De tijd : dagblad voor Nederland

De natuur vertoont zich in haar grilligste vormen op het Kanaaleiland Sark, een knoestige rotsstulp, waar het leven tot dusver paradijslijk was.

Van onze correspondent LONDEN, 31 juli — Het buureiland Guernsey heeft geweigerd het bestuur over Sark op zich te nemen, zoals Dame Sibyl Hathaway had voorgesteld. De Groot-baljuw van Guernsey en Onderhorige Eilanden, Kir William Arnold, heeft verklaard, dat dit onder de huidige omstandigheden onmogelijk is. „Het volk van Sark", aldus de Grootbaljuw, „moet nog maar eens goed over de stand van zaken nadenken. Het kan ofwel niets doen en de zaken laten, zoals ze zijn, of doen, hetgeen zijn Vrouwe gebiedt". Sir William doelde hierbij op vage geruchten, dat de 556 inwoners van Sark van plan zouden zijn hun Vrouwe als feodale souvereine af te zweren en hun onafhankelijkheid op basis van volkssouvereiniteit uit te roepen.

De hoofdredacteur van ..Suriname", Percey Wijngaarde, was de afgelopen week met enkele andere Surinaamse journalisten in ons land. HAAGSE POST had een gesprek met hem. Voornaamste vraag: Bent n voor directe onafhankelijkheid van Suriname?: „Dat zou op zich niet zoveel veranderen. Begrijp me goed: ik ben voor onafhankelijkheid. Maar dat is geen oplossing van de problemen. Voor mij heeft onafhankelijkheid alleen zin als een stimulans op weg naar de bewustwording. Bo* vendien hebben we nu vijftien jaar autonomie. Je kan niet zeggen, dat 't zo slecht gegaan is. Alle banden met Nederland verbreken, dat zouden ook de meest extremen niet willen. Aan de andere kant: als er In de Tweede Kamer over onafhankelijkheidsverlcning aan Suriname en de Antillen wordt gepraat, dan heeft dat fcijn terugslag, ook in Suriname. We gaan dan denken: we kunnen hier ,toch maar niet zitten en anderen over ons laten beslissen. Daarom zullen er ook garanties in 't Statuut en in de Grondwet moeten komen, waardoor de democratische rechten ook in dit opzicht verankerd zijn.

De partijen in Suriname zijn doodsbang voor botsingon. Daarom is het zaak de integratie zoveel mogelijk te stimuleren. De vakbond kan daarbij een belangiijke rol spelen."

WEEKBLADBaHOHmMM ELSEVIERS WEEKBLAD wijdt een groot gedeelte van haar ntimmer aan „de opmars der astrologen". Astrologie speelt een veel grotere rol dan velen denken, want:

„Er zijn mensen, die hun beslissing ter beurze doen ingeven door een in effecten gespecialiseerde astroloog. Er zijn ook personeelschefs die bij aan aantrekken van nieuwe mensen naast psycholoog en grafoloog opk de astroloog om een karakterindruk vragen."

ACCENT is gaan praten met generaal-majoor J. N. Mulder, gouverneur van de.Koninklijke Militaire Academie in Breda. Daarbij kwam oo'c het rraa.y-stuk van een beroepsleger aan de orde: — De laatste tijd wordt er nogal eens gepraat over afschaffing van de dienstplicht. Hoe staat u tegenover een leger van louter beroepssoldaten? „Afwijzend. Natuurlijk, in een bedrijf, wat het'leger uiteindelijk is, kun je het best professionals hebben, maar technisch .gezien lijkt me de huidige toestand beter. De dienstplicht is ontstaan in een tijd dat het land alle beschikbare jongemannen nodig had.

Deels door de technische ontwikkeling, deels door de geboortegolf kunnen we nu volstaan met een geringer aantal dan opgeroepen wordt. De rest wordt buitengewoon dienstplichtig.

