Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

WELK AUTOMERK ROEST HET MINST? Vul gerust het merk van UW auto in na een behandeling door de anti-roest KftNKAWO RII SïïïïES?-. SPECIALISTEN ■MHIIWHU D.W. 0,00.30^ ** w (Nieuwe auto's 3 jaar garantie) ureterp-Vaiiaat 1 ëm -* Uw auto roes. snel. Een nare zaak. Eér, d«I uv»- wa,gen in ont £™EDU R \ ANTI # Hoestvrn.uey in üvv auto. In alle auto f. ~,_..,„, Fa. Koning, \ROEStX , s. We vertellen u dan waarom |u,st Dimuoi Industrieweg 4 % ~J KomtUe6jo veilig Is. Uw auto is het waard. 05610-2953 COMPLETE UITLATEN i—öratïs— en SCHOKBREKERS I MONTAGE banden EBSQ^^lassenaar • gratis balanceren nctnc,,lVL ' m^^^^am^^^^^^^^^^^^^^^^^^^Ê^^^^^^mmg^t^^mAmmm^Ê^Ê^mÊÊmÊÊmm^^mmÊÊmmmHmi^imÊmm^mÊÊÊÊm WISSER Zevenhuisterweg 45, Noordbergum.Telefoon: 05110-2800 Voor alle zekerheid • Autoverzekeringen — W.A.-premie v.a. ƒ 129,60. All Risk v.a. ƒ 321,60 • Schadeverzekeringen • Levensverzekeringen • Ziekenkostenverzekeringen mnd. premie ƒ 60,94 echtp. z. kind. • Financieringen • Pers. leningen (max. 96 mnd). • Hypotheken tot 100 % • Administraties en belastingaangiftes Assurantie-, Financiering- en Administratiekantoor l\lll/CTDA EMMAKADE 36 - LEEUWARDEN UlJl\£l 1 ïf M TEL. 05100—28474 Garage VeldhuisSßi^ LIJSTERSTRAAT 28 — LEEUWARDEN — TELEFOON 05100—25375 |Hl|!H|||^|||al^l|Ha|MKß^Hra>Hß_i^^i^HaKßliMH^^aaHaßiMM BANDEN - SCHOKBREKERS UITLIJNEN - BALANCEREN #"|j§ p BANDEN-EN SCHOKBREKERSERVICE II jMk hhmigeiibu m Celsiusweg 1 • (Industrieterrein Schenkenschans) ■ Leeuwarden • telefoon 24811 _^£sti3^&j__f_ tSÊmmESSO MERCEDES 220 D 1971 J^^^^^-I^P B^^i^^^^^HH( Prijzen • -

(Van een onzer redacteuren)

Hoe minder benzine men verbruikt ln de auto, hoe beter heit is, voor het milieu vanwege de uitlaatgassen, voor de distributie, vanwege de energieschaarste, en voor de portemonnee, want goedkoop is anders tegenwoordig. De Zwitserse ANWB heeft na uitvoerige proeven ontdekt, dat het al de moeite loont om de motor af te zetten, wanneer men langer dan tien seconden moet stilstaan. Als uw motor alleen weer aanslaat in dergelijke gevallen, wanneer u het gaspedaal tot op de plank toe in trapt, dan worden dat twintig seconden, maar het blijft dus zaak attent te zijn op dergelijke mogelijkheden tot benzinesparen.

Maar het blijft een moeizame zask dat men daarvoor steeds weer dait cortactsleuteltje moet omdraaien. Twee jonge Zwitsers hebben daarom een „automatisch startapparaat" ontwikkeld, dat daar onder de naam „Startomatir" op de markt is gebracht. Zoals uit df tekening blijkt, bestaat het uit een stuurapparaat vol elektronica, h«t „brein" van de hele zaak, een gaspodaalschakelaar en een impulsgever, waarvan de drukknop met een controlelampje onder handbereik van de bestuurder moet zitten.

