De tijd : dagblad voor Nederland

AFRIKA is een groot werelddeel. De mensen die in het noorden wonen, zoals de Egyptenaren zijn heel anders dan bijvoorbeeld de bewoners van Zuid-Afrika, helemaal in het zuiden. Maar wanneer de mensen over Afrika praten denken ze meestal niet aan de Arabieren, van het noorden of de blanken van het zuiden. Afrika is het land van de negers. Wanneer de paus naar Afrika gaat, doet hij dat om de negers te zien, om met de negers te praten. Waarom wil de paus naar Afrika? Waarom wil hij met de negers praten? Vorige week stond er op deze pagina een verhaal over de Amerikaanse negers. Zij zijn eeuwenlang slaaf geweest en door vele blanken worden ze nog steeds met de nek aangekeken. Ook in Afrika zijn de negers vaak uitgebuit. Het werelddeel is tot het midden van de vorige eeuw voor de meeste bewoners van Europa een witte vlek geweest. Als er al bezoekers kwamen, dan bleven ze aan de kust. Verder het land in, dat. was veel te gevaarlijk Maar rond 1890 werd dat anders. De Europeanen waren bezig in hun eigen werelddeel fabrieken te bouwen. Steeds meer mensen vonden daar werk Maar op die fabrieken werden veel meer spullen gemaakt, kleding en machines en noem maar op, dan men in Europa nodig had. Toen dachten de fabrikanten aan Afrika. Daar woonden ook mensen. Moesten die geen kleren hebban? En zouden die later geen machines kunnen gebruiken? Bovendien: Wie weet wat w allemaal nog in Afrika gevonden kon worden. In ieder geval was er veel hout. En in de grond zou ook wel genoeg zitten waar d« Europeanen iets aan hadden. Het werd gewoon een wedstrijd. Wie kon er het m-ootste stuk van Afrika inpikken. De Duitsers, de Engelsen en de Fransen stuurden snel legers naar Afrika om overal hun vlag te planten. Waar de vlag stond, daar was je baas. Misschien is het al duidelijk geworden dat al die landveroveraars nu niet direct zulke goede mensen waren. Ze dachten veel meer aan hun eigen belangen dan aan de negers. Als ze hun produkten maar kwijt raakten. En als ze maar genoeg grondstoffen voor hun eigen fabrieken konden vinden. Dan was verder alles in orde. Met de landveroveraars kwamen ook de missionarissen en zendelingen naar Afrika. De priesters, zusters, broeders en zendelingen hebben veel goede dingen gedaan. Maar ze waren Europeanen. En het was ook voor hen vaak moeilijk te ontdekken wat de bewoners van Afrika eigenlijk wilden.

EEN PAAR weken geleden kwam een jonge man in overall en op klompen naar het rij-examen. De man die hem vragen moest stellen, keek verbaasd op. Meestal komen de mensen die examen moeten doen zenuwachtig in hun beste pak naar heit hotel. Daar staat de auto klaar en worden de vragen beantwoord. De man in overall en op klompen maakte de examinator wat kregelig. Zoiets doe je niet. En hij zei tegen de man: Gaat u maar weer naar huis en kleed u fatsoenlijk aan. Nu heeft de baas van het bureau voor rijbewijzen geïegd dat de jongen wel examen mag doen. Op klompen. Er staat nergens dat het niet mag. Dus mag het. Overigens zei de man die examen moest doen: Ik had geen tijd om me om te kleden. Ik kwam net van het werk. Hij had in ieder geval weinig last van zenuwen.

In Utrecht is op het ogenblik een grote KLM-tentoonstelling. Een vader legt zijn verbaasde zoon uit hoe een landingsgestel in elkaar zit. De vliegtuigen zijn in de vijftig jaar dat de KLM nu bestaat wel heel wat groter geworden. Of de verbazing even. groot bleef? Waarschijnlijk niet. Je went overal aan.

TELKENS wanneer het in Out Skerries, in Engeland gestormd heeft ligt het strand vol met 'zilveren en gouden munten. Die komen van een Nederlandse zeilboot De Liefde die in 1711 bij de Shetland eilanden is vergaan. Al heel wat mensen willen meer goud zien. En de Hollandse zeevaarder die op weg was naar Indië moet heel wat geld aan boord hebben. Volgens de vrachtlijst waren er 500.000 gulden aan boord en een aantal gouden staven. Tot nu toe hebben duikers pas 5.000 munten uit het water gevist. De laatste jaren is het druk voor de Engelse kust. Er liggen ook heel wat gézonken schepen, vaak behoorlijk diep. Dat laatste is geen bezwaar meer. Voor duizend gulden kun je spullen kopen om zonder al te grote gevaren de zeebodem af te grazen. De meeste duikers azen op de Armada-vloot. Deze schepen uit Spanje zijn in 1588 door de Engelsen verslagen. Toen ze probeerden te ontsnappen zijn ze in groten getale tegen de rotsen te pletter gelopen. En gezonken met grote schatten aan boord. De laatste jaren heeft men eens uitgezocht waar die schepen precies liggen. En nu zijn de duikers, meestal in groepjes van drie begonnen met het avontuur, de jacht op goud. Wat voor mensen het waren. De laatste twintig jaren is het overal gaan broeien in het grote werelddeel. De Afrikanen wilden hun eigen boontjes doppen. Ze wilden niet langer door Europeanen uitgebuit worden. Ze wilden een eigen vlag en een eigen regering. Het heeft wel vijftien jaar geduurd voor de Fransen en de Engelsen daar oren naar hadden. En nog steeds zijn er stukken van Afrika waar een Europese vlag waait. Denk maar eens aan Portugal, dat nog steeds de lakens uitdeelt in Mozambique. Over de rassendiscriminatie in Zuid- Afrika en Rhodesië praten we dan nog niet eens. De grote landen van Europa vonden het helemaal niet plezierig hun kolonies los te laten. Vaak waren , het melkkoetjes, waarvan de room — om het zo maar eens te zeggen — veel te lekker was voor het „arme" Europa. Om helemaal eerlijk te zijn moeten we ook zeggen dat veel Europeanen bang waren dat de bewoners van Afrika nog niet ontwikkeld genoeg waren om hun land te besturen. „Het zal de grootst mogelijke ruzie geven als wij eenmaal weg zijn", zeiden ze. In sommige gevallen is dat K>k wel uitgekomen.

