Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

Am VI UIII llt —%-_ POMPEN O^^* ARO BV leeuwarden 05100-35825

ADVERTENTIE LM.) Tripmenu Wilt u in de winter de doortrekkende ganzen bekijken, een woelige wandeling langs het strand maken, een museum bezichtigen, een sneuptocht door de bossen maken of dagtochten ondernemen per bus of per trein? In „Tips voor trips" wordt u de weg gewezen. Het is een handig boekje van 130 pag. en het bevat bijkans alles wat er in Friesland op recreatief gebied te beleven is. Rijk geïllustreerd en waar dat nodig is toegelicht met route-kaartjes. Voor slechts ƒ 2,75 kunt u het kopen bij de kantoren en agenten van de Leeuwarder Courant.

savez-vous pourquoi 7femmessurlo preferent mousifne?

HARKEMA — De inzittenden van een auto van de Rijkspolitie groep Aehtkarspelen is in de nacht van oud op nieuw hevig geschrokken toen op de Betonweg onder Harkema, een auto links op de weg reed en regelrecht op hun wagen afstevende. Door naar de berm uit te wijken en sterk te remmen kon de politie nog juist een botsing voorkomen. Daarna werd gekeerd en le achtervolging ingezet. Toen de links rijder een erf opreed hadden de politiemannen hem gauw te pakken. Het bleek de 29-jarige gehuwde De V. uit Harkema te zijn. Hij had meer gedronken dan goed voor hem was en kreeg als nieuwjaarswens een bekeuring.

NOORDBERGUM — De opperwachtmeester der Rijkspolitie van de Groep Tietjerksteradeel J. Korringa, is met ingang van 1 januari benoemd tot commandant van deze groep. De nieuwe groepscommandant is bevorderd tot adjudant. Hij volgt adjudant J. van der Meulen op, die op 1 november, met pensioen is gegaan.

HUGO TER BRAAKE

In een bij de boerderij staande schuur stonden nog elf koeien en zestien stuks jongvee. Deze schuur bleef geheel intact. Ook het paard van de veehouder, dat in het land liep toen de brand uitbrak, bleef gespaard.

De felle brand trok gisteravond een grote belangstelling. De burgemeester van Doniawerstal, de heer Johan Caspar Cavaljé was enige tijd op het terrein van de brand aanwezig. De brandweer van Haskerland is de gehele nacht in touw geweest om het vuur, dat vooral hardnekkig woedde in de ongeveer 3000 pakjes hooi, te blussen. De eigenaar van de boerderij en de familie Ten Hoeve waren tegen brand verzekerd.

OUWSTERNIJEGA — Een felle brand heeft gisteravond de stelpboerderij van de veehouder Johannes ten Hoeve aan de Jetse Veldstraweg te Ouwsternijega volkomen verwoest. Twintig koeien kwamen in de vlammen om; twaalf konden er nog naar buiten worden gebracht. Twee daarvan moesten evenwel worden afgemaakt. De andere tien hadden ook vrij ernstige verwondingen. Waarschijnlijk zullen zij naar de noodslachtplaats worden gebracht. Voorts ging vrijwel de gehele inboedel van de boerderij verloren, alsmede de voorraad hooi, enig veevoer en landbouwmaterieel.

De brand moet even na achten in het bedrij fsgedeelte zijn ontstaan. Het echtpaar Ten Hoeve zat naar het journaal te kijken toen er enig lawaai in de schuur werd gehoord. Toen de veehouder naar achteren ging sloeg hem in de gang de rook tegemoet. Hij stormde daarop onmiddellijk naar boven om zijn twee kinderen van ongeveer dne en vijf jaar, die in bed lagen, te redden.

Ongeveer op dezelfde tijd sloeg een buurman alarm. Op dat ogenblik sloegen de vlammen al uit de schuur. Het vuur breidde zich zo snel uit, dat het haast niet meer mogelijk was iets van het huisraad naar buiten te brengen. Slechts enkele waardevolle en persoonlijke bezittingen konden in veiligheid worden gebracht. Spoedig stond de boerderij van voor tot achter in lichter laade.

Het was niet meer mogelijk om in de schuur te gaan om het vee te redden. Aanvankelijk werd dan ook aangenomen dat alle 32 koeien in de vlammen waren omgekomen. Brandweerlieden van de Haskerlandse brandweer ontuitbreken van de brand nog leven in de dekten echter een paar uur na het stal. Pas toen bleek het mogelijk naar binnen te gaan en de twaalf nog levende dieren naar buiten te brengen.

