De Telegraaf

V/OONHUYS MEUBILEERINGEN DE SMAAKVOLSTE!! VYZËLSTR-56/60 AMSTERDAM

!,en bescbotiwlng over het bewind en het a vorst Bulow, schrijft de „Frankf. nde de binnenlandsrhe politiek tot in 1 ijiia uitsluitend op agrariërs en im. spoedig nadat de rijkakanselier van are ziekte, waardoor hij In April 19043 aangetast, genezen was, kwam er een 'idering: de breuk met liet 88, tengevolge, van de onbegrensde hzurht dezer partij. Thans kwam de • ■ van de BtUowache politiek, de proefde block-polltiek, de „paring ..•ii en van liberalen geest", hel gesoesad heeft, duidelijk, dar. hier slechts spr.il>" an een tijde üjke proef, die si- I mogelijk was, sla eenigs/ins mot don list rekening werd gehouden. Er is fn ander in dezen zin geschied. Maar de (ettelijke tegemoetkoming aan de lii, voldoende, om de conservatieve reactionta tot groot wan!rouwen jegens Hüloxv • n •ebeinien tegenstand te prikkelen, en hen slone tot het verbond met de clerieale te- Randers van den rijkskanselier te drbj, 1 Ijkheid. dat zelfs in Pruisen reeds zij het ook nog zoo zwakke, vrije luchton zou heersciien. was voor het jonker-1 hetwelk tel geen prijs de a.lleenbeer!de laten varen, voldoende. Dat i.-: [irenlijke reden, waarom vorst Rulow, de minder dan liberaal was. bij de be■ ~ii d» belastingvoorstellen ten val (gebracht. De bezorgdheid voor het vervan de politieke hegemonie en eeonomil belangen werkten bij de coneervstlevea en; de gedachte, dat zij exen zoo goed nis iren een offer zouden moeten brengen, dalen algemeene belasting op het bezit zouhelpen nieedr.iiren. kwam huu even onb- - peltjk voor. als dat zij e»nige iiolitioke ". het volk zouden afslaan. En zao pen rij bet Centrum, den kansoli, r ten val irenget'. die. zooals zij zeer goed wisten, |er xan de politieke achting; afstand te I. na deze nederlaag zijn ambt niet meer kunnen bekleeden. lo'.v lieeft dus schipbreuk geleden. hij, die meende zelf een conservatief te de ware natuur der Pruisisch-Duitsi iaën niet gekend heeft, wijl hij in voor ontwikkeling vathare poliiiekers terwijl toch louter het naakte eigenbelang ide uitgangspunt voor hen was Dn k-periode was In zooverre van nut. als zij -. dut niet de ./onverbeterlijke net dr linkerzijde schuld bad aan de polttsche achterlijkheid; maar even • duidelijk geworden, dat thans uit verbetering kan komen. r. ambt xan rijkskanselier heeft vorsr Biial in langen tijd geen | , meer verin. Hij voelde de groeiende bezwaren vau .parings "-politiek. En het is een ironie het lot. dat juist de kanselier, die tot. het n bet vertrouwen van den keizer heef! ge met den keizer beter wist te vin- El %aii zijn voeueungers, tot aft rewerd genoodzaakt door '-en nederlaag.hem door de partij, die steeds de mee; was toegedaan, dat in Duitsohlund he; ko■ n van de ministers niet door een tesing .xan het parlement, maar door den tan den keizer bepaald moet worden. De »n hebben hier, zij het ook huns ■ka, x.ior het parlementaire régime gead

eds verscheidene malen hebben wij geweop de tegenstrijdigheid, die steels !.. ien berichten over binnenlanrisehe Malanselie gebeurtenissen, naar gelang deze Éten afkomstig zijn. uit Duitsche, of Pransrh-Spaansch-Eiigelsclie bron. Komt van Duitsche zijde een mededeel ing. beer.d Marokko toe. dan kan men vooruit nut rheld zeggen, dat zij gunstig voor Moeley i gekleurd is. Komt het bericht daaremevan Fransche, Kngelsche of Spaausche . dan is doorgaans van een politieke of alre nederlaag der Cherifiaans. He partij le. Daar het Fransche dagblad de ...Maen de EngelachS ..Times" te Fez eiren cor- D hebbe n. zijn ui; ]■'<■/, berkomstige laten in deze bladen gepubliceerd, wanneer -temmen, zeker te vertrouwen. Bet* kan niet g;ezegd worden van de heen in deze bladen, die uit de Marokkaankevenstad Tenger komen, daar men te ler bijna even slecht op ca hoogte is van ten in de binnenlanden vaa het sultanaat in Buropa. In hoeverre de üuittingattkenal geloofwaardig is. kan lijk uitgemaakt worden. Deze berichten afkomstig van 't ..Deiitscbe Kabelschaft", dat te Tanger zijn hoofdittwaardig is nog, dat beide groepen van *ten zelden over eenzelfde feit mededeelt; geven. Veelal bespreken zij geheel en al Aillende gebeurtenissen. Ü BMenden aan onze lezers deze uiteenzet- Srhiildig te zijn. om het tegenstrijdig katrte verklaren, dat de berichten, die in ons over de gebeurtenissen In Marokko op*en worden, dikwijls dragen. 1 eenige dagen geleden op autoriteit van Paansehe ..Heraldo" gemeld te hebben, dat reienden! Boe-Hamara de hoofdstad van 't *kaansche sultanaat ingenomen had — 't ■ van vér sirekkendo beteekenis — meld*l) hedenmorgen, dat het ,J3erlmer Tage■ dit borich! tegenspreekt. J°r de Duitsche lezing pleit: vooreerst, t* Spaansche regeering nog steeds geen of!'e rr.erledeeline; der inneming van Fez ont*n heeft, en ten tweede, dat nóch de corosdent van de „Matin", noch die van de

