd gisteravond halfzeven een meisje aangereden door een groentenkar. Rechterbeen en linkearm werden gekneusd. Zij werd naar het Wilhclminas.asthuis gebiacht. Op de Bilderdijkkade kreeg een werkman een zware zerk op beide handen. Ook hem werd in het genoemde gasthuis hulp verleend. Een knaap, die op de Lauriergracht met zijn hand in een vat met gloeienden teer werd geworpen, kreeg ernstige brandwonden. In de kliniek van den geneeskundigen dienst werd hem de eerste hulp verleend.

Fr bieden zich aan:

17 Kantoorbedienden! 2 Smidslecrlingen;sTlmmerl-leerl. en jongm.; 6 Letterzetters-leerl. en jongm.; 1 Broodbakkcrsjongm.; 1 Banketbakkersjongm.; 7 Electiiciensleerl. en jongm.; 1 Oiavenrleerl.; 5 Boekdrukkersleerl. tn jongm.; 2 Horlogemakers-jongm ; 2 Bockbindersjongm.; 1 Suikerbewerkersjongm.; 1 Stokers-jongm.: 1 Schoenmakerhaifw. 2 Magazijnbedienden.

Worden gevraagd: 1 Schoenmakersjongm. en leerl.; 1 Kleermakersleerling. Belanghebbenden gelieven zich te vervoegen schriftelijk aan het Gebouw der St. Joz.-Gezellen Stadhouderskade 55.

In de jongste vergadering van den Raad deigemeente Wesidongeradeel, iS bij de herziening der jpojitie-verordeiiing o.a. besloten, dat voor alle muziekuitvoeringen, tooneel- of andere voorstellingen, dans-, bil ard- of kaarlspelpartijen, domineer-, dam- of schaakwedsir..den, kaatspartijen of dergelijke openbare vermakelijkheden, de vergunning van den burgemeester vereischt wordt, in afwijking met debes'aande regeling, waarbij al deze vermakelijkheden z.n-der Vergunning kunnen plaats hebben, indien 'van het houden daarvan aan den burgemeester kennis is gegeven. De voorgestelde wijzigingen hadden een scherpe discussie tusschen dé leden der linksche en rechtsche jjartij ten g'ev-lge, terwijl twee leden der. liberale minderheid Tijdens de behandeling, de vergadering ouder protest verlieten. -Tel.»

De gebroeders J. S. en B. S., van Onna eu Havelteite.g', hadden de Steenwijker najaaH-kermis hl-duizend» bezocht en van die gelegenheid gebruik gemaakt cm de jeneverflesch eens flink aan te spreken. Beiden zijn gehuwd en hoofden van groote gezinnen. Zij bevonden zich op weg naar huis, in gezelschap van hun zuster en zwager. Al spoedig kregen zij, verhit door de» drank, twist over 't koopen en verkoopen van een schaap. 't Bleef bij g_en woorden. Beiden trokken het m.s en vielen verwoed op elkander aan. Vreezeude, dat. zij elkander zouden vermoorden, trachtten de zwager en zuster hen te scheiden. Allen liepen ernstige verwondingen op. J. S. kreeg een diepe gapende wonde in de wang, B. S. een snede over de geheele '.engte van het hoofd en in den arm, de zuster en de zwager verschillende sneden over de handen.

Gisteren zijn wederom eenige stoomtrawlers naar zee vertrekken. Thans is reeds de helft der IJmuider Stoomvisschersvloot ter visscherij uitgevaren.

_Z>onderil_g had te Goedereede de 31-jarige land jouwer L. VV. 11. V. zich met een geweer naar den tuin bege.en tot het verdrijven van schadel.jk gevogelte. Toen hij lang uitbleef ging men zoeken en vond den man dood in den tiüii ten gevolge van een noodlottig schot. N. R. Ct.-

Gisterenmorgen had een ander-halfjarig kind te Zwijndrecht het ongeluk e_n klein balletje in te slikken. Ongelukkig bleef het in de keel vastzitten, en, ofschoon men zich met de klei ne onmiddel ijk naar den geneesheer begaf, bleek het, toen men daar aankwam, reeds gestikt. *D. Ct.«

Te Hoogkerk Gr., is het lijk opgehaald v.n den ruim 40-jarigen J. H., die aan toevallen leed en in e.n sloot geraakte.

