Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

SEW VORK (DPA) -Er iijn dingen die de mens 0 kunnen beroeren, dat zijn hart sneller klopt, tranen in zijn ogen springen en hij kippevel krijgt Bovenaan die Kist van dingen staat muziek, zo zeggen Amerikaanse psychologen, die daarvoor 250 studenten, docenten en stafleden van de Stanforduniversiteit in Palo Alto in Californié ondervroegen.

Volgens de in het tijdschrift 'Psychology today' van december gepubliceerde studie, werd muziek als voornaamste oorzaak van emotie genoemd door 96 procent van die ondervraagden, die tot dergelijke gevoelsuitingen in staat waren, wat ongeveer de helft was. Op de tweede plaats volgden fragmenten uit films, toneelstukken en boeken en op de derde plaats schoonheid in natuur en kunst. De seksualiteit kwam, met 70 procent, op de zesde plaats.

ÖIBLIN (Ap). Na 2000 jaa_ op wacht te hebde gestaan voor het graf van eet, v^6 keizer van China, is stenpan de cavale«*isten uit het paa ,n leger, alsmede een kilnm n_U beschadigd op 20.000 "on*eter afstand 'vanhuis'.

H iaate _te,rrac°tta-leger werd 11 v°ndp.fden onverwacht ge- De 750 n een Chinese boer. 1-aarrip stenen soldaten en schout Werden direct bereldwAA-f w -het 'achtste weder. Sindsdien is een aantal van de stenen wachters op reis door de wereld. De laatste halte was Dublin.

En daar, in het museum van Dublin, opende premier Fitzgerald onlangs de belangrijkste' tentoonstelling van antiquiteiten' die lerland ooit had gezien. Een dag later moest het museum voor reparatie van een van de 11 beelden worden gesloten. De eerste avond al viel een metalen lamphouder naar beneden, en hakte de arm van een van de negen strijders af.

Naast de indianenbevolking zou ook het milieu bedreigd worden. CVRD heeft waterkeringen gebouwd die de rivieren moeten beschermen tegen het stof dat vrijkomt bij delving van metalen, zegt Borgonovi. Water- en luchtkwaliteit worden regelmatig onderzocht. Om schade aan de bodem door ontbossing te voorkmen heeft CVRD bomen en struiken geplant in een groot gebied waar naar verwachting de komende drie jaar gedolven wordt. Volgens Borgonovi gaf CVRD al meer dan 100 miljoen gulden uit aan milieubescherming.

Om in de energiebehoefte te voorzien werd een waterkrachtcentrale, Tucurui. gebouwd, hiervoor werd 200.000 hectare land onder water gemet groot verlies aan dieren en planten. Naar aanleiding van protesten in het buitenland zijn de Wereldbank en de EG met leningen bijgesprongen om betere voorzorgsmaatregelen voor het milieu mogelijk te maken. Het grootste gevaar is het verlies van genetische soorten door de snelle toestroom vanmensen in het tropisch woud. Verwacht wordt dat de bevolking van Carajas tegen het jaar 2000 is verdubbeld. De adviesgroep van CVRD geeft voorrang aan studies op dit gebied. Wetenschappers verzamelen en determineren planten- en diersoorten. Ze trachten de species te redden in reservaten en botanische tuinen. De activiteit van CVRD is nog maar het begin. De regering hoopt het arme noorden van het land met Carajas nieuw economisch leven in te blazen. Binnenkort wordt 10 miljoen hectare landbouwgrond in cultuur gebracht. Er zal onder meer mais, rijst, bonen, suikerriet en yucca worden verbouwd. (IPS)

BELGRADO (RTR) - In het communistisch geregeerde Bulgarije zijn hoge ambtenaren en functionarissen van de haven van Burgas, de Staatsspoorwegen, de luchthaven Varga en de machinefabriek Leonid Brezjnjev bestraft wegens verspilling, corruptie en nepotisme.

