Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

[Tan onze politieke redactie)

DEN HAAG - Een wette- F: regeling voor euthanasie mensen die hun wil niet mr) kenbaar kunnen ma- IB„is te moeilijk voor mij". lil zei het D66-Tweede-Kaitrlid mevrouw Wessel-Tuinf gisteren in het kamerdeover haar euthanasiewetsiwstel.

I De materie is te gecompli- I Bii voor één wetsvoorstel," liïi mevrouw Wessel, toen ■fePV-kamerlid Schutte wat zij bedoelt met dat haar wets- een 'eerste stap' is in aanpak' van ie.«__-_masievraagstuk. Dat kfcrord stuitte bij de heer BBc op scherpe kritiek, te- mevrouw Wessel ■ heeft benadrukt dat Il wetsvoorstel alleen euop verzoek betreft, £ fat onrust over afglijden E onvrijwillige euthanasie «nodig is. »U zegt niet: dat punt is "or mij een principiële grens eik niet over wil, maar: het ivoor mij te moeilijk. Dat bezigt dat u een weg opgaat, Mrop anderen voor wie dat Wschien niet te moeilijk is, f*l verder kunnen gaan," zo «het GPV-kamerlid. Maar Hevrouw Wessel bleef erop •jjzen dat haar wetsvoorstel f«n gaat om vrijwillige eupasie. Het D66-kamerlid was ook W onder de indruk van de fumenten van onder meer neren Borgman (CDA) en eerling (RPF), dat die vrij-111 .heid onder sterke druk 'totte staan als een arts, met £ D66-wetsvoorstel in de * Patiënten op de mogelijk- J™ van euthanasie gaat wijf "Als patiënt moet je dan el heel sterk in je schoenen •ton om daaraan weerstand 'bieden," zo zei de heer rgman. Maar mevrouw «sei was het met mevrouw «as (PvdA) eens, dat bepreekbaarheid van het on-

derwerp de patiënt juist rust kan geven, als hij weet dat de arts hem in moeilijke uren eventueel uit zijn lijden zal 'helpen. Wel moet de arts volgens mevrouw Wessel daarin zeer terughoudend zijn.

Tegen mevrouw Brouwer (CPN), die zei dat de strafwet juist moet beschermen tegen situaties waarin artsen niet te goeder trouw optreden, zei mevrouw Wessel geen kans te zien dat aspect in de arts-patiënt-relatie in een wet vast te leggen.

•jitgebreide commissievergadering over het euthanasievraag- Jjlc in de grote zaal van het Tweede Kamergebouw Minister lorthals Altes van justitie aan het woord. Voor hem minister \rinkman van WVC, achter mevrouw Cornelissen (CDA) vooreer van de vergadering.

Jk/Religie en Onderwijs Cweg;_tspecialisatie penland C_ a Sluit compromis Pvd A* over raketten niet uit Heuvel waarschuwt railUet van omroep ;and ■rrnee eist aanslag op premier Palme op 'Binnenland ■rtenVlissingen- C^ns verleden tijd. -renjongere /f^nst,,conserveren -n zeepbel" Sic Was symbool van zijn I •rtue .JJ311 Ifc tot 2% ,Jf Profiteren van

Mevrouw Wessel citeerde, met de 'verzoeningspoging' die WD-leider Nijpels vorige week lanceerde in het achterhoofd, uitgebreid en met veel instemming de steun die WDwoordvoerder Dees twee weken geleden aan haar wetsvoorstel had uitgesproken, alsmede zijn pleidooi in december tegen een nieuw advies van de Raad van State. Ook omarmde zij enkele amendementen van de heer Dees, zeggende dat zij zijn inbreng aan de wetstekst niet graag zou willen missen.

De twee kamercommissies die gisteren vergaderden, hebben nog geen besluit genomen over de verdere procedure van behandeling van het D66--voorstel. De WD wil doorgaan tot en met de stemming over de amendementen, en vóór de eindstemming over het wetsvoorstel als geheel de Raad van State zowel over dat voorstel als over de proeve van het kabinet laten adviseren.

Minister Korthals Altes van justitie zei, dat de regering niet met zoveel woorden heeft gedreigd haar handtekening aan een eventueel aanvaard D66-wetsvoorstel zou weigeren. Met een schuin oog naar de WD-fractie zei hij, dat iedereen zelf mag weten hoe zwaar hij de argumenten weegt die vanuit het kabinet en vanuit de CDA-fractie tegen het wetsvoorstel zijn ingebracht. Als de Kamer besluit nog een nieuw advies aan de Raad van State te vragen, ligt het volgens de minister voor de hand dat college tegelijk ook over de proeve te laten adviseren.