BERGUM — Burgemeester Henri ridder Huyssen van Kattendijke van Tietjerksteradeel is oudejaarsavond een beetje sneu van zijn drankje af geraakt. Toen de familie naar de kerk was (tussen tien voor zeven en tien voor negen ongeveer) hebben ongenode gasten zich toegang tot de burgemeesterswoning verschaft, daar een fles jenever uit de koelkast genomen en waarschijnlijk laten vallen. „Ik had liever gehad, dat zij maar hadden aangebeld, dan was het vast gezelliger geworden," aldus de heer Van Kattendijke, die denkt aan kwajongenswerk. Hij neemt aan, dat de indringers geschrokken zijn, toen de familie weer naar huis kwam. „Op het moment was het even vervelend," aldus de burgemeester, „vooral omdat je mensen in huis hebt. Maar och, verder betekent het niet zo veel. Er is verder ook niets ontvreemd".

IRNSUM — Hugo ter Braake uit Irnsum is voor de derde achtereenvolgende keer speedboat-kampioen van Nederland geworden in de SD-klasse (van 520 tot 700 cc). De 24-jarige technisch leider van het verkoopkantoor Henk ter Braake (motorboten en accessoires) in Irnsum kreeg vlak voor de kerstdagen van de NSC (Nederlandse Speedboat Club) te horen, dat na een ingewikkelde berekening was gebleken, dat hij opnieuw nationaal kampioen was geworden in de SD-klasse.

Van de zeven wedstrijden die meetelden voor de nationale titel werd die van Groningen geannuleerd, omdat die race niet onder auspiciën van de NS was georganiseerd. Bovendien mocht Hugo ter Braake de Drie Uren van Amsterdam op de Amstel van zijn totaal aftrekken, zijnde de slechtste verrichting. In de Drie Uren van Amsterdam was Hugo ter Braake met zijn oranje gekleurde Polari-boot (nummer 26) over de kop geslagen. Na het wegvallen van de races in Groningen en Amsterdam (Amstel) resteerden de wedstrijden van Ammerzoden, Sneek Krimpen aan de IJssel, Bergum en (Bosbaan) Amsterdam. In Sneek, Ammerzoden en Krimpen aan de IJssel werd hij winnaar, terwijl Bergum en Amsterdam (Bosbaan) twee fraaie tweede plaatsen opleverden.

Hugo ter Braake wordt in vergelijking met oud-wereldkampioen Cees van der Velden heel bescheiden gesponsord. Polaris (Heusden) en Beverol zijn Hugo ter Braake's sponsors. Polaris leverde hem een nieuwe polyester boot en financierde ook mee de ontwikkeling van het schip. Reis- en verblijfkosten evenwel komen enkel en alleen voor rekening van Hugo ter Braake zelf. De drievoudige kampioen van Nederland in de SD-klasse heeft zijn opleiding genoten bij broer Henk, die tweemaal SD-kampioen is geweest en verder o.m. de Zes Uren van Parijs op de Seine heeft gewonnen.

In Motel Bunnik heeft Hugo ter Braake even voor kerst de enorme kampioensbeker in ontvangst genomen. Een beker, die samen met tal van andere trofeeën en de kampioensboot is te bezichtigen op het bedrijf in Irnsum. Joop Bousie en Rob Visser waren de grootste rivalen van Hugo ter Braake, die samen met Douwe Wouters uit Hoornsterzwaag (SF-klasse, 850 tot 1000 cc) en Tjeerd Bosma uit Heerenveen (SD-klasse) de Friese kleuren hoog houdt op de belangrijke races. Zeer veel heeft de drievoudige kampioen te danken aan zijn mecanicien Otto van der Meulen uit Grouw, die als manusje van alles Hugo ter Braake enorm veel steun verleent.

DRACHTEN — „We eten te veel en te vet en te vaak" luidde een zin uit een van de liedjes die Jules de Corte schreef voor het vaste Lawei-jaarwisselingsprogramma, dat gisteravond voor de vierde keer onder de titel „Dag ouwe, dag jonge" over het voetlicht ging. Er kan opnieuw vastgesteld worden dat het min of meer vaste koppel Jules de Corte-Roel Oostra prijs gereden heeft. Uit het geciteerde liedje is af te leiden dat ook dcxc keer de strekking van het programma kritisch was, maar die kritiek was omgeven door een aantal fleurige revue-achtige onderdelen, die het programma de nodige vaart gaven en de Drachtsters met niet al te veel zorgen aan het tradiUUonele nieuwjaarsbal liet beginnen.

