Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

VATICAANSTAD (ANP) -In de Sint-Pietersbasiliek van Vaticaanstad hangt na 436 jaar weer het grote zilveren kruis dat Karel de Grote naar aanleiding van zijn kroning tot keizer aan de paus schonk.

Het 2.90 meter hoge Karolingische kruisbeeld, dat de koning der Franken met kerstmis van het jaar 800 overhandigde aan paus Leo de Derde, is nu gegeven aan diens opvolger, Johannes Paulus 11.

Deze keer echter was het afkomstig van het Rooms-Germaans Centraal Museum in mainz, dat een getrouwe kopie van het sinds 1550 verdwenen origineel heeft laten maken.

Een opvallende kop op de voorpagina van het blad van de Nederduitse Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika, 'Die Kerkbode': „Boycot-actie uitgebreid naar godsdienstige boeken". In het artikel zelf blijkt het te gaan om uitgeverij Callenbach in Nederland, die in een brief aan Lux Verbi (een filiaal van de 'NG-Kerk- Uitgevers') zou hebben laten weten geen boeken meer te willen leveren aan Zuidafrikaanse kopers. Met deze mededeling zegde Callenbach een relatie op, die al tientallen jaren bestond. Lux Verbi is de grootste Zuidafrikaanse verkooponderneming van theologische werken. Callenbach was een belangrijke buitenlandse leverancier van Lux Verbi. Een derde van alle buitenlandse werken betrok Lux Verbi van Callenbach.

Hoe nu? In 'Die Kerkbode' reageerde prof. Willie Jonker, dekaan aan de NG-opleiding in Stellenbosch, zeer verontwaardigd op de opstelling van Callenbach. Hij schrijft dat het zijn verstand te boven gaat, dat mensen die de situatie in Zuid-Afrika willen verbeteren, het land theologische boeken gaan ontzeggen. En ook het Afrikaanstalige Kaapse dagblad 'Die Burger' heeft inmiddels zijn gram gespuwd. Het blad spreekt over een 'kleingeestig dieptepunt' in de anti-Zuid-Afrika veldtocht van het buitenland. Hoe nu? Die vraag stellen we uiteraard ook aan directeur G.F. Callenbach van de gelijnamige Nijkerkse uitgeverij. Hij beantwoordt onze vragen zeer open. „Het is helaas allemaal zwaarder overgekomen dan onze bedoeling was. Ik wil me zeker niet aan mijn verantwoordelijkheid onttrekken, maar de brief is geschreven door iemand op onze afdeling verkoop, zonder dat ik er het preciese van af wist. Nee, ik zou het niet willen betitelen als een eenmansactie. De man die de brief heeft geschreven, deed dat te goeder trouw. Vanuit zijn optiek, die niet geheel de mijne is, trouwens". — Wat gaat u nu doen? Callenbach: „Dezer dagen komt ds. W. van Zijl van Lux Verbi naar Europa. Hij zal ook een gesprek met mij hebben. Ik hoop hem dan te kunnen uitleggen, dat hij de zaak anders ligt dan men nu in Zuid-Afrika denkt. Anderzijds wil ik hem ook vragen naar zijn opstelling inzake apartheid. Ik heb altijd begrepen, dat de NG-uitgevers een soort bemiddelende positie bekleden tussen extreem rechts en extreem links in Zuid-Afrika. Als ik hen inderdaad zo kan zien, en hen niet moet beschouwen als sympathisanten van racisme en apartheid — dat ook ik verfoei —, dan moet de relatie weer hersteld worden". Wat dat betreft hoeft ds. Van Zijl dus minder vrees te hebben, dan hij op dit moment nog heeft. Want in 'Die Kerkbode' lezen we reeds over Van Zijls komende bezoekje aan Callenbach. Met de mededeling, dat de NG-vertegenwoordiger zal proberen Callenbach „te overreden zijn besluit te veranderen".

(van onze redactie kerkelijk leven)

DEN HAAG - Aids, criminaliteit, alcohol- en drugsgebruik, porno en abortus waren de 'symptomen van een verziekte samenleving', die gisterenmiddag op het Haagse Binnenhof door EO-directeur drs. L.P. D»renbos werden genoemd in zijn 'vlammend protest', gehouden namens de stichting 'Schreeuw om Leven', ter herdenking van vijf jaar abortuswet.

