Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

ND: Maar kunt u toch niet begrijpen dat sommige Westeuropese landen bezorgd zij n dat de Verenigde Staten de wil om op te treden verloren bebben, zeker na Angola?

Hatfield: Ja, ik weet dat die bezorgdheid er is en ik kan begrijpen dat ze ontstaan is. Maar wat ik mis, is dat de Westeuropese landen even bezorgd zijn over hun eigen toekomst als ze het zijn over de onze. Japan en West-Europa hebben steeds kunnen leven onder de wapen parapluie die hen veiligheid verschafte. Maar dat kan niet eeuwig zo doorgaan, dat zou oneerlijk zijn. Zon situatie werkt fnuikend op de wil van Europa om de eigen problemen op te lossen en een Verenigde Staten van Europa te vormen, een gemeenschappelijke defensie. Neem nu de NAVO, de EEG, al die zaken, ze zouden Europees moeten zijn. Maar men leunt te zwaar op Amerika. Wij kunnen de Europese problemen niet oplossen. Dat probeerden we in het verleden wel eens te doen, maar faalden dan. Wij moeten Europa ondersteunen en ermee samenwerken, maar Europa moet onafhankelijker worden van de Verenigde Staten.

ND: In sommige Westeuropese landen b de communistische partij ved sterker dan hier bU n. Sommige socialistische leiders adviseren nn hen ia de regering op te nemen. Wat denkt n daarvan?

Hatfield: Ja, ik Frankrijken Italië. Ik ben van mening dat politici nogal eens aan blikverenging lijden. Zij zien bepaalde politieke voordelen en doen dan alsof dan voordelen op lange termijn zijn. Ik geloof dat iedere niet-communistische partij, die meent dat haar enige kracht gelegen is in een coalitie met de communisten, zelf geen inspiratiebron heeft. Zij zal vroeg of laat als het ware opgegeten worden door de communisten.

Pleiten voor samenwerking met de communisten is een aanwijzing dat men zelf zwak is en van het onvermogen om de eigen idealen - zo men die al heeft - op geloofwaardige wijze tot de beßolking te brengen. Men wordt zo een luie politieke partij, niet vitaal meer. De huidige Liberale Partij van Engeland is er een voorbeeld van hoe het wél kan. De Britse liberalen hadden een coalitie kunnen aangaan met de Conservatieven. Maar neen, men zei liever dan allerlei compromissen te moeten sluiten, het eigen standpunt te willen blijven verkondigen. Ik ben van mening dat de Britse Liberalen meer toekomst hebben dan de Conservatieven of Labour. Als ik nu hoor, dat de Franse en Italiaanse socialisten stellen dat hun enige verlangen is de macht over te nemen van de christen-democraten of andere groepen, en dat dit alleen mogelijk is met behulp van de socialisten, is dat een zich blind staren op voordelen op korte termijn. Zoiets als Faust (die zij n ziel aan de duivel verkocht).

ND: In verband daarmee, gelooft u dat er een alternatief is voor het politieke realisme van dr. Kissinger, gebaseerd op internationaal machtsevenwicht? Hatfield: Ja zeker. Dr. Kissinger hangt een filosofie aan van machtsevenwicht, een evenwicht van de terreur, terwijl ik geloof dat er een alternatief van evenwicht van het brood is. De belangrijkste bedreiging van de veiligheid van Amerika is niet hét communisme van de Sowjet-Unie of China, maar de honger. Dat geldt trouwens voor de veiligheid van de hele wereld. Waar honger heerst, krijgt het communisme zijn kansen, dat is eenvoudig te constateren. Wanneer de communisten oprukken, verwisselen zij de toestand van onderdrukking voor een nieuwe: het vernietigt de afzonderlijke mens en biedt geen plaats voor de vrijheid van meningsuiting. Communisme betekent conformisme, reglementarisme, atheïsme, autoritair, dictatuur, onderdrukking. Toch hebben veel mensen ontdekt dat de gemiddelde boer of arbeider beter gevoed was binnen het communistische systeem, dan onder het Tsarenregiem of in de jaren veertig onder Tsjiang Kai-tsjek. Hij heeft nu werk en bevindt zich in een geordende maatschappij. Overigens gaat die ordening zover, dat vrijheid is ingewisseld voor veiligheid. Maar die boer of arbeider heeft de neiging om naar niets anders te zien dan zijn vroegere honger en dorst. Ikben van mening dat wij in sommige van die gebieden actief zouden moeten zijn met onze technologie. Niet om overal ter wereld kleine Amerika's te scheppen, dat is onze opdracht niet. Maar wel om hen te helpen bij het opbouwen van hun agrarische produktie. Pas dan kunt u de toestand daar stabiliseren en mogelijkheden scheppen voor onderwijs, zodat zij de vrijheid kunnen leren kennen. Dan komt ook een begrip als democratie dichter bij hen te staan. Hoe kunt u verlangen dat zieke, ongeletterde en onervaren mensen naar democratie verlangen? Zelfs bij een toch ontwikkeld volk als de Duitsers liep het tijdens de Weimar-republiek mis. Wij bemoeilijken onze buitenlandse betrekkingen doordat wij vaak de menselijke dimensies niet zien. Wij moeten de naties niet allereerst beschouwen als politieke eenheden of politieke ideologieen, maar als volken met wie wij in menselijk opzicht veel gemeen hebben.

