Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

.OHANNESBURG (UPI) - •m 30 politieke gevangenen **\t pollsmoorgevangenis in *? ostad zij" in hongersta- Ka7eegaan. Hun actie zou het '_]i ziJn van een camPa&ne bericht is op hun vrijlating. Ank willen zij dat ze contact ogen opnemen met advocatenne ne hongerstakers behoren t de circa 450 mensen die rden vastgehouden krach*ns de bepalingen van de Ldtoestand die vorige IVaid in Kaapstad van kracht werd. Ne hongerstakers eisen dat allen die op grond van de noodtoestand vastzitten, worden vrijgelaten. Ook willen ze Ac vrijlating van het blanke vakbondslid Shirley Gunn, die vastzit op verdenking van overtreding van de veiligheidswetten van Zuid-Afrika. De zwarte Zuidafrikaanse activiste W. Mandela heeft aangekondigd dat zij een gebodvan de regering, zich weer 'te schikken in haar binnenlandse ballingschap, zal negeren. Zij verwacht dan ook te „orden gearresteerd. Mevrouw Mandela is momenteel in Kaapstad om bij haar echtgenoot te kunnen _ijn, die onlangs is geopereerd. Als haar men terugkeert naar de gevangenis gaat zij naar de zwarte woongemeenschap Soweto bij Johannesburg, zo heeft zij laten weten. De politie gaf haar opdracht voor 15 november terug te gaan naar Brandfort in Oranje Vrijstaat. Zij is naar deze plaats verbannen.

LONDEN (AFP) - Volgens het Britse blad 'The Observer' is bij de giframp in de Indische stad Bhopal, die 2500 levens kostte, niet methylisocyanaat ontsnapt, maar het dodelijke gas blauwzuur dat ook wordt gebruikt in chemische wapens. Het blad meldt dit op basis van een geheim rapport dat circuleert in de Indische Raad voor Medisch Onderzoek.

The Observer schrijft dat sporen van blauzuur zijn aangetroffen in het bloed van slachtoffers. Volgens de eigenaarvan de fabriek, het Amerikaanse concern Union Carbide, was er methylisocyanaat ontsnapt uit een opslagtank. De Indische onderzoekers vermoeden dat het vrijkomen van water in een reservoir vlak voor het ongeluk geleid heeft tot een temperatuurstijging tot 250 graden celsius waardoor zich blauwzuur heeft gevormd.

Veel levens hadden volgens Indische doktoren kunnen worden gered als de precieze doodsoorzaak bekend was geweest. Talloze gewonden zijn naar hun overtuiging verkeerd behandeld.

PARIJS (AFP-DPA) - Ondanks behandeling met een wor Franse artsen ontwikkeld medicament dat werkman» zou zijn bij de bestrij«ng van aids is een met dit middel behandelde patiënt f4™ deze immuunziekte over- Nen.

Een van de drie geneesheren "e onlangs verklaarden dat TOosporine een hoopvol mid«l kon zijn bij de bestrijding 11 aids, professor Philippe ven, verklaarde gisteren in .ft-T dat de Patiënt was been ï* aan een virusinfectie n allergie voor medicijnen. > eze overgevoeligheid had ft .ge"s Even evenwel niets t het gebruikte cyclospo- V te maken. teKren Zei biJ ziJn overtuiging DUjven dat het medicijn een aid.uame behandeling tegen nipt « worden. Het is echter , talr.fi: .tief teêen alle van de «njke infecties in de einden de ziekte. &üni ?nlangs door het Franse isterie van sociale zaken Dia ,V6el ophef bekendgein dP nieuwe behandeling is *erelHnternationale medische Hen ,a sceptisch ontvangen, tiek „d daar met name kriitiak v°ortijdige bekend- HoK "g Van een methode die Patipnfar kort en op weinig genten was beproefd. bmfk SPOrine werd al gebij 0 0m afstotingsreacties 8ente|aantranplantaties te-

*'in om hf.^ " Zestien mensen 15 gewon j 6Ven gekomen en Vracht_i,» geraakt toen een Provina^°VOl arbeiders in de VanTurV • ars in het oosten ? een Van de weg raakte ** Per^.,ravijn stortte, aldus •^bureau Hurriyet.

