De beweging van de Navigators is afkomstig uit Amerika en dateert uit de dertiger jaren. Grondlegger was Dawson Trotman. Samen met de matroos Lester Spencer besteedde hi avonden aan bijbelstudie en gebed. Toen Spencer ren andere matroos bij Trotman bracht met het verzoek: Leer hem ook wat je mij geleerd hebt, zei Trotman: Dat is nu jouw eigen taak. Lester Spencer onderrichtte toen zelf zijn kameraad en samen bereikten zij weer anderen. Zo werden 125 matrozen op het schip van Spencer christen Omdat het allemaal zeelui waren, werden ze Navigators genoemd.
In Navigators. T. nd van de tweede wereldoorlog waren er navigators op meer dan duizend schepen, militaire bases en legerkampen. Allemaal jongelui, die hun leven wilden wijden aan Christus. En zich in Zijn dienst stellen om weer anderen deelachtig te maken van het Heil in Christus.
De beweging van de Navigators drong door tot Nederland en Friesland. In Leeuwarden zijn nu bijvoorbeeld nog N werkzaam. Auke Lemi der Kooi maakten maand pi n jaar geleden Navigators, nadat ze door een vriendin van mevrouw Lemstra lerentie van een halve dag in de Leeuwarder Fenix-kerk. Ze voelden zich aangesproken door de boodschap. B ' uit gerook belijgedaan in de Gereformeerde Kerk. En desondanks moeten ze het gevoel gehad hebben, dat er aan hun geloof een „dimensie" ontbrak. Na de kennismaking met de Navigators kwam ii duidelijker ke-us, een persoonlijker kiezen voor Christus, •h aanpasse-n aan een andere levensstijl en het zich individueel en met anderen inzetten voor het doorgeven van de blijde boodschap en het daaruit zelf k-ven.
"Matrozengeloof". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
"Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
Hebben de Navigators dan soms iets tegen de kerk? Vormen ze een „correctic" op de kerk? De Navigators zelf vormen geen kerk en willen dat ook i-en verlengstuk van de kerk. Van de
„leden" wordt verwacht, dat zij aktief lid zijn van hun eigen k«>rk. Vexirzover Navigators jongelui zijn, die uit een onkerkelijk milieu tot „bekering komen — in de kringen van de Navigators schaamt men zich niet vexar aloude woorden als bekering, wedergeboorte, verzoening, verlossing enz. — dan geeft men hem of haar de raad lid van kerk te worden.
Toch moet het werk van de Ni. tors wel min of meer gezien worden n reactie op het bestaan van de kerk als een wat log institm instrument. Niet alle kerkleden hebben er altijd evenveel behoefte aan hun geloof te koop te lopen", de Navigators willen er graag voor uit komen. Bij hen is er geen „in-het-zog-meelo- Het zijn bek igemensen, die daar dagelijks van willen getuigen en dagelijks naar willen leven.
Bij de Navigators behoren uiteraard Heen gereformeerde jongeren. Er zijn er hervormden, rooms-katholieken, doopsgezinden, baptisten en wat al bij. Ze hebben een gemeenschappelijk punt: hun onvoorwaardelijk geloof in Jezus Christus en dat slecht alle scheidsmuren. Ze zijn éen van zinnen, ook al zijn er uiteraard zaken, waarover de meningen uiteenlopen. Maar hun geloof willen ze dagelijks voeden door een vernieuwende relatie met Jezus Christus en daar willen ze zo veel mogelijk anderen bij betrekken.
Dat laatste is «x>k de reden, dat Auke
Lemstra zijn baan er aan geeft, rieel gezien is dat niet verstandig. Hij heeft een goed salaris en voor de toekomst een waarde- en welvaartvast pensioen, ook al zal hij op dat laatste nog even moeten wachten. Straks zal hij voor hele dagen voor de Navigators gaan werken.
Nu al werken Auke Lemstra en zijn vrouw vele uren in de week voor de Navigators. Als ze dit stuk lezen, zullen ze misschien zeggen: We werken niet voor de Navigators, maar voor Jezus Chris' • voor Hem wil men de i. Tot nu toe hebben de Navigators vexiral gewerkt onder de studerende jongelui. Veel Navigators .-lf ook m ogelul, die hogere beroe-i g volgen. Auke Lemstra en ook mevrouw Lemstra hebben tot nu toe bij heel wat •gen in studentenflats aangebeld met de vraag of ze mochten komen n over de boodschap van het evangelie. Sommigen willen niet Dan kan men niet anders doen het stof van zijn voeten schudden en aanbellen bij de volgende deur. Maar hoe vaak gebeurt het ook niet, dat de jongelui die men opzoekt, wel willen praten, heel graag zelfs?
