Nederlands dagblad : gereformeerd gezinsblad / hoofdred. P. Jongeling ... [et al.]

[UDINE - De waarnemende premier ran Italië, Moro, heeft zaterdagavond [en bezoek gebracht aan het noordkostelijke deel van Italië, dat is tetroffen door de aardbeving. Hij leloofde de vluchtelingen die in tenten wonen snelle en genereuze hulp, maar reien waren niet onder de indruk.

Plaatselijke overheden en de pers lekelen de nalatigheid van de Staat op >et gebied van aardbevingsresearch in iet licht van Amerikaanse, Chinese en apanse onderzoekingen van de laatte jaren.

De provincie Friuli, epicentrum van e aardbeving, is één van Italie's seisïologisch actiefste streken. In het chterhoofd van de getroffenen speelt wellicht ook dat slachtoffers van een

iardbeving op Sicilië een achttal jaren kleden nog steeds provisorisch woien, doordat geld van de overheid in (ome aan strijkstokken bleef hangen.

Studenten sorteren hier de in haast bijeengebrachte medicijnen in een tentenkamp bij Maiano voor de vele gewonden van de aardbevingsramp, die dit deel van Italië trof.

Luchtopname van een deel van de Italiaanse stad Ospedaletto, die bijzonder zwaar getroffen werd door de zware aardbeving die Noordoost-ltalië teisterde.

Een krachtige nieuwe aardschok eeft in het Noordoost-Italiaanse srdbevingsrampgebied zondagoch;nd weer enkele mensenlevens geëist i paniek veroorzaakt.

Volgens berichten kwamen zeker drie lensen om, toen huizen in de heuvelorpen»Ribis en Cergneu, ten noorden ui Udine, instortten. De nieuwe schok had een kracht van 5.5 op de schaal van Richter en werd gevoeld over een gebied van 200 km. Bij de eerste schok op donderdag werd 6.5 geregistreerd. In Udine liepen twee militairen verwondingen op, toen zij na de schok van zondagochtend uit een raam sprongen. Een woordvoerder van het plaatselijke ziekenhuis zei dat zes mensen werden opgenomen met verwondingen of gebroken ledematen als gevolg van vallend metselwerk.

Er werd bekendgemaakt dat voldoende hulpkrachten zijn ingezet, waaronder Franse brandweereenheden. Anderzijds groeit de kritiek op het vaak duidelijke gebrek van overleg achter de reusachtige reddingsoperatie. Hele dorpen zouden aan zichzelf zijn overgelaten, omdat de telefoonverbindingen zijn doorgesneden en de toegangswegen nog altijd geblokkeerd. Kisten vol medicijnen blijven ongeopend - niemand weet hoe ze gebruikt moeten worden of waarheen gezonden.

Minister van binnenlandse zaken Cossiga heeft zondagavond dringend verzocht om giften voor de aardbevingsslachtoffers. De minister verklaarde dat de heropbouw van huizen in het rampgebied een top-prioriteit voor de regering is. Daarom wees hij het idee van tijdelijke behuizingen van de hand. Hij meldde tevens dat Canadese troepen uit West-Duitsland twee veldhospitaals hadden opgezet.

De Amerikaanse regering zal 353.000 dollar (bijna 1 miljoen gulden) besteden aan hulp voor de slachtoffers van de aardbeving in Italië. President Fords speciale coördinator voor internationale hulp bij rampen verklaarde dat het geld bestemd is voor de evacuatie van gewonden en voor voedsel en tenten.

Het Nederlandse Rode Kruis heeft zaterdagmorgen 50.000 gulden ter beschikking gesteld van het Italiaanse Rode Kruis. Het Italiaanse Rode Kruis zal voor dit bedrag ter plaatse tenten en dekens aankopen.

Het Nederlandse Rode Kruis heeft een speciale girorekening geopend voor het storten van bijdragen ten behoeve van de hulpverlening aan de slachtoffers. Het nummer van de speciale rekening is 6868.

NEW VORK _ Ronald Reagan, ex-gouverneur van Californië en gegadigde voor de republikeinse kandidatuur bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van komend nalaar, heeft zich deze weekwisseling Ëjdens verschillende staatsconventies en bijeenkomsten van verkiezingscomitees verzekerd van de stemmen van 27 gedelegeerden naar de conventie ran zijn partij. president Ford, de tweede republikeinse mededinger, verzamelde 17 Kiesmannen. Reagan beschikt tot op heden over in ;otaal 393 kiesmannen, tegen 309 voor Ford. Er zijn 330 „zwevende" gedeleseerden. Voor de republiceinse nominatie zijn 1130 stemmen rereist.

iCCRA - Ghana en Joegoslavië lebben er zondag bü de niet-gebonlen landen op aangedrongen zich ictief te mengen in de vrijheidsstrijd n Zuidelijk Afrika.

