Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

DEN HAAG - Differentiatie, een van de pijlers van het innovatieproces basisonderwijs, is voor de meeste scholen een toekomstideaal: klassikaal werken is nu nog steeds gemeengoed. Bij rekenen wordt nog het meest gedifferentieerd, bij wereldoriëntatie het minst. Taal en lezen zitten daar tussenin. Leerkrachten van de (voormalige) kleuterschool differentiëren meer dan leerkrachten van de (voormalige) lagere school.

Dit zijn de belangrijkste conclusies uit een onderzoek dat door het RION, Instituut voor Onderwijsonderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen, in opdracht van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen is uitgevoerd. Het onderzoek werd gesubsidieerd door de Stichting voor Onderzoek van het Onderwijs.

Differentiatie, het nemen van onderwijsmaatregelen om recht te doen aan de individualiteit van iedere leerling, is al ruim tien jaar een van de centrale doelstellingen voor de nieuwe basisschool. Door te differentiëren moet iedere leerling uiteindelijk het basisonderwijs krijgen dat het best bij hem past. Differentiatie sluit aan bij andere topics, zoals het vergroten van de zorgbreedte van basisscholen en het voorkomen van breuken in de schoolloopbaan van 4-tot 12-jarigen. In mei 1985, vlak voor de officiële integratie van kleuteren lagere school, is gepeild hoe ver de scholen gevorderd waren met differentiatie in de vakken lezen, taal, rekenen en wereldoriëntatie. Schoolhoofden en leerkrachten van ca. 200 scholen vulden vragenlijsten in.

De helft van de leerkrachten van de lagere school werkt bij lezen met niveaugroepen. Hierbij zitten leerlingen uit verschillende leerjaren, die gelijk presteren, bij elkaar in een groepje. Aan het begin van het jaar worden ze getoetst om te bepalen in welk groepje ze thuishoren. Daarna kunnen ze doorwerken zonder rekening met de andere groepjes te hoeven houden. Meestal wisselen de groepjes eens per kwartaal. Tussentijds worden de leerlingen niet vaak getoetst. Dat kan ertoe leiden dat leerlingen te lang in een groepje zitten dat niet meer bij hun niveau aansluit.

Bij taal en rekenen wordt op de lagere school meestal klassikaal gewerkt: alle leerlingen krijgen dezelfde instructie, dezelfde opdrachten en nemen in ongeveer hetzelfde tempo de leerstof door. Differentiatie treedt op ten aanzien van de leerstof. Goede leerlingen krijgen van de helft van de leerkrachten extra leerstof als ze de basisstof af hebben. Ze mogen ook wel doorwerken aan andere vakken of iets voor zichzelf doen tot de zwakke leerlingen weer bij zijn. Zwakke leerlingen krijgen soms herhalingsstof of minder leerstof om niet al te ver achter te raken, of ze krijgen wat extra tijd (maar lang niet altijd zoveel dat ze de basisstof ook echt goed beheersen). Geregeld toetsen, voorwaarde voor het afstemmen van leerstof op individuele leerlingen, doen de meste leerkrachten niet. Op de kleuterschool zijn vaak materialen en werkjes op verschillende niveaus voorradig. Daardoor zijn de kleuters minder afhankelijk van het tempo van de klas.

Bij wereldoriëntatie wordt op de lagere school nauwelijks gedifferentieerd. Alle leerlingen krijgen dezelfde stof op dezelfde manier, ze werken in hetzelfde tempo en maken dezelfde opdrachten. Ook hier geldt dat op de kleuterschool vaak werkjes op verschillende niveaus aanwezig zijn: daardoor wordt er minder klassikaal gewerkt. Leerkrachten van combinatieklassen verschillen nauwelijks van leerkrachten van enkelvoudige klassen, wat differentiatie betreft. Wel differentiëren ze bij rekenen iets meer. Andere verschillen: er wordt iets vaker op niveau gewerkt en de leerkrachten kunnen wat moeilijker tijd vrij maken voor zwakke leerlingen.

In korte, scherpe lijnen schetst Lapide de slaafs nationaal-socialistische theologie van de 'Deutsche Christen' met haar gevolgen in het Duitserijk.

