Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

1/vielwegwijswielwegwijswielwegwijswielwegwijsw

filS-DAGTOERISMB ____ W \\W ___W______u_m i 1 __■_>?* '*-r -3* _i Pj_|_t__. H iv _4 ■ _' ■ -U--1 - ' "a?^ , jh-- _____t-\ W. mV.-W l'Mn_________RB! BT /^ 1 V. :TB_____lS _*. 200 LEUKE DAGEN VOOR \jjjÊ?'' LEUKE BEDRAGEN W GELDIG VAN 1 APRIL 1985 VM 31 MAART 1986 , ■■"^—^—■■■_-.——-—--_____________________________________________

|WIELWEGWIJSWII -WEGWIJSWII .WEGWIJSWIELWEGWIJSWIELWEGWIJSWIELWEGWIJSWIELWEGWIJSWIELWEGWIJSWIELWEGWIJSWIFII

SCHAGEN (ANP) - Nederlanders die zelden of nooit een tandarts bezoeken laten zich niet tot een regelmatig bezoek verleiden door reclame en/of een vrijblijvend kennismakingsbezoek aan een tandarts. Dat blijkt uit de resultaten van een proef, die de Nederlandse Maatschappj tot bevordering der Tandheelkunde (NMT) vorig jaar in Noord- Holland en Groningen hield.

Daarbij werden inwoners via advertenties en huis-aanhuis-folders uitgenodigd voor een vrijblijvend en gratis kennismakingsbezoek aan een tandarts. Ter geruststelling werd benadrukt dat de arts bij dat bezoek geen enkele behandeling zou uitvoeren.

Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek wonen er in de twee proefregio's in totaal circa 68.000 personen met een natuurlijk gebit, die minder dan eenmaal per jaar de tandarts bezoeken. Slechts 865 (circa 1,--3 procent) van hen maakten van het vrijblijvende kennismakingsaanbod gebruik.

Volgens voorlichter C. Vingerhoets van de NMT is het wat povere resultaat mede te wijten aan de korte actieperiode (vier maanden, ten dele in vakantietijd). Volgens hem wijken de resultaten echter maar weinig af van die van gelijksoortige buitenlandse acties. Wel was de tevredenheid over het kennismakingsbezoek zeer hoog. Van de betrokken patiënten gaf 97 procent te kennen, te willen beginnen met een behandeling om de achterstand in te halen. Volgens Vingerhoets is het, gezien het resultaat in beide proefgebieden, onwaarschijnlijk dat de actie een vervolg krijgt op landelijke schaal. De proefactie heeft circa 450.000 gulden gekost. Dit bedrag komt voor de gezamenlijke rekening van de aan de proef deelnemende tandartsen en de NMT die het initiatief tot de actie heeft genomen. Woordvoerder Vingerhoets stelde nadrukkelijk dat wat de NMT betreft de prof. in Groningen geslaagd genoemd mag worden. Van de 865 mensen die gebruik maakten van het kennismakingsbezoek, gingen er 656 in Groningen naar de tandarts.

DEN HAAG (ANP) - Het Nederlandse Rode Kruis heeft 200 ton plantaardige olie ter waarde van 608.498 gulden op transport gezet naar Etiopië ten behoeve van de droogteslachtoffers daar, aldus een bekendmaking van het Rode Kruis.

De Nederlandse juweliers dreigen een belangrijk omzetverlies te lijden nu steeds meer goedkopere produkten via warenhuizen en postorderbedrijven worden betrokken. De trend is al duidelijk zichtbaar bij horloges onder de honderd gulden, wekkers, bijous en sieraden met een laag goudgehalte. De omzetten in de juweliersbranche bedragen thans 900 miljoen gulden per jaar. Dat staat in de brancheoriëntatie ~Deju welierszaak'' van het Economisch Instituut voor het Midden- en kleinbedrijf (EIM).