Vrijdagmiddag ge aakie het zes jarig jongetje van Van Oers onder de stoomtram Eindhoven —'s Bosch en werd een der beentjes het kind afgereden.

Te Woensdrecht, N.-Br., is ingebroken bij den landbouwer P. J. Moors, en een bedr.g van /" 40 benevens kleederen en gouden en z:L veren sieraden Ontvreemd.

De daders zijn te t heden onbekend. Te Zutphen is gevangen genomen zekere J. 8., verdacht van diefstal met inbraak, te Enschede in den nacht van 31 October op 1 November j.l.

De milicien K. Groenings, die Woensdag bij de schietoefeningen op de Kemperheide te Arnhem een schot in zijn hoofd kreeg, is aan de gevolgen overleden.

Tegen den borstelmaker te Gouda, te wiens huize in Maart j.l. brand uit'ra.<, is procesverbaal ongemaakt wegens het aansporen tot brandstichting. Hij wordt verdacht zin knechts geschenken te hebben beloofd, iud,en zijn toedel verbrandde. De verdachte is naar Rotterdam overgebracht.

Bij beschikking van den minister van Oorlog is de kapitein G. T. M. Ongerboer, van het 11de regiment infanterie definitief werkzaam gesteld bij de Kon.nklijke Militaire Academie, ter vervanging van den kapitein F. L. J. van de Pol, van den staf der infanterie en werkzaam bij gemelde inrichting.

ARNHEM, 4'en 5 Nov. Geslaagd mej. A. J. de Uraaf van Deventer. Examen vrije en orde-oefeningen. HAARLEM, 5 Nov. Geëxamineerd 6 vrouw, en 5 mannelijke candidaten. Geslaagd de- dames K. C. M. 'Koof.mans, M. M. v. Sdiaick en M. Gehring te Amsterdam; M. M. Kimman en A. J. Kuijxrs te Bergen; de heeren E. Clason te Amsterdam; A. de Nijs teHillegom; D. Scfaaring. te Berkhout en W. C. Speets te Oudkarscél. ROTTERDAM, 4 Nov. Nam. Geëx. 1 man* nel. en 3 vr. candidaten. Geslaagd de heer J. Hogeveen te Vcur, en de dames A. Sibbeste Gouda; D. Buurman te Putterèhoèk. — 5 Nov. Voorm. Geëx. 3 nt en 3 vr. cand. Geslaagd de heer C. Ruiter, Rotterdam, en de dames M. C. Th. Hooghuis, Rotterdam; N. A. de Borst en J. de Jon& beiden Bolnes. VENLO, 5 Nov. Geëx. 12 cand. Geslaagd de heeren: W. T- Zegveld, J. P. van Velsen te St. Michiels-Gestel; H. Jongbloed, P. G. A. Sonnenberg, C. de Bode, te N meoen; en de dames M. J. W. A. van Eekelen, M. J. H. Muller, J. C. A. Groes te Venray; E. Hopman, L. B. Veehof, B. M. E. Versteegen, te Neerbosch.

BREDA, 5 Nov. Geëx. 6 candidaten. Gesl. de dames: G. E. van Keeken, Prinsenhage; C. M. Versteegen, 's Bosch; M. A. Streefland, L. Tollens en A. C. M. Weijers, allen van Oudenbosch.

LEEUWARDEN, 5 Nov. Geëx. 5 m. candidaten. G.slaagd de heeren O. Wieland te Siddeburen; G. Draijer te Nieuwe Pekela en H. J. Brouwer te Winschoten.

De examens zijn hiermede afgeloopen Examens M. Ö., Schoonschrijven.

's GRAVENHAGE. 5 Nov. Opgeroepen en geëxamineerd 0 candidaten. Toegelaten mej. H. Th. Ronnenbergh, |van Utïe:ht.

