Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

REEDS IN 1972 werd voor een te verwachten teruggang in de scheepsbouw rond 1975 gewaarschuwd. Tot op heden is er in ons land ontstellend veel over gepraat en is er slechts weinig gedaan om de zich nu wel zeer ernstig voordoende teruggang in alle sectoren van de scheepsbouw het hoofd te bieden. Duidelijk is hierbij dat de groepsbelangen van werfeigenaren, vakbonden en reders zover uiteen liggen dat het nationale belang, het behoud van een Nederlandse Scheepsnieuwbouw capaciteit, uit het oog verloren dreigt te raken.

In het begin van dit jaar werd algemene bekendheid gegeven aan een rapport over de moeilijke situatie in de scheepsbouw. Dit rapport, opgesteld door de „CEBOSINE" en de Scheepsbouwvereniging „Hoogezand", werd reeds vorig jaar oktober aan minister Lubbers aangeboden. Direct na het bekend worden van dit rapport begonnen de onderhandelingen, welke zouden moeten leiden tot de oprichting van een beleidscommissie „Moeilijke Jaren Scheepsbouw". Helaas is deze commissie in oprichting vele malen zelf reeds in nood gekomen en is hij nog steeds niet opgericht. Wel kan de oprichting binnen afzienbare tijdverwacht worden, maar dan is de glans er echt wel af. De commissie is dan reeds zo door de oprichtingsgeschiedenis in blokken verdeeld en door de vooraf gemaakte afspraken zo in haar handelen beperkt, dat er niet meer van te verwachten valt dan een nette begeleiding van het ontslag van tienduizenden werknemers en het verzorgen van een keurig eindverslag bij de sluiting van een groot aantal werven.

De werkgevers willen gaarne veel overheidssteun, maar wijzen een te ver gaande invloed van de overheid t.a.v. hun ondernemingen af. Tevens verwachten zij dat dc regering voldoende steun geeft om een orderbezetting te kopen, die de noodzakelijke capaciteitsvermindering zo gering mogelijk laat zijn. De vakbonden zullen hun medewerking wel moeten verlenen aan het ontslag van een groot aantal van hun leden.

Vandaar dat zij in ruil voor deze, voor de vakbond toch wel zeer onaangename, taak winst op het terrein van de machtsverhoudingen willen maken. De vakbonden zien dus gaarne dat de commissie een vrij grote macht en een permanent karakter krijgt. Zo zou de commissie over dwingende bevoegdheden dienen te beschikken op het gebied van de investeringen, het verwerven van orders en het verdelen van de orders over de bedrijven.

Daar de ministers Lubbers en Boersma weten dat de instandhouding van de scheepsbouw honderden miljoenen guldens in de komende jaren zal vergen nemen zij, gezien de noodzaak dat de regering de komende jaren miljoenen minder uit dient te geven, een wat afwachtende houding aan betreffende financiële toezeggingen. De regering ziet liever dat de werfdirecties en de vakbonden het met elkander eerst eens worden over de aantallen werknemers welke dienen af te vloeien en over de werven welke gesloten dienen te worden. Hoewel men met de mond belijdt, dat het doel van de commissie moet zijn te komen tot een rendabele Nederlandse Scheepsbouwindustrie, wensen de bewindslieden dat de kosten verbonden aan deze industrie voor het rijk niet te groot zullen worden, wensen de vakbonden dat een minimaal aantal werknemers ontslagen behoeft te worden en wensen de werf eigenaren dat, ondanks het feit dat velen nu in korte tijd ten onder zouden gaan met hun bedrij f, overeen jaar of twintig, dertig wanneer de nieuwbouwmarkt zich wellicht enigszins hersteld zal hebben, zij op de huidige voet van onderlinge concurrentie en onderlinge verdeeldheid verder kunnen gaan.

