Algemeen Handelsblad

Verzekering tegen Werkloosheid.

■ -Kaar de> tegenwoordige begrippen, is onvrijwiüigei .werkloosheid een ernstig gevaar, niet>lleen voor de, werklieden .«elf, maar pok ,voor den geheelen arbeidersstand, en veroor:zaakfc'ee& groot* intellectueel, jerlies aay.de pi'a^tschappij. f Daaroni is voorziening la dit maatschappelijk euvel in het belang van den arbeider 'zelf en ook van de collectiviteit. Sedert lang •hééft dit probleem de aandacht van, velen •getrokken, doch hoe, belangrijk ook, is het !niet ■gêmakkeüj^^at.iot.oplossin^ifi'bren^, gen. ' ": yaotalsnogjigtliet'iiog niet in pnze macht ■„■werkloosheid te voorkomen, dus moet men . er zich tos bepalen zooveel mogelijk, dei schadelijke gevolgen ervan te verminderen. \Eu terwijl de bezorgdheid in. vroeger; tijd : leen -andere Ticjrting .uitging dan in tien is men thana. Vrij algemeen overtuigd Itlafc. liefdadigheid m dezen niet} helpt, ja> schadelijk werkt. Oo^ omtrent kunstmatige •werkverschaffing koesteren velen dezelfde itopijiie, cii wel omdat de werkman daaronder * lijdt, zijn enejgie jen werkkracht veritiiesfc, en Jnij, wanneer hij eindelijk werk kan 4 lymden-, allicht geneigd Ï3 zijn werkkracht; i/tegen lager loon aan to,-bieden, eeij ongev. «loncje toestand,'waarj^fio^ geyaac^elegen' is voos «anderen. ïi Op .- yerechillende wijzeiï $9getracht'h"i' jsverkloesKeid te .voorzien, nu eens door. de gemeenschap, dan. dooc da werklieden fcelf^j * Als nieuwere.voörzieüingswijze trad ïn> fliët einde der vorige en hefc begin der tegen*: Iwoordige eeuw; meer-of. minder «uix.ere<yei>; bekering meer ï>p den Voorgrond. 't In den laatsten tijd Werden vooral J>è-: proefd' vormen. Van verzekering idoor da... «werklieden zelf, inefc eteuè Van andere» zijde... iDeze steun is zeej; Verschillend, naar gelang.; van depiaatsen,ien;varieerfcVanss tot 80 %. iHoie minder die steun echter bedraagt, des [te *meer .verwijdert men zichi yan een vor"' jkapta hedeeling, fen gebleken is meer «ftj 'meer,'dat-de inrichting een gewichtigen f ac« van' eucces kan vinden ia.de,medewet»•■• king der vakvereenigingen. A De? hoofdtypen van verzekering legen' (Werkloosheid vindt men ïe Si* Gallen, Bern, jKeufen", Bazel, Luik en Gent. tWellicht is 'daaronder het Gentsche stelsel Jiefc eenige; kjfc gelukt mag Jjeete». ■a^t^a-üen maakte mep •■yarefolife.yefaj. zekering, waarbij de gemeente zou bijspringen; doch, hoe goed dit plan ook leek, het kwam in botsing met clen vrijheidszin der werklieden zelf, waaronder velen protesteerden tegen het opbrengen der premie, terwijl zij nooit kans zagen om buiten arbeid te komen, Met zekere klassen van arbeiders wordt dan ook de methode van St. Gallen ondoenlijk geacht.

