Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

H^RLEM(ANP)-Hetmi•*• . van economische za- ondernemers van *fD- Ten middelgrote bedrijkl volgend jaar een eenmaveD -«kering van vijfhonderd W."' geven als compensatie hun administratieve verv°° Mineen. Dit heeft C. Bos- PUCSecretaris van het Neder**%* Christelijk Onderne- (NCOV), gisterezegd in Haarlem, waar boekhandel annex ta[^sjaak opende. Rosman vindt dat kleinere rfememers er tot nu toe ma"van af gekomen zijn in de tic „lastenverlichting "^rbet bedrijfsleven", die de «pring-Lubbers uitvoert. «fzei dat de zelfstandige ontnemen, de laatste drie jaar n procent van de totale lastenverlichting van 3 3 miljard Julden hebben gehad. Volgens f:m is dat driehonderd gulden Lr jaar per ondernemer. Nederland heeft 640.000 ondernemingen. Een half miloen hiervan bestaat uit Kine tot middelgrote famiüebedrijven. Negentig pro- L,t van de 3,3 miljard gulden kbij 140.000 grote ondernemingen terecht gekomen, aljos Bosman. Het NCOV heeft de Tweede Kamer een nota met commentaar op de begroting van Economische Zaken aangeboden waarin wordt gevraagd om Ln financiële vergoeding Koor bijvoorbeeld het bijhou- Ln van de boekhouding.

I VEE UTRECHT

ITRECHT - Prijzen in guldens: Stieren le kwaliteit 7,75-8,75, 2e kwaliteit 6,90-7,75, vaarzen le kwaliteit 7,35-8,10, 2e kwaliteit (,0-7,10, koeien le kwaliteit 6,50--!, W, 2e kwaliteit 5,40-6,50, 3e kwaliteit 4,70-5,40, worstkoeien 4,80--5,(5. Bovenstaande prijzen zijn per kg geslacht gewicht en ontvet. Schapen deden 150-250, per kg 5,50--150, lammeren (rammen) 200-285, pèr kg 9,75-10,50, lammeren (ooien) 200-220, per kg 8,50-10,50, varkens 3,25-3,30, zeugen le kwaliteit 2,92--2,97, 2e kwaliteit 2,85-2,90, melken kalfkoeien le soort 1950-2550, 2e soort 1600-1950, melk- en kalfvaarzen le soort 1600-2150, 2e soort U5O-1600, guste koeien 1050-1950, enterstieren 1500-2050, pinken 875--1150, graskalveren 600-950, nuka's v.d. mest rood stieren 495-655, idan vaarskalveren 370-435, nuka's v.d mest zwart stieren 310--468, idem vaarskalveren 235-335, weidelammeren 150-25, biggen 100--110, bokken en geiten 40-110. Aanvoer: Slachtvee 940, stieren 80, gebruiksvee 180, jongvee 102, nuka's rood 114, idem zwart 638, slachtschapen en lammeren 1973, rarkens 49, biggen 74, bokken en«eiten 18, paarden 189. Totaal 4898. Overzicht (handel en prijzen): Sachtvee flauw - lager, stieren Mtig - gelijk, gebruiksvee flauw - kger, jongvee traag - gelijk, nuka's rood en zwart matig - geljk, slachtschapen en lammeren flauw Prijshoudend, varkens matig - gelijk, biggen matig - iets hoger, bokken en geiten redelijk - prijshoudend en paarden slecht - iets lager.

GOUD EN ZILVER

- De prijzen van M en zilver zijn gisteren als ™gt vastgesteld (tussen haakjes « vorige prijs): Goud onbewerkt 8.550-31.050 (30,480-30,980); Be|«kt 32,610 laten (32,530 laten); *er onbewerkt 545-615 (545-615); «werkt 650 laten (650 laten).

