Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

Er mag onder geen enkele omstandigheid vuilnis verbrand worden. Eventuele zelfontbranding moet meteen geblust worden. Het is veehouder Hijlkema echter verschillende keren opgevallen dat mensen van de reiniging hout apart legden en dat dan in brand staken. Bij een spontane ontbranding van het vuilnis greep de Akkrumer brandweer overigens dadelijk in. Daar heeft de

heer Hijlkema ook waardering voor. „Mar it giet der dan wol mal om roei. As se oan't spuitsjen binne hearre wy hjirre de ratten janken," aldus de heer Hijlkema.

De zandwinplas heeft een breedte van negentig meter. ledere keer mag er vijf meter in op worden gestort. De rest van de plas moet afgeschermd zijn met drijfbalken en een rasterwerk. Maar volgens de heer Hijlkema knapte deze afscherming regelmatig met als gevolg dat veel vuilnis over de hele plas dreef.

In de stortvoorwaarden staat voorts dat het vuil iedere dag met een bulldozer geëgaliseerd en vastgereden, of afgedekt moet worden met een laag grond of andere geschikt afdekmateriaal. Ook dit werk gebeurt lang niet volgens de voorschriften, meent de heer Hijlkema. Hij vertelt over de gloeilampjes in zn hooi en vraagt zich daarbij bezorgd af: ~Hwa bitellet de skea as der in kou deagiet troch dat skerpe spul?"

Tevens moet er voldoende afdekmateriaal aanwezig zijn voor vier weken. In de praktijk komt het er volgens de ontevreden veehouder op neer dat er zo nu en dan een lading zand wordt gebracht die dan door een bulldozer wordt geslecht. „En dan moatte jo de ratten ris fleanen sjen," merkt de heer Hijlkema op. Overigens is hij nu dik tevreden over de medewerking van de gemeente bij de bestrijding van de ratten in zijn boerderij.

ledere dag moet het papier en ander afval dat buiten de stortplaats is geraakt opgezocht worden. Daar komt echter niks van terecht stelt de veehouder vast. „len kear yn't fearnsjier sykje se de rommel op. Se prate wol oer de himmeldei. Mar as jo sjogge hwat hjir bart dan wurde jo wolris kiezzich."

Het college is ook onaangenaam getroffen door de gang van zaken wat de woningbouw te Idskenhuizen betreft. De burgemeester zei dlt ook in antwoord op een vraag van de heer Sijbesma. Dit raadslid wilde weten waarom de woningbouw in dit dorp maar nooit op gang komt. De voorzitter zette uiteen, dat over deze zaak binnenskamers al heel veel is gesproken Gedeputeerde Staten hebben echter nog nooit een beslissing genomen. Als gevolg daarvan komt de bouw van vier woningwetwoningen in het dorp in gevaar.

Een derde kwestie, die bij de rondvraag werd aangesneden, betrof de noodslachtplaats. De heer Holtrop zei, dat het duidelijk is, dat hier problemen liggen, die om voorzieningen vragen. Er moet een oplossing komen, aldus dit raadslid, die opmerkte dat er inzake de noodslachtplaats dingen gebeuren, „dy't echt wol oars kinne". De voorzitter antwoordde, dat er de laatste tijd geen klachten zijn geweest en dat de voorzieningen op een redelijk peil zijn.

De raad sprak in deze bijeenkomst precies een uur over de stAictuutschets voor Friesland. Daarbij bleek, dat niet alle raadsleden zich geheel achter de nota van het college over deze zaak konden plaatsen. Zowel de heer Holtrop als de heer Meint Postma (FNP) hadden op bepaalde punten van burgemeester en wethouders een wat duidelijker stellingneming willen zien. Dat betrof dan vooral het feit, dat de kleine dorpen in de structuurschets als het ware „van de kaart zijn geveegd". Ook die dorpen moeten levenskansen worden geboden, zo meenden de raadsleden.

Voor de structuurschets zelf hadden zij weinig waardering. Het is een vaag stuk, waar je niets mee kunt. zo meende de heer Holtrop. De heer Postma vond onder meer, dat het stuk vol tegenstrijdigheden staat en dat er met de schets verouderde visies van stal zijn gehaald.