Wanneer die knop wordt ingedrukt, slaat de motor af. Dat kan al gebeuren als dè auto nog rijdt, mite uiteraard de koppeling is ingetrapt. Het conrtrolelampje licht op en dat betekent. dat de volgende — maar ook alleen dio — startpoging voorbereid is in het startapparaat. Maar die komt niet op gang door aan het contactsleuteltje te draaien, maar door eenvoudig het gaspedaal in te trappen. De gaspedaalschakelaar komt dan in werking. Dat gaat zo snel dat nog voordat de carbaruteur het bij het starten gebruikelijke en nu onnodige rijkere mengsel van benzinedamp en lucht kan afgeven, de motor alweer loopt. En als de bestuurder ondertussen de eerste versnelling heeft ingeschakeld, rijdt hij ook alweer.

Maar de elektronica in het stuurapparaat kan nog meer. Zij zorgt er ook voor, dat de startmotor niet langer ronddraait dan strikt noodzakelijk is. Bij het gebruikelijke „met de hand" starten is dat wel eens anders en blijft de startmotor nodeloos lang „meelopen". Wanneer u met dimlicht reed, worden bij het afslaan van de motor automatisch de stadsüchten ingeschakeld, waarna bij het opnieuw starten ook „vanzelf" het dimlicht weer wordt ingeschakeld. De zogenaamde „lichttoeter" waarmee u dus een signaal met het groot licht kunt geven, blijft bij al deze in- en uitschakelingen normaal beschikbaar.

Als je benzine wilt sparen, kun je beter je vrouw laten rijden, aldus het advies van de Engelse Automobile Assooiation, een zusterorganisatie van onze KNAC en ANWB. De AA heeft een man een volle tank laten leegrijden en daarna een vrouw. Zij bleek 22 kilometer verder te zijn gekomen dan de man. Daarmee was dan bewezen, dat wat de deskundigen al lang hadden vermoed: de „zachtere hand" van de vrouw en in dit geval dus de voet op het gaspedaal, had geleid tot een zuiniger verbruik.

Bij een proef in een Renault 12 m, bleek dat bij een goede plaats voor de impulsgever, waarmee de startapparatuur in werking wordt gesteld, de bediening van de Startomatic „kinderlijk eenvoudig" is. Al heel snel went men eraan de motor af te zetten en de auto uit te laten rollen, als er een rood verkeerslicht in zicht komt. Het starten ging iedere keer weer opnieuw uitstekend.

De constructie van de Startomatic en de kwaliteit van de verschillende onderdelen is zodanig dat een lange levensduur en weinig storingen voor de hand lijken te liggen. Als het apparaat weigert kan met twee handgrepen de originele toestand weer teruggebracht worden. Bovendien kunt u te allen tijde met de contactsleutel starten en stoppen.

Wat betekent nu die Startomatic voor het benzineverbruik? Op twee testritten met de Rl 2, zonder het apparaat bij verschillende verkeersdrukte, kwam een gemiddeld verbruik van 10,7 en 8,8 liter per honderd kilometer uit de bus. Daar zaten 39,5 en 22 stops in per honderd kilometer. Bij een rit ingeschakelde startapparatuur kwam bij 30 stops het verbruik op 8,1 liter per honderd kilometer te staan. In procenten: tegenover de eerste testrit 26,3 pet minder, tegenover de tweede 8 pet, gemiddeld 16,9 pet. Als men het verbruik omrekent per minuut in plaats van per honderd kilometer, dan is in het eerste geval een besparing van 9,4 pet, in het tweede yan 18 pet vast te stellen. Het bleek verder dat gemiddeld de duur van het stoppen kwam te liggen op rond 26 seconden, flink boven de tijd dus, die het afzetten van de motor nuttig maakt.

Sneeuw is een benzinevretertje. Gebleken is dat een laagje van een tot twee centimeter het brandstofverbruik al doet toenemen. Dit betekent dat een personenwagen, die in de sneeuw met een snelheid van zeventig tot tachtig kilometer per uur rijdt op iedere honderd kilometer 1,7 tot 1,8 liter meer benzine verbruikt dan normaal. De Finse „rijkswaterstaat" heeft dit ontdekt na uitvoerige proefnemingen.

