Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE 1.M.), LAMA CURL heren winterjassen I Diverse kleuren en modellen, en I natuurlijk lekker warm voor a.s. I zondag. (Ook voor op de flets.) prijs: 398,00 I *L iim immt \ r ITI

(ADVERTENTIE 1.M.) NIEUW!! Het Nederlandse PUZZLEWOORDENBOEK Met tientallen speciale rubrieken en honderdduizenden puzzelwoorden. NU NOG ƒ12,50 Geb. 500 blz. Straks ƒ22,50 Hét St. Nicolaascadeau ! ! ! Boekhandel BE TILLE BV Wirdumerdijk 24, 28, LEEUWARDEN. Tel. 05100 - 35425.

Landelijke computervooruitzichten van het KNMI voor zaterdag en zondag: hier en daar wat regen en motregen en enige stijging van temperatuur. Meer over het weer op pagina 7.

Gurbe.* Preekje foar in prikje

Er zijn opnieuw vele duizenden inzendingen binnengekomen met de oplossing van het zesde kruiswoordraadsel in de LC-puzzelcompetitie om het kampioenschap van Friesland. Wanneer u voor dinsdag a.s. een briefkaart opstuurt, met een gulden extra aan postzegels, naar Puzzelredactie LC, Postbus 800, Leeuwarden, dan kunt u zich nog bij de deelnemers aansluiten. Het is de moeite waard, want onder alle inzenders wordt weer een draagbare tv verloot. Voor de goede oplossers vallen er een complete roeiboot en vele andere fraaie prijzen te winnen. Op pagina 15 wordt de zesde opgave nog eens afgedrukt. De opbrengst van alle puzzels gaat, zoals bekend, naar de instanties die in Friesland werkzaam zijn op het terrein van de lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg. Inmiddels zrjn er ook weer nieuwe prijzen binnengekomen: WOLF-GAZONMAAIER, TYPE KABELFIK (met dertien meter kabel) t.w.v. f 778. Caf Friesland, Leeuwarden. TWEEMAAL 1 GLAS ItfET ZWAAR VERZILVERDE VOET, 1 LITER HOOGHOUDT DUBBELE GRAANJENEVER, 1 LITER HOOGHOUDT VIEUX, 1 FLES CHIFFON AMORE WIJN APERITIEF. Distilleerder ij-wijnhandel Hooghoudt, Nieuwe Ebbingestnaat 92, Groningen.

BRUSSEL — Met het voorbeeld van de olieproducerende landen voor ogen zullen de landen van de derde wereld hun grondstoffenaanbod in een kartel gaan onderbrengen en dat betekent dat de rijke landen daarvoor meer zullen moeten betalen. „Daarom zijn duurdere en schaarsere grondstoffen van nu al een blijvend verschijnsel, dat een zware hypotheek legt op een voortgezette welvaartsontwikkeling in de westelijke wereld". Aldus premier Den Uyl unsteravond in Brussel, waar hij een rede hield voor het Belgische socialistische genootschap August Vermeylenkring.

Premier Den Uyl waarschuwde dat het niet tot 'een botsing moet komen tussen producerende en afnemende landen. Hij ze; een ramp te voorzien als de huidige periode waarin de partijen, met name in het oliecon-flict, zo tegenover elkaar, n!et spoedig wordt doorbroken door een politiek van samenwerking. Hij zei dat er „uitgeonderhandelde" samenwerking nodig was tussen de producenten en gebruikers van grondstoffen, waarbij vast staat dat de prijzen aanzienlijk hoger zullen worden dan ze al zijn, aldus de Nederlandse minister-president. Drs. Den Uyl legde er verder de nadruk op, dat Nederland niet met zijn aardgas dreigt, maar wel een vrij verkeer van goederen binnen de Europese Gemeenschap eist. De schaarste met olie in de EG zal samen gedeeld moeten worden. Uiterlijk half december zal die Europese solidariteit gebleken moeten zijn. Overigens zei hij de produktievermindering door de Arabische olielanden veel belangrijker te vinden dan de huidige olieboycot. Zelfs als het tot vrede in het Midden-Oosten zal zijn gekomen, is het nog de vraag of het oude produktiepeil weer zal worden bereikt. „Er zijn maar weinig mensen, en ik behoor daar niet toe, die thans nog geloven dat ooit de onbeperkte energievoorziening, zoals wij die hebben gekend, zal terugkeren. Alles wijst op scherpe prijsstijgingen in de toekomst" zo zei drs. Den Uyl, Minister Van der Stoel heeft gisteren de Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken verteld, dat de diplomatieke vertegenwoordigers van de negen EG-landen de Arabische landen zullen gaan vertellen, dat Europa een belangrijke rol kan spelen bij het oplossen van het conflict in het Midden-Oosten. Daarom is het geen Arabisch belang te proberen tegenstellingen aan te wakkeren of de positie van Europa te verzwakken, zo zullen de Europese diplomaten duidelijk maken. Minister Van der Stoel deelde verder mee dat er niet al te veel gerekend mag worden op het in het openbaar belijden van solidariteit met Nederland door de andere EG-landen. Dat zou namelijk de Arabieren er als het ware toe dwingen hun maatregelen te verscherpen. De minister zei ook dat Frankrijk weliswaar een speciale positie inneemt ten opzichte van de Arabische landen, maar dat het land er ongetwijfeld rekening mee zal houden dat de helft van het aaidgas dat het gebruikt uit Nederland komt.

