De Telegraaf

dag 30 April des namiddags ten ; uur ;.;eelt Le: Nederl Dubbel Mannenkwartet, bc 11 reu- W. ("hordijk, 11 k. I. v. >1. l'l. Haarman en A. Strikkers, ia d< •■ h rl in eiit m- Op dit concert zullen 0.111. worden uitgevoerd r.4 (manuscript)van Isr. Olman,gi bed van Valt atijn uit , .Bedt • i ... • -

agen: . ■■ , r llarm •• ■ • ' . 44.' ld Cl ■ ■ - ' .. u -. "e' d. n I!

In : • de\ '- ••• - ■■ ' E. . i d ■ r. N. W. oke. I li kan . K ' ' |> ii.

' ■ ' a.c ' ' ~ \i as eeni I I I ' li ■ - len : ■ ' ler in ■ ' ■ ' - de ' talrijk 1 ■ te i ... AT-c,. OP DE l De leid | .'. . ■ ■ ' - P 11.

Zitting van Vrijdag 28 April, " voormiddags io uur. (Per Telegraaf). Aan dc orde ii de voortgezette beraadslaging over het

v. - ■ ■ prei

1' Drijft, doi . : het relletje in ■ Het iiU' ■ vangenen .. . gonn< n te zijn.

In ' - ' ■ ' * ' ' ■ ■ ' ■ nd, t, 7 V ' en ■ ■

' '. . -. I' • ' '

\

'

kM. In eene beden gehouden vei t> tn liberale en vrSzi demo iesvercemiginjrea uit het dan ' door digen van kiesvei • Wen, besloten, den beer K. Cz. de Hoor definitief te candide or dt ten bij het. - didaten v. de heeren K. i lt Boer en prol. mr. M. \V. 1 . 'I'reub. Vermoedelijk zal ook door deren .1 « esteld word rloopig worden in het comité ran landam, ét rat Won, ija Di Rijp.

alleen is h i akers niet dat \ . menn I '. De ..isch dei wcrkaan : • i - k< reeds weten.

:

- ..... . p ra in bijna geguillotineerd .".!. He' njk r i twerker W. v. d. Boogaard dl

'' ■ i - ' ' ■ - r

-

■ e aa

4 !. 'o '

H '. a. ' - • ■ rel '- n

11 . I ■ 4cnii|.i'-- • . .. ■—• ■ - Schiller-i na ■ ■ '. Onder 4 - rol leden van het hoofdbestuur der . ~ Kiesvereeniging in het district le heeren dr. f. M. v. Erp Kip, te voorzitter ;J. G. K. v. d. Sande, .er-, dr. Fockema, lesecretaris; I. v. d. :retaris en 11. c,eu*. penningmeester. 4 H hier ter stede, ■ten lei zijden ontving de algemeen geachte ' '■ benkea werteve is aan| ebodea. en* de „New-Yofk lura'.d" hel' .ren van de vloot • . dat rij willen overwioaea ol niet de ■ heeft een eigo-i ver het Japanschc admiraalschip : .i irr.d.

' . . diidel• • v. I 'e - erd<: i en G ■ -

aardt is n ■ ■ •' Idel 'i ■ Op hel

ig te . ML, all vor ifnister d geno.'l gdea.

De oud lecrlinj wor" :t. ' ■ • 'i '« : ook tot dt- erkomen, dat e-r leemten bestaan n het •"'■' imii hting?