Te Bern stichtte men, met het oog op werkloosheid, een vrijwillige kas, gcalimenteerd door hen, die als lid toetraden, terwijl de gemeente het deficit zou aanvullen. Doch pok dit stelsel heeft weiuig ops-ang gemaakt; alleen zij, die zeker wisten werkloos te worden, traden als lid der vrijwillige kas toe, zoodat de*tad in enorme verhoudingen bijdragen moest. Het geheel kreeg dan ook alweer het karakter van bedeeliug. Trots de latei;'ingevoerde wijzigingen, ja, verbeteringen, mag worden aangenomen, dat ook hier !de zaak verkeerd is aangepakt. In Duitschland, te Keulen n.1., heeft men het, naar het voorbeeld van Bern, geprobeerd met vrijwillige bijdragen. De zaak werd ter hand genomen door eenige particulieren, en dezen, meestal groot-industrieelen, brachten, .!ïnet interventie der gemeente, in Veiniget weken een honderdduizend mark bijeen. Daar er aanvankelijk zeer weinig leden zich kwamen aanmelden, had men zelfs op zeker oogenblik 123.964 mark in kas. Doch het jaar 1902 _— een jaar van werkloosheid —- bracht een izwaren stoot toe aan de kas, "die slechts weer in evenwicht kwam door een buitengewone gemeentesubsidie van 20.00Ü Mark. Wegens "het gevaar, dat de kas geloopen had. zag men zich genoopt het ledental te beperken tot een maximum van 1355;' een bewijs 'dat cic Keulsche inrichting aan het ideaal nog niefc beantwoordt. Ook worden 'de arbeiders geholpen slechts in de wintermaanden, yan 10 December n.l. tot 10 jMaart, alweer een schaduwzijde. Alleen nog dit paar cijfers. De Keulsche kas bestaat ivoor een 'deel uifc da bijdragen der werklieden, vooe de rest uit giften en toelagen. Het percentage der persoonlijke voorziening beliep in 1902 tot 38, in i9OO slechts tot 21. Het aanzienlijkste gedeelte kwam dus alweer van buiten-af, en reeds daardoor kon ook deze inrichting het karakter eener verkapte b.edeeling niet vermijden. In België ontstond de eerste kas tot verzekering tegen werkloosheid te Luik. In 1897 werd door de provincie een subventie t#h -j^ mutitaütaitov kassen voor verzekering tegen werkloosheid, • ingericht door vakvereenigingen. Het eigenaardige van het Luiksche stelsel bestaat hierin, dat het de vakvereenigingen aanspoort zelf bij werkloosheid te voorzien. Toch, hoewel steunende op een gezond principe, heeft de Luiksche inrichting weinig succes gehad: zij telt op 't oogenblik nog slechts 650 leden. Niet onwaarschijnlijk is haar mislukken toe te schrijven aan de wijze, waarop de provinciale toelage wordt verdeeld. Een derde daarvan wordt verdeeld onder de vakvereenigingen naar verhouding van naar ledental; een ander derde naar verhouding van den inleg der leden; het laatste derde naar verhouding van de wegens werkloosheid gedane uitkeeringen. Door deze manier van verdeelen kwam men soms tot zonderlinge resultaten. lii 1901 badden de mechaniekwerkers b.v. slechts fi. 1.50 besteed voor werkloosheid, en ontvingen fr. 309.60 als toelage. Het volgjnd jaar had zelfs het syndicaat der handekboamblen niets uitgegeven voor werkloosheid; toch ontving de kas als subsidie fr. 77.30. De ijzergieters integendeel hadden fr. 1034 uitgekeerd, doch de hun door de provincie ver. strekte subsidie beliep slechts tot fr. 206.72. Te Gent heeffc men in 1898 op handige ■wijze zijn voordeel gedaan mefc de misvattingen van andere plaatsen. Ook hier heeft men de inrichting gegrondvest op. het initiatief der vakvereenigingen, welke zelf een fonds tot uitkeering hebben voor de \*erkloozen,, en.de steun kreeg den vorm eener gemeentelijke subsïclie. Deze gemeentelijke subsidie wordt .echter niet gestort in de kas der vakvereenigingen; • de bijslag wordt direct uitgekeerd aan den arbeider, doch wordt berekend naar de uitkeering. gedaan door de vakvereeniging. Het