Di DE VISH AL

(van een medewerker) UMUIDEN - Aan de woensdag- Wrkt werd aangevoerd: 311 kis™ kabeljauw, 2 kisten schelvis, gisten wijting, 22 kisten schol, "kisten schar en 9 kisten varia. Rijzen in guldens: Per 1 kilo: "tarbot 29,00. Per 40 kilo: tarbot *>. schelvis drie 290,00, kabelg* eén 420-384, kabeljauw twee *£<, kabeljauw drie 286-250; ïiifo w vier 246-2°4; kabeljauw » 202-150, schol twee 220, schol "Je 200-184; schol vier 162-142; |^r 108-82; wijting vier 94-64; bot

&ERDAM - De meest Wie ende priJs van dieseltor.aan .aan de zelftankpomp . t met ingang van van*>t I 9?et tWee cent verhoogd 'ranri i ° Cent' °ok de huis- W een Petroleum woran twee cent duurder.

&ANNESBURG - ZuidkKru eÜ de Produktie van teet Berrand voorlopig stopte zo heeft de omroeP '°oral ï bekendgemaakt. tortvlVk JgevolB van het im state! dat de Verenigde testen0? munt hebben in-1 6 vraaS sterk verfoidaf?i, Produktie van de * ogenbnlnSe mUnt ZOU op 'ar, Sd"bllk maar een kwart loeven. onr»ale produktie en te bedragen.

Op basis van het bijbels getuigenis komt hij tot het formuleren van zeven richtlijnen voor het economisch leven.

1. Er is een positieve opdracht tot het scheppen van welvaart. God heeft ons opdracht gegeven de aarde te ontwikkelen. Voorspoed is de bedoeling en niet armoede, maar ook niet overdaad en luxe. Het gegeven mandaat moeten we uitoefenen binnen de verantwoordelijkheid van het rentmeesterschap.

2. Particulier eigendom is de christelijke norm en niet staats- of collectief eigendom. Hierbij moet worden bedacht dat God de absolute eigenaar is. De mens moet, vrij van staatsdwang, handelen met zijn bezit, overeenkomstig bijbelse normen.

3. Elk gezin moet voortdurend kunnen deelnemen aan het economisch proces. Instellingen als het sabbathsjaar en het jubeljaar zorgden ervoor dat een Israëliet niet permanent van zijn landsdeel werd verdreven. Zo moet ook nu niemand permanent buiten het economisch Droces komen te staan.

4. Verlichting en uitbanning van armoede is de opdracht, eerder dan het nastreven van economische gelijkheid. Alle inzettingen in Israël waren erop gericht om permanente en grote armoede te voorkomen; en niet om gelijkheid te bewerkstelligen.

5. Economische onrechtvaardigheden moeten worden weggewerkt. Onrechtvaardigheden hangen vaak samen met machtsongelijkheid en machtsmisbruik. 'Er is niets beters dan concurrerende markten binnen het kader van een rechtvaardige wetshand-

having.'

6. Er wordt in de Bijbel voortdurend gewaarschuwd tegen economisch materialisme. Rijkdom en bezit hebben een legitieme plaats, maar steeds wordt gewezen op de zonde van de begeerte en van het stellen van vertrouwen in de mammon. 7. Ook over het economisch leven moet rekenschap worden afgelegd. De mens moet tegenover God verantwoorden hoe hij is omgegaan met de schepping. Ook moeten we Gods oordeel niet altijd naar de toekomst verschuiven. Is de crisis in het kapitalisme niet een oordeel over het wereldsgezinde humanisme, dat zich in onze dagen overal voordoet?

Griffiths kiest met overtuiging voor een markteconomie, omdat een markteconomie voldoet aan het christelijk principe van particulier eigendom. Maar Griffiths' markteconomie is niet een markteconomie a la Milton Friedman. Hij kiest voor een markteconomie die wordt begrensd door christelijke rechtvaardigheidsprincipes. Zijn ideale markteconomie kent daardoor geen onbegrensde vrijheid, waardoor een oorzaak van onmenselijke situaties is weggenomen.