De minister van Bininnlandsche Zaken brengt ler kennis, dat, ten behoeve van het onderwijs in de vlakke meetkunde, de beschrijvende meetkunde, de doorzichtkunde en bet p.rspectievisch leekenen, mei ingang van 1 Februari 1910 is ie \ervullen de betrekking van leeraar aan de Rijksn rmaalschool voor teekencuderwijzers en aan d_ Rijksschool voor kunstnijverheid te Amsterdam. De aan die betrekking verbonden jaarwedde zal bedragen /'2000—2300. Zij, die voor genoemd, betrekking in aanmerking wenschen te komen, behooren zich voor 20 Nov. met op zegel geschreven adressen té wenden tot H. M. de Koningin.

»,St. Ct.*

De Hooge Raad vernietigde het arrest van het Hof te 's Gravenhage, waarbii de Duitsche fabriek der «Euchinine-, hare vordering tot schadevergoeding leg.n een Nederlandsche namaker van haar product chiuine was ontzegd op grond, dat teen de namakende apotheker den naam voor zijn product ging gebruiken, die naam (Euchinih.)

Waar feitelijk vast staat, dat tijdens- de inschrijving vari het merk door de Duitsche fabriek het woord -Euchinine» niet was een soortnaam, maar onderscheidingsvermogen bezat van andere soortgelijke waar — terwijl onze tegenwoordige merkenweï in tegenstelling met d_ vroegere wet van 1830 het woordmerk toelaat — daar was de ,i. R. van oordeel, dat 'sHofs beslis:- onjuist, omdat het na de inschrijving worden van soortnaam den inschrijver zijn verkregen recht op het merk niet kan ontnemen. De zaak werd ter verdere afdoening naar gemeld Hof teruggewezen.

Kolonel Van der Capellen, een der partijen uit de Haagsche duelzaak, heeft een verzoek om gratie ingediend van de vijf dag.n gevangenisstraf, waarti e hij veroordeeld is.

Zooals men weet, heelt overste Romer zijn straf onmiddellijk Ondergaan. »Avp.«

Te Winschoten stond Vrijdag terecht de heer J. W. Mulder, direc.eur van de «Aas'room te Oude ekela. wegens sch Idige onvoorzichtigheid, gebrek aan voorz.rg en bleid, ten gevolge waarvan de arbeid >r Hendrik Smit door een kamwiel of koppeling der machines, of door de machineas zelve is gegrepen en medegesleurd, op 2 Juni j.1.. zocd t hi bloedend werd verwond en 4 Juni d.a.v. overleed.

De ambtenaar van het Ó. M. eischte tegen bekl. Mulder e?n maa^d herh enis.

De feestdagen, die eerlang weder aanbreken, brengen menigeen veel hoofdbrekens in verband met het kiezen van cadeaux. De keuze is dan ook dikwijls niet gemakkelijk. Een bij uitstek geschikt geschenk is een in k euren geschilderd portret van iemand, die dierbaar is, hetzij reeds overleden of nog levende. Wie in dit genre iets fijns wenscht, zal bij de kunstinrichtingen H. Bogaeris & Co. te Boxtel naar genoegen terecht kunnen. Men vindt herhaaldelijk de aanbiedingen dezer ateliers in ons blad en wordt op aanvraag gratis prijscourant verstrekt.

Onder voorzitterschap van den burgemeester van tiloemendaal is te Haarlem een vergadering gehouden waarin besloten is tot oprichting van de afdeeling Nocrd-Holland der Politiehond-Vereenigir.g. Een reglement werd vastgesteld. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren P. van der Lugt te Hoorn, voorzitter; P. de Hahn te Haarlem, secretaris; A. Lokerse te Bioemendaal, penningmeest r; K. d< Goede te Zaï.d.óort, commissaris, en H. J. aarion, vice-voorzitter.

In de gisteren gehouden vergadering van het hoofdbestuur van de Groninger Maatschappij van Landbouw en Nijverhe.d werd aan den afgetreden, directeur-generaal van den landbouw, den heer 11. J. Lovink, een telegram verzonden, waarin leedwezen wordt uitgesproken over zijn vertrek en dank wordt gebracht voor het vele dat hij voor den landbouw heeft gedaan.