..Times" aan hun respectievelijke bladen iets over dit feit geseind hebben. Men houde echter in het oog, dat een telegram uit Fez, dikwijls 10 ft 1-1 dagen onderweg blijft. Tegenover deze argumenten staat, dat de Spsansebs bladen hun bewering blijven vol- In,uden, en .lis I "vestiging van hun eerste bericht hebben ontvangen. .Men leze het volgend uit Meülla afkomstig telegram, en oordeele dan of een zoo in bijzonderheden afdalend bericht geheel uit de lucht ■ pen kan zijn. . Doriebteri uit verschillende bronnen bevestigen liet feit. dat de „roghi', na een woesten aanval, de hoofdstad ingenomen heeft en er nu meester la. Weerstand was Milieloos wegens de getalsterkte der opstandelingen. Een gedeelte der bevolking nam de partij voor den sultau op en opende een hevig vuur op de aanvallers. In de straten der hoofdstad werd het gevecht dagen lang roartgaset. Verschrikkelijke tnoneelen hadden in de stad zelf plast». l)c opstandelingen, belust op buit, plunderden huizen en winkels, en de paleizen der ('herifiaansche waardigheidsbekleders werden in asch gelegd. De soldaten van den roghi drongen het paleis van den sultan binnen en vermoordden zijn dienaren. Moeley Hafid nam de vlucht in de richting van Rabat, een gedeelte der staatsgelden medenemend."' Hoewel wij toegeven, dat het nog geenszins uitgemaakt is, dal de roghi Fez in handen en Moeley D.afid als vluchteling in de geeft toch de hardnekkigheid. waarmede de Spaanacae pers haar beweringen volhoudt, veel te denken.

en de volgende dag gingen Corban ' sn'l om. Edith was uitgelaten xroolijk; ''n Corban gaven zich volkomen aan leiding over. Ze lachte hen toe. als ze S waren en bracht hen in haar stemming, ponder haar vroolijkheid school iets ges. het scheen, dat ze bang was, om stil «». om te denken, 'aandagstnorgens bracht ze hem vroeg "en trein, en hij nam de herinnering aan •"w. zooals ze daar stond op het per i/i- 'ünemend. eenvoudig persoontje, wier 'elijke oogen in de zijne hukten. ,/? 2e naar huis terug liep. verdween alle (ad "'' 'iai,r gezicht. Ze. ging niet naar 7™' Diaar naar buiten en liep hard. hoe- Jt al vrij warm was. Toen ze *lnd had afgelegd, ging ze eindelijk op "*nk zitten. Haar liet ze de gebeurtenissen ( e laatste maanden nog eens aan haar Jjerbrjaaajl, I ie' rusteloosheid, die ze zoo j .*" Revoeld, had haar toppunt bereikt Dl aar verblijf aan zee. maar pas toen ze * had z.ien aankomen, begreep .-.• de .."daarvan 7..- dacht, dal ■ naar Corban ?*7ien als ntiar iederen anderen vriend, 'toen ze hem /ag. w is( /,'. dat ze hem lief t*n oogerilili* schrikte ze xan die ge «a noemde ze zich zelf. vslach, maar 't a

gevoel maakte zich onweerstaanbaar van haar meester, deed haar pols sneller gaan, en haar hart kloppen. Slechts met groote moeite kon ze zich bedwingen om het niet uit te schreeuwen, zoo groot was haar aandoening; toen kreeg ze een vurig verlangen om van Arthur weg te gaan. en met Corban alleen te zijn. Dien hooien dag en den daarop volgenden was de eene aandoening op de andere gevolgd, en 's nachts lag ze wakker, terwijl haar geheele wezen In opstand was. Nu kon ze eindelijk rusten, denken, de feiten onder de oogen zien en over de toekomst zoowel als het verleden peinzen. Ze zat met de banden op den schcot gevouwen, voor zich uit ' staren; veel. wat ze niet had begrepen, werd iiaar nu duidelijk; ze kon niet bepalen, wanneer die liefde was begonnen, ze was ongemerkt ontstaan. Eu nu was ze zoo groot, dat geen macht haar kon uitroeien. Zo probeerde aar gedachten te beheerschen; er waren drie aersonen. niet wie rekening gehouden umest worden: Arthur, Corban en zij zelf. Aan Corban dacht ze niet lang; wat ze besloot, kon coor hem van slechts weinig belang zijn, in het rgste geval zou het voor hem het verlies van een vriendin boteekcnen. die hij waarschijnlijk gemakkelijk kon vervangen. Wat Arthur aanging, hij zou geen verdriet hebben, als hij niets boorde van haar reiging. Nu wist ze, dat ze .oor hem nooit de liefde had gehad, die een . rouw moei voelen voor haar man, hij was voor haar een vriend geweest, niets meer. Tot haar blijdschap, herinnerde ze zich. dat. ze open Bel hen) had gesproken, toen ze er in had toe"1, zijn vrouw te worden; ze wis!, dat hij gelukkig was. Wat baar zelf betrof, als ze probeerde uit te maken, hoe bel met baar gesteld was. verloor e alle zoiriiaheers! hing; wat kon de toekomst inden breng -n dan ellende, vroeg ze zu h .f te hebben met alle kracht, waartoe hart in ataal ••■*, genoodzaakt te zijn die liefde zoo mogelijk Ie dooden; geen woord er over te mogen spreken, ze door geen teeken te kunnen toonen; dag aan dag — misschien jaren lang — tegen Arthur te liegen; het was ondraaglijk. Ze kon geen plan maken, tot geen beslissing komen; ze word niet geroepen tot handelen, alleen maar tot lijden.