De gunstige kant van deze zaak voor het leger is deze: het aanbod, zij het geen vrijwillig, is veel groter dan de behoefte. We kunnen dus kieskeurig zr.n en slechts de allerbesten nemen. Bij een zuiver beroepsleger is het aanbod vele malen kleiner, terwijl de behoefte gelijk blijft. Daarbij komt dat indien er een beroepsleger komt, hel contact met de bevolking verloren zal gaan.

Vele dienstplichtigen denken met plezier terug aan hun diensttijd en dat schept contactmogelijkheden. De Nederlandse soldaat is een gewon e jongen uit het volk, hij wordt begrepen. Ken beroepsleger verlies* mijns inziens vrij snel het contacï met het volk."

Van onze correspondent HAYE THOMAS

LONDEN, 31 juli - Sark, het kleinste van de Britse kanaaleilanden onder de Franse kust, verkeert in rep en "roer. Het merendeel van de 556 bewoners van deze" knoestige rotsstulp is verschrikkelijk boos. En dat allemaal omdat de ambachtsvrouwe

van Sark, de 85-jarige Sibyl Hathaway, van plan is haar erfelijke bestuursrecht over het eilandje op te geven en erger nog: Sark ondergeschikt te maken aan wat de bewoners beschouwen als de „bureaucraten" van het nabijgelegen grote vakantie-eiland Guernsey.

Dame Sibyl heeft laten weten dat zij «r al meer dan genoeg van heeft, dat de gang van zaken op het eiland al jarenlang een doorn in 't oog is. en dat het haar dan maar het beste lijkt aan een modernere bestuursvorm de leiding van Sark over te dragen.

En) dit nu heeft een krakeel veroorzaakt waar zelfs de duizenden krijsende meeuwen, die op en rond dit altijd door de zee bewierookte eilandje krioelen, niet boven uit kunnen komen. „Dame Sibyl wil ons geboorterecht verkopen. Zij heeft ons schandelijk verraden", zéggen de eilanders en zij staan klaar om zich met hand en tand tegen de veranderingen te verzetten.

Door heel dit kabaal is het merkwaardigste en tegelijkertijd ook meest onafhankelijke stukje Europa van vijf bij twee kilometer ineens uit de vergetelheid gekomen. Door de eeawen heeft het altijd zijn eigen rustige en gezapige leventje bepaald, volgens een stokoud, maar kennelijk onverwoestbaar privilege dat in 1565 door Elizabeth I aan de toenmalige bestuurder Hélier de Carteret werd geschonken. Het privilege gold als erfelijk en zo was het in 1929 voor Sark de gewoonste zaak van de wereld dat Dame Sibyl op -de stoffige feodale trpon van Sark plaats nam. In de „seigneurie", de residentie van het eilandje waakte zij over de belangen van haar zilte Wereldje en was zij pen voorbeeld in het verzet tegen de Duitsers, toen die in de Tweede Wereldoorlog ook Sark bezet.was verbonden naar.de„radioite Klisteren,-maar Dame Sibyl zelf had er een verstopt" ,in een konijnchol bij Zij lüfs+brde elke Mfóg'naar de BBC en hield haar onderdanen op de hoogte.

Dame Sibyl Hathaway, Vrouwe van Sark, reinigt persoonlijk het duivendrinkbakje voor haar paleis. Haar lievelingspoedel Beau, de enige vrouwtjes hond van het eiland, kijkt gelaten toe.

DAME SIBYI*. die haar eigen zoon wat betreft het bestuursrecht over Sark onterfd heeft ten gunste van haar favoriete kleinzoon Miihael Beaumont, heeft' nu in volledige overeenstemming met hem hftar besluit genomen. Sark wacht thans een officieel bestuur, de komst van echte ambtenaren en politiemannen en het betalen van de op Guernsey geldende inkomstenbelasting van vier shillings in elke pond, de zegels van de nationale ziekenfondsverzekering enzovoorts. „Het is met onze vrijheid gedaan", klagen de eilanders. „De aardigheid is eraf. Zij heeft ons inet huid en haar verkocht." En zij ballen hun vuist naar de oude, statige setgneurie, waarbinnen de onverzettelijke en stijfkoppige Sibyl hun lot heeft bepaald.

