Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE 1.M.)

METSLAWIER — De gemeenteraad van Oostdongeradeel is er gisteravond zonder veel moeite mee akkoord gegaan, dat de gemeentelijke stichting Jachthaven Oostmahorn Lauwerszee (JOL)" opgeheven zal worden. Zoals bekend worden de exploitatietekorten van de jachthaven in het Bootsgat steeds hoger en zouden deze voor de gemeente een te zware belasting gaan vormen. Burgemeester en wethouders zullen — in nauw overleg met de gemeenteraad — in samenwerking met het tegenwoordige stichtingsbestuur naar een andere beheersvonn zoeken. Burgemeester mr. Roel W. Dijkstra. tevens voorzitter van de stichting, beloofde de raad, dat het Mquidatteplan en, de afwikkeling van de lopende zaleen, binoen korte tijd — hij sprak over enkele maanden — gereed zullen zijn. Sommige raadsleden hadden wat moeite met het aanvaarden van het stichtingsbestuur als partner van b. en w. bij het zoeken naar een oplossing, maar buirgemeester Dijkstra drong er op aan dat bestuur tenminste als adviserende commissie in stand te houden in verband met de ervaring die het heeft opgedaan in de afgelopen jaren.

De heren Willem Wiersma, Melis Boersma en Mink Zijlstra (allen CHU) wensten onmiddellijk na de liquidatie van de stichting ook het bestuur buitenspel te zetten. „Mag ik aannemen. dat dit de gevoelens van de hele raad zijn?" vroeg de burgemeester. Niemand gaf antwoord op deze vraag, zodat aangenomen moet worden, dat alleen de CHU-fractie tegen het verder ingeschakeld houden van het bestuur is.

Natuurlijk waren er vragen. Bijvoorbeeld van de heer Arjen Sijtsma (ARP), die wel graag wtilde weten, wat de zinsnede „een minder gelukkige start" betekende. De burgemeester legde uit, dat de toeloop van de belangstelling, waarop de accomodaties werden gebouwd, vooral in het begin sterk is achtergebleven bij de verwachting Op dit moment is het zo, dat 82 van de 116 ligplaatsen zijn verhuurd en „dat is geen gekke bezettingsgraad".

Mevrouw Johanna Bruinsma-Kleijwegt (PvdA) waarschuwde, dat waar de stichting JOL suggereert, dat buiten en binnendijkse recreatiemogelijkheden im één bedrijf moeten worden ondergebracht, niet gedacht mag worden aan een of andere super-commerciële onderneming, die het alleenvertoningsrecht in Oostmahorn zal krijgen. Zo zou de recreatieve ontwikkeling daar vrijwel uitsluitend ten goede komen aan „onze kapitaalkrachtige oosterburen".

Zij herinnerde er ook aan, dat zij enkele jaren geleden al had gewezen op de mogelijkheden die de Stichting Recreatiecentra van de Nederlandse Hervormde Kerk zou kunnen bieden. Zij constateerde, dat nooit contact met dit centrum is opgenomen. Zij vroeg tenslotte of b. en w. alsnog bereid zouden zijn contact met dit centrum te zoeken, of de positie van de huidige havenmeester veilig kan worden gesteld en of de toezegging van het Stichtingsbestuur en de Rijksdienst IJsselmeer Polders aan de onlangs in Anjum gevestigde jachtwerf „Bootsgat BV" over een vestiging op het terrein van de jachthaven overeind kunnen blijven.

Daar wilde burgemeester Dijkstra wel even met de wethouders apart over praten. Maar daarna stelde hij mevrouw Bruinsma gerust. B. en w. zullen alles doen wat ln hun vermogen ligt om de havenmeester zijn inkomen te laten behouden. Het ligt niet ln de bedoeling de recreatie zo duur te maken in Oostmahorn, dat de eigen inwoners er niet meer aan te pas komen en een contact met de hervormde stichting zal stellig worden overwogen. De gemeente dient echter een vinger ln de pap te houden in verband met de eisen die de RIJP stelt. Aan de jachtwerf „Bootsgat BV" zijn geen garanties gegeven, maar wel is bij b. en w. bekend, wat er met deze BV is besproken en ook dat zal in overweging worden gehouden. Over een en ander zal echter pas beslist hoeven te worden, als het liquidatieplan gereed is.

