Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE 1.M.) f spaar N voor alle zekerheid I geef een appeltje voor de dorst; I I zet wat op een I I spaarboekje bij de I I Rabobank S I >%_ zo noemen zich Raiffeisenbanken en Boerenleenbanken jéf

WORKUM — Zeker in Friesland, dat met zijn zustersteden zoveel contact niet Israël heeft, moet dit lukken. Het zou geweldig zijn als Friesland deze hulp zou verlenen. Ik hoop vurig, dat het slaagrt. Ik vertrouw er op ook. Het gaat tensoltte om slechts twintig mensen. Het is de 27-jarige fysiotherapeut T.ialke Notermans uit Workum die dit zegt. Daarmee spreekt hij over zün ..actie" om zeer binnenkort twintig jonge mensen bijeen te krijgen, die bereid zijn minimaal drie maanden in een kibboets in Israël te werken.

De Workumer fysiotherapeut en zijn vrouw Lokke Notermans- Van der Meij die hetzelfde beroep uitoefent als dat van haar man — getroosten zich alle moeite om vrijwilligers voor werk in Israël op te trommelen. Zij doen dat sinds zij zelf reeds daadwerkelijke steun verleenden. De heer Notermans is pas in Workum terug na een verblijf van vijf weken in de kibboets Bet Guvrin. Hij hielp daar mee bij het binnenhalen van de katoen-oogst en het bewerken van de akkers voor de winter-tarwe.

Lokke en Tjalke Notermans: mensen naar de kibboets.

Mevrouw Lokke Notermans had ook graag daar de handen uit de mouwen willen steken. Het bleek echter niet mogelijk in Workum en Makkum een waarnemer te vinden voor de practijk. Samen besloten zij daarom dat de man alleen zou gaan. Dat was voor het overige slechts mogelijk doordat mevrouw Notermans gedurende die vijf weken het werk voor beiden deed. ledereen hier heeft er enorm rekening mee gehouden, zegt zij nu. Er werd van alle kanten medewerking verleend. Hét Kindertehuis Mooi Gaasterland in Rijs was ook bereid de helpende hand toe te steken. Daar mocht zo lang een waarneemster komen.

Zo werd het de heer Notermans mogelijk gemaakt naar Israël te reizen. Wü hebben daar echte vrienden, vertelt hij, en we hebben het daar verschillende keren in tijden van voorspoed erg fijn gehad. Nu men daar in nood zit meende ik opnieuw te moeten gaan.

De heer Notermans liftte van het vliegveld naar de kibboets. Onderweg bleek hem al, dat de Nederlanders erg populair in Israël zijn. Er verscheen altijd een lach om de mond van de Israëliërs als ze hoorden, dat hun lifter uit Nederland kwam.

In de kibboets hielp de heer Notermans eerst mee bij het binnenhalen van de katoenoogst. Er werd wel achttien uur per dag gewerkt. Later moesten de akkers klaar gemaakt worden voor het zaaien van de winter-tarwe. Toen zat hij veelal ook nog een twaalf uur per dag op de trekker. Er werd met bijzonder veel enthousiasme gewerkt. Er waren nog zes andere Nederlandse jongemensen in Bet Guvrin — tot hen behoorde Reinder de Groot uit Sexbierum — alsmede een Amerikaanse jongen en een meisje, een meisje uit Australië en vier Deense meisjes.

Van de oorlog hebben de vrijwilligers in de kibboets niet veel gemerkt. Alleen was er veel extra vliegverkeer en vaak zag men op de weg grote transporten oorlogsmaterieel. Een paar keer moest men — overigens voor een loos alarm — de schuilkelder in. De bevolking was over het algemeen nogal nerveus.

Daar de meeste mannen nog onder de wapenen zijn heeft de kibboets vrijwilligers heel hard nodig. Zij moeten helpen bij de fruitoogst en op het land werken, zes tot acht uur per dag ongeveer Het liefst heeft men mensen in de leeftijd van 18 tot 26 jaar. Als zij in groepsverband naar Israël vliegen zijn de kosten ƒ 650 per persoon. Voor het werk in de kibboets — erg gezellig met veel jonge mensen, aldus de heer Notermans — wordt een zekere tegemoet koming gegeven.