In Reno, in de Amerikaanse staat Nevada is op 79-jarige leeftijd de automobiel en luchtvaartpionier Errett Lobban Cord overleden. Cord was de fabrikant van de vermaarde auto die zijn naam heeft gedragen. Hij was multimiljonair geworden als fabrikant van auto's, elektronische apparaten, de handel in onroerend goed en het radiobedrijf — hü was eigenaar van enige omroepmaatschappUen.

In 1925 nam Cord de Auburn Motor Company te Auburn in Indiana over, en Ring toen de vermaarde Auburn-Cord bouwen, de eerste Amerikaanse „stock car" die de 100 mijl (160 km) per uur haalde. In 1932 verscheen de fameuze Cord 810, door velen nog steeds beschouwd als de fraaiste auto ooit in Amerika gebouwd. Zon Cord kostte 2695 dollar. De prijs van een Cadillac was toen 1985 dollar.

In 1936 verkocht Cord al zün fabrieken en ging toen in Californië handelen in onroerend goed. Naderhand werd hü weer fabrikant, en wel van onderdelen van vliegtuigen, kinderautootjes en kleine huishoudelijke apparaten. In 1939 vestigde hij zich in de staat Nevada op een grote boerderij. Elders in de staat hield hh een veefokbedrijf.

Wat zijn de nadelen? De startmotor wordt zonder meer veel zwaarder belast. Normaal rekent men voor dat onderdeel op een levensduur van zon 200.000 tot 150.000 km, maar volgens Bosch hoeft men daarop' niet te rekenen bij gebruik van de Startomatic. Het is natuurlijk mogelijk een startmotor die dit veel veelvuldiger gebruik aan kan, te bouwen, maar dat is niet goedkoop. De accu kan het vakere starten gemakkelijk hebben, helemaal als de auto is uitgerust met een wiselstroomgenerator. Het starten van een warme motor zonder de dan onnodige verrijking van het mengsel, gaat immers zeer gemakkelijk.

De Startomatic wordt gemaakt door Startomatic Internationaal AG, Zürich, en geleverd door Walchli en Bollier AG in Zürich. In West-Duitsland kost hij met inbouw — anderhalf a twee uur — 200 gulden, maar dat is meer om u een idee te geven, want u kunt die prijzen niet zonder meer met de onze vergelijken. Door de bank heen kan men rekenen op een besparing van 1,5 liter benzine op 100 kilometer voor een middenklassewagen en dat zou betekenen dat men in Nederland binnen het jaar de aanschaffingsprijs er weer uit zou hebben, vooropgesteld dat er geen reparatiekosten aan het apparaat zelf bijkomen.

Ofschoon er in de laatste maanden van 1973 in Amerika minder auto's werden verkocht, door de oliecrisis, is 1973 wat betreft de produktiviteit van de „grote vier" van Detroit een groot jaar geworden.

American Motors leverde in 1973 13.817.179 voertuigen af, 12 percent meer dan in het recordjaar van 1972. General Motors bouwde en assembleerde in 1973 7.095.431 voertuigen, 13 procent meer dan in 1572. Ford leverde 4.055.882 voertuigen af, 6 procent meer dan in 1973, en Chrysler 2.217.224 voertuigen een stijging van 12 procent.

General Motors bouwde in 1972 5.252.768 personenauto's Ford 3.442.554, Chrysler 1.556.377 en AMC (American Motors) 355.856.

Er bestaat een mogelijkheid dat de DAF-33 in de toekomst in Indonesië weer in produktie *.s\ worden genomen. Op het ogenblik zijn hierover besprekingen gaande tussen DAF en de Indonesische maatschappij Mantrust. Als de transactie doorgaat, zal Mantrust de gereedschappen van de DAF-33 overnemen, waarmee enkele miljoenen guldens zijn gemoeid.

Een woordvoerder van DAF in Bom zei, dat op het ogenblik de mogelijkheden voor de produktie van het 33-type in Indonesië worden onderzocht. Een resultaat van de studie wordt in februari volgend jaar verwacht. „Veel zal echter afhangen welk voorstel Mantrust ons zal doen en op welke basis dat gebeurt", zo zei de DAF-functionaris. Mantrust is een houdstermaatschappij, die industriële en commerciële activiteiten in Indonesië bundelt.