In zijn antwoord in eerste instantie - het debat was twee weken terug afgebroken na het antwoord van minister Korthals Altes - hield minister Brinkman van WVC vast aan de voorkeur van het kabinet: nu geen wetgeving. De minister was het oneens met het zelfbeschikkingsrecht als uitgangspunt van het D66--voorstel. Het is, „voorzichtig uitgedrukt, zeer ongewenst" als de wetgever dat voor jaren in de wet vastlegt, zo zei de minister. De schroom moet niet vervangen worden door een sfeer dat euthanasie geoorloofd is, als maar is voldaan aan enkele zorgvuldigheidsvoorwaarden. Dergelijke voorwaarden moeten in elk geval zeer nauwkeurig zijn en niet rekbaar. Het uitgangspunt moet de bescherming van het leven zijn omdat het leven altijd zijn kwaliteit behoudt, zo vindt minister Brinkman. Hij deelde mee dat Nederland de euthanasiekwestie op 11 april in de Raad van Europa aan de orde zal stellen.

Tot de actie was opgeroepen door protestantse leiders in Ulster uit protest tegen een akkoord waarbij de lerse republiek een adviserende rol krijgt toebedeeld in Noordlerland. Er werd tot een algemene staking besloten nadat het overleg tussn de Britse nremier Thatcher en leiders van de twee belangrijkse protestantse partijen vorige week zonder resultaat werd afgebroken. Alle 30.000 politieagenten, voor het merendeel protestanten, waren opgeroepen of moesten zich gereed houden om bij te springen. Zij kregen steun van het Britse leger. De actievoerders hingen overal posters op met de tekst „Géén Dublin bestuur". De radicale protestantse leider dominee lan Paisley sloot zich aan bij postende stakers buiten Belfasts gigantische werf Harland And Wolff. Hij zei dat de staking „absoluut solide" was. Toch negeerden ook vele werknemers de stakingsoproep. Zij gingen ondanks bedreigingen naar hun werk. In de plaats Coleraine werden zij bekogeld met stenen. Demonstranten maakten tevens foto's van hen.

Minister King waarschuwde de protestanten dat premier Thatcher vastbesloten is het akkoord met haar lerse ambtgenoot Fitzgerald, in stand te houden. King noemde de staking een 'zinloos gebaar' en zei dat die niets dan ernstige schade voor de economie in de provincie kan opleveren. De protestantse leiders in Noordlerland zijn echter vastbesloten Groot-Brittannië te dwingen het Anglo-lerse verdrag te torpederen.

BELFAST (AP)- Een 24-uursstaking van het protestantse bevolkingsdeel in Noord-lerland heeft het openbare leven in de Britse provincie gisteren ernstig ontwricht. Honderden woningen en bedrijven werden getroffen door elektriciteitsstoringen. In tal van fabrieken en andere werkplaatsen lagen de werkzaamheden stil als gevolg van postende stakers. Actievoerders gooiden olie en spijkers op de hoofdweg naar Belfast en brachten het verkeer praktisch tot stilstand. De politie moest kettingzagen gebruiken om bomen te verwijderen die de doorgang beletten. Ook moesten auto's en bussen worden weggesleept.

Kort voor het begin van de actie werd het hoofdbureau van politie in Belfast getroffen door een elektriciteitsstoring en moest een noodgenerator worden ingeschakeld. Honderden bedrijven en winkels waren echter open, hoewel veel met een sterk gereduceerde bezetting. De minister voor Noordierse aangelegenheden Torn King riep de protestantse bevolking in radio-interviews vanuit zijn hoofdkwartier in het Stormont Castle, 5 kilometer buiten Belfast, op de stakingsoproep te negeren.

Een politieman schoot zichzelf per ongeluk in zijn been bij een schermutseling met postende stakers buiten een fabriek in het industriegebied Seymouir Hill in Belfast. In het Tynedale district in Belfast gooiden zon vijftig jongeren benzinebommen naar een politiepatrouille. Het was een van de tientallen schermutselingen tussen de politie en actievoerders in protestantse gebieden. In de wijk Shankill Road, een protestantse enclave omsingeld door rooms-kathlieke arbeidersbuurten, werden tenminste vier auto's in brand gestoken. De wegen werden geblokkeerd met biervaten en brandend vuilnis. In het district Fermanagh sneden betogers de banden stuk van 10 schoolbussen. Fermanagh is een van de bolwerken van het voornamelijk rooms-katholieke lerse Republikeinse Leger. Elders werden politiemannen met stenen bekogeld, toen zij een wegversperring wilden opruimen.