In Bet Guvrin heeft men gevraagd zoveel mogelijk mensen te sturen. Het liefst heeft men Nederlanders. Men heeft daarmee enorm goede ervaringen. Zij zijn bereid alle werk te doen. Friesland, met zijn vele contacten met Israël, zou volgens de heer Notermans toch zeker twintig jonge mannen en meisjes moeten leveren. Hij wacht graag de reacties af en is uiteraard bereid alle inlichtingen te geven. (Zijn telefoonnummer is 05151 - 1967). Dit moet lukken, zo zegt hij tenslotte nogmaals.

SNEEK — Zaterdag wordt in De Meerpaal te Sneek de oprichtingsvergadering gehouden van een afdeling Friesland van de Vereniging Dienstweigeraars. Een groepje Friese dienstweigeraars, allen Fredesfreonen, heeft daartoe het initiatief genomen. Eén van de doelstellingen van de VD is om de dienstweigeraars onder het ministerie van Defensie vandaan te krijgen. Een bestuurslid van de VD zal in De Meerpaal aanwezig zijn om belangstellenden voor te lichten.

LEEUWARDEN — Friesland slaat met de huisvestingsmogelijkheden voor bejaarden geen gek figuur. Het jaarverslag van de commissie voor de bejaardenzorg over 1972 getuigt daarvan: 6505 bedden (waarvan 372 ziekenbedden) in 97 bejaardenoorden en 1696 woningen bij bejaardenoorden. Dat betekent een bed per 83 inwoners. Toch is het probleem van de huisvesting van bejaarden hiermee niet opgelost.

Er is de laatste jaren in veel plaatsen een verschuiving opgetreden in de funktie van de verzorgingstehuizen, zo constateert de commissie. Het all-round verzorgingstehuis heeft plaats gemaakt voor een grotere verscheidenheid in de voorzieningen. De commissie wijst in dit verband op de complexen bejaardenwoningen met verschillende mogelijkheden tot dienstverlening. „Bejaarden, die zichzelf nog kunnen verzorgen, geven hieraan vaak de voorkeur en melden zich eerst op latere leeftijd aan voor een verzorgingstehuis", aldus het jaarverslag.

Het tehuis De Flinke te Koudum is door een zware personeelsbezetting en door samenwerking met het verpleegtehuis De Bloemkamp in Bolsward speciaal ingesteld op de opname van extra verzorging behoevende bejaarden. Andere tehuizen, zoals het Gereformeerd Rusthuis en Greunshiem te Leeuwarden en De Vlaswiek te Sint Annaparochie, richtten speciale afdelingen voor intensieve verzorging in.

In het jaarverslag wordt gewezen op het gevaar, dat door het gebrek aan psychiatrisch-geriatrische verpleegbedden en minder goede voorzieningen in stand worden gehouden, ondanks de door Gedeputeerde Staten genomen maatregelen tot opheffing hiervan. De commissie signaleert ook een zekere blijvende behoefte aan het vroeger in oudere tehuizen veel voorkomende zaalsysteem. Door de Nederlandse Federatie voor de Bejaardenzorg is aanbevolen in grotere tehuizen afdelingen voor groepsverzorging te maken om tegemoet te komen aan deze behoefte. In Friesland heeft Vlaswiek in Sint Annaparochie zon zaal.

28 november. Bergumerdam 23 (22), Leeuwarden 25 (22), Nesserzijl 23 (19)] Sneek 22 (17), Scharsterbrug 23 (21), Woudsend 19 (19). Gemiddeld 21.5 (19.8).

Het J. L. Hoogland-gemaal is in bedrijf. De sluizen zijn voor de afstroming geopend.

LEEUWARDEN — De heer Geert van der Zwaag blijft gedurende de lopende zittingsperiode namens D' 66 optreden in de Provinciale Staten van Friesland. Deze verklaring van het D'66-regiobestuur en de Statenfractie van D' 66 komt naar aanleiding van het bericht van 19 november dat de heer Van der Zwaag lid is geworden van de Fryske Nasjonale Partij. „Zowel D' 66 als de FNP kennen en erkennen het dubbele partij lidmaatschap", aldus de brief van D' 66, .