Hoewel de Nederlander gemiddeld eens in de drie jaar een nieuw horloge koopt (in 1978 nog eens per zeven jaar), is het marktaandeel van dejuwelier inmiddels tot 55 procent gedaald. De verkoop van sieraden blijft echter een sterk punt. Met 80 procent van de markt voor sieraden in handen, bereiken de juweliers 60 procent van hun totale omzet. Er doet zich wel een verschuiving voor naar goedkopere soorten.

De toenemende criminaliteit heeft tot direct gevolg dat er aanzienlijke beveiligingskosten moeten worden gemaakt, veelal in opdracht van verzekeringsmaatschappijen

die steeds strengere voorwaarden stellen. De beveiligingskosten bedragen thans twee procent van de omzet. Indirecte gevolgen zijn de angst om dure sieraden te dragen en de noodzaak voor sommige juweliers over te gaan op een „gesloten winkel", waar de klant moet aanbellen. Dat verhoogt de drempel om de winkel binnen te gaan.

Amerikaanse onderzoekers hebben een nieuw geneesmiddel voor het bestrijden van hartinfarcten gevonden. Het middel is tweemaal zo effectief als het sinds enkele jaren toegepaste streptokinase. Bij proeven in 13 hartklinieken bleek het nieuwe medicijn, 'Tissue plasminogen activator' (TPA), door bloedproppen verstopte hartkransslagaders bij ongeveer 60 procent van de patiënten weer te openen. Bij streptokinase, dt in 1982 door de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten werd goedgekeurd, is dat percentage circa 35 procent.

PTA is een enzym dat door het lichaam wordt geproduceerd. Streptokinase is een enzym dat door bacteriën wordt gemaakt. Beide kunnen ook langs de weg van genetische manipulatie worden vervaardigd.

De stoffen hebben de eigenschap bloedstolsels op te lossen die de bloedstroom in de aderen naar het hart blokkeren. Deze verstoppingen zijn de oorzaak van hartinfarcten. Hoe langer het weefsel van de hartspier vertoken blijft van zuurstof en voedingsstoffen in het bloed, hoe meer weefsel afsterft. Door deze verstoppingen op te heffen kan de omvang van permanente weefselbeschadiging worden beperkt.

Jaarlijks overlijden meer dan 555.000 Amerikanen aan een hartaanval, meer dan aan elke andere ziekte. Ongeveer 350.000 daarvan zijn overleden voordat zij een ziekenhuis bereikten.

De Stichting Consument en Veiligheid wil meer veiligheidsglas in woonhuizen. Voor deur- en raampanelen, die lager uitkomen dan 90 centimeter van de grond, moet dit soort glas zelfs verplicht worden gesteld.

De stichting schrijft dit in een brochure naar aanleiding van het grote aantal ongevallen met glas. Ruim 155.000 mensen verwonden zich elk jaar aan glas.

Het meeste glasletsel wordt veroorzaakt door scherven en achteloos weggeworpen produkten. Een goede tweede is echter glas als verkeerd gebruikt bouwmateriaal, aldus Consument en Veiligheid: veel glasongevallen gebeuren omdat het glas te laag, met een te groot oppervlak of op een verkeerde plek is aangebracht.

De stichting heeft uitgerekend dat jaarlijks bij een op de zeven gezinnen in Nederland een glasongeval plaatsvindt. In ruim driekwart van de gevallen gaat het om zuiver materiële schade, maar bij 23 procent (ofwel de al genoemde 155.000 mensen) ontstaat letsel, soms met dodelijke afloop.

De meeste glasongevallen gebeuren in de keuken (25 procent), huiskamer (22 procent) en gang of hal (18 procent). Door glas vallen of lopen komt veel voor en dan met name door glaspanelen in en naast deuren. Per jaar sneuvelen zon 250.000 ruiten in deuren. Vooral kinderen zijn de slachtoffers.

Consument en Veiligheid acht het met andere woorden hoog tijd worden voor een betere wetgeving. Veiligheidsglas in de bouw is door de overheid nergens verplicht, behalve in gymnastieklokalen. Er bestaat wel een model van een bouwverordening van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, maar veiligheidsglas wordt zelden in de woningbouw aangetroffen, aldus Consument en Veiligheid.

