Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

(ADVERTENTIE 1.M.) Z.B. „DE KERN" H. P. v. d. Sluis & Zn. BV. Zelfbedienings groothandel in levensmiddelen voor de Detaillist, Horeca, Grootverbruikers, Instellingen etc. Geopend van maandag tot vrijdag van 8.00—12.00 uur en van 13.00— 17.30 uur. Donderdags koopavond van 19.00—21.00 uur. Tussendiepen 33 DRACHTEN, telefoon 05120 - 17015.

(ADVERTENTIE 1.M.) DIAMANT-EXPOSITIE SLIJPDEMONSTRATIE maandag 22 april vanaf 13.30 uur t.e.m. zaterdag 27 april 18.00 uur donderdag 25 april en vrijdag 28 april ook 's avonds van 19.00 tot 21.00 uur. juweuefN^^eeuwarden NIEUWESTAD 107 TEL.24770 met mik interessante beleggingsobjecten tegen heursprij'• " er vriiblijvcnd deskunriiK'

By Tryater is hy nou foar de tredde kear dwaende mei Munk. „Toen ik hier kwam, zijn we begonnen met een oppervlakkig blijspel, Jen nacht wie genèch", dat trouwens echt wel heeft aangetikt. Toen leerde ik de mensen van Tryater een beetje kennen en ik zag er een ideale cast in voor Ka] Munk. Dicky Modderman was helemaal die hereboer uit „Het Woord', Piter de Vries die kleermaker en in Peter Tuinman zag ik wel terdege een jonpe Jack Dixon — Johannes dus — ja, ik besef dat het wat lullig klinkt, maar zo bedoel ik het niet," seit hy.

„It Wurd" ls oerset troch Marten Sikkema. Jack Dixon seit dat earst noch wol in fraech wie oft it stik hielendal yn Fryslan pleatst wurde moast of dat it gewoan yn Denemark spylje soe. Men hat foar it léste keazen, omdat de Deenske situaesje dochs net krekt yn in Fryske om to setten wie.

...I'I,'IIORNE — Donderdagmiddag tussen ongeveer twee en vier uur Men bekeuringen 1 aan automobilisten, die op liaskerhorm de toegestane zeventi: uur. De snelste overtreder reed honderd.

KOCDCM — Het kantoor van de Slii'..tin? Maatschappelijke Dienstverlening Zuidwesthoek wordt gevestigd in Koudum omdat dit het meest centraal ligt. Het algemeen bestuur van de stichting heeft het besluit om het kantoor in Hindeloopen te huisvesten, herroepen. Dit op advies van een onafhankelijke commissie, die bestond uit de heren W. NUboer (Provinciaal Opbouworgaan), C. Ridder (Stichting Projektgroep) en Y. Schaaf (Provinciaal Hervormd Centrum).

In zijn advies zegt de commissie onder meer dat Hindeloopen uit het oogpunt van een doelmatige en gekwalificeerde dienstverlening aan personen en groepen niet voor vestiging in aanmerking komt. De meeste service zal alleen verleend kunnen worden wanneer het kantoor centraal ligt. Voorts is de commissie van mening dat de aangeboden ruimte in Koudum meer mogelijkheden biedt dan de voormalige Doopsgezinde pastorie in Hindeloopen, waar het stichtingsbestuur het oog op had laten vallen. In afwachting van een definitieve huisvesting worden de werkzaamheden verricht vanuit het thans in gebruik zijnde kantoor in Koudum.

LKKI'WARDEN — Het is nog niet bekend hoe de kleine snijbrander, die Aage M. bil zijn spectaculaire ontsnapping uit het Leeuwarder Huis van Bewaring heeft gebruikt met de hulpstukken, zoals kleine zuurstofflessen, in zijn cel heeft kunnen belanden. Volgens de directeur van het Hvß, de heer H. S. Bom, zou dit wel vijf minuten tevoren, kunnen zijn gebeurd. De directie van het Hvß houdt vol, dat de cel van Aage M. regelmatig is gecontroleerd. Na Aage's vlucht vond de recherche evenwel ook ijzerzagen, valse sleutels, en sleutelmakersgereedschap in de cel, die deelde met twee andere gedetineerden.