Dit is vernomen via de officiële Bulgaarse media en volgde op kritiek, die in de afgelopen tijd op de Bulgaarse economie is geuit door Sovjet - functionarissen.

Volgens de Bulgaarse radio is de directeur van de Leonid Brezjnjev fabriek, Lazar Mintrov, ontslagen nadat tonnen machines ter waarde van 270 miljoen gulden waren gevonden, die gewoon stonden weg te roesten. De directeuren van de Staatsspoorwegen en van de Zwarte-Zeehaven Burgas kregen officiële waarschuwingen daar zij voorraden van duizenden tonnen ingevoerde goederen lieten ontstaan, die voor de fabriek waren bestemd. De onderministers van staalindustrie en verkeer zijn ook bestraft, zei de radio.

De directeur van de internationale luchthaven van Varna, Hristo Georgiev, is officieel beschuldigt van nepotisme. Eerder al was hij met een hele pagina onder vuur genomen door het partijblad. „Sinds Georgiev in 1962 zijn functie kreeg heeft hij op schaamteloze wijze familieleden en beschermelingen bevoordeeld met bevorderingen. Ofschoon dit de veiligheid en doeltreffendheid van het werk niet schaadde, heeft het moreel onder het personeel er wel sterk onder geleden", schreef het blad.

De andere bestrafte functionarissen die zijn genoemd zijn Stoil Ferdov, directeur van de Staatsspoorwegen, Hristo Minkov, een directeur van de haven van Burgas, Koljo Kolev, een onderminister van staalindustrie, en Josip Smilov, onderminister van verkeer.

NEW VORK (AFP) - Nu de dreiging van acute hongersnood in de meeste Afrikaanse landen is afgewend, heeft Afrika vooral geld nodig, zo meent Bradford Morse, hoofd van het VN-bureau voor coördinatie van de noodhulp aan Afrika.

Voor de aankoop van zaaigoed, kunstmest, pompen, uitrusting voor waterbeheersing, medicijnen enz. zullen honderden miljoenen dollars nodig zijn. Bovendien is geld nodig om regeringen van Afrikaanse landen, waar nu goede oogsten worden binnengehaald, in staat te stellen de overschotten op te kopen.

Zeven landen verkeren volgens Morse nog in een kritieke voedselsituatie: Angola, Botswana, Kaapverdië, Etiopië, Lesotho, Mocambique en Sudan. Op een totale bevolking van 91 miljoen mensen zijn in deze landen nog 18 miljoen ondervoed. Afrika wordt het best geholpen als voedselhulp voor deze landen wordt opgekocht in andere Afrikaanse landen met een oogstoverschot. Dat is ook veel goedkoper dan westerse voedselhulp, waaraan veel hogere transportkosten verbonden zijn. Maar voor die driehoekstransactie - waarbij met geld van donors voedsel wordt gekocht in overschotgebieden ten behoeve van gebieden waar nog tekorten zijn - is ook geld nodig, aldus Morse.

Hij vond het nog te vroeg om het exacte bedrag aan hulp te noemen, dat volgend jaar nodig zal zijn, maar hij schatte het bedrag op iets minder dan de 900 miljoen dollar, die dit jaar voor voedselhulp nodig was.

In de Sahel-landen Burkina Faso, Mali, Mauritanië, Niger en Tchad wordt dank zij de goede regens de beste oogst sinds vijf jaar verwacht. Wel dreigt in verschillende streken een sprinkhanenplaag. Van de 28 miljoen inwoners van dit gebied kampen er nog 7 miljoen met ondervoeding. Onder hen zijn 1,6 miljoen droogtevluchtelingen, die nog niet naar hun oorspronkelijke woongebieden zijn teruggekeerd. In Oost-Afrika zit Somalië nog met rond 800.000 vluchtelingen, voor wie de voedselvoorziening onzeker blijft.

De beste oogsten worden gemeld uit Kenya, Tanzania en vooral Zimbabwe, die volgens Morse nu op de weg van het herstel zijn. Het graanoverschot van deze drie landen wordt geraamd op 1,5 miljoen ton.

