Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE 1.M.) PROFESSIONEEL... MAAR AL LANG ONTDEKT DOOR DE DOE-HET-ZELVER! Wonderlijk vulmiddel voor vakman en gezin Kant-en-klaar en met super hechtkracht 1001 toepassingen; om u een idee te geven: Houtrot herstellen. Gaten, kieren, naden en scheuren blijvend afdichten, ook tussen muur en kozijn of langs de trap en rondom cv-pijpen. Betonreparatie of ragdun afpleisteren. Onderzadelen. Trapleuning muurvast zetten. Uitgesleten trap of vloer uitvlakken tot "nul" zonder afbrokkeling. Dat zag u op de TV. Spaanplaten naadloos verwerken (verlijmen). Tegels zetten op hout, spaanplaat of betonemaille, enz. Pleisterwerk, maar evengoed stopverf bijwerken. Betonnen ramen beglazen, ook in een stal. Dakpan vastzetten. Dunne plek in goot of lek balkon dichten. Latten tegen muur of plafond hechten. Super hechtkracht tussen HOUT en STEEN of tussen andere materialen van een verschillend uitzettingscoëfficiënt. Nu gemakkelijker èn vlugger èn heter: STOPPEN, BLIJVEND AFDICHTEN, VOEGEN, UITVLAKKEN, RAGDUN PLEISTEREN, DIK PLAMUREN en blijvend HERSTELLEN met PORTON, de in Zwitserland ontwikkelde één-componentige. dus-kant-en-klare, kunsthars vulpasta met enorme hechtkracht aan èlk materiaal, droog of vochtig, binnen of buiten, ook aan glas, alleen niet aan plastic. Blijvend thermoplastisch en waterdicht. Krimpt niet, zet niet uit, scheurt niet, buig- en slijtvast. Alkali-, electrolyt-, olie- en dooizoutbestendig. Verwerking met: plamuurrnes, plakspaan. voegspijker, hand- of luehtdrukspuit. Onschadelijk voor de handen en onbeperkt houdbaar, ook bij aangebroken pot of emmer. ® PORION 1/2 kg lkg 2 kg 5 kg ƒ4,95 ƒ8,75 ƒ15,60 ƒ30,50

GOIBLE — Prins Claus onderhoudt zich met leerlingen tijdens een rondgang door het MiU-Hillcollege te Goirle, van welke middelbare school gisteren de nieuwe behuizing officieel werd geopend.

Rechts rector drs. C. J. Eestermans. De school is zestig jaar geleden door de missionarissen van Mill Hill gesticht en heeft steeds de ontwikkelingssamenwerking in haar vaandel gehad.

(Van onze parlementaire correspondent)

VALKENBURG — In de PvdA is ernstige verdeeldheid ontstaan over een communiqué dat zeven leden van de Tweede-Kamercommissie voor Defensie gisteravond laat direct na terugkeer van een bezoek aan oefende mariniers hebben uitgegeven. Ir die verklaring wordt gezegd dat men na het bezoek aan een „overwintering" onder barre weersomstandigheden in Noord-Noorwegen de indruk had gekregen van een „uitstekende geest en een voortreffelijke samenwerking van hoog tot laag, die tot stand kwam zonder commando's". Voorzitter van de commissie, het KVP-Kamerlid J. van Eisen las deze verklaring voor. De verklaring* was mede-ondertekend door onder meer de Tweede-Kamerleden Spinks (PvdA) en Ploeg (VVD).

Het PvdA-Kamerlid Dankert ook lid van de commissie vond deze verklaring „hoogst ongebruikelijk en zeer onverstandig', juist nu het korps mariniers in discussie is. De verklaring wekt volgens Dankert de indruk dat alle klachten over martelingen best meevallen. Hij zal zijn collega-Kamerlid Spinks in een vergadering van de PvdA-fractiecommissie ter verantwoording roepen. Ook zal hij in een vergadering van de Kamercommissie voor Defensie deze zaak aan de orde te stellen. De heer Dankert is niet meegeweest naar Noorwegen, zijn fractiegenoot Spinks wel. Enkele Kamerleden, Wisselink van de CHU en Verbrugh van het GPV, zeiden dat de mariniers zich erg gefrustreerd bleken te voelen door de negatieve berichten van de laatste weken over het korps mariniers. Ploeg van de VVD was erg boos over het feit dat geen van de critici (uit VVDM en PvdA-defensiecommissie) bij de oefening was geweest. Over het algemeen waren de Kamerleden erg onder de indruk van de geoefendheid van de militairen, die opdrachten uitvoerden in temperaturen wisselend van 16 tot 22 graden onder nul.