Of biedt wellicht het oude handvest van Sark toch nog uitkomst, omdat daarin nadrukkelijk vermeld staat dat de Engelse koningin, als Hertogin van Normandië, het laatste woord heeft. Dit handvest wordt thans ijverig bestudeerd. Er staat onder meer ook in dat Dame Sibyl zich alleen van haar rechten kan ontdoen, als zij haai' residentie met bijbehorend bezit verkoopt. Daanpee zouden dan haar rechten vervallen. Maar het rynnige. gebrilde dametje heeft er met geen woord over gerept, dat zij na de overdracht van het bestuur aan Guersney het romantische wereldje van Sark wil verlaten.

ln VRIJ NEDERLAND hekelen zo-

wel Mdthieu Smedts als dr. A. L. Cotistandse de nieuwbakken Spaanse kroonprins Juan Carlos. Volgens dr: Constand.se hebben het Vuticaan en de Verenigde Staten de nieuwe ontwikkeling bevorderd. Hij besluit als volgt: „Samenvattende kan men dus zeggen, dat Juan Carlos, als hij 'koning wordt, hel instrument zal zijn van dictatoriale generaals, een :semi-feodale kerk en een katholieke technocratie, die veel bewondering heeft voor het economische bestel van de Verenigde Staten en West- Duitsland. De vorst zal niet, zoals Franco, tegelijk eerste minister zijn. • Wel is hem. met de titel „prins van Spanje", ook de rang van generaal verleend. Hij wordt „middelmatig begaafd" genoemd, maar een goed sportman (paardrijden en karate!) kennelijk even zovele aanbevelingen voo!' een monarch. Na zijn verkiezing heeft hij in de Cortes de eed afgelegd op de basiswetten van het 'regime. Hij heeft daarbij enige vriendelijke woorden gezegd over „opstandige jongeren die een open toekomst wensen, al eisen ze vaak het onmogelijke", maar verder bovenmatig lof toegezwaaid aan Fran-

DE GROENE besteedt een hele voorpagina aan het „verschijnsel" Helder Camara. Aan de hand van uittreksels uit zijn voornaamste redevoeringen ivordt gepoogd een beeld te schetsen van deze dynamische bisschop.

„Een Nederlands katholiek filosoof heeft eens gezegd dat de opstand wel eens priestclijker kan zijn dan het sussen ervan, het extremisme priestelijker dan het verkondigen van een ergens in het midden liggende waarheid. Die woorden kunnen gemakkelijk in verband worden gebracht met de persoon van Helder Passou Camara, de aartsbisschop van Olinda en Recife in Brazilië. Over hem werd' de vorige week bericht dat hij door het Vaticaan onder censuur zou zijn gesteld, hetgeen door het Vaticaan is tegengesproken. Maar het werd duidelijk dat Rome de aartsbisschop zorgvuldiger gaat volgen, al was hei. alleen maar omdat hij met zijn op reis gesproken redevoeringen bisschoppen, in wier diocesen hij zich bij gelegenheid ophoudt, in politieke verlegenheid brengt.

Helder Camara is een vnh die christenen, door wie men zich gemakkelijk laat zeggen dat evangelie en gerechtigheid synoniem zijn. Dat komt omdat hij de maatschappelijke werkelijkheid peen ogenblik uit het oog verliest, en er hervormend aan v

wil deelnemen. Die werkelijkheid is voor hem Latijns-Amerika, arm, onderontwikkeld, uitgebuit en onderdrukt. Die werkelijkheid is voor hem ook de wereld van de rijkaards, die wij zijn, met onze Europese marktafspraken, Atlantische bond- Kemotschiippen, en militaire evenwichten. Die werkelijkheid is tenslotte tevens de Sowjet-Unie, tiranniek in het nastreven van het eigen belang, dat zo vaak met het belang van de Verenigde Staten blijkt te stroken."