PARAMARIBO (ANP) - Suriname verliest per jaar voor twintig tot dertig miljoen (Surinaamse) guldens aan deviezen in de vorm van smokkelwaar naar een van haar drie buurlanden Brazilië, Frans Guyana en Guyana. Dit heeft de Surinaamse minister van transport, handel en industrie, Imro Fong Poen, in de Nationale Assemblee gezegd.

Daar behandelde men een decreet dat bijzonder zware straffen in het vooruitzicht stelt voor smokkelaars. Er bestaan op dit moment vrijwel geen wettelijke regelingen tegen smokkel in Suriname, waar de sluikhandel vooral met het buurland Guyana, waar de economische situatie bijzonder slecht is, hoogtij viert. Krachtens het door de assemblee goedgekeurde decreet kunnen mensen die opzettelijk smokkelen een gevangenissraf van zes jaar en een half miljoen (Surinaamse) gulden boete krijgen. Blijkt het smokkelen niet opzettelijk te hebben plaatsgehad, dan kan men maximaal tot vier jaar en honderdduizend gulden boete worden veroordeeld.

Suriname kan door gebrek aan deviezen nauwelijks meer grondstoffen voor de binnenlandse industrie en onderdelen kopen. Het land moet door de precaire deviezensituatie erg zuinig omspringen met de beschikbare middelen vooral die welke voor medicijnen, grondstoffen en onderdelen voor de industrie worden gebruikt.

Smokkelaars vervoeren illegaal grote hoeveelheden in Suriname met buitenlandse grondstoffen gemaakte artikelen als zeeppoeder, spijsolie, meel en reinigingsmiddelen naar de buurlanden en ook geïmporteerde voedingsmiddelen, zoals aardappelen. Maar ook onderdelen voor auto's en machines vinden hun weg naar de buurlanden. Hierdoor ontstaat er een tekort op de lokale markt.

WARSCHAU (DPA) - Tuberculose is in Polen nog steeds een volksziekte. Het dagblad 'Zycie Warszawy' meldde dat in 1984 ongeveer 2000 mensen aan tbc zijn gestorven. Dat is 0,6 procent van alle sterfgevallen.

In hetzelfde jaar werden 22.527 gevallen van tuberculose geregistreerd. Op 100.000 bewoners hadden er 61 tuberculose. Het aantal gevallen van tbc is in Polen twee maal zoveel als in Tsjechoslowakije en vier maal zoveel als in de DDR.

Volgens 'Zycie Warszawy' heeft Polen enkele tientallen jaren achterstand op hoogontwikkelde landen in Europa waar het gaat om de bestrijding van de ziekte.

LISSABON (RTR) - De presidentsverkiezingen in Portugal zullen op 26 januari aanstaande worden gehouden, zo heeft president Antonio Ramalho Eanes bekendgemaakt.

Eanes zal in januari na twee ambtstermijnen als president aftreden. Hij won in 1976 en in 1980 de verkiezingen die volgden op de 'Anjerrevolutie' van 1974 en mag volgens de grondwet niet voor een derde opeenvolgende maal kandidaat staan. Vier pretendenten dingen nu naar het hoogste ambt om hem op te volgen. De belangrijkste 'rechtse' kandidaat is de voormalige christendemocratische leider Diogo Freitas do Amaral die de steun heeft van de Sociaal- Democratische Partij en van de christen-democraten

BONN (AFP) - De Bondsrepubliek heeft dit jaar al 2500 Oostduitsers vrijgekocht die om politieke redenen in de DDR gevangen zaten. Volgens de Westduitse organisaties die zorgen voor de opvang van de Oostduitsers is dit aantal een absoluut record.

De politieke gevangenen uit de DDR zijn over het algemeen personen die zijn ver> oordeeld, omdat zij hebben geprobeerd naar het Westen te duchten, of die 'illegale' con- Ijtacten hadden met buitenlan- Krs of die 'staatsvijandige aciteiten' ontplooiden.

