De tijd : dagblad voor Nederland

ADVERTENTIE ""n ® STATIONSSTRAAT 33 LOOWOUDE • 9999 , portemonn.l. zekerheid dat "elkbedrag —— —— — of bultige portefeuille. zeKerneia oat WK peor™ MW : Zr ffl/fffi De girobetaalkaart - u Krijgt tot ƒ 100,-per kaart : . ;/• JkW WW, ér steeds 20 -is altijd op uw postrekening wordt M4r pO..„eK . pasklaar: geen gewissel en bijgeschreven. Snél, ■ «- I „Hebt u niet kleiner?". gespecificeerd en wei! | ♦« En al uw uitgaven staan Dus: kaart ontvangen? ■ . |..J overzichtelijk zwart op wit Girooas aezien? Kassa! • ' * - I dank zij de dagafrekeningen ' " ,ÏÏ km . !m ». ; , BmmwiSf , ;r,^Vv>~; ;>s«.•* ;$ ■ OD[r©fe)(©t - da's makkelijk!

Van onze verslaggeefster

APELDOORN, 9 juli — Ze waren vaak al tien jaar lang „stille drinksters", voordat ze besloten tot een poging de alcohol uit hun leven te bannen, voordat ze, via consultatiebureau of huisarts, arriveerden bij Huize Henriette, het enige tehuis voor vrouwelijke alcoholisten in ons land. Ze kwamen .er vrijwillig. Uit eigen beweging onderwerpen ze zich aan een . kuur van enkele maanden. Een moeilijke opgave, omdat vrouwen veel meer dan mannè-

lijke' alcoholisten in het geheim drinken. Als ze tenslotte het besluit nemen de drank vaarwel te zeggen, is de verslaving al ver gevorderd.

Huize Henriette staat wat verscholen aan een bomenrijke laan in Apeldoorn. Het tehuis bestaat al zeventig jaar, maar tot dusverre heeft men nog weinig aan dc weg getimmerd. Het jubileum bracht de inrirhting in de publiciteit. Men heef» die publiciteit bewust gezocht, ondanks de nadelen die daaraan verbonder; kunnen zijn Het be-

stuur oordeelt, dat de maatschappij nog te weinig oos heelt voor de problemen van de alcoholist. „Een suikerzieke wordt door de maatschappij als patiënt erkend, een alcoholist niet." zegt een van de bestuursleden. Toch is een alcoholist wel degelijk een zieke. Een „borreltje voor de gezelligheid' is voor hem een onmogelijkheid! want één glas leidt onherroepelijk tot een reeks. Hij misT, in tegenstelling tot de „sociale drinker", het vermogen om te stoppen. Een vróuw dit- in Huize Henriet te is verpleegd' za' dus, teruggekeerd in haar eigen omgeving, geen druppel meer mogen drinkeh. En dat is in onze samenleving bijzonder moeilijk. ..Te veel drinken wordt niet geaccepteerd, maar niet-drinken ook niet. Alcohol is in onze westerse cultuur geïntegreerd, daardoor worden de gevaren ervan veel minder onderkend dan bij drugs." zegt bestuurslid H. van Beek. En hij haalt een uitspraak aan van een Zwitsers professor volgens wie alcohol zeker verboden zou worden als men op het ogenblik voor de vraag stond of drank al dan niet mag worden ingevoerd en volgens wie voor een dergelijk verbod heel wat meer reden zou bestaan dan voor een verbod van (soft) drugs. Huize Henriette biedt plaats aan zeventien patiënten. Van 19G4 tot en met 19R9 werden er 188 patiënten opgenomen, in het afgelopen jaar verbleven et vijfenvijftig vrouwen. Een vrij gering aantal: één procent vari alle — ingeschreven — vrouwelijke alcoholisten.' Hoo groot het aantal alcoholisten in ons land is. valt niet exact te zeggen. Tien jaar geleden stonden er bii de consultatiebureaus voor alcoholisme veertigduizend mensen mgeschrHito» ciraar ' siwlsdieji is dat aantal aanzienlijk gestegen. Zes procent van het totale aantal bestaat uit vrouwen en van die zes procent komt één procent naar Huize Henriette. Vergeleken bij het aantal mannelijke alcoholisten is dat der vrouwen betrekkelijk gering, maar men vreest dat het zal stijgen. In de eerste plaats omdat het totale aantal toeneemt, maar ook omdat vrouwen steeds meereen positie gelijk aan die van de man. gaan innemen En dat betekent dat ze ook meer .mannelijke" gewoonten, als roken en drinken, gaan overnemen. Onder de verpleegden zijn vrouwen van allerlei milieus, getrouwden en ongetrouwden ouderen en jongeren. De aaiste tiid neemt het aantal jongere /rouwen toe Wat daarvan de oorzaak ;s. weet men niet precies Beslissende uitspraken over de oorzaken tot alcoholverslaving zijn trouwens over het .Igemeen niet te doen. Jeugdervaringen. eenzaamheid, lichamelijke factoren spelen een rol, maar er zou, zo oordeelt men. veel meer research verricht moeten worden naar de achtergronden van alcoholverslaving.