Omgeven door weinige getrouwen, vo!jt Mohammed AJi op zijn slot te Sultanabad niet zenuwachtige spanning de gebeurtenissen, die in snelle opeenvolging in de Perzische hoofdstad o plaats vinden. Het is hem overduidelijk, dat, sinds hij de verpersoonlijking werd der oude

tijd der nationalisten een strijd tegen lijn persoon geworden is. In weerwil i in renlangen en moeitevollen kamp, ziet hij als een niet af te wenden noodlot naderen, dat met hem de beerschappij over Perzië voor de Kadjars verloren gaat Met den sipahdar en de zuivere constitutionalisten zou misschien nog te onderhandelen znn, maar met den sardar der Bakhtiarcn in peen gevaL Diens vader heeft hij na moord, Asa hield hij gedurende acht jaar te' Teheran gevangen. M< n /egt. dat ric siah met groote nauwgezetheid bet verloop der revolutie in Konstantinopel gevolgd heeft; gevoelde hij dat het lot vanAbdocl i! weldra ook het zijne wezen zal: drie raadslieden, die den sjah gedurende de laatste jaren in zijn strijd tegen de constitutie ter zijde st ~in ook nu nog voort hem tegen rle nationalisten op te zetten. Nadat Liakow aan het hoold der Perzische kozakken !i- t varen reeds tjestnakt had, beval de sjah zijn buiten Teheran gelegen troepen een aanval op de hoofdstad te wagen en haar te veroveren. Yt'.n h'eloos deden dr - ben en Russische ge -.amen pogingen om Mohammed Ali te bewegen een wapenstilstand te sluiten; het wantrouwen van den vorst en de vrees \n ,r

zijn leven maakt iedere onderhandeling onmogelijk. Slechts zwak door Liakow gesteund, de infanterie van den sjah een aanval op de pi stad '! i . waarm de regceringsgeboewen gelegen zijn. Voordat rij de muren der vesting berekt li.nl. moed, rij genoodzaakt door het hevig artillerievuur der nationalisten, z:th terugtrekken. Luiten de stad opgesteld, blntt de loyalistische artillerie nog steeds de hoofdstad beschieten, maai roe ;-oed als zonder resultaat. Waarschijnlijk zal Liakow zich op raad der I he en Engelse he gezanten aan de nationalisten overgeven. Nu het niet meer aangaat, de groote beteekenis der nationalistische beweging te ontkennen, beproeft men de opstand- I voor Rusland en Engeland gunstiger te stemmen, waarschijnlijk om in overleg met de nationalisten een bruikbaar opvolger voor Mohammed Ah te vinden.

Naar he; «Iïerltner Tageül.» verneemt, zouden Engeland en Rusland zich voor de candidatuur- ZUI-es-Suttan verklaard hebben. Zill-es-Sultan is een broeder van den vongen sjah, Mouzaffcr-ed- Din, en vertoeft op het oogenblik in Weenen. Hij wilde nu reeds naar Perzië vertrekken, maar blijft op raad van het Kngelsche gezantschap voorloopig nog in de Oostenrijksche hoofdstad. Ook zou het niet onmogelijk zijn, dat een onmondige zoon van Mohammed Ah aan de regeerin» komt; in dit geval echter onder voogdij van Zilles-Sultan. 01 echter de I'erzische nationalisten, die met de Kadjar's reeds zulke treurige ervaringen opgedaan hebben, met óeic voorstellen der Enropeesche diplomatie vrede :ullen nemen, valt zeer te betwijfelen.

Hoe weinig de r.ationtsten voor Russische inmenging gevoelen, blijkt uit een verklaring, door het provinciaal bestuur der provincie Aserbeidschan uit Te'tiiis aan de voornaamste Enropeescbe bladen gezonden. Wij laten ecnige zinnen uit dit merkwaardig stuk volgen: «Vertrouwend op ons grenzenloos geduld, zet de Russische regeering in Derrie haar werk van verwoesting v. ca alle internationaal rec'at in, heefi zij, onder het voorwendsel, haar onderdanen te beschermen, Tcbris door troepen laten bezetten en vervolgt, daar op de brutaalste wijze de bevolking. leder oogenblik mengt zij ziik in onze binnenl.indsche aangelegenheden en belemmert de oxerheidspersonen in de uitoefening van hun gewone rechten. In naam van een sinds eeuwen verdrukt volk, dat zijn bloed voor zijn vrijheid vergiet, protesteeren wij voor de gebeele bc-chaafde wereld tegen deze schending onzer nationale rechten.» Latere berichten melden, dat de sjah, het nuttelooze v.m zijn tegenstand inziende, zijn slot te Sultanabad verlaten heeft en bij de Russische legatie een schuilplaats zocht. De Russische en Kngelsche gezanten hebben de nationalistische aanvoerders van dit feit in kennis gesteld en zullen thans de onderhandelingen openen. Men kan gerust aannemen, dat de regeering vaa Mohammed Ali met dit feit een einde genomen heeft.

De bekende Engolsche publicist Diilon geeft in de ..Oontemporary Review een beschrijving van een wapenschouwlng der Perzische troepen voor hun heerseher.

De selams (begroetingen) en wapensehoua hebben met de grootst mogelijke plechtigheid plaats. In een niet tapijten en draperieën rijk versierd paviljoen Staat de vorstelijke troon, waarnaast zich statig en zwijgend de groeten des rijks sela. ren. Tegenover don troon zijn de troepen vau den sjah opgesteld. Slechts enkelen zijn in het bezit van een voldoende uitrusting en maken den indruk van waarlijk strijdbare mannen te zijn. De overigen zijn in lompen gehulde velen barrevoets, anderen in al pantoffel». Velen /len er zoo nl D zwak uit, dat liet den indruk maakt, alsof ze hun geweer nauwelijks kunnen torsen. Daar slaat de generalissimus Amir Bohadoer, die nog nooit een veldtocht meemaakte, en de, mes .-t nog zeer jonge, allesbehalve militair-uitziende, generaals en veldmaarschalk. De eenig» troepen, die waarlijk den naam van BOtdateo verdienen, zijn de Liaehowsehe kozakken, die een kranigen indruk maken.

Ziedaar de beschrijving van de troepen, waarmee de sjah rlch togen de steeds voortdringende nationalisten moet verweren. Geen wonder, dat al zijn hoop op de kozakkenbende is gericht, van wie echter velen, door het kranig optreden der constltutloneeien geïmponeerd, de vorstelijke gelederen verlieten, om zich bij de nationalisten aan te sluiten.

