De tijd : dagblad voor Nederland

Bellen blazen - sommen maken y.%T--0 rf i • 0» O, wat fleurig, hola hé 1 1 j + 's d'e SC,U|O°I m dat café! pv J-uffrouw Kaatje spoelt de glazen , en de jeugd mag bellen blazen. Meester Wout staat in de tap, V roept geregeld: „Goedzo! Knap!" j 'aat c'e kindren te"en: O jÉilyTn Veertig mooie grote bellen. AtiÊ&l Vier er af en twee er bij. een van jou en een van mij. Hl Zes van Piet en drie van Greetje. J\\ i Meester, wat een leuk ideetje! I **4 =41 ledereen maakt graag zo'n som. Ha, hier blijft geen kindje dom. | VERA WITTE

In Tokio is deze week een zeer bijzonder concert gehouden. De 2000 deelnemers waren geen van allen ouder dan tien jaar. Op de foto een jeugdige cellist, die het uiterste uit zijn instrument haalt.

KOMENDE WEEK dinsdag wordt in Delft het feit herdacht. dat 150 jaar geleden de Nederlandse regering als eerste ter wereld een onnoemelijk belangrijk besluit nam. namelijk de invoering van het metrieke stelsel. Tot dan toe — we hebben daar als eens eerder iets over geschreven — werkte ons land en alle andere landen met eigen maten, die soms zelfs plaatselijk sterk verschilden. Er bestonden voeten, roeden, ellen en ponden die vaak zo veel van elkaar afweken, dat de mensen die ermee moesten werken er dol van werden. In de 18e eeuw waren het vooral de Franse geleerden, die zich er op toelegden alles in standaardmaten vast te leggen. Zij zijn de grondleggers geweest van het metrieke stelsel en hebben de van platina vervaardigde standaardmeter en de platina standaardkilo ontworpen. Hoewel het metrieke stelsel dus van Franse oorsprong is, waren de Nederlanders de Fransen nog een dikke twintig jaar vóór met het wettelijk invoeren van meters en kilo's. Andere landen volgden nog veel later. Alleen de Engelse landen hebben tot nu loe vast gehouden aan hun eigen maten als inches en ounches. waarbij niet uitgegaan wordt van ons tientallig systeem, maar van twaalftallen. Ze hebben daar nu wel spijt van en al jarenlang wordt er door allerlei commissies gepiekerd en gepeinsd hoe men zo gemakkelijk mogelijk op de algemeen gangbare maten en gewichten kan overschakelen. Een kleine bijzonderheid is nog, dat men al sinds geruime tijd van de platinameter als standaardmaat is afgestapt. Hij was niet nauwkeurig genoeg. In de huidige meettechniek wordt de volkomen onveranderlijke golflengte van een bepaald soort licht als uitgangspunt gebruikt.