Zij deden dit in een gemeenschappeijk communiqué, uitgegeven aan het lot van een tweedaags staatsbezoek ian Ghana van de Joegoslavische «remier. Dzemal Bijedie.

ESTELLA • Een 19-jarige arbeider is gedood en een aantal personen is gewond toen rechtse extremisten het vuur openden op de Montejurra waar duizenden Carlisten hun jaarlijkse bijeenkomst hielden. Ooggetuigen zeiden dat de eerste aanval werd uitgevoerd toen de Carlisten zich by een klooster verzamelden voor de tocht naar de top van de berg.

De aanvallers schoten, en sloegen enkele demonstranten met ijzeren staven. De mars ging volgens plan door, maar toen de eerste Carlisten de top naderden, wachtte daar een groep extremisten die schreeuwden dat de Carlisten terug moesten keren. De Carlisten aarzelden. Er werden schoten gelost die enkele deelnemers die voorop liepen, troffen. Anderen werden door stukken rots getroffen.

Een woordvoerder van een ziekenhuis in Pamplona zei dat de 19-jarige arbeider Ricardo Tillegro uit Estella omkwam en dat veel anderen gewond werden, van wie enkelen er ernstig aan toe zijn. Volgens ooggetuigen grepen enkele honderden politiemannen die naar het gebied waren overgebracht om de orde te handhaven niet in toen de extremisten de demonstranten bij het klooster aanvielen.

Prins Carel Hugo, echtgenoot van prinses Irene en leider van de Carlisten voegde zich bij zijn volgelingen halverwege de bergtop. Hij sprak hen toe toen zij nog 400 meter verwijderd waren van de top die bezet werd door de rechtse extremisten. Daarna leidde hij de Carlisten terug naar de stad Estella.

Carel Hugo eiste in zijn toespraak democratische vrijheden in een socialistisch, federaal Spanje.

Voordat de beklimming van de berg begon waren er reeds vechtpartijen tussen de aanhanger van Carel Hugo en de groepering van zijn rechtse broer, prins Sixto, die ook op de Montejurra aanwezig was.

Vlak voordat de schietpartij begon had prins Sixto geprobeerd van de top van de berg via een luidspreker zich tot de aanhangers van prins Carel te richten. Hij werd echter door de menigte overschreeuwd die riep „vrijheid voor Carel Hugo".

Prins Sixto, die in Madrid woont, verzet zich al lange tijd tegen „de linkse politiek" van zijn oudste broer, Carel Hugo. Deze laatste verklaarde over de rechtse aanvallen: „Dergelijke moorden zullen helpen het regiem (van Juan Carlos) ten val te brengen".

SANTIAGO — De Chileense Centrale Bank heeft opdracht gegeven tot onmiddellijke terugbetaling van buitenlandse schulden in de particuliere sector van in totaal 150 miljoen dollar.

Bij de jaarlijkse Carlistische bijeenkomst in het Spaanse Montejura is het tot een treffen gekomen tussen leden van de ultra-rechtse organisatie „Christus Koning"en de Carlisten.

DE UNCTAD-IV conferentie in feirobi is haar tweede week ingegaan. Vat al vermoed werd, is althans voor rat het begin betreft bewaarheid: de egenstellingen tussen een aantal grote Vesterse landen en de meeste staten |t de „groep van 77" zijn bepaald root. Dat bleek het duidelijkst uit de peech die de Amerikaanse minister In buitenlandse zaken Kissinger leid en de reacties daarop. Men enkt in feite in verschillende grooteden, omdat het Westen veel meer lijft vasthouden aan vrije econolische krachten dan de Derde Wereld •neigd is te doen. I

Vorige week vroegen wij in verband qet Nairobi reeds enige aandacht oor de grondstof fenproblematiek;

indaag een enkele opmerking over :t vraagstuk van de schulden, het idere hoofdonderwerp van Nairobi.

