Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

TERNEUZEN - Ondanks alle waardering van de Terneuzer GPV/RPF-raadsfractie voor het gevoerde beleid in Terneuzen, viel er toch kritiek te beluisteren tijdens de algemene beschouwingen. Punt in het geding: onder andere het beleid ten aanzien van de zondagsrust.

GPV'er F.K. Hamelink bracht die kritiek als volgt onder woorden: "De GPV/RPFfractie staat en beleid voor dat rekening houdt met de normen van de Heilige Schrift voor de openbare samenleving. Graag hadden we, en bij verscheidene gelegenheden hebben we daar ook op gewezen, de ontwikkeling van de gemeente tot Gods eer als doelstelling van het beleid gezien. Bij de beschouwing van deze raadsperiode moeten we helaas vaststellen dat hiervoor weinig weerklank wordt gevonden. We betreuren het verder dat ook in onze gemeente de handhaving van de zondagsrust meer en meer op de tocht komt te staan. In het enthousiasme dat ontstond bij de resultaten van de openstelling van de winkels op zondag tijdens de Havenfeesten in het afgelopen jaar konden we niet delen. Nogmaals willen een appel doen op het college terug te komen van de ingeslagen weg".

WINTERSWIJK (ANP) - Het vroegere woonhuis van de bekende Nederlandse schilder Pieter Mondriaan aan de Zonnebrink in Winterswijk is na een volledige restauratie zaterdagmiddag opnieuw in gebruik genomen.

De karakteristieke villa, waar Mondriaan 22 jaar heeft gewoond en gewerkt, werd ruim een jaar geleden aangekocht door de Winterswijkse Elisabeth Nijhuis, nadat tal van pogingen om het pand te redden van de slopershamer waren mislukt. Op de benedenverdieping van het huis is een galerie ingericht waar de komende weken een tentoonstelling van werken van Mondriaan te zien is. De bovenverdieping wordt als woonhuis gebruikt.

De laatste tien jaar was het Mondriaan-huis ernstig in verval geraakt. Een actie van een inderhaast opgerichte stichting om het pand van de ondergang te redden, leverde veel handtekeningen maar weinig geld op. Ook de gemeente Winterswijk was niet bereid enkele honderdduizenden guldens te steken in aankoop en renovatie. Toen sloop onafwendbaar leek, kwam het initiatief van mevrouw Nijhuis.

De gewelddadige acties bij Wijster en in Amsterdam ontstonden in een politiek klimaat, voor het ontstaan waarvan de Nederlandse samenleving in belangrijke mate zelf verantwoordelijk was. Terwijl de publiciteitsmedia bijna dagelijks op de bres sprongen voor bevrijdingsbewegingen overal ter wereld, resteerde voor het Zuidmolukse onafhankelijkheidsstreven hooguit denigrerende verslaggeving. Maar ook de houding van de Nederlandse regering zelf - die in haar geheel de straat was opgegaan om te protesteren tegen de executie van Baskische separatisten - had direct bijgedragen tot verslechtering van het klimaat. Minister Van Doorn (CRM) had bij voorbeeld na een kort bezoek aan Jakarta de RMS als "volkomen irreëel" bestempeld en premier Den Uyl weigerde zelfs van ir. Manusama een brief in ontvangst te nemen, waarin een gevangen genomen RMS-leider verklaarde door de Indonesiërs te zijn gemarteld. Volgens de premier kon dat bericht niet kloppen, omdat de Indonesische ambassade het had ontkend!

Het beloofde gesprek tussen beide

partijen vond plaats op 17 januari 1976. Eén van de resultaten was de instelling van een „Commissie van Overleg Zuidmolukkers - Nederlanders" (Commissie Köbben-Mantouw), waarin vijf Zuidmolukkers en vijf Nederlanders zouden gaan praten over mogelijke oplossingen voor de gerezen conflicten. De taak van de commissie werd in de Nederlandse Staatscourant van 28 mei 1976 als volgt omschreven: De commissie zal zich beraden over de problemen in de Nederlandse samenleving, ontstaan doordat onder de Zuidmolukkers in Nederland verwachtingen en politieke idealen worden nagestreefd die de Nederlandse regering niet kan delen, maar waarvan zij het bestaan en de ernst onderkent."