Tevens zijn de christelijke principes een onderbouwing en begrenzing van de markteconomie. De nadruk op individuele verantwoordelijkheid past bij een markteconomie, maar begrenst tegelijkertijd de doorwerking van het eigen belang. Verder dreigt in een markteconomie de waarde van een persoon te worden be,? paald door zijn mate van economisch succes. De arbeidsmarkt lijkt de grote waardenbepaler van de samenleving te worden. De hierboven genoemde richtlijnen beschermen een markteconomie tegen dit gevaar, omdat de betekenis van een mens wordt .gezocht in zijn rentmeesterschap. Economische succesaanduidingen zijn van ondergeschikte betekenis.

Griffiths steunt het streven naar een rechtvaardige maatschappij, maar wijst de weg van een corporatistische welvaartsmaatschappij af. Hij ziet niets in een sociaal contract tussen overheid, werkgevers en werknemers. Dergelijke contracten dwingen de drie partijen tegen hun huidige doelstellingen en structuur in te handelen, zodat deze contrachten geen lang leven beschoren zijn.

Beter is het de bedrijven, de vakbonden en de overheid te hervormen. Bedrijven behoren een gemeenschap van werkers te zijn die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het werk binnen de onderneming. Het streven naar winst is een randvoorwaarde. Verder moet concentratie van bedrijven worden tegengegaan (voorkomen van machtsposities, scherpere mededingingspolitiek, afslanken cq. afstoten van overheidsmonopolies).

De groei van overheidsuitgaven moet worden afgeremd. Deze groei vormt een grote bedreiging voor de menselijke waardigheid en individuele verantwoordelijkheid. In de wet moet een bovengrens voor de belastingdruk worden vastgelegd. De overheid moet zich niet actief bemoeien met het economTscßTevén. Beter is het vaste regels af te spreken voor de monetaire politiek en deze regels in een wet vast te leggen.

Het is van het allergrootste belang dat de rechten, privileges en verantwoordelijkheden van de vakbonden worden herzien. De vakbonden moeten meer verantwoordelijkheden gaan dragen binnen het kader van de wet, de privileges moeten drastisch worden ingekort.

We staan voor een keuze, aldus Griffiths. Of we laten de huidige trends voortwoekeren, wat leidt tot vermindering van de individuele vrijheid en verantwoordelijkheid en tot een beperking van de mogelijkheden van onze kleinkinderen. Of we ontmantelen de corporatistische welvaartsmaatschappij. Dat is geen terugkeer naar de negentiende-eeuwse laissez-faire politiek, maar een verandering van de structuren van onze samenleving in een richting die meer in overeenstemming is met de christelijke rechtvaardigheidsprincipes.

in Radix (uitgave van het GWG) ben ik uitgebreider op Griffiths' ideeën ingegaan. Zie Radix 11e jaargang 119851, no. 2 (april).

DEN HAAG (ANP) - Het landbouwkundig onderzoek in ons land moet zich in de toekomst meer dan in de afgelopen jaren het geval was richten op ontwikkelingsmogelijkheden in de landbouw. De technologische ontwikkelingen en de zich wijzigende marktsituatie maken een heroriëntatie van de taken van de 25 instituten en tien proefstations noodzakelijk. Minister Braks schrijft dit in zijn nota 'Aard en omvang van het landbouwkundig onderzoek', die hij aan de Tweede Kamer heeft aangeboden.

De bewindsman werkt aan een ontwikkelingsplan

waarin de hoofdlijnen voor de ontwikkeling van de proefstations en de instituten die onder het ministerie vallen, worden aangegeven. Tevens zal daarin de relatie met andere onderzoekorganisaties zoals de Landbouwhogeschool en de faculteit der diergeneeskunde in Utrecht worden aangegeven. De nota is de eerste stap van het ontwikkelingsplan, dat vermoedelijk eind 1986

klaar zal zijn. De aard en de positie van het landbouwkundig onderzoek voldoen volgens de bewindsman. Wijzigingen op dit vlak zijn daarom niet nodig. Inhoudelijk en organisatorisch zijn de komende jaren wel veranderingen noodzakelijk. Nieuwe verwerkingsmogelijkheden voor bestaande agrarische grondstoffen dienden zich aan. Verdergaande veranderingen in bedrij f sopzet en -voering en in de marktorganisatie zijn te verwachten.