Het uitbundige applaus aan het slot, dat het open doekje voor de heer Doeke Vaartjes te Bokwerd, die even kwam te „dagzeggen", nog overtrof was al evenzeer een aanwijzing dat dit typische La wei-gebeuren rond de jaarwisseling op hoge prijs wordt gesteld. „Dag ouwe, dag jonge" riep weer een veelkleurig beeld op van wat zich het afgelopen iaar tijdens het bewind van Anno '73, ver af en dichtbij heeft afgespeeld. Jules de Corte die van een milde liedjeszanger een nogal sombere ontleder van 's werelds wel en wee is geworden had hier en daar de mogelijkheid aangegrepen om zijn gehoor een spiegel voor te houden.

Het geheel had als thema de afscheidsreceptie van „Anno '73", die anders dan bij dit soort gelegenheden gebruikelijk is, heel wat verwijten kreeg te inkasseren. De „Vrede" („Er is weinig hoop voor de patiënt"), het „Geweld" dat een nieuw kolonelsregime opleverde, de „Sportverdwazing" en de „Reklame" waren de hoofdpunten, die omgeven waren met zang en dans. Rustpunten in dit warrelende geheel waren het optreden van Roel Slofstra, die vooral veel sukses had met zijn ode aan het oude Drachten en verder de regelmatige verschijning van Gurbe en Loltsje op de vouwfiets en de snedige wijze waarop Doeke Vaartjes uit Bokwerd de Hoofdplaats het „manneweer" op zei.

Het programma werd met veel inzet en enthousiasme gebracht door een zestigtal medewerkers van heel jong tot al tamelijk oud. Roel Oostra had de regie weer voor zijn rekening genomen, zodat er al met al een voorstelling uit de bus kwam, die ook vanavond wanneer het programma voor de tweede keer wordt gebracht een volle zaal verdient.

LANGE tijd heeft het erop geleken, dat de mooie maatschar, die vroeger op de Waddenzee gevangen werd, daar niet meer voorkwam. Er werd nog wel eens een jong scharretje boven water gehaald, maar dat waren wat men noemt postzegels. Vorig jaar echter werden in de wintermaanden bij Breezand, Kornwerderzand en vlak bij het Monument op de Afsluitdijk weer flinke scharren gevangen. De stille hoop, dat de schar terug zou keren naar de ondiepe delen van de Waddenzee lijkt thans in vervulling te gaan. Er komen namelijk steeds meer meldingen binnen over goede scharvangsten. Vooral het deel van de Afsluitdijk tussen Breezand en het Monument, waar de bodem zanderig is en diepe plekken zijn, is de laatste tijd erg goed.

Tussen de dertien stormen van de afgelopen maand door zijn er op rustige dagen vangsten gedaan van tussen de twintig en veertig stuks per dag. Die resultaten werden geboekt van ongeveer een half uur na het inzetten van de vloed (dus een half uur na pal laag water) tot ongeveer een nur over de top van de vloed heen. Met afgaand (vallend) water werd er zo nu en dan

ook nog wel eentje gevangen, maar in die periode was het vooral de bot die het aas nam. Ook deze vissoort is nog steeds aanwezig en heeft zich na de korte winterperiode op het Wad verzameld. Het is opvallend dat de kwaliteit van deze bot veel beter is dan in de vorige winter.

+ „Fjildman" Arme Bruinenberg in Dokkum verzorgt momenteel een buizerd, in het Fries müzebiter genaamd. De grote roofvogel, die nog geen zeldzame verschijning is in Friesland maar toch schaars wordt, werd in de Strobosservaart gevonden. Hij of zij had een gebroken vleugel. „De tonge wie al wyt", vertelt de heer Briunenberg en zulks betekent, dat de vogel al zo goed als dood was. Maar in huize Bruinenberg zijn ze met voortvarendheid aan het werk gegaan. Na enkele ndage bewusteloosheid kwam de buizerd weer bij. De vleugel was ondertussen al gespalkt en momenteel is de buizerd weer aardig bij zijn „süp en stuf. De buizerd wordt gevoerd met stukjes vlees en het lijkt erop, dat hij het ongeluk zal overleven. En dat is dan het zoveelste succes van de familie Bruinenberg. Kortgeleden heeft men een herstelde torenvalk de vrijheid gegeven en daarvoor lukte het een door olie aangetaste velduil van de dood te redden. De heer Bruinenberg verwijderde de olie door de vleugels heel voorzichtig met bloem te bestrijken. Dat nam de olie op en twee dagen later vloog de uil de vrijheid tegemoet.