Dan constateert hij: „Aan al deze vleselijke broeders en zusters van Jezus, die vielen onder de handen van rovers en moordenaars, ging de synode van Bannen voorbij" (18). De 'Ariërparagraaf' werd wel door enkelingen aan de kaak gesteld, maar niet krachtig bestreden. Deze paragraaf behelsde, dat niet-arische kerkelijke ambtsdragers uit hun ambt ontzet werden. Alleen Karl Barth en Dietrich Bonhoeffer hebben zich daar onomwonden tegen verzet. Van hieruit signaleert Lapide al vroeg een constructieve Israëltheologie, hoewel deze niet de toon aangaf op de Barnier synode, waarop de belijdenis werd opgesteld.

De geschiedenis is voor de schrijver slechts de aanzet tot zijn eigen joods-christelijke theologie. Daarin speelt de term 'christomonisme' een belangrijke rol. Christomonisme wil zeggen: een theologie, waarin Christus niet alleen het middelpunt is (christocentrisch), maar allesbeheersend en eenzijdig beginsel. Lapide schrijft: „Wanneer de Joden nee zeggen tegen een christomonisme, dat de zachtrnoedige, bescheiden Nazarener tot de exclusieve godheid van het christelijk westen schijnt te maken, staan ze in hun afwijzing op stevige nieuwtestamentische grond" (39). Want ook zij zijn kinderen Gods, die nee zeggen, maar ja doen (Matt. 21). Het NT „prijst ook degenen, die geenszins 'Heer, Heer' tegen Jezus roepen, maar die zonder woorden , maar daadkrachtig 'de wil van zijn Vader doen' ". „Niet minder beslissend lijkt het gegeven, dat Jezus met nadruk beklemtoont (Matt. 25), dat ieder van ons bij het laatste oordeel alleen beoordeeld zal worden naar hetgeen hij aan de geringste der broeders gedaan heeft - en niet naar zijn doop of besnijdenis, zijn belijdenisformule of dogmatische trouw". Zo wordt de weduwe, die haar ene penning geeft, tot een vrouw die geen onderwijs nodig heeft, omdat zij 'door haar geleefd geloof' het koninkrijk der hemelen binnengaat.

Omdat Lapide van Schrifkritische vooronderstellingen uitgaat, weet hij binnen het NT tussen verschillende chris tologieën te onderscheiden. Wanneer de Schrift zegt: 'er is onder de hemel geen andere naam aan de mensen gegeven, waardoor wij moeten behouden worden', noemt de schrijver dat het 'lievelingscitaat van de christelijke heilschauvinisten' (56). Lapide schakelt deze tekst dan ook uit. Want tegenover christocentrisch spreken staat in het NT een universalistisch-theocentrische lijn. Dat wil zeggen, dat het in dergelijke teksten om God gaat, wiens heil voor de wereld is (57). De mening van de schrijver is duidelijk: Het. joodse volk hoeft niet meer tot de Vader te komen, omdat het al bij Hem is (32). Zijn conclusie ten aanzien van de synode

van Bannen, die geen uitspraak over de joden deed, is: „Ik verwijt de belijders van armen te hebben getwijfeld aan Gods trouw tegenover zijn volk". En: „vanuit joods standpunt was Bannen zonder erbarmen'(4lv.).