In behandeling komt het gedeelte van art,kei 54bis. dat de rechtspositie van de onderwijzers regelt. De hccren Ketelaar, Bos en Smidt hebben voorgesteld om: ie. het aantal onderwijzers met verplichte hoofdakte aan de bijzondere gesubsidieerde scholen gelijk te doen zijn aan dat der ««po: «ire scholen, en 2e. Nog de beide sub d - voorwaard- aan de bijzondere school te stellen: ie. Dat dc onderwijzers op straffe van ontslag geen handel mogen drijven of eenige nering of ander beroep mogen uitoefenen ; ze. Dat zij op straffe van ontslag geen ambten of bedieningen mogen bekleeden of het drijven van handel enz. door leden van het gezin mogen gedoogen. tenzij Gcd. Staten, den districtsschoolopziener gehoord, vrijstelling van dit verbod hebben verleend. De heer KETELAAR licht beide amende meuten toe, die spr. niet zal intrekken, al maken zij na de x werpnig van het lcerplan-amen_ dement een ecnig->;ns wonderlijken indruk, i! ; eerste amendement behoeft weinig toelichting, het tweede is van meer gewicht. Kr is, nu de bijzondere onderwijzers financieel op gelijken voet zullen worden behandeld, geen molief om het verbod van andere nering ook niet op de bijzondere onderwijzers toe te passen. Spr. hoopt, dat dit amendement nu eens genade bij den mini-ter zal vinden. De heer Helsdingcn en de andere socialistische Kamerleden stellen voor. om dc tukken, welk overlegging het ontwerp van den onderwijzer eener te subsidieeren bijzondere school eischt, nog ii: t de volgende uit te breiden: de b. ontslagname c.f -aanvrage in acht te nemen opzeggingstermijnen ; de gevallen, waarin ontslag kan worden gegeven; de regeling der wachtgelden, en ten -lotte (evenals in het ontwerp), de verder bij algemeen* 11 maatregel van tuur vastgestelde v. arden. De heer TER LAAN* licht het amendement toe. De rechtspositie der bijzondere onderwijzers is in het ontwerp gebrekkig geregeld. Op nader regelende alge mee ne maatregelen van bestuur — zooals ook hier is voorgesteld — hebben wij geleerd niet te groot - verwachtingen te bouwen Ken wettelijk vastgestelde opzegging-termijn 'is noodig. Bij het openbaar onderwijs is d opzeggingstermijn gewoonlijk twee maanden. In geen geval mag het ontwerp over den oproepingstermijn zwijgen. Zoo ook behoort het ont-lag aan wettelijke regelen gebonden te z.jn. Had dc heer Kijlcveld al die dingen mogen laten rusten, hij, die juist in een go» 1 gen-gelde rechtspositie van den onderwijzer den besten waarborg voor goed onderwijs zag? De he 1 TROELSTRA licht een amendement- Ilclsdingca c.s. toe, om van bet scheidsgerecht voor niet op verzoek ontslagen bijzondere onderwijzers: ie. ook voor tijdelijke onderwijzers recht van beroep toe te kennen . 2e. dat het beroep schriftelijk moet worden ingediend bij den districtsschoolopziener; 3e. de commissies van beroep niet in te stellen voor een groep van minstens 12 gesubsidieerde bijzondere scholen, maar voor elk ontslag-geval . drie leden moeten dan door het schoolbestuur worden aangewezen, drie do r den onderwijzer, terwijl de districtsschoolopziener ambtshalve al- ze wende lid « n voorzitter -o)- treedt. Spr. noemt eenige voorbeelden ten bewijs van dc noodzakelijkheid eener betere rechtszekerheid der bijzondere onderwijzers, o.a. het ontslag van het geheele personeel dor christelijke school te Doetinchcm. Ook op katholiek schoolgebied b-at de rechts, toestand veel te wenschen. In de kringen der bijzondere onderwijzers wordt r.iet spanning af gewacht wat dit ontwerp voor hun rechtspositie zal opleveren. Spr. hoopt, dat de mini ter hem nu ni j weer als vroeger zal vragen : v. .1 waai toch uwe belangstelling voor de bijzondere on I derwijzers. Spr. en dc zijnen gevoelen <-n strijden voor allen, die gedrukt g ian onder eer boven hen gestelde sterkere o * >n tv . c;o macht. onverschillig richting of godsdienst spr. blijft dus geheel in de algemeene sociaal democratische lijn. Het amendement wil vooreerst ook aan tijdelijke onderwijzers, thans zonder motie] uitgesloten, beroep recht geven. Het beste be roepslichaam zou hier ook voor bijzondere on derwijzers de overheid zijn: Gedeputeerde Staten en. in laatste instantie, dc Kroon. Waar om de minister dit denkbeeld zoo ver van ziel: afwerpt, ook weer met een beroep op de vrijheid. begrijpt spr. niet; richting noch methode van het bijzonder onderwijs is met de aanstel ling van een administratieven scheidsrechter ir strijd, en vele bijzondere onderwijzers zeiver verlangen de overheid als Tcchter over hunne geschillen. Nu de Regeering echter dc voorge stelde arbitragecommissie wensclit, moet naai zooveel mogelijke verbetering van dit stelsc. getracht worden. Dc belanghebbenden hebber vele bezwaren tegen het voorgestelde. Vooreer tegen de door dc Rcgccring gewilde ,,onpartij dige" samenstelling der commissie, waarin on derv/ijzers noch schoolbesturen zitting moger hebben. Waarom ook geen elementen uit d( belanghebbendenr Het staat allerminst vast dat dan aan onpartijdigheid ingeboet zal worden. In de beroepsvet en meerdere regelinger h immens hetzelfde stelsel aanvaard? Verder acht spr. een permanenten voorzit ter in het belang der betrokkenen en van cci vaste leiding van het scheidsgerecht. Waar d< hand tuSschcn bijzonder onderwijs en overheb zooveel vaster zal worden, is het ook gerecht \.;.irdigd. dat <4en vertegenwoordiger van he staatsgezag in het scheidsgerecht zitting heeft Dc werking voor het beroepsrecht zal da ooi vaster vorm krijgen en behouden. De heer BIJLEVELD licht twee aaiende men ten toe: ie om in dc acte van benoeming de onderwijzers ook op te nemen het bedrag dc tegemoetkoming in dc huishuur, dc regel va het geval, dat voldaan moet worden aan di vervulling der militieplichten en de regeling der opzeggingstermijnen, en 2c. om van het bc roepsrecht uit te sluiten tijdelijke onderwijzers die aan het einde van hun benoemingstijd ont slagen worden : om schriftelijke indiening vat het beroep voor tc schrijven om bij ont i 11 van een hoofd of van een hulponderwijzer d< drie scheidsrechters, door het personeel aan U wijzen, uitsluitend door dc hoofden of de hulp onderwijzers te laten benoemen en uitsluiten Spr. gelooft, wat zijn amendementen op he scheidsgerecht betreft, dat langs dezen weg tei slotte ook een vaste commissie zal worden ge \ vormd, maar zonder een permanenten voor t rL'tV die pkt zake lijk is «n zeker geen ver /A K ' ' zijn. and' re 1 '■ en ir. ' Dgsakh b- 'el ■ ■ 1 -au ilr gevallen vai - I • - 'ie . te 1 en den ' ■ ■ ■ ■ - - ' ' : '