Verder kreeg de commissie de opdracht na te gaan hoe de verhouding tussen Zuidmolukkers en Nederlanders zou kunnen worden verbeterd.

Een ander resultaat van de treurige en leedbrengende gebeurtenissen in december 1975 was de opvallend snelle afronding van een reeks slepende onderhandelingen, die de Nederlandse overheid al sinds 1970 met de Zuidmolukse belangenorganisatie „Badan Persatuan" had gevoerd. Op 9 september 1976 kwam de zgn. „Faciliteitenwet" tot stand, die de in ons land woonwachtige Zuidmolukkers een zelfde rechtspositie garandeerde als de Nederlanders. Ongeveer tegelijkertijd kregen zij hun felbegeerde „Inspraakorgaan", dat gevraagd en ongevraagd moest gaan adviseren over het Nederlandse beleid ten aanzien van de Zuidmolukse bevolkingsgroep. Tevens kwam er schot in regelingen op het terrein van welzijn en onderwijs.

Het leek niet op te kunnen. Steeds nadrukkelijker rammelde „Den Haag" met de - toen nog goed gevulde

- geldbuidel om bevolking en parlement duidelijk te maken, dat er wel degelijk sprake was van een beleid ten aanzien van de Zuidmolukkers. Verontruste sympathisanten met de Zuidmolukse zaak waarschuwden voor al te hooggespannen verwachtingen: „Misschien heeft 'Wij ster' de ogen van Nederland geopend, maar er is geen reden om ze met geweld weer dicht te slaan!", aldus het juli-augustusnummer van 'Zelfbeschikking' in 1976, het orgaan van de bevriende „Stichting Door de Eeuwen Trouw".

Het nieuwe geweld kwam echter toch, toen op 23 mei 1977 'Vrije Zuidmolukse Jongeren' hun wapens richtten op een trein (De Punt) en een lagere school (Bovensmilde). Ook deze acties waren duidelijk het werk van amateurs: de schoolbezetting was niet gepland en de bestemming van de kapers met hun vrij te laten landgenoten (1975) werd aan de vindingrijkheid van de Nederlandse regering overgelaten! Ondanks dat er bij deze acties in eerste instantie geen slachtoffers waren gevallen, stelde de Nederlandse regering zich hard op. Ook de Nederlandse bevolking - die sinds december 1975 was geconfronteerd met zeer veel persberichten over 'leuke dingen voor Molukkers' - begon genoeg van de zaak te krijgen. Op zaterdag 11 juni bestormden mariniers, ondersteund door straaljagers en gevechtswagens, zowel de trein als de school. Daarbij verloren zes kapers en twee passagiers het leven.

De laatste Zuidmolukse gijzelingsactie vond enkele maanden later plaats, toen drie jongeren op 13 maart 1978 het Provinciehuis in Assen bezetten. Nog diezelfde dag maakte leger en politie een einde aan de gijzeling. Twee Nederlanders - waaronder een lid van het provinciaal bestuur - verloren daarbij het leven. Achteraf kan worden vastgesteld, dat het Moluks geweld van na 1975 niets heeft bijgedragen aan een verbetering van de positie van de Zuidmolukkers in ons land. Integendeel, een ommekeer in de publieke opinie maakte het de Nederlandse regering mogelijk in de Molukkers-nota van 1978 definitief afstand te nemen van alle politieke aspiraties van deze bevolkingsgroep. De juridische aanspraken van de RMS werden in de nota bestempeld als strijdig met twee (op 25 april 1950 nog niet geldende!) resoluties van de Verenigde Naties over het zelfbeschikkingsrecht.

„Nederland en de Zuidmolukkers schuldloos gescheiden", concludeerde een landelijke kwaliteitskrant verbaasd in 1978.

Tóch heeft de Molukkers-nota - en daarmee indirect het geweld van 1975 - ook goede zaken tot stand gebracht. De Nederlandse regering zag zich genoodzaakt voor haar oudste minderheidsgroepering' een beleid te ontwikkelen (onderwijs, huisvesting, werkgelegenheid, welzijn, etc), dat later model kon staan voor de andere allochtone groepen. Ook slaagde het Landelijk Comité Zuid-Molukken (LaC) onder druk van de gebeurtenissen er in 1978 in een bevredigende oplossing te forceren voor de al sinds 1970 slepende kwestie van de radiozendtijd voor de Zuidmolukkers. Bovendien opende de Molukkers-nota de mogelijkheid om aan Zuidmolukse ex-KNIL-militairen eindelijk het pensioen uit te betalen, waarop deze dienaren van het Koninkrijk al zo lang recht deden gelden.