Bij het busstation van Belfast gooiden jonge protestanten stenen naar wegrijdende chaufeurs. Op verschillende plaatsen viel van tijd tot tijd de elektriciteit uit. De plaats Lisburn, 8 km ten zuiden van Belfast, was volledig omringd door wegversperringen. Het vliegveld Aldegrove bij Belfast was wel open, maar vluchten ondervonden een vertraging van soms wel drie uur. Alle veerdiensen vanuit Groot-Brittannië en het continent werden afgelast.

Uit protest tegen het Brits-lers akkoord inzake de provincie, is in Noord-Ierland een 24-uursstaking begonnen. Piketposters stonden maandagmorgen voorde poort van de Harland en Wolff scheepswerf in het protestantse deel van Belfast.

JERUZALEM/NABLUS (AP-DPA-RTR-UPI) - Twee vooraanstaande Palestijnen in de door Israël bezette westelijke Jordaanoever hebben gisteren hun kandidatuur voor burgemeestersfuncties ingetrokken, nadat zondag de burgemeester van Nablus, Zafer al-Masri, was doodgeschoten. Dit is bekendgemaakt door de Israëlische radio. Een derde kandidaat hield de kwestie nog in beraad, aldus de radio. Masri (43), die gold als een gematigd Palestijn, werd door een nog onbekende dader vermoord. De burgemeester die de steun van zowel Israël als de PLO genoot, werd drie keer van dichtbij in de rug geschoten toen hij voor het stadhuis van Nablus uit zijn auto stapte. Hij stierf op weg naar het ziekenhuis.

Israëlische soldaten kwamen onmiddellijk in het geweer en stelden een uitgaansverbod in. De soldaten sloten de toegangswegen naar Nablus af en hielden iedereen aan die naar of uit de stad wilden gaan.

Verscheidene Palestijnse facties hebben zich verantwoordelijk gesteld voor de moord. Het door Syrië gesteunde Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) verklaarde in Damascus dat Masri was vermoord wegens „deelneming aan het reactionaire zionistische-Jordaanse plan de Palestijnse zaak om zeep te brengen". Een anonieme Arabische woordvoerder in Beirout zei dat de eveneens door Syrië gesteunde groep van Abu Nidal, die volgens de Verenigde Staten de hand had in de aanslagen van afgelopen december op de vliegvelden van Wenen en Rome, Masri had vermoord „als een waarschuwing voor al diegenen die gemene zaak maken met Israël".

Israël, Jordanië en de PLO hebben de moord op Masri veroordeeld. De Israëlische premier Peres, zei tijdens het wekelijkse kabinetsberaad dat „de moord een slag in het gezicht is voor de bewoners van de westelijke Jordaanoever en voor al diegenen die hopen op stabiliteit". Volgens Peres toont de actie aan dat „de Arabische terreur vooraleerst Arabieren treft". Israël zal er alles aan doen om de moordenaars te pakken te krijgen, zo kondigde hij aan. De PLO van Jasser Arafat sprak van „een door Israël aangewakkerde misdaad". PLO-aanhangers in Jeruzalem daarentegen zeiden te menen dat Syrië achter de aanslag zat.

Een woordvoerder van de Jordaanse regering zei dat de moord de zoveelste misdadige terroristische actie tegen de Palestijnse zaak is en dat deze ~de Israëlische bezetting van het gebied alleen maar versterkt". Masri werd drie maanden geleden als burgemeester geïnstalleerd. De middenklasse op de Westoever juichte zijn benoeming toe, maar de jongere inwoners van Nablus, dat als een broedplaats wordt beschouwd van Palestijns nationalisme, zagen de aanstelling als een 'bedenkelijke vorm van samenwerking met de bezetters' en eisten vrije burgemeestersverkiezingen. Israël wilde met de benoeming van Masri de weg vrijmaken voor meer zelfbestuur van de Palestijnen op de westelijke Jordaanoever en vreest nu dat de moord een nadelige invloed op zijn autonomie-beleid kan hebben.

Het intrekken door twee Palestijnen van hun kandidatuur voor burgemeestersposten, duidt erop dat dat die vrees niet ongegrond is.