WASHINGTON (RTR) - Het is vrijwel zeker dat er géén slotverklaring zal worden uitgegeven na de topontmoeting tussen de Amerikaanse president Reagan en de Sovjetleider Gorbatsjov op 19 en 20 november aanstaande in Genève. De reden daarvoor is, dat Moskou een Amerikaanse ontwerp-verklaring nagenoeg heeft verworpen toen de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shultz, vorige week in Moskou was.

De Amerikaanse wapenonderhandelaar Nitze, zei zondag voor de televisie dat de Russen tegen vrijwel alle punten bezwaren maakten. „We beschouwden het meer als een lijstje met wenselijke gespreksonderwerpen, en de minister nam die punt voor punt door om te kijken waar we het over eens zouden kunnen worden, en er bleef niet veel van over". Hij hoopt echter dat beide partijen het alsnog eens kunnen worden. Naar zijn zeggen was het moeilijk om met de Russen vorige week in het algemeen tot overeenstemming te komen, en is er besloten om géén slotverklaring uit te geven, dan een waarop alleen de verschillende standpunten staan.

Shultz zei in een ander tv-in"terview eveneens dat er na de top in plaats van een slotverklaring, waarin meestal de punten van overeenstemming staan, een verslag komt waarin alleen de standpunten zullen worden opgesomd. Hij herhaalde dat er grote meningsverschillen tussen beide landen bestaan, maar dat het belangrijk is dat er gepraat wordt. „We hopen dat dat zal resulteren in een meer constructieve en stabielere relatie, maar het is nog de vraag. We vinden het nodig dat daaraan wordt gewerkt."

Nitze zei verder te hopen dat er enige impuls uitgaat van de top op de Amerikaans-Russische wapenonderhandelingen in Genève. Wij menen dat de onderhandelingen tussen hun en onze onderhandelaars moeten plaatsvinden en niet tussen Reagan en Gorbatsjov. Wellicht levert de top enige richtlijnen voor de onderhandelingen op, aangezien beide partijen streven naar een halvering van de raketvoorraden, ofschoon Moskou en Washington duidelijk van mening verschillen voor welke typen raketten dat zou moeten gelden.

De Sovjetunie heeft zondag een radiotoespraak van de Amerikaanse president, die gericht was op de luisteraars in de Sovjetunie, afgedaan als „leugens en propaganda".

De tien minuten durende toespraak van Reagan, die simultaan in het Russisch werd vertaald, was zaterdag uitgezonden door de Amerikaanse zender 'Voice of America'. Ondanks dat de uitzending gestoord werd, schatten waarnemers dat ongeveer vier miljoen Sovjetburgers de uitzending hebben gevolgd.

President Reagan zei dat de AmeriKanen „een vredelievend volk" vormen, die „geen bedreiging zijn voor de Sovjetunie en dat ook nooit zullen zijn".

De Europese afdeling van de IPPNW, de internationale vereniging van artsen tegen kernwapens, die onlangs de Nobelprijs voor de vrede kreeg toegekend, gaat nog vóór de top 'tussen Reagan en Gorbatsjov een brief schrijven aan deze twee leiders en aan de Britse premier Thatcher en de Franse president Mitterrand. In die brief zegt de organisatie dat „een vermindering en zo mogelijk afschaffing van kernwapens de enige hoop is voor onze planeet".

SEOEL (DPA) - De twee belangrijkste oppositieleiders in Korea, Kim Dae Jung en Kim Young Sam, hebben deelgenomen aan een protestbetoging die de eerste is in een reeks manifestaties tegen martelingen in het land. De regering wordt ervan beschuldigd dissidenten te folteren.

De ontwapeningsconferentie tussen de Verenigde Staten en Rusland in de persoon van president Reagan en partijleider Gorbatsjov heeft in Genève al een commercieel tintje gekregen. Marika verkoopt T-shirts met de portretten van de hoofdrolspelers bij de conferentie. Binnen twee uur gingen er 15 van over de toonbank van haar kiosk.

