Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

TYRUS - In een buitenwijk Tan Tyrus is een wagen met explosieven ingereden op een groep Israëlische militairen. Dat heeft Radio-Beirut gemeld. Meer dan honderd Israëli's zouden hierbij gedood of gewond zijn.

Israël heeft inmiddels een bericht van Radio-Beirut tegengesproken, dat Israëlische militairen in de nacht van dinsdag op woensdag een school in Tyrus in Zuid-Libanon zouden hebben beschoten. 'Absolute onzin', was de reactie van een militaire woordvoerder in Tel Aviv. Eerder had het Libanese radiostation gemeld dat 25 weeskinderen het slachtoffer van een Israëlische beschieting waren geworden. De Israëlische legerwoordvoerder ontkende dat iets dergelijks zich heeft afgespeeld: „In Tyrus is het rustig", zei hij. (Meer nieuws over de toestand in Libanon op pag. 5.)

JERUZALEM (AP) - Nadat er drie dagen lang getuigenverklaringen zijn aangehoord, is het Mengele-tribunaal in Jeruzalem gisteren afgesloten met een dringende oproep tot arrestatie van de nog steeds voortvluchtige nazi-arts Jozef Mengele.

Of Mengele nog leeft is niet voor 100 procent zeker, hoewel geregeld wordt gemeld dat hij ergens is gesignaleerd. De nu 73-jarige 'slager van Auschwitz' zou zich schuil houden in Paraguay. In een door Telford Taylor, de Amerikaanse aanklager op de Neurenbergse processen in 1946, voo'rgelazen verklaring, •werd Mengele beschuldigd Ivan 'wreedheden jegens lichaam en ziel' van de gevange.nen in het concentratiekamp Auschwitz. Mengele zou verantwoordelijk zijn voor de dood van 400.000 mensen. Het tribunaal in Jeruzalem was het belangrijkste onderdeel van de herdenking van de 40ste verjaardag van de bevrijding van het kamp.

2 Kerk, religie en onderwijs Nog geen 4 procent van fondsen ICS Etiopië werkelijk besteed 3 Binnenland Datum voor status aparte steeds meer ter discussie 4 Varia Doe eens iets anders met gehakt 5 Buitenland Zolang er apen zijn blijft Gibraltar Brits 6 Streek/Binnenland Unieke bibliotheek in Zeeland 7 Opinie - Veertig jaar na Jalta "'De Bijbel - een open boek' biedt goede oriëntatie aan bijbellezer 8 Streek/Binnenland vuurtorenwachter van Marken zwaait af 9 Economie CNV: werkloosheid halverer

ccl bewolking en mogelijk !£hte sneeuw. Middagtemperatuur om- Mr!eks3graden"?atige wind uit noordelijke kracht 3. oo.zichten voor morgen fem4etmaandas: jZlï tot zwaar bewolkt en na sn/gen af en toe regen of v<_ *' 'S Nachts meest lichte pp,? ' mid dag temperatuur ongeveer 4 graden.

J^- februari «sioün °808 m*«n op 01.36 nontJer 17.41 maan onder 09.47

CDA-fractievoorzitter dr. B. de Vries oordeelde op basis van het commissierapport dat minister Van Aardenne „inderdaad niet de krachtfiguur was, die nodig was om dwars door alle weerstanden en impasses heen te breken. Hij bleek onstandvastig en het ontbrak hem aan een duidelijke visie. Kortom, zijn eerste ministerschap was allesbehalve een succesnummer."

Volgens De Vries neemt dat echter niet weg dat de drie grote fracties in de Kamer de beleidsruimte voor de minister uitzonderlijk smal maakten. „Zij dragen daardoor een belangrijke medeverantwoordelijkheid voor de chaos, waarin het beleid eindigde. Die erkenning miste ik bij PvdA-woordvoerder Meijer", aldus De Vries.

De CDA-fractie beschouwt overigens het punt van de misleiding door minister Van Aardenne van de Kamer gezien de uitleg die de minister in december in de Kamer heeft gegeven als „afgedaan". Wel zei de heer De Vries dat het daarbij was gegaan om „een kardinale politieke fout", juist op het moment dat „de minister eindelijk flink was geworden". En het oordeel van de CDA-leider over minister Terlouw: „Hij is vooral befaamd geworden door zijn uitspraak 'mijn naam is haas.

Hij was dan ook al snel weg als minister".