Volgens de Israëlische radio zijn de beide Palestijnen die zich hebben teruggetrokken voor burgemeestersfuncties Nadim Zaroum uit Ramallah en Walid Hamid uit El Bireh, een voorstad van Ramallah. Jamil Tarif uit El-Bireh, ook een potentiële kandidaat voor het burgemeestersambt, zou zijn kandidatuur nog overwegen.

De Engelstalige Jerusalem Post riep de Palestijnen van de Westoever op zich niet „door terrorisme te laten afbrengen van vrede".

Israëlische militairen heb

ben gisteren bij Nablus een Palestijnse betoger doodgeschoten, die een Israëlische soldaat aanviel. Het slachtoffer nam deel aan een demonstratie tegen de recente aankondiging van de Jordaanse koning Hoessein dat hij zijn gesprekken met PLO-leider Arafat heeft afgebroken.

BONN (AFP) - De Westduitse regering heeft een wetsontwerp in voorbereiding, dat het draagmoederschap moet tegengaan. Dat heeft het ministerie van justitie in Bonn bekendgemaakt.

Volgens de liberale minister van justitie H. Engelhard zijn de huidige wettelijke maatregelen tegen het draagmoederschap onvoldoende. Het adoptierecht en het ouderrecht moeten worden heroverwogen, om misbruik te voorkomen, dat in eerste plaats het kind raakt, aldus de bewindsman.

Verder voorziet het wetsont werp in een verbod op het 'ma ken' van embryo's voor onder zoek. Het onderzoek op cm bryo's na de eerste celdeling veertien dagen na de bevruch ting - moet worden verboden

___OALS onze lezers weten, is de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst (KNMG) een krachtig voorstander van een wetgeving, die een arts zo min mogelijk belemmeringen in de weg legt als hij het leven van een patiënt op diens verzoek wil beëindigen.

Waarom vindt de KNMG, anders dan het kabinet, wetgeving 'thans reeds dringend noodzakelijk'? Blijkens een artikel van de voorzitter van deze organisatie, Th.W.J. Derksen, in 'Medisch Contact', omdat er situaties voorkomen, waarin artsen zich „in geweten gedrongen voelen euthanasie in het verborgene te verrichten (door middel van verklaringen van natuurlijke dood), omdat wetgeving en/of vervolgingsbeleid rechtsonzekerheid in stand houden." Met duidelijke regelgeving, die aansluit bij de maatschappelijke werkelijkheid, moet het gehele euthanasiegebeuren 'een maximaal open gebeuren' zijn.

Daarbij spreekt Derksen de wens uit, dat de KNMG niet steeds vaker zal worden beschouwd en benoemd als een vereniging die voorstander is van euthanasie. „Een neologisme (nieuwgevormd woord) als euthanasiasme' snijdt alle gemotiveerde en oprecht bij hun patiënten betrokken artsen als een mes door de ziel.''

V V E zijn wel bereid aan deze wens van de KNMGvoorzitter te voldoen. Een feit blijft echter, dat de KNMG de (zgn. actieve) euthanasie niet principieel afwijst als in strijd met de taak en de ethiek van de geneeskundigen. Ons bezwaar is, dat de KNMG in deze fundamentele zaak een neutraal standpunt inneemt en zich alleen maar inspant om te voorkomen dat artsen in conflict komen met de strafwet. Aan de rechtsbescherming van de arts wordt de levensbescherming van de patiënt opgeofferd.

De heer Derksen wijst op het geweten van de arts. Maar ons geweten is geen beslissende norm inzake goed en kwaad, die ons boven de strafwet plaatst. Hoogstens kan de rechter daarin een reden zien tot niet-schuldigverklaring in een concreet geval. Maar dan zal juist degene die zich op zijn geweten beroept om de wet te overtreden, zich toetsbaar moeten opstellen. Een geweten kan nooit een verontschuldiging zijn om iets 'in het verborgene' te doen en een onware verklaring af te leggen.

De KNMG-voorzitter vraagt ruimte voor artsen met een dergelijk geweten, maar tegelijk vraagt zijn organisatie aan de regering om artsen wier geweten het doden van hun patiënten verbiedt, te verplichten een collega die daar wel toe bereid is, in te schakelen, als een patiënt om euthanasie verzoekt. In het respect voor het geweten van artsen is de KNMG dus wel wat eenzijdig. In wezen wordt artsen die euthanasie principieel afwijzen, gebrek aan naastenliefde verweten.