De heer Melis Boersma had ln de rekening over 1973 een aantal cijfers gemist, waardoor het over dat jaar geraamde tekort (dat het totaal op ruim ƒ 106.000 brengt) stellig niet bij die geraamde ƒ 36.500 zal blijven, maar zeker op ƒ 40.000 zal komen. En dat, aldus de heer Boersma, terwijl de stichting in april nog aan de raad een tekort van ƒ 20.000 voorlegde. „Dat binne rare misslaggen," vond de heer Boersma. Burgemeester Dijkstra verklaarde, dat de rekening over 1973, zoals nu aan de raad voorgelegd, nog wel zeer voorlopig was en dat de heer Boersma de door hem gemiste cijfers wel zou kunnen vinden in de exploitatiebegroting.

BOORNBERGUM — Het FNP-statenlid Jan B. Singelsma sprak gisteravond in café Jan Bos voor een gehoor van vijf en twintig mensen. Hü tekende daar verzet aan tegen een uitspraak van gedeputeerde ir. Lieuwe Eringa, die onlangs zei dat de FNP de klok wil terugzetten tot voor 1795. „Is dat nou wol sa moai fan him. Hy docht biwust de wierheit gewelt oan", aldus de heer Singelsma.

Met de gewestvorming zou, zo meende hij, de indentiteit van Friesland verloren gaan. Het leek hem daarom beter de provincies meer taken te geven. De provincies zijn tot nu toe altijd wat lui geweest, vond de heer Singelsma. Ze hadden in het verleden meer taken aan zich moeten trekken

„It is net mear as logysk om de taken dy't de gemeenten net oan kinne, oan de provinsje ta to skikken", zei de heer Singelsma. Als goed voorbeeld van decentralisatie tegenover het centralisme noemde hij de plattelandsvrouwenafdeling in Goutum, die zich los heeft gemaakt uit het landelijk verband. „Dy hoege nou gjin jild mear öf to dragen oan in haedbistjür dat earne yn Den Haech sit. Se ha nou de kas fol jild en kinne de beste sprekkers komme litte," zei de FNP-er. Hij was ook tegen de bouw van flats. Volgens hem is de mens geschapen om met beide benen op de grond te staan en „in slach om hüs to dwaen."

LJOUWERT — Steatelid Gerben Wartena (FNP) hat Deputearre Steaten inkelde fragen steld oer it forfier fan bern nei de beukerskoallen. Dat bringt neffens de hear Wartena hege kosten mei him mei. Guon gemeenten bitelje al nei formogen mei en ek bitelje sjans alden bijdragen. Lykwols docht neffens de hear Wartena bliken, dat dy kosten foar guon alden to heech binne, hwertroch de bern net nei de beukerskoalle stjürd wurde.

De hear Wartena freget oft DS net fan miening binne, dat it ryk dit forfier foar syn rekken nimme moatte. It net forplichte, iepenbier forfier yn'e stêdden wurdt ek foar in part troch it ryk bikostige. Nou't de provinsje meibiteUet oan it forfier fan skoalbern fan de ealannen en oan de boattsjinst Starum—Enkhuizen (foar de fordivedaesje), leit der dan ek net in taek foar de provinsje op it mêd fan it forfier fan beukerskoallebern, salang't it ryk dat net docht.

In oare oplossing soe in bilangvike forbettering fan it iepenbier forf'er wêze kinne. Troch de wenningboupolityk fan provinsje en ryk is it plattelan fan Fryslan üntfolke. Dêrtroch is it iepenbier forfier minder wurden en moatte de beukerskoalle de bern üt in greatere krite hel je. Da provinsje hat dus skuld mei oan ix probleem. De slogan fan it regear, dat alle bern deselde kansen hawwe moatte, sil trnch de provinsje wier makke wurde moatte, neffens de hear Wartena.