DEN HAAG — Als gevolg van de verhoging van het wettelijk minimumloon per 1 april 1974 met 2,5 pet bedraagt met ingang van die datum het minimumjeugdloon voor werknemers van 15 t.e.m. 22 jaar: 22 jaar (92,5 pet) f 994.50 per maand f 970,40, f 229,50 per week (f 223,90); 21 jaar (85 pet) f 913,80 per maand (f 891,70, f 210,90 per week (f 205,80); 20 jaar (77,5 pet) f 833,20 per maand (f 813,10), 1192,30 per week (f 187,60); 19 jaar (70 pet) f 752,60 per maand (f 734,40) f 173,70 per week (f 169,50); 18 jaar (62,5 pet) f 671,90 per maand (1655,70), f 155.10 per week (115,1.30): 17 jaar (55 pet) f 591,30 per maarn* (f 577,— ), f 136,50 per week (f 133,20); 16 jaar (47,5 pet) f 510,70 per maand (f 498,30), f 117,80 per week (f 115,—j, bij part. leerplicht 408,56 per maand (f 398,64), 94,24 per week )f92,—); 15 jaar (40 pet) f 430,— per maand (f 419,60), f 99,20 per week (f 96,80), bij Part. leerplicht f 344,— per maand (f 335,68), f 79,336 per week (f 77,44).

ROTTERDAM — Met André van der Louw, voorzitter van de PvdA en prof. drs. E. L. Berg, een der directeuren van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, staat Arie Groenevelt, voorzitter van de Industriebond NW op de lijst van kandidaten voor het burgemeesterschap van Rotterdam, die de afdeling Rotterdam var de PvdA heeft opgemaakt.

Van dit drietal gooit André van der Louw volgens ingewijden de hoogste ogen. De heren Berg en Groenevelt zouden bedenkingen hebben tegen het aanvaarden van het burgemeesterschap van Rotterdam, dat in oktober a.s., als de heer Thomassen 65 jaar wordt vrij zal komen. De hele lijst van mogelijke kandidaten waarover op het moment in Rotterdam wordt gesproken telt veertien namen. Daarbij zijn onder meer de Groninger hoogleraar De Galan (exdirecteur van de Wiardi Beekman- Stichting), de burgemeesters van Zaandam (R. Laan) en Groningen (H. G. Buiter), VARA-voorzitter A. Kloos, mevrouw prof. Rood-De Boer en mr. H. Versloot, directeur van het GAK-Vlaardingen en Eerste Kamerlid voor de PvdA.

GRONINGEN — Veertig studenten in de geschiedenis hebben de bezetting van het Historisch Instituut van de Rijksuniversiteit in Groningen een definitief karakter gegeven. Zij willen met deze actie kracht bijzetten aan hun eis om de studentenstop aan de afdeling geschiedenis op te heffen. De kwestie van de stop zou vandaag aan de orde komen. De colleges, tentamens en examens kunnen gewoon doorgang vinden.

_ Buurman is plotseling /"\\|o jaren ouder geworden. 2^l^3 De hele koudewarme C^Z-t^J u-inter liep hij kwiek C/j\ en opgewekt rond en sedert enkele dagen strompelt hij. Zijn hele stramme lijf lijkt te kraken en het is zelfs geen schadxtw van een herinnering meer aan de athletische figuur van enige dagen geleden. De oorzaak is niet ver te zoeken. Het nakende voorjaar heeft hem verleid zijn tuin op orde te brengen. Eerst vierde» verdorde stengels verwijderd en takken gesnoeid. Toen dat klaar was moest er gespit worden, half februari, wanneer de vorst anders nog centimeters diep in de grond zat. De straat had wel met buurman te doen. Men wist dat hij het niet vrijwillig deed. Hij wordt gestuurd, zeiden ze, het is zijn vrouw. In ieder geval, het voorjaar vindt zijn bedje gespreid bij buurman.