Van onze speciale verslaggever link'van bruggen WAMENA, f juli —De Dani's dansten de hele avond door. Hun Indianengehuil —, daar leek het tenminste op — was afschuwelijk om aan te horen. Poedelnaakt, op de vreemde bedekking na. van de bekende koker, wiegden" ze heen en weer op de eentonige roffels, die razendsnelle vingers uit de langwerpige oorlogsdrums toverden.

De gloeiende houtskool, die in hun midden opgestapeld laR. verspreidde een aangename warmte. Het was koud en regenachtig in de Ualiemvallei, die zo'n duizend meter boven de zeespiegel ligt. De geur die uit de vuurhoop kwam, was trouwens ook niet te versmaden. Er werd een varken, een feestvarken, op traditionele wijze gesmoord.

Jazeker, het was feest in het 20 moeilijk toegankelijke centrale bergland van West-Irian. Men vierde de overwinning van de mu.ihawarah, welke die dan in Wamcvu gehouden was, eh waar 175 kiesmannen aan hadden deelgenomen. Namens de bevolking van het dichtbevolkte regentschap Djajawidjaja had men zich unaniem uitgesproken i'oor blijvende aansluiting by Indonesië.

Als twee dagen eerder in Merauke een zwaar gemanipuleerde zaak. De oppositie was totaal niet aan het woord gekomen. De afgevaardigden waren door het Indonesische bestuur geselecteerd; de bevolking" was er nauwelijks bij betrokken geweest. Het Djakartaanse propaganda-apparaat, bestaande uit tientallen ambtenaren van het ministerie van-voorlichting en in burgerkleren gestoken officieren, had de eenvoudige en primitief-materialistisch denkende stamhoofden op sluwe wijze voor zijn karretje gespannen. Nadat de zogenaamde districtsvertegenwoordigers eerst onder zware druk waren gezet — ze zouden in de gevangenis wórden gegooid en zelfs doodgeschoten worden, als ze zich tegen de. aansluiting bij Indonesië zouden uitspreken — werden de nodige lokmiddelen uitgezet .

NIEUWE KLEREN en nieuwe schoenen, waarin de meesten slechts met de grootste moeite kunnen lopen, omdat ze gewend waren blootsvoets te gaan. Veel tabak en sigaretten, een glimmende, plastic tas, lucifers zoveel als ze maar hebben wilden, en als hoofdmaaltijd de delicatesse rijst. Zóveel rijst zelfs iclat een Indonesische bestuursambtenaar wanhopig moet hebben uitgeroepen: „Hou daar asjeblieft mee op! Straks komen die knolleneters met pijl en boog naar beneden omdat ze niks anders meer willen eten!"

In Wameila was inmiddels een groot muahawarahgebouw neergezet, terwijl uit Biak en Djajapoera honderden stoelen naar de Baliemvallei werden gevlogen. Voor de kiesmannen zelf werd een omheind woonoord gebouwd: vier secties ronde, rieten, hutten met een koepelvormig dak van palmbladeren. De afgevaardigden van Oksibil, Tiom, Bokondini en Baliem bleven ook tijdens de volksraadpleging gescheiden. Er waren zeer zeker taalproblemen, maar de voornaamste reden was toch wel dat in het ondoordringbare oerwoud steeds opnieuw stammenoorlogen oplaaien en dat er altijd wel de nodig® rekeningen te vereffenen zijn. Een halve week lang sloten de Indonesiërs de vaak dagen gelopen hebbende districtsvertegenwoordigers van de buitenwereld af. Deze tijd had. men nodig voor het afsluiten van het indoctrinatie en intimidatieproces. Tegen de gechristianiseerde Dani's werd o.a. gezegd dat het uitbrengen van een stem Toen de vliegtuigen met Indonesische.ministers en ambtenaren, met VNwaarnemers en met journalisten op d« dag voor de mushawarah op de nauwelijks verharde airstrip van Wamena landden, werd aan deze geestelijke terreur de laatste hand gelegd. De volgende morgen om acht uur konden 175 geïntimideerde afgevaardigden naar de met vlaggen en spandoeken versierde vergaderruimte worden gemarcheerd, mensen, met wie men alles kon doen, omdat ze doodsbang waren.