Het is met uitgesloten i deel van het 01 ,| door bezoekers is binnengebracht. Volgens de politie was men ervan op de hoogte, dat Aage M. pogingen in het werk zou stellen uit te breken. Vandaar, dat er extra waakzaamheid was tijdens de beren. De officier van justitie mr. Nubé heeft enkele keren gewaarschuwd, dat tips, dat Aage van plan was uit te breken, ernstig moesten n genomen. Mr. Nubé is van oorilrrl, dat de uitbraak geruime tijd van tevoren moet zijn beraamd, en dat het niet het vonnis van twee weken gele— vier en een half jaar met aftrek — is geweest, dat Aage tot ontsnapping deed besluiten.

Aage M. stopte donderdagavond alle net brooddeeg dicht, opdat de rook niet tot de gang kon d n. „Een oude trui- Bom. Aa] waarna aan de beurt u en zij uk in Gr etage ■s een medelijk van buiten toegeworpen touw naar buiten. Zoals gemeld kreeg de gemeentepolitie om voor elf een telefoontje uit het 1. dat er e< ken uit hi I tig. De politie k direct, maar pas om half twaalf ontdekte het personeel van bet 11 zwaar bewaakte Aage, voor wiens ontsnapping herhaaldelijk met 1 gewaarschuwd, de benen had genomen

De „Haagse Courant" meldde gist nog: In de Haagse peno lang met zekerheid, dat de g> ireker niet latir Alleen de gri zijn talrijke il noeg zijn om Aage op r wat hoort wat" naar bv politie rel de snijbrander — ai van twee kleine flesjes van twintig centimeter, één met zuurstof en één met gas — in de cel is gekomen, aldus de e reluudt mogelijke duikadressen van het meesterbrein scherp ln de gaten.

BLAUWHUIS — Boukje 35, de kampioenskoe van de familie Posthumus te Vijfhuls, ls bij het boelgoed dat daar woensdag werd gehouden, voor 3300 gulden gekocht door de commissionair tt. export.- Sybrandy uit ham. Verder legde hij beslag op alle vee, dat ai n de Koevorder Rilag van het beslag vee van d e Posthumus ls gelegd door de stier Donald, die de brandy destijds m bedrijf in Vij-huis verkocht. Donald Is overigens later weer verkocht aan een KI-vereniging. Er was veel belangstelling voor het boelgoed, dat volgens bezoekers een indruk maakte vwn een darpareünie.

OENKERK — Dankzij een anoniem telefoontje, dat gistermorgen omstreeks tien uur bij de Leeuwarder Courant binnenkwam, is een nit de museumkamer van Stania State ontvreemde antieke tafelklok onder stolp 's middags om ongeveer tien voor een teruggevonden door de rtjksspeurhond Jon, die met zijn begeleider, de opperwachtmeester Johann Peter Rehwinkel nit

het Drentse Borger kwam. De klok was nauwelijks beschadigd, maar de originele stolp van de 17e eeuwse Franse pendule is verdwenen

De klok lag inderdaad, zoals de anonieme tipgever al meldde, „onder een hoop stenen bij een muur ln de tuin". Inderdaad bleek de klok te zijn verborgen onder een hoeveelheid afbraaksteen bij een overgebleven muur van een oude kas ln het nieuwe gedeelte van het boe. Hiet ls nog een raadsel, hoe de klok kon worden gestolen en wie dit op zijn geweten heeft.

Hoe begint zon onderzoek? Allereerst waarschuwt de benadeelde partij, ln dit geval de beheerder Arme Wielinga van Stania State, de plaatselijke politie. Die komt, constateert, dat de klok inderdaad verdwenen is en waarschuwt de districtsrecherche, die een man stuurt en (in dit gevalj ook een rijksspeurhondgeleider. Vóór de speurhondgeleider aanwezig la — hij moet van verre komen — kan er niet veel gebeuren. Wel loopt men eens rond het gebouw. Al spoedig wordt dan ontdekt, dat aan de achterkant voetsporen ln het zand staan en dat een gemakkelijk open te schuiven raam veegsporen van handen vertoont, terwijl er modder op de stenen vensterbank ligt. „Niet aan kornet,! Daar moet de technische recherche voor komefi". Die ia Intussen al gewaarschuwd, maar met een ander onderzoek bezig, zodat het uren kan duren voor die er ls. Intussen wordt een theorie opgezet: als ze nou door dit raam naar binnen x_jn gekomen, dan kan het zijn dat __J via de hal in de museumkamer zijn geko•or wie weet waar de tl die kamer ligt (onder een model-kannonnetje ln de hal. Is er dan geen beletsel meer. Er ls nog een spoor: er ligt modder op de bovenkant van een hek aan de zijkant van het park, vlak bij de plek waar de klok werd gevonden. Daar zal de recherche het verder mee moeten doen.