Ook kunststof dat lichtdoorlatende eigenschappen heeft kan als veilige beglazing dienen. Vooral stoffen als polyacrylaat en polycarbonaat lenen zich hiervoor. Polyacrylaat heeft een matige slagvastheid en is daardoor minder geschikt voor deuren en beglazingen naast deuren. Polycarbonaat daarentegen is uitzonderlijk sterk en vrijwel onbreekbaar. Zelfs voor gebogen vlakken is het uitstekend te gebruiken. Die kunststoffen zijn een uitstekende mogelijkheid op plaatsen in en om het huis waar gehard glas niet veilig genoeg is, bijvoorbeeld balustrades.

Als we praten over veiligheidsglas kunnen we ruwweg drie soorten onderscheiden:

1. GEHARD GLAS

Dat wordt verkregen door normaal glas tot 650 graden C te verhitten en het vervolgens snel af te koelen met behulp van lucht. Door dit proces worden spanningn in het glas gekweekt die betere eigenschappen bewerkstelligen. Gehard glas is ongeveer 5x zo sterk als gewoon glas van dezelfde dikte. Bij breken valt het uit elkaar in kleine stukjes die geen diepe wonden kunnen veroorzaken. Gehard glas is dus ideaal om toe te passen op plaatsen waar glas snel kan breken, zoals deuren, scheidingswanden, buitenpuien, draairamen en trapportalen. Behalve voor woningen is dit glas ook zeer geschikt voor warenhuizen, sportlokalen en kantoorgebouwen. Juist omdat er na de breuk een gat ontstaat moet gehard glas niet worden toegepast op plaatsen waar dat gevaarlijk kan zijn, zoals bij balustrades.

2. GELAAGD GLAS

Dit glas bestaat uit twee of meer ruiten, die met elkaar zijn verbonden door een transparante en onzichtbare tussenlaag van kunststof (polyvinylbutyral). Het grote voordeel van gelaagd glas is dat er geen stukken uitvallen als het breekt. Die kunststof tussenlaag houdt alles bij elkaar. Dat gelaagde glas is dus wel stukken veiliger, maar niet sterker dan gewoon glas. Overigens kan dat wel, maar dan noemt men het gehard gelaagd glas. Gelaagd glas is aan te bevelen voor balkonruiten en op al die plaatsen waar het doorheen vallen een extra gevaar oplevert. Verder wordt het toegepast als inbraak- en kogelwerende beglazing, al of niet voorzien van ingelegd alarmdraad.

Wanneer u niet in de gelegenheid bent om veiligheidsglas toe te passen, bijvoorbeeld vanwege de prijs, dan kunt u nog het volgende doen. . Maak grote glasoppervlakken zichtbaar! Hang of plak er een afbeelding of een sticker voor. . Scherm de onderzijde van een groot glasoppervlak af met bijvoorbeeld houten latjes in de vorm van een rooster. In de brochure staan veel meer tips. Ze is te bestellen bij: Stichting Consument en Veiligheid, Postbus 5169, 1007 AD Amsterdam.

DEN HAAG (ANP) - Beeld, geluid en schakelklok - de voornaamste eigenschappen van een video-recorder - zijn over het algemeen in orde. De verschillen in kwaliteit blijken vooral bij de extra's die video's bieden.

Dit blijkt uit een vergelijkend onderzoek dat de Stichting Vergelijkend Warenonderzoek (VWO) samen met Belgische en Britse organisaties heeft ingesteld naar zestien video-recorders. Daarin pleit VWO voor een uniform videosysteem.

Het videobeeld kan wedijveren met het oorspronkelijke televisiebeeld. Het geluid van de doorsnee video is over het algemeen redelijk tot goed. De kwaliteitsverschillen zitten vooral in de speciale voorzieningen. De hifi-apparaten

hebben vaak een beter geluid dan het beste cassettedeck. Daar moet echter wel flink voor betaald worden, aldus VWO.