BRUSSEL (ANP) - De gevreesde 'Bende van Nijvel' heeft opnieuw dood en verderf gezaaid in België. Bij een overval zaterdagavond op een Delhaize-supermarkt in de Vlaamse stad Aalst vonden acht mensen de dood. In ziekenhuizen liggen nog twee zwaargewonden. De overvallers konden er vandoor gaan met 14.000 gulden. De politie had gisteren nog geen enkel spoor. Een auto die de Belgische politie verlaten heeft aangetroffen en die op het bij de overval gebruikte voertuig leek, bleek daar niets mee te maken te hebben. In gerechtelijke kringen in Aalst gaat men er van uit dat de overval het werk was van vier mannen: drie hebben er geschoten, terwijl de vierde de vluchtauto bestuurde.

Zaterdagavond tussen half acht en kwart voor acht, ongeveer een half uur voor sluitingstijd, sprongen drie gemaskerde en gewapende mannen uit een Volkswagen Golf op het parkeerterrein voor de supermarkt. Schietend op alles wat bewoog stormden zij het warenhuis binnen. Een minuut of vier later kwamen zij weer naar buiten. Een van hen torste een kluisje met daarin de schamele buit.

Binnen en buiten de supermarkt hadden zij intussen een waar bloedbad aangericht. Volgens sommige berichten werd er dertig tot veertig keer geschoten. Tot de slachtoffers behoren drie leden van één gezin: de vader (42), de moeder (38) en een 14-jarig dochtertje. Een 12-jarig zoontje uit dit gezin raakte zwaar gewond. De bloedige overval van zaterdag doet zeer sterk denken aan de dubbele overval op twee Delhaize-filialen in Eigenbrakel en Overijse van 27 september jongstleden. Toen werden acht mensen op dezelfde meedogenloze wijze neergemaaid door drie gemaskerde gangsters. Het drietal zou behoren tot de 'bende van Nijvel', die naar de autoriteiten aannemen vanuit het Franssprekende deel van Brabant opereert.

De Belgische vice-premier en minister van justitie, Jean Gol, zei inmiddels dat alles er op wijst dat de aanslagen het werk zijn van een en dezelfde bende. Gol wilde niet op voorhand uitsluiten dat er verband bestaat tussen de bloedige overval en het terrorisme van de CCC (Strijdende Communistische Cellen). Maar tot dusver hebben de CCC bij hun acties steeds duidelijk gepoogd doden en gewonden te voorkómen.

Er is in België op grote schaal kritiek geuit op het falen van politie en Rijkswacht bij de opsporing van zware criminelen en terroristen. Tijdens een televisie-uitzending over terrorisme zei minister Gol zondag dat het de afgelopen jaren aan politieke wil heeft ontbroken om meer geld te steken in de uitrusting en opleiding van de politiemensen. De liberale minister pleitte voor de vor^ning van een nationale gerechtelijke politie naar het model van de Amerikaanse FBI. Deze dienst zou de strijd moeten aanbinden met zware criminaliteit, terrorisme en drugshandel. Over het ten uitvoer leggen van de doodstraf, die in België nog steeds niet officieel is afgeschaft, liet Gol zich genuanceerd uit. Het zal volgens hem alleen overwogen kunnen worden in bepaalde, welomschreven gevallen. De socialistische oppositieleider, Van Miert, zei dat zijn partij zich niet zal verzetten tegen bijzondere politiemaatregelen in het kader van de terreurbestrijding, zolang de democratie niet in het gedrang komt.

Het geweld zit de minister hoog, dat is duidelijk. De discussie over de (in België nog steeds bestaande maar niet meer uitgevoerde) doodstraf, komt blijktbaar ook weer op de agenda. Hoewel de minister gelijk opmerkte dat België op het terrein van de doodstraf verdragrechtelijk de handen niet meer vrij heeft.

