Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

Htechn.-bureau ■D.DEWITTEbv n^L___LEEUWARDEN Vj 0H Vampéhestr. COMPRESSOREN ™£. Tel. 05100 - 30349 Na 6 uur 34871, 22361

(Van onze correspondent)

WASHINGTON — Het benzinetekort en hoge literprijzen hebben ta Amerika in ten minste drie staten geleid tot het oproepen van duizenden manschappen van de nationale garde om geweldpleging te voorkomen ta een wilde staking van onafhankelijke vrachtwagen-eigenaars die bovendien hun eigen chauffeur zijn. In ten minste 20 staten zijn tienduizenden employés tijdelijk werkloos omdat de staking de grondstoffen - aanvoer voor hun fabrieken heeft afgeknepen. Door regeringsexperts wordt gezegd dat de staking tegen het eind van deze week tot een nationale crisis zou kunnen leiden.

Het oproepen van de nationale garde gebeurde in Ohio, Pennsylvania, en Michigan waar niet-stakende vrachtrijders in hun wagens vanaf schuilplaatsen langs verkserswegen of ,op parkeerplaatsen werden beschoten, met bakstenen bekogeld of onklaar gemaakt. De meeste van deze niet-stakende vrachtrijders zijn leden vaa de grote Teamsters Union. In veel gevallen rij eden deze niet-stakers in eonvooien langs de grote autowegen, onder een beschtermende escorte van de politie.

De staking van de onafhankelij ken begon een week geleden, toen (deze cowboys van Amerika's asfaltprai ries het forensenverkeer bij een aantal grote steden zo goed als lam legden door 's morgens vroeg hun opleggers en aanhangers dwars op de snelverkeerswegen te plaatsen. Hun klachten warren dat ze te weinig dieselolie kregen toegewezen, dat ze er te veel voor moesrfcen betalen en dat het hun verboden was de hogere kosten door te berekenen, in de vrachtprijzen.

In dit nog min of meer vriendschappelijke stadium van de verkeersblokïcade probeerde Frank Fitz Simmons, de voorzitter van de Teamsters Union bij wie deze asfalt-cowboys niet zijn aangesloten, zich de zegsman van hen. te maken. Fitz Simmons hoopt daarmee niet alleen zijn vakbond uit te kurunen breiden met duizenden nieuwe leden, maar tevens een grotere greep op het oliebeleid van de regering te krijgen.

Maar de asfalt-cowboys maakten van meet af aan duidelijk dat Fitz Sinumons en zijn Teamsters zich met hun eigen zaken dienden te bemoeien en niet «net die van de vrachtrijders, die ten slotte niet in loondienst waren van een of andere maatschappij en bovendien de superopleggers en aanhangers in eigendom hadden. Binnen de kortst mogelijke tijd ontstond er een half georganiseerde maffia-achtige groep van deze onafhankelijke asfalt-cowboys, die via radiozenders en -ontvangers ta hun vrachtwagens contact met elkaar onderhielden.

DEN HAAG — Overtreders van de snelheidsmaxima zullen rekening moeten houden met een boete van circa 2 a 3 gulden voor elke kilometer die zij vanaf morgen te hard rijden. Dat is de verwachting in Den Haag, waar eveneens morgen de vijf procureurs-generaal zullen beslissen welke eisen zij (in casu de officieren van justitie) zullen stellen bij de berechting van snelheidsovertreders. Herhaalde snelheidsovertreders zullen bovendien rekening moeten houden met intrekking van hun rijbewijs.