Landelijk verschijnt de sjah onder kanongebulder. Zijn houding ta niet van waardigheid ontbloot. Zijn jong. bleek gelaat teekent vastberadenheid en Intelligentie. Zijn slanke gestuite kcimt goed uit in de zwarte, van goud si bitterende, uniform, zijn hand omsluit met vasten greep de met Juweelen Ingelegde sabel. Kalm glijdt zijn blik over zijn troepen, zijn officieren. Hoe lang zal bij nog hun heerscher zijn?

- Naar de New-York Herald" uit Bogota ver- neemt, is in Columbla alles wederom rus .coup d'état" der revolutionnairen is volkomen • :. Woensdag had senor Gonzalez Yalem ia, de vroegere vice-president, die door de opstandelingen tot president geproclameerd werd. een vriendschappelijk onderhoud met den waarnemende n president, senor Holquiru — De Hannoveraansche politie is rr.obi' 1 geworden tegen de groote bcedepennen xan de dames. De volgende circulaire is gepubliceerd: In den laatsten tijd is meermalen waargenomen dat door de overmatig groote hoedenpennen der dames andere personen niet alleen in de hoogste mate worden gehinderd, maar zelfs gewond worden.

Het wordt derhalve onder de aandacht gebracht van wie zolk-. aangaat, dat de di tndergelijke hoedenpennen zich niet alleen .- I maken aan overtreding der politieverordening betredende het dragen van voorwerpen, di anderen schadelijk en lastig kunne-: ook licht .met de strafwet in conflict kunnen komen en verder voor de aangerichte schade en de toegebrachte vei wondingen in hechtenis kunnen worden genoemen. In he*. belang der dames wordt dus aanbevolen het dragen van lange hoedenpennen te vermijden, tenzij de punten e voldoende beschermd zrjn.

— In het Spandauer bosch werden gis'eren door een paar politie-agenten te paard, de lijken van een jongen man en ■ meisje gevonden, die naast elkander in ren e-e-meszms diepen greppel lagen. Bij onderzoek bleek, dat het een ongelukkig, mlnuend paar was. De jonge, maii was drogistbediende en had het meisje in bet begin van dit jaar leeren kennen op een bal. Dit die kennismaking was liefde ontstaan. De moeder vau het meisje wild ■:,- ter niets van de vrijerij weten, maar Martha bleef haar Wilhelm trouw, en zij gingen voort met beminnen, waar moeder nleta van wist. Verleden Zondag, in rusteloos ronddwalen door het bosch. hauden zij het plan opgevat in het hier namaals te zoeken, wat hier beseden hun niet beschoren was: een ongestoord beminnen. Aan de hardvochtige moeder werd een brief geschreven, waarin medegedeeld werd, dat men zich het leven zou benemen en de jonge drogist ging iv zijn winkel ingrediënten halen voor een zelfmoord. Om toch vooral zeker van een wissen dood te zijn, bracht het jonge menseh een ''oldoende. hoeveelheid lysol, BUblimaat en eyankali mede. welke drie zware vergiften, die elk ep zich zelf ruim voldoende zijn om een geheelen os te doeden, werden ingenomen. Het resultaat was dan ook snel en afdoende.

De moeder was na de ontvangst van den brief ongerust geworden, en naar de politie gevlogen. Deze zocht nu den omtrek af, om de daad zoo mogelijk nog te verhinderen, maar vond slechts de beide lijken der geliefden in elkanders armen geklemd.

Op verzoek der ongelukkige beminden, zullen hunne beide lijken in een en hetzelfde graf ter ruste gelegd worden. •

— Een telegram uit Brest aan de „Berliner Lokal Anzeiger" maakt ua-lding van hevige onlusten onder de arbeiders der Bretonsche sardinesfabrieken. die zelrs tot staking en plundering aanleiding gaven. Iti de fabriek >n waren sinds korten tijd nieuwe machines ingevoerd, die vermindering der werkkrachten moi ten. De eigenaars hadden et liter (ie stellige verzekering gegeven, dat niemand ontslagen zou worden. Toen echter toch verscheidene arbeiders hun congé kregen, werden de arbeiders ontevreden en velen legden het werk neer. Mennen zoowel als vrouwen weigerden de vuur eonserveerlng be-stemde viseh naar de fabrieken te brengen. Doch hier bleef het niet bij. In optocht trokken de ontevredenen daarop naar een oer fabrieken, waar ze de werklieden wilden dwingen het werk neer Ie leggen. De patroTe dreigde heu daarop.zooals de stakers later verzekerden, met geladen revolver, waarop de woeV-ende menigte tot gewelddadigheden overging. De nieuwe machines werden geheel verniel'!. Daarop trok de bende naar de andere fabrieken, waar ze hun vernielingswerk voortzetten. Steeds groeide hun aantal, zelfs zeelieden sloten zich hij hen aan. De twaalf gendarmen, die beschikbaar waren, konden tegen de overmacht niets uitrichten, soodat ze verderen rtand maar opgaven en de ontevre oord hun vernielzucht konden botvieren. i der fabrieken wierp men den eigenaar zt'fs in een watenon. waar hij door i arbeider» in bedwang werd gehouden, I de overigen zijn machinerieën vernielden. Deti volgenden dag kwam een afdeeling infanterie. rsterking d>r politiemacht opdagen. Ken onderzoek tegen de stakers werd ingesteld.

