Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

De ruim 600.000 Nederlanders die buiten onze landsgrenzen de Nederlandse nationaliteit hoog houden, mogen dit jaar voor het eerst meedoen aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer. De vereniging 'Nederlanders in den vreemde' omschreef deze groep volksgenoten eind vorig jaar nog als ~de vergeten provincie". Maar plotseling zijn ze weer in beeld. Voor de politieke partijen betekenen zij immers sinds de betreffende wijziging van de Kieswet een weliswaar klein, maar aantrekkelijk nieuw kiezerspotentieel, goed voor acht of negen zetels.

Het gaat hier om Nederlanders die permanent dan wel tijdelijk in het buitenland wonen. In het eerste geval zijn zij of hun (voor)ouders geëmigreerd, op zoek naar een beter of zinvoller bestaan, vaak in populaire emigratielanden als Canada, Australië en Zuid- Afrika. In het tweede geval verblijven ze enige tijd in het buitenland „bij voorbeeld in verband met het verrichten van werkzaamheden", zoals het ministerie van buitenlandse zaken dat in zijn jaarboek zo treffend uitdrukt. Tot hen behoren bij voorbeeld zendelingen, ontwikkelingswerkers, werknemers bij de Verenigde Naties of de EG, functionarissen van multinationals en ambassades.

De band die deze mensen nog met hun oude vaderland onderhouden of voelen, is wisselend. Sommigen corresponderen nog wekelijks met familieleden hier en lezen een Nederlands dagblad. Anderen zijn reeds volledig Canadees of Zdidafrikaan geworden, bij wie alleen nog de achternaam hen vaag aan hun afkomst herinnert. Ongeacht de sterkte van die band mogen zij in principe allen hun stem voor de Nederlandse volksvertegenwoordiging uitbrengen. Alleen moeten ze zich wel zelf schriftelijk aanmelden bij de Nederlandse vertegenwoordiging in het land hunner inwoning.

Uit 'Inpakken en wegwezen', een onderzoekje in opdracht van het ministerie van sociale zaken in 1982, bleek dat onder emigranten zich relatief veel mensen met een voorkeur voor D 66 en WD en relatief weinig aanhangers van CDA en PvdA bevinden. Onder de emigranten naar Australië en Nieuw-Zeeland, volgens het onderzoek „rust- en ruimtezoekers", was de voorliefde voor D 66 opvallend.

CDA-partijvoorzitter drs. P. Bukman vloog vorig jaar hoogstpersoonlijk naar Washington om daar een afdeling van zijn partij op te richten.

Uitgaande van het adagium dat elke stem er weer één is, zullen zeker de grote partijen, die financieel de meeste armslag hebben, zich enige moeite getroosten om onder de volksgenoten in het buitenland kiezers te werven. Met dat geld wordt verkiezingsmateriaal gezonden naar ambassades en naar afdelingen van de vereniging Nederlanders in den vreemde, waar men dat materiaal vervolgens kan aanvragen of afhalen.

Verder zijn de buitenlandse zusterpartijen geactiveerd. Het sterkst geldt dat in West- Duitsland en België, waar eenderde van de Nederlanders in het buitenland zich ophoudt. Verder worden de nieuwe potentiële kiezers benaderd via PvdA-leden in het buitenland — de partij beschikt over twee buitenlandse afdelingen: Brussel en Genève — en via organisaties die volgens campagneman Jan Busstra geacht mogen worden in contact te staan met PvdAsympathisanten, zoals organisaties voor ontwikkelingswerk.

Geheel in stijl met zijn maatschappij-opvatting wil het CDA deze groep potentiële kiezers vooral benaderen via hun familieleden, vrienden en kennissen die hier wonen. Leden worden opgroepen na te gaan of zij Nederlanders in het buitenland kennen en zo dat het geval is, zelf hen op te wekken op het CDA te stemmen. De christendemocraten hebben partij-afdelingen in de Verenigde Staten (Washington), Canada, Italië en België. Afdelingen op de Nederlandse Antillen en aan de Costa del Sol zijn in oprichting.