Opgaven te zenden aan Redactie Nederlands Dagblad- Gereformeerd gezinsblad, postbus 11, 3770 AC Barneveld, met vermelding: Kaartenkring. Gaarne bij het adres van de zieke ook het postcodenummer opgeven. We zijn nog een week achter met het plaatsen van namen van zieken, graag dus nog even geduld. Deze week gaarne post voor onderstaande zieken. Speciaal voor de noordelijke provincies: Jantje Sietsema Spant 1 'Sintmaheerd' Dobbe 24 9356EATolbert Jantje is lichamelijk en verstandelijk gehandicapt. Ze wordt verzorgd op bovengenoemd adres en voelt zich nogal eens eenzaam. Haar ouders leven niet meer. Ze leeft dicht bij God en wil graag naar de Here Jezus toe. Het zal fijn zijn als ze rond haar verjaardag op 21 april eens een stroom kaarten van haar broeders en zusters uit het hele land en daarbuiten kreeg. Het zou ook een goede afleiding zijn voor haar. Mej. A. Dijksterhuis DeLemzijdel39 7823 SL Emmen Dit is een oud-onderwijzeres, die in haar jeugd een ongeval heeft gehad en nu ze 80 is geworden gaat dat een tobben worden. Ze zit veel thuis, terwijl ze voorheen veel voor anderen gedaan heeft. Ze doet dat nog wel, maar dan per telefoon. Wat zou het fijn voor haar zijn als ze onzerzijds eens een kaart of briefje kreeg. Dat zal haar goed doen. Mevr. M. Jonker-Boerman p.a. A. Jonker, R.R.2, Orangeville Ontario, L 9 W 249 Canada Deze mevrouw is morgen 76 jaar. Dat is te laat om haar nog te schrijven, maar als het later komt, is het nog wel goed. Ze is weduwe en woont bij een van haar kinderen in. Ze heeft veel ouderdomsklachten en tobt al jaren met haar gezondheid. Ze voelt zich sterk verbonden met Nederland. Wat zal het haar goed doen wanneer ze eens wat uit ons land hoort. Speciaal voor de overige provincies: Mevr. L. Boogert-Barten De Horizon Kruislaan 54 2131 WE Hoofddorp Deze hoogbejaarde zuster werd zondag 6 april 101 jaar. Ondanks haar zeer hoge leeftijd is ze nog altijd zeer actief. Alleen haar ogen en het lopen wordt minder. Ze kwam tot voor kort nog tweemaal in de kerk, maar dat moet ze nu missen. Ze weet zich getroost in haar Heer en Heiland. Laten we haar eens verwennen met wat post, wat ze erg op prijs zal stellen. De heer J.W. Scheer Sint Janstraat 45 7543 TJ Enschede De heer Scheer is invalide en zit in een rolstoel. Hij is dus zeer afhankelijk van anderen. Op 6 april was hij jarig en wat zou het fijn voor hem zijn als hij alsnog veel post krijgt voor zijn verjaardag. Beter laat dan nooit. Mevr. P. Veldkamp Revelinkseweg 28 8191KRWapenveld Deze mevrouw heeft bij een val haar enkel gebroken. Ze is nu weer thuis uit het ziekenhuis, maar ze kan nog niet veel doen. Wat zou het voor haar, die altijd veel deed voor anderen, fijn zijn als ze eens wat hoorde van ons. L it de Kaartenkring Mevr. J. Hooghuis-van Dijken uit Uithuizen bedankt, ook namens haar man, iedereen die haar blij gemaakt heeft met een kaart of brief. Ook de Verrassingsactie hartelijk dank. Dit alles heeft haar goed gedaan. Op 24 maart is ze aan haar tweede heup geopereerd, maar de Heere maakte het ook nu alles wel. Daar is ze dankbaar voor.

Mevr. Bijma-Bouma uit Ureterp dankt heel hartelijk voor al de post en voor het boekje van de Verrassingsactie. Ze is er erg blij en dankbaar voor. Ze is nu weer thuis en de dokters hebben goede hoop dat alles goed komt.

Mevr. S. Sikkema-Kapinga uit Fergus in Canada dankt, mede namens haar man, hartelijk voor de vele post die ze ontving. Het was een mooie afleiding en de belangstelling heeft veel goed gedaan. Ze is niet - zoals enkelen veronderstelden - op het ijs gevallen, maar het was een stuk ijs vlak voor de garagedeur. Ze hoopt spoedig haar werk weer te kunnen doen.

Mej. A. Brand uit s-Heerenloo-Lozenoord is dankbaar voor de kaarten die ze ontving. Het heeft haar ouders, die dit melden, ook erg goed gedaan dit meeleven.

A.A. Basoski, Verzorger Kaartenkring

Dat Lapide een kritische beschouwing geeft over de Barnier-belijdenis is terecht. Maar hij verwerpt deze belijdenis niet alleen omdat elk getuigen ten aanzien van het joodse volk ontbreekt. Zijn kritiek is, dat de concentratie op Christus daarvan de oorzaak is. Daarmee stelt hij zich ook op tegenover de Apostolische geloofsbelijdenis (34v.), waarin naar zijn oordeel 'een drieëndertigjarige jesuologie wordt ingedikt tot een driedagenchristologie'. Het leven van Jezus als jood komt in het Apostolicum niet aan de orde. In het tweede hoofdstuk geeft de schrijver in korte lijnen de visie van Karl Barth, de geestelijke vader van de Barmer Erklarung, op Jodendom en Israël weer. Barths verkiezingsleer betekent voor deze joodse theoloog een weliswaar onvolledige Israëltheologie, maar toch ook een vreugdevolle aanzet (52).