17 januari. Bergumerdam 24 (25), Leeuwarden 18 (26), Nesserzijl 27 (22), Sneek 5 (17), Scharsterbrug 24 (18), Woudsend 7 (10). Gemiddeld 15 (16,6). Neerslag 8,9 mm.

Het J. L. Hoogland-gemaal is in bedrijf. De sluizen zijn voor de afstrom'ng geopend.

HEERENVEEN — Op het eerste gezicht lukt het wat vreemd dat in het te verdubbelen tracee van rüksweg 43 zomaar een brug wordt gebouwd, terwül er geen water onder door loopt. Het betreft echter een voorziening, gericht op de toekomstige situatie. De brug, die tussen Oudehaske en Heerenveen wordt aangelegd, zal namelijk over de te verleggen Engelenvaart komen te lopen. Formeel is de omlegging langs Heerenveen nog niet rond, omdat de nieuwe Engelenvaart over grondgebied van Haskerland zal lopen. Haskerlands gemeenteraad heeft echter al een voorbereidingsbesluit aangenomen, zodat het alleen nog een formele aangelegenheid is. Zolang de nieuwe tracering van de vaart nog niet is uitgevoerd zal de vaste brug derhalve als een kostbaar monument (bouwkosten ongeveer twee miljoen) in het landschap staan. „Maar het is een zinvolle investering, want als we achteraf een dergelijke brug in de nieuwe rijksweg zouden moeten bouwen zouden we driemaal zoveel geld kwijt zün," aldus een woordvoerder van Rijkswaterstaat. Eind 1975 zal het gedeelte Joure—Hee- van rüksweg 43 als vierbaansweg in gebruik kunnen worden genomen.

LEEUWARDEN — De stichting Natuur en Milieu te Amsterdam, de centrale werkorganisatie van vier landelijke instellingen op het gebied van natuurbehoud en milieubeheer, heeft ook bij Gedeputeerde Staten van Friesland geprotesteerd tegen het besluit van de gemeenteraad van Ameland om gaswinning op dit eiland toe te staan. Naar de mening van „Natuur en Milieu" heeft de gemeenteraad zich volstrekt onvoldoende rekenschap gegeven van de biologische en landschappelijke gevolgen en van de ontoelaatbare risico's voor het natuurlijk milieu die delfstofwinning met zich brengt. De stichting vindt dat de huidige oliecrisis onder geen voorwaarde mag leiden tot een natuuren milieucrisis. Versnelling van de aardgasproduktie zal in de eerste plaats moeten worden gezocht op het Continentale Plat in de Noordzee. Er zal consequent moeten worden afgezien van winning in kwetsbare milieus, zoals het gehele Waddengebied en het Fochteloërveen. aldus de stichting Natuur en Milieu.

NIEUWEHORNE — Eindelük lukt ook dit jaar in Friesland de explosie te komen van de snijmaisteelt. Voorlichter Jan Berga verwacht een verdrievoudiging van het areaal vergeleken met vorig jaar in zuidoostelük Friesland. In 1973 bedroeg het areaal 130 tot 140 hectare.

De heer Berga deelde dit mee op een bijeenkomst van de snijmaiskern Zuidoostelijk Friesland. De kern hield in Nieuwehome een bijeenkomst met een zeventigtal belangstellenden. Deze belangstellenden waren alleen al van plan gemiddeld 2,5 ha voor hun rekening te nemen.

De voorlichters Berga, Tjltze Gerlsma en Pieter Heikens, de laatste van de Agrarische Unie, bespraken de verschillende aspecten van de teelt, nadat de voorzitter van de kern, de heer Minne Brouwer van Boyl, in zijn openingswoord al had gezegd, dat vorig jaar 30 procent van het land niet op tijd klaar was om met mals bezaaid te worden, terwijl nog eens 30 tot 40 procent slecht klaargemaakt was. De heer Heikens betoogde, dat snijmaisteelt zonder chemische bestrijdingsmiddelen niet mogelijk is.