LINSCHOTEN — Op Den Haag- Utrecht is vanmorgen de bestuurder van een vrachtwagen overvallen. Hij werd, terwijl hij op de snelweg reed, door een motorrijder naar de kant van de weg verwezen. De vrachtwagenchauffeur vermoedde dat er iets met zijn wagen niet in orde was, waarop men hem attent wilde maken. Toen hij gestopt was, werd hij onder bedreiging met een pistool gedwongen geld af te geven.

De buit bedraagt ongeveer f 3500, zo heeft de Woerdense politie meegedeeld. Het geld zat in dertig loonzakjes. De chauffeur, de 39-jarige H. G. de Wit uit Den Haag , heeft ongeveer anderhalf uur in het ziekenhuis te Woerden doorgebracht, omdat hij volkomen overstuur was. De overval is gepleegd door twee mannen met een gele motorfiets, vermoedelijk merk Suzuki. Na de overval heeft de chauffeur eerst geprobeerd een lift te krijgen.

JERUZALEM — Minister van defensie Mosje Dajan wil geen deel uitmaken van het nieuwe Israëlische kabinet en dat besluit is definitief, zo heeft een zegsman van het Israëlische ministerie van defensie meegedeeld. Premier Golda Meir is er niet in geslaagd hem tot andere gedachten te brengen, zei hij. Zijn voornaamste bezwaar zou het gebrek aan partijdiscipline zijn, aldus de woordvoerder.

Dajan is inmiddels begonnen met het weghalen van zijn bezittingen uit zijn werkvertrekken. Mevrouw Meir heeft gezegd „Mosje wel te kunnen begrijpen, maar ik kan het niet eens zijn met zijn besluit". Zij meent dat de Arbeidspartij „hara-kiri". pleegt. „Ik heb nu de keus tussen twee mogelijkheden: naar de president gaan en mij verontschuldigen dat ik. ondanks mijn bewering, toch niet in staat blijk een regering te vormen, of het risico nemen van een regering die bij de tweede of derde motie van wan-

trouwen in het parlement valt." Een coalitie die op slechts 58 van de 120 parlementszetels steunt is niet stabiel. Deelneming van de Nationale Religieuze Partij zou dit aantal op 68 brengen, maar deze partij heeft haar eis inzake de netelige kwestie van de definitie van Jood zijn nog verscherpt. Zij eist een strikt orthodoxe uitleg, die in de wet zou moeten worden opgenomen. Ook minister Peres zal niet aan het komende kabinet deelnemen. Mevrouw Meir zal dan ook tijdelijk de posten defensie en transport op zich nemen. Het blad Yedioth Ahronoth schreef vandaag dat zij zal blijven trachten beide staatslieden weer in de regering te krijgen. Woensdag zou zij met haar nieuwe regering willen komen. Aan Dajan zou zij gevraagd hebben, ondanks zijn besluit toch de onderhandelingen te willen voeren met Kissinger, die komende week gaat trachten een akkoord tussen Israël en Syrië tot stand te brengen.

AMSTERDAM — De officier bij de Amsterdamse rechtbank, mr. L. van den Berge, heeft een boete van 1150 geëist tegen de Hilversumse medewerker van het Jongeren Advies Centrum (JAC) Peter R. Rombouts. Deze was ten laste gelegd dat hij op 12 april van het vorig jaar een weggelopen meisje onderdak had verschaft en geweigerd had haar verblijfplaats aan de politie bekend te maken. Bij zijn weigering beriep de heer Rombouts zich op zijn beroepsethiek en op zijn positie als hulpverlener. De officier vond dat de heer Rombouts hierdoor zich schuldig had gemaakt aan illegale praktijken.

Volgens de psycholoog D. Maogillavry, wetenschappelijk hoofdmedewerker aan de Universiteit van Amsterdam, moet de hulpverlener de keuze van zijn minderjarige cliënt respecteren. Een weggelopen jongen of meisje moet nooit worden teruggehaald, omdat dit zijn of haar behoefte aan zelfstandig optreden zou schaden, zo zei deze getuige.