Als bestuursleden van den Groninger Landbouwbond, het resultaat van de pogmgeri tot een fusie tusschen de Gron. Maatsch. van Landb. en Nijverheid, den V_cnkolcn.aieu Boerenbond en de Gron. Maatsch.,van Landb. in het Westerkwartier, werden benoemd de heeren J. Bs. Westerdijk te Uithuizermeedeii, H. D. Ebtens te Niduw-Beerta, H. Pesman te Thesinge, H. J. Louwes te Westpolder en J. H. Dethmers te Stitswerd.

Aan de heeren L. H. Mansholl te Westpolder en L. Broekema te Wageningen werd een gouden medaille toegekend voor het kwe keu van tarwe-variëteiten; aan den he«r O. Pilsch te Wageningen een verguld zilveren medaille voor het kweeken van de Willem I-tarwe.

Besloten werd de regeering te verzoeken om een subsidie voor de aanstelling van een adsisteut van den zuivelconsu'ent, die van dezen functionnaris werkzaamheden kan overnemen, opdat deze meer aandacht kan wijden aan de veeteelt, zulks met het oog op de omstandigheid, dat er geen kans bestaat dat binnenkort van regeeringswege een vee-consulent wordt aangesteld.

De directeur van het Postkantoor ie Air Jam maakt bekend, dat op Woensdag, de:t lüden November a. 8., mei 'het stoomschip -Hollandia», van de Koninklijke Hollandsche Llo\d, brievenmalen zullen \er_ nden haar Rio de Janeiro, Santos en Bu.nCs Aires In deze zending zullen alleen werden opgenomen de stukken welke zijn voorzien van eene aanwijzing: < Per stoomschip lloian.ha . De laatste buslichting aan hel I: kantoor zal geschieden ten (1 u. 40 in. s mer gens, ferwijl aangeteekeude siukken ter ver zending worden aangenomen tot 9 u. 20 m. 's morgens. Met genoemd stoomschip zullen levens postpakketten worden verzonden uur Portugal en Argentinië, welke den vor_.cn d2g lel 9 ure 's avonds aan het Bureel Pakkeipost Warmoes. straat kunnen worden aangeb

li.dische Begroot ng- Regeeringsant woord

Aan de Memorie van Antwoord op het ..ï---deelingsverslag is neg het vo gende cn.leend: De minister deelt niet in d_ vre.s, dat. waar een zoo krachtig en begaafd man als de heer Idenburg tot landvoogd werd benoemd, de leiding der Indische politiek meer van Buitenzorg dan van het P'ein zcu uitgaan. De groote lijn n behoeren door het oj.perbestuur te worden ge'rokken. ook al zal het advies van den gouverneur generaal daarbij van grooten invloed zijn. Maar eenmaai de hoofdlijnen door het opperbestuur vastgelegd, zal aan den gouverneur generaal in dj uitoefening een groote male van vrijheid behooren te worden gelaten, zonder nochtans de verantwoordelijkhe d van den munster ook maar eenigszins ter zijde te stel en. 's Ministers politiek tegenover de inlanders zal Zijii een van ge,eidei_,ke ontwikkeling naar gelang' van geoieken behceiten, mei' behoud van onze koloniale instellingen. Bedachtzaamhe.d is geboden en overhaasting, welke op den gang der ontwikkeling storend en verwarrend zou kunnen werken, moet vermeden. Cn>e repte eerbiediging van ons gezag is onmisbare voorwaarde van staatsbeleid.