In 1972 werden in Friesland zetmeelwaardeopbrengsten gehaald van 5500 kg en dat bleef nog al wat achter bij de opbrengsten die in de vlugschriften vermeld stonden, zo deelde de heer Tjitze Gerlsma mee. In 1973 kwam men wel tot opbrengsten van 7000 kg bij een variatie van 5500 tot 7500 kg, dank zij bijzonder gunstige weersomstandigheden. De heer Gerlsma vergeleek dit met graslandopbrengsten van 3000 kg en met kunstweide van 7000 kg.

Voorzitter Minne Brouwer hoopte, dat de loonwerkers niet in het wilde weg tot de aanschaf van maisapparatuur zouden overgaan, dat geen chaos ontstaat zoals in Overijssel, waar men met een teveel aan werktuigen zit. Hij wees het verwijt af, dat de snijmaiskern zich te veel met de Agrarische Unie, in zou laten. Het kernbestuur werd uitgebreid met twee man, van wie een bestuurslid van de werktuigencoöperatie Siegerswoude is, namelijk de heer Wolsga.

HARLINGEN — In zijn nieuwjaarsrede heeft burgemeester Hans de Haan sterk de nadruk gelegd op de „zachte" sector van het gemeentebeleid, het welzijn. De laatste jaren is systematisch gewerkt aan de technische en economische kant van het beleid, de „harde" sector, maar een dergelijke aanpak ontbrak in het sociaal-culturele vlak, zo hield hij de gemeenteraad voor. Het beeld dat hem daarbij voor ogen zweefde bleek dat van een soort stedelijke volkshogeschool, waar creativiteit en vorming onder deskundige leiding en met medewerking van vrijwilligers een plaats zou kunnen vinden.

Naar aanleiding van de reeds jaren gehoorde roep om een jongerencentrum zette de burgemeester uiteen, dat hrj niets voelde voor een verdere maatschappelijke versplintering. Voor alle groepen van de bevolking moest naar zijn idee een „sociaal platform" geschapen worden, dat hij nader omschreef als een „schepnet voor ideeën". Hoe dat schepnet er zou moeten gaan uitzien, was hem nog niet duidelijk, maar hij hoopte dat zijn opmerkingen ook bij anderen gedachten zouden losmaken, zoals ook bü de Centrale Commissie en de gemeentelijke Culturele Commissie reeds het geval was.

De raadsvergadering begon gisteren al om vier uur vanwege het gezamenlijk doornemen van de (sluitende) begroting, die het college de raad had voorgelegd. Na de warme maaltijd, die de behandeling van de agenda afsloot, kregen de vijf fractieleiders eerst gelegenheid voor een algemene beschouwing. HA'7O-voorzitter Johannes Huizinga legde na het uitspreken van zijn waardering voor het college als belangrijkste wens op tafel, dat het gemeentelijk bouwbeleid meer gericht moest worden op het aanpassen van bestaande woningen dan op het bouwen van nieuwe, die met de teruglopende groei van de stad mogelijk leeg konden blijven staan.

De heer Johan Velthuis (Chr. Kiezers) stak evenmin zijn waardering voor het dagelijks bestuur onder stoelen of banken, maar drukte het college wel op het hart de ontwikkelingen rond de zeehaven en in het bijzonder het baggerwerk nauwkeurig te volgen. Ook aan de voorzieningen voor de recreatie zag hij graag meer aandacht besteed. Fractieleider Bouke van der Gaast van Harlinger Belang drong evenals zijn collega Huizinga aan op snelle vernieuwing van bestaande woningen om Harlingen zijn aantrekkingskracht niet te laten verliezen. Om die reden wilde hij ook graag, dat de gemeente niet de vestiging van kleinere industrieën versmaadde.

HNS'er Coen van der Meer hoopte dat de rijksbijdrage voor het instandhouden van de historische stadskern, waarmee de begroting sluitend was gemaakt, ook inderdaad volledig voor dat doel gebruikt zo worden. Dat leek hem tevens een goede aanzet voor een autovrije binnenstad en het vermijden van ingrepen in het stadsschoon ten bate van het verkeer. De heer Wim Haitsma (GPV) zag in de begroting nog teveel het beeld van de overvloed. Hij had graag krachtige besnoeiingen gezien, vooral op culturele posten. Ook verweet hij het college, dat het meeging met de trend van „brood en spelen", waardoor de eigen inzet en verantwoordelijkheid verloren zouden gaan.