Dr. A.A. Spijkerboer heeft het 'ten geleide' bij dit boekje geschreven. Hij oefent daarin fundamentele kritiek, maar op wel zeer bescheiden wijze. Uit de geschiedenis van de kerk in Duitsland zijn zeker lessen te leren. Maar Lapide is van mening, dat alleen hij, die zijn uitleg van het NT volgt, de les ten aanzien van het joodse volk ook geleerd heeft. De geschiedenis moet de schrijver gelijk geven. De herdenking van 50 jaar Barmer Theologische Erklarung staat in het licht van zijn schriftkritische visie op Christus, de verkiezing van Israël en de trouw van God de Vader. Wanneer dan zelfs de twaalf artikelen van ons algemeen ontwijfelbaar christelijk geloof onder schot komen, is duidelijk dat de schrijver geen zending onder de joden wenst. Het boekje is helder geschreven, voor ieder toegankelijk. Wie de actuele discussies over de verhouding tussen Israël en de kerk volgt, vindt hierin een bijdrage, die in Nederland ongetwijfeld aanhang heeft.

Dr Pinchas Lapide, leder komt tot de vader. Karl Barth, Bannen en een poging tot een nieuwe christologie, uitg. Kok, Kampen 1985, 89 blz., prijs f 13,90.

Vorige keer citeerden we dominee H.H. Middel. Uit het boek dat hij schreef zal onder ons nauwelijks iets bekend zijn. Deze rechtschapen christen was een kind van zn tijd: niet alleen gereformeerd, maar sterk hangend naar de mystiek van het piëtisme. Niettemin willen we hem nogmaals citeren. We hebben daartoe de vrijmoedigheid omdat zijn werk kerkelijk werd goedgekeurd door de predikanten C. Steketee en Adr. de Bruyne Jzn. Dit laatste verraadt op zn minst dat binnen de Afgescheiden kerken in die dagen het subjectivisme van de mystiek grote opgang maakte, maar dit ter zijde.

In 1863 wordt dominee Middel vanuit Arnhem beroepen naar Wolphaartsdijk. Van de grote stad naar een heel kleine plattelandsgemeente. Zijn traktement gaat met 400 gld. achteruit. Dominee Middel en zijn vrouw hoopten „dat het stille landelijke leven voor haar tot enig herstel zoude strekken..." Dan schrijft deze predikant de zeer ontroerende zinnen: „Welke middelen er ook werden aangewend, zoo geneeskundig als andere, hare verzwakking en verval van krachten namen dermate toe, dat zij den 13 November 1864 bezweek. Nadat ik haar zes en dertig jaren lang als een gift uit de hand des Heeren had mogen genieten en wij samen lief en leed, licht en donker in de woestijn hadden verdragen."

Zó kan slechts iemand over zn overleden vrouw of man schrijven als hij uit het geloof leeft. Zó kan slechts iemand zich uitdrukken die reeds zalig is. Zo mogen we dat schrijven, leest u Mat. 5,1-12 maar na. Die treuren (vers 4) worden niet zalig. Ze zijn zalig, want zij zullen vertroost worden. Nu, en voor altijd, want ze leven uit de krachtbron van hun geloof: Jezus Christus. Een waar christen staat als het ware op de smalle weg van een dubbel spoor. Hij of zij wordt getroost en zal getroost worden: voltooid tegenwoordige tijd en onvoltooid toekomende tijd: nu en immer! We denken in dit verband aan Luc. 13,23: „En iemand zeide tot Hem: Here, zijn het weinigen, die behouden worden?"

Dat kan een hoogmoedige vraag zijn van een geestelijke keurmeester die de meetlat gebruikt. Geeft de Heiland daar Zelf geen reden toe als Hij in Luc. 18,8 b zegt: „Doch, als de Zoon des mensen komt, zal Hij dan geloof vinden op aarde?" Het gaat daar om het geloof, waarover iemand schreef: „niet maar als een in haar belijdenis geschreven, maar als een in de harten levend geloof. Over Christus hoort men in zijn eigen huis haast niet meer spreken, laat staan dat men er het geroep horen zou: kom Here Jezus, kom haastig." Als het zo is, nee, dan kan men zn/haar geliefde niet afstaan op een wijze als dominee Middel dat kon. Daartoe verwaardigd werd door zijn Zender, en Heiland tevens!