De laatste tijd bouwen de Navigators hun werk snel uit. Men richt zich inmiddels ook tot de werkende jongeren, tot de jeugd, die de middelbare school bezoekt en ook tot jonge echtparen. Met al deze zaken zal Auke Lemstra zich straks dagelijks bezig houden. Eigenlijk bestaat zijn werk uit drie delen: het Captains Clubwerk voor Int echtparen werk en de voorlichting over de Navigator- l>n kei ken in groeperingen, want aan dat laatste krijgt n r hoe behoefte.
De Navigators werken inmidd. Ihi-1 wat landen, van Argentinië tot Okinawa, en van Frankrijk tot Hang Kong. In 1948 zonden de Navigators hun eerste eigen zendeling naar China. Momenteel is een legertje van ruim duizend Navigators dagelijks full time bezig het evangelie te brengen. Auke 'ra zal die gele-dere-n straks ki versterken Het doe nn „snelle bi-keringen" tot stand te brengen, maar om mensen blijvend vexir Je/ winnen. En die zullen zelf de boodschap weer verder dragen. De Navigators spreken in een wat ongelukkige brn.iming van „geestelijke vermenigvuldiging" teil had twaalf discipelen, die aan anderen doon wat zij zelf geleerd hadden. En de Navigators wijzen op de opdracrr Paulus aan zijn geestelijke zoon Timotheus: „Gebeft het onderricht, dat je mij hebt horen geven in het bijzijn van veel getuigen door aan mannen op wie je aan kunt en die bekwaam zijn ook anderen te onderrichten".
Auke Lemstra heeft indertijd als onderwijzer naar Leiden gesolliciteerd en is daar later hoofd van zijn school geworden. Hij was daar toen al bezig om in die omgeving het Navigatorwerk op gang te brengen. Dat lukt. De Sleutelstad telt nu een 150 Navigators. Het zijn geen mensen, die actievoerderig aandoen of oecunv actief zijn. De oecumene, de eenheid van alle gelovigen, beleven ze met iedere Navigator en verder met iedereen, wel of niet-Navigator, die zich een kind van Jezn Hun daadwerkelijke actie richt zich op de man of vrouw, die in hun eigen straat woont of met wie ze samen werken. Men wenst absoluut geen compromis-oecumene, want „dan mis je voorgoed de boot", zegt Auke Lemstra.
Opvallend vinden Auke Lemstra en zijn vrouw, dat in wezen bij de kerkelijke en de van huis uit niet-kerkelijke jongelui dezelfde vragen leven. Men is vaak wel actief in allerlei bewegingen en acties of in kerkelijk maar heeft geen vrede met met zijn daden, omdat men lelijk geen vrede met God heeft. e** ie meent, dat de Navigators een soort brengen, heeft het mis. II daden. En dat • g brengt verhouding tot de medvrijer ut Auke Lemstra en je gaat bewuster met je medemensen om.
Een van de eigenschappen van de Navigators leven uit de ■ heid van het geloof. Christus is niet aan het kruis gestorven om de mens onzekerheid te laten over hun uiteinde- Wat dit betreft verlaten zij zich graag en met vreugde op de beloften van God, die zij niet tv leugenaar willen maken door er maar wat half in te geloven of maar voor de helft te vertrouwen. In allerlei sociale ien de N. in de regel niet 1. Ze komen er door hun evangelisatiewerk trouwens ook niet aan toe. De mena zal zelf veranderd moeten worden — tot bekering komen — wil er uitzicht zijn op een betere maatschappij, zijn zij van oordeel.
"Verlengstuk". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
De Vrije Evangaefcsche gemeente zou niet zo veel leden hebben geteld als het moderne vervoer het de m. mogelijk had gemaakt on 's zondags van heinde en ver te komen. De wotnen in de hele grote . BanU-ga, dat dua het centrum is ge ven en waar kort na de tweede wereldoorlog een nieuw stei je werd gebouwd. Hoe dal kerkje - men is op het ogenbl | •uwen — tot stand kwaï zou te veel ruimte vree nog uitvoerig te vertellen.