Een tweede deskundige, wetenschappelijk hoofdmedewerker R. Koopmans van de Universiteit van Amsterdam, betoogde dat het gezag van de ouders niet meer is gebaseerd op het ouder zijn, maar op wederzijds respect en intieme verstandhouding met de kinderen. Dit houdt wederzijdse communicatie in; maar als die gestoord is, kan dat zeer schadelijk zijn voor de ontwikkeling van de persoonlijkheid van het kind. Het is de plicht vooral van beroeps-hulpverleners als die van het JAC die gestoorde communicatie te herstellen.

Prof. dr. Lolle W. Nauta, hoogleraar in de filosofie in Groningen, zei dat het doel van de hulpverlener een vermindering van de spanning tussen kind en ouders is. Met het voor korte tijd onttrekken van het meisje aan de opsporing werd, aldus de hoogleraar, slechts beoogd het hulpverleningsplan te laten slagen. Zijn conclusie vteis, dat het in bepaalde gevallen een morele plicht kan zijn de wet op dit punt te overtreden.

De officier zei, dat verdachte ondanks alle aangevoerde argumenten niet aan een veroordeling zal kunnen ontkomen. Volgens hem zou alleen wetswijziging uitkomst kunnen bieden in de richting waarin de deskundigen het zoeken. In dit geval kan, aldus mr. Van den Berge, niet worden gesproken van kwaadwillige ouders, die hun kind in een zodanige situatie hadden gebracht, dat het uit hun macht moest worden gehouden. Als ouders vrijwillig van hun rechten afzien is er volgens de officier geen enkel bezwaar. Maar laten zij zoals in dit geval een opsporingsbericht uitgaan dan moet de hulpverlener terug treden. Zo niet, dan komt hij in strijd met het recht van de ouders.

Verdachtes advocaat, mr. R. A. de Jonge, vond dat de rechtsontwikkeling het meest zou zijn gebaat door de hulpverlener het verschoningsrecht toe te kennen. Hij vroeg de rechtbank zijn cliënt vrij te spreken of van rechtsvervolging te ontslaan. De uitspraak is op 7 maart.

DEN HAAG — „Zou er een vermoeden moeten worden geuit, dan zou men mogen verwachten, dat het wat de olieprijzen betreft eerder in neerwaartse dan in opwaartse richting zou gaan." Aldus heeft minister Duisenberg van Financiën gisteravond in de Tweede Kamer gezegd tijdens de tweede termijn over financiële aangelegenheden. De bewindsman verwees de Kamerleden naar een „bijzonder interessant artikel" in de Financial Times van gisteren over de gang van zaken bij de jongste verkoping van olie in Koeweit.

Koeweit zal haar aanbod van 85 miljoen barrel olie niet van de hand doen, omdat de ondernemingen prijzen boden die aanzienlijk beneden de lijstprijs van 11,54 dollar per barrel lagen. Koeweit heeft nu een nieuwe „olieveiling" aangekondigd en daarbij de internationale oliemaatschappijen gevraagd om geen inschrijvingen beneden de lijstprijs voor olie van Koeweit te doen. Het ingetrokken olie-aanbod omvatte levering van 462.000 barrel per dag binnen zes maanden na 1 maart aanstaande. Er waren 50 Voornamelijk Europese en Japanse bedrijven aangezocht om op het aanbod in te schrijven. Volgens een in Koeweit verschijnend dagblad hadden Japanse oliemaatschappijen besloten niet meer dan negen dolar per barrel te bieden om zo gezamenlijk de kracht van verbruikers te demonstreren.

MEXICO-STAD — De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken dr. Kissinger geniet op de conferentie van Amerikaanse landen in Mexico veel belangstelling van de dames. Drie staan hier in de rij voor een handtekening van de minister. Aan de tafel, van links naar rechts: Shriddth S. Ramphal, minister van buitenlandse zaken van Guyana, José Campillo, de Mexicaanse minister van industrie en handel, Kissinger en de vrouw van Campillo.

NA VIER JAAR hangen en wurgen is in Den Haag een commissie „Moedertaal-onderwijs" ' geïnstalleerd. Deze commissie heeft tot taak de minister van onderwijs van advies te dienen over de modernisering van het Nederlands taalonderricht op scholen voor kleuter-, basis- en voortgezet onderwijs. Het is één van de vele commissies die zijn of worden opgezet voor de modernisering van het leerplan voor de verschillende vakken. Van de dertig leden die deze nieuwe rijkscommissie telt komt er, een oude vaderlandse traditie getrouw, niemand uit Friesland en Limburg, terwijl de helft uit de Hollanden afkomstig is.