ND: Wilt ■ tenslotte nog eea kort commentaar geven op de volgende onderwerpen? Abortus. Hatfield: ïk ben anti-abortus. Ik zou er alleen op zeer beperkte basis vóór kunnen zijn: wanneer het leven van de moeder met de dood wordt bedreigd. Ik ben mede-ondertekenaar van een anti-abortus wetsvoorstel. God schiep het leven en in een historisch liberale visie is het taak de rechten van het leven uit te breiden, niet ze in te perken.

ND: Rassenverhoudingen.

Hatfield: Ik ben vanaf het begin betrokken geweest bij de Beweging voor de Burgerrechten. Ik geloof dat er in Christus Oost noch West, man noch vrouw is, en christenen zouden dat in hun houding tegenover alle mensen moeten laten doorklinken. Van welk ras, kleur of oorsprong ze ook zijn. Ik kan daarom geen onderscheid maken. God schiep ze allen en Christus stierf voor allen.

ND: Toekomst van Nixon.

Hatfield: Hij is een fenomeen, in veel opzichten musterieus. Ik stak de nominatiespeech voor hem af in 1962 tijdens de Republikeinse Conventie en deed dat opnieuw in 1968; ik voerde campagne voor hem. Maar nog ken ik hem niet. Ik bezocht hem in San Celemente en sprak over de telefoon met hem.

Ik stond op de zgn. „lijst van vijanden" van het Witte Huis. Maar toen hij zijn presidenschap moest neerleggen, belde hij mij op om hem te ontmoeten. Ik besloot te gaan omdat hij een mens is en omdat ik Christus moet navolgen die zoveel liefde aan mensen gaf. Maar wat er in de toekomst met hem zal gebeuren...?

Politiek heeft hij geen toekomst. Ik heb een vriend die zegt dat Nixom weer van voren af aan zal beginnen en zal proberen gekozen te worden in het Huis van Afgevaardigden.. .Ik geloof dat niet. Maar ik geloofde ook niet dat iemand die was verslagen voor het Huis, voor het gouverneurschap van Californi. en voor het presidentschap, tóch in het Witte Huis zou komen.

ND: De taak van de Verenigde Staten t.o.v. de vrije wereld.

Hatfield: Ons eigen huis schoon te houden; elimineren van het verschil tussen onze praktijk en onze ideologie. Ons geloofwaardiger maken tegenover de niet-gebonden landen, hen helpen de honger te bestrijden. Als wij 25 miljoen ton graan zouden verstrekken, zou iedere hongerige 2000 calorieën per dag hebben. Zoeken van vrede, sjaloom.

Onze taak is niet wapenleverancier van de wereld te blij ven: wij geven 50 dollar uit om levens te vernietigen tegen één dollar om het te ondersteunen. Dat is een onevenwichtige situatie. Amerika is niet langer de politie-bgent van de hele wereld. Amerika zou moeten meewerken een VN-vredesmacht op te bouwen, die branden kan blussen. Wij moeten ophouden de wereldproblemen in enge kaders te plaatsen: is iemand voor of tegen het communisme, voor of tegen Amerika. Er is een grotere visie vereist.

De rol die ik Amerika in de wereld zou willen doen vervullen, treft men overigens al in veel van onze particuliere instellingen aan. De Amerikanen zijn een edelmoedig volk, bereid om lasten met anderen te delen.

ND: U bent duidelijk een idealist. Gelooft n ia de hemel op aarde?

Hatfield: Ik geloof in het koninkrijk van God, dat er zowel nu is als hierna. Maar er is ook de opdracht om practisch en realistisch rekening te houden met de omstandigheden. Het is mijn opdracht zoveel mogelijk te trachten mijn burgerschap van de natie in overeenstemming te brengen met mijn burgerschap van Gods konkinkrijk.