De heer Van der Zwaag blijft geen fractievoorzitter van D' 66. In deze functie is nu benoemd de tweede man van de fractie, de heer Gerben Seinen. Over de consequenties van de situatie die zou ontstaan, als de heer Van der Zwaag op de kandidatenlijst van de FNP zou komen te staan voor de komende Statenverkiezingen, zal de eerstkomende Regio-vergadering van D' 66 een uitspraak doen,

WAGENINGEN — Het Nederlands Landbouwmuseum, een onderdeel van de Landbouwhogeschool te Wageningen, dankt zijn ontstaan aan de activiteit van de plaatselijke apotheker dr. M. de Waal. Aan het eind van jaren '20 bracht hij ter gelegenheid van een jubileum van de hogeschool een fonds bijeen, dat voor de inrichting van een museum zou moeten dienen. Maar de hogeschool wilde het liever voor de bouw van een aula besteden. Zodoende duurde het tot 1935, voordat het dr. De Waal, die ook voorzitter was van VVV, gelukte de verzameling van de grond te krijgen. Daartoe werd een bestaand gebouw ingericht aan de Stationsstraat.

De Landbouwhogeschool stelde zelf een collectie uit het hele land afkomstige modellen van landbouwwerktuigen ter beschikking, die kort na 1800 dooide landbouwkundige Kops via de voorlichting waren bijeengebracht evenals in 1876- aangekocht en inmiddels al lang verouderd demonstratiemateriaal in de vorm van werktuigen en gereedschappen. Een en ander werd later aangevuld, terwijl er verder wisselende tentoonstellingen op agrarisch gebied werden gehouden. In de tweede wereldoorlog leed het gebouw zware schade door granaatvuur, waarbij ook vele voorwerpen werden vernield, terwijl de bezetters de verzameling plunderden door het weghalen van zware stukken ter versterking van hun Grebbelinie. In 1945 was er dan ook weinig meer over. Gelukkig was de verzameling-Kops (modellen) elders in veiligheid gebracht.

Na de oorlog begon de heer De Waal opnieuw en in 1956 werd dr. J. M. G. van der Poel, die toen directeur van het Agronomisch Instituut te Groningen was, benoemd als wetenschappelijk hoofdmedewerker met de opdracht het museum weer op te bouwen, zowel wat de historische als de moderne landbouw betreft. Dr. Van der Poel was in 1949 gepromoveerd op een landbouwhistorisch proefschrift. Hij heeft nog een aantal jaren kunnen verzamelen totdat in de jaren '60 de fondsen daarvoor meer en meer gingen ontbreken. Toch werd er nog het een en ander bijeengebracht. Het gebouw aan de Stationsstraat bleek niet meer bruikbaar en het Landbouwmuseum werd ondergebracht in verschillende vertrekken van de hogeschool. De laatste jaren waren de collecties echter niet meer tentoongesteld en zoch men naar een oplossing. Reeds in 1972 zag dr. Van der Poel mogelijkheden in Friesland, waarbij hem aanvankelijk de gebouwen van „Aldfaers Erf" in Wonseradeel zeer aanspraken. Later is de keuze op Bolsward gevallen.

Dr. Van der Poel (53) vertelde ons, dat zijn museum de mooiste verzameling landbouwwerktuigen uit geheel Nederland bezit met een unieke, want complete, verzameling ploegen, die internationale bekendheid geniet. In de tweede plaats is er de opmerkelijke collectie modellen uit Kops „Kabmet van de Landbouw" plus wat er verder nog allemaal is bijeengebracht. De Broerekerk ontlokte deze deskundige de verklaring: „Om te beginnen niet gek. Je kunt nu tenminste een start maken. Als er nu geen gebouw voor ons museum komt, dan komt het er nooit meer. Ik zal mij graag in Friesland vestigen om dit museum op te bouwen en het mede tot een object te maken, dat ongetwijfeld vele bezoekers zal trekken, gezien ook de interessante omgeving. Ik ben erg verheugd met de gang van zaken, zoals die zich nu ontwikkelt."