Het CDA is voornemens na de verkiezingen met zijn kiezers in het buitenland om een denkbeeldige tafel te gaan zitten en te overleggen over een passage in het volgende verkiezingsprogramma voor de Nederlanders in den vreemde. Het nu geldende programma zwijgt op dit punt, hetgeen een woordvoerder van de partij „eigenlijk een heel groot gebrek" noemt. CDA-bewindslieden nemen hun buitenlandse reizen te baat om op dit punt hun licht op te steken bij Nederlanders die zij tegenkomen, zo wordt ons verzekerd. De CDA-werkgroep Nederlanders in het buitenland, die de partij met het oog op de komende verkiezingen heeft opgericht, blijft ook daarna bestaan, ten einde te bereiken dat het CDA de aanhang in het buitenland over vier jaar ook inhoudelijk iets te bieden heeft.

door Marius Bremmer ~Moet je nou eens kijken wat een prachtig boek ik hier heb!" Menigmaal heb ik deze uitvlucht gebruikt tegenover visite om intussen op m'n gemak even in de keuken een bakje koffie te zetten. Als je echter in de hoop verkeert dat men spoedig na de koffie weer de aftocht blaast - bijvoorbeeld omdat je nog een recensie voor de krant moet maken - moet je vooral niet voor de dag komen met het boek 'Met de trein door India. Wie houdt van reisverhalen, van (oude) treinen, van volkenkunde of zo maar van bizarre foto's kan aan dit boek uren zijn hart ophalen.

Er zit ook een groot gevaar aan het boek. Je denkt voortdurend: „Ik moet er héén!" India is tot dit boek in mijn gedachten een land geweest waar je niet voor vakantie heen zou kunnen. Door natuurrampen uit het verleden (droogte etc.) heb ik nog steeds het idee dat India een dor land is waar de mensen langs de kant van de weg liggen dood te gaan. Dit beeld is echter grotendeels achterhaald, al leven velen als paria in diepe armoede. In India kun je haast niet om de spoorwegen heen. Spoorwegen zijn het geraamte van de staat, de stations weerspiegelen de samenleving. Wie het stof, de stank, de bureaucratie, de hitte van de trein wil ontlopen, ontkent het wezen van India in al zijn facetten.. Wie niet een spoorwegfanaat is, kan via de trein het echte India leren kennen. Wie ongeïnteresseerd is in alles wat met treinen te maken heeft, komt als spoorwegfanaat terug uit India - zo doet Paul C. Pet ons in 'Met .de trein door India' geloven.

SYDNEY (AP) - De milieuorganisatie Greenpeace heeft te kennen gegeven dat zij haar omstreden expeditie naar het Zuidpoolgebied zal doorzetten, ondanks het verlies van het Britse moederschip Southern Quest en nieuwe waarschuwingen van Australië en Nieuw-Zeeland om de onderneming op te geven.

De Australische minister van wetenschap Barry Jones, verklaarde Greenpeace er nogmaals op gewezen te hebben dat de organisatie haar doel voldoende duidelijk heeft gemaakt en de expeditie moet terugroepen, omdat het risico onaanvaardbaar is.

Het afgelopen weekeinde ging het Britse schip Southern Quest ten onder in pakijs in de Rosszee. Het schip zou drie Britten gaan oppikken die onlangs de Zuidpool bereikt hadden. De 21 bemanningsleden van het schip en drie ontdekkingsreizigers werden door Amerikaanse marinehelikopters in veiligheid gebracht op het Amerikaanse station Mc- Murdo Sound.

Ook de Nieuwzeelandse autoriteiten hebben gewaarschuwd dat Antarctica geen terrein is voor 'enthousiaste amateurs' met de slechte ijsomstandigheden van dit moment.

MANAUS (AFP) - In het Braziliaanse Amazonegebied zijn zeker 60 indianen vermoord door 200 goudzoekers die het reservaat van de Tukano-stad waren binnengedrongen. Dit hebben twee afgevaardigden van de regerende partij van de Braziliaanse Democratische Beweging (PMDB) bekendgemaakt.

Gevreesd wordt dat het bloedblad een confrontatie van nog grotere omvang tot gevolg zal hebben.

Het boek is enerzijds lovend over India, maar windt er ook geen doekjes om dat India ook een andere kant heeft.

De bureaucratie is knellend, maar soms ook grappig. Reserveringen voor de trein gebeuren op foliovellen met carbon in zoveelvoud. Wie in Delhi deze formulieren invult, kan ze vier weken en 1500 kilometer later op een station keurig in een boekwerk aantreffen - het werkt dus! Raakt een reservering zoek, dan kun je soms een plaatsje bemachtigen in de bagageafdeling. Als de conducteur je daar wil verwijderen, kun je 'm tevreden stellen door met een zelfverzekerd gezicht te zeggen: „Maar ziet u dan niet dat ik een koffer ben?"