De structuur van de commissie, die nagestreefd wordt heeft vele zwakke punten. Van regeringszijde zullen vier leden zitting nemen, waardoor waarschijnlijk drie ministeries n.l. Economische zaken, Sociale zaken en Verkeer en Waterstaat vertegenwoordigd zullen zijn. Hierdoor'wordt de commissie bij voorbaat belast met de lusten en de lasten welke het werken met meer dan één ministerie ten gevolge heeft. De vakbonden, welke vertegenwoordigd zullen worden door vier leden, aan te wijzen door de industriebonden NW, NKV en CNV en de Unie BLHP, staan t.o.v. elkander in een zekere mate van concurrentie. Elks eis zal dan ook binnen de commissie een verdere escalatie kunnen oproepen bij de andere vakbondsafgevaardigden. Dit effect blijkt nu reeds voordat de commissie tot stand gekomen is, o.a. uit de uitbreiding van de aanvankelijke stellingname, „beperk het aantal ontslagen in de scheepsbouw" in „geen ontslagen in de scheepsbouw voordat..." en van „werknemers bij de werven" naar „alle werknemers, inclusief het personeel van onderaannemers in de scheepsbouw".

Of de werkgevers zich in de commissie soepel op kunnen stellen valt eveneens nog te bezien. Vooral wanneer men daarbij bedenkt hoe weinig Commissie II de afgelopen jaren vooruit kon komen betreffende een te sluiten overeenkomst tussen de R.S. V. enerzijds en Giessen de Noord anderzijds. Zelfs nu de ordernood toch al zeer hoog gestegen is blijven de werven elkander nog steeds fel beconcurreren.

HOOFDDORP - Op advies van drs. J. Achterstraat, lid van Gedeputeerde Staten vaa Noordholland, zal het bestuur van de Stichting Geluidshinder Schiphol [SGS] nagaan of bet mogelijk is om rondvluchten boven Schiphol en omgeving in de toekomst te verbieden.

Vooral deafgelopen Paasdagen zijn er weer vele rondvluchten geweest; met name over de bollenstreek, wat veel klachten over geluidshinder heeft opgeleverd.

Dat er van veel geluidshinder sprake is, werd duidelijk tijdens de dinsdagavond in Hoofddorp gehouden vergadering van de SGS. Ook werd lang gediscussieerd over het toenemende gebruik van de zogenaamde simulators, die een welkome vervanging zijn van de vliegtuigen voor de opleiding van vliegeniers. Ook de luchtvaartmaatschappijen zelf zijner voorstander van, omdat het minder kost dan het gebruik van vliegtuigen.

De mogelijkheid om naar een ander vliegveld uit te wij ken, bijvoorbeeld het lerse Shannon, werd niet realiseerbaar geacht, omdat het voor de kleinere maatschappijen een vrijwel ondoenlijke zaak is vliegtuigen tien dagen te moeten missen.

De aankomende- en vertrekkende passagiers op Schiphol zullen vanaf 1 juni bij het sjouwen van hun koffers niet meerde hulp van een kruier kunnen inroepen. De directie van de N.V. Luchthaven Schiphol heeft namelijk besloten met ingang van die datum over te gaan tot het self-service systeem.

Op bepaalde duidelijk aangewezen plaatsen, in aankomst- en vertrekhallen, alsmede op de parkeerterreinen, zullen karretjes geplaatst worden, waarmee de passagiers zelf hun bagage kunnen vervoeren. Het gebruik van deze wagentjes, dc luchthaven beschikt er over 700, is kosteloos.

Een woordvoerder van de luchthaven Schiphol heeft verklaard dat bij de invoering van deze maatregel niet alleen de kostenfactor een belangrijke rol heeft gespeeld, maar ook het feit dat de vele vragen die de luchthaven-directie kreeg van reizigers die liever zelf voor hun bagage wilden zorgen.

Bovendien werd dit soort dienstverlening als niet meer tot deze tijd behorend beschouwd. Schiphol volgt met de invoering van dit self-service systeem het voorbeeld van verscheidene luchthavens in Europa en daarbuiten.