Naar aanleiding van de meedeling van burgemeester en wethouders, dat het niet mogelijk is te komen tot de bouw van een overdekt instructiebad bij „Maeykehiem" te Sint Nicolaasga drongen enkele leden op verbetering van de zwemplaatsen in de gemeente aan. De heer Postma vond, dat het „zwembad" van Langweer op een verkeerde plaats ligt en niet aan de eisen voldoet. Hö achtte het voorts een treurige zaak, dat er geen goede zwemgelgenheid is voor de inwoners van Sint Nicolaasga aan het Tjeukemeer.

De heer Holtrop sprak van een onhoudbare situatie wat de zwemplaats te Langweer betreft. Er zal hier wat moeten gebeuren, zo was zrjn mening. De voorzitter bleek het daarmee eens. Nu een zwembad bij „Maeykehiem" niet door kan gaan, wordt bekeken wat er op andere punten kan worden gedaan. We zoeken het in bescheiden voorzieningen. Aan grootscheepse voorzieningen hoeven we niet te denken, aldus de burgemeester.

HEMELUM — De ijsclub „Himmelum" stapt uit de Friese IJsbond. Het besluit daartoe is genomen op de ledenvergadering. De meerderheid van de leden was van mening, dat de kleine ijsclubs geen enkele steun meer hebben van deze organisatie.

SINT ANNAPAROCHIE — In het verpleeghuis „De Vlaswiek" te Sint Annaparochie is gisteren op 103-jarige leeftijd overleden mevrouw Jantje Broersma-Bil. Mevrouw Broersma, heter bekend als „bep Jantje", was de oudste inwoonster van Friesland. Zij overleed, nog helder van geest, na een ziekte van een paar weken.

Mevrouw Broersma, die al geruime tijd in „De Vlaswiek" werd verzorgd, was een opgewekte inwoonster van het huis. Zij kon zich als gevolg van een heupfractuur niet meer bewegen en was sinds haar negentigste jaar aan de rolstoel gekluisterd. Haar beide huwelijken bleven kinderloos, maar zij was er trots op, dat haar vele tantezeggers haar niet vergaten. Vorig jaar op 27 januari vierde zij nog fleurig haar honderdderde verjaardag.

„BEP JANTJE" t

HEERENVEEN — De Vereniging van Coöperatieve Grasdrogerijen (VCG) zal voorlopig nog geen fusie aangaan met de Vereniging van Groenvoederdrogerijen in Nederland (VGN). Op de algemene vergadering van de VCG in Heerenveen zijn de bestuursvoorstellen over de fusie gisteren niet eens in behandeling gekomen, doordat er eerder in de vergadering al zoveel moeilijkheden over de fusie ontstonden, dat de voorstellen geen schijn van kans maakten.

De VCG is in Leeuwarden gevestigd en zij bestaat voornamelijk uit Friese coöperatieve grasdrogerijen. De VGN is ten dele een afsplitsing van de VCG, waarin de handelsdrogers samenwerken. De leden van de VCG vreesden een overheersing van de handelsdrogers in de nieuwe vereniging.

STAVEREN — Voor de ambtenaar van de burgerlijke stand in Staveren wordt 21 december de drukste dag, niet alleen van 1973, maar van vele jaren. Er trouwen in. deze oude Friese stad gemiddeld zon zeven paren per jaar. Maar alleen al op 21 december zullen er nu drie paren in de echt worden verbonden. Het zijn (om half twee) Hendrik Bouma en Wilhelmina Bakker uit Staveren. Theodoor Christiaan van der Heij en Bertha Hendrika Hajee uit Hengelo (kwart over twee), en tenslotte om half vijf Hendrik Joh. Rietman en Saskia Everdina Eizinga uit Staveren. Dit jaar worden er op het stadhuis van Staveren overigens meer huwelijken voltrokken dan anders. Het aantal komt dit jaar op dertien. Trouwlustigen kunnen tegenwoordig trouwen in elke gewenste gemeente in Nederland en enkele kleine stadjes zijn bij de paren zeer in trek.

HASKERDIJKEN — Veehouder Lambertus Hijlkema heeft er na acht jaar schoon genoeg van. Het is dan ook bepaald geen lolletje om iedere winter allerhande rommel uit een groot aantal pakjes hooi te moeten vissen. Gloeilampjes, plastic zakken, knijpflessen voor wasmiddelen en andere ongerechtigheden komen dan tevoorschijn. De oorzaak hoeft boer Hijlkema niet ver te zoeken. Naast zijn bedrijf aan de rijksweg in Haskerdijken, tegenover de spoorwegovergang bij Akkrum, ligt namelijk de vuilstortplaats van de gemeente Utingeradeel en Rauwerderhem. Het is de bron van veel ergernis voor de familie Hijlkema en nog een paar omwonenden.