Het landbouwkundig onderzoek moet voorbereid zijn op deze veranderingen, die voortvloeien uit nieuwe behoeften van het bedrijfsleven en daarop inspelen, aldus de bewindsman. Voorkomen moet worden dat de voordelen van nieuwe technologieën uitsluitend buiten Nederland of de Nederlandse agrarische sector terechtkomen. De voorsprong die zij nu hebben moet behouden blijven en waar mogelijk worden vergroot. Het ontwikkelingsplan richt zich in eerste instantie op de produktiesector. Tegelijkertijd zal het aanzetten moeten geven voor een offensiever milieu-onderzoek. Het behoud van de kwaliteit van bodem, water en lucht op de lange termijn ligt aan deze opstelling ten grondslag. Het onderzoek zal zich vooral op de praktijk moeten richten, maar onderzoekers die fundamenteel onderzoek verrichten of baanbrekend technisch werk, zullen op steun kunnen blijven rekenen. Het zwaartepunt in de taak van de proefstations ligt in de praktijk. De instituten staan iets verder van het bedrijfsniveau af en ondersteunen de proefstations met specialistische kennis. Zij verzorgen de meer algemene ondersteuning van gehele bedrijfstakken.

Ir. G. Braks

De advieskoersen (aan- en verkoopprijzen) voor buitenlands bankpapier vandaag geldend in Amster dam luiden:

Amerikaanse dollar 2.88-3.00 Engelse pond 4,04 - 4,34 Belgische fr. (100) 5,41-5,71- Duitse mark (100) 110,50- 114,50 Ital. lire(10.000) 15,90-17,90 Portugese eSc. (100) 1,50-2.00 Canadese dollar 2,07-2,19 Franse fr. (100) 35,75-38,75 Zwitserse fr. (100) 135.00-139,50 Zweedse kroon (100) 35,75-38,75 Noorse kroon (100) 35,75-38,75 Deense kroon (100) 29,25-32,25 Oostenr. sch. (100) 15,83-16,33 Spaanse pes. (100) 1,74-1,99 Gr. drachme (100) 1,35-2,05 Finse mark (100) 50,25-53,25 Joegosl. dinar (100) 0,50-1,20 lerse pond 3,34-3,64 Zuidafr. rand 0.98 -1,23 Austr. dollar 1,91-2,03 Indon. rupiah(loo) 0,24-0.34

Volgens Braks zijn de mogelijkheden tot verbetering van de doelmatigheid van het onderzoek, na alles wat daar de afgelopen vijftien jaar al aan is gedaan, bescheiden. Verdere bezuinigingen of nieuwe taakuitbreidingen zullen moeten worden opgevangen door het afstoten van bestaande taken. Het beleid zal tevens-gericht zijn op het vergroten van inkomsten uit opdrachten. Dit jaar bedraagt de totale begroting van de proefstations en instituten 317 miljoen gulden, waarvan 246 miljoen ten laste van het ministerie. De resterende 71 miljoen zijn inkomsten van derden.

Dit is het achtste artikel van drs. K.B. van Popta over de nieuwe economische politiek, die globaal neerkomt op: meer markt, minder overheid. De voorgaande delen werden geplaatst in het ND van 11, 12, 18, 19, 25, 26 oktober en 8 november.