W.P. Balkenende

1984: het jaar van de herdenkingen. Vijfhonderd jaar geleden werd Zwingli geboren. Honderd vijftig jaar geleden werd de Afscheiding een feit. Minder bekend is, dat vijftig jaar geleden, in 1934, de belijdende kerk' in ons buurland een geloofsbelijdenis opstelde en aanvaardde, die tot vandaag toe als belijdenisgeschrift geldt. Het is de Barmer Theologische Erklarung, een document en getuigenis uit het kerkelijk verzet tegen de machtsaanspraken van het nationaal-socialisme.

1934, het is het jaar waarin Klaas Schilder, na promotiestudie uit Erlangen teruggekeerd, hoogleraar wordt en zijn beroemde rede houdt ter herdenking van de Afscheiding. In deze rede staan de Dordtse Leerregels centraal, één van onze belijdenisgeschriften. Hij is de man, die straks als één van de eersten waarschuwt tegen het nationaal-socialisme, dat hij uit zijn Duitse jaren kende.

Het is opvallend, dat in de jaren, waarin de kerken in ons buurland een hevige strijd doormaakten en waarin Bekennende Kirchen' tegenover de nationaal-socialistische 'Deutsche Christen' stonden - waaruit een opvallende belijdenis geboren is - in Nederland zo weinig over deze strijd te horen is. Even opvallend is het, dat de herdenking van 50 jaar Barmer Theologische Erklarung in Nederland geen aandacht kreeg. Toch is naast de stroom van boeken en bijdragen van de Luther-herdenking uit 1983 en de Zwingliherdenking uit 1984 ook ruimte geweest voor een dijkdoorbraak van boeken over Bannen. In 1985 is daarvan iets ons land binnengedruppeld. Het boek, dat ter bespreking voor ons ligt, is van de hand van Pinchas Lapide, de joodse geleerde die zich met zijn publikaties binnen de christelijke theologie beweegt. Lapide wil de geschiedenis van de Barmer Theologische Erklarung tot een les maken, waaruit te leren valt, dat het christelijk geloof niet om Israël heen kan.

RIJSWIJK (ANP) - De 100 e geboortedag van de Zwitserse protestantse theoloog Karl Barth (10 mei 1886 -10 december 1968) wordt in Nederland herdacht met een 'Barth-festival'. Drie facetten van leven en werk van Barth komen op 3 mei in de Verzoeningskerk te Rijswijk aan de orde.

Prof. dr. J.M. Hasselaar (Utrecht) zal in 'Nieuwe wegen in de kerk' aandacht schenken aan de theologie van Barth. Prof. dr. G.H. ter Schegget (Leiden) spreek in 'Theologie als actie' over Barth en de politiek. Ds. J. Kronenburg (Utrecht) behandelt in 'Zingen om te leven' Barth en het kerklied. Verder is er muziek, een kleine tentoonstelling (met medewerking van de Koninklijke Bibliotheek) en een videopresentatie.

Barth is vooral bekend om de 'Kirchliche Dogmatik' (dertien delen, 1932-1967). Daarin legt hij er vooral de nadruk op dat de verborgen God zich in Christus openbaart. Verder verzet hij zich tegen de natuurlijke theologie, die God ook meende te kennen in de natuur, de geschiedenis en het geweten.

In 1933 waarschuwde Barth de Duitse kerken tegen de 'Deutsche Christen' die in Hitler een bijzondere openbaring Gods zagen. Twee jaar later werd hij ontslagen als hoogleraar te Bonn omdat hij weigerde de eed op de Führer af te leggen. Vanuit Bazel bleef hij actief in de 'Bekennende Kirche', de beweging de streed tegen de invloed van Hitler in de Duitse kerken.

Het werk van Karl Barth heeft theologen over de hele wereld diepgaand beïnvloed. Hij heeft - tot vreugde van de doopsgezinden - zich verzet tegen de kinderdoop, hetgeen samenhing met zijn bezwaren tegen de volkskerk. De betekenis van Barth wordt wel op een lijn gesteld met die van Augustinus, Thomas van Aquino, Luther en Calvijn.

De laatste jaren wordt in kringen van linkse theologen veel aandacht besteed aan de 'jonge' Barth, toen hij in de geest van religieus-socialisten als Kutter en Ragaz werkte.

KARL BARTH

APELDOORN (ANP) - De syn. gereformeerde predikant ds. F.H. Veenhuizen (54) wordt per 1 september 1986 de nieuwe voorzitter van de Evangelische Alliantie. Hij volgt prof. dr. J.P. Versteeg op.