Enfin, de klok, waarvan de vermissing nog niet was ontdekt, toen de Leeuwarder Courant waarschuwde, is er weer. Het blijft een raadsel, hoe hij onder de stenen terecht is gekomen. Het zal voorlopig ook wel een raadsel blijven, wanneer de klok werd ontvreemd, want dinsdagmiddag is mevrouw Wielinga voor het laatst in de bewuste kamer geweest. Stond hij er toen nog? Aangenomen wordt van wel, want de klok stond op een in het oog lopende plaats en zou onmiddellijk vermist moeten worden.

Een vreemd geval. De heer Thijs ledema van Staatsbosbeheer, die voor het onderhoud van het park verantwoordelijk is, brengt de vreemde zaak in verband met twee duistere figuren, <>f wat geleden rond gebouwen op het terrein slopen en op de vlucht sloegen, toen zij werden ontdekt.

Later bleek, dat de daders — gedacht wordt aan meer dan een, omdat de klok noaal zwaar is — inderdaad door het bewuste raam naar binnen moeten zijn gekropen: er werd onder het raam op de grond een heel klein onderdeeltje van de klok teruggevonden. Maar vingerafdrukken waren er niet. Waarschijnlijk hebben de mannen handschoenen gedragen.

Een akelig lege tafel in de mv • van Stania State: de klok is •nen.

Tien voor een: de speurhond Jon vindt de klok onder een hoop stenen ... Helemaal rechts is er iets van te zien.

Het kleine kanon in de hal, dat desleutel verborg.

'SKKK — De 23 percelen fondslet. hebben bij Inschrijving ln I 136.000 opgebracht, De 'Ie laatste was gedaald. Ook e weer ri> van de verkoop van de up de iden. De fondsmu U mei aanstaande van de mosselcultuius zijn gevist

M \l.hl M ..erf Amels In Makkum is bezig met een voor Friese scheepsbouwers \ rij uniek experiment: men bouwt een s< hip in twee gedeelten. Het voorschip, dat al klaar is. werd gemaakt op tt in Lemmer, een zustermaatschapin het Makkumer bedrijf. Dit deel van het schip zou vorige week van stapel lopen, maar de te lage waterstand verhinderde dit. Men verwacht het nu volgende week te water te kunnen laten. Hierns wordt het naar Makkum gesleept, waar het in de moderne bouwhal aan het achterschip, dat hier werd gebouwd. ..geplakt" zal worden. Vervolgens wordt aan de opbouw begonnen.

Het schip krijgt een lengte over alles van 81 meter, tussen de loodlijnen meet het 75 meter bij een breedte van 15 meter. Het wordt gebouwd in opdracht van de rederij Wagenborg te Delfzijl en wordt speciaal uitgerust voor houttransport. Het nieuwe schip, dat eind augustus klaar moet zijn, is het 28ste vaartuig dat de firma Amels voor de Delfzijlse rederij bouwt. Het schip, 3400 ton, wordt onder meer uitgerust met motoren van 1300 pk elk, die eén schroefas aand: ip zal een geregelde dienst van Delfzijl op Finland onderhouden. Men besloot tot deze bouwwijze om aan de voorwaarde van snelle aflevering te kunnen voldoen. Deze methode ls namelijk volgens een woordvoerder van de frima Amels aanzienlijk sneller dan de conventionele manier.

LJOUWERT — „Een boerendrama met religieuze aspecten en met een zeer ongewoon einde. „Sa karakterisearret regisseur Jack Dixon it toanielstik „It Wurd" („Ordet") fan de Deenske dümny-dichter-toanielskriuwer Kaj Munk, 23 april, jowt de Fryske Toanielstifting Tryater de première fan dit fornean.de stik. De spiiers hawwe sünt 14 jannewaris oan it repetearjen west. Kaj Munk. yn 1898 berne, waerd yn 1944 by Silkeborg troch in Dütske slükmoardner deasketten. Hy hie him fül forsetten tsjin de joadeforfolgingen yn Denemark, en ek tsjin ünfordraech sumens en ünminskllikens. Vn 1932 hat hy yn ien wike „It Wurd" skreaun, dat pas nei de oarloch bikend waerd yn Nederlên. Jack Dixon wit noch dat Fedde Schurer doedestiids yn Fryslan in hoop omtinken oan Kaj Munk en „It Wurd" jown hat.