In beginsel mag vanaf morgen geen auto sneller dan 100 km per uur op autowegen en autosnelwegen, 80 km per uur op alle andere buitenwegen. Op autosnelwegen mogen zij niet langzamer dan 70 km per uur. Naast plaatselijke extra beperkingen omwille van de verkeersveiligheid (bijvoorbeeld 50 km binnen bebouwde kommen, 60 of 70 daarbuiten) gelden nog weer andere snelheidsgrenzen voor vrachtverkeer. Afhankelijk van de soort weg en de soort vrachtauto golden reeds maxima van 60 tot 80 km per uur. De procureurs-generaal hebben besloten tot een zo uniform mogelijke eis, omdat de kans wegens overtreding van de snelheidsgrens te worden betrapt nu aanzienlijk groter wordt. De politiekorpsen zullen een strenge controle op de gereden snelheden gaan uitoefenen, waartoe zij zullen worden uitgerust met extra apparatuur. Zonodig zullen de korpsen worden uitgebreid.

RIO DE JANEIRO — De Engelse treinrover Ronald Biggs, die vorige week in Brazilië werd gearresteerd, en zijn Braziliaanse vriendin Raimunda Nascimento de Castro hebben in de gevangenis een persconferentie gegeven. Biggs zei tijdens een televisie-interview, dat hij graag m Brazilië wilde blijven. Het Braziliaanse ministerie van justitie heeft besloten hem negentig dagen in voorlopige hechtenis te houden. Tot nu toe hebben de Britse autoriteiten nog niet om uitlevering van Biggs gevraagd.

Steeds meer begint zich het eigenaardige verschijnsel voor te doen dat Nederlandertjes in de winter ter wereld komen. De ba-

kers zijn zelfs tot de ontdekking gekomen dat hier binnenkort een nieuw probleem zal ontstaan, want was er tot nu toe een vrij evenredige spreiding in de geboorten over het gehele jaar, thans lopen de kraamverzorgsters in de zomermaanden werkeloos rond. Er is dus iets ontstaan als een geboorte-vakantie. Dit heeft echter zijn nadelen. Bij ons vertelden ze vroeger al dat kindertjes die in de zomer op de wereld kwamen veel vrolijker waren dan kindertjes die in de droevige, sombere en donkere maanden werden geboren. Het was zoiets als met de katten, die in de herfst geboren werden, die noemden we stoppelkatten. Ze bleven kleiner en waren schuwer. Nu zal het met de afmetingen van de nieuwe Nederlandertjes wel wat meevallen, maar dat ze minder vrolijk zijn mag toch wel worden wast~ gesteld. Dat betekent dat het aantal humoristen, waarvan we er nu één op de 500.000 bezitten, straks zal zijn uitgedund tot één op de twee miljoen. Die enkelingen zijn dan onze zomerkindertjes die geboren zijn uit minder progressieve ouders, die zich niets aantrekken van modieuze geboorten buiten het seizoen. Maar ik kan mij voorstellen. dat de bakers binnenkort naar het Haagse Binnenhof trekken met spandoeken en petities, die worden aangeboden aan de voorzitter van de Tweede Kamer. De bakers mogen zich echter verheugen in het feit dat het Instituut voor Toegepaste Sociologie nu een onderzoek instelt naar dit verschijnsel, alhoewel dat niet zoveel zoden aan de dijk zal zetten als er geen verandering komt in het gebruik van de pil en onze gezamenlijke biologische activiteiten.

SAO PAULO — De Braziliaanse recherche onderzoekt de mogelijkheid dat de brand in de wolkenkrabber te Sao Paulo, die vrijdag aan tenminste 227 mensen het leven heeft gekost, was aangestoken. Op de twaalfde verdieping waar de brand uitbrak, heeft men een sterk door het vuur gehavende bus gevonden waarin verfverdunner had gezeten. Na de brand zijn 227 lijken geborgen, maar er worden nog 62 mensen vermist.

(Van onze correspondent)

GIETHOORN — „We hebben nog geluk gehad", zegt Rijk de Gooyer berustend, maar terneergeslagen als hij op de puinhopen staat van zijn afgebrande boerderij in Giethoorn. Een stuk van een krant is alles wat hij nog opdiept uit het nog rokende, zwart geblakerde hout. Zijn tienjarige zoon Rijk struikelt op geleende laarzen over de stenen. „Ga daar * nou weg jongen, er is echt niets meer over". Binnen het uur is de boerderij van Rijk de Gooyer in de nacht van zondag op maandag met het hele hebben en houden van hemzelf, zijn vrouw Tonny en hun zoon een prooi van het vuur geworden.