De nientck» .

■ ■ ■ : ' - . ' - ' ' - . ■- di „De f ' '7 ■ ' ■

i

■ . I ' - tl ' ■ ■ ' I ' ■

I R t lonii - . \ I I. I met „

k ilaud vernkking is uu-t in.. d den heer J. J. I van het Hot \an m de — In ' ' ren gehou- - '■. I f. L '

De heden ontvangen bladen uit Suriname bevatten een opgewonden beschrijving van den rit ter inwijding van den spoorweg, traject Paramaribo -Republiek, op 28 Maart, terwijl de opening voor het publiek van deze lij-n op den volgenden dag zou plaats hebben. De Koloniale Staten zonden een telegram van dank en hulde aan Hare Majesteit de Koningin ; de bouwmeester van den spoorweg, de heer jhr. Van Reiger berg Wr-Iuy?, hield eene rede. die door Zijne Excellentie den gouverneur Lely werd beantwoord. Uit de belangrijke, doch uitvoerige rede van den directeur der spoorwegen nemen wij een klein gedeelte over, dat wel economisch het belangrijkste is: liet is nog maar een betrekkelijk klein baanvak dat geopend is vergeleken bij den 300 K.M. langen afstand van Paramaribo tot dc I-awa, maar n et October verwachten wij er nog een 40 K.M. bij gereed te hebben en over een jaar nog een twintigtal bovendien. Ken nieuwe periode treden wit dan in, want daarmede zal het eerste goudveld ziin bereikt. Het staat aan meer bevoegden dan mij. te ramen hoe «poedig en in welke mate de mijnindustrie daardoor zal herleven. Maar ik mag het een gunstig teeken noemen, dat em-tige financier? bednard wachten met de exploitatie hunner concessies totdat de spoorweg hunne bijtte zal hebben V ! .kt. Valt er ook over verwachtingen nog verder in , het Zuiden te spreken, ik mag daarvoor uwe aandacht niet langer vragen en u zoo ver voe- | ren voorbij de plaats die vandaag ons eindpunt ! is. Excellentie !Alv ren- te eindigen wilde ,k nog I dit zeggen. 1) laatste drie jaren hebben over j de kolonie gebracht de zoo in alles grijpende | landbouwcrisis en die in de balata. Te zamen | vormen deze e n druk 'die met geen reuzenkrachten i.> te 1 eerrn Nieuwe bronnen van inkomsten om hen te neutralt-ee;en schept men niet in korten tijd. Zoo is het ook niet anders dan dat de spoorweg h « r niet kan helpen voor dat voorbij zijn de jaren noodig voor den aan- 1 leg en allicht nog en kol- na c n. Eerst clan ! toch kan deze voldoende vruchten dragen. Zoo ' leert

'9t »<\ ' '

- ■ ■ li (",••7 4."

- ■ ..... ' • oppe - ' ' '

m< r in '

et Kik m de buitenruuen «ordt uitgeiocrii .''■ et deze voorstellen, geien l a W. i . oover met gelijk bc< ' ii ng in vi ■ ;. ts te verli i . ■ 1905 uit • . . ■•> ' ' I - 'I»

t - ' - - - a

' * ' I * I en daarvo.ri Mark uil