Uit het onderzoek blijkt dat zeven van de zestien videorecorders geen noodstroomvoorziening hebben. Bij een elektriciteitsstoring kunnen daardoor de voorgeprogrammeerde gegevens van de schakelklok verloren gaan. De onderzoekers betreuren het dat nog steeds naast elkaar drie systemen voortbestaan, die onderling niet uitwisselbaar zijn. De consument zou veel meer gebaat zijn bij één systeem, te meer daar die systemen technisch zo goed als gelijkwaardig zijn. Gebleken is dat het VHS-systeem de ruimste keuze aan apparaten en banden biedt, schrijven de onderzoekers.

Van het verleden terug naar het hypermoderne heden. Want ook in eendagsvakanties' naar modernere attracties is de NS ruim gesorteerd. Neem bij voorbeeld Duinrell, het grootste attractiepark in de Randstad (Bereikbaar via Den Haag-CS). Daar vormen de beide 'rodelbanen' in het duingebied een grote trekker. Ze zijn elk 360 meter lang, en slingeren vanaf het hoogste punt van Holland naar beneden. Verder zijn er drie computergestuurde (aan de moderne techniek valt ook in de vakanties tegenwoordig niet meer te ontkomen), theaterprodukties: de kikker-, de insekten en de kolderzoldershow. Voor wie meer houdt van een nat pak is er een openluchtzwembad, en voor de kleintjes een 'ballenzee'. De 'sportieven' kunnen uiteraard ook met de NS uit de voeten door de in nauwe samenwerking met organisaties op het gebied van toerisme en natuurbescherming, beschreven wandeltochten, en fietstochten. Op vertoon van een geldig NS-kaartje kan men voor

ƒ 4,25 een fietskaartje kopen, die recht geeft op een goede huurfiets voor de hele dag. De NS heeft dit jaar twaalf nieuwe ideeën voor de dagjesmensen in petto, waaronder het Arme Frank Huis en Joods Historisch Museum in Amsterdam. De toerist kan in het Achterhuis zien hoe Arme Frank samen met haar familie tijdens de WO II was ondergedoken, en waar ze haar dagboek schreef. In het museum zal 'In twee werelden', een tentoonstelling die gaat over de invloed van de jodenvervolging toen op de generatie nu, het grootste deel van 1985 beslaan. Om een dagtocht te maken stelt de NS twee soorten kaartjes beschikbaar: Dagtochtkaartjes, waarin behalve het programma voor de dagtocht ook de treinreis retour 2e klas is opgenomen, en attractiekaartjes, waarin wel het programma is opgenomen, maar niet de treinreis. De laatsten zijn bedoeld voor reizigers, die een NS-abonnement of voordeelkaart hebben. In '200 leuke dagen voor leuke bedragen' is een lijst opgenomen van stations waar kaartjes voor dagtochten te koop zijn. De NS benadrukt dat de dagtochten zijn bestemd voor de individuele reiziger en het gezin, en niet voor gezelschappen, poes öf hond. Het boekje dat overzichtelijk informatie biedt over mogelijkheden en prijzen voor een

dagje uit met de trein, is af te rialen op de NS-stations. En wie dan toch op het station is kan tegelijk informatiemateriaal over de nieuwe tarieven (per 1 april) meenemen.

Alleen schriftelijke vragen stellen. Een vel papier slechts aan één kant beschrijven en niet meer dan één vraag per vel. Naam en adres vragensteller bij de vraag vermelden. Inzenden aan redactie ~Met raad en daad" ND, postbus 111, 3770 AC Barneveld.

Als een ongehuwde moeder sterft en er is geen testament, voor wie is dan de erfenis?

Uiteraard voor het kind. Of, als er méér kinderen zijn, voor elk kind in gelijke delen. Dat alles na aftrek van de erkende vorderingen.