Gol's verhaal over het bestrijden van de terreur is indrukwekkend. Maar merkwaardig is, dat Gol wél vernieuwing in het opsporingssysteem en verzwaring van straffen wil, maar niet voorstelt dat 's lands liberale wapenwetgeving strakker zou maken. Terecht kan opgemerkt worden dat het geweld van de CCC daar niets mee te maken heeft: de bij die acties gebruikte explosieven zijn niet vrij in de handel. Hetzelfde geldt voor de explosieve vuurwapens, gebruikt bij een recente postoverval. Maar voor de nu al twee jaar aanhoudende overvallen in het Brabantse is dat anders: ook afgelopen zaterdag weer werd gebruik gemaakt van de riotgun, een jachtwapen waarmee blijkbaar ook mensen kunnen gedood worden. Het vreemde is dat die riotguns, die wettelijk thuishoren in de klasse van de jacht- en sportwapens, vrij in de handel zijn en zonder bijzondere formaliteiten van eigenaar kunnen verwisselen. Een wapenvergunning is in België pas nodig voor de zogenaamde verweerwapens, zoals revolvers en al of niet automatische pistolen. In België is het dus mogelijk - en de jongste gebeurtenissen bewijzen dat -

een arsenaal jachtwapens in huis te hebben dat even dodelijk kan zijn voor medemensen als die verweerwapens; en dat zonder vergunning. Die relatief vrije wapenhandel in België is ongetwijfeld ook van betekenis voor de buurlanden. Nederland heeft zeker een restrictievere wetgeving op dit punt. Maar wat is het nut van zon wetgeving, als bij voorbeeld Nederlanders zich in Antwerpen alle mogelijke vuurwapens kunnen verschaffen zonder vraagstellen van de handelaars? En het is geen geheim dat Nederlanders die weg kennen. Wat er in het buurland België gebeurt op het vlak van wapenwetgeving gaat ook Nederland aan. Intergouvernementeel overleg (en zeker tussen buren als Nederland en België) inzake de reglementering van het particuliere vuurwapenbezit lijkt minstens zo aangewezen als de coördinatie van de politiediensten in de strijd tegen het geweld. Of de Belgische wetgeving in zon overleg de toetsen van de kritiek zal doorstaan is de vraag. De Belgische overheid moet wel heel goede redenen hebben om de bestaande wetgeving ongewijzigd te handhaven.

(van onze correspondent)

De Belgische wetgeving op het particuliere vuurwapenbezit is erg soepel te noemen en lijkt ook iets te maken te hebben met de gewelddadige herfst in België: bij de recente supermarktovervallen zijn wapens gebruikt waarvoor geen bijzondere vergunning vereist is.

Vandaag pas komen de Belgische kranten met hun verhaal over de moordpartij bij de Delhaize in Aalst van afgelopen zaterdag, want gisteren was het in België een feestdag. Op 11 november wordt traditioneel het einde van het wapengeweld van de twee wereldoorlogen gevierd. Het nieuwe wapengeweld van de laatste jaren had nu meer belangstelling. Niet zonder reden. Het geweld van het Karl Marx-offensief van Cellules Communistes Combattantes en de supermarktterreur van de bende van Nijvel zijn hier immers al verschillende weken prominent in het nieuws. Zelfs het formatieberaad in het Stuyvenbergkasteel ontsnapt niet aan het geweldprobleem. De ministers Gol en Nothomb, respectievelijk van justitie en binnenlandse zaken zijn regelmatig weggeroepen van de onderhandelingstafel omdat de terreur ook van hen de nodige aandacht vraagt.

Het spectaculaire CCC-geweld kan op een brede nationale en internationale belangstelling bogen. Maar de bloedige supermarktovervallen van de zogeheten bende van Nijvel verdienen zeker dezelfde aandacht. Alleen al omwille van het schrikwekkende resultaat van die overvallen: een twintigtal doden in een paar jaar tijd, waarvan zestien in de laatste zes weken. Doelwitten van deze bende zijn al enkele malen de aan uitvalswegen gelegen Delhaize-supermarktert.

Deze warenhuisketen heeft al het mogelijke gedaan om een overval financieel oninteressant te maken. Het kasgeld wordt nu regelmatig weggehaald bij de kassa, zodat grote buit niet meer tot de mogelijkheden behoort. De laatste overval kostte acht doden en bracht de overvallers een kwart miljoen franc (ongeveer ƒ14.000,—) op. De bedrijfsleiding van de Delhaize-keten kan zelfs onmogelijk de klant beschermen tegen dit soort terreur en verwacht op dit punt een stap van de overheid. Minister Gol toonde zich aan het begin van deze week in een RTBF-televisieuitzending vastberaden; hij wil het geweld hard aanpakken door maatregelen te nemen op het vlak van de opsporing en de bestraffing van deze misdrijven. Zo wil hij een nieuw nationaal elite politiekorps in het leven roepen dat terroristen, bandieten en drugfabrikanten' effectief kan bestrijden. In het kader van de herziening van het strafwetboek moet er een discussie gevoerd worden over het toepassen van de doodstraf voor enkele zeer precies omschreven misdrijven, en bepaalde zware celstraffen moeten volgens minister Gol effectief worden uitgezeten, zonder mogelijkheid op strafvermindering.