Op 28 oktober 1965 verleende de gemeente Haskerland, op wier grondgebied het omstreden terrein ligt, vergunning om de vroegere zandwinplas vol te

storten met huisvuil. Aanvankelijk maakten de heer Hijlkema en diens buren bezwaar tegen deze bestemming, maar nadat zü de voorwaarden gelezen hadden, waaronder gestort mocht worden, waren zij gerustgesteld: het zou geen troep worden. In de praktijk worden die voorwaarden volgens de gegriefde veehouder in het geheel niet nageleefd. „As jo sjogge hwat dêr yn stiet en hwat hjir dan bart, dan is't gewoan forskriklik.' klaagt hij.

De stortvoorwaarden heeft hij zwart op wit voor zich liggen. Een kleine greep daaruit maakt al duidelijk dat deze goede garanties geven voor een nette omgeving. Er mogen geen vruch-

ten van vee, of slachtafval, cadavers en faecaliën gestort worden. Eventueel stankverspreidend vuil moet onmiddellijk ingegraven worden. De praktijk is volgens het echtpaar Hijlkema dat er 's zomers rond de „dwinger" een vreselijke stank hangt.

Het stortterrein ligt links van de sloot

Als gevolg van de vele brandjes hangt er regelmatig een brandlucht in huize Hijlkema. „Ik belje dan nei de gemeente ta, mar jo wurde fan'e bok op'e ezel stjürd," stelt mevrouw Hijlkema vast. Ondertussen zijn er al verschillende raadsleden geweest om ter plaatse een onderzoek naar de omstandigheden in te stellen. Veel heeft dat tot nu toe niet opgeleverd. Tijdens de begrotingsvergadering van Utingeradeel toonden de raadsleden veel begrip voor de weinig ideale situatie en men gaat dan ook pogingen ondernemen een oplossing te zoeken. Met de gemeenten Heerenveen en Haskerland is thans overleg gaande over de mogelijkheid tot storten in Nieuwebrug, op de stortplaats van Heerenveen.

De familie Hijlkema zou iedere oplossing toejuichen, als de ..dwinger" naast het bedrijf maar gesloten zou worden. Wordt die oplossing niet snel gevonden dan zullen de gezinnen Hijlkema, Tjitte de Jong, Jappie Hofstra en Frans Galema, die allen in de naaste omgeving wonen, nog twee jaar met de vuilnisbelt moeten leven. In 1975 loopt de vergunning namelijk af voor het storten. Maar twee jaar onder de huidige omstandigheden vindt de heer Hijlkema wel te lang.

LANGWEER — De gemeente Doniawerstal ondervindt veel tegenwerking bij het verkrijgen van strookjes grond, die nodig zijn voor de wegenverbetering te Ouwsterhaule. Dit kwam gistermorgen naar voren in de vergadering van de raad van deze gemeente. De voorzitter, burgemeester Johan Caspar Cavaljé, liet tijdens de rondvraag zijn ongenoegen over deze zaak binken. In antwoord op een vraag van de heer Anc Sijbesma (AR) over deze 'kwestie zei hü onder meer, dat een aantal eigenaren niet wil meewerken. Dat is het grote struikelblok, aldus de burgemeester. Hij zei voorts: „Ik durf stellen, dat het werk misschien al klaar of in elk geval aan de gang was geweest als we niet zoveel tegenwerking hadden ondervonden.

Wij willen graag in alle redelijkheid met de mensen praten, zo het de voorzitter verder weten. Maar dan moet men ook met ons willen spreken en niet doen alsof men gek is. Sommigen beantwoorden de brieven niet eens, die zij over deze zaak van het gemeentebestuur krijgen. De heer Gerrit B. Holtrop (AR) verklaarde het te betreuren als het hier om een „bewuste tegenwerking" gaat. Het betreffen slechts strookjes grond. Door de houding van sommige eigenaars zou de verbetering misschien niet door kunnen gaan.

APPELSCHA — Het recdeatiecentrum ~De Roggeberg" te Appelscha heeft over 1973 ongeveer 178.000 overnachtingen geboekt. Dat is ongeveer 6.000 minder dan vorig jaar. Deze teruggang is voornamelijk veroorzaakt door de slechte verhuur van voor- en naseizoenplaatsen. Het overnachtingencijfer in de zogenaamde „losse" verhuur-sektor is echter ten opzichte van 1972 met ongeveer 2500 gestegen, aldus de door het centrum verstrekte overnachtingen statistiek 1973.