Alle politieke partijen op Sicilië zijn overtuigd van de noodzaak van een vaste verbinding tussen het eiland en het Italiaanse vasteland. Maar al vijf jaar twist men over de vraag of die de vorm moet krijgen van een brug of van een tunnel. „Het gevaar van de Archimedesbrug is dat het om een totaal nieuw project gaat, met alle daaraan verbonden risico's", aldus pro fesoor Leo Finzi, die het onderzoek naar de verbinding coördineert. ~Dat geldt ook voor de hangbrug, want de bouw van een drie kilometer lange brug, zonder tussenpijlers, zou enig in zijn soort zijn", aldus de reder Elio Macena die eigenaar is van de autoveren die voor de oversteek van de Straat van Messina zorgen. Hij heeft in de jaren '60 een plan bedacht voor een ondergrondse oeververbinding. „Bovendien is mijn plan de helft goedko per dan een hangbrug".

De Straat van Messina, genoemd paar de stad in Sicilië die in 1908 volledig verwoest werd bij een aardbeving die bijna 180.000 slachtoffers eiste, is een gebied met een hoge seismische activiteit. En de stromingen zijn heel sterk in de diepe zeeëngte waar jaarlijks meer dan 60.000 schepen doorheen varen.

„De brug wordt zodanig gebouwd dat hij bestand is tegen een aardbeving met een kracht van 9 op de schaal van Richter. Maar in dit gebied, waar men jaarlijks meer dan 40 aardschokken registreert, zou een forse aardbeving de brug in een reusachtige catapult veranderen", aldus een Siciliaanse wetenschapsman die tegen de hangbrug is. Men dient zijns inziens te bedenken dat er vaak winden waaien met een snelheid boven 200 km per uur.

..De brug is speciaal ontworpen om mee te buigen bij hevige rukwinden", reageert Ricardo Mörandi, een deskundige van de Universiteit van Rome. Het parlement heeft het laatste woord als het een wetsontwerp terzake van de regering bespreekt.

Vorige week vond in Londen de koninklijke viering plaats van het 250-jarig bestaan van de Britse ambtswoning van de eerste minister, Downingstreet 10. V.l.n.r. na afloop van het feestdiner de vroegere premiers James Callaghan, Lord Home. premier atcher. Lord Stockton (MacMillan), koningin Elisabeth, Lord Wilson en Edward Heath.

De sociaal-economische consequenties van het mammoetproject zijn zo groot dat de twee partijen al hun medestanders gemobiliseerd hebben. Hierbij ontbreken de Mafia en de N'Drangheta (d,e Calabrische variant van de georganiseerde misdaad) niet.

De toename van' het verkeer over de straat van Messina, die in 1995 volgens de schattingen door vijf miljoen voertuigen zal worden gepasseerd, wat een vervijfvoudiging vergeleken met nu betekent, houdt een aanzienlijke stimulans van het gebied in. Terreinen aan zee worden bouwrijp gemaakt en naar uit betrouwbare bron verluidt zullen de leden van de Mafia zich met energie storten in de speculaties rond onroerend goed en de bouw van hotels.