De voorbereidingen voor de Europese conferentie in Luxemburg zijn zaterdag in Brussel begonnen. Daar ontmoetten de Belgische premier Martens en zijn Nederlandse collega Lubbers elkaar voor een bespreking waarbij de strategie voor de besprekingen van 2 en 3 december worden ontwikkeld.

WENEN/SOFIA (RTR-AFPUPI) - De 23e algemene vergadering van de Unesco in Sofia is afgelopen zaterdag weliswaar drie dagen eerder dan was voorzien geëindigd, maar de politieke problemen zijn onopgelost gebleven. Het vertrek van Groot-Brittannië uit de VN-organisatie, in navolging van de Verenigde Staten, aan het einde van dit jaar dreigt nog steeds, naar het officiële Bulgaarse persbureau BTA meldde, beschouwden de afgevaardigden - het waren er 2000 uit 154 staten - de conferentie desondanks als geslaagd.

De vergadering begon op 8 oktober met een oproep aan de VS en Groot-Brittannië om lid te blijven aangezien de financiële toekomst van de Unesco op het spel stond. De organisatie kampt nu al met een gat van 25 procent op haar begroting sinds het vertrek van de VS per 1 januari 1985, dus wat het zal worden als straks ook de Britten opstappen, 'laat zich gemakkelijk raden.

De twee landen klagen vooral over het wanbeleid, de overmatige politisering en de anti-westerse houding van de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur. Britse regeringsfunctionarissen zeiden dat de conferentie te weinig heeft opgeleverd om hen over te halen tot het handhaven van het Unescolidmaatschap.

De directeur-generaal van de Unesco, de Senegalees Amadou Mahtar M'Bow, kritiseerde Washington en Londen, door erop te hameren dat internationale samenwerking berust op het vertrouwen in het gegeven woord. Maar de Unesco heeft naar zijn zeggen bewezen dat op het moment dat sommige haar dood voorspellen, zij er toe in staat is om getuigen van haar goede wil ten bate van enig wederzijds begrip en een streven naar geleidelijke verbeteringen. M'Bow beschreef de vergadering als een 'zitting van consensus, vernieuwing en wijsheid die nieuwe mogelijkheden opent voor het bereiken van zeer nobele doeleinden die 40 jaar geleden in het handvest zijn vastgelegd', aldus BTA. De afgevaardigden verwierpen categorisch alle beschuldigingen tegen de Unesco dat ze haar mandaat overschrijdt, door bepaalde politieke problemen aan te snijden.

NEW VORK (AP) - Onbekende vandalen hebben dezer dagen bij 14 winkels van joden in de Newyorkse wijk Brooklyn ruiten ingegooid. Op 9 november was het 47 jaar geleden dat in Duitsland de terreur van de nazi's tegen de joden werd onteketend met de 'Kristallnacht'.

Een woordvoerster van de politie verklaarde dat er niets was gestolen, en dat de politie geen verdachten had

BOGOTA (DPA-UPD - Het Colombiaanse leger is in staat van paraatheid gebracht nadat de guerrilla-organisatie M-19 vergeldingsacties heeft aangekondigd voor de dood van de guerrillastrijders bij de gijzeling in het gerechtsgebouw van Bogota.

Militairen en politie gebruikten donderdag raketten en pantserwagens bij vier zware aanvallen op het paleis van justitie en maakten na 27 uur een einde aan de bezetting van het gebouw. Bij de acties vielen 100 doden, onder wie 11 rechters, een dertigtal andere gijzelaars, alsmede 10 militairen en politiemannen.