Jaren geleden kregen wij van een buurvrouw een stel cognacglazen. Zij vertelde dat die glazen afkomstig waren uit haar geboorteland (zij was Tsjechische) en een onderdeel vormden van een glasservies dat de fabriek gemaakt had voor de Sjah van Perzië. Op die glazen is een soort striptease gegraveerd, zodat elk glas een volgende fase van die ontkleedpartij vertoont. Die wordt uitgevoerd door een meisje met paardestaart, omringd door vogels. Naast de dame staat steeds de naam Plynet of Peynet. Op de voet van elk glas staat een R met een kroon. Zou het verhaal van mijn vroegere buurvrouw waar zijn?

Vermoedelijk wèl. Boheems glas is al eeuwenlang een beroemdheid en de Sjah schafte zich graag mooie spullen aan. En als men een servies maakte, voegde men vele extra glazen toe, zodat men bij breuk zélf aanvullen kon. Plynet is inderdaad een Boheems merk.

Wij kunnen niet nagaan of uw glazen stammen uit de reeks 'extra' dan wel uit de originele serie. Het zou ook best kunnen, dat men ginds al bezig was aan de bestelling, maar dat toen de troonsafstand van de Sjah tussenbeide kwam. Men zal toen de glazen weggegeven hebben. De R betekent rex (is Latijn voor koning) en de kroon duidt óók op een vorst. Het is natuurlijk interessant, een servies te bezitten dat uit gelijke delen bestaat maar waarbij elk deel anders is gegraveerd! En kristallen glazen zijn nu eenmaal kostbaar. Het verhaal van uw vroegere buurvrouw kan best waar zijn.

OnZangs kocht ik op een rommelmarkt een aantal delen van 'The Children's Encyclopedia', uitg. The Educational Book Company, Ltd., Tallis House, Whitefriars, London. Wanneer zouden deze gedrukt zijn? Hoe kom ik aan de ontbrekende delen? Er ontbreken thans twee aan.

Eind vorige eeuw was Frederick Warne & Co, London & New Vork, de grote uitgever van Engelstalige encyclopedieeën. Reeds vóór 1890 zijn er enkele verschenen en na 1895 verschijnen gespecificeerde woordenboeken, bijv. op het gebied van de uitspraak, de etymologie enz. Warne heeft in 1902 een kinderencyclopedie uitgegeven en is toen ook begonnen met kindertijdschriften, voor school en huisgezin beide. Later heeft hij dit alles overgedaan aan de door u genoemde uitgeverij. Het kan dus zijn dat uw reeks een ongewijzigde herdruk is van Warne en dan dagtekent zij van 1902. Maar het kan ook een herdruk zijn uit de jaren 1903 tot 1930. Zoiets is gemakkelijk na te gaan als u let op de omschreven historische gebeurtenissen (le wereldoorlog? oorlog in Zuid-Afrika?- Volkenbondskwesties? enz.). Wat betreft de twee ontbrekende delen zijn wij niet optimistisch! Die zijn zó zeldzaam, dat wij u weinig kans geven ze ooit bij een Nederlands antiquariaat aan te treffen! Daartoe zult u toch echt een vakantie in Londen moeten doorbrengen. En dan is het nog de vraag of u alleen de ontbrekende delen vindt, dan wel andere of misschien een complete reeks die erg duur zal zijn...

DEN HAAG (ANP) - Minister Brinkman (welzijn, volksgezondheid en cultuur) en staatssecretaris Brokx (volkshuisvesting) hebben voor het tweede halfjaar 1985 een 'noodoplossing' getroffen in het kader van de nieuwe subsidie-opzet van zogenaamde 'woontussenvoorzieningen' voor zelfstandig wonende bejaarden.

Het gaat om enigszins hulpbehoevende bejaarden, die dankzij bijzondere voorzieningen, zoals een alarminstallatie of een huismeester, toch in staat zijn zelfstandig te blijven wonen.