■•ente heeft een eigen (47) uit 'i boekh maar bete „geestelip n de Vrije Evangenrveente van Bantega vo«> enlng. .aardige van het geval te, dat de heer Houwing zelf baptist te. Maar Vrij Evangelischen en baptisten ' zich erg verwant. De Vrij Evangelischen staan trouwens in h«?t algemeen erg open voor andere richtingen. Men wil niet „kerktetisch" l
Centraal in de leer staat de bekering van de mens tot God. Wie een kind van God is en in het Vrije Evangelische kerkje komt als daar avondmaal is, kan daar zonder bezwaar aan dttantmrri, ot men nu hervormd of ger»**forrneerd of wat ook is. I>- e van Bantega hoeft geen rekening te houden met wat synodes en a«i
We kunnen over veel dingen praten, zegt de heer Hou win k, rnaer als we het over Jezus Christus hebben, dan zijn er twee mogelijk!.. den elkaar of we lopen uit elkaar. In het eerste geval zijn er geen muren. Wij hoeven dan ndet meer één te w«. want we zijn het al. In Hem. Wanneer i taal bijkomstige bepadiingen maakt of besluiten neemt, zijn somnee eens ei Dat geeft verwijdering.
■ i'ric sta pp. nes de Heer is te- 1 van de over waar ' e ona redde. Dan wordt oecumene een complete zaak".
"Van heinde en ver". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
(Van onze '
•i jniir is Auke Lemstra nu b onderwijs werk nam gewv< hij zet er «trol . ,m de zomervokii POT ichool en klas' m*j hebben, nmar hij u»il zich voortaan helemaal wijden uivoering van de zendingsopdracht van Jezus: Gaat dan heen en maakt al de volken tot mijn discipelen. Dat reden, dat haan opgeeft. Auke Lemstra en zijn vrouw Tsjitske der Kooi zijn beiden afkomstig uit Leeuwarden — hij komt uit de Jacob Binckesstri. ,/e Engel: straat — beiden ooien alle twee kregen re hun opleiding aan de chr. pedagogische akademie Mtrriënburp in de Friese hoofdstad. In hun flat, zes hoog in de Merenwijk te Leiden, vertellen re ' allemaal gekomen
Auke Lemstra bracht zijn diensttijd door bij de staf van de luchtmacht te Utrecht. Hij behaalde zijn lagere acte lichamelijke oefening en was een tijd werkzaam als vakondi lichamelijke opvoeding in de Domstad. Aanvankelijk heeft hij er nog aan gedacht om voor gymnastiek MO te gaan studeren, maar hij zag daar vanaf. Reden was, dat hij als gymnastiekleraar wekelijks zon dertig klassen m> rond veertig leerlingen „onder handen" kreeg. De kontakten met de leerlingen bleven daardoor zeer oppervlakkig. Dat bevredigde allerminst. De heer Lemstra stond nog in enkele andere plaatsen voor de klas, onder meer in de Jordaan te Amsterdam, maar is dan nu hoofd van een lagere school in een veranderende buitenwijk van Leiden. Mevrouw Lemstra geeft 's ochtends nog les. Nog in hun ten Auke Lemstra en 1 ui der Kooi kenni rs. De Navigators vormi-i le, interkon f essionele hui ie organisatie, waarvan ongelui de weg willen wijzen naar Jezus. Eigenlijk kan niet gi worden van „k-den", wam -.*ators kennen geen lidmaatschap. Wel een stichting, die kantoorruimte heeft gehuurd in het centrum „De Beukenhorst" te Drieberg
\ukr I.i i der Kooi
"Auke Lemstra geeft zijn baan op en wordt Navigator Geestelijk Leven". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
Evangelischen. kwamen m id hele zondagen bij elkaar, van 's morgens een uur of negen tot 's middag! een uur of vi van thuis. Mem zong, preekte en te de hele dag. „Hwa't him op in uit roppen fielde ta it . dan syn tsjügeng. lt ■ waer
i ïHiia ges bluodriga tak. i| van vandaai' en bestaan. „Ons grote voorree AV hebben nooit spul ge-had in de gemeente", zei van de week Strampel nog. De eensgezindheid van vroeger werd mee bepaald door de grote armoede onel. turfmakers, hun economische afb. lijkhe'id van de boeren, die vaak lijk veenbazen waren, het „achteraf' wonen en de gemeenschappelijke komstverwachtimg.