WORKUM — Het telefoondistrict Leeuwarden, dat praktisch heel Friesland omvat, sluit vanmiddag de 100.000ste abonnee aan. Het is mejuffrouw Tine de Jong, gymnastieklerares, die woont aan de Pothuiswijk in Workum.

FRANEKER — De heer Henny Seerden te Franeker, eigenaar van de sportzaak in de Dijkstraat, verloor vermoedelijk in Leeuwarden dinsdagavond zün portefeuille met autopapieren en benzinebonnen. Dinsdagavond laat werd de portefeuille bü de heer Seerden weer in de bus gemikt. Bü onderzoek bleek echter, dat de vinder zün „beloning" er maar uit gehaald had: de benzinebonnen. De heer Seerden deed gisteren aangifte bü de politie.

BOLSWARD — De heer Meindert van der Weerd is uit 170 sollicitanten benoemd tot bode van de gemeente Bolsward. De heer Van der Weerd is thans conciërge in de bejaardenflat Heechhout. Hij heeft vooral naam gekregen als kaatser en als voordrager op bruiloften en partijen. In 1955 en 1959 maakte de heer Van der Weerd deel uit van een partuur dat de PC in Franeker won. Als voordrager trad hij op met zijn echtgenote Geertsje en accordeonist Lytse Wytse.

Sprekend over de huidige situatie bU de stadsvernieuwing zei de heer Koopal, dat bü alle inspraak en demokratie af en toe weleens een wat dictatoriale ingreep van een gemeentebestuur nodii is, wil er wat tot stand komen. Hü vond wel dat de gemeente bü stadsvernieuwing over voldoende middelen moet kunnen beschikken anders komen er moeilijkheden. De actiegroep die de Transvaalwijk in Leeuwarden op het pad van de renovatie heeft gezet, beschouwt de heer Koopal af en toe als „een ondergeschoven kindje van de gemeente". Men heeft volgens hem niet voldoende tüd gehad om rustig te bekijken of de huidige oplossing wel de beste Is. Bovendien is hem opgevallen, dat de wijkbewoners niet zo happig zijn op het meebetalen van bepaalde voorzieningen, „hetgeen mij toch wel redelijk lijkt."

Een goede leefbare stad vond hij echter een hoge noodzakelijkheid. Anders moeten er allemaal agogen en maatschappelijke werkers aan te pas komen en „sommigen van hen verergeren de situatie". Als voorbeeld noemde hij Leeuwarden. Daar zijn woningen opgeknapt in de Balistraat en die worden verhuurd voor f 130 per maand. Zij zijn eigenlijk bestemd voor mensen uit de te saneren Olde Galileën, die daar soms wat alternatief wonen. Nu heeft de wijkdienstverlener deze mensen aangeraden niet uit de saneringshuizen te gaan, „want dan kon er geen actie meer gevoerd worden."

Enfin, de heer Koopal had van een funktionaris bij CRM gehoord, dat men daar eens na zou gaan of de Algemene Bijstandswet nog wel het oorspronkelijke doel dient en volgens de heer Koopal zou dat met heel wat meer dingen in Nederland moeten gebeuren.

METSLAWIER — In een toespraak tot de raad — „je kunt het op 16 januari nauwelijks meer een nieuwjaarsrede noemen" — heeft burgemeester mr. Roel W. Dijkstra van Oostdongeradeel gisteravond aan de raad een nota van burgemeester en wethouders over het huisvestings- en woningbouwbeleid beloofd, die binnenkort zal worden aangeboden. Het college wil over deze zaken ook van gedachten wisselen met de verenigingen voor dorpsbelang. Daarna wil het met de bevolking en met de raad gaan nadenken over de verdere ruimtelijke ontwikkeling van de gemeenten.

