Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland

DEN HAAG — Op de Nederlandse veemarkten zijn de prijzen voor slachtvee ingestort als gevolg van de heffing, die de Italiaanse regering op een deel van de invoer heeft gelegd en die naar verluidt de volgende week dinsdag zal ingaan. Met name de prijzen van nuchtere kalveren en van gemeste kalveren zijn diep weggezakt. Het Landbouwschap heeft overleg geopend met het ministerie van Economische Zaken teneinde de verlaging van de vleesprijzen voor de producent tot de consument te doen doorwerken. Jaarlijks gaat er voor 500 miljoen gulden kalfsvlees uit Nederland naar Italië en deze export wordt nu met een drastische beperking bedreigd. De vleesmarkt richtte zich de laatste tijd iets op na »en dieptepunt in de prijzen. Daar is nu weer een keer ingekomen. Bij de producenten van varkensvlees, rundvlees en slachtpluimvee heerst een panieksituatie door de grote voorraden, de lage prijzen en de geringe consumptie. Deze toestand is vrij plotseling ontstaan nog voor de Italiaanse crisis en zij week totaal af van de voorspellingen, die deskundigen over de toekomst van de markt hadden gedaan. In het bestuur van het Landbouwschap ontstond gister grote verlegenheid, omdat de landbouworganisaties de veehouders steeds voorgehouden hebben, dat er ruimte was voor een vergroting van de vleesproduktie. Niemand had er rekening meegehouden, dat er een soort kopersstaking zou uitbreken. Het Landbouwschap heeft de consumentenorganisaties medewerking aangeboden bij pogingen om de doorwerking van de prijsverlagingen tot de consument te bewerkstelligen. Op de Bosse veemarkt, de belangrijkste markt die gister gehouden werd, was de instorting van de prijzen een direct gevolg van de maatregel die Italië tegen de invoer genomen heeft. De prijzen van nuchtere kalveren daalden naar een peil, waarop onmiddellijke slachting voor consumptie weer aantrekkelijk lijkt te worden. De dieren komen dan niet in de mesterij, die voor catastrofale bedrijfsuitkomsten staat door de Italiaanse maatregel. Deze catastrofe treft niet alleen de mesters, maar ook hun financiers, de kalvermelkfabrieken en de slachterijen. De prijs van vette kalveren daalde van vijf tot vier gulden per kilo(Zie verder pagina 29)

(Van onze correspondent) DEN HAAG — Dr. L. de Jong vindt dat de waarde van zijn Geschiedenis van Nederland in de Tweede Wereldoorlog voor een deel hierin is gelegen dat zö sterke (maatschappijbewuste,) burgers kan maken. Hij verwees hierbij naar een uitspraak van de journalist H. M. van Randwijk, die aan het einde van de oorlog — toen de roep uitging naar „een sterke man naast koningin Wilhelmina" om Nederland snel op de been te brengen — stelde dat wij geen behoefte hebben aan zon sterke man, maar juist aan sterke burgers — mensen die in een dwangsituatie inzien hoe zij daarop moeten reageren. Dr. De Jong verklaarde dit gisteren bij de presentatie van de tweede band van deel vijf van zijn geschiedenis, waarin de periode maart 1941 tot juli 1942 wordt beschreven. In dit tijdvak viel de Japanse aanval op Pearl Harbor, waardoor de VS aan de oorlog gingen deelnemen, en de verovering van Nederlandsch-Indië. Deel zes zal — evenals de delen vier en vijf — in twee banden uitkomen. Dr. De Jong verwacht de verschijning van deel zes in februari volgend jaar. De omvang van deze banden, waarvan de teksten gisteren naar de zetter van de Staatsdrukkerij zijn gegaan, is ongeveer een kwart kleiner dan van deel vijf. De auteur maakt zich niet erg bezorgd over de terugloop in de verkoop. Hij beschouwt dat als een normaal verschijnsel voor een uitgave in delen. De oplage van deel drie was 115.000 exemplaren, van deel vier tot dusver 75.000. Gezien het beperkte taalgebied (circa 19 miljoen Nederlands-sprekenden) vond hij dit beslist geen slechte oplage. Hij verwacht dat er van deel vier uiteindelijk 85.000 exemplaren zullen worden verkocht. De staatsdrukkerij verkoopt in België „enige honderden" exemplaren van elk deel er) ondervindt voorts een relatief grote belangstelling onder geëmigreerden naar Zuid-Afrika, Canada en Australië. Dr. De Jong verklaarde verder brieven te krijgen van mensen, die hem tot grotere spoed manen omdat zij graag eerder dan in 1985 het hele werk hopen te kunnen lezen. (Zie ook pagina 5)

Landelijke computer-vooruitzichten van het KNMI voor vrijdag en zaterdag: zonnige perioden, later kans op een bui en iets hogere temperaturen. Meer over het weer op pagina 7.