Het bewijs hiervoor wordt trouwens wel geleverd door de zich steeds weer herhalende klucht .van unanimiteit van stemmen. Terwijl die van Bokondini zich uit angst voor de Indonesische militairen in de bossen schuilhouden, had geen van hun vertegenwoordigers de moed te blijven zitten, toen de voorstanders van aansluiting bij Indonesië moesten gaan staan. Terwijl die van Tiom op wraak zinnen vanwege het gewelddadig optreden van een parachutisteneenheid, spraken hun vertegenwoordigers vaak in extase uit dat de mushawarah voor hen totaal overbodig was, omdat zij zich al sinds 1945 bij de Indonesische vrijheidsstrijd betrokken hadden gevoeld. Het Merdekageroep en de leuze „Van Sabang tot Merauke" was, net zoals in Merauke, niet van de lucht. - ,

K/O DE JANEIRO, 31 juli (KM') — Het gevaar voor een scheiding binnen het Braziliaanse episcopaat, dut b(j het begin van de vorige treek begonnen vergadering dreigde en dat de paus heeft bewogen kardinaal Felici niet twee deskundigen naar de conferentie te sturen, is afgewend. Dit heeft een zegsman van de bisschoppenconferentie bekend gemaakt.

De bisschoppen zijn vastbesloten een echte pastorale oplossing te vinden voor de eisen, die ongeveer 400 priesters aan de bisschoppenconferentie hadden doen toekomen.

Bovendien zijn de bisschoppen nader tot elkaar gekomen wat betreft hun houding inzake de sociale revolutie, dio een noodtoestand in het land heeft opgeroepeft. De bisschoppen hebben zich unaniem verzet tegen het gebruik van geweld naar alle kanten, ook tegen het gewelddadig optreden tegen ambtsdragers in de Kerk. Veroordeeld werd ook de anarchie, die de kop begint op te steken en de breuk in de nationale eenheid, die steeds meer dreigt, omdat de wetten met voeten worden getreden en de fundamentele mensenrechten worden aangetast.

Rlgr. Helder Camara, bisschop van Olinda en Recife heeft verklaard dat hij geen enkele verklaring zal afleggen, zolang de censuur-maatregelen van de Braziliaanse regering van kracht zijn. De censuurbepalingen van de Braziliaanse regering richten, zich ook tegen uitspraken van kerkelijke gezagsdragers. welke spanningen kunnen veroorzaken op godsdienstig terrein of kwetsend zijn. Onder deze omstandigheden geeft mgr. Camara er de voorkeur aan te zwijgen om de militaire machthebbers geen grond voor eventuele arrestatie te geven.

Uit de spaarzame informaties uit Brazilië blijkt dat er een gespannen verhouding kerk-staat in Brazilië blijft bestaan. Voordat de bisschoppen in Sao Paolo bijeenkwamen in conferentie werden verschillende van hen bewaakt in hun huizen en werden in- en uitgaande bezoekers gecontroleerd.