Het is de Haagse heren kennelijk ontgaan dat er in Friesland al eeuwen een bijzondere situatie heerst op het gebied van het taalonderwijs. Er wonen hier namelijk tienduizenden kinderen die een andere moedertaal hebben dan het Nederlands, dat in vele gevallen nog als voertaal voor alle onderwijs op school geldt. Het is hun klaarblijkelijk ook onbekend, dat hier al vele jaren ervaring is opgedaan met onderwijs in het Nederlands aan kinderen die van huis uit een andere taal spreken.

Van deze Friese ervaring zou men des te meer kunnen profiteren nu men in Hollandse onderwijskringen meer oog en ooi* krijgt voor de spanning tussen de taal, die een kind thuis spreekt — zijn dialekt of „heemtaai" — en de voertaal op school: het „standaard-Nederlands". Die spanning doet zich niet alleen voor bij kinderen „in de provincie", maar ook in steden als Amsterdam, Rotterdam en zelfs Den Haag. De bijzondere onderwijssituatie en ervaring in Friesland schijnt bij vele Haagse onderwijsdeskundigen en bestuurders nog altijd „terra incognita" te zijn. Van Friese zijde wordt nu gepoogd deze fout hersteld te krijgen.

Niet alleen in Friesland maar ook in Limburg is men boos en bedroefd over dit zoveelste bewijs van beperkt, kortzichtig, provincialistisch denken en doen in Den Haag. Ook in Limburg is men hard bezig met het probleem van het kind dat thuis een andere taal spreekt dan de voertaal op school. „Het is net of ze ons in Den Haag opnieuw hebben willen laten voelen dat wij eigenlijk maar tweederangsburgers zijn," zegt de Limburgse onderwijsman Th. van der Voort. Hij vindt „deze gang van zaken een voor Friesland en Limburg, „onbegrijpelijke discriminatie". Het is méér: een demonstratie van domheid en onwetendheid, waardoor de nieuwe commissie bij voorbaat wordt gediskwalificeerd als een Nederlandse en een deskundige commissie.

DE TWEEDE KAMER heeft deze week een vorstelijk gebaar tegenover Friesland gemaakt; zij heeft zich eenparig geschaard achter het voorstel, de minipost voor het Fries op de rijksbegroting met 18.000 gulden te verhogen tot ƒ 150.000. De indieners van het voorstel, de Friese afgevaardigden mevrouw Veder-Smit en de heer Tolman, verklaarden na afloop, dat dit gebaar in Friesland hogelijk gewaardeerd zou worden. Dat lijkt ietwat overdreven: De wijze waarop er met deze post in kabinet en kamer is gesold is eigenlijk beledigend en vernederend voor Friesland en geeft eerder aanleiding tot schaamte en woede dan tot waardering en dank. Het gaat hier om een stukje Haagse bedeling en bedilzucht. Het trieste is, dat twee goedwillende Kamerleden uit Friesland het spel meespelen volgens de bekrompen, provincialistische regels, die het rijk de eeuwen door tegenover het Fries heeft gehanteerd.

DIT WYKEIN wurdt in romroft tiidrek yn de Fryske hurdriderij ófsletten: Atsje Keulen-Deelstra sil op 't Hearrenfean foar 't lést fjochtsje om it wraldkampioenskip. Hoe 't dat ek komt, hja is al wraldkampioene: hja hat grif mear kilometers oan hurdriden en trainen yn 'e fuotten as hokker frommiske op ierde ek. Hja hat de namme fan Fryslan en Nederlan as reedriderslan heechholden — fan West Allis yn Amearika oant Alma Ata yn Azië. Hja hat alles by har sport opset yn de beste jierren fan har libben. Hja hat harsels derby as minske net forlern, mar harsels mear en mear foun. Hja wol dêrom gjin stanbyld. Mar sneon en snein sille tüzenen nei 't Hearrenfean tsjen om har noch ien kear oan to moedigjen en to huldigjen. It moat in keninklik öfskied wurde foar in Fryske foarstinne fan it üs. N.