In deze vorm beataat de kerkelijke gemeenschap van de Vrij Evangel; in en om Bantega niet meer. \\ elementen van vroeger ove- Dr. Bakker corattafteert in zijn a dat het «oorspronkelijke- Gieter» dialect van de veenarbeMers is verdwenen, dj toch be Zelfs Strampel en zijn vrouv het beiden nog. Nee, we spreker zegt hij, maar „gewoan".
"Hele dag". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
vaart niemand wèl". Dit Is een „preten - tir" rn ern „proclamatie" 't Lijkt wat, tegt hl), op dr Russische proclamatie in 1917: „Aan allen"! Nu door de radio rn de tv en dr krant Is de wereld «Mn „geboorzaal" geworden. Tnaaen alle klemmen klinkt ook de «tem van het evangelie. Als het goed Is verschijnt telkens tussen de programma's op uw buis God, die zich só via een mens richt tot n allen.
ü inlt leggen: „Ik weet met al die stemmen niet meer wie ik non eigenlijk volgen moet. ledrr heeft er een stukje van en prijst dat aan". Dat Is a 0... maar u mort hrt eigenlijke komen van het evangelie ook herkennen met „de funrtir" van uw geloof. Mag ik enkele gezrgdrn vrrmelden?: „God en Godsdienst omgrvrn ons al viMir we er ziin. En dir Godsdienst is betrokken op een andere werkelijkhrid. Het Christendom knoopt niet aan bii natuurlijke oergegevrns, maar gaat terug op gebeurtenissen mrt ern aanvankelijk „exclusief" karakter. . . bltv. de roeping van Abraham. Israël rn n. Hrel de geschieden!* in een zrrr grvarieerdr stroom «zan .echo's" op Jrius' verschijning. .„Mag ik dat wat uitbeelden? Johannes zegt in ztjn proloog: „Niemand heeft ooit God gezien..." (1:18) Hoe komen wij aan (.«ad Ik dacht: God is te vergelijken mrt ren ge-sloten cirkel! Kont o trieb rtMf-ateßea*? Vrrdrr «ingen wtj „God rnkrl mam, voor wicna gexlrht. tuivrr wordt bevonden". .. Dat wil zeggen wi) zouden »ó tn Zijn licht nirt kunnen kijken, i Denk aan Mottea .«N hij van de berg komt mei 10' n afglans van God op zijn griirht. waarvan hij een glimp had opgevangen, dat ele Israëlieten hun griirht bedekten).
\ii rvrn trrug naar die cirkel... wie /il God kennen? God „open-baart" ■lf: Dr cirkel gaat oprn... en wat zien wil in dir kaar* uitgrdrukt „Enkel licht. .." I'it die cirkel daalt een Krui* neer dr Eniggeboren Zoon. Die bfrj de Vader is heeft Hem ons doen kennen" zegt Johannes. Nou, hoe ontmoet de mens, u en ik, dat nou? Wel, dan moet u uw functie van het geloof grtiruiken. Dir functie heeft ieder mens. Neem het maar... de leraar aett: gebruik Je verstand, moeder segt. . . als je maar je „wil" gebruikt... dat zijn 10 onze funetirs. Nu, God zegt: gebruik nw geloof! Die functie heb ik u ook gegeven. Echter meestal staan wij met onae rug naar God tor... en nu moeten wij ons omkeren.
W. J. Musch.
"Even Stilte". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
(Van onze kerknieuwsredactie)
Er mogen dan heel wat grote k zijn, die te lijden hebber, belan als een roos. Eén i ■Ik geval de Vrije Evang. gemeente van Bantega. Dat daad een volledig vrije en ze gemeente of kerk. Men is zelf; aangesloten bij de Bond van Evangelist-i -nten. On. gaat het de gemeente g. kerkgebou wt j e Rehoboth. m het dorp. zit 's zondags prop en vol. Er znde Jongelui en kinderen mee tel: dan een ta. 'K kerkgangers die van heinde en ver koi
De Vrije Bantega bestaat al tientallen j wel al honderd jaar, zeggen sommi- De heer <75). die v- voorzltter-saecre het kerkl dat. H • 'ii'h nog h«N-l goed, dat men in 1916 de be over een echt eigen kerkje. Dat 1 kon men kopen in Kalenberg. D. f 250 voor kerkje zond atoel en banken of twe i gulden voor I ken. Dat Ii j k-t wel de en wa■ «Is ke-rk cl ■
Ali klijke giM-dk
'uni was -«•hè bewe-inng" in pas na de eerste wereldoor Iwat flinkere woonkern uitgroeide.