De WD-fractoe heeft ondanks de vele punten van kritiek toch „overheersend lof en waardering" voor de commissie en haar rapportage. De waarde van de enquête ligt, aldus woordvoerder Dees, vooral in de lessen voor de toekomst die eruit kunnen worden getrokken. CDA-woordvoerder De Vries meende dat dê commissie „grote dank verschuldigd" is. „Wij hebben grote waardering voor het rapport en nemen de conclusies daarvan over", zo luidde zijn slotoordeel. Dat betekent dat er zich een meerderheid aftekent voor twee moties van de PvdA'er Meijer. In de ene motie staat dat „de commissie de opdracht naar behoren heeft uitgevoerd" en dat de Kamer zich aansluit bij „de bevindingen van de commissie inzake het door haar verrichte onderzoek". In een tweede motie wordt gesteld dat de minderheidsstandpunten van de heer Korthals (commissielid namens de VVDfractie) door de bevindingen van de commissie niet worden gerechtvaardigd en dat de Kamer „de minderheidsstandpunten-Korthals afwijst". De WD-fractie steunt overigens de minderheidsstandpunten van de heer Korthals wel. SGP-woordvoerder Van der Vlies wees er in zijn betoog op het opmerkelijk te vinden dat, waar de Kamer anders bij allerlei gelegenheden wordt bedolven onder de schriftelijke stukken, het ditmaal opmerkelijk rustig is gebleven. „Distantie door kwaliteit, ontzag of fijngevoeligheid?" zo vroeg de heer Van der Vlies zich af. Hij wees erop, dat maar één brief terzake is binnengekomen en wel van de heer Winsemius, die betrokken is geweest bij de fusie tussen Verolme en het toenmalge Rijn-Scheldeconcern. Van der Vlies vroeg de commissie om een reactie op de „nogal felle aantijgingen" van de heer Winsemius.

DEN HAAG - De ambtenarenbonden hebben er geen behoefte aan om nog langer met minister Rietkerk van binnenlandse zaken te overleggen over een stelsel van gelijkwaardig overleg.

De bonden wezen gisteren de voorstellen van de minister voor zon stelsel af en lieten weten geen heil te zien in verder praten, zolang niet met hen wordt overlegd over de financiële ruimte voor de arbeidsvoorwaarden. Volgens voorzitter Van de Scheur van de FNV-ambtenarenbond Abvakabo worden de ambtenaren niet serieus genomen als de financiële ruimte door kabinet en parlement wordt vastgesteld. De ambtenaren mogen dan alleen nog meepraten over de invulling van bezuinigingen. De vertegenwoordigers van de bonden omschreven de sfeer tijdens het overleg met minister Rietkerk als „ijzig".

De minister was teleurgesteld over de afwijzing door de ambtenarenbonden. Maar hij bleef erbij dat de vaststelling van de financiële ruimte de verantwoordelijkheid is van kabinet en parlement. Hij was niet zover dat hij nu overwoog de afgewezen voorstellen eenzijdig op te leggen. „Juist over de structuur van het overleg zou ik zo graag overeenstemming willen hebben," aldus de minister.

De bonden overwegen nu zelf een wetsontwerp voor een overlegstelsel te maken en dat door kamerleden als initiatief te laten indienen. Maar zij hopen er ook op dat een volgend kabinet meer begrip heeft voor de standpunten van de bonden. Dit kabinet wil niet, aldus Van de Scheur.

De bonden voelden ook niets voor het voorstel van minister Rietkerk om al in mei te overleggen over bepaalde plannen, om meer tijd te hebben voor eventuele adviezen of arbitrage. Volgens hen heeft dat geen zin omdat de complete kabinetsplannen pas in september openbaar worden.

WASHINGTON (RTR/ANP) - De Australische premier Hawke neemt zijn beslissing om steun te geven aan Amerikaanse proeven met de MX-raket 'in heroverweging. Dit is meegedeeld door Hawke's woordvoerder J. Walsh. De steun van Australië aan de Amerikaanse raketproeven bestond eruit dat VS-vliegtuigen in Australië worden gestationeerd die de resultaten met de MX-raket kunnen meten.

Walsh weigerde evenwel te zeggen of het besluit van Hawke al definitief is. De Australische premier zou nog een gesprek hebben met de Amerikaanse minister van defensie Wemberger. Vandaag spreekt hij met president Reagan en met minister Shultz van buitenlandse zaken.