Huisarts P. H. Drabbe en directrice zuster H. J. Hiskes

Penningmeester Van Beek.: „Voor dal onderzoek wordt bijna geen geld beschikbaar gesteld. Voor de preventieve drankbestrijding geldt een subsidie van f 70.000 Dat is veel te weinig." Een ander punt waaraan meer aandacht zou moeten worden besteed is de nazorg In veel gevallen heeft men te kampen met „recidive": het komt meer dan eens voor dat een in Huize Henriette verpleegde vrouw daar na enig»- tijd voor een tweede behandeling terugkeert. Een van de wensen voor de komende jaren is dan ook '-en goede „opvang" voor patiënten die weer in hur. eigen milieu terugkeren

Bestaat er verschil tussen mannelijke en vrouwelijke alcoholisten? Zuster 11. I. Iliskes. directrice van het tehuis: „Ze vinden alcohol eigenlijk Reen van beiden lekker Zowel mannen als vrouwen drinken vreselijk vlug. Maar bij de vrouw spelen wel specifiek vrouwelijke eigenschappen een rol. Ze doen het geslepener, ze weten ook gemakkelijker aan drank te komen dan mannen.' Om de fles voor de echtgenoot verborgen te houden, verzinnen ze allerlei schuilplaatsen: achter het gordijn, achter boeken in de boekenkast, in de theepot, in een azijnfles. Voor zowel mannen als vrouwen geldt dat ze niet door hun omgeving worden aanvaard, maar voor de vrouw geldt alcoholverslaving toch nog veel meer als een „schande". Moeilijk uuni is ook. dat alcohol zo gemakkelijk verkrijgbaar is. Men is niet v'oor een drankverbod, wel voor een beperking Mevrouw J. E Smit- Koenderink voorzitster van het bestuur: „Alcohol is tegenwoordig overal verkrijgbaar bii de kruidenier, bij de melkboer, bij de groenteman. Officieel mag er geen drank worden verkocht aan personen beneden de zestien jaar, maar kinderen kunnen tegenwoordig in de supermarkt gewoon een fles drank pakken *' Huize Henriette is van oorsprong een orotestantsc- inrichting, opgericht door de Nederlandse Christen Vrouwen Geheel-Onthouders Unie Initiatiefneemster was freule Henriette Sarah .Hartst'n naar wie het tehuis is genoemd. In september 1900 werd het eerste Uniehui!- geopend in Hilversum, daaj-na ging men, in 1910 naar Beekbergen en sinds 1939 wordt het werk in Apeldoorn verricht. In 1955 werd Huize Henriette een zelfstandige stichting, die nog wel een band heeft met de Unie — de bestuursleden worden door de Unie benoemd — maar verder volkomen zelfstandig is. Op 26 april 1960 werd het tehuis door de ziekenfondsraad erkend als neurosenkliniek. Vroeger werkten de patiënten op het land tegenwoordig verricht men creatieve bezigheden als pottenbakken, schilderen hardwerken Aan het tehuis zijn een psychiater, een psycholoog, een bewegingstherapeut en een huisarts verbonden. Drank is er taboe: vanaf de dag van aankomst mag er geen druppel meer worden gedronken. Huisarts P H Drabbe: „We oroberen hen te wenner aan een nieuw dagritme, aan een dag die om acht uur 's morgens begint en rond elf uur eindigt in plaats van aan een dag die om drie uur 's middags begint en om drie uur 's nachts ophoudt. We proberen hen lichamelijk in een optimale conditie te brengen, ze worden getest door een psycholoog en ze krijgen psychiatrische begeleiding. We stimuleren hen ook om naar de kapper te gaan, om zich een beetje op te maken, om zich weer te gaan verzorgen."