CVRD is de hoofdrolspeler in het eerste deel van het project: ontginning van de ijzerreserves. De voorraad wordt geschat op 18 miljard ton en volgens de directeur van het bedrijf, Eliezer Batista, zal er de komende 500 jaar jaarlijks 35 miljoen ton ijzer worden gewonnen. Als het uit de bergen in het zuiden van de deelstaat Para is gehaald, gaat het over een 890 km lange spoorlijn naar de haven Ponta da Madeira aan de Sao Marcos Baai in de deelstaat Maranhao, waar het erts meestal naar het buitenland vertrekt. Haven en spoorlijn zijn aangelegd met een lening van 1,8 miljard gulden van de Europese Gemeenschap (EG). De spoorlijn is al in werking en de haven komt dit jaar klaar. Beide projecten hebben al grote invloed op het leven van de bevolking in de streek. De spoorweg gaat door een gebied waar 11.000 Indianen leven in 92 nederzettingen die in negen reservaten zijn onderverdeeld. Slechts vier reservaten hebben duidelijke afgebakende grenzen en zijn, althans in theorie, beschermd tegen pioniers die, aangetrokken door de nieuwe mogelijkheden zich in de streek vestigen. CVRD vindt da de Indianen niet van hun land mogen worden verdreven. Volgens Mario Negrao Borgonovi, de landbouwkundige in de adviesgroep, is de spoorweg zo aangelegd dat het land van de Indianen wordt geëerbiedigd. „De mijnen liggen ook niet op hun terrein", voegt hij eraan toe. CVRD heeft zich naar eigen zeggen voorgenomen de Indianen te beschermen tegen negatieve gevolgen van de ontginning. Hiertoe is een akkoord getekend met de Overheidsstichting voor Indianen (FUNAI). Het bedrijf betaalt over vijf jaar ruim 40 miljoen gulden om voor bescherming zorg te dragen.

Vertegenwoordigers van de Amerikaanse regering voeren al meer dan een jaar gesprekken met Airbus Industrie over de subsidie die is verleend voor het nieuwe Airbus-vliegtuig A 320, maar tot nu toe zijn er nauwelijks resultaten geboekt. Volgens de handelsafspraken in het kader van de GATT (Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel) mogen regeringen hun vliegtuigindustrie steunen, maar 'moeten ze proberen te voorkomen dat een averechts effect ontstaat.

De vertegenwoordigers hebben verklaard dat de Amerikaanse vliegtuigindustrie door de komst van de A 320 al meer dan honderd orders is misgelopen en dat dit in de komende tien jaar het verlies van bijna 50.000 Amerikaanse banen tot gevolg kan hebben.

Het oostelijke Amazonegebied van Brazilië ondergaat ingrijpende veranderingen. De openlegging van Carajas,in 1967 aangeduid als 's werelds rijkste streek aan delfstoffen, komt op gang. Met een reeks onderling verband houdende projecten, bekend onder de naam 'Groot Carajas-programma' moeten de bergen van dit ontoegankelijke gebied hun rijke voorraden ijzererts," koper, mangaan, nikkel, bauxiet en andere mineralen prijsgeven. In de regio komen voorts enorme landbouwbedrijven. De investeringen zullen in totaal 60 miljard dollar (190 miljard gulden) bedragen.

Het project heeft de afgelopen jaren kritiek gekregen, vooral op de gevolgen voor het milieu en voor de lokale bevolking. Herbert Schubart van het Onderzoeksinstituut voor de Amazone (INPA) vergaart: „Ontwikkelingen op grote schaal, zonder controle °f juist beheer, kan in tropische wouden als de Amazone vergaande ecologische gevolgenhebben".

Schubart somt de grootste risico's op: „Vernietiging van genetische reserves, verande■"•ng van de bodemstructuur, w'jzigingen in klimaat en regencyclus en de komst van P'agen en ziekten". Maar de NPA-man is geen tegenstaner van de bedrijven die propren hun voordeel te doen "*et rijkdom aan delfstoffen ln de provincie Carajas.

Hij vormt met zeven andere «beerden een adviesgroep oor de grootste van de in Ca- J^ias actieve bedrijven die bij /°et dragen tot 'rationele j eiSende manier van exploine'. De groep bestaat uit inlanrf Urs' een bioloog, een "ndbouw-, een bodem- en een milieudeskundige en een geneticus. Het bedrijf dat zij adviseren is de Maatschappij Vale do Rio Doce (CVRD), de grootste exporteur van ijzererts in de wereld. CVRD trok de deskundigen in 1981 aan. Nog dit jaar moet een handleiding over milieuzaken van de persen rollen met nieuwe richtlijnen voor de ontginning. Deze aanpak is vermoedelijk de reden waarom het Carajas-project in tegenstelling tot vele andere in Brazilië, relatief weinig kritiek kreeg van milieugroepen.