Overigens leken die KNIL-aanspraken opnieuw een rol te gaan spelen, toen in januari 1984 bewoners van de Zuidmolukse woonwijk in Capelle aan den IJssel weigerden nog langer huur te betalen uit protest tegen de slechte staat van onderhoud aan deze woningen. Ook tobt de Nederlandse overheid nog met het laatste Ambonezenkamp' in Vught, waarvan de bewoners weigeren hun barakken te ontruimen. Is het in dat licht verwonderlijk, dat de Nederlandse regering tijdens een onderhoud dezer dagen met de Zuidmolukse eenheidspartij 'Badan Persatuan' voorstelde te komen tot de instelling van een speciale erepenning en de oprichting van een monument voor de Zuidmolukse ex- KNIL-soldaten?

Belangrijker bij dit alles is waarschijnlijk het feit, dat de Zuidmolukkers tegenover de pers te kennen gaven door de regering voor het eerst 'in waardigheid' te zijn aangesproken. Ook dat is ongetwijfeld een resultaat van 'Wijster', wat veel jongere Zuidmolukkers tot tevredenheid mag stemmen...

(van onze noordelijke

redactie)

STADSKANAAL - Met zorg bespeuren we ook in ons land een tendens tot vermindering van gemeentelijke bevoegdheid om regelend op te treden op het terrein van zedelijkheidswetgeving.

Dit zei GPV-raadslid T.J den Belt gisteren tijdens del gemene beschouwingen diJ de gemeenteraad van StJ kanaal werden gehoudeal zei verder dat het steeds J der oog hebben voor Gods! boden een samenleving J waarin het de overheid sJ meer moeite kost de onjesl denheid in toom te hotJ Het is echter van groot b_J dat de inwoners van o>J meente zich veilig al schermd voelen/tó mem ter op het crimineel gedan kunnen daar wel vraa kens bij worden gezet, a! de GPV'er, die zei dat da! menhangt met de toenem normloosheid en het lisme. Om die ongebondei toch in toom te kunnen den dient de politie voldo middelen en mogelijkh» hebben, aldus Van den 3 die er voor pleitte de pw korpsen in Musselkanas Onstwedde te handhavei name de preventieve wö van deze posten is van! belang. Het Kanaalster raa noemde de afschaffing vat ambtsgebed door een ƒ derheid van de raad zwarte bladzijde in deal pen periode. „Hetisdevt wens van het GPV dat, dit mogelijk is, het am». bed weer wordt ingevoe* dat de Koning der kon» de eer krijgt die He» komt". Het stemde Van den»" voldoening dat het coll<* begroting had gePr^ met een kleiner tekort üj jaar geleden. Hij ->P . hoop uit dat die trendy voortzetten, zodat ui lijk een sluitende »; wordt bereikt. De Wv. niet akkoord gaan m«l gaven ten behoeve^ Raad voor Europ^ meente, de Europ«* ging, het godsdienston op scholen, emancipa" jj| teiten en de derde-were kei.

DEN BOSCH (Ag rechtbank in Den B" de 46-jarige F.D.uit^ veroordeeld tot vi vangenisstraf. In ; jaar bracht hij een van de dienst kijk geld een levensg* steekwondtoe. * Dat gebeurde toe . troleur met een co dio van de verdafwilde nemen, °m^taal# omroepbijdrage ■?' officier van justit'^r zitting van 1» nu jaargevangenissi'

ZWOLLE (ANp'nZ*o verkeersongeval zondagavond .{ & A.W. Patjanan ! meente om het men. Hij bejtu-j, die door onbeK*• . in de "*s£*** kwam en vervoie kerberm tege/1< >et*> botste. De best^J slag dood. Een,3*U» ner van Zwou auto zat, raakt ~ wond. Dit heel: p Zwolle bekend g

(van onze correspondent)

ROTTERDAM - Binnen het Rijnmondgebied komen ca. 20 bedrijfsterreinen voor herstructurering in aanmerking. Na de vooroorlogse woonwijken dreigen nu ook bedrijfsterreinen te verpauperen. Om deze ontwikkeling tegen te gaan is door het openbaar lichaam Rijnmond in samenwerking met de gemeenten een Actieprogramma Herstructurering Bedrijfsterreinen ontwikkeld.