Aan de voorlezing van de verklaring door Dorenbos op de trappen van de Ridderzaal ging vooraf een dienst van gebed en meditatie in de Evangelische Lutherse Burgwalkerk in Den Haag en het slaan van zestigduizend houten kruisjes tussen de stenen van het Binnenhof. De dienst in de Lutherse kerk werd geleid door de voorzitter van de Evangelische Omroep, ds. J.H. Velema. Hij sprak naar aanleiding van Micha 2:10 over het in Nederland voortwoekerend verderf. Bij de gebeurtenissen in Den Haag waren zon tweehonderd mensen aanwezig. De demonstraties verliepen rustig. Volgens ds. Velema moet de actie worden gezien als een getuigenis. Ons volk wordt geconfronteerd met het feit dat een deel van de christenen waarschuwt tegen de geestelijke gevaren die het omringen, zo zei hij.

HILVERSUM (ANP) - „Buiten aanwezigheid van voorzitter (kardinaal A.J. Simonis) en ambtelijk secretaris (G. Kaandorp, tevens secretaris van de bisschoppelijke beheerscommissie) van het Landelijk Pastoraal Overleg (LPO) zal de agendacommissie maandag 22 december in spoedzitting bijeen komen met als enig agendapunt: moet het LPO van 30 januari tot 1 februari 1987 in Noordwijkerhout al of niet doorgaan".

Dat verklaarde gisteren in de radiorubriek 'Kruispunt van de KRO voorzitter H. Luttikholt van de afvaardiging van het aartsbisdom Utrecht naar het LPO. Aanleiding tot dit spoedberaad vormen de uitlatingen van kardinaal A. J. Simonis in het internationale rooms-katholieke tijdschrift 'Communio' aangaande totale afwijzing van de feministische theologie en zijn zienswijze op de rol van de vrouw in de Rooms-Katholieke Kerk. Het artikel van de kardinaal heeft in rooms-katholieke kring veel ongenoegen gewekt. Dat komt nog bovenop de omstandigheid, dat van de zeven bisdommen er één (Roermond) helemaal niet zal zijn vertegenwoordigd ophet LPO, aangezien bisschop Gijsen dat hele overleg, ~n» opportuun" acht, terwijl zijn collega Ter Schure uit üen Bosch bij gebrek aan een diocesane pastorale raad allee» maar een tijdelijke afvaardiging zou kunnen zenden. Luttikholt gaf als zijn persoonlijke mening dat het Landelijk Pastoraal Overleg geen zin meer heeft. Hij weet aai verscheidene leden van o agendacommissie die mening delen, zodat zijn verwachtig i dat maandag wordt besloten dat LPO niet te laten door gaan. De opvattingen van o kardinaal en die van het ker ' volk over de rol van de vrouw, acht hij zo ver uiteen te loPeJ£ dat overleg geen zin mee heeft. ... Naar Luttikholt meedeel^ voelt hij veel voor overleg, „maar dat moet dan wel waa achtig zijn". De conclusie dient zijns inziens te luid e • dat de 'Kartharenkerk' bezig is terug te keren. Daarrn^ doelde hij op de (kerkelijj^ leer die naar het Griekse *■* tharos' alleen en bij ults\X ting het stempel 'rein' zou m gen dragen.

BRATISLAVA (Kathpress) - In alle delen van Slowakije zijn de afgelopen jaren in het geheim godsdienstcursussen gehouden waaraan tienduizenden mensen, meest jongeren, hebben deelgenomen.