Waarnemers in Washington wijzen er op dat het intrekken van Australische steun aan de proeven met de MX-raket een nog veel grotere crisis in het zogeheten 'Anzus-pact' tot gevolg zou hebben dan de recente weigering van Nieuw- Zeeland het Amerikaanse oorlogsschip 'Buchanan' toegang te verschaffen tot Nieuwzeelandse havens. De VS weigerden mee te delen of de Buchanan' atoomwapens aan boord heeft, dan wel door atoomenergie wordt aangedreven. Op grond daarvan heeft Nieuw-Zeeland besloten de 'Buchanan' geen toegang te verschaffen.

De beslissing van Nieuw- Zeeland heeft geleid tot het wegblijven van de VS bij de gezamenlijke militaire oefening met Australië en Nieuw- Zeeland. De drie landen vormen samen het Anzus-bondgenootschap.

Begin deze week was in Australië grote beroering ontstaan door de mededeling van minister Hayden van buitenlandse zaken dat Australië medewerking zou verlenen aan testvluchten van de MXraket De bedoeling van de proeven is na te gaan welke reikwijdte de raketten hebben. Vanaf een basis in Californië zouden de raketten over het vasteland van Australië vliegen om vervolgens in de Zuidelijke Ijszee neer te komen.

Uit Australische persberichten viel op te maken dat hierover in 1982 een principe-overeenkomst was bereikt tussen de Verenigde Staten en de toenmalige (conservatieve) Australische regering. Het akkoord zou zijn bevestigd door de socialistische regering- Hawke die daar echter geen ruchtbaarheid aan heeft gegeven. Minister Beazley van defensie heeft het bestaan van de geheime overeenkomst inmiddels bevestigd.

In Brussel, waar premier Hawke een tussenlanding maakte, verklaarde hij: ~De kwestie is nu openbaar. Ik ben me bewust van de draagwijdte van de emoties die deze kwestie oproept, emoties die ik begrijp. Het enige dat ik kan zeggen is dat ik deze in mijn overwegingen laat meewegen."

Woordvoerders van de linkervleugel van de Socialistische Partij in Australië hebben verklaard dat het eventueel doorgaan van de MXproeven en de Australische steun daaraan, een breuk in de partij teweeg zal brengen.

Het Anzus-bondgenootschap staat al enkele dagen onder druk na de reeds genoemde weigering van Nieuw- Zeeland het Amerikaanse oorlogsschip 'Buchanan' toestemming te geven Nieuwzeelandse havens aan te doen. De woordvoerder van het Witte Huis, Larry Speakes, sprak zijn 'ernstige bezorgdheid' uit over de Nieuwzeelandse maatregel. Hij kondigde aan dat de VS stappen ondernemen maar weigerde in bijzonderheden te treden.

(van onze politieke redactie)

DEN HAAG - De VVD-fractie in de Tweede Kamer heeft nogal wat kritiek op het werk van de RSV-enquêtecommissie. Vooral de rol en de verantwoordelijkheid van de Tweede Kamer in het drama rond dit scheepsbouwconcern is in beduidende mate onderbelicht gebleven. Dat zei woordvoerder drs. D. Dees gisteren tijdens het kamerdebat over deze rapportage met de commissie. CDAwoordvoerder dr. B. de Vries oordeelde daarentegen dat met een voor de Kamer zeldzame eensgezindheid ~op vele plaatsen in het rapport ook over de Kamer zelf een oordeel wordt uitgesproken, dat er niet om liegt. Ons wordt de roede niet gespaard."

Ook PvdA-woordvoerder Meijer liet gisteren blijken het niet met de kritiek van de WD-fractie eens te zijn.

De liberale woordvoerder Dees sprak gistermorgen lovende woorden over zijn partijgenoot drs. G.M.V. van Aardenne (toen en nu minister van economische zaken). Volgens Dees ligt de schuld van het drama met name bij het kabinet-Den Uyl, dat „veel te hooggespannen verwachtingen van de rol van de overheid" had. De heer Van Aardenne zou, aldus de VVDwoordvoerder, „als kamerlid en als minister hebben bijgedragen aan wezenlijke veranderingen in het beleid, die onder CDA/WD-kabinetten werden ingezet en gerealiseerd". De liberale minister zou wel degelijk hebben geprobeerd tot sanering te komen, maar hij zou zijn gestrand „op veto's en op politieke en maatschappelijke weerstand". De parlementa)re enquêtecommissie zou daar onvoldoende oog voor hebben geha daarom op ontoereikende gronden tot harde oordelen over personen zijn gekomen, aldus de heer Dees.

De woordvoerders van de regeringspartijen, drs. D. Dees en dr. B. de Vries plegen overleg achter de groene gordijnen tijdens het RSV-debat woensdagmorgen in de Tweede Kamer. V.1.n.r.: Van lersel (CDA), Dees (VVD), De Vries (CDA) en Van de Sanden (CDA).