fonds bestaat thans sedert drie jaar. De stad verleende aanvankelijk 10.000 francs en naderhand werd de toelage gebracht op 15.000 francs. Omtrent de werking van deze instelling. welke va»k een merkwaardig maatsskappelijk werk is genoemd, willen wij, aae de hand van het zooeven verschenen rapport, in eenige bijzonderheden treden. De bijslag, gevoegd bij de syndikale uitkeering, was niet altijd dezelfde. Hij hield rekening met den toestand, waarin de arbeid te Gent verkeerde, en de middelen, waarover het fonds beschikte. In de wintermaanden H.l- is de werkloosheid grooter, in de zomer•^aandeu.jmfld.eft Toch, ais- jegejLg§üt£ dat. de gemeentelijke bijslag maximum 100 % zal' bedragen van de syndikale uitkeerihg, berekend op een maximum van 1 franc per dag. en met een maximum van 60 dagen per jaar voor eenzelfde lid. In werkelijkheid bedroeg de bijslag, welke is uitbetaald, 50, 60 of 75 % van.de uitkeering, gedaan door de vakvereeniging. Werkstaking, uitsluiting, ziekte of anderszins teweeggebrachte 'ongeschiktheid tot arbeid, geven geen aanleiding tot het bekomen van den bijslag. Wei mag met lof hier worden klem ge- Wel op het doel dat door de stichters dezer instelling werd beoogd. Zij wilden namelijk in de eerste plaats bij den arbeider zelf het begrip van individueele voorziening versterken, den geest tot sparen bij hem ontwikkelen en daarin zijn zij, te oordcelen naar de resultaten, ten volle geslaagd. lint, de bewandelde weg wel degelijk de goede was, blijkt uit de wijze waarop de Gentsche arbeidersbevolking gereageerd heeft. Het Gentsche fonds telt op dit oogenblik 12 a 13 duizend toegetreden en, terwijl het ledental elders vaak slechts tot 6 a 7 honderd beliep, en de kas te St. Gallen, welke tot heden de meeste uitbreiding had genomen, er niet meer dau 4965 telde. Nog méér blijkt dit uit de sommen welke te Gent werden besteed voor -werkloosheid vóór en na de stichting van het fonds. Vóór 1900 beliepen, de uitkeeringen, gedaan door de syndicaten, tot niet meer dan 15,000 francs per jaar. Jn 1903 -werd ter bestrijding der/ werkloosheid 57,000 francs uitgegeven. . Van deze som komt slechts '215 % 'voor rekening, van de openbare voorziening. 74 % integendeel vopr rekening van de persoonlijke .voorziening. In dit opzicht staat het te Gent verkregen resultaat veel hooger dan datgene, welk tot nog toe elders werd bereikt. Te Bern is het aandeel der persoonj lijke voorziening slechte 13 "./„ 21 te Luik, 24 te Keulen, 25 te Dijon en 30 "te Bologne. Zeker, ook te Gent worden de publieke fondsen erbij gehaald, doch in mindere mate dan elders. De kosten van den verleenden steun zijn er veel geringer dan elders, slechts 3_ cent per inwoner. En met minder openbaar geld heeft men het middel gevonden, meer goed te doen dan overal elders. Te Keulen begon men met f 15,000 van de gemeente en f 42,000 van de patroons en particulieren, samen f 57,000 voor ,rum,iM:-xei^tei^^telßsfr^iéJ'LC&Oar van de gemeente en f 1000 van de patroons voor 543 verzekerden; te Bologne met de rente van een kapitaal van f 100,000, voor 369 verzekerden; St. Gallen had een toelage van f 4500 voor 4965 verzekerden en moest zijn uitkeeringen stakeri; Bazel krijgt jaarlijks f 12,000 voor 1174 verzekerden, terwijl te Gent hulp wordt verstrekt aan 12,000 a 13,000, met een jaarlijksche subsidie van slechte f 7500. Ten koste eener geringe geldelijke opoffering werd aldus te Gent aan den arbeidersstand een heilzame les van self-help gegeven, welke de bevolking ook begrepen en zich ten nutte heeft gemaakt. Vandaar de uitbreiding genomen door het ledental van het fonds, en vooral door de verzekering tegen werkloosheid in de vakvereenigingen zelve. . Immers, hierop draait de geheele