Er zijn inmiddels drie proefprojecten aangewezen: het Mathenesse-Gusto terrein te Schiedam-Zuid aan de Nieuwe Maas; het oudste en grootste bedrijfsterrein van het Rijnmondgebied; de Spaanse Polder nabij vliegveld Zestienhoven, Rotterdam; en het zogeheten Hoofdweggebied aan noord-oostrand van Rotterdam.

De herstructureringskosten van deze drie terreinen zijn geraamd op 125 miljoen gulden, hetgeen de draagkracht van de lokale overheden te boven gaat. Rijnmond heeft zich dan ook gericht tot de leden van de verschillende Tweede Kamercommissies en hen uitgenodigd voor een werkbezoek.

Eveneens wil Rijnmond een onderzoek doen instellen naar de baten van herstructurering van bedrijfsterreinen, om zo het Rijk van het belang van het terbeschikking stellen van rijksbijdragen te overtuigen. Het inefficiënt gebruik van de ruimte en het negatieve imago van deze bedrijfsterreinen dient aangepakt te worden, luidt de leus.

(J.C. van Rietschoten, 27 nov 1985)

Gisteren was het op de kop af tien jaar geleden, dat een zevental 'Vrije Zuidmolukse Jongeren' kort voor Wijster aan de noodrem trok van intercitytrein no. 378 Groningen-Amsterdam. Ze richtten hun in sinterklaaspapier gewikkelde wapens op bemanning en passagiers en adresseerden een „pakket van eisen" aan het adres van de Nederlandse regering. Dertien dagen duurde de eerste treinkaping in de Nederlandse geschiedenis, waarbij de machinist en twee passagiers om het leven werden gebracht. Vrijwel tegelijkertijd gijzelden zeven andere jonge Zuidmolukkers personeel en toevallige bezoekers van het Indonesische consulaat-generaal in Amsterdam. Beide gijzelingsacties werden door bemiddeling van de Zuidmolukse leiders tot een vreedzaam einde gebracht. Kapers en bezetters aanvaardden zonder morren hun (hoge) straffen. De laatste treinkaper werd dezer dagen uit de gevangenis ontslagen.

Doel van beide acties - dertien dagen wereldnieuws! - was de Nederlandse en de Indonesische regering te dwingen tot een gesprek met de Zuidmolukse leiders over een oplossing van het vraagstuk van de RMS. Het „denkwerk" achter deze acties was echter minimaal en beperkte zich in feite tot de aanschaf van wapens en treinkaartjes alsmede het uitkienen van een geschikte plaats om te stoppen. Het veelvuldig die dagen in de media gesuggereerde „meesterbrein" is dan ook nooit gevonden. Het bestond niet.

De ronduit klungelige opzet van de treinkaping leidde echter wél tot de - niet geplande - dood van de dertigjarige treinbestuurder Hans Braam. Daarmee hadden de kapers een drempel overschreden, die leidde tot de moord op twee passagiers. En het gevolg daarvan was, dat het voor de Nederlandse autoriteiten onmogelijk was geworden de zaak met een „sisser" te laten aflopen. Het recht moest zn loop hebben en het maximale wat door de regering aan de Zuidmolukse bemiddelaars kon worden toegezegd, was een gesprek tussen het kabinet- Den Uyl en de RMS-regering in ballingschap onder leiding van ir. J.A. Manusama.

De gekaapte trein in het Drentse landschap bij Wijster.

Een van de Zuidmolukse leiders die trachtten de kapers te overreden hun actie te beëindigen, was RMS-president ir. J.A Manusama. Op de foto arriveert hij op de avond van 3 dcc. 1975 per helikopter in Beilen.

In december 1975 hing gedurende vijftien dagen de Zuidmolukse vlag uit het raam van het Indonesisch consulaat in Amsterdam.