„Het is onvoorstelbaar", zegt Rijk verslagen om zich heen kijkend. „Mijn vrouw slaapt doorgaans erg vast. Het is een geluk dat zij wakker is geworden van de rook in onze kamer. Het achterste gedeelte van de woning stond al in lichter laaie. Ik heb mijn zoon gewekt en we zijn naar buiten gevlucht. Ik kon nog een paar keer naar binnen om wat kleren te halen. Maar toen was het wel gebeurd." De brand moet in de nok van de zoldering zijn ontstaan. Kortsluiting, denkt Rijk. Hij was zaterdag net thuis gekomen na opnamen voor een blijspel van de VARA getiteld „(Spaghetti of kaviaar".

Het verlies van de kapitale boerderij (Rijk schat de waarde op ongeveer twee ton) betekent voor hem en zijn vrouw het verlies van een stuk herinnering. „Ik ben nogal fatalistisch ingesteld. Ik zal er niet lang over zeuren. Mijn vrouw is er meer van onder de indruk. Zij was erg aan het wonen en leven hier gehecht. Haar familiefoto's, alle foto's van mijn loopbaan, mijn archief. . . . Kijk, dat zijn dingen die. je straks gaat missen. Die boerderij bouwen we wel weer op".

„Ik heb zelf veel aan deze boerderij gebouwd en geknutseld aan de inrichting. We wonen hier permanent zes jaar. Het bevalt ons hier uitstekend. Deze brand betekent dan ook niet het einde van onze Giethoornse periode. Ik ga op deze plaats een nieuwe boerderij bouwen. Deze plek is veel te mooi om dat niet te doen". Een trui, een lange broek en een paar klompen was alles wat Rijk in Giethoorn nog had. Het eerste wat hij gistermorgen ging doen was een bezoek brengen aan Zwolle om nieuwe kleren te kopen voor zijn vrouw, zoontje en zichzelf. Inmiddels is er in Giethoorn een actie voor het gezin op gang gekomen. Rijk heeft al vier boerderijen in Giethoorn en omgeving aangeboden gekregen.

TUNIS — Een Libische rechtbank heeft bepaald dat van twee Tunesi^rs de rechterhand moet worden afgehakt, omdat zij zich aan diefstal schuldig zouden hebben gemaakt. Een van hen werd ook veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf en een boete van ongeveer 200 gulden wegens illegale grensoverschrijding. Naar het Tuneesische persbureau meldt zijn de twee Tunesiërs in beroep gegaan bij het hooggerechtshof in Tripoli. Volgens het Mohammedaanse recht is het gebruikelijk dat van een dief een hand wordt afgehakt.

(Van onze correspondent)

LONDEN — Een laatste poging van de regering-Heath om de tegen zondag dreigende mijnwerkersstaking te vermijden, leek maandagavond op niets te zijn uitgelopen. Na afloop van vier uur durende besprekingen tussen de leiders van het overkoepelende vakverbond TUC en de regering verklaarde Len Murray, de secretaris-generaal van de TUC, dat de onderhandelingen waren vastgelopen. Minister voor arbeid, William Whitelaw, verklaarde enige minuten eerder dat hij de mijnwerkersleider Gormley zou uitnodigen nog één keer met hem te komen praten voordat Gormley met zijn dagelijks bestuur in conferentie gaat over het uitroepen van de staking.

TUC-leider Murray verklaarde echter tegenover journalisten dat hij minister Whitelaw had afgeraden om nog met Gormley in contact te treden. De mijnwerkers houden vast aan hun principe dat ze alleen maar willen praten met de regering als er meer geld op tafel komt. Dit betekent dat de mijnwerkers meer willen verdienen dan het loónplafond binnen de huidige derde fase van de anti-inflatiepolitiek van de regering toestaat.