Toen waren de meeste botten aangetast door „botluis". Het is een parasiet, die zich nestelt in de huid van de uitgepaaide bot. Hierdoor ontstaan wrataehtige gezwellen over het hele vissenlijf en ook vaak op de staart en de vinnen. Meestal voelt een bot, die door deze geelbruine wratten is aangetast, slap en week aan. Men kan hem het beste in zee terugzetten, want hij ls •niet te eten. Hij smaakt naar modder en in de braadpan wordt het een hoopje spetterend stijfsel. Voor de vis zelf zijn de wratten een tijdelijk verschijnsel. Reeds na korte tijd verdwijnen de parasieten en wordt de bot weer een glanzende, gezonde vis. Sommige sportvissers doden zon aangetaste bot in de veronderstelling, dat het een besmettelijke ziekte is. Dat is dus niet het geval en men kan de bot rustig terugzetten. De schar heeft praktisch nooit last van deze parasiet. Hij is ook niet slap of week, want meestal heeft hij de paairijpe leeftijd nog niet bereikt. De schar is over het algemeen feller en aan het vangen beleeft men dus meer plezier. Daar komt nog bij, dat hij bijzonder lekker van smaak is. Sommigen waarderen hem als consumptievis even hoog als de tong.

Voor het vissen op de schar is geen bijzonder materiaal nodig. Een niet te zware zeehengel met een werpvermogen tot ongeveer honderd gram en een lengte van een meter of drie kan het wel doen. U behoeft ook niet de allerzwaarste zeemolen te gebruiken. Een zware zoetwater spincombinatie, mits er niet aan te veel lood aan zit, is voldoende. Een niet te lange telescoophengel, waar men dertig gram lood mee kan werpen, geeft goede resultaten, maar de felle stroom schuift dan wel gauw het aas weg.

De zeepier is het beste aas voor de schar, hoewel ze af en toe ook graag een spierinkje of bliekje grijpen. Gebruik niet de 10 mm grote bothaak, maar die van 7 mm. De bek van de schar is namelijk kleiner dan die van de bot.

IN FRIES Mozaïek van vorige week stonden een paar foto's van vogels, die tijdens het eerste wintertje omkwamen. Er was o.m. een vogel bij met een vergroeide snavel, die tengevolge van deze handicap geen voedsel meer kon opnemen.

Vogelmedewerker Bosch meldt, dat in het Fries Natuurhistorisch Museum daarvan voorbeelden te zien zijn. In de natuur heeft de heer Bosch het zelf ook enkele malen waargenomen. Het eerste geval betrof een scholekster, die bij Leeuwarden dood werd aangetroffen. In het museum is voorts de vergroeide snavel van een aalscholver te zien. Verder herinnert de heer Bosch zich een mus, die het kopje helemaal schuin moest houden om nog voedsel te kunnen oppikken.

Het komt ook veel voor, dat vogels een te grote prooi willen inslikken en er dan in stikken. Een kerkuil viel dood van het dak, omdat hij een hele mus wilde doorslikken. Ook is het geval bekend van een reiger, die gestikt was in een waterrat.

-k En clan duikt daar plotseling ons aller Bintje op, eenmaal een vrij veel voorkomende Friese meisjesnaam, maar nu alleen nog gebruikt voor een bepaalde aardappelsoort. Het knipsel komt uit Tunis en werd de Mozdiekredaktie toegestuurd door mevrouw T. van Santen-Piersma. Het is reclame voor aardappelpuree van het merk Mousline, waaraan volgens de fabrikant zeven van de tien vrouwen de voorkeur geven. En er worden uitsluitend eerste soort Bintjes voor aannemen.

Voor wie de geschiedenis van Bintje niet kent: de onderwijzer Klaas de Vries uit Suameer kweekte de aardappel in 1905 en noemde hem naar ren van zijn leerlingen, Bintje Jansma. Als consumptieaardappel maakte Bintje geen furore, zodat de nieuwe aardappel stilletjes verdween. In 1923 werd hij in een ander ras, de 7..P. CZ&lsle.rsu. muis t.£>.r_iaao.r>r.r.Aon on. in 1942 begon ac teen op grore schaal door te zetten.