OMMEN - Tijdens de algemene beschouwingen in Urnmen heeft het GPV-raadshd Poelarends onder meer bezwaar gemaakt tegen de invoering van een toeristenbelasting, zoals B & W hebben voorgesteld.

De heer Poelarends zei in dit verband: „Meneer de voorzitter, u stelt op pag. 12 van de aanbiedingsbrief: „Nu de financiële positie van de gemeente voor 1986 noopt, om naast een verdere terugdringing van de gemeentelijke uitgaven, te zoeken naar wegen voor verhoging van de inkomsten, hebben wij gemeend toch het voortouw te moeten nemen aangaande de invoering van een toeristenbelasting." In uw rapportage aan de raad naar aanleiding van het beleidsprogramma zegt u n.a.v. de toeristenbelasting:

„Voor wat betreft de invoering van een toeristenbelasting, blijkens de lijst achterin het programma geen unaniem standpunt, wordt opgemerkt dat het college van mening is dat uitvoering van toeristenbelasting op dit moment geen blijk zou geven van goede timing, juist nu alle zeilen moeten worden bijgezet om de recreatie in eigen gemeente (en daarmee een stukje werkgelegenheid) te bevorderen.

Tevens speelt het feit een rol dat in deze gemeente geen stacaravans zijn toegestaan en dat de toercaravans in de winter niet op hun plaats mogen blijven staan, hetgeen voor de

recreatie-ondemer^ ' kere zin een bepS S ting vormt". S nog, dat erbij de^2 hoefte bestond Sdge^ lasting te hanteren middel doch uitstt^ hierdoor middelen 2 < gen voor invest v' voorzieningen in df sfeer. Qe r<*i^ Wanneer u stelt in A ne van antwoord r,J>S begrotingen 1986 datSS tief voor invoering \S toeristenbelasting J** \ fiscaal motief fc % haaks op de mer^ | meerderheid van a < maar bovendien op 1 * standpunt. y u Hierover thans enkelen king: - aangetoond is niet om tl men tot een verdere »k dringing van de JL^ lijke uitgaven (het o!^ zigde beleid is onver> hanteerd); - zijn alle zeilen al bijgezf. de recreatie in 1^ meente te bevorderen- ' - invoering betekent laverzwaring voor de I*! tie-ondernemer; - over compensatie oven» tering sta- en toercar^ wordt niet gesproken - de opbrengst van to^ belasting als zuiver l meen dekkingsmiddef voor ons onaanvaardbaar Op voorhand achten wijj voering van een toeristen lasting niet mogelijk.

IJSSELSTEIN (ANP) - De Rijkspolitie heeft zondagmiddag 52 mensen van de anti-militaristische actiegroep Onkruit en nog twee andere gelegenheidsactiegroepen aangehouden na acties in en bij een omroepbunker met noodzenders in IJsselstein. Zij worden verdacht van het plegen van vernielingen in de bunker.

Hoewel de aangehouden mensen in de bunker kasten en deuren hebben opengebroken en kaartenbakken doorzocht, is volgens de politie nog niet gebleken dat er iets is ontvreemd. In de bunker zou zich geen geclassificeerd materiaal bevinden. De actie is gevoerd uit onvrede met de inval vorige maand bij het Anti-Militaristisch Onderzoekskollektief (AMOK) in Utrecht en de aanhouding van een AMOKlid.

LELYSTAD (ANP) - De nieuwe provincie Flevoland heeft sinds zaterdagavond een eigen volkslied.

Een uit 33 personen bestaande publieksjury en een vakjury kozen in Lelystad uit 68 inzendingen het lied Flevolands volkslied' van tekstschrijver Mark Zeiler en componist Riemer van der Meulen, beiden uit Zutphen. Het lied gaat over de polders als nieuwste stukje Nederland en is volgens de jury gekozen om de meest passende tekst en als geschiktste meezinger voor de inwoners van Flevoland.

Gedeputeerde P. Loos overhandigde de prijswinnaars een bedrag van 7500 gulden

RUINEN (ANP) - in Ansen (gemeente Ruinen) is een boerderij tot de grond toe afgee aitlTTëntwintiS koei*n en twee honden zijn in de vlammen omgekomen. Vol gens de rijkspolitie hebben de bewoners zich op tijd in veüig heid kunnen brengen g