Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

,-rFRDAM (ANP) - De *° ten bij politie, en in f Vnndheids.org kunnen f'n nogelost door arbeids** J Hie pas in 1988 of 1989 bezet reeds dit Kletetten. Dat moet dan " ,on door langdurig SdSn en met behulp van Sparde uitkenngsgel- terugploegexpen*', Jerken met behulp van * -ne) in de dienstverle*erlevert 14.000 arbeidsven op, die anders pas in jjsdes»U"bt*t- Dat schrijft mr. G Enning hit economenblad Econo■ t Statitische Berichten 'deze week. Hij ziet nog Sere mogelijkheden om ar- Msolaatsen te scheppen bo!,oD D de reguliere arbeidsven in de niet-commer! .dienstverlening. ' meest in het oog sprintje daarvan is het benutten . uitkeringsgelden om tot . volledige herbezetting «r langdurig werklozen) te men bij verdere arbeids„rverkorting. Het zittende -ioncel moet hier loon voor leveren, maar dat zou kun,«orden uitgesmeerd over Ivoorbeeld drie jaar. Het [dat ontstaat in de financieigzou met behulp van uitke«gelden kunnen worden licht. Enning heeft becijjdat een arbeidsduurveriting met vijf procent en i volledige herbezetting (00nieuwe banen oplevert. len derde mogelijkheid is aald educatief verlof, arbij de verlofgangers wor- Ivervangen door langdurig rklozen. Het salaris van de ivanger bestaat, naast de uggeploegde uitkering, uit (dat de verlofganger inle-1(10 a 20 procent) en een jrage van de werkgever uit te verwachten lagere inaling van de vervanger*

ROTTERDAM (ANP) - De sociale geneeskunde is haar opdracht ontrouw geworden. Ze heeft haar positie in de geneeskunde nergens, ook niet in de medische faculteit en bij de bevolking, kunnen behouden. Daardoor wordt de koers van de gezondheidszorg meer bepaald door wat wetenschappers en technologen van belang achten en waaraan zij prestige kunnen ontlenen dan door de werkelijke behoeften van mensen.

Prof. dr. H.J.J. Leenen maakte deze opmerkingen gisteren als voorzitter, op een congres in Rotterdam over terug naar gezondheid. Hij herinnerde eraan dat uit onderzoeken is gebleken dat verschillen in gezondheid in sterke mate worden bepaald door sociale factoren, zoals huisvesting en sociaal-economische status. De - op zichzelf niet negatieve - medisch-technische ontwikkelingen houden daar geen rekening mee. Maar de sociaal-geneeskundigen slagen er volgens Leenen ook niet in het belang van sociale factoren op gezondheid duidelijk te maken.

Vandaar, zei hij, dat de sinds de zestiger jaren enorm gestegen investeringen in de gezondheidszorg en de kosten van de bureaucratie tengevolge van allerlei nieuwe regelingen niet zoveel bijdragen aan het oplossen van gezondheisproblemen. Die investeringen zijn maar in beperkte mate terug te vinden in meetbare ziekte- en sterftecijfers.

Door de eenzijdige oriëntatie richten universiteiten zich te weinig op immateriële en sociale aspecten van gezondheid en gezondheidszorg. Daar wordt dan ook nauwelijks geld voor uitgetrokken vergeleken bij investeringen in (onderzoek naar) nieuwe medisch-technologische ontwikkelingen.

Volgens Leenen is dat ook niet onbegrijpelijk aangezien het wijzigen van sociale omstandigheden die nadelig zijn voor de gezondheid veel ingewikkelder is dan het introduceren van nieuwe therapieën. Daarbij zijn namelijk ook andere sectoren dan de gezondheidszorg (huisvesting, milieu, werkgelegenheidsbeleid) van belang. Verschuivingen zullen, zei Leenen, niet alleen leiden tot een ambtelijke strijd, maar „ook in het veld van de gezondheidszorg zullen machtige belangengroepen van de gevestigde orde een dergelijke verschuiving bevechten".

Hij kantte zich ook tegen het terugspelen van de zwarte piet naar de consumenten door hen op hun eigen verantwoordelijkheid te wijzen. Die eigen verantwoordelijkheid is wel van belang, maar veel gezondheidsbedreigende factoren in arbeid, milieu, huisvesting en sociale status kan het individu zelfs nauwelijks beïnvloeden. Eigen risico's voor verzekerden kunnen volgens Leenen op die manier tot gevolg hebben dat mensen die door sociale nadelen al in de verkeerde hoek zitten daar ook nog voor moeten gaan betalen.