instel-ling. In 1897 waren er op 42 vakvereenigingen 22 welke iets op het gebied der verzekering tegen werkloosheid hadden beproefd, onder allerlei vormen en met, zeer lage uitkeeringen aan de arbeiders. Na de inrichting van het gemeentefonds zien wij echter talrijke .syndicaten den inleg hunner leden met het oog op werkloosheid, alsook haar eigen uitkeeringen, veihoogen, en andere de verzekering eveneens organiseeren. Thans zijn er 34 vakvereenigingen tot het fonds toegetreden. Daaronder zijn er 11 welke behooren tot cic socialisten, en 2 tot de liberalen; 4 noemen zich anti-socialistisch, de overige hebben geen politieke kleur. Hit dit voorbeeld blijkt dat eensgezindheid op dit gebied wel mogelijk is, op voorwaarde, dat men zich wete te stellen boven de politieke twisten en slechts he_ practische doel in 't oog houde. Te Gent is zulks gebeurd, en geen politieke partij heeft aan het fonds tegen werkloosheid haar medewerking onttrokken. Er zijn intusschen nog werklieden die :er. tegen opzien zich aan te sluiten bij een vakvereeniging. Op zulken heeft het Comité van het Gentsche fonds allerminst, gepoogd dwang te oefenen. Ook niet-aangeslotenen zijn nl- in de gelegenheid den gemeentelijken bijslag te ontvangen, en wel wanneer zij een spaarboekje bezitten op de Staatsspaarbank, en aldus hefc bewijs leveren dat zij gezorgd hebben voor de toekomst. Toch, hoezeer ook het Comité ijverige propaganda had gemaakt, zijn zulke geïsoleerde spaarders slechts in onbeduidend aantal — .^chts 13,5_=rk9iaea .ondagsa,. In^ieze sust;. ting blijft het intusschen zoekende, en " formaliteiten ter aansluiting bij het si meentefonds zijn reeds aanzienlijk yere* I voudigd. Het Gentsche systeem vond alreeds "H zonder veel toepassing, niet alleen in V/\ van ■ grootere en kleinere gemeenten J België, maar. ook sn Frankrijk. . ; In Duitschland zoekt men te voorzien "' j werkloosheid voornamelijk door verplic^ 1 verzekering. Toch werd ook in den Du'A schen Reichtstag het Gentsche stelsel ,*°M onlangs met ■ lof vermeld. De oorzaak van. de uitbreiding, welke » ,| genomen heeft, ligt ongetwijfeld in de &A stage qualiteiten, waardoor het zich oiid^ scheidt. Het karakter, eener verkapte bed6^ ling is er zorgvuldig bij vermeden; het haW I in geen opzicht af van de patroons of **J| eenige philanthrópische vereeniging; $e A arbeiders zijn uitgesloten, en nieffl*'! vraagt den werklooze te Gent naar zijn feil loof of ongeloof. De persoonlijke vrijbÊ"J eerbiedigt hoi, en het is vrij van alle on » | scheiden indringen in allerlei intimiteit™ van het werkmausleven. Het integ6?!! deel. den arbeider op.de noodzakelijke,A van het zorgen voor de toekomst, en ?ij zekere mate heeffc het zelfs de vinnige Ijl der onderlinge politieke twisten vermindert Nog een laatste woord over een teer Fu al de uit te oefenen controle. Wie zich bc*. bezig gehouden met de zaak, zal weten, <*j2| de controle bij vele instellingen van ?j| soort aanleiding gaf tot ernstige moeiW '| held. Niet echter te Gent. Het 'gemeeö**3 ( fonds helpt eerst, nadat de vakvereenigl*? i teeds eenigen tijd de door kaar reglenl^ bepaalde uitkeeringen heeft gedaan, :ï i deze wijze heeft de vakvereeniging zelf *-A belang bij ernstige controle, -welke — be*1 J gebleken uit de ervaring van (verscheid6 J jaren — op voldoende wijze wordt V^ X oef end door de werklieden onderling. ,A | Ook in. Nederland is de zaak aan de nr# en in tal van gemeenten worden thans P^ gingen gedaan om de verzekering teg^ •werkloosheid te organiseeren. Ook hier oi%. moet het Gentsche systeem meer en &f/w sympathie, en wel omdat meeren meer b,^ beginsel wordt vooropgezet, dat de zaak . de eerste plaats van de belanghebbend^ zelf moet. uitgaan,..-; \ £■ ■'•