Het gaat hier om een zeer brede beweging, hoewel alles ondergronds moet gebeuren daar de overheid elke godsdienstige uiting anders dan in een kerkgebouw of als bedevaart kortweg verbiedt, terwijl juist bij de laatste weer allerhande pesterijen van de zijde der autoriteiten schering en inslag zijn. ln de geschiedenis van de Rooms-Katholieke Kerk in deze gebiedsdelen is deze beweging spontaan ontstaan. Overal komen groepen roomskatholieken in besloten kring bijeen om samen de Bijbel te lezen en catechetisch onderricht van een priester te ontvangen. Niet alleen groeit het aantal deelnemers gestaag, ook neemt het aantal in het geheim gewijde priesters en ordeleden, tegen de verdrukking in, toe. De officiële geeselijken mogen helemaal geen catechetisch onderricht aan groepen geven en kunnen ook geen retraites organiseren. Doen zij dat toch, dan verliezen zij automatisch hun officiële vergunning tot uitoefening van een geestelijk ambt. Desondanks nemen ook wel officieel erkende zielzorgers deel aan de ondergrondse catechese. De meeste cursussen worden echter door in het geheim gewijde geestelijken gegeven. Hoewel de geheime politie niet geheel heeft gefaald bij het aan het licht brengen van deze illegale activiteiten, komt zij slechts een gering percentage van de gespreksgroepen op het spoor. Dat komt niet alleen doordat de nodige voorzorgsmaatregelen worden genomen alvorens een bijeenkomst uit te schrijven, maar meer nog door het stijf de lippen op elkaar houden van de hele rooms-katholieke gemeenschap. Het gebeurt dan ook uiterst zelden dat de geheime politie via een informant aan de nodige kennis komt. Bovendien worden de cursussen niet centraal georganiseerd, zodat de ene gespreksgroep niets weet van een andere. De bij de cursussen betrokken priesters, ordeleden en leken hebben de verzekering gegeven, dat het hierbij zuiver om godsdienstige vorming gaat, zodat politiek geheel buiten de deur wordt gehouden. De kerk heeft huns inziens nu eenmaal de plicht religieuze verdieping te bevorderen en dat wordt alleen in een land waar zelfs geen minimum aan godsdienstvrijheid bestaat, gezien als in strijd met de wet. Het ongehoord groot aantal deelnemers kan tenslotte worden toegeschreven aan een nieuw zelfbewustzijn, vooral gegroeid onder jonge katholieken in Slowakije. „De bedevaarten naar Levoca, Sastin en Velehrad hebben ons de ogen geopend voor met hoevelen wij wel zijn", is de uitgesproken mening. Naar de gesprekspartner van het Oostenrij kse Katholieke Persbureau verder verklaarde, staan de autoriteiten betrekkelijk machteloos, „omdat zoveel jongeren niet allemaal kunnen worden opgepakt, verwijderd van de universiteit of brodeloos gemaakt door de arbeidsplaats weg te nemen".

De door 'Schreeuw om Leven' geplaatste kruisen — die overigens direct weer door de plaatsers werden weggehaald — symboliseerden veertigduizend abortussen en twintigduizend euthanasiegevallen in Nederland per jaar. Dorenbos in zijn verklaring: „Elke dag worden ongeboren kinderen vermoord, omdat sterkeren dan zij daartoe hebben besloten. Nu al praat men over het doden van gehandicapten. Straks worden ook relatief gezonde oudere mensen geliquideerd. En welke autoriteit bepaald dan wie wel en wie niet mag blijven leven? Een werelddictator dient zich aan. Een nieuwe holocaust staat voor de deur. De cleane, snelle verdelging van miljoenen".

Dorenbos sprak ook over aids, eenzaamheid, agressie, criminaliteit en vele andere 'maatschappelijke ziekten. Hij zei dat de mens zich tot allerhoogste had uitgeroepen en daarvan nu de wrange vruchten plukt. Nederland is in de ban van de dood. Hij eindigde met de 'bijna vergeten, ouderwetse' oproep: bekeert u! De toespraak van drs. Dorenbos . werd voorafgegaan door reveil-blazen' per trompet. Gisteravond werd de actie voortgezet met een nachtwake bij alle achttien abortusklinieken in Nederland, terwijl in Heemstede een stille tocht naar de kliniek in die plaats werd gehouden.

(van onze red. kerkelijk leven)

ZWOLLE - De regio Enschede-Zwolle van de Nederlands Gereformeerde Kerken heeft de beide gemeenten in Zwolle opnieuw opgeroepen tot verzoening. Uit een nu gepubliceerd verslag van enkele bijeenkomsten van de regiovergadering blijkt meer begrip voor de schorsing van een aantal ambtsdragers door de Zwolse kerkeraad (nu: Zwolle I, predikant ds. Van Oene).

In februari 1985 sprak de regionale vergadering van Enschede-Zwolle een negatief oordeel uit over de schorsingen. De regio blijft bij dat oordeel, maar de vergadering heeft wel besloten tot een heroverweging van het desbetreffende besluit. Uitgesproken is, dat „de handelingen van betrokken ambtsdragers op 6 juni en 16 juni '83, waardoor feitelijk een scheur werd getrokken in de gemeente, niet kunnen worden goedgekeurd." Tegelijk spreekt de regiovergadering ook uit dat „de kerkeraad een andere weg had dienen te volgen in plaats van te schorsen zodat de regiovergadering daarover haar afkeurend oordeel blijft uitspreken."