De vrou\Ven in Huize Henriette zijn, zoals gezegd afkomstig uit allerlei

milieus en van alle leeftijden Toch vormen zij, zo is de ervaring van zuster Hiskes een eenheid. ..Dat komt voor een belangrijk deel door de gesprekstherapie. Daardoor worden zij opener, zij ontdekken dat zij gemeenschappelijke problemen hebben." Gebeurt het wel. dat patiënten.' eenmaal teruggekeerd in hun eigen omgeving, contact met elkaar onderhouden? „Ja, maar daar zijn wij niet zo voor. We zijn bang dat de een de ander dan toch weer meesleept." Toch is dat .juist een kenmerk van de A.A., de Anonieme Alcoholisten, die door onderlinge «teun .elkaar, vaa de drank proberen af te houden. „Ja." zegt zuster Hiskes. „maar daar gaat het om een niet om twee mensen "

Wat de patiënten in Huize Henriette ook tot de drank heeft gebracht, ze hebben allemaal moeilijke jaren doorgemaakt voor ze in dit tehuis arriveerden. „Elk geval is een roman op zichzelf," zegt zuster Hiskes. „En vaak is dat een heel droevige roman."

Van onze onderwijsredacteur

. GRONINGEN, 9 juli — Voor het toekennen van studiesteun aan leerlinger van het voortgezet onderwijs worden met ingang van het komend schooljaar nieuwe normen gehanteerd. Men gaat voortaan niet meer uit van kosten van levensonderhoud; het accent komt te liggen op een doeluitkering voor boeken en leermiddelen. ' In het vorleden vielen onder de rijksstudietoelagen niet alleen gelden voor studenten, maar ook voor leerlingen van het VHMO en het middelbaar beroepsonderwijs. Door de invoering van de Mammoetwet kregen de ouders ook bii verschillende .andere onderwijsvormen waar dit vroeger niet gold. te maken met kosten voor oooken en leermiddelen. Dit leidde tot het toekennen van studiesteun voor leerlingen van mavo en lager beroepsonderwijs. De afzonderlijke regelingen ziin tenslotte ondergebracht in één geheel dat verzorgd wordt door een afzonderlijke departementale afdeling „Tegemoetkoming Studiekosten". Deze afdeling, sinds kort in Groningen gevestigd, heeft het aantal aanvragen met een sprong omhoog zien gaan: van circa 55 000 naar bijna 300.000. Voor het cursusjaar 'fi!)-'7O is studiesteun verstrekt tot een bedrag van f 27 miljoen. Bij de verbreding van het onderwijsterrein waarvoor tegemoetkomingen worden gegeven, is een nieuwe regeling ongesteld die inhoudt dat belanghebbenden voorhoeken en leermiddelen een vergoeding kunnen' krijgen tot een bedrag van f 200 Dit is het maximum: de hoogte van de vergoedine hangt af van het ouderliik inkomen Verder bestaat de mogelijkheid van een reiskostenvergoeding' ds de afstand tussen huisvesting en vestiging van de school meer dan 8 km bedraagt kan men een vergoeding tot hoogstens f 15 per reiskllometer ontvangen met een maximum van 30 km, d.i. maximaal f 450. Mij di* invoering van de nieuwe normen is tevens dc regeling voor kinderen die niet bij hun ouders wonen veranderd. Voorheen gold voor een thuiswonend kind een maximum van f 500 en voor een „uitwonend" kind een maximum van f 3503 Het ministerie van O. en \V. zag hierin een al te groot verschil. Van de internaafsprijs die zich tussen f 1800 en f 2200 beweegt, wordt voortaan maximaal f IfiOO vergoed. Hierbij is het maximum-bedrag van 1 200 voor boeken en leermiddelen inbegrepen. O en W vindt f IfiOO een bedrag dat verantwoord is in relatie met de vergoeding voor leerlingen die thuis blijven. Bovendien wordt met deze tegemoetkoming het recht van de ouders oo dubbele kinderbijslag voor het „uitwonende" kind niet aangetast. Met f 1000 blijft men namelijk beneden de helft van de normkosten die op rond f 3500 per laar worden gesteld.