Gurbe: Drachten wurdt in echt knopkesdorff

MAKKUM — Dit is het voorschip van de houtboot, die scheepswerf Amels in Makkum op het ogenblik bouwt voor rederij Wagenborg te Delfzijl. Zoals gemeld is dit voorschip gebouwd op de Scheepswerf Friesland in Lemmer, een zustermaatschappij van het Makkumer bedrijf. Gisteren is het naar Makkum overgebracht. Op de foto: de aankomst van het voorschip bij Amels in Makkum.

IJSBRECHTUM — Officiële verkeersborden om automobilisten te attenderen op spelende kinderen zijn er niet, en daarom staan bij vele dorpen onofficiële borden met een klemmend verzoek om langzaam te rijden. In plaats van een bord met een spreuk kan ook een pakkend en aan duidelijkheid niets te wensen overlatend verkeersbord worden gemaakt. Zoals hier in IJsbrechtum.

DRACHTEN — Gistermiddag is in Drachten de verdubbelde rijbaan van de Zuiderhogeweg in gebruik genomen en tevens de verkeer slichtinstallatie op de kruising Gauke Boelensstraa —Zuiderhogeweg in werking gesteld. Burgemeester drs. Willem E. baron van Knobelsdorff deed dat door op een knop te drukken, waarna de lichten op rood sprongen. Het gaat hier om een zogenaamde verkeersafhankelijke installatie, die reageert op de intensiteit van het verkeersaanbod. Binnen anderhalf jaar zal ook de rest van de installaties tussen de rijksweg 43 en de Loswal — vier in totaal — klaar zijn. Met het hele karwei is ongeveer een investering van een miljoen gulden gemoeid.

RIJSWIJK — De minimumprijs voor de verpakte volle melk gaat binnenkort drie cent omhoog, van 71 tot 74 cent per liter. Het bestuur van het Produktschap voor Zuivel heeft hiertoe woensdag besloten. De nieuwe prijs, zo meent het bestuur, had eigenlijk 76 cent moeten zijn. Maar omdat dit bij de minister van Economische Zaken niet haalbaar is heeft men het maar bij die 74 cent gelaten. Wanneer de nieuwe minimumprijs ingaat is nog niet bekend.

CHINEES-INDISCH- ETEN? KOTA RADJA Gr. Schavernek 5-7 Leeuwarden Tel. 05100-33564

(ADVERTENTIE 1.M.) _ houdt uw voeten fris en fit met trannosan voetspray* bruistabletten* poeder Trannosan houdt uw veelgeplaagde voeten onder alle omstandigheden in topconditie.