4 dcc. Bergumerdam 36-(27); Leeuwarden 37 (28); Nesserzijl 32 (23); Sneek 27 (17); Scharsterbrug 29 (19); Woudsend 12 (15). Gemiddeld 23.8 (19.3). Neerslag minder dan 0.1 mm.

DRACHTEN — De gemeenteraad van Smallingerland heeft gisteravond zowel de aardgas- als de parkeertarieven verhoogd. Vooral van de zijde van de uit twee man bestaande CPN-fraktie rees bezwaar tegen deze verhogingen. De heer Nico Pultrum van deze partij zei dat hem de haren ten berge waren gerezen bij het lezen van het voorstel de aardgastarieven voor kleinverbruikers met een tot drie cent per kubieke meter (afhankelijk van het verbruik) te verhogen. De CPN-er sprak van een nieuwe belasting en wel „een belasting op het verbruik van aardgas". Hij tekende protest aan tegen het feit dat b. en w. zonder meer het advies van de Vereniging van Exploitanten van Gasbedrijven in Nederland volgen en stelde dat de verhoging was opgedrongen door de regering en de olie-maatschappijen. Hij sprak van een „Befehl ist Befehl" beleid van b. en w.

De heer Akko L. van der Veen nam in de PAK-fraktie een afwijkend standpunt in. Er is een geraamde winst bij het gemeentelijk gasbedrijf van bijna 1.2 miljoen gulden. Door het optrekken van het tarief komt daar nog eens f 277.000 bij. ~De winstmarge hoeft echt niet vergroot te worden. Een percentage van 17,5 aan winst vind ik om je vingers bij af te likken," aldus de heer Van der Veen. Hij vond dat de grens zo langzamerhand bereikt was en stelde voor' de verhoging in afwijking van het advies van het Vegin met een halve cent per kubieke meter naar beneden te brengen. Dit voorstel werd met 21 tegen 4 stemmen verworpen.

Met betrekking tot de verhoging van de parkeertarieven sprak de heer Bareld Postma (CPN) van „geld uit de zak klopperij". „Hoe is het te rijmen dat b. en w. nadat ze eerst een koopavond hebben ingesteld het parkeren duurder maken en het gebruik van de meters per dag langer maken," vroeg de heer Postma zich af. Hij vond dit in strijd met de regeringspolitiek. die op energie-besparing uit is. „Als we willen bezuinigen dan moeten we dat hier. in eigen gemeente, doen en niet van de promenade één grote lichtbak maken." aldus de heer Postma, die ook van mening was dat de koopavond, die bij wijze van proef voor een half jaar is ingesteld, tot december beperkt moet blijven.

Hoewel er ook in de andere frakties bezwaren rezen kwam het voorstel van b. en w. er zonder kleerscheuren door. Men kan straks tegen drie tarieven parkeren in Drachten: een half uur voor een kwartje, een uur voor vijftig cent en hoogstens twee uren voor 75 cent. Er zal bovendien een tweede parkeerwachter worden aangsteld.

In deze raadsvergadering werd mevrouw Jeanette T. van Beukering-Dijk (32) beëdigd als nieuw raadslid voor de WD. De heer Sake Koelma van deze partij heeft de raad verlaten. Mevrouw Beukering, die Nederlandse taal en letterkunde heeft gestudeerd in Groningen en Leiden, was eerder werkzaam op het ministerie van Landbouw en Visserij. Zij stelde vast dat in de politiek moed en karakter nodig is en nam zich voor die twee eigenschappen ook te tonen

Tijdens de rondvraag drongen verschillende raadsleden aan op maatregelen om energie te besparen. De heer Ruurd Kooistra (CDG) rekende uit hoeveel kilowatts er bespaard konden worden als de straatverlichting ingeperkt werd. Wethouder Jan W. Noorda (CDG) zei dat de gemeente van plan is „wat aan de openbare verlichting te doen".

SINT ANNAPAROCHIE — In het verpleeghuis „De Vlaswiek" is op 93-jarige leeftijd overleden de heer Theunis Jans Boersma, beter bekend als „omke Theunis fan Blija". De heer Boersma was jarenlang een markante figuur in de wandelsport. Als hoogbejaarde deed hij nog mee aan monstertochten als de Friese Elfsteden-wandeltocht en de Nijmeegse vierdaagse. Hij liep deze tochten op klompen uit. Omke Theunis is afkomstig van Blija, waar hij op Farebuorren werd geboren. Hij wordt ook (morgen om twee uur) in Blija begraven.