Prof. Leenen zei dat teveel aandacht en geld wordt gestoken in het stelsel van gezondheidszorg, terwijl de aandacht vooral gericht zou moeten zijn op gezondheid en oorzaken van ongezondheid. Hij verweet de sociale geneeskunde oogkleppen te hebben opgezet door zich niet meer bezig te houden met grote maatschappelijke problemen, maar meer met de beroepen (verzekeraars, bedrijfsarts, jeugdarts en dergelijke) ofwel takken' binnen de sociale geneeskunde.

De oorspronkelijke sociale geneeskunde is als wetenschap en als beweging verzand, zei Leenen. ~Ze maakt zich niet meer druk om de grote sociale vragen, om ongelijkheid en gelijkheid, de rechtvaardige verdeling van beschikbare goederen, de sociale oorzaken van ongezondheid en de problemen van chronisch zieken en wao'ers, de sociaal-geneeskundige aspecten van nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen en technologieën, de gezondheidsproblemen van immigranten, de gezondheidsaspecten van de ruimtelijke ordening en de rechten van de patiënt".

_iHi*AG (ANP) -De Conewtotoond vreest dat de ien het huidige betalings.eer duurder zullen maken zo geldautomaten aan de urnent op te dringen. De heid moet hiervoor een ie steken, aldus een beimaking van de Consultenbond.

■ invoering op grote schaal dle automaten in onder

• supermarkten levert »ens de Consumentenbond e nadelen op voor de klan- u'e nadelen hangen sa' "iet aansprakelijkheid ""es of diefstal van het 'e-de mogelijke fouten van

'paraten en de gebrek- van de pri- J jPe Consumentenbond let huidige betalings*» voortreffelijk en stelt .^consumenten weinig «en met nieuwe vorv.an elektronisch bankiers de banken prijsaf/ n maken die voor de Jent nadelig zijn, moet on^ld ingriJPen, aldus unsumentenbond.

"'astuu d zullen na 1993 taaJ?ïe tek«>rten" ont*ODlei-i-nsenmet eenho

SCHIPHOL (ANP) - De vliegers van de Rijkspolitie Dienst Luchtvaart hebben zich gisteren allen ziek gemeld. Daardoor zijn alle vluchten die deze dienst zou uitvoeren voor gemeentelijke en rijkspolitie-diensten gisteren komen te vervallen.

Dit heeft een woordvoerder van de vliegers meegedeeld. Het gaat om achttien medewerkers van de vliegdienst, waarvan elf operationele vliegers. De overigen zijn leidinggevende functionarissen in structeur-vliegers. De ziekmeldingen zijn volgens de woordvoerder het gevolg van het al geruime tijd bestaande conflict over hun rechtspositie tussen de vliegers en het ministerie van justitie. De vliegers willen onder andere dat hun salaris in overeenstemming wordt gebracht met dat van defensievliegers en vliegers in dienst van de Rijksluchtvaartdienst. Volgens de woordvoerder is het verschil met defensievliegers ongeveer 2000 gulden bruto per maand.

Protesterende zigeuners hebben woensdagochtend een bezoek gebracht aan Oldenzaals burgemeester Nillisen. De zigeuners overwegen een strafklacht door de stichting Romano te laten indienen tegen de burgervader en de korpsleiding van de politie van Oldenzaal. De laatsten deden onlangs uitlatingen dat 90% van de zigeuners en daarvan vooral de vrouwen en kinderen zich aan diefstal schuldig maken. Foto: zigeunervrouwen en kinderen in de hal van het gemeentehuis Oldenzaal.

Mede omdat de raad een grote onverschilligheid constateert onder de bevolking ten aanzien van verkeersveiligheid, adviseert hij de staatssecretaris onder meer de invoering van een puntenstelsel naar Duits voorbeeld. Voor elk verkeersdelict krijgt de verkeersdeelnemer een aantal strafpunten. Bij een van te voren vast te stellen maximumaantal strafpunten zou hij opnieuw een examen moeten afleggen in rijvaardigheid, zo luidt het idee.