In 't algemeen denkt de minister bij de verschillende vraagstukken voort te gaan inde richting van zi,n voorganger. _ De economische tces.and der bevolking van Java en Madoera geeft thans geen reden meer om van inz nking te spreken. Een ïmpenalis tische politiek wordt niet geveerd. Het verkregen gezag wordt gehandhaald ën aan e wend tot heil der bevolking. Of staatsexploitatie van bedrijven noodig is, zal in elk bijzonder geval moeten beslist worden. Geen ondernemingen met te groot risico mogen wor den begonnen. ._'... De wetsontwerpen tot wijziging der Indische comptabiliteitswet en het Regeermgsreglement worden, behoudens de noodige verande rimen, door den min:6ter gehandhaafd. Bij de hulde aan gouverneur-generaal Van Heutsz, voor hetgeen hij in de buitenbezittingen voor de vestiging van een ordelijk en rustig bestuur heeft geoaan, sluit de minister zich gaarne aan. Er i_j daar in wejnige jaren een groot werk tot stand gebracht. Bij de beantwoording van de financiëele beschouwingen erkent de minister, dat er nog tal van desiderata te vervullen zijn, die verhooging van vaste uitgaven met zich brengen, en dat ook uit dien hoofde versterking van middelen gewenscht is. Het denkbeeld om ook voor Indië eene regeling te ontwerpen in den geest van het onlangs ingediende wetsontwerp nopens begroetingen en rekeningen van Staatsbedrijven, is reeds in overweging genomen. Aan de hand van het verslag van den heer Liefrinck, geeft de minister een nadere, breede uiteenzetting omtrent den stand van zaken in, Atjeh. Vooraf gaat, ter verklaring van de bevordering van generaal Van Daalen tot een hoogeren militairen rang, de opmerking dat G.-G. van Heutsz in zijn bekend rapport wèl het bestuursbeleid, doch niet het militair beleid van generaal Van Daalen heeft afgekeurd, integendeel aan de militaire verdiensten van dezen opperofficier ock toen ten volle recht heeft deen wedervaren.

Eene zeer breede resumtie van het door den heer Liefrinck uitgebrachte verslag (dat in zijn geheel voor de leden der Kamer ter kennisneming isi overgelegd), wordt in de van Antwoord gegeven. De algerneene «naruk omtrent den toestand, welke verkregen werd bij het doortrekken van het land, was een bepaald gunstioe. In verschillende seizcenen reizende, ziel mai achtereenvolgens in vele streken het geheele land in Lebcuwden staat, voor zoover het zich daartoe leent en dat de krachten der bevolking toereikende zijn. Op meerdere plaatsen sawahvelrien zoo ver het oog reikt in groenen of gelen dos, al naar den ouderdom van het gewas. Ook kan men zich vrijelijk bewegen h_t g.heele land door, met dien,verstande, Jat alle plaatsen in hel uitgestrekte gebied toeankelijk zijn voor een betrekkelijk geringe militaire macht, zonelcr dat vrees behoeft te bct.i-'ii ergens te zullen stuiten op een georgaii,-eerden tegenstand of heftig verzet. Herhaaldelijk is gebleken, dat, waar wij staan vcor een volkskarakter als het Atjehsche, de m.dewerking' der bevolking niet met krachtdadige middelen is te verkrijgen. In hare stemming racet verbetering k men en hiertoe zal veel worden bijgedragen wanneer het mogelijk blijkt liet militair optreden in de bewoonde streken in te krimpen en gaandeweg de uitoefening der politie, ook met betrekking tot de kwaadwilligen, die zich nog overal verspieid in de vlak ten ophoeden, in hoofdzaak op te dragen aan de inlandsche hoofden.

De tegenwoordige G.-G. zal de beslissing over de vraag, of de heer Liefrinck zijn bezoek aan Afjeh zal herhalen, zeker aan zijn ;;mbtsopvolger overlaten, die daarbij ongetwijfeld ook rekening zal houden met de inmiddels plaats gehad hebbende instelling der betrekking van adviseur voor de bestuurszaken der buitenbezittinoen. Dat de heerendiensleit in Atjeli niet populair zijn, wordt door den heer Liefrinck erkend, maar zij kunnen, naar zijn oordeel, niet drukkend genoemd worden.

Ten aanzien der bevordering van den heer Swart deelt de minister mede, dat het legerbestuur dezen luitenant-kolonel niet alleen geschikt achtte voor den hoogeren rang, doch zelfs zï'ne bevordering bij keuze tot dien rang aanbeval.