De andere kant van India is het grootste leger bedelaars ter wereld. Mensen zonder ledematen, die zich op houten blokken voortbewegen en een geldbakje tussen de tanden geklemd houden. Misdaadbendes die bedelaars in dienst hebben en zelfs baby's verminken om ze tot bedelaar op te leiden.

Er schijnt gehandeld te worden in kinderen, wier skelet na hun vermoorden aan het buitenland wordt verkocht -

bijvoorbeeld voor onderwijsdoeleinden.

Alleen al in Delhi kwamen in 1981 ongeveer 500 vrouwen onder verdachte omstandigheden in de keuken om, alleen al omdat de financiën rond de bruidsschat niet in orde waren. Om die reden vinden er steeds vaker weduwenverbrandingen plaats of moeten vrouwen zich gedwongen overgeven aan prostitutie.

Wie het wat beter heeft in India is volledig in de greep van het materialisme, ondanks allerlei 'verheven' godsdiensen in het land.

'Met de trein door India' is een boek waar je van kunt genieten, waar je tijden in naar één foto kunt kijken, waar je wat van opsteekt, waar je van kunt schaterlachen. Ook een boek waar je in kunt beleggen, want het houdt zijn waarde. De aanschafprijs is niet duur, maar wel veel geld - dit maakt het ook geschikt als groot cadeau of relatiegeschenk. Aanbevolen voor mensen die naar India willen of er al zijn geweest, voor mensen die van reisverhalen houden of van fotoboeken. Daarnaast motiveert het lezen en bekijken van dit boek het steunen van projecten in India van bijvoobeeld de stichting 'Redt een kind. Niet geschikt voor visite die ongelegen komt.

N.a.v.: Paul C. Pet, Met ac trein door India. Uitgeverij Elmar Reis-Handboeken, Rijswijk 1985; prijs f 129,-; 142 pagina's grootformaat

Naarmate de partijen kleiner worden en dus minder geld aan de verkiezingscampagne hebben te besteden, vermindert niet hun verlangen maar wel hun activiteit gericht op de kiezer in het buitenland. Het partijbureau van D 66 meldt dat deze partij gebruik maakt van de mogelijkheid om in het blad van de vereniging Nederlanders in den vreemde een verkort verkiezingsprogrmma te publiceren, en in andere gevallen op verzoek informatie aan Nederlanders in het buitenland verstrekt. Wat de directe activiteit betreft blijft het daarbij.

Het GPV heeft in dit verband het voordeel van een hecht georganiseerde achterban. De partij verzamelt adressen via bij voorbeeld kerkeraden in het buitenland en adressenbestanden van organisaties en bladen. De langs deze weg achterhaalde personen wordt geattendeerd op de kamerverkiezingen, op het werk van het GPV, en op de mogelijkheid in hun eigen omgeving met het oog op de verkiezingen bijeenkomsten te beleggen. Voor dat doel wordt op aanvraag een videoband over het werk van het GPV beschikbaar gesteld.

De financiële middelen die voor de kiezers in den vreemde worden uitgetrokken, zijn bescheiden. „Niet dat Schutte nou een weekje naar Canada gaat," zegt de gereformeerde 'campagneleider' Roukema. Bij andere partijen ligt dat geheel anders. Partijvoorzitter Bukman en oud-minister Schmelzer vlogen vorig jaar naar Washington om de CDA-afdeling Washington op te richten. WD-ministers snabbelen een snoepreisje om de liberale afdeling aan de Rivièra bemoedigend toe te spreken.

Hoeveel stemmen verwachten de partijen als gevolg van hun inspanningen over de grens te trekken? De GPV'er Roukema heeft „geen flauwe notie". Het CDA zou „bijzonder tevreden" zijn als er één extra zetel uit rolde, maar dat is al „toch wel een hoge taakstelling". Jan Busstra van de PvdA wijst erop, dat onder de Nederlanders in de andere lidstaten van de EG, die vorig jaar hun stem mochten uitbrengen voor het Europese Parlement, de opkomst op ongeveer 15 procent lag. Dat percentage zal over de hele wereld bij de kamerverkiezingen mogelijk iets, maar vermoedelijk niet veel hoger liggen. Dat betekent dat er in den vreemde één, hoogstens twee zetels te halen zijn.