DK vijfentwintigste verjaardag VAN de Verenigde Naties, die dit jaar in zeer veel landen — ook Nederland — met bijzondere postzegels en series wordt herdacht, betekent in feite ook het zilveren jubileum van een na-oorlogs verzamelgebied. Niet lang na haar oprichting startte de wereldorganisatie met de uitgifte van eigen postzegels in Amerikaanse valuta. Het nog korte bestaan van de V.N. als verzamelgebied heeft de doorgaans fraai uitgevoerde zegels internationaal zeer gewild gemaakt en voor degenen, die zich niet vanaf het prille begin alle nieuwtjes hebben aangeschaft, is het aanleggen van een verzameling V.N.-zegels alweer een prijzige geschiedenis geworden. Voor verzamelaars die toch naar het bezit van een complete collectie V.N.- zegels streven, ligt er sinds kort een grote kans in de uitgifte in Zwitserse valuta. Op 11 december 1968 sloten de Verenigde Naties en de Zwitserse PTT een akkoord, waarbij het Europese bureau van de V.N. in Genève het recht kreeg eigen. zegels in Zwitserse francs en centimes uit te geven. Tot dan bediende het Geneefse burau zich van gewone Zwitserse frankeerzegels met opdruk, die thans een vrij hoge cataloguswaarde hebben. De eerste eigen Zwitserse V.N.- zegels kwamen in oktober vorig jaar op de markt, acht in getal. In maart kwamen daar twee zegels bij, die aan de Expo in Osaka waren gewijd en gisteren is de reeks aangevuld met twee nieuwe zegels, één van zestig centimes en één van tien francs. De eerste zegel heeft hetzelfde ontwerp als de zegel van elf dollarcent, die het hoofdkwartier van de V.N. in New York in 1962 uitgaf. De zegel werd ontworpen door de Deen Olav S. Mathiesen. De kleuren zijn nu anders: goud cn bruin. Ook de z«gel van tien francs is naar een al bestaand ontwerp van onze landgenoot J. F. Doeve, die het zag afgebeeld 'Op een V.N.-zegel v|n pén dollar (1951). Ook hiervan is ae oorspronkelijke kleur veranderd. De zegel wordt nu geheel in blauw uitgevoerd. De Postadministratie van de V.N. in Genève geeft dit jaar verder nog.vier zegels uit in de waarden van 0.70, 0.80, 0.90 en 2 francs. Ze verschijnen op 22 september.; Bestellingen kunnen worden verricht bij de United Nations Postal Administration, Palais des Nations, CH-1211 Genève 10.

Tegelijk met de Europazegels geven de Luxemburgse posterijen op 4 mei een bijzondere zegel uit, die gewijd is aan de veilgheid op de weg. De zegel, die een frankeerwaarde heeft van drie francs toont het embleem van de Luxemburgse vereniging voor het voorkomen van ongevallen op de weg en geeft de gevaren weer, waaraan de voetganger ,blootstaat in deze barre gemotoriseerde tijd. De kleuren zijn donkerbruin, oranjerood en zwart.

HEDEN TEN DAGE na de ongehoorde enormiteit van lijden en opofferingen der Sovjet-volkeren en na de gewelddadige bezettingv van Tsjechoslovakije, hebben woorden van Lenin, die hij schreef in 1895 bij de aanvang van zijn visionaire werken en aan hot begin van de strijd tot verwezenlijking daarvan, een tragische actualiteit gekregen: „Alleen wanneer Rusland vrij is en niet genoodzaakt om Polen, Finnen, Duitsers, Armeniërs en andere kleine volken aan zich te onderwerpen, of om voortdurend Frankrijk tegen Duitsland op te zetten, zal Rusland het mogelijk maken aan Europa om vrijer te ademen, zonder angst voor de verschrikkingen van de oorlog en zal de macht van reactionaire elementen in Europa kunnen worden gebroken en* die der Europese werkende klasse versterkt". Weinigen kunnen met Lenin de vergelijking doorstaan wat betreft het lijden en de eenzaamheid van zijn sterven. Maar dat is het niet, waardoor hij een tragisch figuur bij uitstek is. Hij was een van die zeldzame historische figuren, die lang genoeg leven om de overwinning van hun denkbeelden te mogen aanschouwen. Zijn tragiek is gelegen in hetgeen daar historisch op volgde: de omvorming van zijn levenswerk in het tegendeel, de verwording van zijn overtuiging in dubbelzinnigheid en wensdromen.

Copyright Dargaud S.A. 196:

OVER EEN PAAR \reken, op 5 mei, herdenkt heel Europa de vi j fentwintigste . verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Jullie hebben geen van allen die oorlog meegemaakt. Maar uit het enorm grote aantal opstellen, dat wij inmiddels voor de opstelwedstrijd hebben binnengekregen, blijkt wel, dat ouders en onderwijzers er erg veel over verteld hebben. Het is niet mogelijk die vijf gruwelijke jaren in het korte bestek van deze rubriek samen te. vatten. Om jullie toch iets te laten proeven van wat de jeugd in die jaren te verwerken kreeg, willen we enkele fragmenten geven uit leugdboeken over de oorlogsjaren. Om te beginnen een fragment uit „Waarom ik niet?", geschreven door flertie Evenhuis uitgegeven door Deltos Elsevier. Het is de beschrijving van enkele dagen uit het leven van een twaalfjarige jongen in een bezette stad. Op dat ogenblik reed een overvalwagen de straat in. Rijen groene uniformen op twee banken. Rijen helmen. Laarzen. Geweren. De wafien stopte, de soldaten sprongen eruit en renden de straat in. Ik sleurde mijn fiets achterstevoren. In de verte werd schril gefloten. Rechtsomkeert, dacht ik. Maar alsof het een spiegelbeeld was kwam achter mij ook zo'n overvalauto aanrijden. En plotseling hoorde ik schieten. De eerste auto reed langzaam weg. Achter jnij werd een fiets op de grond gesmeten. Een schim verdween op rennende voeten een steegje in. Een Duitser greep de neergevallen fiets, slingerde er een been overheen en rammelde een zijstraat in. Bleke gezichten verschenen voor de ramen. „Ausweis!" schreeuwde een blaffende stem. Een man werd aangehouden, hij moest zijn persoonsbewijs laten zien. Om de hoek stond de overvalwagen. Precies als voor de school. Was dat pas gisteren? Het leek een week geleden! Ontzet stond ik daar in dié koude straati Het begon te regenen. Mijn tenen lagen als dode wormen in mijn schoenen. Mijn vingers klemden zich om het koude stuur van mijn fiets... Ik moet weg, dacht ik langzaam, want mijn hersens . leken ook wel bevroren. Het is hier niet in orde. Het is ... Ik keerde me Om, een voet op d e trapper. Toen staarde ik een reusachtige Duitser in zijn gezicht. Ik werd koud tot op mijn botten. Hij had blauwe o gen en een vierkante kin met een gleufje. Op zijn helm en zijn kraag stonden de letters SS, en een doodskop. Ik liet mijn blik zakken tot zijn laarzen. Het kwam mij voor dat iedereen die kranten in mijn tas kon horeh ritselen. De Duitser zou me fouilleren. .. Mijn tas doorzoeren . . . Kommen Sie maar even mit... Euterpestraat. Ik sloot mijn ogen. „Halt!" zei de Duitser. Het klonk als een pistoolschot. „Fahrrad. Der Judé! Weg!" En •werkelijk, hij wilde mijn fiets afnemen! Ik wist best dat Fahrrad fiets betekende. Maar ik omklemde mijn stuur nog vaster. „Nee kan niet, vaarrad van mijn vater," brabbelde'ik. Ik wist zelf niet wat mij bezielde. „Kann nicht! Fiets van mijn vater!" En ik rukte het stuur terug. Een seconde staarde de Duitser mij stomverbaasd aan. Toen lachte hij schamper. „Du kleiner Terrorist!" zei hi j langzaam. Met , één ruk wrong hij de fiets uit mijn handen. Ik schopte naar zijn laarzen. Met zijn geweerkolf gaf hij mij een stomp tegen mijn schouder. Ik viel tegen de muur van een huis. *Het bloed sprong uit mijn neus en ik sloot mijn ogen ... HET TWEEDE fragment dat wij uitkozen, laat een heel andere kant vag de oorlog zien. Het staat in „De eindeloze steppe", geschreven door Esther Hautzig en verschenen in de Junior Tiener Club van Wolters Noordhoff. Als klein meisje werd Esther Hautzig samen met haar ouders en grootouders en nog een miljoen andere Poolse joden door de Russen weggevoerd naar Siberië. Rusland was in die eerste fase van de oorlog nog de bondgenoot van Hitler-Duitsland. De wagon stonk naar beesten en de zon die Wilnioes zo weldadig bescheen had er een oven van gemaakt, , Alleen vier . kleine vierkante openingen hoog in de de wagon . en de kieren in de smerige jaloeziewanden lieten licht en lucht binnen. Maar het moet immers gezegd dat vee op weg naar het slachthuis geen goed uitgeruste \ wagon nodig heeft. Zelfs in het halfduister kon je de krassen zien die door die andere dieren op hun reis waren gemaakt... als ze onrustig heen ert weer stonden te schuifelen. En nu stonden wij, zo'n man of veertig, te schuifelen terwijl we om ons heen keken. Dicht bij elkaar, in het midden van de wagon stonden we... dan op de ene voet dan weer op de andere. Niemand sprak ... En toen na vijf jaren in het Siberische verbanningsoord het gezin weer naar het inmiddels bevrijde Polen werd teruggevoerd, overkwam hen het volgende: Toen we de grens tussen Rusland en Polen overschreden, reageerde iedereen op zijn manier op die gebeurtenis ... voor ons een historisch ogenblik. Er waren mensen die in tranen uitbarstten, anderen juichten en er waren er die baden van dankbaarheid. Daarna gingen we weer zingen tot we bij het eerste Poolse dorp stilstonden. In dit dorp woonde een aantal Polen die niets hadden geleerd van het bloedbad. Toen ze hoorden dat er joden zaten in de veewagens, floten ze ons uit, ze schreeuwden en scholden ons uit en gooiden «tenen