Arthur en Edith zouden die weck terugkeeren en Corban voelde half een groot verlangen naar hun komst, half een bevtgen er voor. Hij dacht na over de verandering, die hij in Edith had opgemerkt, en kon die niet verklaren. Voor hem was haar kalmte juist een hare-r groote aantrekkelijkheden geweest, en die had haar thans verlaten, om plaats te maken voor rustelooze vrooltjkheld, bijna luchthartigheld. Dat er iets was gebeurd, dal haar had veranderd, geloofde hij zeker, maar hij kon niet uitmaken wat het was. Wat hem zelf aanging, hij besefte, dat iederen dag de verzoeking, om met haar te spreken, grooter zou worden, en zijn vermogen om daarleg strijden, zou verminderen. Zou het niet het beste zijn. om heen te gaan? Hij dacht. aan alles wat Arthur voor bom luid ged D diens vertrouwen en argeloosheid, en zijn ziel kwam in opstand bij de gedachte, hem leed te doen. Maar boe- vreeselijk dit. leed C)cik mocht zijn. hij wist dat hij er niet goq schrikken, als hij daardoor Edith gelukkig ra» hij haar ei liter gein onrecht, wanneer hij onderstelde, riai Int zou kunnen zijn. dal ze baar liint: nie: werkelijk lief had. of da! ■er vrsd» h:j kon hebben als ze zijn lestak vernietigde? Die gedachte kwam ook bij hem op. dat baar leven misschien , 11.111 el was Br was een onschuld en kinderlijkheid in baar natuur, die hem aai:'.,. voor baar grooter en reiner maakte. Er *ai-en drie personen in de saai en de vraag was, wat er gedaan moest worden, om er voor te zorgen, dat twee hunner gelukkig werden. Als ze hem niet lief had. hoefde die vraag niet te worden opgelost. Maar als dit wel zoo was, wat moest er dan godaan worden? Moesten twee, menschen zich voor een derde opofferen? Hij herinnerde zich haar vraag: ~Dus neemt u het de menschen niet kwalijk, als ze ie's verkeerds doen?" Waarom had ze dat gezegd? Was het toevallig geweest? „Wat is verkeerd?" had hij terug gevraagd, maar hij kon daar geen antwoord op vinden. Zoover liet Arthur betrof, was het heel gemakkelijk; dio was gelukkig, maar misschien ten koste van Edith. en dat was een ondraaglijke' gedachte. Zou het voor hem niet. het beste zijn om met haar te snreken? Als ze hem lief had. moesten ze samen voor hun toekomst SC zoo niet. dan zou hij alleen lijden. Dat was de oplossing van zijn moeilijkheid. De toestand kon niet blijven, zooals hij was. Toen hij tot die overtuiging was gekomen, probeerde hij zou gedachte van de zaak af te trekken, wat hem natuurlijk niet gerukte. 84 redeneerde hij mei zi< b zelf. totdat hij vurig verlangde naar haar terugkomst, om alles Ie kunnen bespre!

Zijn hand beefde, toen hij een brief van Arthur openmaakte', die hun thuiskomst op den volgenden dag Ban kondigde Er was een briefje xcior I'hoebe ingesloten van Edith. llij was blij, dat hij om den winkel niet naar het station kon gaan urn ben af Ie balen.

a oette hem kalm, toen ze langs hem liep, maar Arthur bleef met hem staan praten, vermoedend, hoeveel pijn btj hem deed ii ti vriendelijkheid.

..ik b. n bn.,. d;r ik terug beu. Corban; ik vond het i,. . dat je al let xvork aileon i|ik o ; lal >s na goed. dat de k. v erlang bv zoo naar werk, i IlblS me. overblijft. .Ie zi" doen, en,nu ik. rcer wet ben.— niet dal ik echt ziek was — en het minder warm wordt, moet je ook eens een poosje vrij hebben." ..Het is heel vriendelijk van u, maar ik heb er werkelijk geen behos ft e aan.''

..Ik zal mijn vrouw vragen, eens verstandig met j» te praten; ik heb nooit geweten, hoe flink vrouwen zijn. voor ik haar kende. je moet niet onwillig wezen, of de kapitein gaat bevelen geven! Je zult merken, dat ik veel op een zeeman ben gaan lijken, doordat ik de b.eele week aan zee ben geweest. Het. is bijna 1; xve konden den winkel wel sluiten, en een feestje aanleggen, ter eere van onze terugkomst T"

„Ik kan niet goed — ik heb een afspraak. waaraan ik me moet houden; ik wou u zelfs vragen, of ik dadelijk weg mocht."

aurlijk mag je dat, mijn jongen, dat hoef je toch niet i" vragen. Ik zal wel voor alles zorgen."

De afspraak was natuurlijk niets dan een uitvlucht; Corban voedde, dat hij niet in atsal zou zijn. om een paar uur niet Edith samen te en na.-tr Arthur te luisteren.

Voor Etltth was zijn heengaan ook een verlichting; ze durfde hem niet onder de oogen te komen, daar ze bang was. zich door woord of blik te verradi'ti. Ze nam zich erhter zelf baar vree» kwalijk; Arthur zou haar nooit ver. waarom zou Corban het doen?

Haar thuiskomst wa» vuur 'naar geen reden tot blijdschap. Ze w'st nu dat haar dagelijksche taak haar moeilijk viel. Maar er was nog lets erger», Arthur s x r endelijkbeid en teederheid oor haar. ze kon ze alleen beantwoorden door ledige «oorden en llefkoozitigen zonder w ara te

wendde hoofdpijn voor en ging vroeg naar bed Toen hi| boven kxvaui. vond bij haaf ; Int bed Beerknielend, \' ; e, n dank■ echten, hem geschonken, die alle ler&cnjïd, waren, ja. Jiet heli, vau.üaax.lieid-,

Tilburg, 15 Juli.

Grootsch ds onzet. omvangrijk de arbeid, die vooruitstrevende Tllburgsche heeren op de schouders namen,, toen zij besloten een tentoonstelling ter eere van nel 106 jaren stad-zijn van Tilburg te organiseeren. en wier streven aanstonds met de grootste ingenomenheid werd begroet, door allen, die belang stelden in handel, nijverheid en kunst.

Ruim een jaar is met taaie volharding en op uitstekende wijze de tentoonstelling voorbereid, waarvan het eindresultaat is: een schitterende en luisterrijke viering van het eeuwfeest van de stad-Tilburg.