DE BEWEGING tegen de snelle kweekreactor, die bij het Duitse plaatsje Kalkar zal worden gebouwd in samenwerking tussen de Bondsrepubliek, België, Nederland en Luxemburg, zou nooit zijn ontstaan wanneer men voor de financiering een andere methode had gevolgd. Door een kopje op alle electriciteitsrekeningen te zetten, waarvoor de medewerking van de provinciale en gemeentelijke electriciteitsbedrijven noodzakelijk is. heeft de vorige regering een uitgestrekt actieterrein geopend, waarop thans druk wordt geëxerceerd. Het is met de fluoridering van drinkwater evenzo gegaan: als dat bij de wet was geregeld zou er voor en tijdens de behandeling wat te doen zijn geweest, maar nauwelijks daarna. Als op lager niveau over dergelijke zaken moet worden beslist, krijgt iedereen de kans zijn duit in het zakje te doen of er zijn duit aan te onthouden.

Een handvol argumenten tegen het Kalkarplan kan men zonder meer van de tafel vegen. Diefstal van splijtstof, die voor kernbommen gebruikt zou kunnen worden, past in films van James Bond, maar niet in de realiteit. De studie van andere energievormen zoals die, welke de mensheid rechtstreeks aan zon, zee, wind en aardkern zou kunnen ontlenen, is inderdaad niet ver opgeschoten, maar windmolens en getijdencentrales zullen voor Nederland niets te betekenen krijgen en die andere bronnen lijken voor Nederland nog ontoegankelijker. Wie terug wil naar een wereld met een even hoog energieverbruik als in de achttiende eeuw moet dat wel nadrukkelijk zeggen; van veel voordelen van de ontwikkeling, die reële voordelen zijn, zal hij afstand moeten doen. Hij strijdt tegen de geest der eeuw, niet tegen Kalkar.

Minister Lubbers heeft gezegd wel problemen te zien. Het zou best kunnen zijn, zei hij pas in Drachten, dat er tijdens de ontwikkeling aspecten naar voren komen, waarvoor niet voldoende veiligheid kan zijn. „Wel, dan is het stop, gebeurd." Dat lijkt dan een beetje op het dreigende einde van de Frans- Britse Concorde, ware het niet dat de snelle kweekreactor niet alleen zware problemen oproept, maar ook grote mogelijkheden biedt. Alleen al het feit, dat men over de hele wereld bezig is die problemen op te lossen, kan daar een bewijs van vormen. Een reactor, die zijn splijtmateriaal vermeerdert In plaats van verbruikt, al moet het in speciale fabrieken weer gezuiverd worden van bij splijting ontstane afvalprodukten, lijkt een godsgeschenk. De mens zou de mens niet zijn, wanneer hij voor de bezwaren niet met man en macht oplossingen zocht.