De . regering-Heath vindl Hat ;;, r,, mijnwerkers binnen deze de'de Faso

aanzienlijk meer aangeboden hoeft dan andere takken van industrie. Voor de regering' betekent het doorbreken van het loonplafond het einde van haar anti-inflatiepolitiek. Na de mijnwerkers zouden dan ook andere vakbonden om hogere lonen vragen. De daarop volgende chaos zou tot een nog grotere inflatie en werkloosheid leiden.

Mijnwerkersleider Gormley verklaarde maandagavond voor de zoveelste keer dat hij geld wil zien en niet wil worden verwikkeld in onderhandelingen met eventuele nieuwe commissies en organen. Het dagelijks bestuur van de mijnwerkersvakbond zou maandagavond eerst bij elkaar komen, voordat minister Whitelaw met Gormley gaat spreken. Ook werd vernomen dat minister Whitelaw maar naar het mijnwerkershoofdkwartier in Londen moest komen als hij er zoveel prijs op stelde Gormley te zien.

Maandagmorgen hadden de mijnwerkers met een meerderheid van 81 procent hun vakbondsleiding gemachtigd een algemene staking uit te roepen. De uitwerking van de staking wordt als desastreus voorgesteld. De Britse industrie werkt al niet langer dan drie dagen in de week als gevolg van de weigering van de mijnwerkers om overwerk te verrichten. Deze driedaagse werkweek zal nog worden ingekrompen tot een tweedaagse of een ééndaagse als de staking een feit wordt. Volgens de laatste berichten gaan de mijnwerkers zaterdag om middernacht ta staking.

De staking bedreigt ook de EEG. Het voor de EEG toch al te arme Engeland zal een nog noodlottïger belasting worden voor de andere leden. Als de staking een feit wordt, verwacht men dat Heath algemene verkiezingen zal uitschrijven, in de hoop dat hij met een sterker mandaat in Downingstreet terugkeert.

Een onderzoek heeft volgens Associated Press aangetoond dat Groot-Brittannië zijn arbeiders in de steenkolen-mijnen minder betaalt dan welk Europees land ook. De Britten betalen op de Belgen na echter ook het minst voor hun huisbrandkolen. Het onderzoek wees uit, dat na Engeland Frankrijk zijn mijnwerkers het minst betaalt. De Westduitse mijnwerkers staan wat salaris betreft veruit aan de top, gevolgd door België.

Frank Britton (links), de leider van het centrale stembureau, kondigt onder de verrukte blik van mijnwerkersvoorzitter Joe Gormley (midden) aan, dat de mijnwerkers zich voor staken hebben uitgesproken. Rechts Lawrence Daly, secretaris van de mijnwerkersbond.

LOS ANGELES — Rechter Gordon Ringer van de rechtbank in de staat Calfifornië heeft de dagvaarding ondertekend waarbij president Nixon wordt opgeroepen als getuige te verschijnen in de zaak tegen John Ehrlichman. Deze voormalige presidentiële adviseur moet samen met Gordon Liddy en David Young terecht staan wegens een inbraak in september 1971 in het kantoor van de psychiater van Daniel Ellsberg.

Enkele uren voordat vorige week dinsdag rechter Ringer besloot Nixon te dagvaarden, maakte een woordvoerder van het Witte Huis al bekend dat de president zou weigeren vrijwillige getuigeverklaringen ai' te leggen. Het hoofd van de juridische dienst van Nixon, James St. Clair, zei dat hij op constitutionele gronden van de president zou adviseren niet als getuige a décharge voor Ehrlichman op te treden.

Larry Fidler, een van de ambtenaren van de rechtbank van Los Angeles, toont journalisten de officiële dagvaarding van president Nixon als getuige.