In enkele artikelen heb ik de veranderingen beschreven die zich in de afgelopen tien jaren in het economisch beleid hebben voorgedaan. Tevens heb ik, als illustratie, de ontwikkelingen in Engeland en de Verenigde Staten beschreven. De beleidswijzigingen zijn een gevolg van twee zaken: er doen zich andere problemen voor en deze problemen worden vanuit een andere invalshoek bezien. Wat dit laatste betreft: er wordt thans meer nadruk gelegd op het marktmechanisme en de individuele deelnemers aan het economische verkeer en minder op het corrigerend en sturend optreden van de overheid. In de liberale variant ligt daarbij de nadruk op de individuele vrijheid en de wens tot consumeren. In de conservatieve variant staat de individuele verantwoordelijkheid en de noodzaak tot werken voorop.

In dit artikel wil ik aandacht vragen voor de opvattingen van Bram Griffiths. Hij werkt aan de Stedelijke Universiteit van Londen en is onder meer adviseur van de Britse premier Margaret Thatcher geweest. Op basis van een heldere en consistente combinatie van analyse van de economische problemen en bijbelse benadering van de sociaal-economische vraagstukken, biedt Griffiths een duidelijk programma voor het te voeren economisch beleid. Griffiths is het eens met de koersverlegging die zich bijna overal in de economische politiek heeft voltrokken. Zijn betoog is naar mijn oordeel van belang, omdat het meer overtuigingskracht bevat dan andere verdedigingen 'op christelijke grondslag' van de nieuwe economische politiek.

..De arbeidsmarkt lijkt de grote waardenbepaler van de samenleving te worden...