Een internationale jury van 45 autojournalisten heeft de Mercedes-Benz 450 serie gekozen tot de „Auto van het jaar 1973". De winnende auto kreeg 115 van de in totaal 675 te verdelen punten. De organisatie van deze traditionele „auto-vanhet-jaar"-verkiezing is thans in handen van de Europese (auto-bladen Autovisie, Daily Telegraph, Der Stern, L'Équipe, Quattroruote en Vi Bilagare. De trofee, voortaan een wisselprijs, zal binnenkort in Londen worden uitgereikt aan de president-directeur van Daimler Benz, dr. Joachim Zahn.

De gehanteerde verkiezingsnormen waren originaliteit van technische conceptie (waarin ook de veiligheid is begrepen), esthetische vormgeving en de tegenwaarde voor de prijs. De auto van het jaar 1972 was de Audi 80.

De tien best geplaatste auto's van deze elfde „Auto-van-het-jaar"-verkiezing zijn: 1. Mercedes-Benz 115 pnt; 2. Fiat X 1/9 99 pnt.; 3. Honda Civic 90 pnt; 4 Simca-Matra bagheera 84 pnt.; 5. Opel Kadett 61 pnt.; 6. BMW 525 60 pnt.; 7. Lancia bèta 59 pnt; 8. Austin Allegro 54 pnt.; 9. Peugeot 104 coupé 43 pnt.; 10 Ford Mustang II 10 pnt.

(Van een onzer redacteuren)

Hoewel we de laatste dagen geen last van sneeuw en ijs hebben gehad, wil dat niet zeggen, dat we helemaal geen rekening hoeven te houden met de nukken en grillen van de weergoden in deze tijd. Wanneer het hard geregend heeft en er staan grote plassen op de rijbaan, is het zaak daar niet met honderd kilometer doorheen te vliegen. Het kan leiden tot het beruchte „aquaplaning", wat een mooi woord is voor "Waterfietsen", nauw verwant aan luchtfietsen.

Het wil zeggen, dat de banden, of liever het profiel van de banden, niet in staat is al dat water tijdig opzij te persen, zodat het rubber ook werkelijk het wegdek raakt. Wat er nu gebeurt, is eigenlijk glijden op een laagje water in plaats van rijden op de weg. De banden hebben geen contact meer en het gevolg is dat de auto eigenlijk geen wegligging meer heeft en in feite als een stuurloos projectiel voortraast. Van sturen is geen sprake, van remmen al helemaal niet en het is afwachten waar u belandt.

Als er daarom, bijvoorbeeld in een zware bui, grote plassen op de weg blijven staan omdat het water niet zo snel weg kan lopen, minder dan uw snelheid. Vaak is het ook zo, dat alleen de linker- of de rechterwielen in zon plas terecht komen en dat kan heftige rukken aan het stuur tot gevolg hebben. U merkt bovendien aan het stuur wel, dat er een slecht contact met de weg is, want het voelt zo „sponzig" aan. Sla die waarschuwing niet in de wind, want u zit voor u het weet in de berm of in de sloot.

Wat moet u nu doen, als u merkt dat u aan het glijden bent in plaats van rijden? In ieder geval: nooit remmen. Net als bij een gewone slip, wanneer het glad is, leidt remmen tot niets, omdat de banden geen greep op de weg hebben, maar het op het meest onverwachte moment wel weer krijgen, met alle vreemde capriolen daaraan verbonden. Verder: rechtuit sturen en het stuurwiel goed vasthouden, want u moet dus verdacht zijn op heftige rukken.

Als u plassen op de weg ziet staan — en dat kan ook heel best, wanneer het alweer opgehouden heeft met regenen — langzamer gaan rijden. Tachtig is een hele beste snelheid, maar als het profiel van uw banden niet zo best meer is, dan is dat ook al rijkelijk hard. Stel dan de aankoop van nieuwe banden niet uit, ook al verwacht u helemaal geen sneeuw of ijzel meer. Veel water — en dat kan ook in de zomer vallen — blijft altijd een gevaarlijke factor op de weg en die wordt des te riskanter naarmate de banden minder profiel hebben.