PARIJS (AFP) - Het Franse kabinet heeft gisteren commissaris Robert Broussard benoemd tot coördinator van de bestrijding van het terrorisme in het land. Hij is nu nog verantwoordelijk voor de veiligheid op Corsica.

De 48-jarige Broussard wordt 'operationeel plaatsvervanger van de directeur-generaal van de nationale politie', zo is uit officiële bron vernomen. Hij krijgt tot speciale taak, de acties van de verschillende onderdelen van de politie te coördineren in het geval van een terreurdaad.

De benoeming van Broussard komt vlak nadat Frankrijk en West-Duitsland besloten tot een nauwe samenwerking bij de bestrijding van het terrorisme. Hiertoe stelden ze een 'operationele werkgroep' van hoge politiefunctionarissen in. Twee jaar geleden was Broussard benoemd tot chef van de politie op Corsica, het Franse eiland in de Middellandse zee waar een afscheidingsbeweging actief is die vaak terreurdaden pleegt. Na zijn benoeming daalde het aantal aanslagen van 806 in 1982 tot 591 in 1983. Vorig jaar daalde het verder (zie ook pag. 5.)

De vier Britten die dinsdag, na bijna een jaar in Libië gevangen te hebben gezeten, werden vrijgelaten. De foto van het viertal werd vanaf een televisiescherm genomen.

Otaatssecretaris Van der Reijden van volksgezondheid heeft deze week voet bij stuk gehouden tegenover een meerderheid van kamerleden die wel iets zien in het Amsterdamse plan om een aantal zwaar verslaafden heroïne te verschaffen. Leden van PvdA, VVD en kleine linkse fracties wilden dit idee van Amsterdam een kans geven. Maar in een bewogen pleidooi legde de bewindsman uit, dat deze aanpak geen echte hulpverlening genoemd kan worden. Je helpt iemand niet door hem een stof te verschaffen, die zijn lichaam en zijn geest sloopt.

Er zijn omstandigheden waarin een geneeskundige op medische gronden een opiumhoudende stof voorschrijft. Die ruimte blijft er, voor verantwoordelijkheid van de arts. Maar wat Amsterdam wil, gaat daar ver buiten, aldus de staatssecretaris.

De bewindsman staat hier sterk. De pers meldde dat de Amsterdamse hulsartsen unaniem de gedachte afwijzen, dat zij verslaafden van hun dagelijkse portie vergif zouden moeten voorzien. Ze verwachten daar ook geen enkel heil van. Veeleer zetten ze vraagtekens bij de thans wijd verbreide praktijk om verslaafden methadon te verschaffen. Die stof wordt aangemerkt als middel om van de verslaving aan heroïne af te komen, maar in de praktijk dient ze vaak om die verslaving juist in stand te houden.

V_ OK de politie dringt aan op een minder tolerante aanpak. Van die kant zou men, oppervlakkig bezien, de meeste aandrang tot heroïneverstrekking verwachten, want dan hoeven de verslaafden niet elke dag op criminele wijze honderden guldens bij elkaar te scharrelen om heroïne te kopen. Maar in verschillende nieuwjaarsredes van politiecommissarissen was een ander geluid te horen: moeten we toch niet toe naar gedwongen afkicken als de enige weg om van dit probleem af te komen? Toegegeven, de uitvoering van dat idee is kostbaar en niet eenvoudig. Wie ziet hoe gemakkelijk het is drugs in gevangenissen te smokkelen, zal beseffen welk een hoge mate van isolatie nodig zal zijn om zulke afkickcentra drugsvrij te houden. Bovendien moet men de verslaafden motiveren voor een nieuw leven en hen begeleiden bij hun terugkeer in de maatschappij, waar ze bij tegenslagen zo gemakkelijk in hun oude fout terugvallen. De grootste weerstand hiertegen ligt echter niet in de uitvoeringsproblemen, maar in het individualistische vrijheidsideaal van een ontkerstende samenleving. Dat verklaart dat de CDA-staatssecretaris liberalen en socialisten eendrachtig tegenover zich vond. Als iemand verkiest zichzelf te gronde te richten, heeft de samenleving niet het recht in te grijpen om hem daarvan af te houden. Als hij eraf wil, heeft hij recht op hulp, maar wil hij van de drugs blijven genieten', dan is dat zijn vrijheid. Zulke absolute vrijheid voor enkelingen om zich uit te leven kan echter in geen enkele samenleving bestaan.