Donderdag 14 november

Actieve aandelen noteringen 16.15 u. 13/11 14/11 Aegon ƒ 109,60 ƒ108,50 Ahold ƒ 72,70 ƒ 71,50 Akzo ƒ 131,90 ƒ134,00 ABN ƒ 546,50 ƒ539,00 Alrenta ƒ 149,60 ƒ149,00 Amev ƒ 79,10 ƒ 77,70 AMRO ƒ 99,10 ƒ 99,10 Assur. RDM ƒ 143,50 ƒ138,50 BührmannTett. ƒ 120,00 ƒllB 00 Dordt. Petr. ƒ 171,80 ƒ17130 Elsevier-NDU ƒ 154,00 ƒ 153 20 Fokker ƒ 80,80 ƒ 78,10 FGH ƒ 59,10 ƒ 59,10 Gistßrocades ƒ 243,50 ƒ238 50 Heineken ƒ 192,00 ƒ191,00 Heineken Holding ƒ 170,40 ƒ168,20 Holl. Beton Groep ƒ 130,00 ƒl2B 00 Hoogovens ƒ 74,90 ƒ 74,50 KLM ƒ 50,00 ƒ 49,90 Kon. Olie ƒ 183,40 ƒ183,50 Nat.-Nederlanden ƒ 82,20 ƒ 81 20 NMB ƒ 226,00 ƒ222100 Nedlloyd Groep ƒ 191,90 ƒ190,00 Océ-v.d. Grinten ƒ 370.50 ƒ370 50 Ommeren (v.) ƒ 28,10 ƒ 27^90 Pakhoed Holding ƒ 79 00 ƒ 77 50 £hilips ƒ 53J90 ƒ 54.50 gooeco ƒ 80.30 ƒ 80,00 Rodamco ƒ 135,60 ƒ135,60 sohnco5ohnco ƒ 72,80 ƒ 72,50 Rorento ƒ 47,20 ƒ 47,10 Unilever ƒ 366.50 ƒ362,50 VNU ƒ 253,00 ƒ251,20 Volker Stevin ƒ 30,50 ƒ 30,00 Wessanen ƒ 228,50 ƒ226,70 Westl. Utr. ƒ 93,70 ƒ 93,50 Handel, md., div. noteringen 16.20 u. ACF Holding ƒ 245,50 ƒ246,00 Audet ƒ 136,00 ƒ134,50 Bam Holding ƒ 59,00 ƒ 60,90 Beek AL. van ƒ 170,00 ƒ169,50 BeersZonen ƒ 233,00 ƒ229,00 Berkels Patent ƒ 40,50 ƒ 40,30 Blydenst.Willink ƒ 670,00 ƒ675,00 Bols ƒ 104,00 ƒ103,20 Borsumij-Wehry ƒ 476,00 ƒ467,00 Boskalis Westm. ƒ 16,60 ƒ 16,50 Bredero ƒ 177,50 ƒ177,20 Brink/Molyn ƒ 104,80 ƒ104.00 Ceteco n.-r Cert. ƒ 345,50 ƒ346.00 Cindy-Key ƒ 66,30 ƒ 65,00 Cr. Lyon. Ned. ƒ 97,80 ƒ 97,00 CSM n.-r Cert. ƒ 189,50 ƒlBB,OO Dcli Mij. ƒ 117,00 ƒ165,00 Desseaux ƒ 116,50 ƒ116,50 Dordt. Petr. pref. ƒ 168,00 ƒ168,00 Econosto ƒ 79,50 ƒ 79,50 Eriks ƒ 231.00 ƒ232,00 Furness ƒ 56,50 ƒ 58.50 Gamma Holding ƒ 190.40 ƒ187.40 Grasso ƒ 167.00 ƒ167,50 GTI Holding ƒ 86,00 ƒ 86,50 Hagemeyer ƒ 54,00 ƒ 55,50 Hoek ƒ 90,40 ƒ 90,60 Holec ƒ 259,00 ƒ255,00 Hunter Douglas ƒ 63,70 ƒ 63.50 IHCCaland ƒ 28,00 ƒ 27,70 Intern. Muller ƒ 65,20 ƒ 63,20 Industr.-My ƒ 78,00 ƒ 75,50 KBB 10% C Pr. ƒ 80.10 ƒ 76,00 KBBn.-rCert. ƒ 80,10 ƒ 75,00 Kluwer ƒ 167,00 ƒ170,50 Kon. Papier ƒ 112,60 ƒ107,80 Macintosh ƒ 78,00 ƒ 75,50 Medicopharma ƒ 258,00 ƒ262,00 Meneba ƒ 91,50 ƒ106,00 Naarden ƒ 57,00 ƒ 57,00 Nagron ƒ 36,20 ƒ 36,00 NBM-Bouw ƒ 11,40 ƒ 11,00 Norit f 190,00 ƒ185,50 Nutricia n.-r Cert. ƒ 170.00 ƒ171,00 Nutricia GB ƒ 161,00 ƒ160,00 Nijverdal-T. Cate ƒ 95,00 ƒ 92,50 Ned. Scheepshyp. ƒ 130,00 ƒ129,00 Otra ƒ 214,50 ƒ208,00 Palthe ƒ 117,50 ƒ116,50 Pont. Houth. ƒ 58,00 ƒ 38,50 Sarakreek ƒ 39,30 ƒ 39,10 Smit Int. ƒ 41,00 ƒ 40,20 Telegraaf ƒ 275,50 ƒ268,00 Thomassen & Dr. ƒ 63,40 ƒ 62,50 Twijnstra-Gudde ƒ 61,50 ƒ 61,70 Verto ƒ 75,00 ƒ 76.40 VMFStork ƒ 244,00 ƒ247,00 VRG ƒ 104,50 ƒ104,50 Wegener n.-r Cert. ƒ 61,00 ƒ 60,00 Wolters Samson ƒ 300,00 ƒ302,00 Wyers ƒ 62,00 ƒ 59,00 ANP-CBS-koersindices 13/11 14/11 Algemeen 233,10 232,70 Algemeen-lokaal 237,80 236,40 Internationals 228,00 228,80 Industrie 210.50 208,80 Scheep- en luchtv. 212,20 214,20 Banken 393,10 390,10 Verzekering 683,80 676,10 Handel 219,50 220,80 CBS-oblig. index 109,80 109,70 Rendem. Staatslen'. 6,98 6,99 waarvan 3-5 jaar 6,74 6,72 waarvan 5-8 jaar 6,99 7,00 waarvan 5 langste 7,00 7,01 Rendem. BNG-len. 7,20 7,19 Rendem. Banklen. Rendem. Pandbr. 7,17 7,15