Alle hoge officieren en leden van de regering hebben sinds zaterdag persoonlijke bescherming. Intussen heeft een rechter van het Hooggerechtshof de regering ervan beschuldigd dat men al een maand op de hoogte was van een mogelijke terreuractie. Colombiaanse guerrillastrijders hebben inmiddels op een geheime bijeenkomst in Bogota gezegd dat zij verrast waren over het harde optreden van het leger tegen de gijzelingsactie.

Volgens guerrillaleider Alonso wilde M-19 dat de 24 rechters die zich in het paleis van justitie bevonden „eisen voor sociale hervorming zouden bestuderen" en dat president Betancur „met haar zou praten over het door hem in 1982 beloofde vredesproces". Volgens de Colombiaanse minister van justitie, Enrique Parejo, bewijst de gijzelingsactie in het paleis van justitie in Bogota dat de guerrillagroepering M-19 onder een hoedje speelde met de drughandel, die wil dat een uitleveringsverdrag met de Verenigde Staten wordt ingetrokken.

Parejo zei voor de radio dat het Hooggerechthof de grondwettigheid van het verdrag onderzocht op grond waarvan Colombia dit jaar zes vermeende drughandelaren aan de VS heeft uitgeleverd en de VS twee Amerikanen aan Colombia. De opperrechters waren naar zijn zeggen door de drughandel bedreigd vanwege het uitleveringsverdrag. Parejo zei er niet aan te twijfelen dat er een nauw verband bestaat tussen de gijzeling in het gerechtsgebouw en de drughandel.

Colombiaanse guerrillastrijders hebben in de westelijke provincie Cauca in de nacht van zaterdag op zondag een patrouille van het leger in een hinderlaag gelokt. Elf militairen kwamen om het leven, zo deelde het ministerie van defensie in Bogota mee. Elf burgers zouden gewond zijn geraakt.

Niet bekend is welke groepering van het verzet voor de actie verantwoordelijk is.

BRUSSEL (ANP) - De resultaten van de intergouvernementele conferentie over wijzigingen in het oprichtingsverdrag van de Europese Gemeenschap moeten tijdens Europese top van 2 en 3 december in Luxemburg al worden omgezet in politieke besluitvorming. Aan de werkzaamheden van de regeringsconferentie moet dan meteen een eind komen. Dat zeggen althans de Europese christen-democratische leiders in een verklaring die zij zaterdag na een beraad in Brussel hebben uitgegeven. Bij de toppolitici zaten verschillende regeringsleiders. Van Nederlandse zijde was onder meer premier Lubbers vertegenwoordigd. Grote afwezige was de Westduitse bondskanselier Helmut Kohl. Volgens de christen-democraten moeten er in Luxemburg in ieder geval besluiten worden genomen over de voltooiing van de interne markt in 1992, het vastleggen van nieuwe werkterreinen voor de EG, het nemen van (meer) beslissingen bij meerderheid van stemmen in de Europese ministerraad en over vergroting van de bevoegdheden van zowel Europese Commissie als Europees Parlement. De resultaten die de regeringen tijdens een conferentie kunnen bereiken op de genoemde terreinen moeten in een document worden gepresenteerd, zo zeggen de christen-democraten. De regeringen moeten er verder voor zorgen dat er een verband blijft bestaan tussen de versterking van economische en institutionele basis van de Gemeenschap enerzijds en het in een verdrag vastleggen van de samenwerking op het gebied van buitenlandse politiek en veiligheid anderzijds. De christen-democraten vinden het vooral belangrijk dat er spijkers met koppen worden geslagen wat betreft de interne markt. Op basis van het witboek dat de Europese Commissie hierover heeft opgesteld, moet er nu snel werk worden gemaakt van het afbreken van de binnengrenzen van de EG. Daarbij hoort ook een harmonisatie van de belastingwetgeving. Volgens CDA-voorzitter P. Bukman, die tevens voorzitter is van de Europese christendemocratische partij (EVP), is de verklaring bedoeld om 'de regeringen in de laatste weken voor de top wat extra inspanningen te bewegen Hij gaf toe dat de conferentie tot nu toe niet zo vlot verloopt als de christen-democraten hadden gehoopt. Bukman wil voorkomen dat de zaak nu verwatert.