Overigens wordt in Duitsland na het behalen van het maximumaantal strafpunten het rijbewijs voorgoed ingenomen. Zover wil de Raad voor de Verkeersveiligheid niet gaan. Mr. Van Vollenhoven vindt dat zon puntenstelsel in de hele EG moet worden ingevoerd.

De raad meent verder dat het ministerie van verkeer en waterstaat een plan moet opstellen waarin voor de komende jaren wordt vastgelegd hoe en waarmee het de veiligheid in het verkeer denkt te kunnen verhogen. Mr. Van Vollenhoven zei dat het feit dat het aantal verkeersdoden daalt, nog niet wil zeggen dat het verkeer veilig of zelfs maar veiliger is geworden. Onderzoek heeft uitgewezen dat het aantal gewonden een sterk stijgende lijn vertoont.

Tot slot bepleit de raad afschaffing van de wegenbelasting en verhoging van de brandstofprijzen. Zodoende betaalt de automobilist meer indirecte belasting naarmate hij meer rijdt.

Door het aanboren van therminaal water van 21 graden is de komst van een luxe thermencentrum in Valkenburg zo goed als zeker. Men hoopt dit jaar nog te kunnen beginnen met de bouw van een 32 miljoen gulden kostend centrum dat op de top van de Couberg moet komen. Het gehele kuuroord is een plan van de fysiotherapeuten Verschuur en Jaspers. De gemeente Valkenburg stelt zich garant.

Stimuleren van verdedigihgsbereidheid is volgens hem vooral bewustwording. „Daartoe zou Defensie best eens gebruik kunnen maken van instellingen als Postbus 51 of de Stichting Ideële Reclame. Het nut van defensie is niet concreet te zien aan grote kreten als vrijheid of democratie. Het wordt concreet als de burger bedenkt dat het niet vanzelfsprekend is dat hij Radio 1 tot en met 5 kan horen, 's morgens de Volkskrant koopt en 's avonds de NRC. Men vindt het doodgewoon dat er geen mensen verdwijnen of plaatsen verboden worden.

Overheidsvoorlichting moet dat concreet maken. Wat nu gebeurt is vaak te weinig en te laat. Als een militair instrument niet bevalt, brokkelt de eensgezindheid af, aldus Klumper.

Prof. H.J Neuman, directeur van het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael, verbond defensie met politiek. „Het gebrek aan eensgezindheid ten opzichte van leger en defensie is in de Nederlandse samenleving al heel oud. Het pleidooi voor strijdvaardige eendracht daarentegen ook. Ons volk leent zich niet voor koekoek-één-zang. Het zou waarschijnlijk verkommeren als er geen twintig partijen, vijftien zendgemachtigden en drie nationale kunstbeurzen waren.

Aan de ene kant is dat gebrek aan eensgezindheid geen ramp; aan de andere kant is een uitgebreid debat over het fel betwiste veiligheidsbeleid in Nederland niet zonder gevaar. De Sovjetunie vat dat op als een teken van zwakte en kan zich brutaler gaan gedragen. Een ander nadeel van dat gebrek aan eensgezindheid is dat feit dat ons defensiebeleid een opeenstapeling is van adhoc-beslissingen terwijl de Sovjetunie veel meer een consistente lange-termijnpolitiek kan voeren. Het Kremlin wil een beheerste desintegratie van het Westen, zo beheerst dat men bereid is het kapitalisme door kleine crises heen te helpen.

AMSTERDAM (ANP) - De Raad voor de Verkeersveiligheid is tegenstander van de algemene maximumsnelheid op autowegen, zoals die op het ogenblik in Nederland bestaat. Dat heeft mr. P. van Vollenhoven, voorzitter van dit adviesorgaan van de regering, dinsdag verklaard tijdens de presentie van twee rapporten aan staatssecretaris Scherpenhuizen van verkeer.

Mr. Van Vollenhoven voelt meer voor differentiatie van de maximumsnelheden. Dat wil zeggen dat de maximumsnelheid moet worden aangepast aan de verkeersomstandigheden op een bepaald weggedeelte. Volgens mr. Van Vollenhoven hoeft sneller rijden dan 100 kilometer per uur niet per definitie te leiden tot meer ongelukken. Hij meent dat het weggedrag en het veiligheidsbewustzijn van de automobilist een grotere invloed uitoefenen op het ontstaan van ongevallen dan een hogere snelheid.