Bij zijn aantreden in 1983 verklaarde prof. Versteeg al dat hij maar drie jaar voorzitter wilde blijven. Hij volgde in 1983 de eerste voorzitter van de Evangelische Alliantie op, de hoogleraar medische informatica aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, prof.dr.ir. J.H. van Bemmel.

Sinds 1972 is Veenhuizen predikant voor evangalisatie en gemeente-opbouw te Apeldoorn, hij legt zich toe op citypastoraat, gesprekstraining, werkbegeleiding van predikanten en advisering bij veranderingsprocessen in de kerk. Hij is al lange tijd actief betrokken bij de Evangelische Alliantie.

Het adres van het secretariaat is: mevrouw M. Smit-Rosema, Ringweg Kruiskamp 66b, 3814 TE Amersfoort, tel. 033--722479, b.g.g. 033-721707 t.n.v. mevr. R. Dam-Mooiweer.

Penningmeester: J. Knol Postbus 678, 2740 AB Waddinxveen. Bankrekening nr 36.68.05.819. Giro 531807 t.n.v! Geref. Stichting Vakantiekring, Waddinxveen. M. Smit-Rosema 'Oase' Evenals voorgaande jaren is er ook nu weer gelegenheid om eenzame benaarden, langdurige zieken en behandicapten op te geven voor een week vakantie op de 'Oase.

De ligplaats van de 'Oase' is: Oase

Regentesseplnts t.o. Herpstr. Gouda

Nu wij ook een week gebruik kunnen maken van huize 'Soeslo' te Zwolle, kunnen zich daarvoor ook gasten opgeven. De week in Soeslo is van 11 tot 18 auguatus.

Om een goede planning te kunnen maken, is het nodig, dat de gasten voor de 'Oase' en voor Soeslo voor 1 juni opgegeven worden. Gasten die na deze datum opgegeven worden, krijgen een plaatsje op de reservelijst.

Ook vragen wij voor de periode van mei-oktober weer hulpen, ziekenverzorgsters en verpleegkundigen die ons één of meer weken willen helpen. Jongeren vanaf 18 jaar kunnen zich ook als hulp aanmelden.

Wij zien uw aanmeldingen graag schriftelijk tegemoet met vermelding, welke week of weken u beschikbaar bent. Secretariaat Vakantiekring: Mevr. M. Smit-Rosema

Ringweg Kruiskamp 66b 3714 TE Amersfoort

Voor de zuidelijke provincies (Zeeland, Noord-Brabant en Limburg) is er ook weer gelegenheid om namen op te geven van hen, die voor een week vakantie in aanmerking komen.

Voor deze gasten zijn er in de weken van 7 tot 21 juni bungalows gehuurd op camping 'Patersven' te Wemhout Ook hier hebben we uiteraard weer hulpen nodig bij voorkeur uit het zuiden van het land.

De opgaven voor gasten en hulpen voor het zuiden graag schriftelijk naar: ë Mevr T. Dijk-van Heuvelen' Karel Doormanstraat 19 5224 GJ 's-Hertogenbosch De sluitingsdatum van de bungalows in het zuiden is 1 mei.

Namens het bestuur M. Smit-Rosema

JERUZALEM (RTR/UPI) Veel paren in de Etiopische joodse gemeenschap van de Falasja's in Israël die kinderen verwachten, kunnen niet trouwen omdat het Israëlische opperrabbinaat hun bekering blijft eisen. Dit hebben religieuze leiders verklaard.

De afgelopen jaren zijn ongeveer 10.000 Etiopische joden naar Israël geëmigreerd. Van hen kwamen er 7500 in de laatste maanden van 1984. Het Israëlische opperrabbinaat meent dat wegens mogelijke gemengde huwelijken in de loop der eeuwen, de Falasja's de symbolische bekeringsrite van de onderdompeling moeten ondergaan. Na een drie weken durende zitstaking voor het rabbinaatsgebouw in Jeruzalem verklaarden opperrabijnen vorig jaar per individu te zullen beslissen over de status van Etiopische joden die willen trouwen.

„Helaas is er geen wijziging in onze toestand gekomen", zeggen de leiders van de Falasja's. De omstandigheden in de Etiopische gemeenschap zullen alleen maar verslechteren en veel paren, van wie vele hun eerste kind verwachten, wachten wanhopig op een oplossing.