DEN HAAG (ANP) - Het Verbond van Nederlandse Ondernemingen is van mening dat in Nederland een flankerend beleid moet worden gevoerd om in het spoor van een groeiende wereldhandel een groei van de Nederlandse economie met drie procent of meer te bewerkstelligen. Nederland moet op het middenscenario' van de vorige week gepubliceerde projecties van het Centraal Planbureau voor de Nederlandse economie op langere termijn gaan zitten, aldus voorzitter Van Lede van het VNO op een persconferentie in Den Haag.

Internationale voorwaarden daartoe zijn een optimale marktwerking (die volgens Van Lede voornamelijk door overheden wordt belemmerd), internationale afstemming van de economie en het weren van protectionisme, aldus Van Lede.

In eigen land moet het afgelopen zijn met lastenverzwaringen, terwijl het saneren van de overheidsuitgaven (vooral van de departementen, de Rijksbegroting in enge zin) moet doorgaan. Dat moet vooral ten goede komen aan de belasting- en premiebetalers (burgers en bedrijven). Het streven moet zijn gericht op drie procent groei of meer, terwijl de overheid moet blijven boekhouden op twee procent, aldus de VNO-voorzitter.

Voorts moeten er volgens Van Lede grotere verschillen in beloning en arbeidsvoorwaarden komen. Hij noemde de bestaande starheid een "typisch Nederlands probleem", dat nergens anders in deze

vorm is terug te vinden. Een grotere differentiatie en flexibiliteit noemde hij de enige manier waarop de werkgelegenheid kan worden bevorderd. Tot slot moeten technologische vernieuwingen versneld worden doorgevoerd, waartoe de overheid het onderzoeks- en ontwikkelingswerk moet steunen. Vooroplopen hierbij betekent volgens Van Lede meer werk, achteroplopen zeker verlies van werk.

Het thans aan de gang zijnde herstel noemde Van Lede goed, maar broos. Vooral gemiddeld gaat het goed, maar per bedrijfstak en ook binnen berijfstakken bestaan grote verschillen, aldus Van Lede. Hij citeerde uit een in opdracht van het VNO uitgevoerd onderzoek onder 3000 bedrijven, die een doorsnede van het bedrijfsleven vormen. Daaruit blijkt dat het gemiddelde rendement op het vermogen weliswaar is gestegen, maar bij een kwart van de ondernemingen is gedaald. De resultaten laten grote verschillen zien. De verhouding tussen eigen en vreemd vermogen (waarover rente moet worden betaald), is eveneens verbeterd. Deze solvabiliteitsstijging voltrekt zich echter maar langzaam. Er is volgens Van Lede een reeks van jaren nodig om tot een bevredigende verhouding te komen, zodat bedrijven een nieuwe tijdelijke inzinking kunnen opvangen.

AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdamse effectenbeurs lijkt nog steeds de reactie te ondervinden op het dinsdag bereikte hoogtepunt. Gisteren was er bij de hoofdfondsen een wisselend beeld te zien met beperkte koersschommelingen. Een lager Wall Street, een daling van de rente, een zeer lichte stijging van de dollar alsmede winstnemingen beïnvloedden het koersverloop en zorgden voor een enigszins kalme handel.

Unilever noteerde - ex-dividend van ƒ 4,66 - ƒ 363,50, zodat dit fonds per saldo meer dan ƒ 1,60 vooruit ging. KLM leek aanvankelijk verder achteruit te moeten, maar de luchtvaartmaatschappij

kwam later op de ochtend terug op de ƒ 50.