In dit geval wordt dat woord vrijheid bovendien volstrekt ten onrechte gebruikt. Want verslaving, d.w.z. slaaf geworden zijn, betekent juist je vrijheid verloren hebben. Je staat onder dwang en kunt niet meer vrij iets willen. Wanneer men onder deze dwang tot misdrijven komt, moet niet alleen dat misdrijf gestraft worden, maar ook en vooral de oorzaak weggenomen, bij voorbeeld door een terbeschikkingstelling, zoals ook gebeurt bij andere misdaden die onder psychische dwang gepleegd zijn.

Bij minderjarigen, zoals meisjes die door prostitutie het geld voor heroïne bij elkaar brengen, kan de kinderrechter worden ingeschakeld. Als het ouderlijk gezag niet meer functioneert ter bescherming van de kinderen en zij de geestelijke ondergang tegemoet dreigen te gaan, geeft de wet aan de overheid grote bevoegdheden. Waarom worden die niet gebruikt en laat men 13- en 14-jarige meisjes 's nachts in het donker ten prooi aan mannen die op ontucht belust zijn?

Gedwongen afkicken is een harde weg, zeker voor wie niet gemotiveerd is. Maar het is een voorbijgaande ellende en daarom te verkiezen boven de voortdurende zelfverwoesting van de verslaving. Het is bovendien een publiek belang te voorkomen dat steeds meer jongeren in de greep hiervan komen. Gelukkig zijn er positieve signalen: de handel wordt steviger aangepakt en het plan om drugsklanten die per trein naar Amsterdam komen, te onthalen op een speciale boot tegenover het Centraal Station, is van de baan. Maar de drugs maken nog steeds slachtoffers en dat komt mede doordat tolerantie het nog veelszins wint van bestrijding.

Er zullen er altijd zijn die naar een gevaarlijke en verboden stof blijven grijpen. Maar de waarschuwing tegen deze verleiding kan niet krachtdadig genoeg ziin. jPdV

ARANYAPRATHET (AP) - Vietnamese militairen zijn gisteren onder dekking van artillerie- en mortiervuur in westelijke richting opgerukt naar de Kampucheaans- Thaise grens. Verschillende posities van de strijders van de verzetsbeweging van de Rode Khmer werden daarbij zwaar onder vuur genomen, zo hebben Thaise legerwoordvoerders verklaard.

De aangevallen bases liggen 15 tot 17 km ten zuiden van Aranyaprathet. De Rode Khmers verdedigden zich met alle macht tegen de Vietnamese aanvallen en schieten met mortieren en zware geweren terug. Als gevolg van de nieuwe gevechten kwamen zeker 20 granaten op Thaise grond neer. Over het verloop van de strijd was nog weinig duidelijk evenals over het aantal slachtoffers van de jongste gevechtshandelingen. Ook op andere plaatsen in het westelijke grensgebied werd gevochten. Daar zijn verzetsstrijders overgegaan tot de tegenaanval om de Vietnamezen terug te drijven.

Eerder liet een hoge Thaise legerofficier weten dat de Rode Khmers het Vietnamese offensief volledig tot staan leek te hebben gebracht. Volgens de Thaise legerwoordvoerder, kolonel Chetta Thannajaro, onderbevel hphber van de ooatenjke strijdkrachten aan de grens met Kampuchea, hebben de verzetsstrijders het offensief van een eenheid van 3000 Vietnamese militairen tegen hun bases in de regio Khao Din volledig tot staan gebracht en zijn zij begonnen aan aanvallen op de achterhoede van de Vietnamese strijdmacht.

De activiteiten van Vietnam in de regio Khao Din en de bergstreek Phnom Malai hebben geleid tot de val van zeven bases van een andere verzetsbeweging, het Khmer Volksbevrijdingsfront (KPNLF).

De Rode Khmers voerden in Kampuchea een door China gesteund schrikbewind waaraan in 1978 door de Vietnamese invasie een einde werd gemaakt. De Rode Khmers maken nu met het KPNLF en de strijdgroep van het vroegere staatshoofd Sihanouk deel uit van de brede verzetscoalitie tegen de Vietnamezen. De Rode Khmers, die door hun verleden en hun voortgezette communistische koers binnen deze coalitie niet bepaald populair zijn, opereren in hun strijd tegen de Vietnamezen in het geheim en stellen bijvoorbeeld geen prijs op westerse journalisten als pottenkijkers.

Thailand, dat het Kampucheaanse verzet steunt, wil ook niet dat buitenlandse journalisten zich naar de frontlinies begeven.