Op Schiphol zijn momenteel nog 30 kruiers, voor het merendeel buitenlandse arbeidskrachten werkzaam. Zij waren niet in dienst van de N.V. Luchthaven Schiphol, maar werkten op basis van vergunningen.

LONDEN - Volgens de Britse „Daily Telegraph" lozen Russische onderzeeërs hun radio-actief afval op volle zee. Een marine-deskundige van het blad zei dat ze dat alleen maar mogen doen in speciaal daartoe uitgeruste havens.

De standpunten in deze rubriek vertolkt behoeven niet noodzakelijk de instemming van de redactie te hebben. De redactie behoudt zich voor bijdragen te weigeren die zich naar haar oordeel bewegen buiten de confessionele basis van de krant. Inzendingen dienen voorzien te zijn van naam en woonplaats en liefst niet meer dan 300 woorden te tellen.

In het nummer van 15 april schreef A.K. dat mijn advies aan de Zuidmolukkers om bij hun streven veel meer en veel eerder gebruik te maken van het parlement, terecht enige bevreemding heeft gewekt. Het zou allemaal toch niet helpen. A.K. wees erop dat steeds alle politieke partijen worden uitgenodigd voor de jaarlijkse herdenking in de Houtrusthallen en dat er meer dan eens kamerleden onder de sprekers waren uitgenodigd. Ook had een portier bij het ministerie van algemene zaken Zuidmolukkers afgescheept met de woorden: geef maar hier die petitie, ik heb er al 24 liggen.

Nu weet ik niet hoe de Zuidmolukkers misschien jaren geleden parlementaire middelen hebben willen gebruiken. Ook is het mogelijk dat ik uit het recente verleden slechts onvolledig weet hoe de Zuidmolukkers hebben geprobeerd het parlement te benaderen. Maar het is mij opgevallen, dat de keren dat onze GPV-fractie de laatste tijd van Zuidmolukse kant werd bezocht, dit voornamelijk ging over sociale vragen en vragen over de verhouding tussen Nederlanders en Zuidmolukkers in ons land en dus niet over vragen die rechtstreeks met het RMSideaal samenhangen.

Toch heeft onze fractie veel sympathie voor Zuidmolukkers vooral als zij in gehoorzaamheid aan Gods Woord willen leven en op die manier een nationaal ideaal willen nastreven. Dat is een goede zaak. Daarom had er m.i. vóór 2 december, de dag van de gijzeling bij Wijster, best een groep Zuidmolukkers bij de GPV-fractie kunnen komen om te zeggen dat men innerlijk woedend was. Woedend namelijk omdat de regering het RMSideaal toen onvoldoende serieus nam en omdat men wilde dat er iets zou veranderen. We hadden - indien gewenst - in het gesprek kunnen proberen te adviseren hoe men dat via het parlement het beste zou kunnen aanpakken.

Maar krijgt de lezer van het stuk van 15 april nu niet de indruk, dat de Zuidmolukkers terecht niet naar het parlement gingen en dus ook niet naar b.v. de GPV-fractie? Trouwens, ook na 12 februari, toen in de Kamer de formele kant van de gijzelingszaken is besproken, heeft de fractie als zodanig geen verzoek van Zuidmolukkers tot een gesprek over de politieke kant van de Zuidmolukse wensen ontvangen. Nu denk ik weliswaar niet, dat onze of andere kamerfracties zich daardoor gepasseerd moeten voelen. De Zuidmolukkers zullen zelf wel weten met wie zij willen spreken en waarover. Maar het bewijs dat de parlementaire weg niet helpt, is daarmee niet geleverd.