Bij de internationals gingen voorts Akzo en Philips vooruit, met respectievelijk ruim ƒ 3 tot ƒ 135 en ƒ 0,80 tot f 54,70, maar moesten Hoogovens en Koninklijke Olie terug. Bij de banken en de verzekeraars veranderde weinig.

Nedlloyd bleef stijgen, nadat dit scheepvaartfonds woensdag flink omhoog was gegaan. Rond half twaalf werd een koers van ƒ 194,50 genoteerd voor een aandeel dat in verhouding tot andere fondsen wat achtergebleven zou zijn in de waardering van de beleggers. Deze notering was ƒ 3 hoger. VNU, die woensdag nog flink achteruit moest, kreeg vraag te verwerken en won twee kwartjes op ƒ 253,50.

Op de lokale markt noteerde Dcli, waarvan de notering was opgeschort na het bekend worden van fusiegesprekken, ƒ 170 na een vorige koers van ƒ 117.

AMSTj&RDAM - De technische handelsonderneming Geveke zal naar verwachting begin 1986 terugkomen op de officiële effectenbeurs. SHV Holdings die nu nog de enige aandeelhouder van Geveke is, zal daartoe 75 procent van de aandelen beschikbaar stellen. Dit betekent dat ƒ 15 miljoen voor verhandeling op de beurs in aanmerking komt. Als fonds was Geveke eerder op de beurs genoteerd, aanvankelijk als Geveke Tecnische Ondernemingen en na een fusie met Groeneveld, Van der Poll in 1968 als Geveke en Groenpol. In 1970 verwierf SHV aandelen via een officieel bod.

DEN HAAG/STRAATSBURG - De Europese Commissie wil veertig procent van de graanboeren in Europa een aparte produktiebelasting opleggen om daarmee een deel van de afzet van de Europese graanoverschotten te financieren. De kleine bedrijven zullen geen last hebben van deze „medeverantwoordelijk-

heidsheffing". De commissie wil de belasting namelijk pas opleggen bij een jaarproduktie van meer dan 25 ton.

De Europese commissaris voor landbouw, Andriessen, wilde nog niet zeggen hoe hoog de medeverantwoordelijkheidsheffing volgens de commissie moet worden. Hij wil afwachten wat de Europese ministers van landbouw en de landbouworganisaties van het plan vinden. In december moeten de voorstellen dan concreet worden.

Het opleggen van een tweede medeverantwoordelijkheidsheffing in de Europese landbouwsector (er bestaat al een dergelijke heffing voor melk) is nodig omdat het graanoverschot van de EG een zorgwekkende omvang dreigt aan te nemen. Als de huidige trend zich voortzet beschikt de Gemeenschap in 1991 over een voorraad van tachtig miljoen ton. Dat is de helft van de produktie die voor dat jaar verwacht wordt.

Met het aanleggen van deze voorraad zou veertig miljard gulden zijn gemoeid. De Gemeenschap is namelijk verplicht onverkocht graan op te kopen tegen gegarandeerde prijzen. Het opslaan van al het graan zou nog eens 6,25 miljard gulden per jaar gaan kosten.

Het Landbouwschap heeft niets tegen invoering van een medeverant woordelij k-

heidsheffing als zodanig, maar de wijze waarop Andriessen die wil invoeren bevalt de georganiseerde Nederlandse landbouw minder. Het voornemen van de landbouwcommissaris een aantal bedrijven vrij te stellen van de heffing komt volgens het schap vooral ten goede van de kleine akkerbouw en gemengde bedrijven in het zuiden van de Gemeenschap.

Met een ander plan van Andriessen, te weten dat van de hogere kwaliteitseisen voor graan dat de Gemeenschap overneemt van de boeren, is het schap weinig gelukkig. De Nederlandse akkerbouwers produceren veel tarwe van mindere kwaliteit. Dat betekent dat zij bij uitvoering van het voorstel minder voor hun produkten krijgen dan de Zuideuropese boeren.