Tot de afkondiging der bepalingen op de toelating en o-\ het verbluf en verkeer in Indie -al nog eerlang kunnen worden overgegaan. Een bepaald tijdstip is neg niet te noemen: met 't oog op de veelzijdigheid der betrokken belangen mag in dezen geen maatregel genomen worden, waarvan niet alle consequenties gezet zijn overwog.n en waarvan de invoering niet nauwkeurig is voorbci\ Bij de Indische regeering bestaat het streven om in de streken, waar de speelpacht bestaat, het getal speelplaatsen en het aantal uren gedurende welke zij geopend mogen ziin, te verminderen. Dal strevwi heeft de volle instemming van den minister. D* regeering heeft de aandacht der Chmeesche regeering — naar zij vertnouwt: met vrucht — gevestigd op zekere bemoeiingen van Chineesche zijde in zake het onderdaanschap van in Indië gevestigde personen van Chir.eesche afkomst. De minister is voorshands voornemens, hel door zijn ambtsvoorganger ingediende ontwerp van wet betreffende de terugbrenging van de particuliere laad.rijen op Java tot het staatsdr.mein te handhaven. Van het in de pers voorkomende bericht, dat het land Nanggceng legen veel hcosjeren prijs dan waarvoor het d:eor de redering aangekocht had kunnen worden, in handen van vreemdelinpen is overgegaan, heeft de minister geen officieele bevestiging ontvangen.

De Minister is hel eens met die leden, die verwachten, dat de heer Lovink, wiens overgang ju den Indischen dienst voor het moederland ongetwijfeld een groot verlies is, ook in Indië goede diensten aan den lande zal bewijzen. Persoon en verleden van den heer Lovink strekken hem daarvoor tot waarborg. Wat tegen dien overgang in het Voorloopig Verslag wordt aangevoerd, houdt, naar het voorkomt, geen rekening met de mogelijkheid, dat de persoon, die aan den dienst in het moederland wordt onttrokken, zichzelf tot den nieu^wen werkkring aangetrokken gevoelt en daarom in den overgang de bevrediging van zijne wenschen vindt.

Voor de oprichting van een opvoedingsgesticht van staatswege zijn vooralsnog geen termen aanwezig; de noodzakelijkheid van uitoreiding der werkzaamheid der arbeidsinspectie tot Java is nog niet gebleken.

Ten aanzien van de ojriumpolitiek vereenigt de Minister zich geheel met het standpunt van zijn voorganger, riet voornemen bestaat om, zoo mogeiijk, van het systeem van uitbreiding van verboden kringen nog meer partij te (rekken door hel te combineeren met een licentiestelsel; voorts is besloten een stelsel van registratie van koppers in te voeren. De herziening van de wet op de Militaire Willemsorde zal worden bespoedigd. De Minister is van oordeel — en de Indische regeering denkt daarover ev-nzoo — dat de si rekking en de economie van het besluit op de Indische bestuursopleiding zich verzetten tegen de aanwijzing van vrouwen tot candidaat-ambtenaar.

De herziening der classif'catie van gouvernementsjiassagiers tusschen Nederland en Indië wacht op de nieuwe indeeling der schejjen, waarvoor thans het noodige wordt gedaan. Het ligt in de bedoeling sommige categorieën van landsdienaren van de eerste naar de tweede en van de tweede naar een nieuwe derde klasse over te brengen, terwijl dan de tegenwoordige derde klasse na verbetering vierde klasse zal wc rden.

De Minister is bereid om met den G.-G. in overleg te treden nopens de toekenning van subsidi'. n" uit 's lands kas aan particulieie cursussen van voortgezet en uitgebreid lager onderwijs. Het overleg over de herziening van de financiëele positie der onderwijzers is nog niet geëindigd; het ligt in de bedoeling het vraagstuk van de aansluiting van het Indisch aan het Nederlandsch Midd. Onderwijs in studie te geven aan den aanstaanden inspecteur van het M. O.

De Minister herft zich ten aanzien van de Indische inzending op de Brusselsche tentoonstelling iv verbinding gesteld niet de centrale commissie hier te lande, en vleit zich h.t daarheen te zullen leiden, dat voor gemis aan samenwerking tusschen die commissie en de Indische commissie geen vrees behoeft gekoesterd te worden.