(van onze buitenlandredactie)

PARIJS - De conservatieve krantenmagnaat Robert Hersant haalde zich dezer dagen de woede van de Franse socialistische regering op de hals door de aankoop van Le Progres, de op vier na grootste regionale krant van Frankrijk. Tevens vergrootte Hersant zijn krantenimperium met drie kleinere dagbladen, vier zondagskranten en een blad dat driemaal per week verschijnt. Met deze transacties overtreedt Hersant de uit 1984 daterende wet op de persmonopolies.

De Franse wetgeving verbiedt dat een persoon of groep meer dan tien procent van de landelijke of regionale dagbladen in handen heeft. Op dit moment bezit Hersant veertig procent van de landelijke dagbladen, inclusief het toonaangevende ochtendblad Le Figaro, en ruim 25 procent van de regionale dagbladen. Daarnaast omvat Hersants krantenrijk een twintigtal tijdschriften en een tiental lokale radiostations. De wet uit 1984 werkt niet met terugwerkende kracht. Hoewel Hersant de wettelijke tien procent ruimschoots overschrijdt, zal de Franse regering hem dus alleen voor de recentste uitbreiding van zijn krantenimperium kunnen vervolgen. Hersant geniet echter onschendbaarheid wegens zijn lidmaatschap van het Europese Parlement. De Franse regering beijvert zich daarom bij het Europese Parlement Hersants onschendbaarheid op te heffen, zodat een strafvervolging ingesteld kan worden. Of de 'rechtse' meerderheid in het Europese Parlement daarmee akkoord zal gaan, is nog maar de vraag. De aankondiging van de Franse regering kwam vorige week nadat Hersant in een hoofdartikel in Le Figaro verklaarde de antimonopoliewet aan zijn laars te lappen. Tevens beschuldigde Hersant de Franse regering van huichelachtigheid omdat zij hem geen toegang gaf tot de toekomstige omroepsatelliet, maar wel de deur openzette voor deelname van buitenlandse ondernemingen. Volgens de Franse premier Fabius heeft Hersant verzuimd zijn aankoopplannen volgens een wettelijke verplichting voor te leggen aan de Commissie voor de Persvrijheid.

De Franse persmagnaat Robert Hersant koopt in een kiosk een van zijn kranten.

Bij vervolging zal Hersant ter verdediging aanvoeren dat hij kranten voor de ondergang behoedt en daarmee arbeidsplaatsen veiligstelt. In het geval van de regionafe krant Le Progres, die de regio Lyon bestrijkt, betekent een faillissement een verlies van 1250 arbeidsplaatsen en de ondergang van achte krantetitels. Als de huidige socialistische regering inderdaad tot strafvervolging overgaat is dat het eerste optreden tegen Hersants expansiedrang in de Franse media. Ook op grond van een persverordening uit 1944 was Hersant al strafbaar. Deze wet verbiedt dat één persoon meer dan één krant in bezit heeft.

Reeds op zijn zestiende jaar was Robert Hersant actief in de journalistiek. Nu is Hersant (65) eigenaar van tientallen landelijke en regionale dagbladen die een miljoenenpubliek bereiken. De kracht van Hersants optreden is het voeren van een goed management en een uitgekiend advertentiebeleid. Naast verbeteringen in de financiële sfeer veranderde hij meteen ook maar de redactionele samenstelling van zijn kranten. Hiermee kreeg Hersant een machtig wapen in handen om zich in de politiek te ontplooien.

Deze politieke interesse verklaart men vanuit de politieke achtergrond tijdens de oorlog, toen Hersant zijn fascistische ideeën ontvouwde in de pers. Na de oorlog leverde hem dat tien jaar ontzegging van zijn burgerrechten op wegens zijn 'antinationale' gedrag.