Nu weet A.K. ook wel dat het voor een groep ingezetenen, die niet alleen wil getuigen, maar ook iets wil bereiken, niet genoeg is om alleen maar met de meest sympathiserende fracties uit de Kamer te spreken. Lindner schreef pas nog in de Volkskrant iets over de eigenaardige manieren die gelden in de sfeer van het Haagse Binnenhof, vooral bij de fracties die regeringsverantwoordelijkheid dragen of kortgeleden hebben gedragen. Als een spreker van een oppositiefractie wordt uitgenodigd om in Houtrust te spreken en hij houdt daar een sterk pro-Zuidmolukse toespraak, dan kan alleen dat reeds voor een regeringsfractie een reden zijn om dit pro-Zuidmolukse standpunt uiterst genuanceerd te bekijken of zelfs af te wijzen. Daarom is het raadzaam voor Zuidmolukkers, die van de Kamer willen dat deze iets bij de regering bewerkt, om aan de hand van zakelijke concrete punten met alle fracties te gaan praten, van GPV tot CPN toe.

Een uitnodiging aan alle partijbesturen zenden, om een bepaalde manifestatie bij te wonen, helpt waarschijnlijk veel minder. Want het kabinet luistert meer naar kamerfracties die voor of tegen het kabinetsbeleid kunnen stemmen, dan naar partijbesturen, en zeker als het besturen van niet-regeringspartijen betreft. Een uitnodiging aan alle fracties zenden lijkt mij daarom beter (hoewel het een het ander niet uitsluit). Zon uunoaiging aan de kamerfracties wordt soms enkele maanden vooraf gezonden, gevolgd door tweemaal een herinnering met een aanmeldingsformulier.

De meest directe weg is echter het aanvragen van een gepsrek met alle fracties een voor een, aan de hand van een vooraf opgestelde zakelijke argumentering. Verstandig overleg en doorzettingsvermogen zijn hierbij nodig. Men staat soms a.h.w. voor de onrechtvaardige rechter uit Luc. 18, die toch recht verschafte. Het voorbeeld is door de Here gegeven om eruit te leren dat men steeds moet aanhouden en niet verslappen, ten minste zolang het een rechtvaardige zaak betreft.

We geloven ook niet dat gesproken kan worden van de volstrekte onwil van de grote meerderheid van het parlement. Wel is er een grote ongeïnteresseerdheid gebleken, maar dan is het eerst zaak de interesse met legale middelen te prikkelen. Pas daarna kan blijken hoever er zich een volstrekte onwil heeft gevormd.

En wat de portier bij Algemene Zaken betreft: een portier is niet hetzelfde als het parlement. Als men een werkelijk ingrijpende zaak bij het kabinet aanhangig wil maken, lijkt aanbieding van een petitie aan Algemene Zaken èn aan het parlement meer voor de hand üggen dan alleen aan Algemene Zaken. Want het is goed denkbaar dat de minister-president bij velen in het land wrevel opwekt, waardoor allerlei stukken van mensen, die het kabinet eens „flink de waarheid" willen zeggen, bij Algemene Zaken belanden. Dan kan er een dikke stroom van rijp en groen, aanvaardbare en onmogelijke wensen, bij Algemene Zaken terechtkomen. Is dan die toezending van een petitie niet voldoende voorbereid, dan zou het gevaar wel eens groot kunnen zijn, dat de petitie verdrinkt in een grote papiervloed van allerlei drukwerk en dan geleidelijk wordt vergeten. Uit de onhebbelijke opmerking van de portier kan men in elk geval leren, dat voor elke serieuze actie grondige voorbereiding nodig is.

Voor dit laatste wil ik pleiten. Trouwens ook het artikel van A.K. is een serieuze voorbereiding om parlement en kabinet te wijzen op hun taak om snel te beginnen met een debat over het verdere beleid inzake de politieke wensen der Zuidmolukkers. A.J. Verbrugh.

Wanneer bovendien alles wat binnen de commissie behandeld zal worden aan de openbaarheid dient te worden prijs gegeven, zoals o.a. de industriebond NW dit stelt, dan kan eerder een verscherping van de standpunten dan een nader tot elkaar komen verwacht worden.