Bij deze veranderingen wordt aan „verkregen rechten" niet getornd: als bepaalde vergoedingen al zijn toegekend. blijven ze nu ook doorlopen. Het ministerie is zich wel bewust dat dit in een gezin dat nu voor een tweede kind (bijvoorbeeld) f2OO ontvangt, terwijl het voor het eerste kind (bijvoorbeeld) f5OO kreeg, vreemd zal aankomen. De hele regeling heeft pas laat haar beslag gekregen. Het stuk is nu aan de Kamerleden toegezonden, maar voorlichting aan het grote publiek is er nog niet over gegeven. Er zijn ook scholen die de zaak pas door hebben gekregen nadat zij via hun leerlingen van afgewezen aanvragen hoorden. Bij de regel dat verkregen rechten

niet aangetast worden, is in het onderwijs de indruk ontstaan dat dit niet zou gelden voor degenen die van studie veranderen. Dit laatste wordt echter door de afdeling Tegemoetkoming Studiekosten ontkend: wie met een bepaald bedrag in de computer zit, blijft dit houden, zo wordt van bevoegde zijde verzekerd.

Van onze verslaggevc

KERKRADE, 9 juli — Het Kerkraadse bejaardencentrum Hoog Anstel telt sinds kort twee rectoren. Ken officiële door het bisdom aangestelde rector en een onofficiële door het bestuur benoemde rector. Reiden verrichten thans pastoraal werk in het bejaardencentrum. Lang zal deze situatie vermoedelijk niet duren, daar de officiële rector, E. Stevens (72), oud-pastoor van Relfeld, vermoedelijk zijn functie binnenkort zal neerleggen. llü doet dit overigens pas wanneer het bisdom Roermond hem de officiële ontslagbrief zal sturen.

De rectorenaffairc in Kerkrade schijnt een gevolg van communicatiestoornissen te zijn tussen het bestuur en het bisdom. Onlangs kreeg rector Stevens de mededeling van het bestuur, dat hij. gezien zijn leeftijd en gezondheidstoestand, niet langer rector kon blijven en dat in zijn plaats een jongere priester, oater Lenders (54) Franciscaan, was aangesteld. Een en ander zou. aldus het bestuur, in overleg met het bisdom gebeurd zijn Toen rector Stevens evenwel navraag op het bisdom deed. bleek men daar niets van een rectorwisseling te weten. Het bisdom deelde dit schriftelijk aan de rector mee en sprak er ook ziin misnoegen over uit. dat het bestuur incorrect gehandeld had. Derhalve besloot rector Stevens het door het bestuur gegeven ontslag niet te aanvaarden zolang hij geen officieel schrijven van het bisdom bezit. Daar het bisdom hem intussen reeds heeft bericht dat een pensioenregeling voor hem in de maak is verwacht rector Stevens dat hij binnenkort eervol zal worden ontslagen, door het bisdom. Daarmee, zo zegt hij, is evenwel het gedrag van het bestuur niet goedgemaakt. Hij is van plan om, na zijn officieel ontslag, toch in het Kerkraadse bejaardencentrum te blijven wonen, tenminste, zo zegt hij, wanneer het leven mij hier niet ondragelijk wordt gemaakt. „Onmogelijk is dit niet, want er gebeuren hier wel meer rare dingen".

De voorzitter van het bestuur, ir. H. Nacken, deelde ons mee dat het bestuur niet beter wist dan dat de rectorwisseling in overleg met het bisdom was tot stand gekomen. Hoog Anstel moest een nieuwe rector krijgen omdat de emerituspastoor te oud werd en bovendien vanwege een ernstige ziekte de functie niet meer aan kon. Een iongere kracht moest zijn taak overnemen. Bovendien was het bestuur met rector Stevens overeengekomen dat zijn aanstelling maar voor een jaar zou gelden en dat zij telkens met een iaar zou kunnen worden verlengd. "De betrokkene ontkent dit. Wat het overleg met het bisdom betreft, is het bestuur achteraf gebleken, dat de deken van Kerkrade de kwestie slechts met de personeelschef van het bisdom. maar nog niet met het bisdom. had besproken. Vandaar de communicatiestoornis.