e eerste schermutselingen hebben in it verband reeds plaatsgevonden en lidelijk is al wel geworden, dat er

nnen de afzonderlijk te vormen tderhandelingsgroep nog heel wat gepraat zal moeten worden om tot ige overeenstemming te komen, dien zon overeenstemming al haaliar is, zal zij overigens beslist het

akter van een compromis hebben

Wat zijn de voorstellen van - zeg laar - de „Groep van 77" ontwikkengslanden? Met betrekking tot de uif penbare (niet-particuliere) hulpversning ontstane schulden, zou men een • pschorting van rente en aflossing : mensen tot 1980. Wat de minst ntwikkelde landen betreft, zouden angegane leningen voor eeh deel ienen te worden omgezet in scheningen. En tenslotte wordt het bijeen- Depen van een conferentie bepleit om Dg dit jaar afzonderlijk over de ïhuldenproblematiek te kunnen sprefloewel alle partijen erkennen dat er hier sprake is van een probleem van de eerste orde, wordt er vanuit het Westen bepaald niet enthousiast gereageerd op de suggesties van de gesprekspartners. Daarbij onderscheiden zich enkele staten die een „harde" koers varen, te weten de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk (Engeland), de Westduitse Bondsrepubliek en Frankrijk, terwijl aan de andere kant Nederland en Noorwegen een veel soepeler houding innemen. Maar goed, waar gaat het nu eigenlijk om?

DRS. J. PRONK (ND-foto)

IN een intensief pogen om de in economisch/sociale ontwikkeling ver achter gebleven gebieden vooruit te helpen, zette zich na de Tweede Wereldoorlog geleidelijk een proces ï.., waarbij een stroom van kapitaal en technische bijstand van de rijke naar de arme landen vloeide. Er werden gigantische investeringen gedaan ten behoeve van bedrijfsleven (industrie, mijnbouw, commerciële landbouw) en infrastructuur (wegen, spoorwegen, havens, elektriciteitscentralis, waterbouwkundige werken ene). Omdat het hier om inderdaad essentiële onderdelen gaat van het ontwikkelingsproces, is en blijft bedoelde (kapitaal) stroom noodzakelijk.

Nu is in verband met de schuldenproblematiek natuurlijk vooral de zgn. Financiële hulp van belang. Het gaat hier om inbreng van kapitaal, dat wil zeggen giften of leningen. In het algemeen worden er door regeringen onder gunstiger voorwaarden leningen verstrekt dan door het particuliere bedrijfsleven. De (internationale) Commissie voor Ontwikkelingsbijstand (DAC) heeft een aantal voorwaarden vastgesteld waaraan men dient te voldoen om een lening in aanmerking te kunnen laten komen voor de categorie ontwikkelingshulp. Men heeft dus leningen met harde voorwaarden en andere met „zachte". Onder deze laatste vorm vallen leningen tegen een lage rente (bijv. niet hoger dan 2,5 pet.) een aflossingsvrije beginperiode (bijv. 8 jaar) en een lange aflossingstermijn (bijv. 30 jaar).

Het is om een indruk van de verhoudingen te krijgen misschien wel interessant om te weten dat er enkele jaren geleden ongeveer evenveel middelenoverdracht plaatsvond door regeringen als door particuliere instellingen uit het Westen. Daarbij was de bilaterale hulp verre in de meerderheid (land tot land in plaats van via internationale instanties: multilaterale hulp). Wat wij met dit alles maar willen zeggen is, dat leningen arme landen wel behulpzaam kunnen zijn, maar hen tevens voor nieuwe problemen kunnen stellen. De last om af te lossen en van rentebetaling kan nl. wel eens zo zwaar gaan worden, dat zij als een afzonderlijke factor het ontwikkelingsproces gaat afremmen. Zover is het met een aantal landen nu inderdaad gesteld.

Aan het einde van de jaren zestig verscheen er op initiatief van de Wereldbank een evaluatierapport over de ervaring van zon twintig jaar ontwikkelingswerk. Dat rapport kreeg de naam van de Canadese minister van buitenlandse zaken Pearson mee en het onthulde ook het een en ander over de verminderende capaciteit van de arme landen om nieuwe leningen aan te gaan. Tussen 1961 en 1968 werd hun buitenlandse schuld meer dan verdubbeld (21 miljard dollar tot 47 miljard). Een reeds toen had bijv. Zuid-Amerika schuldverplichtingen op zich genomen, die gelijk stonden aan 87 pet. van het bedrag aan nieuwe leningen. Men veronderstelde dat dit percentage in 1977 de 130 pet. zou passeren.

Sedertdien is de situatie er niet beter op geworden. In 1973 was de schuldenlast - mede door de inflatie natuurlijk - gestegen tot 120 miljard dollar, maar een jaar later was het al 130 miljard. Bovendien is er een trend waarneembaar dat leningen vanuit het particuliere bedrijfsleven een groter aandeel in het totaal krijgen, hetgeen dus een nadelige inwerking heeft op de voorwaarden.