Opmerkelijk en ook typisch Nederlands is het, dat in de commissie geen plaats ingeruimd wordt voor een onafhankelijk scheepsbouwdeskundig wetenschappelijk lid. Kennelijk gaat men er van uit dat de deelnemers gezamenlijk voldoende wetenschappelijk deskundig geacht kunnen worden, dat zij uitgaande van de belangen behartiging van hun achterban tot een beleidsvisie en beleidsverwerkelijking kunnen komen welke zkh meten kan met de grote commissies welke in het buitenland -werken ter bescherming van o.a. de Japanse, de Zweedse en de Engelse scheepsbouwindustrie. Commissies welke reeds maanden bezig zijn hun plannen goed geformuleerd op tafel gelegd hebben en nu met de realisering op indrukwekkende wijze bezig zijn.

Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat zeer recent de voorzitter van de Cebosine, ir. A. Stikker, stelde dat men overweegt definitief „nee" tegen de commissie „moelijke jaren scheepsbouw" te zeggen. Maar wat dan? Men dient dan toch wel een andere vorm van reorganisatie van de Nederlandse scheepsbouw voor ogen te hebben. Men krijgt helaas de indruk dat de koude sanering, zoals deze nu reeds maanden, tamelijk in stilte, plaatsvindt, de in ons land toegepaste reorganisatiemethode gaat worden.

General Motors introduceert de vernieuwde Chrevolet Monza. Het hier afgebeelde type is de „Towne Coupé". De Monza heeft nu hydraulische klepstoters in het lichtgewicht aluminium vier-cilinder-motorblok. Verder zijn op de achterwielen grotere remtrommels gemonteerd terwijl de voorremmen zijn uitgerust met nieuwe geventileerde schijven. Meer binnenruimte werd verkregen door het verlagen van de cardantunnel. Dit was mogelijk door de primaire aandrijfas te verplaatsen. De Chrevolet Monza is eveneens met een 4,3 liter-achtcilinder-motor verkrijgbaar.

MAASTRICHT - Wethouder A. Dols van openbare werken van Maastricht heeft dinsdag de eerste helmenkluizen voor bromfietsen officieel in gebruik gesteld. Maastricht neemt daardoor als eerste gemeente in Nederland een proef met deze kluizen: zes op het Onze Lieve Vrouwenplein en zes stuks bij de rijwielstalling aan de Kesselkade. In de kluis kunnen de helmen beschermd worden tegen diefstal. Met het kabelslot van de bromfiets kunnen bromfiets en helm worden afgesloten.

DEN HAAG - In verband met de tentoonstelling „Reprospectief" die in het Van Gogh-museum te Amsterdam wordt gehouden tot het einde van deze eeuw en waarover we de vorige donderdag schreven nog een enkele notitie. Het betreft de door ons vermelde en aanbevolen reproduktie op ware grootte in van het grote doek „Gezicht op Delft" dat in het Mauritshuis in Den Haag één van de topstukken is van deze uit vorstelijk bezit bestaande verzameling. We zijn in de gelegenheid geweest om in het Mauritshuis origineel en reproduktie, die men naast elkaar heeft geplaatst zolang de expositie in Amsterdam duurt, met elkaar te vergelijken. Alleen dit naast elkaar plaatsen is alleen een indicatie van belangrijk reproduktiewerk - dat spreekt vanzelf. Men zal, als er een expositie wordt gehouden onder auspiciën van de Koninklijke Vereniging van Drukkers én de Vermeer-stichting het niet zo gauw gaan wagen een slechte reproduktie te gaan confronteren met het origineel.

In Amsterdam was men nogal verrukt over de kwaliteit van de Vermeerreproduktie. Nu - we kunnen in dit koor mee gaan zingen, nu we ónze confrontatie hebben gehad van het doek en de afbeelding ervan. Zeker • er blijven altijd wensen over. Maar we durven met grote vrijmoedigheid onze lezers op te wekken, uit het Haagse Mauritshuis of uit het Amsterdamse Van Gogh-museum deze kans-van-jeleven niet te laten passeren.