Tryater repetearret „It Wurd" fan Kaj Munk. Lofts Wytse Hoekstra as dümny Bandbul, rjochtt Henk Minnema as de jonge Wikkel Borgen.

It stik is earst via de film yn Neder-14n bikend wurden: der wiene in Deenske, in Sweedske en in Franske versyfan. Doe hat it Nederlands Volkstoneel „It Wurd" op it repertoire set en Jack Dixon — „Ik zal het eerlijk zeggen: Munk is mijn lievelingsschrijver" — hat ode twahündert kear de rol fan Johannes spile, ek op Paleis Het Loo foar keninginne Wilhelmina.

„Het was een enorm succes," seit Jack Dixon. „het gezelschap stond op het punt van ondergang en dit zou eigenlijk het laatste stuk zijn. We wilden een goed stuk, om groots tenonder te gaan. Maar het heeft jaren geduurd, tegen de draad van de cultuurgeschiedenis ln. ledereen uit het buitenland kwam kijken."

Jack Dixon gyng dêrnei by it Nederlands Volkstoneel wei om nei de televizy oer to stappen, as haed drama fan de VPRO. „Het was moeilijk om goede stukken te vinden en zo zijn we er toe gekomen om een seizoen lang stukken van Munk te spelen. Mij dochtertje van acht — het is nu dertig jaar geleden — speelde er ook een rol in," fortelt hy.

By de première sil ds. Bernard Smilde de ynlieding halde, ds. Willem Kools üt Ljouwert hat de ynlieding yn it programma skeaun. Ds. Koole: „In alle personen heeft Munk iets van zichzelf gegeven. Zn eigen worstelingen komen er zo in uit. Hij had veel met de dood te maken, gehad, hij had zijn ouders als klein kind verloren, later vrienden en zijn grootmoeder. Daar Is hij altijd mee blijven worstelen." Vn It stik steane twa streamingen foar elkoar oer: it Grundtvigianisme — hwat men hjir in bytsje mei de frijsinnige rjochting forgelykje kin — en it strange, mar wol oprjochte piëtisme.

Munk heeft een geniale wijze van dramaturgie voeren. Hü loopt vooruit op bepaalde gebeurtenissen, bijna volgens de regels van Shaw. Het is mateloos knap geschreven," seit Jack Dixon. Dicky Modderman. Henk Minnema. Peter Tuinman, Rinse Westra, Anny Terpstra, Marijke Geertsma, Piter de Vries, Katryn Wolthuizen, Froukje Oostra, Romke Toering, Wytse Hoekstra en Ydwine van de Veen sille it tiisdel yn de Hannony sjen litte. „Het stuk zit vol wijsheid, vol met menselijke trekken, helemaal vlees en bloed. Ik zou het verschrikkelijk vinden als het niet aansloeg," seit Jack Dixon.

DEN HAAG — De „Commissie modernisering moedertaalonderwijs" wil gaan praten met de „Projectgroep invoering Fries als verplicht vak op de scholen voor gewoon lager onderwijs in de provincie Friesland" over samenwerking tussen beide instanties Dat is bekend geworden op de eerste vergadering van de commissie, die meent, dat zich in Friesland geheel eigenaardige problemen voordoen bij het taalonderwijs. De commissie heeft in haar eerste vergadering zeven werkterreinen aangegeven, waarop zij zich gaat bewegen.

Het centrale thema van het onderzoek is het bepalen van de doelstellingen van het moedertaalonderwijs. Veel aandacht zal de commissie vervolgens besteden aan de ontwikkeling van een leerplan, die voor de gehele schoolloopbaan is bedoeld. Hierdoor moeten de veelvuldig optredende aansluitingsmoe-lij kh eden bestreden kunnen worden. Met voorrang zal de commissie zich ook richten op de tegenstelling tussen schooltaal en milieutaai, waarin oorzaken lijken te liggen voor veel falen op school.

TERNAARD — Notaris E. Straatsma heeft 1.33.70 ha en 1.30.00 ha. weiland in de Ternaarderpolder verkocht. Na samenvoeging werd voor f 44.413.45 Joh. M deren koper voor nader te noemen lastgever.