Door deze toenemende last op de begroting van een ontwikkelingsland ontstaan er niet alleen financiële, sociale en economische spanningen, maar tevens politieke. Toen in 1972 de zeer fatsoenlijke en bekwame dr. Busia van Ghana door militairen ten val werd gebracht, was één van de argumenten van de opstandelingen dat Busia op een te nette manier de schuldenkwestie wilde regelen. De generaals voelden meer voor nationalisaties van buitenlandse bedrijven dan voor een gesprek of conferentie met de schuldeisers. En natuurlijk was Ghana niet het enige land waar dit probleem zo speelde.

NU is in Nairobi de grote tegenstelling met betrekking tot de schuldenkwestie er één tussen de landen die een geval tot geval benadering voorstaan en zij die een algemene regeling wensen. Precies als bij de behandeling van de grondstoffenkwestie zeggen bijvoorbeeld Amerika, Engeland en West-Duitsland dat de omstandigheden per land zo verschillen, dat een generaliserende afspraak ongewenst is. Nederland daarentegen voelt meer voor die algemene aanpak.

In een recente bijdrage kiest het liberale dagblad de „Neue Zürcher Zeitung" tegen de algemene aanpak. Verzwegen wordt niet dat het een onthoudbare situatie is dat de ontwikkelingslanden één vijfde van de opbrengst van hun uitvoer zullen moeten besteden aan rente en aflossing, maar tegelijk wordt benadrukt dat er per land inderdaad groot onderscheid te maken is. Inmiddels past ook de UNO zelf al een zekere differentiatie toe. De armste ontwikkelingslanden - die met een inkomen per hoofd van de bevolking van minder dan 400 dollar per jaar - zijn reeds enkele tegemoetkomingen toegestaan.

De „Neue Zürcher" schrijft dat het praktisch ondoenlijk is om algemene regels voor uitstel van betaling vast te stellen. Dit omdat er per ontwikkelingsland grote verschillen zijn in economisch potentieel, exportstructuur en dus ook capaciteit om aan verplichtingen te voldoen. Vervolgens is de samenstelling van de buitenlandse schuld per land verschillend. Verschillend qua categorie schuldeisers, rentepercentage of looptijd van aflossing. En, zegt deze Zwitserse krant, verreweg de grootste schuld hebben die landen die reeds een behoorlijke graad van ontwikkeling hebben bereikt en die dus wel tot terugbetaling in staat zouden zijn. Voor de allerarmsten zou dan wel een afzonderlijke regeling moeten worden getroffen.

De „Neue ZUrcher Zeitung" breekt vervolgens - net als Kissinger in Nairobi - een lans voor de rol van het particuliere kapitaal in het geheel. Men meldt dat de particuliere kapitaalmarkt er vooral na de verhoging van de olieprijzen aanzienlijk toe heeft bijgedragen de tekorten op de betalingsbalans van ontwikkelingslanden te helpen dekken. Daarbij zouden vooral de grote handelsbanken uit de landen van de Euromarkt een strategische rol hebben gespeeld en wanneer men nu een algemene regelmg zou gaan treffen, zouden juist zij zwaar gedupeerd worden.

Gezien deze tegenstelling tussen een algemene aanpak en een geval tot geval benadering, wordt er reeds druk gewerkt aan een compromis. Nederland, dat wel voor een spoedige schuldenconferenties is, heeft bepleit binnen een „land- tot-land benadering" wel algemene afspraken te maken m.b.t. criteria en procedures, terwijl Den Haag voor de categorie armste landen een algemeen opschorten van terugbetaling wil. Maar of minister Pronk hiervoor uiteindelijk niet alleen bij de „Groep van 77" instemming zal ontvangen, maar tevens bij de andere Westerse staten, blijft de vraag.

JERUZALEM — De Israëlische regering heeft besloten een groep van 130 godsdienstig-nationalistische Joden, van de Goesj Emoenimbeweging, niet in hun illegale vestiging bij Kadoem op de Westelijke Jordaanoever te laten blijven. De kolonisten krijgen wel een andere vestigingsplaats in dit gebied aangeboden. De beslissing werd genomen na een 10 uur durende discussie over deze omstreden zaak, welke bijna leidde tot het uiteenvallen van de regeringscoalitie.

De ministers verwierpen het voorstel van de linkse Mapam-partij, de kolonisten met geweld uit hun vestiging te verdrijven. Slechts de twee Mapamministers stemden voor, terwijl hun drie ambtgenoten van de Religieuze Partij zich van stemming onthielden. Deze laatsten wensten Kadoem als definitieve vestigingsplaats. Zij hadden gedreigd uit het kabinet te stappen als het linkse voorstel werd aangenomen. De beslissing geen toestemming te geven voor een permanente vestiging bij Kadoem zonder de kolonisten fysiek te verwijderen, wordt beschouwd als een compromis om een dergelijke crisis te vermijden.