Wij meetien daarom ons verslag niet beter te ktirnen inleiden, dan door eene dankbare hulde te brengen aan den wakkeren en energieken voorzitter, den heer Leon Bruyelle. en zijne dappere medewerkers, aan wier organiseerend talent het te danken is. dat Tilburg thans iets schoons.leerzaams en nuttigs d»n vreemdeling en den inwoner bieden kan. waarvan, naar wrj hopen, door velen zal worden gebruik gemaakt.

plechtige moment van openen is daar. Minister Taln.a. vergezeld van het lid der Tweede Kamer, den heer Arts. waar deze hcoge gast geluncht heeft, komt het tentoonstellingsterrein binnen gereden en wordt in de rijk versierde feestzaal verwelkomd door den commissaris der Koningin van do provincie Noord-Brabant, baron van Voorst tot Voorst, den burgemeester van Tilburg, den heer (1. IL. ('. M Raupp, de leden van het uitvoerend comité, de verschillende oomtuissies. exposanten en talrijke genoodigden.

' -ak de heer Leon Uruyelle, voorzitter van het hoofdcomitt: een rede uit. waarin hij he welkom toeriep aan den minister, auto-i en aanwezige dames en heeren. De opzet en het doel waren — aldus vervolgde de-spreker —: de viering van bel !•"- jarig bestaan, der stad Tilburg, als stad. Al waren zelfs in 1*'•:• aan het voorrecht tot een stad te worden verheven, niet veel voorrechten meer verbonden, al gold hel osecht» een eerbetoon aan Je toenmalige burgerij, toch lijkt de 10«-jarige herinnering aan dat feest geschikt om tot wijdeen feestvieren aanleiding te t Kv dit was de gedachte, die de vereeniging „Tilburg Vooruit bezielde, toen het denkbeeld een tentoonstelling te organiseeren, door haar werd opgevat. Zoeala hel meer gaai. mocht deze vereeniging. di>' het eerst de gedachte uitte, toch niet de uit werkster er van zijn. Kr kwam n.l. geen steun en zoo zou het pran verijdeld zijn geworden, wanneer het niet had •ï komen tot d- ■ ras het hoofdeomité.dat zich later In 'n vereeniging omen dat, trots alles, tot het groote doel wilde komen: In Tilburg in het saeculaire jubeljaar, een tentoonstelling te organiseeren, grootsch en schoon, om door het samenbn van Nederlandscho en ook Belgische meesters der schilderkunst, het kunatgevoel des volks tot ontwikkeling en beschaving te verheffen, om aan onze medeburgers een middel te verschaffen tot het vieren van hun feest; om aan Industrie en handel gelegenheid te geven, te toonen. wat, zij beteekenen en wat zij vermogen en tevens door het aanbrengen van leven en beweging voordeel te schenken aan den stand der nijveren en handelaren. Of wij nu met ons werk zijn geslaagd, kunt gij ailen zelf beoordeelen. bij hot rondgaan van de tentoonstelling, welke thans door Z.Exc. den minister moge worden geopend.

Minister A. S. Tulma. daarna het woord nemend, sprak ongeveer als volgt: ~; mij aangenaam, dat ik heb kunnen voldoen aan de uitnoodiging van het bestuur r tentoonstelling om haar te openen. I-a r. tentoonstelling als deze, die ten doel heeft het. 100-jarig bestaan der stad Tilburg te .is niet alleen een historische tentoonstelling. Hetgeen dit comité gedaan en bedoeld heeft, hlijlit genoegzaam, wanneer men 'n blik werpt in den catalogus. Deze toont duidelijk, dat niet het eenig doel was, in herinnering te brengen hetgeen er in de voorafgaande jaren is ge- Bckk d en om bijzonder uitdrukking te geven waarop Tilburg wil bogen, maar ook tot doel stelde zich in diezelfde richting' te ontwikkelen, waarin zij dit tot heden gedaan heeft van het oogenblik af toen zij tot „stad verbeven weid.

Ik zal u niet vermoeien met cijfers. Gij kent overigens Tilburg voor een overgroot deel beter dan ik, en zult u zeiven beter in gedachten kunnen brengen, welke hooge ontwikkeling hier heeft plaats gehad, sinds de daad van Lodewijk Napoleon, waaraan de catalogus dezer tentoonstelling herinnert, en aan welke plaats thans een eereplaats moet worden ingeruimd. Waar het echter op aankomt, is niet het vergelijken van het vroegere met het heden, waar het op aankomt is het zich bewust worden van de beteekenis. die Tilburg als industrieel centrum op dit oogenblik bezit, en daarmede zich ook binnenbrengt de groote verantwoordelijkheid, die op Tilbury's industrie.ook voor de toekomst, rust. Tilburg heeft inderdaad heel wat getoond van hetgeen de arbeid op verschillend terrein heeft tot stand kunnen brengen en hetgeen Tilburg met. trots kan toonen aan diegenen, die, van buüen, Tilburg komen bezoeken, dat is in de eerste plaats niet de weelde van de stad, waar men uitspanning zoekt, maar dat is do hoogheid der eigen industrieele inrichtingen. Tilburg heeft gewerkt en is tot nog toe er In geslaagd, zich steeds meer en meer uit te breiden eu men is er ook in geslaafd, wanneer een der wereldmarkten voor u Werd gesloten, weer andere markten te zoeken voor uwe producten. (lij hebt steeds gearbeid en niet stilgestaan, daardoor is uwe vooruitgang gekomen. Daarmede wil ik u en deze gewichtige stad op dit gewichtig oogenblik geluk wenschen.

Natuurlijk weet g" veel beter dan ik, op welke e.ij uwe industrie moet uitbreiden en uwe Is liet rekkingen moet vermeerderen tot net verkrijgen van winsten. Het komt er echter voor een gezonde maatschappij op aan, dat niet alleen enkelen, doch dat allen a-=moense happeen van de voortbrengselen van hunnen arbeid, en wij zijn er ook van overtuigd, dat op d-n duur de vooruitgang eener industrie alleen dan langs gezonde lijnen kan voortgaan, wan.i ook doet toenemen de welvaart van de tillende kringen ri-r maatschappij.

Kr is in onzen tijd iets koninklijks. en w-e] hie.-in, dat de menschelrjke macht tegenwoordig btjna geen grenzen meer kent. hetgeen ons de ie zien hebben gegeven.