WASHINGTON (RTR) - Het Amerikaanse vliegtuigconcern Boeing heeft president Reagan opgeroepen informele stappen te ondernemen tegen de Europese concurrent Airbus industrie om het Europese concern te dwingen 'eerlijk de concurrentiestrijd aan te gaan' rondom de verkoop van passagiersvliegtuigen. Boeing-topman Dean Thornton ging echter niet zo ver de Amerikaanse president te vragen om een aanklacht in te dienen bij de handelsautoriteiten van de VS.

Volgens Thornton hebben de eigenaren van Airbus, West- Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië, in totaal tien miljard dollar in het concern gestopt zonder te letten op de winstgevendheid. Hij wees erop dat de Verenigde Staten nu bezorgdheid hadden getoond over het Amerikaanse handelstekort dat waarschijnlijk dit jaar 150 miljard dollar zal bedragen en noemde het wat betreft de Amerikaanse vliegtuigindustrie 'nu de tijd om maatregelen te nemen. ~We hebben geen behoefte aan een nieuwe slecht draaiende industrie", zo voegde hij eraan toe. Op de vraag of niet een officiële klacht tegen het Europese vliegtuigconcern moet worden ingediend vanwege 'oneerlijke handelspraktijken' antwoordde Thornton dat dit 'waarschijnlijk niet nü al moet gebeuren. President Reagan heeft wel van dit soort aanklachten ingediend tegen Japan. Zuid-Korea, Brazilië en de Europese Gemeenschap. Als deze landen hun handelspraktijken niet wijzigen kan de Amerikaanse regering vergeldingsmaatregelen nemen.

Volgens de Boeing-topman zou Washington er in West- Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk op aan moeten dringen dat ze bekendmaken hoeveel subsidie zij aan Airbus Industrie verstrekken en hoeveel verlies het vliegtuigconcern maakt. Volgens Thornton zouden de Europese kiezers mogelijk eisen dat er een eind wordt gemaakt 'aan dergelijke onrendabele staatsuitgaven' wanneer de kiezers zouden weten hoeveel Airbus kost. ~Als onze regering geen maatregelen neemt, en als de betrokken regeringen niet besluiten om meer openlijk voor hun kosten en daden uit te komen, zal de internationale concurrentie alleen maar hard en niet produktief worden", zei hij.

MESSINA (AFP) - Tussen Calabrië, de zuidelijke provincie van het Italiaanse vasteland, en Sicilië komt een hangbrug, een van de langste ter wereld. Het gaat om een verbinding van 3300 meter lengte op een hoogte van 81 meter. Driehonderd Italiaanse deskundigen, die uitgebreide studies hebben gedaan in 27 commissies, hebben hun voorkeur uitgesproken voor een brug tussen Reggio di Calabria en Messina (in het noordoosten van Sicilië), boven een tunnel onder water. De verbinding krijgt de naam 'Archimedesbrug'.

Aan de twee uiteinden komt de brug te hangen aan twee reusachtige pijlers van 400 meter hoog en 60 meter breed. Als hij eenmaal klaar is, kunnen er in twee aparte banen auto's overheen terwijl in het midden van de brug twee spoorbanen komen. De ontelbare staalkabels met een doorsnee van 60 mm die het gevaarte in de lucht houden, hebben een lengte die overeenkomt met vier en en half keer de afstand tussen de aarde en de maan.

Het ambitieuze werk wordt gebouwd door een speciaal opgerichte constructiemaatschappij, waarin de verschillende regionale besturen, de Italiaanse Spoorwegen en ettelijke grote bedrijven waaronder Fiat samenwerken. Het karwei, dat tien jaar gaat duren, biedt direct werk aan 10.000 mensen. De Italiaanse minister van verkeer, Claudio Signorile, schat de kosten van de aanleg van de hangbrug op een bedrag tussen 7 en 8 miljard gulden.