Een ordonnantie, strekkende tot bescherming van sonimige in het wild levende diersoorten, is in Indië in voorbereiding.

Voorstellen omtrent de geleidelijke loslating van de gouvernementskoffiecultuur, hebben den minister dezer dagen bereikt.

De strekking der in de Openingsrede aangekondigde wijziging der Indische mijnwet is om aan den gouv.-gen. de bevoegdheid te verleenen terreinen te reserveeren ten einde voor de exploitatie (zoo noodig ook voor de exploratie) daarvan contracten met particulieren aan te gaan. De minister handhaaft d_ partieele reorganisatie van den post- en telegraafdienst. De eerlang neg verder in te dienen reorganisatievoorstellen zullen uitsluitend omvatten de verhou,-ding tusschen de groote onderdeden van den dienst, de positie van de chefs van die onderdeden, alsmede hun verhouding tot den algemeenen chef.

De minister weigert het voorstel betreffende Jen aankoop van den spoorweg Batavia—Builenzorg terug te nemen. Aankoop is in het belang van liet land; met uitstel wordt niets gevvoniKn, maar zou veel verloren worden. De minister is tegen aanmerkelijke vermindering van het aantal officieren in hoogeren tjang. Over de quaestie van het openen van ge l._«enheid voor beoordeelden om bij een commissie in beroep te gaan, wordt met de Indische regeering nader overleg gepleegd; evenals over de herziening van de inkomsten van de hier te lande vertoevende Indische officieren.

Over een algeheel verbod van het schenken van sterken drank in cantines zal de minister nader overleg plegen. Tegen het zich vormen van vereenigingen, mits niet striidig met de tucht in het leger, heelt de minister geen bezwaar. De vraag of het mogelijk is de schutterijen te reorganiseeren, dan wel of het de voorkeur verdient haar te vervangen door vrijwilligers korpsen of vereenigingen, is nog bij de Indische regeering aanhangig. Daarbij wordt de vraag overwogen of invoering van dienstplicht voor de Europeanen in Indië aanbeveling zou verdienen.

De kosten van het tegenwoordige vlagvertoon in Oost-Azië en te San Francisco zullen door de Indische schatkist worden gedragen. De vraag of reeds eene beslissing is genomen omtrent de grootte van de torpedovloot en omtrent het. voor Indië benoodigde aantal onderzeebooien, moet ontkennend worden beantwoord.

Over eenigen tijd zal worden aangevangen met de meer afdoende stelselmatige proef me. het stoken van Ombilinkolen.

Het antwoord op de vraag of de productie der Ombilinvelden groot genoeg is, om in alle deelen van den archipel voldoenden voorraad op te schuren, luidt bevestigend. Nu de proef met het werkzaam stellen van agenten voor de werving zulke gunstige resultaten heeft opgeleverd, acht de minister het dringend noodig, dat de maatregel wordt bestendigd. Afschaffing van de liandgelden moet vooralsnog ten zeerste worden ontraden. Dat f 130,000 meer wordt uilgetrokken voor snelvuurgeschut houdt verband met de bedoeling in Indië te kunnen beschikken over een flinke munitie-reserve. Een proef wordt genomen met patroonhulzen, vemardigd in de werkplaatsen aan de Hembrug. Het ligt in de bedoeling om op het eiland Nias na afloop van de pacht, allen invoer van alcoholische dranken te verbieden, behoudens enkele uitzonderingeu voor de niet-inlandsche inwoners.

Voor Ternate is een verbod in everweging

Zooals uit de Openingsrede is geb.eken, bestaat het voomem.n om door eene wijziging van de Indische Mijnwet de gelegenheid te openen om aan de Indische geldmiddelen een grooter aandeel in de winsten uit mijnbouw te verzekeren. Daaronder vallen ook de winsten uit exploitatie van petroleumbrcnnen, voor zoover daartoe nog concessie moet worden verltend.

Een met de behoeften van het verkeer verband houdend, binnen zeker aantal jaren ten uitvoer te leggen plan in zake de afschaffing der overvaartgelden, is bij de fndische Regeering in overwegng.