De regio-vergadering heeft verder een aantal aanwijzingen' gegeven „om als zusterkerken gezamenlijk binnen de kring der regio verder te kunnen gaan." Zij spreekt de hoop uit dat „alle ambtsdragers over en weer elkaar vergeving gaan vragen voor mogelijk aangedaan leed en vergeving aanbieden voor ondervonden leed en beloven elkaar als broeders in Christus hen en ons allen aanvaard heeft."

Dit dient, aldus de regiovergadering, „nader te worden geconcretiseerd doordat de thans fungerende ambtsdragers in de kerk van Zwolle II dienen terug te komen op het besluit van 14 juni 1983 als verzelfstandigd dccl der kerk van Zwolle verder te gaan, zonder dat tevoren aan de kerkeraad als geheel goedkeuring was gevraagd en verkregen." Aan de kerkeraad van 'Zwolle 1' wordt gevraagd de schorsingen van ambtsdragers op 22 juni 1983 op te heffen en de betrokken ambtsdragers als leden van de kerkeraad te ontvangen.

Beroepen te Berkurn: G ? mer te Heerenveen.

KAMPEN - Aan de Theol gische Hogeschool slaagde voor het doctoraal examen d heren P.M. van der Horst t Kampen, G. Kloppenburg ♦! Leiden en J. Wesseling te Ar» hem.

(van onze red. kerkelijk leven)

BARNEVELD - In januari 1987 gaat een gereformeerde organisatie voor huwelijksbemiddeling van start.

Het gaat om de Gereformeerde Correspondentie Kring, die wil bemiddelen via correspondentie. Voordat de organisatie haar activiteiten daadwerkelijk kan beginnen, moeten nog enkele formaliteiten worden geregeld, zoals het passeren van de stichtingsakte bij een notaris en het inschrijven bij de Kamer van Koophandel. De Gereformeerde Correspondentie Kring heeft contact met een predikant die de organisatie verder zal ondersteunen door middel van adviezen. De komende maand zal worden begonnen met het plaatsen van advertenties voor inschrijving. Uit het toenemende aantal aanvragen om inschrijving blijkt de grote belangstelling voor het werk van de organisatie.

JERUZALEM (RTR-UPI) - Elie Wiesel, de joodse auteur over de holocaust en winnaar van de Nobelprijs voor de vrede heeft in Jeruzalem gezegd dat hij en massademonstratie wil leiden van honderdduizenden mensen naar Washington om te pleiten voor vrijlating voor joden in de Sovjetunie. Hij zei dat openlijke protesten de beste manier zijn om joden in de Sovjetunie te helpen, die willen emigreren. Joodse activisiten zeggen dat circa 40.00 joden de Sovjetunie willen verlaten maar daarvoor geen toestemming krijgen van de autoriteiten.

AMSTERDAM (ANP) - Het onrecht van de apartheid in Zuid-Afrika is zo schrijnend dat joden en christenen er niet voor mogen terugdeinzen om op basis van hun religieuze levensovertuiging kleur te bekennen. Joden en christenen mogen niet zwijgen, temeer daar in Zuid-Afrika en elders meer dan eens getracht is het rassenonderscheid bijbels te funderen en te legitimeren. Apartheid gaat echter dwars tegen de bijbelse overtuiging in dat de mens zonder onderscheid naar ras of uiterlijk door de enige God naar zijn beeld en gelijkenis is geschapen. Daarom moet apartheid als godslastering worden afgewezen. Dit zegt het Overlegorgaan' van joden en christenen in Nederland (OJEC) in een verklaring, die is gericht aan joden' en christenen in Zuid-Afrika en Nederland. De ontwikkelingen in Zuid- Afrika vervullen joden en christenen die in het OJEC samenwerken, met diepe zorg. De Joodse gemeenschap in ons land voelt zich verbonden met de ongeveer 110.000 Joden in Zuid-Afrika, die deel uitmaken van de blanke minderheid. Sommige Nederlandse kerken zijn al jarenlang in een intensieve discussie gewikkeld met blanke en zwarte kerken en christenen in Zuid- Afrika. „Wij zijn ervan op de hoogte dat reeds in 1985 de Joodse Raad van Afgevaardigden in Zuid-Afrika de apartheid heeft veroordeeld", zo schrijft het OJEC, dat verder verwijst naar het standpunt van de r.--k. bisschoppenconferentie en de discussie binnen de Nederduitse Gereformeerde Kerk. Het OJEC wil niet alleen werken aan een goede relatie tussen joden en christenen, maar wil ook attent maken op ontwikkelingen die te vergelijken zijn met die in de jaren '30 in Europa. „Juist waar het racisme zich voordoet binnen kerken en geloofsgemeenschappen, moet alarm worden geslagen.