De Antikalkaristen zien grote gevaren, maar zij staan daarin niet alleen, zoals zij vaak suggereren. In de stukken, waarop de Tweede en Eerste Kamer over het wetsvoorstel hebben geoordeeld, zijn de moeilijkheden niet verzwegen; er werd bij gezegd, dat er voor sommige nog oplossingen moeten komen. De veiligheidseisen zijn in de Bondsrepubliek minstens zo zwaar als in Nederland en daar zullen de gezamenlijke bouwers naar toe moeten werken. Zo wordt in deze kweekreactors een snel warmte uitwisselend vloeibaar metaal gebruikt, het fel reagerende natrium, en dat vergt een aparte technologie, waar Nederlandse bedrijven langzaam mee vertrouwd raken. Oud-minister Langman zei hierover dat de samenwerking over de landsgrenzen heen met sterke industriële ondernemingen uit Duitsland en België en straks met Engeland de beste waarborg biedt dat onze industrie niet achter het net zal vissen. En dat is belangrijk.

Er zou een gevaarlijke toestand ontstaan, wanneer men een project als dat in Kalkar met sneltreintempo van de grond zou brengen. Daar is geen sprake van. Het zal jaren duren, voor men gereed is en alle bij de bouw en beveiliging opduikende problemen onder de knie heeft gekregen. Daar horen ook zaken bij als het transport naar en van de opwerkingsfabriek, waar het hoogst gevaarlijke plutonium weer voor gebruik gereed moet worden gemaakt. Nederland heeft van de Bondsrepubliek de toezegging ontvangen, dat Nederland bij de beslissing over de ingebruikstelling wordt betrokken. Men moet ook niet denken, dat het hier om een project gaat, waarmee slechts weinig technici annex zijn. De hele wereld studeert op en oefent met dit type reactor; volgens het jongste Bulletin van de Internationale Atoomorganisatie van d? VN zijn bij elk programma duizenden wetenschapsmensen in overheids- en industriële laboratoria en werkplaatsen betrokken. Prometheus leeft, de Antikal ■ karisten verloochenen hem.

Dat Bulletin voorspelt dat de snelle kweekreactors eerst in het midden van de tachtiger jaren operationeel zullen zijn. Zal de energie van kernfusie eerder beschikbaar komen? Het is onwaarschijnlijk, maar niemand weet in welk veld het eerst een grote doorbraak zal plaatsvinden. Wanneer de snelle kweekreactor in laatste instantie voorbn wordt gestreefd door een andere bron. zullen niettemin de kennis en vaardigheid, die met een project als dat in Kalkar zijn opgewekt, van nut kunnen zijn. Er Is ook geen reden om aan te nemen. dat de verantwoordelijken voor het Kalkarproject en soortgelijke projecten elders dwaze doordouwers zijn zonder begrip voor de risico's, waar zij ontegenzeglijk mee te maken hebben. Er is nog ruimte in Nederland voor kritische Kalkarianen.

(ADVERTENTIE 1.M.) I IJSSTADION f O THIALF wintersport voor jong en oud I

BURUM — Drs. P. P. Miedema, predikant van de hervormde gemeente van Burum en Munnekezijl, heeft een advertentie aan deze krant opgegeven waarin hij kerkelijke gemeenten in de omgeving van Leeuwarden oproept als zij een dominee zoeken maar er niet een kunnen betalen contact met hem op te nemen. De advertentie luidt: „Oan tsjerkerieden, licht is der net al to fier fan Ljouwert óf in gemeente, dy't wol forlet hat fan in dumny mar net ien bitelje kin. Ik soe graech mei gauwens prate wolle oer de kansen om hjir hwat oan to dwaen. Skriuw of belje efkes. Drs. P. P. Miedema, Herf. Past. Burum. Tel. 05947 - 9110".

Ds. Miedema was voor een toelichting hierop van-morgein niet bereikbaar. Uit de advertentie kan men echter concluderen, dat hij van plan Is Burum te verlaten, hoewel daar officieel nog niets van bekend is. Wel weet men dat zijn verhouding met de hervormde gemeente in dat dorp wel eens iets te wensen over laat. Hij staat bekend als een man die geen blad voor de mond neemt. Ds. Miedema is voorzatter van de Friese Raad van Kerken; onlangs trad hij plotseling af als voorzitter van de Provinciale Kerkvergadering van de Hervormde Kerk in Friesland. Hij geeft voorts nog godsdienstlessen aan de Christelijke MEAO In Leeuwarden.