BREDA, 9 juli — De politie zoekt de 24-jarige G. van L., die als laatste vaste woonplaats Naarden had De man zou zich al jarenlang schuldig maken aan oplichting van vrouwen, autobezitters en hoteliers. Afgelopen week zette hij een meisje in Breda f5O af. met het verhaal dat hij de voetballer Mathias Maiwald van Fcijenoord was en dat doelman Treytel het geld, dat hij nodig had om zijn kapotte wagen te laten maken, de volgende dag zou komen terugbrengen Bii een reisbureau boekte hij een vliegreis en sloot hii een

verzekering af op naam van Maiwald. Naspeuringen hebben opgeleverd, dat de man al iaren gezocht wordt, maai de politie nog steeds te vlug af is. Zo zou hij in 967 in Oss zijn begonnen, waar hij zich voor PSV-er Peter Ressel uitgaf en een meisje f 2.500 afhandig maakte. In Weesp zou hij in 1968 onder andere valsheid in geschrifte, verduistering, flessetrekkerij, diefstal, oplichting en abortus hebben gepleegd. De politiekorpsen van Haarlemmermeer Amsterdam. Vlissingen Amersfoort en Eqe hebben volgens de Bredase -jolitie belangstelling voor de oplichter.

MIDDELBURG. 9 juli — Het waterschap Walcheren, dat volgens een recent rappor» van het Rijksinstituut voor de zuivering van afvalwater tot een van de vervuilers van de Westerschelde behoort ziet voorlopig nog geen aanleiding om ingrijpende maatregelen te nemen ter verbetering van het lozingwater.

Op een algemene vergadering van het waterschap gisteren bleek men van mening dat de verantwoordelijkheid voor de Westerschelde geen zaak, is van het waterschap. Het rijk beheert de riviei Een riool persleiding voor, alle Walcherense gemeenten zag mén als ooïo.ssing van het probleem* Wanneer wordt overgegaan.tot voorzuivéHng' vari" het iafvahvatef zullen alle vervuiler* van de Schelde pompsgewijs aan die zuivering moeten meebetalen. zo meent het waterschap.

NIJMEGEN. 9 iuli — De 54ste Nij-» meegse Vierdaagse die van 21 tot erv met 24 iuli wordt gehouden, heeft aanzienlijk minder inschrijvingen ont-« vangen dan vorig iaar. Tot nu toe hebben 12.744 wandelaars ingeschre-* ven. ruim 3000 minder dan vorig iaar/ toen 15.454 liefhebbers van start gitH gen. Men verwacht nog wel een aantal na-inschrijvingen vooral uit het bui-* tenland. Deze vermindering is vooral; te wijten aan het wegblijven vans militaire groepen, waarbij vooral da Belgen (700 man minder) het latere afweten. Bezuinigingen maar ook een* groot aantal marsen in België zelf,* ziin de oorzaak. Voor de eerste maar overheerst het aantal burgerwande-' laars.

Eenentwintig landen hebben inge-* schreven, waarbij vier nieuwelingen? Hongarije. Zuid-Slavië Spanje en4 Noord-lerland 7737 Nederlanders heb-* ben hun kaart reeds ingezonden, tegeir 9297 vorig jaar. Ook het aantal buiten-' landers is? teruggelopen: 5007 tegen 6157 Maar de grootste terugval openbaarde zich bij de militairen: 4248 tegen 6791. <

Van onze correspondent

APELDOORN, 9 juli — Apeldoorn staat kandidaat voor vestiging van het eerste apenpark ter wereld. Begin augustus zal de gemeenteraad beslissen of de plannen van de fotograaf Wim [\lager (30) uit Spijkenisse doorgang zuilen vinden. In Bere en Bosch is een terrein van ruim vijf hectare voor dit doel beschikbaar.

Mager, die zijn plan jaren heeft voorbereid, wil in Berg en Bosch dertien gorilla's en vijfendertig wolapen in vrijheid laten leven. Er moeten mogelijkheden komen voor een ongedwongen ontmoeting tussen mens en dier. liet gemeentebestuur van Apeldoorn zou onverdeeld in zijn nopjes zijn met de komst van het apenpark. Al Jaren wordt gezocht naar een attractie die het bezoek aan Berg en Bosch wat nogal teruggelopen is zal stimuleren. Ook van wetenschappelijke zijde, o.m. ethnologen, wordt voor het apenpark grote belangstelling aan de dag gelegd. Het is de bedoeling voor de apen enige eilanden aan te leggen. Bezoekers zullen hun gedragingen van nabij kunnen volgen. De heer Mager beschonwt zijn apenpark niets als een nieuwe dierentuin, maar als iets heel nieuws.