Mr. Van Vollenhoven vindt dat als zou worden besloten tot verhoging van de maximumsnelheid tot bij voorbeeld 120 kilometer per uur, daar dan wel streng de hand aan moet worden gehouden. Het ministerie van verkeer en waterstaat en de Rijkspolitie vinden ook dat de maximumsnelheid van 100 kilometer per uur kan worden verhoogd op bepaalde weggedeelten. Minister Winsemius is tegen een verhoging uit milieu-overwegingen.

De Europese Commissie werkt aan een voorstel voor de maximumsnelheden op autowegen. Wanneer dat voorstel er is, moeten de ministers van verkeer van de twaalf landen zich erover uitspreken. De verwachting is dat er geen maximumsnelheid voor alle landen van de EG zal komen, omdat de Bondsrepubliek Duitsland dat niet wil. Dit land kent als enige lidstaat geen maximumsnelheid op zijn autobanen.

In de twee adviezen aan staatssecretaris Scherpenhuizen pleit de Raad voor de Verkeersveiligheid voor de instelling van een Rijksfonds dat geld moet verdelen over de gemeenten. De raad wijst erop dat de meeste ongelukken met doden en gewonden in de stad gebeuren en op wegen die in beheer zijn bij gemeenten.

Volgens mr. Van Vollenhoven hebben de gemeenten te weinig eigen geld om voldoende aan verkeersveiligheid te doen. De bestaande subsidieregelingen vindt hij ontoereikend.

EMMEN (ANP) - Als de PvdA 60 zetels krijgt zoals enquêtes van TROS en VARA afgelopen zaterdag voorspelden, dan ligt het voor de hand dat Den Uyl premier wordt. Dat zei premier Lubbers dinsdag op een persconferentie in Nieuw-Amsterdam.

Er zijn, zo zei hij, kabinetten geweest waarin een ministerpresident en een ex-ministerpresident fungeerden zoals het kabinet Van Agt-2 en in dat geval, aldus Lubbers, zal ik mijn consequenties trekken. Hij zei er overigens vanuit te gaan dat er weer een CDA-WD- coalitie zal komen.

Premier Lubbers sprak dinsdagavond tijdens een bijeenkomst van de Commerciële Club in Groningen. Daar wees hij op het belang van de opleiding van vakbekwaam personeel. Als we verder willen komen in de bestrijding van de werkloosheid, zullen we meer moeten doen aan ons menselijk kapitaal. Dat moet worden verbeterd en beter worden gebruikt.

Wanneer we dat niet doen, is de roep van werkgeverszijde om meer economische groei en de vraag van werknemerszijde om herverdeling van werk zinloos. Het taboe dat hierop rust moet worden doorbroken. We moeten bij de terugdringing van de werkloosheid niet alleen denken in termen van groei en herverdeling van werk, ~alsof we blikken met mensen hebben die we zo kunnen opentrekken en inzetten in het arbeidsproces", aldus premier Lubbers, die de opleiding van mensen de sleutelfactor noemde in de terugdringing van de werkloosheid.

Naar de mening van de minister-president moet het de komende jaren mogelijk zijn een groei te halen van niet twee, maar twee-en-half of zelfs drie procent. Dat is echter slechts voldoende om de 80.000 mensen die jaarlijks om emancipatorische en demografische redenen extra tot de arbeidsmarkt toetreden op te vangen.

Extra inspanning is daarom noodzakelijk. Niet alleen voor meer economische groei en herverdeling van arbeid, maar ook ten behoeve van investering in menselijk kapitaal. Een jaar of dertig geleden gebeurde dat ook. Toen vestigden bedrijven zich in traditioneel agrarische streken en leidden mensen op. Dat laatste moeten we nu weer doen, zo zei premier Lubbers.

Voor wat betreft het noorden van het land zei hij dat er een doorbraak heeft plaatsgevonden. De mensen hebben de laatste jaren weer meer vertrouwen in de economie. Politici uit dit gebied hebben het afgeleerd steeds maar claims bij het Rijk op tafel te leggen en het alleen daarvan te verwachten. En Haagse politici hebben het afgeleerd om met cadeaus naar het noorden af te reizen om de bevolking gunstig te stemmen.

Wel verkeert het noorden en met name Groningen in een moeilijke positie, door een gebrek aan achterland. Dat vraagt extra inspanningen ook van de Rijksoverheid, aldus premier Lubbers, die zich bereid verklaarde in een eventuele volgende regeerperiode concrete en goede initiatieven vanuit het noorden te ondersteunen.