Tot dusver werden de kosten daarvan vergoed via. een toeslag op de individuele huursubsidie. Minister Brinkman van wvc neemt die aanvullende subsidie in de nieuwe structuur over.

Om te voorkomen dat bejaarden zich overvallen voelen door de nieuwe regeling en daardoor in de knel komen, zullen tijdelijk de verhuurders van de complexen waar deze categorie bejaarden woont moeten opgeven hoeveel geld zij aan de woontussenvoorzieningen' besteden. Die kosten kunnen zij vervolgens in Den Haag declareren.

(van onze verkeersredactie)

Maart is nog maar net met zijn ook dit jaar weer hevig roerende staart tussen de benen vertrokken, of de vakantieplannen duiken alweer op. Wat gaat het worden? Een vliegreisje, boottochtje, toer met de auto, of gewoon gezellig een dagje uit met de trein?ln ieder geval hoeft de laatste keuze beslist niet de minst leuke te zijn, wanneer men kijkt naar de tips die de NS geeft in de onlangs verschenen, handzame pocket '200 leuke dagen voor leuke bedragen.

Volgens de NS is het dagtoerisme tegenwoordig 'in. Uit cijfers blijkt dat de NS in de 30 jaar dat ze zich met dagrecreatie bezig houdt, bijna 10 miljoen 'dagjesmensen' heeft vervoerd. De tien miljoenste wordt begin deze zomer verwacht. Uiteraard heeft het

spoorwegenbedrij f voor. deze gelukkige een aardigheidje in Petto.

Het zal dan ook niemand verbazen dat het foldertje met zes suggesties voor complete dagtochten, waarmee de NS in begon, is uitgegroeid tot fen 195 pagina's tellende pochet met maar liefst meer dan 200 "tips voor trips". Deze worden ingedeeld in vier categorieën; te weten NS-dagtochten, wandelen met NS, fietsen met NS, NS-zwerftochten en Oudhollandse markten. Speciale aandacht vraagt de NS dit jaar voor de Oudhollandse markten, die ze een 'merkwaardig en machtig mooie mengeling van vroeger en nu' noemt. Wat vroeger gewoon was, is nu niet alleen bijzonder, maar vooral ook

sfeervol en kleurrijk. Het laatste zal zeker gelden voor de op de donderdagen van 27 juni tot en met 29 augustus gehouden Schagermarkten in het Westfriese Schagen. De in het Westfriese kostuum geklede bevolking rijdt dan met antieke boerenwagens en sjezen door de stad. Op het Kerkplein tonen deze klederdrachters' hun ouderwetse dansen en een eindje verderop is er een Westfriese markt.

Maar het zijn niet alleen de 'provincialen' die het oude in ere willen houden. In Amsterdam bij voorbeeld geven in het 'Levend museum', Nederlands centrum voor ambachten, onder andere een glasblaasster, kaasmaker, diamantslijper, eteser, en tingieter permanente demonstraties. (Het museum aan de Nieuwendijk 16, ligt op vijf minuten loopafstand van station Amsterdam-Centraal).

De NS houdt haar duik in het verleden nog even vast met de zwerftochten. De Spoorwegen hebben 'ontdekkingsreizen door het verleden' uitgezet in 25 steden, waaronder Amersfoort, Gouda en Zutphen. Er zijn zogenaamde zwerfkaartjes' verkrijgbaar op stations waar de tochten beginnen, die recht geven op een routebeschrijving en een kop koffie met (hoe kan het ook anders) eenspoorpunt.

DEN HAAG (ANP) - Problemen rond de nieuwe functie van de gewezen ABP-hoofddirecteur dr. J. W. van der Dussen als raadsadviseur van het ministerie van binnenlandse zaken zijn opgelost.

Van der Dussen werd in maart 1984 met buitengewoon verlof gestuurd, nadat de commissie-Polak een vernietigend oordeel geveld had over zijn functioneren als hoofddirecteur van het ABP. Minister Rietkerk verplichtte zich toen voor hem een nieuwe functie te vinden in overeenstemming met zijn capaciteiten.