DE NIEUWE LINIE heeft noyal wat kritiek op de reis van paus Paulus naar Oeganda. Zoals bekend komt de paus daar de Afrikaanse bisschoppenconferentie plechtig sluiten. De Linie schrijft:

„Die conferentie zelf is een droevige zaak. De' organisators wilden deze aanvankelijk al in april laten plaatsvinden. Het is op zich een unieke zaak, dat alle Afrikaanse bisschoppen, nog gestimuleerd door het tweede Vaticaans concilie, bij elkaar willen komen, waardoor de kans op een meer panafrikanistische rol van de kerk. maar ook op een meer eigen Afrikaans gezicht, groter wordt.

Dit soort bisschoppenconferenties creëren horizontale overleg- en uiteindelijk zelfs planningsinstanties, die dwars ingaan tegen de traditioncel-hiërarchisch'e latijns-Romeinse lijn, volgens welke elke bisschop rechtstreeks ressorteert onder de primaat ,1e Rome, hetgeen aan deze een enorme macht verschaft.

Uit Rome kwam dan ook het verzoek de conferentie uit te stellen en te laten samenvallen met het pauselijk bezoek. Als compromis is bereikt, dat de paus het plechtig voor geëindigd zal verklaren, voorwaar een symbolische handeling. Nu zal daar dan ook op dat congres geen bisschop nog zijn hoofd naar belangrijke zaken hebben staan, opgeslorpt als hij zal worden door protocollaire beuzelarijen, recepties, toespraken, massabetogingen en massaregie.

DE WAARHEID van de BaliemvalM en omsti'èken'ïsMat 'd£ daar 'frSHefÜdi Papoea's 'de Indonesische bezetters zo snel mogeliiki kwiit willen. De. primi*-, tieve mensen van het centrale bergland — ook het regentschap Nabire met de Wisselmeren behoort daarbij — denken nauwelijks aan politiek. Ze zijn meer op hun eigen zelfstandigheid uit dan op de onafhankelijkheid van hun. land, laat staan dat hun efen Melanesische federatie voor ogen zweeft. Ze constateren slechts dat het hen in economi» sche zin minder voor de wind gaat dan onder de Nederlanders. Ze zijn de zwaar gewapende Indonesische soldaten, die door het oerwoud trekken en hun kampongs bezet houden, beu, omdat dezen gevangenen maken, varkens stelen, het hun vrouwen lastig maken en hier en . daar mensen hebben neergeschoten. Ze voelen zich in elk opzicht verdrukt en onrechtvaardig behandeld, ook uiteraard doör de wijze waarop Djakarta met het in het Akkoord van New York vastgelegde recht van zelfbeschikking omspringt. Ik mag helaas geen namen roemen. M'n informanten zv'n echter betrouw' baar en talrijk genoeg om gewicht in de schaal te leggen. Op duistere of afgelegen plaatsen, in fluistergesprekken — verklikkers worden door het Indonesische bestuur goed betaald! — en via briefjes, die naar me toe werden gesmokkeld, heb ik veel kunnen Droeven van de ontevredenheid en de verbittering, die er onder de Dani's leeft. Er werd me zelfs een insigne getoond • met de Papoeavlag erop en de woorden; West-Papoea eronder '—in ieder geval een bewijs, dat er iets van een landelijk georganiseerde verzetsbeweging be- '• staat. De man, die het splinternieuwe ' speldje bij zich had, vertelde lid te zijn' van de OPM (Operasie Papua Merdeka), de initialen die in West- - lrian na elke anti-Indonesische daad worden aangehaald.

Ook beweerde hij dat er na 4 augus-f tus. na afloop van de mushawarah dus. • overal in het binnenland opstanden* zouden uitbreken. Hetzelfde had ik ook al een paar keer in Biak en in, Djajapoera gehoord. Of op onlusten a s la Enarotali — in het gebied van de • Wisselmeren is 't nu al maanden on- > rustig — door de Papoea's alleen maar * gehoopt wordt, of dat ze straks werke- ' lijkheid worden, zal de toekomst moeten leren.