MINISTER PRONK heeft in Heerenveen gezegd, dat hij in zijn begroting voor 1975 een deel van de voor ontwikkelingssamenwerking uitgetrokken gelden wil bestemmen voor steun aan de werkgelegenheid in eigen land. Die gelden, uit het fonds voor ondersteunende activiteiten, kunnen dan worden gebruikt als door het vertrek van Nederlandse bedrijven naar ontwikkelingslanden de werkgelegenheid hier wordt aangetast. Of in Nederland al duidelijke voorbeelden van een dergelijke verplaatsing zijn te geven, vertelde hij er niet bij. Maar bekend is, dat Amerikaanse bedrijven bepaalde fabrieken, die arbeidsintensief zijn, naar Aziatische gebieden als Hongkong en Formosa overbrengen, omdat daar de arbeidskracht goedkoper is en de arbeidskrachten vaak nauwkeuriger zijn.

Dat betreft niet zozeer textiel en dergelijke bedrijfstakken; daarvoor zijn in de derde wereld wel initiatief, kennis en gelden voorhanden. Het betreft de laatste jaren bijvoorbeeld elektronische apparatuur, waar veel gepriegel bij nodig is. Onduidelijk is of minister Pronk dergelijke overplaatsingen sis bevordering van de werkgelegenheid in de derde wereld toejuicht en zelfs wil bevorderen. Als dat zo is kan er een vreemde toestand ontstaan: dan zou hier overheidsgeld kunnen worden benut voor het verschaffen van werk van lager gehalte dan naar elders wordt overgeplant. Er zou hier dan zowel een interingsproces van fondsen als een verschraling van werkgelegenheid plaatsvinden. Alleen al het lanceren van het plan kan sommige industrieën een alibi en een stimulans geven om het Amerikaanse voorbeeld te volgen.

voelt U de gehele dag niet! Geen vrees meer, dat de gebitsplaat van het gehemelte loslaat. Dentofix, het speciale moderne poeder - 's morgens een weinig op de plaat gestrooid-houdt het gebit de gehele dag onwrikbaar op zijn plaats. Geen onaangename smaak. Dentofix verschaft U een gevoel van zekerheid bij het eten, lachen, spreken en niezen. U vergeet, dat U een kunstgebit heeft. Bij apotheken en drogisterijen, f. 2,83.

TER REDACTIE van dit blad werd een leerling-verslaggever gevraagd. De brieven stroomden binnen, want de journalistiek draagt nog altijd, sinds Stanley dokter Livingstone terugvond, ten onrechte een romantisch aureool. Het viel op, dat sommige reflectanten minder serieus waren als gebruikelijk was. Zij gaven bij enig doorvragen toe, dat de baan hun wel aardig leek, maar toch ook weer niet zo aardig, dat zij hun uiterste best zouden doen om ervoor in aanmerking te komen. Dat waren reflectanten, die goede cijferlijsten en keurige brieven hadden gezonden, dat wel. Want het ging hun er om een goede indruk te maken, als sollicitant ernstig te worden genomen, en zo in het bezit te komen van een redelijke afschrijvingsbrief. De reden waarom kan men lezen op de stadspagina: zij jagen, min of meer zelfs in groepsverband, op een sociale uitkering.

Voor de afkeer van sommige jonge mensen voor een baan zal iedereen, die wel werkt, weinig begrip opbrengen. En nog minder begrip zal er zijn voor de gemoedsrust, waarmee zij putten uit fondsen, die anderen voor noodgevallen bijeen hebben gebracht. Er zijn toch echt wel redenen om de sociale wetten op enkele punten, zoals dat van de „passende arbeid", wat waterdichter te maken. De reflectanten, die de LC voor hun karretje wilden spannen, slagen daar overigens niet in. Op pagina 12 staat een advertentie, waarin allen, die op de oproep schreven, worden bedankt, omdat in de vacature voorzien is. Geen afschrijvingsbrieven dus deze keer, en dat is triest. Maar een oude Romein heeft als troost gezegd: Met gestage arbeid komt men alles te boven. E.