DRACHTEN — Een paar apart: Macky Messer van Polly Peachum. Ze waren kortgeleden te zien in de aula van het Drachtster Lyceum als hoofdrolvertolkers in de film „Dreigroschenoper" van G. W. Papst. Daarvoor, in 1928, had de toneelschrijver Bertolt Brecht al zijn versie gegeven van het werk „The Beg^ars Oper" van de Engelsman John Gay. De vertoning van de film was te danken aan de aktiviteiten van de Filmkring Drachten, die tot nu toe suksesvolle pogingen doet om in besloten voorstellingen films te vertonen, die

„om een of andere reden de moeite van het zien waard zijn en toch zelden of nooit (meer) in het openbaar vertoond worden".

Drachten heeft tot een aantal jaren geleden een Filmliga gehad, maar die is ondanks veler goede wil niet van de grond gekomen. De mensen die zich nu inspannen om de Filmkring van de grond te krijgen hebben dat opgevat als een uitdaging. Wat in Harlingen, Heerenveen en Franeker kan moet ook in Drachten kunnen, menen de heren Sietse Vijver en Jan Veldhuis. Zij hebben voor een nieuwe opzet gekozen en zich daarbij gespiegeld aan het sukses dat de filmkring van de rijksscholengemeenschap in Heerenveen heeft. In Heerenveen richt de filmkring zich alleen op de leerlingen van de rsg, in Drachten spelen de aktiviteiten van de filmkring zich in en rond het Drachtsters Lyceum af, maar kunnen daarnaast ook anderen dan leerlingen lid zijn, een soort compromis dus. Het gevolg is dat veruit het grootste deel van het ledenbestand, 200 van de ruim 250, uit lyceisten bestaat.

„We willen er voor zorgen dat het niet elitair wordt want dan trek je geen mensen meer. Zo 'n klub wordt al gauw een beetje bekakt. Dat willen wij voorkomen", zegt de heer Vijver. En verder: „In principe draaien we ook wel een lekkere knokfilm, maar in vredesnaam niet alleen maar Fellini. We richten ons niet tot de „happy few", maar ook tot de gewone filmliefhebber". De apparatuur wordt daarbij gratis geleverd door het Drachtster Lyceum, terwijl men ook wel eens een beroep mag doen op „Bomeroord" in Beetsterzwaag, welke instelling ook zijn apparatuur beschikbaar stelt.

Er zijn nu drie grote films vertoond, te weten „The General" van Bustor Keaton, „Highnoon" van Gary Cooper en kortgeleden dus de „Dreigroschenoper" van Pabst. De konklusie na deze drie voorstellingen is: „Het slaat goed aan". Wat willen de mensen van de Drachtster Filmkring met hun aktiviteiten bereiken? De heer Veldhuis: „ledereen weet wat een film ls. Wij willen proberen duidelijk te maken dat er films zijn die net wat dieper graven dan wat je normaal voorgeschoteld krijgt op de buis. Je gaat er natuurlijk van uit dat je de Drachtster bioscoop niet in de wielen rijdt". De films worden uitgezocht door het drietal Vijver, Veldhuis en Floris Evers. De beide laatsten zijn verbonden aan het Drachtster Lyceum, als leraar, terwijl de heer Vijver direkteur van de bibliotheek in Drachten is.

Die uitzoekerij geeft nog wel eens wat problemen. Er is een praktisch oneindig aantal films, die in aanmerking komen als men als maatstaf „de betere film" hanteert. Er is niet altijd evenveel dokumentatie over bepaalde films en ze huren is nogal prijzig. Vandaar dat het idee al eens ls gelanceerd om als Friese filmkringen gemeenschappelijk films te huren.

Het gaat om 16-mm films, maar, aldus de heren Vijver en Veldhuis, als we door blijven groeien en we zijn echt iets dan kunnen we misschien eens aankloppen bij de Drachtster bioscoop of we daar een avond kunnen draaien op 35 mm. Maar dan moeten er wel een paar honderd leden bij want dot kan natuurlijk niet voor niks. Enfin, dat is een kwestie van afwachten.,, Het ziet er ieder geval hoopvol uit", aldus de heer Veldhuis.