BERLIJN (EPS-AFP) - De synode van de Evangelische Kerk van Berlijn-Brandenburg in de DDR is zo verontrust geraakt over de toenemende militarisering van het sociale leven, dat zij een oproep heeft gericht tot de Bond van Evangelische Kerken in de DDR daarover een dialoog aan te gaan met de regering.

Naar het oordeel van de synode is de indoctrinatie met militaire begrippen, die al op de kleuterschool begint en in lager en hoger onderwijs wordt voortgezet, zodanig, dat de op internationaal niveau gepropageerde vredespolitiek van de DDR daarmee op de tocht komt te staan.

De synode heeft zich gestoten aan het invoeren van militair onderricht op school, de pogingen die in het werk worden gesteld oudere scholieren te bewegen drie jaar dienst te nemen, het opnemen van schietoefeningen in het gymnastiekonderwijs en het verplicht stellen van drie jaar militaire dienst als voorfase voor bepaalde takken van hoger onderwijs.

Naar de synode meent komen jonge mensen die wegens hun geloofsovertuiging of uit gewetensgronden militaire dienst weigeren en deel gaan uitmaken van bouwbataillons, daarmee in de kou te staan: zij zouden niet mogen worden gediscrimineerd.

ROTTERDAM-ZUm tel.nr. van ds. P pi, u I 010-831397 (en niet sievelijk in het HandvÜ: opgenomen: 010-833iq^ tactadres militairen ■ Dijk, Koolzaadstraat,, DH Rotterdam K URETERP - ds. S r de Feart 83, 9247 Cl i?° Tel. 05125-1207 U" GEES - Adres diaco. Snippe, Witte MenweS. TKGeeserveld.Tel.os2J

ZWOLLE-In de Ach Synode van Heemse deel I staat een storeni De kerkeraden word» zocht op bl. 129 (r 9* plaats van 'dat' te W 1 De zin luidt dan: 'Steen, kend dat de Here hfg behagen nieuw leven la, ken, ook kerkelijk W ten de grenzen van dei die in gehoorzaamheid heeft geïnstitueerd' («* bl. 385, r.2.v.0.).

WARSCHAU (KNA)-,,J tiek van Joodse zijde 1 vestiging van een kloost* Kamclietessen in het voj lige concentratiekamp M witz in oktober 1984 is et verstandige buitenlands menging". Dat is de rui van de provinciaal vj Karmelieten in Polen, Jozef Wanat. Hij vindt dat de situatii delijk is en van de zijdei religieuze orde eigenlijk nadere verklaring bel Wel vragen de Poolse K lieten zich af wat nu eigi de aanleiding tot die in ging is. De provinciaal op het feit dat de vest van het klooster, w thans tien Karmeliet huizen, is gevolgd na toe: ming van kerk en staat. Regeringswoordvoerde Jerzy Urban heeft tegen buitenlandse corresponde verklaard dat de Poolse ring van de strijd tussen religieuze groeperingen deze niet veel begrqfcV.'B gering ziet absoluut m welke gronden zoude__d worden aangevoerd « Rooms-katholieke Kei verbieden in AuschwiU klooster te vestigen.

(advertentie) 1 samen| INDE BUS E NAAR) ZWOLLE Zaterdag 19 april Algemene Vergad^ aanvang 13.30 i* Buitensociëteit Z«#

WASHINGTON jj! Ruim de helft (54 pr««» de Amerikanengaa<•t"m dag naar de kerk, t» «, procent dit af &rM Bijna alle AmeriK^ kt procent) geloven aan w ta Dit blijkt uit een < I derzoek, waarvan v n ington Post' de resug k bliceerde.VoorB4.piJj k de Amerikanen « het Woord Gods. J*^ houden in meerde , < procent) vast aan <- j» lijke' uitleg va,ntuerB=fr drie van de tien Wi • twee van de tien ro" Heken doen dit <*** Hoewel steeds m » dikanten in een d 0m ting gaan - kaj,di». overweegt zien „-ern, stellen voor "l ges* schap -, willen de #*, rikanen gelooi ei r r— scheiden houden, *, ning van 51 P;buite"* predikanten zien litieke discussie 'lde fc als ze over &ep „,«; zeer uitgespro*e hebben. .V

WASHINgWySI groep van bl " ■ natoren heetteen 11 diend om de to