HEERENVEEN — Burgemeester Hendrik Hellinga ontving donderdagavond op Crackstate de meeste deelneemsters en officials aan het derde internationale kunstrijtoernooi voor dames juniores om de Thialf Beker. De strijd, waarvoor de hele Europese kunstrijtoekomst naar Heerenveen kwam, begon vanmorgen vroeg met de verplichte figuren, waarbij de Nederlandse favoriete Annemarie Verlaan uit Umuiden de spits moest afbijten. Zaterdagavond volgen in het „Thialf"-ijspaleis de voor oningewijden meer aantrekkelijke kuren.

Op de foto: voorste rij v.1.n.r.: Eva Ruf (Zwi.), Tracey Solomons (Eng.), Franca Bianconi (It.) en Doris de Biasi (It.). Tweede rij v.1.n.r.: Ulrike Kaltenbach (W.Dld.), Christa Jorda (Oost.), Margit Nosek (Oost.), Jeanette Capocci (Zwe.). Derde rij v.1.n.r.: Alice Feil (Eng.), Christine Brown (Eng.), Anne-Sophie de Kristoffy (Fra.) en Sylvie Daulat (Fra.). Vierde rij: Marion Moisenko (W.Dld.). Staand v.1.n.r.: Evi Köpfli (Zwi.), Daniele Spehl (W.Dld.), Barbara van Zanten (Ned.), Armemarie Verlaan (Ned.), Aniele Hebei (Pol.), Maria Koturba (Pol.). Romana Gaxnik (Z.SI.), Teresa Peksyk (Pol.) en Corry Verlaan (Ned.).

SCHIPHOL — Gisteravond is de heer D. A. Jager, een employé van een verzekeringsbedrijf in Maarssen, van Schiphol naar Koeweit vertrokken. Hij wil daar bij Emir Sabah Al Salem Al Sabah, volgens de heer Jager een zeer invloedrijk man, het Nederlandse stanpunt inzake de olieboycot verduidelijken. De heer Jager (62) beschouwt

ried als ..een vertegenwoordiger van de Nederlandse jeugd, die toch gelijk is aan de Arabirche jeugd". De heer Jager is op de bonnefooi vertrokken. Hij heeft f4OOO moeten lenen voor het vliegticket en weet zelfs niet of de Emir hem wil ontvangen. Hij komt volgende week donderdag weer terug in Nederland.

DRACHTEN — Johan Michiel Bolt uit Drachten (dertien jaar en leerling van de technische school aan de Burg. Wuiteweg) heeft gistermiddag van het Carnegie Heldenfonds een transistorradio gekregen. Burgemeester drs. Willem E. baron van Knobelsdorff overhandigde hem die in het Informatiecentrum van de gemeente Smallingerland. Johan (Chiel voor familie en bekenden) was er wat beduusd van. Gelukkig was hij dat niet toen hij op zondag 6 mei jongstleden de zevenjarige Sijtze Kijlstra in het twee meter diepe water van de jachthaven zag spartelen. Toen hij zag dat de drenkeling niet kon zwemmen bedacht Chiel zich geen moment en sprong te water om het jongentje te redden. Hij bracht Sijtze naar de wallekant waar omstanders de beide jongens op het droge hielpen. De moedige jonge redder kwam uit het water met een diepe vleeswond aan zijn linkervoet. De huisarts moest acht hechtingen aanbrengen om de wond te dichten. De redder was in het bezit van het eerste zwemdiploma. „Zo zie je weer hoe belangrijk het is dat kinderen leren zwemmen," ;ei de burgemeester. Hij veronderstelde dat het merendeel van de Drachtster jeugd wel een of meer zwemdiploma's had want in Smaüingerlands hoofdplaats zijn twee en zeer binnenkort zelfs drie zwembaden. alle ondergebracht in het ..Welle"-cov\p\ex.

BONN — De Westduitse regering heeft de tewerkstelling van buitenlandse gastarbeiders van buiten de EG verboden, zo is in Bonn bekendgemaakt. Een regeringswoordvoerder zei dat sprake was van een voorzorgsmaatregel in verband met de moeilijkheden bij de olie- en energievoorziening en hun weerslag op de Westduitse arbeidsmarkt. Ongeveer de helft van de 2.600.000 gastarbeiders in de bondsrepubliek komt uit landen buiten de EG. De maatregel geldt niet voor gastarbeiders, die al in Duitsland werken.

... straks auto's van hout ..,