De gebeele wereld is doordrongen van het besef. h bijna geen grenzen zijn te stellen. Terwijl wij dit zien. hebben wij genover die ontzaglijke schaduwzijde, ;i wij onze volle aandacht moeten vestigen.

Men heeft we! eens gesproken, dat een arbeider v:vak nb • meer is dan een verlengstuk der machine, maar wij moeten nooit vergeten tij den arbeid, dat hot ook kan zijn. dat ook de b-iders der industrie zoozeer vastgebonden zijn aan hun eigen bedrijf, met zoon bekrompen ing van hun eigen taak. dat zij eigenlijk meer zijn dan een nevenstuk hunner fabriek. Kn waar dat het geval is, daar zal do indjs; |e handhaven en har" plaats niet blijvend bekleericn.

Ik hoop. dn' de industrie in Tilbnrg zich zal blijven handhaven, doch wit rij dit doen. dan moet bet besef daartoe steed.- levendiger worden. Wij moeten onze maatschappelijke krachten in dienst stellen van die der industrie.Daarbij mot echter ook gezorgd worden, dat degenen, die in betrekkina- staan tot de industrie, ook een inderdaad menschelrjk leven kunnen lijden.

-"-geering heeft een eigenaardige taak te verhullen, om hare industrie te handhaven Ucis wel eens gewoonte geworden, om, wanneer • ■tl niet cood eaan, en eene industrie zich ui-t kan handhaven, zich in de eerste te wenden tot de om daardoor tot nieuwe ontwikkeling te geraken. Doch het eervoorsauunete, waar het In dergelijke geop aankomt, is. dat degenen, die zelve hij de indastrie betrokken z-ijn. zich ten volle [kt maken om hunne taak te vervullen met open oog en een redelijk en helder verstard, en volkomen beheersching van hetgeen .- in de techniek, binnen het bereik der nijverheid te brengen.

•'s en heeren. ik hoop. dat In de tijden, die komen. Tilburg zich zoo zal ontwikkelen. dai degenen, die de geschiedenis van Tilburg ti te beschrijven, zullen kunnen zeggen. eerste eeuw was een eeuw van groote uitbreiding, van groote ontwikkeling der Tilburg sche nijverheid, de tweede eenw in de eerste plaats eene bevestiging van het verkregene en verdieping van het industrieele laven. een tijd. Wa ds meer technische en veriltjke kennis werd verspreid, onder alle menschen steeds meer kracht, zoowel moreels als !u hamelijke, aan het werk werd gezet om die nijverheid te doen opbloeien, en tot een groote kracht te doen maken, zoodat Nederland met trots mag wijzen op de stad Tilburg, in welke stad men vindt een van de steds bloeiende bronnen van welvaart.

zegene God deze stad en open ik hiermede deze tentoonstelling.

In do afgnloopen maand is — naar wij vernemen — rloor het Koninklijk Instituut voor de Taal-.1-iml-en Volkenkunde van Nederlai Indlë te 's Gravenhaee eene ~commissie !iet. adat recht" van Sa 9 leden ingesteld, aan welke commissie is opgedragen: a. de gegevens betreffende het adatrecht van Ned bijeen te zamelen, die te vinden zijn in de archieven van bestuursambtenaren of elder: . of in adatvonniaaen dan wel in onder Invloed tingen opgestelde adatregelingen;b : B te schiften en als daartoe aanlelding is. te bewer!

De eerste samenstelling der commissie was als -.olgt: prof. dr. C. Pnouck Hurgronje.voor zitter; prof. mr. J. H. Carpentier Altir.g.

16 J u 11. — Bij sommige, door ons, beschaafden, voor wild gehouden volken bestaat onder het motto: „de haan legt geen eieren", bet moederrecht, wat zeggen wil, dat de moeder daar het middelpunt, van alles is, van den staat, van de zeden en van de gewoonten. Ma de hoofdzaak, pa en de jongens een kleine bijzaak. Wij, merrschen van den tegenwoordigen tijd. zijn daaraan ontgroeid. Bij ons draait alles om den man en vader, en wel merkwaardig is het. dat de reactie van der vrouwen kant hiertegen het scherpst gevoerd wordt door dames, die weinig of iv het geheel geen moeder zijn. De moeder, dames en heeren, moe-en wij weer in eere herstellen, want ook dit la een feit: men kan bij da keuze zijner moe(b : voorzichtig genoeg te mrerk gaan. Overbekend is het, dat bijna alle groene mannen uitstekende moeders gehad hebben, terwijl de statistieken uitwijzen, dat slechte moeders boeven en moordenaars tot nakri est hebben.

War dit laatste voor de gemeenschap SSBJBJBBJ wil. wrd op het jongste vrouwencor*gres, te> Toronto gehouden, geillostreerd. Dr. Lounge ManJndale vertelde daar de geschiedenis van Ada Jsreke, die stevig dronk, stal, een leven als ren larnüooper leidde en 77, jaar geleden stierf. Op den huidujieu dag bestaat haar nalatenschap aan deze wereld uit 536 atoanrme»Vin-

gen, waaronder lOii onechte kinderen en 14* landloopers; f,4 zijn onder dak gebracht ia werihuizen. ISI zijn prostitue en 76 zitten in de gevangenis, van wie 7 wegens moord. In 7S jaar heeft deze nobele familie den staal '■"" dollars gekost'

Kon vereeniging tot verbetering van 't moederras schijnt minstens evenveel reden van bestaan te hebben als de bond tot veredeling; van den wildstand op de Veluwe of van den ronden coehinchinahaas in Broek in Waterland. D» zaak is een hoogst-ernstige. want waar bli>;'i de wereld zonder moeders? Als morgen driekwart van de mannen doodgaat, dan zorgen wrj met het overblijvende kwart, dat binnen enkele jaren het bevolkingscijfer weer normaal is. zegt. in Shaw's jongs! e si uk. ..Presscuttirrgs". een der uames. maar laat eens drie- Lw 'ii van de vrouwen doodgaan, waar blijven jullie, mannen, dan?