L/E heer Derksen gaat er namelijk van uit, dat artsen in de medische praktijk voor een conflict van plichten kunnen komen te staan. We betwisten niet dat er situaties zijn waarin het kiezen van de juiste weg moeilijk is. Maar een conflict zoals hij het beschrijft, namelijk tussen bijbelse geboden, is er in werkelijkheid toch niet. We lezen in 'Medisch Contact':

„Het eerste gebod van de naastenliefde kan de arts gebieden euthanasie te overwegen als de zeer ernstig lijdende patiënt hem daarom herhaaldelijk en uitdrukkelijk verzoekt, terwijl het vijfde gebod hem een verbod oplegt. Vanuit deze visie, welke de naastenliefde als hoogste gebod ziet, kan een arts niet zonder meer weigeren."

De heer Derksen duidt dit aan als ~mijn persoonlijke overtuigde christelijke mening", maar die berust dan wel op slechte kennis van de Bijbel. Met het vijfde gebod zal hij doelen op wat in protestantse kringen als het zesde gebod geldt: ~Gij zult niet doodslaan". Maar nergens in de Bijbel wordt de naastenliefde het eerste gebod genoemd.

Als de Here Christus wordt gevraagd wat het grote gebod is, luidt zijn antwoord: „Gij zult de HERE, uw God liefhebben ..." Dat is het grote en eerste gebod (Matt. 22:38), en het tweede, daaraan gelijk, is: „Gij zult uw naaste liefhebben als uzelf."

'Daaraan gelijk' houdt ook in, dat die geboden niet tegenstrijdig zijn. God liefhebben is: zijn geboden doen (I Joh. 5:3) en de kinderen Gods liefhebben is onlosmakelijk verbonden aan God liefhebben (I Joh. 5:2). Het gebod van de naastenliefde staat dan ook niet tegenover de Tien Geboden, maar vindt daarin zijn concretisering: „Want de geboden:... gij zult niet doodslaan ... worden samengevat in dit woord: gij zult uw naaste liefhebben als uzelf. De liefde doet de naaste geen kwaad; daarom is de liefde de vervulling der wet"(Rom. 13:9,10).

Zo spreekt de Bijbel over de naastenliefde. Dat vraagt een andere houding tegenover zwaar lijdende patiënten: niet het beëindigen van hun leven, maar doen wat in ons vermogen is om hun lijden te verzachten. JPdV

HAARLEM (ANP) - Transportbedrijf De Haan in Zaanstad moet zich op straffe van een dwangsom van 10.000 gulden onthouden van het ontslaan van werknemers die meedoen aan door de vakbond erkende stakingsacties. Dat heeft de Haarlemse rechtbankpresident, mr. H.F. van den Haak, bepaald in een kort geding dat chauffeur G. Roos had aangespannen.

Roos werd half december vorig jaar bij zijn baas ontslagen vlak na de stakingsacties in het beroepsgoederenvervoer.

Het transportbedrijf gaf aanvankelijk deelname aan de acties als voornaamste reden voor ontslag op. Vlak voor het kort geding werd die ontslaggrond echter ingetrokken. Het bedrijf handhaafde niettemin het ontslag, omdat de chauffeur zich schuldig zou hebben gemaakt aan diefstal van een doos mergpijpjes.

De rechter geeft de chauffeur in alle opzichten gelijk. In zijn vonnis beval de rechtbankpresident dat het transportbedrijf de ontslagen chauffeur onmiddellijk weer in dienst neemt. Bovendien moet zijn basissalaris sinds half december worden vergoed. De rechter meent dat de vermeende diefstal geen reden vormt om Roos op staande voet te ontslaan.

De president van de rechtbank in Almelo, mr. H. van den Biesen, billijkte medio februari in een voor de vervoersbond aangespannen kort geding de strafmaatregelen van een transportbedrijf tegen twee chauffeurs die in december aan de blokkade-acties in het wegvervoer hadden meegedaan. Hij noemde de vakbondsactie „grof onrechtmatig" en meende dat er alle reden was voor een schadeclaim.

UTRECHT (ANP) - De griepgolf ebt weer langzaam weg. Vorige week, de negende week van dit jaar, lagen er nog 74 op de 10.000 mensen in ons land met griep in bed. In de achtste week bereikte de griepgolf zijn hoogtepunt en waren er 78 grieppatiënten per 10.000 landgenoten, aldus een woordvoerder van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur.

In de zesde week, begin februari, schoot de 'griepscore' omhoog naar 35 per 10.000 en in de zevende week waren het er al 50 op de 10.000 inwoners