De kranten staan vol mode-platen. Terwijl het overal warmer was dan men de laatste jaren gewend was, was in soms overvolle salons de nieuwe winter-mode te zien. Die mode wordt steeds jonger. Sommige mensen zeggen dat de kindermode model staat voor de grote mode. Dat is dan precies anders dan honderd jaar geleden. Toen droegen de kinderen stijve oude-mannetjes pakken en omajurken. Twintig jaar geleden kregen ze een eigen mode. Maar de grote modeontwerpers van Parijs vonden die zo goed dat ze ook de moeders kinderhansopjes en sokjes lieten dragen.

Maar vaak kwam dat omdat de Europeanen de mensen helemaal verkeerd voi rbereid hadden. Sommige ontwikkelde Afrikanen waren zo Europees geworden dat ze hun eigen landgenoten niet meer begrepen. Zo is nu Afrika. Een werelddeel dat langzaam een eigen gezicht krijgt. Maar ook een werelddeel waar de Europeanen achter de schermen proberen een stevig graantje mee te pikken. Het zal nog heel lang duren voor Afrika zijn eigen weg kan gaan. Als de Paus naar Kampala in Oeganda gaat zal hij veel zwarte mensen zien. Mensen die misschien net Europeanen lijken. Maar misschien zal hij ook ontdekken dat zoiets vaak maar schijn is. Dat een Afrikaan een man is met een eigen verleden, met een eigen hart, met eigen wensen.

Moeder egel hangt haar wasje op het zonnige terrasje van haar villa in Marlot. En papaatje leest zijn krantje naast het egelledikantje van zijn lieveling Charlot. „Zo" zegt Moe, „nu kom ik bij Je. ; 'k Ga wat babybroekjes breien want die dingen slijten snel". «— „Kies dan maar een fleurig draadje. Heb' je pennen?" zegt Papaatje. JHierl Twee dikke uit mijn vel!" Als Mamaatje zit te breien, laat Papa zijn krantje glij'en, soest en sluimert rustig in. En de kleine baby-egel sabbelt op een dennekegel. Wat een aardig huisgezin! VERA WITTE

EEN ZANDBAK is iets voor kleine kinderen. Die kunnen er in de stad en aan zee fijn mee spelen. Maar als je wat ouder wordt vindt je het meestal erg kinderachtig. De mecsten paan dan wat anders doen. Moeilijker dingen. 0 Voor mensen die de hole dag met heel lastige problemen en vragen gezeten hebben ligt de zaak heel anders. Als die 's avonds thuis komen willen ze wat anders aan hun hoofd hebben dan kantoor. Een Canadees heeft nu een simpele oplossing. Geef die moeie vaders een zandbak. Dan kunnen ze zonder zorgen wat spelen en kliederen. De bak is maar een meter groot maar hij kost maar liefst 1600 gulden. Dan krijg je er vier zakjes zand bij. Je kunt dan nog beter als vader met je kleine kinderen naar het stand gaan. Dat is lang niet zo duur...

VOLGENS de verhalen is Nederland een kraakhelder land. Alles is goed geverfd en de straten zijn schoon. Dat staat in de boeken. Als je zelf gaat kijken weet je wel beter. Vooral in de grote steden zijn de straten vaak goor en smerig. In Amsterdam, dit iaar drukker dan ooit door de buitenlanders, gaan ze er wat aan doen. Het bestuur van de stad heeft vijf mensen uitgezocht die rond gaan, op zoek naar vuil. Als ze wat gevonden hebben gaan ze met de mensen praten die het neergegooid hebben. En dan proberen de straat weer schoon te krijgen. De directeur van de reinigingsdienst zei een paar weken geleden: Ik was laatst in Gent, een oude stad in België. Als u kijkt hoe schoon het daar is, dan maakt Amsterdam een heel slechte beurt. De vuilnisbakken stonden keurig in de rij. De rest zat netjes in pakken. Moet je in Amsterdam komen. Ook de gele metalen bakken bij de lantaarnpaal vormen een probleem. Je kan daar sigarettendoosjes en papier in gooien. Maar sommige mensen gooien er gewoon hun vuilnisbak in leeg. Dat kunnen ze niet hebben. Het vuil valt er uit en de stoepen zijn precies vuilnisbelten.