Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

In 1912 startte en finishte de eerste officiële Elfstedentocht voor de deur van Nieuw Duinkerken en in de familie Ettema heeft men geen enkele moeite om de datum van die gedenkwaardige tocht te onderhouden: 7 februari. Op die dag was de vrouw des huizes druk bezig met het klaarmaken van het eten omdat elk ogenblik de rijders konden .

binnenkomen. Het weer was omgeslagen, het dooide. Toen de rijders nat en verkleumd binnen kwamen voorzag de waardin hun van warme voetbaden en droge sokken en versterkte de inwendige mens, waarna de ijshelden naar de nabijgelegen Harmonie gingen voor de prijsuitreiking.

Toen ze na een uurtje terugkwamen om van een welverdiende nachtrust te genieten kwam hotelhouder Ettema hun al tegemoet met de mededeling „Jullie hebben gereden, maar ik heb de eerste prijs" en breed lachend liet hij erop volgen: „Ik heb een jonge dochter bij de vrouw". De gasten wilden het niet geloven, aangezien zij net nog de waardin druk bezig hadden gezien en de heer Ettema moest de jongegeborene tonen. De volgende dag stond in de Leeuwarder Courant een stukje over „De man die niet meedeed en toch de eerste prijs in de wacht sleepte." De hoofdpersoon van deze anecdote is nu mevrouw S. C. Hulsink-Ettema in Ootmarsum.

Het Schavernek is ondanks alle veranderingen en de sterk toegenomen verkeersdrukte een aantrekkelijk grachtje gebleven. Nog altijd kan men van hier de Oldehove zien, maar de nieuwbouw van de AGO heeft wel een stuk van de toren aan het oog onttrokken.

..

:UWARDEN — „Bid voor d I Ypes Wiersnia, weduwl'rijntje Watzes van der Weide. Overleden te Tims, Parochie i 1 (Roodhuis) den 5 juni 1869, in den oud. i bijna 71 ien 9 jim ij daaropvolgende op K Kerkhof te Wijtgaard begra- Dan volgt er een rijtje bijbelteki Boek der Spreuk I; Job 1:1; Ps. XXV: 8; Job XXIX: 13 i Math. V: ", wordt met in vrede". Dit op de ai van een klein ■ri de voorkant /.ien: MD vrouweli 'e met de linkerhand iagen boek en in do achter tvw welke ui om el- In het Frans staat er ijn de vreedzamen, want zij zullen kinderen van God :nd worden. Verde en in forse letter R. I. P, en in hele kleine Dopter è Paris, Pl. 312.

Het is dit drukwerkje met een ln moderne ogen even vrome als meer dan zoetelijke voorstelling, dat mevrouw C. Rolf-Copini te Leeuwarden ons laat zien. Het is een bidprentje: in Parijs gedrukt en aan de achterzijde door de drukkerij J. Huurmans te Sneek van de tekst hierboven (plus doodskop met twee doodsbeenderen) voorzien. Van deze bidprentjes — uit oudere, maar ook uit latere tijd — heeft zij er de laatste jaren een duizend of zes verzameld, allemaal keurig opgeborgen en geregistreerd. Een hele collectie? „Dan moet u de heer L. J. de Vries, steenfabrikant in Maastricht en van Leeuwarder afkomst hebben; die heeft er rond 450.000 stuks. Dan ben ik nog maar een beginneling", zegt mevrouw Rolf.

Voor wie niet uit r.k. kring komt, is een bidprentje een onbekende zaak. Trouwens, het zal niet lang meer duren, of dan zullen ook rooms-katholieken niet meer weten wat deze kleine gedrukte prentjes te betekenen hebben. Wel, tot voor kort was het zede, dat na de teraardebestelling van een overledene de nabestaanden onder bijvoeging van een dankbetuiging voor de betoonde belangstlling twee bidprentjes stuurden. „Die legde je dan in je kerkboek 1. Dat venen is een and' ■ •n uit het rijke P is er roliiLjt wat die bidpr. het gevaar, dat ze ii weggegooid of opgeruimi ■villen

'. Rolf kwam op de ge

In i n en in België spreekt .in bidprentjes, maar van ■ts anders dan ci Die werden uitgebij bepaalde gelegenheden, ter aanmoediging, bij een priesterwijding, bij de communie. Maar bidprentjes zijn onverbrekelijk aan de dood verbonden. „Is het niet een wat lugubere hobby je bezig te houden met het verzamelen van prentjes die je iedere keer weer eren aan de dood van doorgaans onbekende mensen? Mevrouw Rolf daar geen moeite mee. Voor haar .anten aan deze prentjes: ze hebben betekenis voor het familieonderzoek maar ze bezitten ook ikociograsoms na i hrel door -ik lu-,-1 iie in moogen weinig artistieke waarde i voor n kerkelijk iiitje voor Jan Ypes Wiersma, dat ir de w. lei uit Frankrijk en o> de laatste M kunstul. an mevrouw Rolf ook voorb' nu deze tradiil het ngevtag m perkt blijven.

Op nag het gebruik van de ■n — uit de en in Neui vooral ook na 1850 (een ln dit eelbetekenend jaartal: herstel der r.l van belang, ■en worden aange■A-ant anders zou ook op dit gebied ■ons het ogenblik kunnen komen, dat een stuk traditie verdwenen blijkt zonder dat er aandacht aan geschonken is. Om dccc reden geven wrj dan ook graag het verzoek van mevrouw Rolf-Copinl door: „wie bidprentje» heeft en ze zelf niet wil bewaren, stuur ze aan mij Ik zal er goed op passen en ze blijven op die manier voor het nageslacht bewaard." Haar adres is: Blldtsela. Leeuwarden (tel 05100—24659).

1 (met de uitnodtoinp, in het Fransi, van onze houden, i_ n van go. :al van omstreeks 1840 dateren. Nummer 2 is wat jonger en niet in kleur (, leel besproken) en nummer 3 (Leeuwarden 1964. toont een meer moderne vormgeving. (Verzameling •