De burgemeester had geconstateerd, dat het met de belangstelling en de betrokkenheid van de burger met de eigen gemeente niet zo daverend gesteld is. Dat is gebleken, zo zei hij, uit een enige tijd geleden in drie dorpen van Oostdongeradeel gehouden enquête: bijna vijftig procent van de ondervraagden vond het niet belangrijk in welke gemeente hun woonplaats ligt. Wat dit betreft, vond de burgemeester, zouden de vertegenwoordigers van die bevolking (de raadsleden dus) de hand eens in eigen boezem moeten steken.

Ten aanzien van de plannen voor een gemeentelijke herindeling zei hij onder meer: „Nu zou ik er al op willen wijzen, dat gemeentelijke herindeling op welke wijze dan ook doorgevoerd, aan de fundamentele problemen van ons gebied niets zal verbeteren. De werkloosheid zal er niet door worden verminderd, de onderwijsmogelijkheden zullen er nttet beter door worden, evenmin als de positie van onze dorpen en met name de levenskansen daarvan". Hij achtte een gunstige ontwikkeling van Dokkum van positieve waarde voor Oostdonderadeel, maar wees wèl op de grote waarde van „een eigen bestuur, vlak in de buurt".

Over het teruglopen van de bevolking zei hij te hopen, dat in de toekomst het inwonertal minstens constant zal blijven. Anders gaat het er voor de blijvenden steeds slechter uitzien, omdat de gemeente een uitkering per inwoner krijgt. Om te voorkcxmen, dat de bevolking nog verder terugloopt, aldus de heer Dijkstra, zal gewerkt moeten worden aan de verbetering van het beeld van „achter Dokkum": „ten onrechte zijn sommigen van mening, dat het hier een achtergebleven gebied is". Oostdonderadeel, aldus de burgemeester, kan zich meten met elke andere Friese plattelandsgemeente.

ROLSWARD — „De vrijheid zet men in deze wet op een laag pitje". En: „Er zullen heel wat problemen komen". Twee uitspraken van de heer Frans Koopal, adjunct-directeur voor de volkshuisvesting in Friesland gistermiddag gedaan in De Wijnberg in Rolsward op een bijeenkomst van de Friese Bouwkring. Hij doelde daarmee op het voorontwerp van wet op de stadsvernieuwing, dat pas geleden is ineediend.

Het grijpt nogal in in de verhouding in Nederland, zo zei de heer Koopal. De werkgroep, die het ontwerp heeft voorbereid zei het wenselijk te achten, dat de gemeenten — om een voorbeeld te noemen — wanneer panden in de stadskernen in de roulatie komen, een voorkooprecht zouden moeten hebben. Het kabinet en met name de progressieven daarin zün evenwel voorstanders van het veel verder gaande voorkeursrecht. Dat houdt in, dat partiulieren bij verkoop een pand eerst aan de gemeenten zouden moeten aanbieden.

Andere punten, die de heer Koopal naar voren haalde waren: de gemeente kan dwingend optreden en zeggen dat er in de stadskern passende bebouwing moet komen; de gemeente kan vestiging van bijvoorbeeld bedrijven in de kern weigeren; er komt een gedoogplicht, dat wil zeggen, dat de bewoners moeten gedogen dat er iets aan hun huis of straat veranderd wordt en men wil de vervalwerende maatregelen Uivoeren door bijvoorbeeld een stringentere hantering van de sloopvergunning en die vergunning alleen dan afgeven wanneer zeker is dat er spoedig herbouw zal plaatsvinden.

CREIL — De zestienjarige Arnoldus C. M. Verschuren van de Noorderringweg onder Creil is woensdagmiddag om tien voor één dodelijk verongelukt. Op de Weg van Ongenade, eveneens in de buurt van Creil, botste hij, voorover op zijn bromfiets liggend, frontaal tegen een vrachtwagen, die net een zijweg was uitgekomen. Hoewel de vrachtwagen ongeveer 25 kilometer per uur reed, was de jongen op slag dood. De chauffeur, de heer B. J. Broekhuizen uit Emmeioord. had gezien dat het slachtoffer eerst op de rechter weghelft reed, maar op ongeveer tien meter afstand van de vrachtwagen plotseling naar links ging. Pogingen om hem te ontwijken, hielpen niet meer. Het is dit jaar al het tweede ongeluk met dodelijke afloop in de Noordoostpolder.