DEN HAAG (ANP) - Nederland neemt met 24 vliegtuigen deel aan de vierdaagse NAVOoefening 'Elder Forest', de grootse oefening rond Groot- Brittannië sinds 1945, die dezer dagen wordt gehouden. De Nederlandse toestellen zijn gevechtsbommenwerpers van de types F-16 en NF-5. Zij beproeven met ongeveer vijfhonderd andere vliegtuigen de Britse luchtverdediging.

(van onze binnenlandredactie) EDE - Op een viaduct over een snelweg nabij Ede is een leus geschilderd: „Het leger moet leger". Dat was bepaald niet het algemeen gevoelen van het publiek dat aanwezig was bij een studieconferentie, die de Stichting Vredespolitiek georganiseerd had in 'De Reehorst' in Ede. Een conferentie die de relatie tussen defensie enerzijds en de maatschappij en de politiek anderzijds tot onderwerp had.

Dr.A. Klumper, overste bij de militair-psychologische dienst van de Koninklijke Landmacht, legde een relatie tussen defensie en maatschapppij. Hij pleitte voor een andere visie op defensie; niet als instrument maar als fundament van een maatschappij die bereid is haar centrale waarden te verdedigen. Zowel die bereidheid tot verdediging als dat systeem van waarden en normen is na 1960 door de grotere maatschappelijke diversiteit op de tocht komen te staan. Er is daarom herbezinning nodig op het waarom van verdediging, het hoe en vooral ook de zaken die men wil verdedigen. Militaire verdediging is maar één aspect; maatschappelijke weerbaarheid en een goede voorlichting over defensie naar de burgers toe horen daar ook bij.

„Defensie staat niet op zichzelf maar wordt gestuurd door de politiek. Men kreeg oog voor andere dan militaire oorzaken van oorlog; de armoede, onderdrukking van mensenrechten, het niet kunnen opbouwen van een adequate rechtsorde. De vredesbeweging en de verzorgingsstaat met haar andere prioritetien deden de krijgsmacht concurrentie aan. De wapenwedloop wordt vaak erger geacht dan de oorlog die ze moet voorkomen. Sommige vredesbewegers suggereerden zelfs dat vóör de krijgsmacht zijn, tégen de vrede zijn is. Dwangmatig herstel van de eensgezindheid in de opvattingen over defensie zoals die voor 1960 heerste, lijkt minder zinvol. Er moet wel betere voorlichting komen en het moet zeer concreet worden gemaakt voor de burgers welke vrijheden worden verdedigd", aldus dr. Klumper.

Generaal G.J. Huyser pleitte sterk voor trouw aan de NAVO en een geloofwaardige Nederlandse Defensie. De maatschappij en politiek in Nederland moeten naar zijn mening voldoende middelen en personeel blijven verschaffen. ~De steeds complexere techniek in het leger (die training vereist) en de arbeidstijdverkorting kan tot gevolg hebben dat de militaire dienstplicht wordt verlengd. Neerwaartse bijstelling van het defensie-budget vergroot ongetwijfeld operationele risico's. Alleen al om achterstanden in te halen (onderhoud, voorraden, nieuwe systemen) moet de defensiebegroting minimaal jaarlijks met 37c omhoog."

Huyser ging ook even in op het geweld in de krijgsmacht. Dat was de zoveelste negatieve publiciteit voor het leger, na geluidsoverlast, milieubezwaren, kruisraketten en onderzeeboten. Het incidenteel inderdaad voorkomende geweld van meerderen ten opzichte van minderen is ten dele te wijten aan de bezuinigingen en het daardoor optredende tekort aan officieren. De huidige onderofficieren zijn vaak jong en onervaren en staan tegenover zeer kritische en jeugdige dienstplichtigen", aldus Huyser.

Perioden met zon. In de middag en avond plaatselijk een bui, mogelijk met onweer. Middagtemperatuur ongeveer 14 graden. Zuidelijke wind, overdag toenemend tot matig, rond kracht 4. Vooruitzichten voor morgen tot en met maandag: Af en toe zon en vooral tijdens het weekeinde ook enkele buien. Middagtemperatuur op vrijdag ongeveer 15 graden, daarna enkele graden lager.

Vrijdag -"> april zon op 06.22 maan op 22 4'J zon onder 20.54 maan onder 06.38 Nederlands Dagblad Donderdag 24 april 1986