J. C. van Eerde, oud-rontroleur op de bukenngen; O L. Helfrirh. oud-resident va» Djambf; J. ,T. Meijer. oud-assistent -resident op Java; prof. mr. C. van Vollonhoxen, secretaris. Het Batavis-'h Genootschap van Kunsten ca Wetenschappen te Weltevreden, dat ten vorig jare de instelling van een overeenkomst! commissie ter sprake bracht hij de Indische 1 g, is uitgenoodKd tot samenwerking dv. R. ctv

Tervelg van het Eerste Blad.

Cv 1111 11 r Mi. „Peter eras". De Algem. Verg. van !"» juli, 11 B, is uitgesteld tot '271u1i. 25] uur. Mo tot Eipl. der Koninkl. Xe d e ri. Hoeden-, Petten en Ie Iterijcn f a b r i eken te Rotterdam Algem Verg van Aande-lh 29 Juli, 9S u.. IxJetarishnis, Room. LVp. dor aand. 3 dagen voor Verg. ten kantore dei DorJtMhe Bank. il andels vereeniging „Gorontilo". jTaarL Algem. \ erg. van Aandeelh. 29 luli. 3 u ten kant. der Veen. Dep. der aand. tot 26 luli ten kant. der Vcnn.

Gemeente Groningen. Aflosb. obiig. L'ir» geloot van -ieleen. van 1895, eroot /" 4.890.000, de nrs.: «3 89 93 114 162 260 307 i" 566 638 bri7 77S Kl 9 830 855 896 90T, 9].» o . . |Q22 1097 r 254 1267 1494 152 S 1562 1591 1514 1776 1818 1821 1840 1891 1915 1962 1983 ' 21545 '21S1 2207 2242 2419 3478 2540 2546 2579 2581 '2586 2608 2620 3647 2649 2668 2709 2736 2819 2X71 2964 2969 3072 3112 124 3134 3284 3411 3530 1710 3717 i7;i 7..1 3789 3866 3906 '■''-<' ■ : 40M 4086 U 65 1232 1302 I 14*7 401 4535 4 ii 1 4.0;; vaa de IS % geldleen, van 1899, groot 0, de n.-s. 13. 05. T)e obüg. zullen 1 Nov. worden afgelost en van dien dag af geen rente meer dragen.

Aan het verslag over 190 S ontleenen wij nog het volgende: Den lsten Mei I.OS werd Midden-Javatijd r.j. liet hierdoor veroorzaakte tijdsverschil van ongeveer e.-n kwartier werkte aanvankelijk eenigszins ten nadcele van het debiet in .len vooravond ie Batavia, doch kwam öoerahaja en Semarang weder t.-n goede. In het bedrijf der maatschappij op Java bleef een bevredigende vooruitgang te eonstateeren. Te Batavia was de toeneming van het gasverbrnik gering, wat de directeur meent te ■ toeschrijven aan de boven vermelde invoering van Midden-Ja vatijd, daar toch het aantal bijgeplaatate gasmetera met 2.7,3 toenam t-'gcn 188 in het voorgaande jaar. Te Buitenzorg daarentegen was du- toeneming dit jaar laa het vorige, hetgeen, beliaive aan aten vooruitgang dier stad. voornamelijk .xa.rdt toegeschreven aan de vestiging van het landbouwdeparteroent aldaar. De vermeerdering van het gaaverbrulk over de gasmeters bedroeg voor: Batavia 0.31 r 7-, voor Soerabaja -; voor Semarang 8.88 %, voor Buitenzorg 10,8 ' De v ring van het aantal lichten en castneti rs was voor de vier plaatsen als volst: Batavia 1503 lichten aa 2.".9 gasmetera, Soerabaja 1142 lichten en 160 gasmetera, Somararur 1213 lichten en 127 gasmetera Daaenzorg 441 ichteti en .".4 gasmetera Totaal 5281 lichten en 500 gasmeters. tegen 3947 lichten en 522 gaain 1907. In de ele. I Batavia werd In pgewekt 888,718 K. YV. D. tegen 668,05» K. W. I". in 1907. Dit de winst- en verliesrekening per 31 Dcc „- waarvan na ' jflfio W IV. J. erbliirt I , V 4>' |

Den volgenden dag vroeg Corban aan Edith, of zij met hem naar Paternoster Row won wandelen, waar hij een inkoop moest doen. „Ik kan niet goed. er is vanmorgen zooveel te doen", antwoordde ze. „Een wandeling zou uitstekend voor je zijn", zei Arthur, haar vriendelijk toelachend, „ik laat me niet de wet door Je stellen, als ik het jou ook niet eens kan doen. Ik haal dus je hoed met de groote hoedespelden, en dan ga je." Edith keek hem vriendelijk aan: verderen tegenstand bieden zou achterdocht opwekken; waarom zou ze i genli ui? Als ze ing haar boudl .er Corban veranderde zou '!"• I ia ■ r de tir:m". antwoordde ze; „ik boorzamen en als de bulshouding in de war loopt —". „Ik zal je eens laten zien, hoe men huis moet houden", antwoordde Arthur, „je vergeet, dat ik zooveel jaar alleen heb gewond „Toen zorgde rttoebe voor f» huishouding." Ze maakte zich dus klaar. ..Ik vind het niet goed. dat ze zooi ccl in hui», zit. ('orban. Ze moest veel meer in de lucht komen. Sharpe was hier vanmorgen en raadde me, niet uit te gaan. voor liet wat minder warm is — als je dus eens een wandeling kunt 1 huur aeevragen, doe bet dan. Maar haar niet, gatten maakt z.c zk-h n, gerust oxer BN, , a wil ■■> alttjd bij Br» thuis blijven." ('a-ban mompelde liet een ~f ander antwoord; liet kwam hem vim", da! 1, r kon doen, het lot handt" uu, hij voelde 'i. b i'ii'ii hulpeloos, ais een ethaaketuk in de hand van aS! '" .».. 4f7v»t»id; vervolgd.)