De heer Strampel herinnert zich uit die tijd dat zijn ouders tot het geloof kwamen. Ze waren in naam al hervormd, maar dat kwam in de praktijk zo ongeveer neer op onkerkelijk toen ze dan bekeerd werden — en dat gebeurde toen hij twaalf of el was — veranderde het levensp; le ouders op slag. Vader en moeder hadde?n tot dan gewoon in alles m e bewoners meegol ar dart werd andere. Men werkte op zomlag niet meer, de wastobbe bleef ona roerd en breien beschouwd. ■ zonde. Vader schoor zich op zonda: eens meer. . .Dat doe ik nou weer, zegt de heer Strampel.
Geert Bakker, afkomstig uit het nabijgelegen Echtenerbrug, heeft nummer van II Beaken (mei 19(i;i ante dingen verteld over de opkomst van de Vrij Evangelische gemeente te Bantega., toen een dorp van boeren en veenarbeiders.
Hij schrijft: „Om 1880 binne stiene it en it sanean 22 arbeiderewenten, feanwentem foar it greatste part, dat wol boud niri hou n ,is balken bearnim i kapt wi .Hinne. De im-aste stiene H rigftle de stevi; ii'ii blok fan finmve-r luimt, sadat elk. lan len •i kamen ken
i:en. Vn oe
In die tijd heerste er gro*. . oorspronkelijk afkomstig uit (- at de turfproduktie in enkele tientallen jan lopen was tot minder dan nt van de productie in 1825. De n kregen de eerste economische klappen in 1876 na de goede i 1850 en 1875. De boeren waren vaak lid van de Hervormde Kerk. de net de Vrij Evangcl ideeën moest men zoeken ond. turfmakers. De tui i zon jaar of tien to binten (stelen van een lange, dunne. grassoort), die gebruikt w voor het doorsteken van de k pijpen. Prijs: honderd voor één cent!
//(iiiu ink
"Met preekstoel was kerk in Bantega f 50,- goedkoper". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027
W.aiiiirrr il rvrn /it ineae-l ai .ille-n re-ie* la.ielrnkrn eaarr elf vraag: „Waar lexapt mini le'vru n|a aait" Wij zrggen e-lk.a.ir . \ aar u« T Maar daaiani-.lilie-lilie-ii \« o rlkander nog niet ..hrr-kniel'-. In wezen blii.i-n wij
vrrrmalrlincrn \ eiear elkaar, tot in het liuui-lnk Ine- Iniiii lliiiii.aiis hrrtt op Oudjaarsdar voor de radio gezegd Da wereld Is arm aan God... Ern ue-irlel zonder (inel a-, niks. I»a- Kelk au /iin. ledere heaek v.an rrn straat heeft ile-, elan ook ern kapel . . om er te knielen en te fèggrn: Oud, ik ben een tak! Ik zelf kan nirt het Uenerl op /nmlrr in« «lal alie- lia ele-zr werelel Is het heimwee naar ..( linsliis, de mens" greeeet. We- hrhbrn niet «lirre-t behoefte aan grote grleerdrn. maar aan slmprltariel. I.aten we llrni opnieuw aaiuirhonaM-n nul /iin e/al. Hoewel... zegt Toon lle-rne.aiiv . . Uil sou de grote limousines In de wear rijelrn. . . en de harele jongens met de camera's, veaear «Ie- media, de journalistieke wereld, zouden Hem aehterveelgrn... (Ik zie het al op het Damrak te Amsterdam)... maar hij sou mrt ren gliml n li aÜM wegwuiven en al het srnsationrlr rn vrreintrriniir.de relnigrn".
Na wil Ik er bij icgcen, dat er ren bearkjr verschenen is van prof. dr. 11. M Kaïitert ..Aan allen: Zonder rrloof
"Koers bepalend". "Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland". Leeuwarden, 1974/03/23 00:00:00, p. 27. Geraadpleegd op Delpher op 03-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010619598:mpeg21:p027