BOLSWARD — De eerste stap naar de inrichting van de leegstaande Broerekerk te Bolsward als (enig) Nederlands Landbouwmuseum, is gezet. B. en w. van Bolsward stellen de raad voor f 20.000 op de begroting voor 1974 te plaatsen als jaarlijkse gemeentelijke bijdrage in de exploitatie van dit museum. Elders op deze pagina vindt men bijzonderheden over dit nationale museum, dat momenteel in Wageningen geen expositieruimte bezit en waarvan de directeur, dr. J. M. G. van der Poel, zeer ingenomen is met de plannen van het Genootschap Nederlands Landbouwmuseum de belangrijke collecties over te brengen naar Bolsward.

Naar wij vernemen, wordt het jaarlijks tekort op f 70.000 begroot. B. en w. delen mee, dat ook bij provincie en rijk subsidie-aanvragen zijn ingediend en zij verbinden aan hun voorstel de voorwaarde, dat ook de andere partners hun bijdrage zullen verlenen.

Het college zegt verder onder meer: „Wij hopen bij de verdere ontwikkeling van dit projekt nauw betrokken te blijven. Naar onze mening zal dit museum moeten samenwerken met zo mogelijk de aktiviteiten ten behoeve van de „Aldfaers Erfroute" en de stichting „Piaem" alsmede met de VW's in de regio, om op deze wijze een zo groot mogelijk rendement te verkrijgen."

Terwijl dus nog niet bekend is welk aandeel rijk en provincie voor hun rekening zullen willen nemen, kan wel worden meegedeeld — en

dit staat niet in het stuk van b. en w. — dat de Landbouwhogeschool bereid is het salaris van dr. Van der Poel, die zij als lector aan de hogeschool wil behouden, door te betalen, verder vijf jaar lang f 40.000 te betalen voor een wetenschappelijk medewerker naast dr. Van der Poel en tenslotte haar verzamelingen in bruikleen aan het museum af te staan.

SCHETTENS — Zeven zigeunerinnen uit Amsterdam hebben gisteren op de bekende manier — massaal ergens binnen dringen en dan in de verwarring snel hun slag slaan — op vier adressen in Schettens hun „geluk" beproefd. Bij de familie Feike Reitsma werd om aardappelen en uien gevraagd, toen ze merkten, dat de heer des huizes thuis was. Ze werden naar de winkel verwezen, maar in plaats daarvan doken ze even later een paar huizen verder bij de familie Jetze Spijksma in de keuken op. Ook daar verdween het zevental snel, toen ze werden ontdekt door de familie, die juist aan de koffie zat.

Bij de familie Yme Ybema, waar men al bij voorbaat argwaan had, kwamen ze helemaal niet binnen. Dat lukte wel bij de 87-jarige Jacob Namminga, waar ze driehonderd gulden uit een slaapkamer gristen. De oude man was alleen thuis — zijn dochter was net even weg — en heeft niet veel anders gemerkt dan een schouderklopje van de „swarte famkes", die daarmee kennelijk iets anders bedoelden dan de oude baas op dat moment besefte. Toen de politie in actie kwam, waren de dames al bezig in Pingjum. Ze namen de benen, maar werden later onder Kimswerd aangehouden. Op dat moment wist de politie nog niets van de vermiste driehonderd gulden. De papieren waren in orde en dus mochten de dames hun reis naar Amsterdam vervolgen.

DRACHTEN — Burgemeester en wethouders van Smallingerland hebben aanbesteed het storten van 4500 ton open asfalt, 1850 ton fijndicht asfalt en het stellen van 4700 meter trottoirband en 240 trottoirkolken ten behoeve van de afwerking van de straten De Lauwers en de Overstesingel in het plan. De Drait. Laagste inschrijver was de BV Offringa, Groningen, met f 251.660. Daarna kwam de Kon. Wegenbouw Leeuwarden, met f 259.000 en de Noord Ned. Wegenbouwmaafeehappij, Harlingen, met f 265.000. Er waren acht inschrijvingen.