(advertentie) Alstublieft. Een Geschenk uit de hemel. U nam het aan. Helpt u mee doorgeven? Nu plaatselijk. In 1987 D.V. ook weer landelijk. Giro: 3832910 t.n.v. penm. Werkgroep Bijbelcursus, Amersfoort.

Na aanvankelijke hoop op een mogelijke verzoening binnen het ICTO (Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ontwapening), is het optimisme omgeslagen in pessimisme. Volgens mevrouw. T. Noorlandt- Luttikhuizen, sprekend namens ongeveer twintig bezwaarde afdelingen', is er in ieder geval weinig reden om nog op zon verzoening te rekenen. Afgelopen zaterdag zou er een vergadering van het bestuur en de 'bezwaarden' zijn, maar door een reeks van incidenten ging die niet door. Deze week beraadt de oppositie zich op de vraag hoe men verder moet handelen.

Blijkens uitlatingen van de oppositie cirkelen de problemen nog steeds voor een groot deel rond de persoon van voorzitter Janssen van Raay. Direct na de vergadering van de verenigingsraad op 8 november, die in een goede sfeer verliep, deed hij een aantal uitspraken die bij sommigen zeer slecht zijn gevallen. Vervolgens gaf hij een interview aan het weekblad de Tijd, dat op 14 november verscheen waarin hij „naast een onjuiste voorstelling van zaken zich uiterst denigrerend uitliet over de motieven van de bezwaarden binnen het ICTO", aldus een verklaring van deze bezwaarden.

Het bestuur besloot de bijeenkomst van vorige week zaterdag niet te laten doorgaan, omdat de andere kant niet tijdig de lijst met deelnemers aan het gesprek had doorgegeven. Later werd bekend, dat het bestuur voor dat gesprek slechts een bescheiden plaats op de agenda had ingeruimd: van tien tot elf uur. Bovendien zou alleen maar gepraat kunnen worden over de kandidatuur van een vice-voorzitter en niet over allerlei andere zaken, aldus mevrouw Noorlandt.

Dit allemaal bij elkaar maakt voor haar persoonlijk nu de maat echt vol. Zij is zover dat ze op het punt staat het lidmaatschap van het ICTO op te zeggen. Ze meent dat een soortgelijk gevoelen bij vele anderen leeft. Welke actie de twintig bezwaarde vereniging nu gaan nemen, zullen we binnenkort te horen krijgen.

'Gouda bij kaarslicht. Woensdagavond doofde Gouda traditiegetrouw zijn lichten en de inwoners keken op de Grote Markt naar duizenden brandende kaarsen. Met een door de Noorse zusterstad geschonken kerstboom bereidt Gouda zich op geheel eigen wijze op de kerstdagen voor.

Op woensdag 26 november j.l. is in Karipi op Oost-Sumb» een eigen gemeente Eeï„ stitueerd. Karipi is de elfriU geïnstitueerde kerk van het kerkverband van Gerefor meerde Kerken op Sumba Savu en Timor. De gemeente van Karipi telt 106 zielen van wie 54 belijdende leden. Ook twaalf 'toehoorders' worden tot de leden gerekend, omdat zij behoren tot christelijke gezinnen.

In de Dienst des Woords ging 's morgens zendeling docent ds. J. Klamer voor Na de prediking werden vier ou derlingen bevestigd. Na afloop van de dienst was er een feestelijke samenkomst van de kerkeraad met de gemeente en verschillende afge, vaardigden. Diverse toespraken werden gehouden, soms in het Indonesisch, soms in het Sumbanees.

Karipi heeft als wijkgemeente ongeveer 35 jaar behoord tot Tanarara en de emeritus-predikant ds. K. Retang bracht enkele belangrijke gebeurtenissen uit deze periode naar voren. Tot voor kort vergaderde de gemeente van Karipi in een kerkgebouwtje van inheems materiaal, opgetrokken met een grasdak. Sinds begin dit jaar heeft men een nieuw kerkgebouw. Met uitzondering van de zinkplaten van het dak - een gift van de overheid -, is het fraaie houten kerkje geheel gebouwd en gefinancierd door de gemeenteleden.

Enkele leden van de gemeente wonen in Waikelandji, op ruim twee uur lopen van Karipi. Daar worden, onder leiding van een ouderling, 's zondags aparte samenkom sten gehouden.