In Tel Aviv hadden zaterdag ongeveer 20.000 Israëliërs gedemonsteerd tegen de vestiging van Joodse nederzettingen in het bezette deel van Jordanië. De betogers behoorden tot linkse organisaties waarbij de linkssocialistische Mapam-partij.

De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Kissinger, heeft in een toespraak tot een groep Joodse leiders in Baltimore verklaard dat de VS de partijen in het Midden-Oosten geen oplossing zullen opleggen.

Er moeten onderhandelingen komen, aldus Kissinger, tussen de betrokken partijen, die uiteindelijk in vrede met elkaar zullen moeten leven. Kissinger wees er met nadruk op dat de VS zich zullen verzetten tegen elke poging om „door middel van militaire druk éénzijdig voordelen te behalen" en gaf duidelijk te kennen dat Washington geen „tweede Angola" zal aanvaarden. De Amerikaanse minister verzekerde zijn toehoorders dat de VS zorg zullen blijven dragen voor Israëls veiligheid.

Het Israëlische opperbevel heeft bekendgemaakt dat veiligheidstroepen onlangs twee terroristische groeperingen, die op de bezette Gaza-strook werkzaam waren, hebben opgerold. Volgens een woordvoerder van het opperbevel was één groepering verbonden met de guerrillabeweging Al Fatah, en had de andere banden met het Volksfront voor de bevrijding van Palestina.

BELFAST - Negen gedetineerden, allen leden van het lers-Republikeinse Leger (IRA), zijn in de nacht van dinsdag op woensdag ontsnapt uit de gevangenis in Belfast.

De negen ontbraken op het ochtendappel. Hoe ze uit de gevangenis zijn gekomen is een raadsel. In de omgeving is gisteren een intensieve zoekactie opgang gekomen.

STUTTGART - Vandaag komt een einde aan de landelijke staking van de Duitse zetters en wordt overgegaan tot regionale stakingsacties. Hiertoe heeft de centrale stakingsleiding gisteren besloten. Op grond van het besluit mag worden verwacht dat morgen weer een aantal kranten zal verschijnen. De regionale stakingsleidingen zullen bepalen bij welke bedrijven vanaf vandaag wordt gestaakt.

Gisteren kwamen, evenals vorige week, maar enkele kranten uit. De stakingsactie van de Duitse zetters wordt sedert 28 april gevoerd. Zij eisen een loonsverhoging van zes procent. Tijdens een onderbreking van twee dagen in de staking om de onderhandelingen voort te zetten, wilden de werkgevers tot 5,9 procent gaan, maar de bonden blijven vasthouden aan zes procent. In de Westduitse drukkerijen zijn 145.000 werknemers werkzaam, van wie 80.000 zijn georganiseerd.

BRUSSEL - Elk jaar raken er in hun bedrijven meer dan 12 miljoen Europese werknemers gewond. De Europese Commissie in Brussel, het „dagelijks bestuur" van de EG, wil proberen he^t aantal bedrijfsongevallen drastisch naar beneden te brengen en heeft daarom de Europese ministerraad het ontwerp van een Europese richtlijn gestuurd.

Die richtlijn bedoelt in alle bedrijven in Europa dezelfde „verkeersborden" in te voeren. Voorlopig zijn er 24 signalisatieborden ontworpen die de werknemer duidelijk maken wat hij in bepaalde afdelingen van zijn bedrijf vooral moet doen of nalaten om maximaal veilig te zijn.

De nieuwe „verkeersborden" voor bedrijven zijn ontworpen in samenwerking met een groot aantal regeringsdeskundigen uit de negen EG-lidstaten. Het is de bedoeling dat ze, mettertijd, in alle in aanmerking komende bedrijven in Europa verplicht worden. De kleuren van de borden stemmen-overeen met het al bestaande internationale eebruik.

HONG KONG - Li Ta-tsjang, lid van'het Centrale Comité van de Chinese Communistische Partij en partijlid sinds 1924, is op 3 mei op 76-jarige leeftijd overleden, zo heeft het Chinese persbureau bekendgemaakt.

De vice-voorzitter van de Chinese Partij, Wang Hoengwen, de vice-premiers Tsjen Hsi-lien en Tsji Tengkoeei en burgemeester Woe Teh van Peking, waren onder de hoge Chinezen die zaterdag een herdenkingsbijeenkomst voor Li bijwoonden.

Behalve partijfunctionaris was Li vice-voorzitter van het revolutionaire comité van Szetsjoean en tweede politieke commissaris van het Tjengtoe-ohderdeel van het volksbevrijdingsleger.