Om nog even duidelijk gegevens door te geven voor hen, die belangstelling hebben voor een uniek project: de reproduktie „GEZICHT OP DELFT" op ware grootte - dat is 98x 117 cm - kost afgehaald van één der musea precies ƒ 12,50. Maar laat vooral goed begrijpen: de reproduktie kan niet worden toegezonden, omdat de maten van het totaal vallen buiten die, welke door de post zijn toegestaan.

We hadden nog een kort onderhoud met de heer Jehe van het museum. Op twee punten corrigeerde hij ons. Allereerst was hij van oordeel toen hij ons artikel gelezen had, dat Vermeers beroemde doek, zou het ooit geveild worden, niet een prijs zou halen, die met zeven doch zelfs met acht cijfers zou moeten worden genoteerd. En wat de reproduktie betreft: veel lof, maar als men dagelijks leeft met het ware kunstwerk wordt het moeilijk de kwaliteitsverschillen tussen origineel en reproduktie nietig te noemen. Hij achtte het werk van de drukkers een uitstekende prestatie. Maar de echte Vermeer triomfeert „welbeschouwd" toch nog zeer ver boven de naastgeplaatste afbeelding. Onze overtuiging blijft: een reproduktie van zeer grote kwaliteit die in dit formaat - ware grootte - waarschijnlijk nooit weer op de markt zal komen.

W. Meijer sr.

Het interessante „ingezonden" van het GPV-Kamerlid dr. A.J. Verbrugh gaat in feite niet geheel in op ons artikel „De Zuidmolukkers en het parlement". Wij citeerden daarin een uitspraak van de heer Verbrugh dat „de Zuidmolukkers van het parlement veel meer en veel eerder gebruik hadden kunnen maken... een politiek program hadden kunnen maken. . en in contact hadden kunnen treden met de kamerfracties van alle Nederlandse partijen om hun wensen kenbaar te maken." In verband met die uitspraak schreven we dat er „in Zuidmolukse knngen terecht bevreemding was ge- W! «\,Die overtuiBing hebben we ?Z& >ïant we herhalen, dat sedert 1950 door de Zuidmolukkers in Nederland praktisch geen wetting middel onbeproefd is gelaten om de aandacht van de kamerleden voor hun politieke zaak te trekken. Indien de ï^k m "f.8? tameliJk recent voorbeeld Mal hebben, wijzen we op de bij de kamerverkiezingen 1972 gevoerde actie „Geef ons de vijf.

Vervolgens menen we dat geen enkele lezer uit ons artikel de indru* kan krijgen dat de „Zuidmolukkers terecht niet naar het parlement gingen". Niet voor niets schreven wij nei „van harte eens" te zijn met de opmerking van dr. Verbrugh, dat „de Zuidmolukkers niet konden beweren dat alle wegen om de Nederlandse regering te bereiken waren geblokkeerd." Maar anders dan de nee Verbrugh geloven wij wel in de on* van regering en overgrote meerdernei van het parlement. Daaruit komtok ongeïnteresseerdheid voort die ' inzender constateert. Uiteraard *» het voorbeeld van de portier ~w slechts een typering van.

Warempel, je hebt net als fiets levensgevaarlijke manoeuvres e maakt vanwege auto's die op > ae> strook geparkeerd stonden'wJJ Jd( keren onze fietsen toch ook met «^ autostroken?), en dan hoor j richten over de parkeernota-V meer de SGP vraagt een apan yan. dat waarschuwt voor wegsiepen'. waar die grote zorg voor «"^ bilisten? Heeft de SGP oo B^. testeerd tegen het herhaaldeüa halen van fietsen door de po» Utrecht c.s? Op plaatsen w*"lepen geen waarschuwing voor *c* r(?0d zou staan, zou het par*ec weinig betekenis meer knjge • mO. het de SGP om de „arme bilist" of gaat het de sur leven van de medemens? ing. Hendrik VjgJ