Om met zijn gestempelde verleden niet op te vallen kwam Hersant in 1956 via de sociaal-democratische fractie de landelijke politiek binnen. Tijdens de 22 jaar dat hij in de Franse Nationale Vergadering zitting had, schoof hij langiam maar zeker op naar ue rechtervleugel in het parlement. Bij de verkiezingen van 1978 werd Hersant gepasseerd, maar bij de komende verkiezingen in maart '86 zal Hersant er alles aan doen om zijn plaats in het parlement te heroveren. Hersant weet zich gesteund door een aantal rechtse oud-ministers die bij Hersants kranten als redacteur of speciale verslaggever werkzaam zijn en tevens op verkiesbare plaatsen staan van de rechtse partijen. Ook deinst Hersant zelf er niet voor terug zijn politieke opponenten in zijn krantekolommen aan te pakken, zoals twee weken geleden, toen hij openlijk de socialisten aanviel. Naar algemeen wordt verwacht, zal de socialistische regering in maart plaats moeten maken voor een centrum-rechtse regering. Robert Hersant en zijn politiek gelijkgezinde redacteuren zullen zich dan zeker sterk maken, zoals Hersant eerder al aankondigde, voor opheffing van deperswet uit 1914.

SOFIA (AFP) . , fc Rogozen in het «.*** ' van Bulganje is een 5? ' sche schat gevonden ' 165 voorwepen van ' zilver bestaat en date,*1*1 ' vierde eeuw voor r?1* ' Van welingelichte h\a^ fia werd vernomen ," ' vondst de grootste en fcdie ooit in Bu,eari^ | De vondst werd gedaa j een boer die zijn land u 5 ■ seerde. De rijk g&,J* teerde gebruiks^S die hij en gewaarschuwd cheologen daarna vS ! vonden, behoorden 200 n geleden toe aan een jj sche familie, aldus de *J digen. De eigenaar v«? ze, waarschijnlijk omS , ze in gevaar achtte, v£ zelf en kwam niet weerom Volgens de oudheidk, gen toont de vondst aan è een Thracische kunstrich , was die zeer ontwikkeld. De voorwerpen zijn geiJ , in het noordwesten van £ bied dat het huidige Bula i is. De kannen en bekeiy ■ rijk versierd met relieft! | planten, dieren, mensen, thologische voorstellinggeometrische figuren, o» i bodem van veertien ta staan Griekse inscriptie, lettertekens waarin Tk sche namen voorkomen

MANAGUA (AP) - Een der van een Nicaraguaa] boerenorganisatie heeft] verontrusting uitgesproj over plannen van de sandü tische regering om over gaan tot verdere grondont geningen ten behoeve van bi ren die van hun land verd ven zijn door de gewelddad heden in het land.

Volgens de secretaris van i vakbond van Nicaraguaans landbouwproducenten, fl< sendo Diaz, kunn«_ de rege ringsplannen tot 'toas, to anarchie' leiden. ïtsata Ortega deelde op eetv\>\\H komst van boeren mee lat landboüwwëttërTvan ïifl herzien zullen worden om regering in staat te JU kleinere stukken grondtsi eigenen. Ortega zei da.'i maatregel betrekking zaliJ ben op landbouwgrom'ïl niet benut wordt oftnl doende produceert. I Tot dusver heeft de npi alleen grotere stukken v bouwgrond onteigend. De onteigende grond worden verdeeld onder b« die verdreven zijn uit 'de! logsgebieden', zo zei Ort De regering gebruikt dea rische hervormingswetten haar eigen politieke belan te dienen.

PARIJS (UPI-DPAA RTR) - Zon vijftien jaarna* overlijden van generaal Gaulle doet er opnieuwl Charles de Gaulle zijn intr in de Franse politiek kleinzoon van de vroej president en grondlegger de 'Vijfde Republiek' »' in maart aanstaande zij" f tieke debuut als regio" kandidaat voor de een» rechts liberale Union po* Democratie Francaise (l»" De Gaulle, een 39-jarige ternationale jurist, zal k* daat staan in Saint-Aiw les-Eaux, bij zijn geb»0 plaats Lille in het noffl van Frankrijk. Als hij wordt gekozen 1> De Gaulle een zetel in e<* gionale raad, die toe houdt op de begroting va» in een economische dep verkerende gebied ten & van de Belgische grens. Volgens politieke «a* mers zal de UDF De ook kandidaat stelle" een zetel in het parlernen. zou echter een puur c niële handeling zijn «ja* Gaulle zou moeten strijd* een vrijwel onmogeW winnen zetel, aldus de nemers.

ROME (UPI) - Twee» sche verkenningsvliegV hebben verleden weekje liaanse luchtruim gesdL bij de Amerikaans-Ita' luchtmachtbasis Sig°n*L Sicilië. In de interna», wateren in die buurt o zich een Russisch spi , schip. Dit hebben dene Italiaanse krante meld. Fc Functionarissen van , liaanse luchtmacht . geen commentaar geve» berichten.