OP DE WESTDUITSE straten en wegen heerst nu een regiem, waarbij verkeersovertreders strafpunten krijgen toegerekend. In Flensburg staat eep computer, die sinds 1 mei al die strafpunten zonder mankeren registreert. Die computer was trouwens al aan het werk, maar volgens een ander systeem. Het blijkt zelfs voor een computer moeilijk te zijn het oude stelsel bij het nieuwe aan te passen, zodat alleen 380.000 verkeerszondaars, die driemaal genoteerd staan, op de nieuwe banden worden overgezet. Er is aandacht geschonken aan het probleem van de onmenselijkheid van de computer: wanneer aan een verkeersovertreding of -misdrijf een rechter te pas komt, kan die verhinderen dat de computer automatisch strafpunten toedeelt. En wanneer iemand denkt door een opeenhoping van pech te zijn getroffen, dan kan een medisch-psychologische keuring daar uitsluitsel over geven. Alleen de astrologie is nog niet als hulpwetenschap ingeschakeld. Het systeem is op zichzelf niet nieuw; een variant ervan is het rijbewijs met aantekeningen, dat onder meer in Australië in gebruik is. De bedoeling is niet alleen de ergste brokkenmakers te signaleren en eventueel aan de kant te zetten, maar ook elke weggebruiker op het hart te drukken, dat hij rijdt bij gedogen. In ons land speelt dit apsect veel minder mee. Wie een verkeersovertreding begaat is hoogstens bang voor de boete, niet voor zijn rijbewijs. Het strafpuntenstelsel zal iedereen met zijn of haar neus meer op het risico van het begaan van fouten drukken. Het moet natuurlijk wel gepaard gaan met een intensiever toezicht op de weg, maar dat geldt voor vrijwel alle maatregelen ter verhoging van de verkeersveiligheid. In Nederland komt de overheid er maar niet toe, krachtdadig tegen de onveiligheid op de weg in te grijpen. We mogen blij zijn met de maximumsnelheden van 80, c.g. 100 km, maar die maatregel is prompt voor de rechter aangevochten en het is de vraag of hij gehandhaafd kan blijven. Dit ondanks het feit, dat uit Amerikaanse onderzoekingen is gebleken, dat het aantal doden per 100 miljoen voertuig-kilometers bij een maximumsnelheid van 97 km per uur tot 113 km per uur varieert tussen 1,1 en 1,7, maar dan bij 129 km per uur sterk stijgt, namelijk tot 4,4. De maximumsnelheid van 120 km per uur op de autosnelwegen in Frankrijk heeft geleid tot een vermindering van het aantal ongevallen met 43 procent, van de doden met 61 procent en van de gewonden met 57 procent. Dat zijn resultaten om zachtjes voor zich uit te zingen, wanneer men met 100 km per uur over de Zuiderzeesnelweg rijdt. Overigens is het merkwaardig te merken, hoe snel 120 km per uur wordt, wanneer men zich op zon korte proefneming na, nauwgezet aan het maximum van 100 houdt. Dé Duitsers zijn door de knieën gegaan voor de auto-industrie, die bang was voor stagnatie in de verkoop van zware wagens. Dat is een klassiek voorbeeld van met doden betaalde werkgelegenheid en autoverkoop. Maar het is de vraag of ook de Duitsers vroeg of laat niet van deze dwaling huns weegs zullen terugkeren. Minister Westerterp heeft zich bereid verklaard in Europees verband met klem te pleiten,voor harmonisatie van die verplichte snelheidslimieten, die uit een oogpunt van verkeersveiligheid noodzakelijk moeten worden geacht. Dit zei hij in antwoord op Kamervragen, waarin hij ook de bovenstaande frappante cijfers bekend maakte. En wat is de minister Verder van plan voor de verkeersveiligheid te ondernemen? Bij zijn begroting tekende hij o.m. aan dat bromfietsers en hun passagiers valhelmen moeten dragen, maar iedereen kan elke dag opnieuw zien hoe deze bepaling grootscheeps wordt genegeerd. Hij overweegt tevens de verplichting in te stellen tot het dragen van een autogordel voor bestuurders en passagiers voor in de auto, maar ook daar is toezicht voor nodig. Er komt een Dienst Verkeersveiligheid op het departement, waaromtrent de minister oarakelt: „Aan de opstelling van een doelmatig coördinatiemodel, dat leidt tot een horizontaal samenwerkingsverband dat past in de verticale verantwoordelijkheidsstructuur, zoals deze in de Nederlandse Staatsinrichting ligt verankerd, wordt met voortvarendheid gewerkt." Zo te zien zal uit deze Dienst Verkeersveiligheid voorlopig nog niet veel verkeersveiligheid voortvloeien. Een andere opmerking in de begrotingstoelichting hield in dat van overheidswege gelden beschikbaar komen voor experimenten binnen de bebouwde kom met betrekking tot autovrije en auto-arme woonwijken. Hier ligt ook een taak voor de gemeenten. De wijze, waarop Dokkum in haar nieuwste woonwijk „It Fügellan" verkeersdrempels legt, waardoor automobilisten niet sneller dan 20 km per uur kunnen rijden op straffe van butsen in hoofden en uitlaten, verdient overal navolging. In woonwijken is 20 km per uur nog snel genoeg en wie er op zaterdagmorgen om half zes doorrijdt moet zich dan maar bij de situatie aanpassen. In de Bondsrepubliek zou hij bij overtreding behalve een buil nog strafpunten krijgen ook, maar zover zijn wij in Nederland nog lang niet. Er gebeurt hier op het gebied van de verkeersveiligheid nog altijd te weinig. £.