Ongeveer een kwartier na het dankgebed dat werd uitgesproken door de kapelaan die aanwezig was op de Hornet las ik in De Tijd (van 24 juli) - de brief van mijn plaatsgenoot de heer Julien. Hij .is wat voorbarig , geweest in zijn conclusie dat God in deze vergeten werd, want ook hij zal wel gehoord hebben wat er gebeden is. f En in dezelfde krant stond op de ' voorpagina het gebed van één van de , astronauten, heel bewogen uitgesproken: „God bless you". Hoeveel miljoenen mensen op de hele wereld, ook in Houston, ook op Cape Kennedy, zullen voor zichzelf gebeden hebben: „Laat dit experiment alstublieft goed aflopen". Dat we daarbij het woord God vergeten hebben ie zeggen is niet kwalijk. We leven nu eenmaal niet meer in de tijd van het zwarte-kousenkerkje, toen er na ieder werkstuk luidop gezegd werd: „God ik dank U", maar dat wil niet zeggen dat we Hem vergeten- CASTRÏCUM mevr. C.W. Bleijendaal

Koeznetsov leeft en ademt weer. Hij mag in Londen blijven, en doet zijn best de Sovjetbeer naar het asiel te schrijven. CHRONOS

TOEN DE DUITSERS vertrokken nam zij met straffe hand het recht weer m handen. Dus weer geen auto's op het eiland, geen echtscheiding en geen inkomstenbelasting. Dat betekende overigens niet dat de bewoners van Sark niets aan de gemeenschap hoeven af te staan. Het eilandje kent sinds jaar en dag een raad van twaalf wijze mannen, de zogenaamde „Douzaine', die elke verdienende bewoner op zijn waarde schatten en dan maar gewoon vaststellen wat de betreffende jaarlijks betalen moet. Als men nu nagaat dat een miljonair op het eilandje het afgelopen jaar slechts- f 550 — te voldoen in ivvee termijnen — betalen moest, kan men nagaan dat iedereen het met de Douzaine best kon vinden. Bovendien deden de twaalf mannen hun werk tot voordeel van de armen en de zieken, die uiteraard van deze heffing waren vrijgesteld en zelfs van de opbrengst kunnen profiteren. Verder geldt voor de bewoners van Sark de verplichting dat zij voor elke keukenschoorsteen in hun huis Dame Sibyl jaarlijks een kip moeten geven, maar ook dat is altijd zonder enig gemor geaccepteerd.

Voor het houden.van honden bepaalde zij dat er op Sark niet meer dan zestig mochten zijn. En om hier zo goed mogelijk de hand aan te houden, hield zij zelf de enige teef van het eilandje en besliste ze dal alle andere honden op Sark „mannetjes" moesten wezen Over de orde en rust waakt een vrijwillige politic-agent. die elk jaar opnieuw wordt aangewezen. Sark heeft zelfs een eigen parlementje, de „Chief Pleas". die op geregelde tijden onder voorzitterschap van Dame Sibyl bijeenkomt. Dus toch een democratische bestuursvorm? Ja en neen! Dame Sibyl heefl altijd kans gezien om togen do nadrukkelijke wens van het parlement in auto's van het eilandje tc weren. Tenslotte stond zij toe dat tractoren op het eilandje met zijn nauwe en vaak onbegaanbare wegen werden toegelaten. 42 in totaal nu en vooral aangeschaft om vakantiegangers tegen de heuvels op te rijden (eraf is weer verboden).

Die tractoren nu haat de feodale vrouw tot in de grond van haar hart en volgens de bewoners van Sark heeft dit veel, zo niet alles, tot haar beslissing bijgedragen. Zij sprak van klachten die zij niet meer aan kon, betichtte de eilanders van het maken van nieuwe wetten en regels zonder haar toestemming en zei dat men met name met de sluitingstijden van de pubs het handje lichtte. Men moest inzien dat zij niet langer voor elk wissewasje de officiële politie van Guornsey kon laten overkomen.