naar de w«Ron& -Wie heelt jullie nodig? schreeuwden . /,c. smerige loden. We kozen dit laatste fragment om nog eens duidelijk te laten uit\ komen, dat voor miljoenen mensen de tweede wereldoorlog eigenlijk nooit ten einde gekomen is. Ze worden nu nog vervolgd, veracht om hun huidskleur of ras. En het is goed ook daaraan te denken bij de herdenking van onze \bevrijding. ■, • •'' .. ■ ■pO':''- ;V'u

) HET IS BIJ 'ons weten nog niet eerder gebeurd, " dat honderden schoolkinderen zich bij een van onze ministers eens lekker konden uitleven. Afgelopen dinsdag was dit het geval op het ministerie van cultuur. recreatie en maat•chappeli.jk werk. De reden? Het ministerie bestond vijf jaar en voor de minister -waf? dit voldoende aanleiding. orn een creatieve instuif te organiseren. Dat wilde zeggen dat de kinderen naar hartelust konden tekenen, schilderen, knippen en plakken, zoveel ze maar wilden. Van alles wat , er dinsdag gemaakt is zal *en tentoonstelling in het ministerie worden samengesteld. " Het is overigens geen wonder dat jurst 'de minister van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk zoveel hart heef! voor de jeugd. De minister is namelijk een vrouw, de - enige vrouw in de regering. Ze heet dr. Marga Klompé en y.e is, voordat zij" minister 'werd, lange tijd lerares geweest op een middelbare school. Ze weet dus wel met de jongeren' om te springen. Dat blijkt wel uit de originele manier waarop ze het jubileum van haar ministerie heeft georganiseerd.

HET GEBEURDE in Amerika in de dertiger'jaren, nog voordat Ely Culbertson zijn bridgesysteem de wereld inzond, dat het volgende spel werd gespeeld, met een zeer merkwaardig biedverloop. Het eindbod werd 2 klaveren geredoubleerd, te spelen door West, die geen enkele klaveren had, terwijl de tegenpartij klaveren had geopend. Niemand kwetsbaar - Zuid gever

Zuid West Noord Oost 1 KI. 2 KI. pas pas! doublet redoublet pas pas!! Noord startte terecht klaveren 'heer, om te voorkomen dat deze met een honneur van zijn partner zou vallen, en speelde ruiten na. Zuid nam het aas en speelde ruiten terug. Oost kwam met de vrouw aan slag en klaveren boer werd nagespeeld. Zuid maakte tenslotte klaveren aas, vrouw en de 8, zodat 2 klaveren precies werd gemaakt. In bridge „nieuwe stijl'" zou op 1 klaveren een informatiedoublet van West gevolgd zijn en een kontrakt van 3 S.A. of 4 harten door O—W zou het eindkontrakt zijn geworden. Beide kontrakten zijn gemakkelijk te maken, maar 2 klaveren geredoubleerd schrijft toch een paar punten meer!